Katarzyna Czajkowska 1

Transkrypt

1 Katarzyna Czajkowska 1

2 krasnodrzew peruwiański (Erythroxylon coca), rosnący w Ameryce Południowej może być uzyskiwana metodą syntezy tradycyjnie: żucie lub ssanie liści koki z dodatkiem odrobiny alkalicznego popiołu 2

3 Żucie praktykowane w Andach od kilku tysięcy lat khoka drzewo ekscelencji, ceremonie, amulety XVIw. podboje Ameryki przez Hiszpanów, koka w Europie 3

4 1855 zidentyfikowanie przez Newmanna głównego składnika alkaloidu kokainy Zygmunt Freud Uber Coca Koka dostępna jako papierosy, cygara, tabaka, roztwory brak restrykcji prawnych! 4

5 5

6 6

7 7

8 Zemsta Inków na białych kolonizatorach 8

9 1914 ustawa Harrisona regulująca produkcję, dystrybucję i sprzedaż Lata 70 XXw. - nowa tania postać crack Obecnie: 9

10 biały proszek lub krystaliczne płatki przyjmowane drogą wziewną, rzadziej iniekcje dożylne lub przyjmowanie doustne 10

11 2-metoksykarbonylo-3-benzoiloksytropan 11

12 JAK?? Hamowanie resorpcji zwrotnej dopaminy, serotoniny i noradrenaliny z odpowiednich szczelin synaptycznych 12

13 GDZIE?? białka błonowe (transportery), od których zależy doneuronalny wychwyt powyższych przekaźników. 13

14 14

15 EFEKT: wzrost stężenia neuroprzekaźnika w szczelinach synaptycznych wciąż nowe pobudzenia neuronu postsynaptycznego 15

16 16

17 kokaina i jej odmiany znacznie krótszy T1/2 niż amfetaminy działanie powoduje głębszą dysregulację psychofizyczną 17

18 Dopaminowy szlak mezolimbiczny Rozpoczyna się w dopaminowych ciałach komórkowych w polu brzusznym nakrywki, kończy w jądrze półleżącym lub korze przedczołowej tam, gdzie zakończenia neuronów dopaminowych 18

19 Miejscowe działanie przeciwbólowe Kokaina hamuje powstawanie potencjału czynnościowego blokuje kanały sodowe. Blokada uniemożliwia działanie kanałów sodowych bramkowanych napięciem (różnicą potencjałów w poprzek błony) i powoduje zablokowanie nerwu. 19

20 20

21 Blokowanie kanałów sodu za pomocą dwóch mechanizmów: Nienaładowane cząsteczki kokainy dostają się do kanałów białkowych przez błonę komórkową (droga hydrofobowa) Naładowane dodatnio cząsteczki kokainy przenikają przez błonę do wnętrza komórki, a następnie wnikają do otwartych kanałów białkowych (droga hydrofilna) 21

22 Kokaina przyłącza się do receptorów GABA i potęguje naturalny uspokajający efekt, jaki wywiera na mózg, humor i zachowanie neurotransmisja GABAergiczna Rys. Główne GABA-ergiczne szlaki mózgu. jest to bardzo uzależniający efekt działania kokainy. 22

23 Podanie dożylne Po 5-8 minutach kokaina w mózgu Silna aktywacja obszarów, gdzie ciała komórek dopaminowych i zakończenia dopaminowe 23

24 Wysoki poziom kokainy w mózgu krótko (T1/2 kokainy=20 minut), analogiczny z czasem wystąpienia objawów high (gdy blokada transportera dopaminowego w 60-80%). 24

25 zmęczenia łaknienia potrzeby snu lęku społecznego dobrego samopoczucia samooceny pewności siebie toku myślenia przy zachowanej dobrej koncentracji uwagi i kojarzenia poczucia wydolności fizycznej i psychicznej libido 25

26 EFEKTY NIEPOŻĄDANE wielogodzinne osłabienie przygnębienie niepokój bezsenność 26 objawy słabo nasilone

27 Za efekt high odpowiada głównie zwiększony poziom dopaminy w prążkowiu (niska wyjściowa liczba receptorów dopaminowych w prążkowiu czynnik predysponujący do uzależnienia). 27

28 U osób uzależnionych długotrwałe spadki wychwytu kokainy oraz spadki ilości receptorów dopaminowych D2 Hypofunkcja dopaminowego układu nagrody W okresie detoksykacji krótkotrwały wzrost stężenia transportera dopaminowego 28

29 Przy długotrwałym stosowaniu: drażliwość wyczerpanie depresja, psychozy impotencja i spadek libido zachowania stereotypowe ruchy przymusowe 29

30 wyostrzenie spostrzegania (iluzje, omamy) działanie psychozo i depresjogenne zaburzenia ze strony układu: sercowonaczyniowego mięśniowego (np. wytrzeszcz gałek ocznych) oddechowego - u palaczy kokainy i cracku przyjmowanie donosowe, martwice 30

31 neuroobrazowanie: nieregularności w metabolizmie mózgowym i zmniejszone natężenie przepływu mózgowego krwi nieprawidłowości w mózgowym przepływie krwi są skorelowane z deficytami poznawczymi - neuropsychologiczne zaburzenia w obszarach odpowiedzialnych za uczenie się, pamięć i funkcje wykonawcze 31

32 obrazowanie i testy neuropsychologiczne: trudności z funkcjami wykonawczymi i podejmowaniem decyzji to sugeruje, że u osób nadużywających kokainy dochodzi do zmian w korze zakrętu obręczy badanie MRI w celu pomiaru wielkości mózgu osoby z większym mózgiem lepiej utrzymują funkcje poznawcze mimo zażywania kokainy 32

33 Kokaina blokuje wychwyt zwrotny dopaminy Kokaina działa przez krótki czas, więc trzeba przyjmować ją często szybko i silnie uzależnia Długotrwałe przyjmowanie kokainy powoduje głębokie negatywne zmiany w psychice i fizjologii organizmu 33

34 34

35 Filip M. (2004) Uzależniony od kokainy ludzki mózg osiągnięcia funkcjonalnej diagnostyki obrazowej, Kraków, Wykłady monograficzne Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie Galanter M., Kleber H.B. (1999) American Psychiatric Press Textbook of Substance Abuse Treatment, The American Psychiatric Publishing Degenhardt L., Hall W., Teesson M. (2005) Uzależnienia, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Niewiadomska J. (2004) Narkotyki, Lublin, Wydawnictwo Gaudium Brick J. (2004) Handbook of the Medical Consequences of Alcohol and Drug Abuse, The Haworth Press 35

36 Dziękuję za uwagę! 36