OPIS DOBREJ PRAKTYKI. w radach i komitetach utworzonych przez władze publiczne. w radach i komitetach zorganizowanych z inicjatywy mieszkańców

Transkrypt

1 OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące podmiotu ubiegającego się o wpis nazwa inicjatywy 5 zmysłów emotion - prospołeczny projekt edukacji kulturalnej nazwa podmiotu Stowarzyszenie Edukacyjne MCA dokładny adres ul. Św. Marcin 80/81, Poznań gmina Miasto Poznań powiat Miasto Poznań województwo Wielkopolskie telefon , adres strony internetowej faks adres info@mt1.com.pl 2. Charakter podmiotu Obywatele zorganizowani (zaznacz): w radach i komitetach utworzonych przez władze publiczne w radach i komitetach zorganizowanych z inicjatywy mieszkańców zebraniach wiejskich i sołectwach w organizacjach pozarządowych nieformalnych grupach obywatelskich indywidualne osoby 3. Rodzaj(e) podjętych działań na rzecz realizacji potrzeb społeczności lokalnej (zaznacz): realizacja zadań publicznych na zlecenie władz lokalnych działalność charytatywna i opiekuńcza działalność edukacyjna i wychowawcza działalność wspierająca rozwój społeczności lokalnej działalność na rzecz podniesienia warunków życia działalność na rzecz zachowania i rozwoju lokalnych wartości kultury i tradycji 1

2 4. Przedmiot działalności Pierwszy w Polsce projekt edukacji kulturalnej adresowany do społeczności osób niesłyszących, niewidomych, niepełnosprawnych umysłowo i ruchowo, którym przybliżał zagadnienia związane z tańcem, współorganizowany przez Polski Teatr Tańca. Celem projektu było angażowanie i aktywizowanie grup społecznych zróżnicowanych pod względem wieku, jak i statusu majątkowego, by zwiększyć zainteresowanie edukacją kulturalną i promować dostępność kultury. Projekt realizowany był w wielkopolskich miejscowościach. 5. Opis działań Ruch, najbardziej elementarne doświadczenie ludzkiego życia, towarzyszy naszemu fizycznemu i społecznemu rozwojowi. To potężne i uniwersalne narzędzie komunikacji, które wyprzedza język werbalny. Ludzie różnych kultur mówią różnymi językami, jednak poruszają się w generalnie taki sam sposób i dla tych samych powodów. Taniec, podobnie jak inne motoryczne zjawiska, egzystuje w czasie i przestrzeni i pozostaje pod wpływem fizycznego otoczenia. Twórca i instrument tańca to jedność: jest nim ludzkie ciało. Nadzwyczajne użycie ciała, przestrzeni i czasu, a także wyjątkowa samoświadomość ruchowa służą ekspresji ludzkiego ciała. Co zatem wyrażamy w tańcu? Z definicji jest celowy i różnorodne mogą być intencje tańczącego. Może być elementem treningu ciała, może być pewnym zachowaniem społecznym mającym wpływ na wzajemne relacje jednostek i grupy, może być również aktywnością wpływającą na psychologiczną stronę człowieka, która włącza poznawcze i emocjonalne doświadczenia. Podobnie do idei rytuału lub zabawy, służy jako narzędzie poznawania i radzenia sobie z napięciami i agresją prowokowaną przez życie w społeczeństwie. Tutaj staje się możliwa reprezentacja i wyrażenie emocji, a fragment duszy lub świata są sensorycznie dostrzegalne i uchwytne. W ten sposób stają się one bardziej dostępne, a więc mogą stać się przedmiotem świadomej akcji obronnej lub większego zrozumienia. Dzisiejsza terapia tańcem używa tych efektów psychologicznych i zyskuje coraz większe rzesze zwolenników. Postrzeganie tańca jako kulturowej aktywności zawiera wszystkie wymienione powyżej sfery tańca. Fizyczność, struktura i zawartość, jak i konceptualizacja tańca są determinowane przez ludzkie wartości i wierzenia. Taniec stanowi odbicie, a także komentuje systemy myślowe sposoby rozumowania. Może je podtrzymywać lub negować i przez to jest potężnym środkiem komunikacji. Taniec odzwierciedla wartości uznawane w danej społeczności. Rozważania poświęcone tradycji tańca zachodniego nie sposób prowadzić bez odwołania się do uznanych cech estetyki i określonego pojęcia piękna. Spojrzenie na taniec z perspektywy filozoficznej pomaga zrozumieć, jakie wartości zachodnie społeczeństwo przypisuje sztuce i w konsekwencji również sztuce tańca. Ta wiedza jest niezbędna dla uświadomienia sobie, jak postrzegany jest taniec i w związku z tym, co komunikuje widzowi. Rola tańca jako dziedziny sztuki w kulturze zachodniej, a więc także i polskiej nie jest dostatecznie doceniona. Popularność tej aktywności wydobyta ostatnim czasem przez telewizyjne programy rozrywkowe jest złudna i niestety pogłębiająca uprzedzenia, które sztuce tańca towarzyszą od wieków. Spektakle teatru tańca, tańca współczesnego, czy nawet mającego długą tradycję baletu przyciągają 2

3 zaledwie garstkę koneserów. Tymczasem zalety tego swoistego medium komunikacji są bezsprzeczne, a rozwijające się wciąż choreologia i teoria tańca potwierdzają jego status niezależnej dziedziny nauki Projekt "5 zmysłów. emotion, który odbył się w terminie 15 września - 22 listopada 2013 zakładał zapoznanie osób głuchoniemych, borykających się ze znacznymi ubytkami słuchu oraz osób niewidomych i słabowidzących, a także niepełnosprawnych umysłowo i ruchowo z wybranymi aspektami teatru i tańca. Inicjatywa była dedykowana szerokiej grupie osób z różnymi typami niepełnosprawności, jako przedsięwzięcie mające na celu włączenie tych grup społecznych w pewne aspekty życia kulturalnego, które są najczęściej dla nich niedostępne. Przykładowo dla niesłyszących świat dźwięków sprowadzony jest często do sygnałów ostrzegawczych czy informacyjnych, ułatwiających funkcjonowanie. A przecież może on być także źródłem głębokiej satysfakcji wynikającej ze słuchania, przeżywania i wykonywania muzyki, o czym wiedzą wszyscy słyszący. Ta płaszczyzna życia pozostaje niedostępna dla osób, które nie słyszą. Wydaje się jednak, że muzyka, która swą najdoskonalszą postać zyskuje w momencie realizacji, posiada ukryte piękno, widoczne w zapisie nutowym ujawniającym formę utworu, w kształcie instrumentów i sztuce wykonawczej, przybierającej niekiedy formę prawdziwego spektaklu. Istnieje zatem wiele sytuacji związanych z muzyką, które nie bezpośrednio, lecz na wiele różnych sposobów mogą przybliżyć tę dziedzinę sztuki osobom, które nie słyszą. Podobnie jest ze sztuką tańca. Działalność w ramach 5 zmysłów. emotion miała na celu umożliwić niepełnosprawnym uczestnikom odczucie radości wynikającej z otwarcia przestrzeni i doświadczenia potencjału swojej ekspresji poprzez ruch. Zamierzeniem było, aby niezależnie od rodzaju niepełnosprawności, uczestnicy poszerzyli świadomość swojego ciała i jego możliwości ruchowych. W przypadku osób niewidzących i słabowidzących cenne było odkrywanie na nowo działania ciała w przestrzeni, w przypadku osób niesłyszących i słabo słyszących intensywna praca z rytmem, a w przypadku osób niepełnosprawnych umysłowo łączenie działań ruchowych z pewnymi konceptami mentalnymi. Źródła inspiracji przedsięwzięcia osadzone były w różnych ideach oraz wybranych teoriach ze świata nauki i posłużyły nie tylko jako element poszerzenia wiedzy o otaczającym świecie i rozwoju myśli ludzkiej, ale także do pobudzenia uczestników do poszukiwania indywidualnej odpowiedzi na podstawowe pytania egzystencjalne i próby wyrażenia jej poprzez medium tańca. Jednocześnie projekt odpowiadał na potrzebę realizowania wydarzeń edukacyjnych oraz kulturalnych adresowanych do osób niepełnosprawnych poza miastami grodzkimi, w małych miejscowościach, narażonych na marginalizację ze względów gospodarczych i społecznych, a także konieczność organizowania wydarzeń mających na celu integrowanie osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych, z naciskiem na dzieci i młodzież. Projekt zakładał wykorzystanie różnorodnych innowacyjnych sposobów dotarcia do odbiorców po to, by zrealizować cel, jakim jest integracja społeczna, eliminacja wszelkich przejawów dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność. Wielką pomocą we wprowadzeniu uczestników w świat tańca było zapoznanie ich i zastosowanie narzędzi choreologii. Choreologia stosuje zasady analizy ruchu i tańca wywodzące się z teorii ruchu 3

4 Rudolfa Labana. Świadome poznanie, doświadczenie, a następnie stosowanie podstawowych pojęć dotyczących ruchu i stopni jego formalizacji w kierunku gestu teatralnego i tańca jest niezastąpionym narzędziem dla tancerza, choreografa, pedagoga, a także krytyka, czy nawet teoretyka tańca. Szerokie studium struktury ciała i jego aktywności, elementów przestrzeni i dynamiki ruchu, a także związków między nimi pozwala rozpoznawać je, opisywać, a także stosować je w praktyce. Uczestnicy działań mieli okazję poznać podstawowe struktury ruchu, doświadczyć je w praktycznym zastosowaniu, a następnie spróbować samodzielnej kreacji ruchu. Projekt 5 zmysłów. emotion" miał charakter przedsięwzięcia edukacyjnego i zarazem kulturalnego. Jego realizacja zakładała przeprowadzenie wielu wydarzeń związanych ze sztuką tańca, szczególnie tańca współczesnego, jego teorią i praktyką, począwszy od warsztatów po uczestnictwo w spektaklach zarówno po stronie widowni, jak od strony wykonawczej. Wśród zrealizowanych wydarzeń podkreślić należy warsztaty tańca współczesnego, skierowane do społeczności osób niepełnosprawnych, prowadzone z udziałem praktyków i teoretyków tańca oraz specjalistów języka migowego. Poszczególne grupy osób niepełnosprawnych: osoby niewidzące i słabowidzące, osoby niesłyszące i słabosłyszące, a także niepełnosprawne umysłowo i ruchowo były wspierane przez specjalnie zatrudnionych tancerzy - pedagogów, specjalizujących się we współpracy z osobami o określonym typie niepełnosprawności. Warsztaty prowadzony były przez ponad 40 najwybitniejszych w Polsce tancerzy, choreografów i pedagogów - specjalistów najwyższej klasy. Jednym z założeń inicjatywy było przekonanie, iż społeczność ludzi niepełnosprawnych zasługuje na równe wszystkim prawa, a zatem należy dążyć do tego, by także obcowanie ze sztuką stało się jej prawem. Aby było to możliwe, przedsięwzięty został szereg kroków, przede wszystkim skupiając się na procesie edukowania i propagowania sztuki wśród tej nietypowej publiczności. Zgodnie z zasadą, iż nauka jest najbardziej efektywna wtedy, gdy opiera się na ćwiczeniach praktycznych, niniejszy projekt zakładał udział w warsztatach, w czasie których uczestnicy będą mieli okazję zdobyć nowe doświadczenia, wrażenia oraz umiejętności. Wspólna praca w grupie oraz opieka wykwalifikowanych instruktorów były czynnikami wspomagającymi rozwój osobisty, więzi społeczne a także zainteresowania i talenty. Warsztaty przybierały formę spotkań, podczas których rozważane były pewne aspekty choreologii praktycznej jak rozpoznawanie funkcji ruchowych poszczególnych części ciała ludzkiego, możliwości jego działań w przestrzeni i własności dynamicznych ruchu. Zajęcia te łączyły elementy wykładu i praktycznych zadań opartych o zdobytą wiedzę. Duży nacisk położony został na wydobycie indywidualnej ekspresji uczestników, rozpoznanie ich własnego potencjału ruchowego i rozwijanie umiejętności zastosowania zdobytej wiedzy i doświadczeń do rozbudowywania samodzielnej relacji ze sztuką tańca. Ważnym wydarzeniem związanym z realizacją 5 zmysłów. emotion" były także próby, podczas których uczestnicy pracowali nad pełnym spektaklem, który został zaprezentowany na występie finałowym, podsumowującym przedsięwzięcie. W tych działaniach wzięli także udział profesjonalni tancerze, którzy wspomagali warsztatowiczów w działaniach 4

5 scenicznych. Również układ choreograficzny skupiał się na dynamicznym rytmicznym aspekcie tańca, a więc elemencie, który poprzez brak dostępu do muzyki jest osiągalny w doświadczeniu właśnie poprzez ruch. Osoby z niepełnosprawnością widzenia realizowały przede wszystkim zadania związane z przestrzenią i kreśleniem w niej kształtów, trenując kinestetyczne odczuwanie linii, a więc tworząc plastyczne i wizualnie interesujące obrazy i rzeźby przy pomocy ruchu ciała lub zamrożeniu go w określonej pozie. Osoby niepełnosprawne umysłowo łączyły pewne działania ruchowe z klarownymi obrazami mentalnymi, co stanowiło rozwijające ćwiczenie przepływu informacji ciało-umysł i umysłciało. Finał projektu - spektakl na podstawie Małego Księcia Antoine'a de Saint - Exupéry'ego odbył się na Auli Artis w Poznaniu, wzięło w nim udział 35 osób - osoby niepełnosprawne, a także tancerze Polskiego Teatru Tańca - Baletu Poznańskiego - jednego z najlepszych w Europie zespołów tańca współczesnego pod dyrekcją Ewy Wycichowskiej. Przedstawienie oglądane było przez 700 osób z całej Polski. Podjęte działania zmierzały również w kierunku edukowania szerokich grup społecznych, dla których niepełnosprawność i wykluczenie często mają charakter przyczyny i skutku. Upośledzenie zmysłu słuchu, czy wzroku zwykło się uważać za barierę uniemożliwiającą samodzielne życie, tymczasem zdecydowana większość osób niesłyszących, czy niewidzących oswoiła otaczającą rzeczywistość w stopniu pozwalającym na niezależne funkcjonowanie. Dzięki wyostrzeniu pozostałych zmysłów potrafią one sprostać wymaganiom codzienności w stopniu wzbudzającym podziw ludzi pełnosprawnych. Dobrym pomysłem było więc zaproszenie do wspólnych spotkań i działań zaprosić także osoby pełnosprawne, już choćby tylko po to, by zburzyć mity narosłe wokół niepełnosprawności. Okazało się, że trzeba im pokazać, że osoby niepełnosprawne nie tylko potrafią radzić sobie z życiem na poziomie podstawowym, ale też gotowe są realizować swe pragnienia i cele. Można więc powiedzieć, że projekt 5 zmysłów emotion był wyrazem wiary w to, że sprzyjające okoliczności aranżowanych spotkań, wpłyną korzystnie na proces wzajemnego poznania i integracji osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych. Okazało się, że jest to w 100% prawda. W ramach przedsięwzięcia zrealizowany został cykl wydarzeń: - WARSZTATOWYCH (warsztaty dla osób dorosłych, młodzieży i dzieci o różnych rodzajach niepełnosprawności: osób niewidzących i słabowidzących, niesłyszących i słabosłyszących, niepełnosprawnych umysłowo w stopniu lekkim oraz niepełnosprawnych ruchowo - warsztaty prowadzone przez najwybitniejszych polskich artystów i pedagogów). Łącznie w ramach projektu zrealizowanych zostało 300 warsztatów, które prowadzone były przez 40 specjalnie wyselekcjonowanych pedagogów. W ramach warsztatów 4 razy zorganizowany został coaching project prowadzony przez tydzień przez wybitnego pedagoga i choreografa (Karina Adamczak Kasprzak, Janusz Orlik, Aleksandra Dziurosz oraz Kaya Kołodziejczyk). Za każdym razem odbywały się w innej przestrzeni, a kończone były specjalnymi pokazami dla widowni. Warsztatowe wydarzenia zrealizowane został w Poznaniu oraz na terenie wielkopolskich 5

6 miejscowości, we współpracy z lokalnymi organizacjami wspierającymi osoby niepełnosprawne. - ARTYSTYCZNYCH (pokazy, spektakle, projekcje filmowe, wystawy fotograficzne) Oprócz pokazów specjalnych choreografii grup warsztatowych odbyły się prezentacje tańców towarzyskich osób niewidomych prowadzonych unikatową autorską metodą Wacława Wróblewskiego oraz filmów dokumentalnych poświęconych tej tematyce. Zaprezentowany został także spektakl Historia pewnej miłości z udziałem członków Wspólnoty Burego Misia i członkiń grupy Fraktale. W ramach projektu odbyły się także 3 wystawy fotograficzne dotyczące osób niepełnosprawnych i sztuki tańca - NAUKOWYCH (wykłady dotyczące specyfiki ruchu i tańca, ich roli w historii i życiu człowieka, seminaria poświęcone tańcowi, a także tematyce osób niepełnosprawnych w kulturze, konferencja i dyskusja z udziałem wybranych wykładowców Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu na temat mistycyzmu i nauk ścisłych oraz ich wzajemnych relacji w kontekście niepełnosprawności). Aby wydarzenia naukowe stały się atrakcyjne dla uczestników połączone były z prezentacjami ruchowymi, sprawiając, że były to wydarzenia łączące teorię z praktyką. Łącznie w ramach projektu zrealizowanych zostało 40 wydarzeń naukowych - FINAŁ PROJEKTU - "DESERT - MAŁY KSIĄŻĘ" Finałowym przedsięwzięciem 5 zmysłów. emotion" był pokaz przygotowanego spektaklu z towarzyszeniem odpowiednio dobranej oprawy muzycznej oraz dopasowanej tematycznie projekcji video. Był to spektakl Polskiego Teatru Tańca - Baletu Poznańskiego pt. Desert - Mały Książę. Spektakl w choreografii Pauliny Wycichowskiej do muzyki Szymona Brzóski był przedstawieniem na podstawie znanej książki Antoine de Saint-Exupérego. Zamierzeniem było, aby w finałowym występie udział wzięły osoby niepełnosprawne. W tym celu spektakl został zmodyfikowany i obok profesjonalnych tancerzy Polskiego Teatru Tańca zatańczyli w nim uczestnicy warsztatów. Spektakl Desert Pauliny Wycichowskiej jest jednym z najwyżej ocenianych przez krytyków oraz najczęściej granych (zarówno w Polsce - na największych scenach w kraju, jak i za granicą) przedstawień tanecznych w Polsce. Jego zmodyfikowanie i wystąpienie w nim osób niepełnosprawnych było pierwszą taką sytuacją w Polsce. Obok koncertu Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus pod dyrygenturą Agnieszki Duczmal współwykonywanego przez osoby niesłyszącego (to poprzedni projekt kulturalno - edukacyjny zrealizowany przez nas dla osób niepełnosprawnych) było to kolejne wydarzenie w dziedzinie kultury i sztuki w ramach realizacji którego osoby niepełnosprawne przekroczyły kolejne, wydawałoby się nieprzekraczalne bariery. - KONFERENCJA NAUKOWA W ramach projektu zorganizowana została ogólnopolska konferencja naukowa Niepełnosprawność w świecie fizycznym i metafizycznym. Rozważania o ideach łączących 6

7 różne dziedziny naukowe w kontekście połączenia materii i energii oraz integracji cielesności, intelektualności i duchowości człowieka poprzez perspektywę sztuki tańca. Podstawowe założenia merytoryczne Konferencji w syntetycznym ujęciu przedstawić można w następujących punktach: 1. Integracja środowisk osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych przez kulturę w kontekście pytania o kondycję duchowości człowieka wobec jego miejsca w świecie współczesnym spotkanie panelistów i zaproszonych gości z różnych środowisk. 2. Taniec jako sztuka, a także medium komunikacji włączające i integrujące wszystkie sfery funkcjonowania człowieka w kontekście jego cielesności, intelektualności, emocjonalności i duchowości. 3. Zderzenie tego, co materialne i niematerialne, fizyczne i metafizyczne. Spotkanie ducha i intelektu, sztuki i nauki, dziedzin i dyscyplin humanistycznych i ścisłych. 4. Przedmiot dyskursu: szeroko pojęta integracja i myślenie interdyscyplinarne jako sposób przekraczania barier w komunikacji między ludźmi i środowiskami, a także barier wewnętrznych przeszkadzających w indywidualnym rozwoju człowieka. Konferencja odbyła się na Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa. Główne prelekcje konferencji odbyły się na Auli Artis - jednej z najnowocześniejszych sal konferencyjnych w Poznaniu. Całość konferencji została zarejestrowana na video stając się dodatkowym materiałem naukowym służącym do późniejszej analizy po zakończeniu konferencji. Prelegentami Konferencji były znane autorytety w dziedzinie humanistyki, socjologii, religioznawstwa (reprezentanci różnych religii) oraz fizyki. Były to międzynarodowe autorytety w swoich dziedzinach. Nietypowe zestawienie dziedzin było celowym zabiegiem mającym na celu wygenerowanie twórczej sytuacji intelektualnej, która w swoim potencjale doprowadziła do nowych, nieznanych jeszcze wniosków. - WYDAWNICTWA NAUKOWE I EDUKACYJNE dotyczące tematyki poruszanej w ramach projektu. W ramach projektu wydane zostały materiały edukacyjne, które służyły poszerzaniu wiedzy uczestników warsztatów. Obok nich pojawiły się wydawnictwa katalogowe oraz materiały promocyjne, które miały na celu promowanie tematyki niepełnosprawności oraz uczestnictwa osób niepełnosprawnych w wydarzeniach edukacyjnych oraz kulturalnych. - KAMPANIA SPOŁECZNA - w ramach realizacji zadania zrealizowana została kampania społeczna edukacyjno - informacyjna na rzecz zmiany stereotypowych wyobrażeń na temat niepełnosprawności i uprzedzeń wobec ludzi niepełnosprawnych. Jej realizacja miała na celu zmianę postrzegania osób niepełnosprawnych. W ciągu 45 dni w województwie wielkopolskim przygotowane przez nas citylighty (przystanki tramwajowe i autobusowe) 7

8 oraz billboardy (reklamy wielkoformatowe) promowały uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i kulturalnym. W ramach projektu, we współpracy z Wyższą Szkołą Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa oraz Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza wdrożony został również nowatorski program asystentury pod opieką Katedry Pedagogiki. Program adresowany był do studentów, a jego zamierzeniem było zaproszenie studentów do współorganizacji poszczególnych elementów projektu, a przede wszystkim asystowania osobom niepełnosprawnym uczestnikom warsztatów podczas zajęć, a tym samym wprowadzenie w życie celu strategicznego związanego ze wspieraniem przedsięwzięć zwiększających uczestnictwo osób niepełnosprawnych we wszystkich dziedzinach życia społecznego i wspieranie działań stymulujących integracyjne kontakty dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z rówieśnikami. Głównym partnerem merytorycznym projektu 5 zmysłów. emotion był Polski Teatr Tańca - Balet Poznański - instytucja kultury, dla której organizatorem jest samorząd Województwa Wielkopolskiego. Polski Teatr Tańca jest największym i najbardziej znanym polskim zespołem tańca współczesnego. Zespół artystyczny składa się z wybitnych tancerzy, choreografów oraz pedagogów, Oprócz Polskiego Teatru Tańca partnerami projektu byli: - Art Stations Foudation - Centrum Kultury Stary Browar - współpraca merytoryczna oraz udostępnienie przestrzeni - Centrum Kultury Zamek w Poznaniu - współpraca merytoryczna oraz udostępnienie przestrzeni - Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa - współpraca naukowa oraz udostępnienie przestrzeni - More Than One Production - współpraca merytoryczna i promocyjna - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu - współpraca naukowa - Fundacja Pomocy Osobom Niesłyszącym w Poznaniu - współpraca merytoryczna, konsulatcje, współpraca przy rekrutacji - Polski Związek Głuchych - współpraca merytoryczna, konsulattcje, współpraca przy rekrutacji - Polski Związek Niewidomych - współpraca merytoryczna, konsultatcje, współpraca przy rekrutacji - Wielkopolskie Stowarzyszenie Niewidomych - współpraca merytoryczna, konsultcje, współpraca przy rekrutacji - Fundacja Labrador - współpraca merytoryczna, konsultacje, współpraca przy rekrutacji - Stowarzyszenie NA TAK - współpraca merytoryczna, konsultacje, współpraca przy rekrutacji Towarzystwo Tłumaczy i Wykładowców Języka Migowego GEST - współpraca merytoryczna, konsultacje, współpraca przy rekrutacji, a także inne instytucje i stowarzyszenie lokalne i regionalne współpracujące przy realizacji wydarzeń na terenie 8

9 Wielkopolski. Centrum realizacji projektu był Poznań, jednak jego adresatami byli mieszkańcy całego kraju, ponieważ beneficjentami były osoby podejmujące edukację lub znajdujące się pod opieką poznańskich placówek zajmujących się osobami niepełnosprawnymi, jednak pochodzące z całej Polski. Projekt realizowany był w najważniejszych lokalizacjach związanych z edukacją taneczną w Poznaniu: - Wyższa Szkoła Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa (Aula Artis) - Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa im. O. Sławskiej-Lipczyńskiej (Polski Teatr Tańca) - Centrum Kultury ZAMEK - Centrum Stary Browar Miejscowości, w których realizowany był projekt: Swarzędz, Tarnowo Podgórne, Pobiedziska, Owińska, Baranowo, Rokietnica. Udział we wszystkich wydarzeniach realizowanych w ramach przedsięwzięcia był bezpłatny. 6. Ocena efektów wdrożenia projektu dla zaangażowania mieszkańców w realizację zadań publicznych Głównym efektem realizacji projektu "5 zmysłów. emotion" było przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu z powodu niepełnosprawności, a także aktywizacja środowiska osób niepełnosprawnych i promowanie postawy zaangażowanego uczestnictwa w życiu kulturalnym kraju. Podkreślić trzeba też dążenie do utrwalania wzorca dobrych praktyk postępowania w instytucjach i placówkach związanych z upowszechnianiem kultury, zwłaszcza w kontekście obecności osób niepełnosprawnych. Wspomnieć należy także o przeciwdziałaniu tendencji do elitaryzacji kultury, w myśl przeświadczenia, że korzystanie z jej dorobku jest prawem każdego. Efektem projektu jest także wyrównywanie szans i możliwości osób niepełnosprawnych z terenu województwa wielkopolskiego z naciskiem na obszary defaworyzowane pod względem gospodarczym, edukacyjnym, czy dostępności do rehabilitacji społecznej. Projekt adresowany był do wielu małych społeczeństw lokalnych, aktywizując je niezależnie, a jednocześnie integrując wokół wspólnego tematu. Do efektów szczegółowych projektu zaliczyć należy również: - zadbanie o uczestnictwo osób niepełnosprawnych w wydarzeniach kulturalnych jako pełnoprawnej widowni (spektakle, pokazy, wykłady seminaryjne), wzmocnienie poczucia wartości osób niepełnosprawnych przez wspólne działanie artystyczne (warsztaty ruchowe oraz występy na scenie) 9

10 - integracja osób niepełnosprawnych i pełnosprawnych (przez wprowadzenia działania asystentury na Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa, która doprowadziła ma do zmiany optyki postrzegania osób niepełnosprawnych) - rozpowszechnianie nowatorskich i nieszablonowych rozwiązań eliminujących wykluczenie społeczne, które po zakończeniu projektu zostały zmultiplikowane (projekt 5 zmysłów emotion został zakończony, jednak lokalni partnerzy współpracujący przy realizacji zadania nadal nawiązali stałą współprace z tancerzami, choreografami, tancerzami, dzięki czemu warsztaty nadal są organizowane. Uznać należy, że projekt był iskrą zapalną, która pokazała możliwości, dzisiaj wykorzystywane przez innych) Wśród rezultatów projektu "5 zmysłów. emotion" wymienić należy dotarcie do olbrzymiej grupy osób niepełnosprawnych - w warsztatach w sumie udział wzięło około uczestników aktywnych. Rezultatem przedsięwzięcia jest również rozbudzenie potrzeby aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym osób, które dotąd stanowiły marginalizowaną grupę potencjalnych odbiorców. Bogata oferta wydarzeń związanych z teatrem tańca zaowocowała rozbudzeniem zainteresowania tą sztuką, a także stała się inspiracją do podobnych działań adresowanych do szerokiej publiczności. Niezwykle istotnym efektem projektu było wprowadzenie adresatów projektu w wybrane zagadnienia dotyczące tańca. Uczestnictwo w spektaklu zarówno jako widz, jak i wykonawca, bezpośredni kontakt ze sceną stały się szansą na zbliżenie do dziedziny, której aspekty teoretyczne można poznać bez względu na kondycję ciała. W związku z faktem, że wiele proponowanych wydarzeń miało charakter integracyjny należy podkreślić, iż wynikiem tych działań było nawiązywanie kontaktów pomiędzy przedstawicielami grup społecznych, które w innych okolicznościach mogłyby się nie spotkać. Ze względu na wyjątkowy charakter projektu oraz fakt, że był on realizowany przez wybitne postacie w dziedzinie tańca, rezultatem projektu było także poruszenie tematyki osób niepełnosprawnych w mediach ogólnopolskich. Projekt spotkał się z wyjątkowo ciepłym odbiorem mediów i był jednym z najczęściej komentowanych przez media projektów kulturalnych w Polsce. W szerszej perspektywie, rezultatem projektu "5 zmysłów. emotion" jest uwrażliwienie ogółu społeczeństwa na odmienne potrzeby osób z wadami słuchu i niesłyszących, niewidomych i niedowidzących oraz niepełnosprawnych umysłowo i ruchowo, a także podobieństwa, które cechują wszystkich potencjalnych odbiorców kultury. Przygotowywane wydarzenia o charakterze naukowym - seminaria, a przed wszystkim ogólnopolska konferencja naukowa były przedsięwzięciami, które do tematu obecności grup wykluczonych w kulturze podeszły w sposób niekonwencjonalny i nowatorski, co w zestawieniu z najwyższej klasy zestawem naukowców zaprocentowało wypracowaniem ciekawych wniosków. Było to multidyscyplinarne zjawisko naukowe, które w szerokiej perspektywie doprowadzić może do innego postrzegania tematu niepełnosprawności oraz 10

11 uwrażliwienie ogółu społeczeństwa na odmienne potrzeby osób niepełnosprawnych, a także podobieństwa, które cechują wszystkich ludzi. Rozważania te nabierają szczególnego charakteru w kontekście kultury i tańca. Konferencja zakończyła się deklaracją uczestników o chęci stworzenia międzyresortowego zespołu badawczego. REZULTATY ILOŚCIOWE: - realizacja 300 spotkań warsztatowych - realizacja 40 wydarzeń naukowych - realizacja 4 tygodniowych coaching projectów w ramach warsztatów - realizacja 1 spektaklu podsumowującego projekt ("Desert - Mały Książę" - uczestnictwo około 6000 uczestników w wydarzeniach warsztatowych - uczestnictwo około 1000 uczestników w wydarzeniach naukowych - uczestnictwo 40 pedagogów w warsztatach - uczestnictwo około 600 osób w finale projektu ("Desert - Mały Książę) - realizacja kampanii społecznej na 50 nośnikach zewnętrznych (billboard oraz citylight) przez 45 dni - publikacje edukacyjne projektu sztuk - publikacji naukowa projektu sztuk - materiały promocyjne projektu: a) plakaty sztuk b) zaproszenia sztuk c) ulotki sztuk d) foldery promocyjne sztuk Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Całościowy koszt realizacji zadania to PLN. Źródła finansowania przedstawiają się następująco: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego PLN Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego PLN Wielkopolski Urząd Wojewódzki PLN Miasto Poznań PLN Powiat Poznański PLN Prywatni sponsorzy PLN Dodatkowo wszystkie przestrzenie, w których realizowany był projekt udostępnione były bezpłatnie. 11

12 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Problemy, które towarzyszyły realizacji projektu związane były z barierami mentalnymi, które były najważniejszym elementem utrudniającym otwarcie się osób niepełnosprawnych na nowe doświadczenia związane z cielesnością. Zaangażowanie wykwalifikowanej kadry i współpraca z pełnosprawną młodzieżą sprawiły się ten problem udało się pokonać, co uznać można za jeden z najważniejszych sukcesów projektów. Wspomnieć można również o początkowej nieufności niepełnosprawnych uczestników wobec zaproponowanym formom spędzania wolnego czasu, które określić należy jako niekonwencjonalne i alternatywne, co również błyskawicznie udało się zniwelować dzięki zaangażowaniu instruktorów oraz lokalnych organizacji wspierających Zalecenia dla innych podmiotów zainteresowanych wdrożeniem projektu Realizacja projektów edukacyjno - kulturalnych adresowanych do osób niepełnosprawnych wymaga niestandardowego i nieszablonowego podejścia zarówno do zagadnienia niepełnosprawności jak samej materii kultury i sztuki. Stowarzyszenie Edukacyjne MCA realizując swoje projekty za każdym razem udowadnia, że bariery między niepełnosprawnością, a pełnosprawnością istnieją tylko w naszych głowach, a przekroczenie ich leży w naszej gestii. W każdym z naszych projektów pokazywaliśmy (i polecamy to zainteresowanym realizacjom projektów kulturalnych dla osób niepełnosprawnych), że osoba niepełnosprawna niczym nie różni się pełnosprawnej. Organizowanie wydarzeń dla grup wykluczonych wymaga zatem odważnego i nowatorskiego potraktowania tematu, przyjęcia odpowiednich metod pracy, w konsultacji z samymi zainteresowanymi oraz zbudowania zespołu, który oprócz efektywnej pracy wyróżniać się musi empatią i gotowością do wdrażania wyjątkowych rozwiązań. 12