R E C E N Z J E. ROCZNIKI FILOZOFICZNE Tom LX, numer
|
|
- Bartosz Wiśniewski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 R E C E N Z J E ROCZNIKI FILOZOFICZNE Tom LX, numer Alicja P i e t r a s, W stron ontologii. Nicolaia Hartmanna i Martina Heideggera postneokantowskie projekty filozofii, Kraków: Universitas 2012, ss ISBN: Ksi ka dr Alicji Pietras, b d ca publikacj jej rozprawy doktorskiej, porusza ywo dzi dyskutowane zagadnienie recepcji filozofii Kanta na pocz tku XX wieku. Oprócz centralnej interpretacji dwóch tytu owych my licieli, silnie wyeksponowany jest nurt neokantyzmu oraz jego wyp yw na Hartmanna i Heideggera. Wreszcie ich skonfrontowane ze sob pogl dy ujawniaj wspóln problematyk, lecz najcz ciej inny sposób jej podejmowania, a w dalszej kolejno ci równie zupe nie odmienne rezultaty. Praca ta wype nia luk w polskich opracowaniach dotycz cych kantowskich i neokantowskich róde wspó czesnej filozofii niemieckiej poprzez zestawienie ze sob dwóch rzadko wspólnie prezentowanych my licieli. Jest ona te przyczynkiem do ponownego przemy lenia miejsca filozofii Heideggera we wspó czesnych debatach filozoficznych oraz wyrazem renesansu zainteresowania dorobkiem Hartmanna nie tylko w polskim rodowisku filozoficznym. Dr Alicja Pietras jest pracownikiem Katedry Filozofii na Akademii Pomorskiej w S upsku, specjalistk w dziedzinie nowo ytnej i wspó czesnej filozofii niemieckiej. Zajmuje si filozofi Kanta i Hegla, neokantyzmem, filozofi N. Hartmanna, M. Heideggera i K. Jaspera, relacj mi dzy filozofi a naukami szczegó owymi oraz, z racji swojego drugiego fakultetu, socjologi wiedzy i socjologi kultury. Oprócz recenzowanej tutaj pracy A. Pietras jest tak e redaktorem ksi ki pt. Spory o (bez)za o eniowo filozofii (S upsk 2011), autork jedenastu artyku ów filozoficznych oraz dwóch t umacze. Tytu y magistra (2006) i doktora (2008) filozofii oraz magistra socjologii (2004) zdoby a po studiach na Uniwersytecie l skim w Katowicach. Warto doda, e obydwie prace filozoficzne napisa a pod kierunkiem prof. dr hab. A. Norasa znawcy neokantyzmu i filozofii niemieckiej, twórcy projektu filozofii kontekstowej oraz terminu postneokantyzm. Zgodnie z deklaracj we Wst pie, A. Pietras stara si utrzyma swoj prac w tzw. uj ciu kontekstowym d c do uchwycenia zawarto ci problemowej czyjego filozofowania, musimy stara si uchwyci je w m o l i w i e n a j s z e r s z y m k o n t e k c i e [wyró nienia w cytatach A.P.] (s. 9). Jednocze nie przyznaje, e nie ma na celu ukazania wszystkich, niezliczonych kontekstów filozofii Hartmanna i Heideg-
2 128 RECENZJE gera, wiadomie pomijaj c na przyk ad znany w tek fenomenologiczny w ich stanowiskach filozoficznych (s. 11). Skupia si jedynie na nurcie (neo)kantowskim. Uj cie takie jest jasnym stanowiskiem w kwestii (bez)za o eniowo ci bada filozoficznych; stanowiskiem, w którym na pierwszym planie pojawia si potrzeba gruntownych analiz historycznofilozoficznych. Poprzez umiej tne wydobywanie problemów filozoficznych z uwarunkowa historycznych (np. ukazuj c zakorzenienie filozofii Kanta w XVIIIwiecznym pytaniu o metod nowo ytnego, newtonowskiego przyrodoznawstwa, s ), A. Pietras skutecznie broni tezy, e uprawianie historii filozofii jest integraln cz ci analiz filozoficznych. Autorka pisze: [K]a de m y l e n i e, a ju w szczególno ci m y l e n i e f i l o z o f i c z n e, jest m y l e n i e m k o n t e k s t o w y m. Co takiego jak czyste my lenie jest zwyk abstrakcj i w rzeczywisto ci nigdy nie ma miejsca (s. 163). W innym miejscu z kolei: Filozofia zawsze pozostaje nierozerwalnie zwi zana ze swoj histori. Nie mo na by filozofem, nie znaj c historii filozofii (s. 84). Jakkolwiek deklarowany we wprowadzeniu projekt filozofii kontekstowej nie jest w pracy specjalnie rozwini ty, tak teza o historycznych uwarunkowaniach ka dej filozofii wyznacza jedn z podstawowych cech ksi ki. Warto te wspomnie o innym, cz sto u ywanym przez autork terminie, jakim jest projekt. S owo to wyst puje w tytule ksi ki oraz w tytu ach czterech z pi ciu rozdzia ów i nazywa sposób czy te rezultat omawianych bada filozoficznych i ontologicznych u Kanta, Hartmanna oraz Heideggera. Samo jednak wyra enie projekt filozofii sugeruje niezupe no, szkicowo i raczej zaplanowanie realizacji projektowanych postulatów filozoficznych ni ich ostateczne uko czenie. Czy jest to zabieg celowy? Czy dzie a trzech omawianych my licieli nale y traktowa jedynie jako projekty, kieruj ce nas w stron ontologii nowej ontologii, która ma dopiero si wy- oni? Wydaje si, e w ten sposób Pietras sugeruje w a nie takie uj cie, w którym docelowa ontologia jest wci in statu fieri. Jeszcze jednym rysem charakterystycznym omawianej pracy jest tytu owy termin postneokantyzm, niezb dny do zidentyfikowania jej zaplecza historycznego i problemowego. Jak pisze A. Pietras: Termin postneokantyzm wskazuje na fakt, e interesuj cy mnie tutaj my liciele filozofuj p o K a n c i e, ale i p o n e o k a n t y z m i e, co ma istotne znaczenie dla podejmowanej przez nich problematyki (s. 12). Do my licieli tych zaliczani s przed wszystkim Hartmann i Heidegger, ale tak e K. Jaspers, H. Heimsoeth oraz R. Hönigswald (s. 11). Wszyscy oni byli, na pocz tku swojej drogi filozoficznej, zwi zani z neokantyzmem, aby w swojej dojrza ej twórczo ci przezwyci y jego ograniczenia. Zdaniem autorki g ówn cech tego nurtu jest tzw. zwrot ontologiczny (s. 77), czyli próba odzyskania zapoznanej przez neokantystów, a istotnej dla samego Kanta, problematyki ontologicznej (s. 12). Otwarte pozostaje pytanie, czy wymienionych filozofów, prezentuj cych tak ró ne rozwi zania filozoficzne, nale y jednoczy pod wspólnym szyldem postneokantyzmu tylko przez wzgl d na wspólne korzenie my lenia. Analizy podj te w pracy próbuj odpowiedzie na to pytanie, chocia sama autorka istnienie takiego nurtu przyjmuje za aksjomat.
3 RECENZJE 129 Jakie cele stawia przed sob A. Pietras? Zgodnie z deklaracj autorki s one trzy (s ). Cele pierwszy i trzeci s bezpo rednio zwi zane z mo liwo ci dwojakiego rozumienia tytu owego W stron ontologii. Z jednej strony jest to powrót w stron (zapomnianej) ontologii Kanta, która zosta a pomini ta przez szereg jego kontynuatorów od pierwszych uczniów my liciela z Królewca po epistemologicznie i aksjologicznie zorientowany neokantyzm marburski i bade ski. Wydobycie ontologicznej interpretacji Kanta u Hartmanna i Heideggera autorka poczytuje sobie za pierwszy cel swojej pracy (s. 12). Z drugiej strony natomiast jest to d enie w stron (nowej) ontologii, wy aniaj cej si z dwóch omawianych projektów filozofii. Jak pisze A. Pietras: Ontologia, o któr im chodzi, ma by now ontologi, i jako taka ma unika b dów dawnej ontologii (s. 165). W a ciwe odczytanie istoty Kantowskiego nauczania ma umo liwi stworzenie nowego, opartego na my leniu krytycznym, schematu ontologicznego, w którym uda si unikn pu apek dawnego my lenia spekulatywnego. Przedstawienie Hartmanna i Heideggera projektów nowej ontologii oraz odpowied na pytanie o ró nic mi dzy interpretacj Kanta a ich w asn filozofi stanowi trzeci cel, jaki chce osi gn Pietras (s. 13). Najbardziej interesuj ce tre ci wydaje si zawiera drugi cel postawiony przez autork. Chce ona ukaza, e ró nice w ontologicznych interpretacjach Hartmanna i Heideggera wynikaj z dwuznaczno ci poj cia rzecz sama w sobie w filozofii Kanta. Autorka stawia hipotez, której przekonuj co broni w ca ej swojej rozprawie, e dla zrozumienia ró norodno ci interpretacji my li Kanta, a wi c tak e ró norodno ci interpretacji Hartmanna i Heideggera, wa na jest dwuznaczno zawarta w Kantowskim poj ciu rzecz sama w sobie (s. 12). A. Pietras twierdzi, e Kant u ywa tego terminu w dwóch znaczeniach: epistemologicznym i ontologicznym (s ). Owa dwuznaczno ma nie tylko umo liwia przej cie od transcendentalizmu do filozofii krytycznej u samego Kanta, ale równie ma dowodzi nast puj cej tezy: Nie ma pytania o poznanie bez pytania o byt, lecz nie ma te pytania o byt bez pytania o poznanie (s. 52). Zdaniem autorki wydobycie lub zatracenie dwuznaczno ci rzeczy samej w sobie ma kolosalne znaczenie dla interpretacji Hartmanna i Heideggera. rodkiem do realizacji wy ej przedstawionych celów jest pi rozdzia ów, które wraz ze wst pem, zako czeniem, bibliografi i indeksem nazwisk sk adaj si na ca o ksi ki. Kolejne cz ci dotycz : (rozdz. 1) filozofii Kanta, jej interpretacji przez (rozdz. 2) Hartmanna i (rozdz. 3) Heideggera oraz (rozdz. 4 i 5) ich w asnych projektów filozoficznych. Wszystkie maj podobn obj to (ok stronic) oraz zawieraj du liczb przypisów (razem 444, rednio prawie 89 na rozdzia, co wraz z tymi, które zamieszczone s we wst pie, daje 447 przypisów w ca ej ksi ce). wiadczy to zarówno o dobrym podziale omawianego materia u, jak i o ogromnej pracy historycznej i edytorskiej autorki. Bibliografia obejmuje dzie a Kanta, Hartmanna i Heideggera (w polskich t umaczeniach lub niemieckich orygina ach) oraz polsk i niemieck literatur pomocnicz. R o z d z i a p i e r w s z y po wi cony jest trzem aspektom filozofii Kanta: jej ród- om, rzeczy samej w sobie oraz poj ciu metafizyki. G ówne tezy s tutaj dwie. Pierwsza
4 130 RECENZJE dotyczy wspomnianej dwuznaczno ci terminu rzecz sama w sobie. A. Pietras ukazuje, w jaki sposób Kant pos uguje si tym poj ciem, poprzez zestawienie go z innymi, nierzadko bezkrytycznie uto samianymi z nim poj ciami: przedmiot transcendentalny X oraz noumenon. Rzecz sama w sobie w znaczeniu epistemologicznym, rzecz, o ile n i e j e s t d l a n a s, o ile nam si nie jawi (s. 49), mo e by uto samiona z przedmiotem X, czyli za o eniem intelektu o rzeczy, b d cej podstaw danej grupy zjawisk. Z kolei rzecz sama w sobie w znaczeniu ontologicznym, byt ( ) taki, jakim jest w swej ca o ci (s. 49), bliska jest poj ciu noumenon, lecz Kant okresu Krytyki nie rozstrzyga, czy jest z nim to sama. Zdaniem A. Pietras zatracenie tej dwuznaczno ci mimo e Kanta terminologia cz sto utrudnia zrozumienie jego intuicji (s. 35) prowadzi do b dnego odczytania jego nauczania. Druga teza tego rozdzia u dotyczy Kanta stosunku do metafizyki. A. Pietras sprzeciwia si interpretacjom neguj cym metafizyk w pokrytycznym okresie jego filozofii. Jednocze nie te nie twierdzi, jakoby Kant wraca do krytykowanej przez siebie metafizyki spekulatywnej. Poszukuj c trzeciej drogi pomi dzy sceptycyzmem a dogmatyzmem, dochodzi on do projektu metafizyki krytycznej (s ), któr autorka za A. Norasem i J. Rolewskim nazywa równie metafizyk do wiadczenia (s , 118). Nie jest jednak do ko ca klarowne, jak nada jej posta, poniewa problem rozumienia metafizyki w kontek cie filozofii Kanta jest trudny ju cho by ze wzgl du na to, i sam Kant nie daje nam ostatecznych odpowiedzi w tej sprawie (s. 63). Autorka przyznaje, e nie jest to metafizyka, na któr sk ada by si pewien dobrze okre lony system twierdze, lecz raczej droga do metafizyki, która w marzeniach Kanta mia aby si wy oni po krytyce i oczyszczeniu naszego rozumu. A. Pietras ponownie ujawnia swoj tendencj do czenia w tków epistemologicznych i ontologicznych, gdy pisze, e Kant [ ] cz c ze sob problem metafizyki i problem do wiadczenia, wprowadzi filozofi na now drog (s. 66) na drog, która z konieczno ci jest ju metafizyczna i z pewno ci dotyka problemów metafizycznych (s. 63). Na pocz tku d r u g i e g o r o z d z i a u, który po wi cony jest Hartmanna interpretacji Kantowskiego projektu filozofii, dowiadujemy si wi cej o przyczynach zestawienia ze sob Hartmanna i Heideggera. Pocz tek tego rozdzia u po wi cony jest metafizycznym (w szerszym sensie) interpretacjom Kanta, które autorka ukazuje jako przezwyci enie teoriopoznawczego monopolu interpretacyjnego neokantystów. A. Pietras odwo uje si w szczególno ci do pracy Ch. Baertschiego Die deutsche metaphysische Kantinterpretation der 1920-er Jahre (2004), gdzie autor wyró nia metafizyczne (w w szym sensie) i ontologiczne interpretacje Kanta w filozofii niemieckiej lat dwudziestych XX wieku (s ). Pierwsze maj si zwraca do tych wypowiedzi Kanta, w których mówi on o wiecie, duszy i Bogu. Interpretacje takie podejmowali: F. Paulsen, K. Oesterreich, M. Wundt, E. Adickens, H. Heimsoeth. Drugie poszukuj u Kanta szczególnych pyta ontologicznych (s. 80). Okazuje si, e w ród ontologicznych interpretacji Baertschi wymienia opracowania tylko dwóch filozofów: Hartmanna i Heideggera. W kontek cie takiej rozmaito ci metafizycznych interpretacji Kanta A. Pietras s usznie zwraca
5 RECENZJE 131 uwag, e w polskiej literaturze filozoficznej wci jeszcze przecenia si rol Heideggera oraz jego pracy Kant i problem metafizyki w prze amaniu neokantowskiej teoriopoznawczej interpretacji Kanta (s. 78). W pozosta ej cz ci rozdzia u omówiona jest specyfika interpretacji Hartmanna. W uj ciu A. Pietras najwa niejsze wydaj si trzy jej cechy charakterystyczne: a) akceptacja Kantowskiej dwuznaczno ci rzeczy samej w sobie, b) prezentacja problemu poznania jako problemu metafizycznego oraz c) uznanie Kantowskiej filozofii za propedeutyk nowej, krytycznej ontologii. Hartmann postrzega dwuznaczno rzeczy samej w sobie jako problem metafizyczny (my lenie systematyczne), który wykracza poza ramy systemu filozofii Kanta i niejako rozsadza go od rodka (my lenie systemowe) (s. 85). Nie neguje on tutaj epistemologicznego znaczenia rzeczy samej w sobie jako poj cia granicznego, które podkre lane by o przez jego nauczycieli z Marburga, lecz jedynie uzupe nia je o zapomniane znaczenie ontologiczne (s. 89). Prowadzi to do mo liwo ci metafizycznego uj cia problemu poznania. A. Pietras pisze, e zdaniem Hartmanna, nie istnieje teoria poznania bez ontologii (90), co oznacza, e rozwa ania na temat poznania musz by zakorzenione w analizach ontologicznych. Hartmann postuluje zatem stworzenie metafizyki poznania (s. 91), która umo liwi aby wypracowanie nowej, krytycznej ontologii: To w a nie dzi ki Kantowskiej krytyce czystego rozumu ontologia mo e wkroczy na «nowe drogi» (s. 107). Nowa ontologia jawi si Hartmannowi jako szczegó owa analiza kategorii odpowiadaj cych poszczególnym warstwom bytu realnego i idealnego (s. 107). Jej naczelnym has em ma by : m i n i m u m za o e, m a k s i m u m danych, realizowane przez wykorzystanie wszystkich dost pnych cz owiekowi róde poznania (s. 109). T r z e c i r o z d z i a prezentuje Heideggera interpretacj filozofii Kanta. Autorka wskazuje na te rysy my li Heideggera, które zakorzenione s w nurcie (neo)kantowskim. Centralna teza wskazuje na jednoaspektow interpretacj Kantowskiego poj cia rzeczy samej w sobie przez Heideggera oraz konsekwencje takiego uj cia. A. Pietras wprost nazywa to stanowisko monizmem (s. 130) oraz nieustannie i w wielu wariantach stylistycznych powtarza zdanie: Heidegger, podobnie jak neokanty ci, szuka w filozofii Kanta przede wszystkim jedno ci (s. 123, 129, 134, 136, 156, a w kolejnych rozdzia ach s. 173, 185, 198, 221, 244, 246). Zatracenie dwuznaczno ci rzeczy samej w sobie i zrównanie jej z przedmiotem transcendentalnym X stanowi, zdaniem autorki, istot Heideggerowskiej interpretacji Kanta (s. 156). Autorka twierdzi, e w rezultacie Heidegger przyznaje prymat naoczno ci (zmys owo ci) przed my leniem (intelektem) (s. 124, 148, ), a dalej nieprawomocnie odrzuca ca dotychczasow metafizyk (s ). A. Pietras nawi zuje do swoistego j zyka Heideggera, gdy pisze o jego rozumieniu ontologii: Je li poznanie ontyczne (metafizyka) oznacza poznanie b y t u, to poznanie ontologiczne (metafizyka metafizyki) oznacza poznanie b y c i a b y t u (s. 123). Dynamiczne bycie bytu, które najpe niej przejawia si w b d cym tu i teraz Dasein, ma by w a ciwym przedmiotem filozofii Heideggera, a utworzona przez niego ontologia fundamentalna analityk Dasein (s ). W tym miejscu znów A. Pietras dostrzega kontynuacj neokantowskich intuicji, pisz c: Ontologia fundamentalna Heideggera oka-
6 132 RECENZJE zuje si wi c pog bieniem neokantowskich bada koncentruj cych si na podmiocie (s. 128). Nakre laj c ci g my lowy: Kant Fichte neokantyzm bade ski Heidegger (s. 132), autorka kwestionuje oryginalno niektórych tez Heideggera, a pod koniec rozdzia u nazywa go wprost my licielem spekulatywnym (w sensie spekulatywnej metafizyki, któr krytykuje Kant) (s ). Zgodnie z deklaracj autorki r o z d z i a y c z w a r t y i p i t y stanowi integraln ca o, gdy dotycz filozoficznych konsekwencji zaprezentowanych interpretacji filozofii Kanta wyra onych w Hartmanna i Heideggera projektach nowej ontologii (s. 161). A. Pietras przyjmuje w nich perspektyw problemow (s. 162), gdzie poszczególne zagadnienia wzajemnie si przenikaj, a ich rozwi zania (a cz sto jedynie propozycje ich uj cia) pozostaj od siebie wzajemnie zale ne (s. 164). Od razu pojawia si w tpliwo, czy zatem dwie cz ci nie powinny stanowi jednego, d u szego rozdzia u; tym bardziej, e wiele wcze niejszych tez zostaje tutaj powtórzonych (szczególnie w rozdziale czwartym). Autorka prezentuje pogl dy omawianych filozofów dotycz ce nast puj cych kwestii: (rozdz. 4) ontologia, metafizyka, metoda filozofii, filozofia a nauka oraz (rozdz. 5) poznanie, prawda, cz owiek i wiat, wiat a tajemnica. Schemat ich omawiania jest jasny od naszkicowania problemu, przez pogl dy Hartmanna i Heideggera, po wyliczenie (najcz ciej wielu) ró nic oraz znalezienie (najcz ciej niewielu i bardzo odleg ych) podobie stw mi dzy nimi (np. s. 176). Nale y si spodziewa, e w opracowaniu A. Pietras ró nice wynikaj z odmiennej interpretacji Kanta, natomiast podobie stwa pomimo sprzyjaj cej temu postneokantowkiej perspektywy s z trudem dostrzegalne. Zwró my uwag tylko na dwie najistotniejsze ró nice mi dzy Hartmannem a Heideggerem, nazwijmy je metodologiczn i merytoryczn. Pierwsza z nich dotyczy wiadomo ci metodologicznej i transparentno ci za o e przyjmowanych w ich stanowiskach filozoficznych. Dyskutuj c te kwestie, A. Pietras pisze, e Hartmann dba o wszystkie powy sze sprawy du o bardziej ni Heidegger, a w konsekwencji o wiele atwiej «zrozumie», co w ogóle próbowa nam powiedzie (s. 193). Autorka umiej tnie wyja nia, e postulat Heideggera o bezza o eniowej filozofii jest tylko jego deklaracj, jednocze nie wskazuj c na neokantowskie tezy tkwi ce u róde jego analiz. Inaczej jest u Hartmanna, który akceptuj c niemo liwo czystego my lenia (s. 164), du o czasu po wi ci na prezentacj za o e w asnej filozofii oraz zestawienie b dów wcze niejszych systemów filozoficznych (s ). Koresponduje to z has ami ich filozofii: zero metafizyki (s. 188) u Heideggera, rozumiane jako zero za o e, oraz minimum metafizyki (s. 188) u Hartmanna, rozumiane jako wspomniane wcze niej m i n i m u m za o e, m a k s i m u m danych (s. 109). Z kolei ró nic merytoryczn, która zdaniem A. Pietras zasadza si na zachowaniu (Hartmann, s. 250) lub odrzuceniu (Heidegger, s. 251) dwuznaczno ci Kantowskiej rzeczy samej w sobie, najlepiej obrazuje dychotomia monizm-pluralizm. Heideggerowskie d enie do jedno ci, tak cz sto podkre lane przez autork pracy, prowadzi do pewnego typu redukcjonizmu w zagadnieniach cz owieka i wiata, gdzie ca a ta ró norodno zostaje
7 RECENZJE 133 wyja niona poprzez wskazanie na czasowo i zwi zan z ni sko czono istoty ludzkiej (s. 240). Owa monistyczna postawa przejawia si, zarówno gdy Heidegger negatywnie ustosunkowuje si do rezultatów nauki (w liczbie pojedynczej, s. 198), jak i gdy pisze o prawdzie bycia oraz o a b s o l u t n e j, r a d y k a l n e j i w konsekwencji nieprzekraczalnej (s. 220) ró nicy ontologicznej mi dzy bytem a przedmiotem poznania. Z kolei Hartmann, kre l c wizj warstwowej struktury wiata realnego (s , ), chce odwo ywa si do mo liwie najwi kszej ilo ci danych, aby zachowa ró norodno kryj cych si za nimi problemów. St d te A. Pietras podkre la jego akceptacj dla pluralizmu nauk szczegó owych i wyników ich bada (s. 202) oraz klasyczne uj cie poznawania jako stosunku bytowego (s. 190, 216) i zwi zanej z tym ontologii relacji (s. 217). Autorka podsumowuje swoje analizy zgrabnym stwierdzeniem: O ile wi c Heidegger szuka takiego j e d n e g o u j c i a problemów filozoficznych, które jednoczy oby wszystkie dotychczasowe r ó n o r o d n e u j c i a, o tyle Hartmann szuka j e d n o c i p r o b l e m ó w po ród r ó n o r o d n o c i sposobów ich u j c i a (s. 249). Niew tpliw zalet ksi ki W stron ontologii jest pomys owe zestawienie dwóch rzadko z sob wi zanych filozofów na wspólnej p aszczy nie postneokantowskiej. Zestawienie to jest nieprzypadkowe, bo niejako odwraca popularne spojrzenie na ich dorobek. Heidegger ukazany jest jako my liciel spekulatywny i kontynuator wielu tendencji neokantowskich (g ównie bade skich), a Hartmann jako prawdziwie oryginalny filozof, ujmuj cy wieloaspektowo filozofii Kanta i twórczo j rozwijaj cy. Ju od pierwszego rozdzia u wida wyra n sympati autorki dla analiz tego drugiego, gdy interpretuje ona filozofi Kanta, pos uguj c si poj ciami i komentarzami pochodz cymi od Hartmanna (s. 28, 34-35, 51-53). Równie w dalszych cz ciach pracy to w propozycjach Hartmanna A. Pietras doszukuje si wi kszego ni u Heideggera potencja u eksplanacyjnego i pozytywnie je warto ciuje. Do innych zalet pracy nale jasny j zyk wypowiedzi oraz cierpliwe i uporz dkowane prowadzenie my li, przez co nawet zawi e zagadnienia filozoficzne czy techniczna terminologia staj si zrozumia e dla wi kszo ci czytelników. Inna sprawa, e nie zawsze udaje si autorce unikn powtórze cytatów lub niemal identycznych wypowiedzi (np. s. 59 i 64, 52 i 89-90, 88 i 110, 109 i 168). Pewien mankament ksi ki wi e si z deklarowanym przez A. Pietras uj ciem kontekstowym, w którym dla uchwycenia pe nej zawarto ci problemowej danej filozofii musimy przedstawi j w mo liwie najszerszym kontek cie. Autorka jednak decyduje si po wi ci ksi k kontekstowi (neo)kantowskiemu, jednocze nie pomijaj c wszystkie inne. Rzecz w tym, e w tpliwe jest, aby w ten sposób uda o si wyczerpuj co przedstawi obszerne zagadnienia z rozdzia ów czwartego i pi tego. Kwestie prawdy, cz owieka, wiata i tajemnicy wymagaj zdecydowanie bardziej holistycznego uj cia filozofii Hartmanna i Heideggera, pozostaj c tylko cz ciowo czytelne po zaw eniu ich do jednego kontekstu. I rzeczywi cie nie mo na oprze si wra eniu, e przynajmniej niektóre
8 134 RECENZJE fragmenty ostatnich rozdzia ów ulegaj problemowemu rozsadzeniu i s sztucznie uzupe niane innymi kontekstami filozofii K. Jaspera (s. 241) i E. Cassirera (s. 245). Wniosek jawi si nast puj cy: nie jest mo liwe uzyskanie odpowiedzi na wszystkie pytania filozofii Hartmanna i Heideggera po osadzeniu ich wy cznie w kontek cie neokantowskich róde. Ostatnia trudno nie zmniejsza jednak merytorycznej warto ci ksi ki A. Pietras, lecz jedynie wskazuje na potrzeby dalszych, pog bionych opracowa na temat postneokantyzmu i jego ontologów. Omawiana praca stanowi bardzo dobr prób z zakresu przedmiotowej historii filozofii i jest godna polecenia nie tylko specjalistom od wspó czesnej filozofii niemieckiej. Ka dy, kogo interesuj podstawowe pytania ontologii i teorii poznania oraz ich wzajemne relacje, powinien si gn po t ksi k. Jakub Dziadkowiec Katedra Relacji Mi dzy Nauk a Wiar KUL
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRZEPROWADZANIA OCEN OKRESOWYCH PRACOWNIKÓW NIEBĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI AKADEMICKIMI SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE
Załącznik do zarządzenia Rektora nr 36 z dnia 28 czerwca 2013 r. REGULAMIN PRZEPROWADZANIA OCEN OKRESOWYCH PRACOWNIKÓW NIEBĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI AKADEMICKIMI SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE 1 Zasady
Bardziej szczegółowoPaweł Selera, Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT, Wolters Kluwer S.A., Warszawa 2014, ss. 372
Paweł Selera, Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT, Wolters Kluwer S.A., Warszawa 2014, ss. 372 I Odliczenie i zwrot podatku naliczonego to podstawowe mechanizmy funkcjonowania podatku
Bardziej szczegółowoKomentarz technik ochrony fizycznej osób i mienia 515[01]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 19 Strona 2 z 19 Strona 3 z 19 Strona 4 z 19 Strona 5 z 19 Strona 6 z 19 Strona 7 z 19 W pracy egzaminacyjnej oceniane były elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia do projektu
Bardziej szczegółowoKomentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009
Strona 1 z 14 Strona 2 z 14 Strona 3 z 14 Strona 4 z 14 Strona 5 z 14 Strona 6 z 14 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych zdawały wyłącznie osoby w wieku wskazującym
Bardziej szczegółowoJĘZYK ROSYJSKI POZIOM ROZSZERZONY
EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 JĘZYK ROSYJSKI POZIOM ROZSZERZONY ROZWIĄZANIA ZAAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA MAJ 2014 ZAANIA OTWARTE Zadanie 1. Przetwarzanie tekstu (0,5 pkt) 1.1. туристов 1.2.
Bardziej szczegółowoEdycja geometrii w Solid Edge ST
Edycja geometrii w Solid Edge ST Artykuł pt.: " Czym jest Technologia Synchroniczna a czym nie jest?" zwracał kilkukrotnie uwagę na fakt, że nie należy mylić pojęć modelowania bezpośredniego i edycji bezpośredniej.
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).
Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Departament Pielęgniarek i Położnych wśród absolwentów studiów pomostowych, którzy zakończyli udział w projekcie systemowym pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek
Bardziej szczegółowoEwidencjonowanie nieruchomości. W Sejmie oceniają działania starostów i prezydentów
Posłowie sejmowej Komisji do Spraw Kontroli Państwowej wysłuchali NIK-owców, którzy kontrolowali proces aktualizacji opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości skarbu państwa. Podstawą
Bardziej szczegółowoPODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 2009/2010 SEMESTR 3
PODSTAWY METROLOGII ĆWICZENIE 4 PRZETWORNIKI AC/CA Międzywydziałowa Szkoła Inżynierii Biomedycznej 29/2 SEMESTR 3 Rozwiązania zadań nie były w żaden sposób konsultowane z żadnym wiarygodnym źródłem informacji!!!
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM DYPLOMOWE. Budownictwo semestr VIII
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 02-061 Warszawa, ul. Wawelska 14 SEMINARIUM DYPLOMOWE Budownictwo semestr VIII CZĘŚĆ II Warszawa 2010 r. Uwagi ogólne Pracadyplomowajest widocznymi
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK ROSYJSKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK ROSYJSKI POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 ZADANIA OTWARTE Zadanie 1. (0,5 pkt) Przetwarzanie tekstu 1.1.
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów
1 Autor: Aneta Para Szczegółowe wyjaśnienia dotyczące definicji MŚP i związanych z nią dylematów Jak powiedział Günter Verheugen Członek Komisji Europejskiej, Komisarz ds. przedsiębiorstw i przemysłu Mikroprzedsiębiorstwa
Bardziej szczegółowoKLAUZULE ARBITRAŻOWE
KLAUZULE ARBITRAŻOWE KLAUZULE arbitrażowe ICC Zalecane jest, aby strony chcące w swych kontraktach zawrzeć odniesienie do arbitrażu ICC, skorzystały ze standardowych klauzul, wskazanych poniżej. Standardowa
Bardziej szczegółowoGENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski DOLiS - 035 1997/13/KR Warszawa, dnia 8 sierpnia 2013 r. Pan Sławomir Nowak Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
Bardziej szczegółowo2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoart. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),
Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z przedmiotu wiedza o społeczeństwie Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016
Przedmiotowy system oceniania z przedmiotu wiedza o społeczeństwie Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016 KRYTERIA OGÓLNE 1. Wszystkie oceny są jawne. 2. Uczennica/uczeń
Bardziej szczegółowoOd redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.
Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.
Bardziej szczegółowoStanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Warszawa, 16 maja 2016 r. Stanowisko Rzecznika Finansowego i Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie interpretacji art. 49 ustawy o kredycie
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2011 J ZYK ANGIELSKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2011 J ZYK ANGIELSKI POZIOM ROZSZERZONY MAJ 2011 2 ZAANIA OTWARTE Zadanie 1. (0,5 pkt) Przetwarzanie tekstu 1.1. foreigners 1.2. Zdaj cy stosuje
Bardziej szczegółowoW tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego.
W tym elemencie większość zdających nie zapisywała za pomocą równania reakcji procesu zobojętniania tlenku sodu mianowanym roztworem kwasu solnego. Ad. IV. Wykaz prac według kolejności ich wykonania. Ten
Bardziej szczegółowoEfektywna strategia sprzedaży
Efektywna strategia sprzedaży F irmy wciąż poszukują metod budowania przewagi rynkowej. Jednym z kluczowych obszarów takiej przewagi jest efektywne zarządzanie siłami sprzedaży. Jak pokazują wyniki badania
Bardziej szczegółowoRegulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów. Organizatorzy Konkursu
Regulamin Konkursu Start up Award 9. Forum Inwestycyjne 20-21 czerwca 2016 r. Tarnów 1 Organizatorzy Konkursu 1. Organizatorem Konkursu Start up Award (Konkurs) jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich
Bardziej szczegółowoKancelaria Radcy Prawnego
Białystok, dnia 30.03.2007 r. OPINIA PRAWNA sporządzona na zlecenie Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów w Warszawie I. Pytania: 1. Czy zakaz ponownego użycia przedmiotów wyposażenia i części, ujętych
Bardziej szczegółowoAutomatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla oceny użyteczności produktów i usług
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Wydział Informatyki i Gospodarki Elektronicznej Katedra Informatyki Ekonomicznej Streszczenie rozprawy doktorskiej Automatyczne przetwarzanie recenzji konsumenckich dla
Bardziej szczegółowoWtedy wystarczy wybrać właściwego Taga z listy.
Po wejściu na stronę pucharino.slask.pl musisz się zalogować (Nazwa użytkownika to Twój redakcyjny pseudonim, hasło sam sobie ustalisz podczas procedury rejestracji). Po zalogowaniu pojawi się kilka istotnych
Bardziej szczegółowoEksperyment,,efekt przełomu roku
Eksperyment,,efekt przełomu roku Zapowiedź Kluczowe pytanie: czy średnia procentowa zmiana kursów akcji wybranych 11 spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (i umieszczonych już
Bardziej szczegółowoOgłoszenie o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy TELL Spółka Akcyjna z siedzibą w Poznaniu na dzień 11 sierpnia 2014 r.
Ogłoszenie o zwołaniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy TELL Spółka Akcyjna z siedzibą w Poznaniu na dzień 11 sierpnia 2014 r. I. Zarząd TELL S.A., działając zgodnie art.399 1 k.s.h., niniejszym
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE nr 1/2016 REKTORA WYŻSZEJ SZKOŁY EKOLOGII I ZARZĄDZANIA W WARSZAWIE z dnia 15.01.2016 r.
ZARZĄDZENIE nr 1/2016 REKTORA WYŻSZEJ SZKOŁY EKOLOGII I ZARZĄDZANIA W WARSZAWIE z dnia 15.01.2016 r. w sprawie zmian w zasadach wynagradzania za osiągnięcia naukowe i artystyczne afiliowane w WSEiZ Działając
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONKURSU 1 Postanowienia ogólne : www.gminastezyca.pl 2 Cel Konkursu 3 Założenia ogólne
REGULAMIN KONKURSU 1 Postanowienia ogólne 1. Organizatorem Konkursu jest Wójt Gminy Stężyca zwany dalej Organizatorem. 2. Regulamin Konkursu jest dostępny w siedzibie organizatora - na tablicy ogłoszeń
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW ZADANIA
INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKÓW ZAWODÓW 1. Zawody III stopnia trwają 150 min. 2. Arkusz egzaminacyjny składa się z 2 pytań otwartych o charakterze problemowym, 1 pytania opisowego i 1 mini testu składającego
Bardziej szczegółowoRegulamin Pracy Komisji Rekrutacyjnej w Publicznym Przedszkolu Nr 5 w Kozienicach
Regulamin Pracy Komisji Rekrutacyjnej w Publicznym Przedszkolu Nr 5 w Kozienicach Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991 o systemie oświaty (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2156 ze zm.),
Bardziej szczegółowoCo do zasady, obliczenie wykazywanej
Korekta deklaracji podatkowej: można uniknąć sankcji i odzyskać ulgi Piotr Podolski Do 30 kwietnia podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych byli zobowiązani złożyć zeznanie określające wysokość
Bardziej szczegółowoz dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych
U C H WA Ł A S E N A T U R Z E C Z Y P O S P O L I T E J P O L S K I E J z dnia 31 grudnia 2015 r. w sprawie ustawy o podatku od niektórych instytucji finansowych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PRACA ZAROBKOWA EMERYTÓW I RENCISTÓW A PROBLEM BEZROBOCIA BS/80/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 2002
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoMotywuj świadomie. Przez kompetencje.
styczeń 2015 Motywuj świadomie. Przez kompetencje. Jak wykorzystać gamifikację i analitykę HR do lepszego zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji? 2 Jak skutecznie motywować? Pracownik, który nie ma
Bardziej szczegółowo- o zmianie o Krajowym Rejestrze Sądowym
Warszawa, dnia 28 sierpnia, 2012 rok Grupa Posłów na Sejm RP Klubu Poselskiego Ruch Palikota Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania
Bardziej szczegółowoRegulamin Drużyny Harcerek ZHR
Regulamin Drużyny Harcerek ZHR (jednolity tekst obowiązujący od dnia 19.01.98 zgodnie z Uchwałą Naczelnictwa ZHR nr 80/7 z dnia 18.01.98) 1. Drużyna jest podstawową jednostką organizacyjną ZHR i podstawowym
Bardziej szczegółowoUCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
UCHWAŁ A SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 18 października 2012 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu
Bardziej szczegółowoInstrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina
Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska
Bardziej szczegółowoRegulamin przyznawania stypendiów doktorskich pracownikom Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego
Regulamin przyznawania stypendiów doktorskich pracownikom Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego 1 Niniejszy regulamin został wprowadzony w oparciu o 2 ust. 2 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Bardziej szczegółowoWZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA. Rada Europy. Strasburg, Francja SKARGA. na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
WZÓR SKARGI EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA Rada Europy Strasburg, Francja SKARGA na podstawie Artykułu 34 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Artykułu 45-47 Regulaminu Trybunału 1 Adres pocztowy
Bardziej szczegółowoKomentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE
Komentarz do prac egzaminacyjnych w zawodzie technik administracji 343[01] ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE OKE Kraków 2012 Zadanie egzaminacyjne zostało opracowane
Bardziej szczegółowoTworzenie wypowiedzi o kompozycji.
Tworzenie wypowiedzi o kompozycji. CZYM JEST TEKST? PODSTAWOWE INFORMACJE Tekst jest ponadzdaniową (tzn. wyższą typologicznie, niekoniecznie większą rozmiarami) jednostką językową, makroznakiem samodzielnym
Bardziej szczegółowoPOMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM PLANOWANIE DZIAŁAŃ Określanie drogi zawodowej to szereg różnych decyzji. Dobrze zaplanowana droga pozwala dojechać do określonego miejsca w sposób, który Ci
Bardziej szczegółowoREGULAMIN OTWIERANIA I PRZEPROWADZANIA PRZEWODÓW DOKTORSKICH NA WYDZIALE ZARZĄDZANIA GWSH. Postanowienia ogólne
Załącznik nr 1 do Zarządzenia Rektora z dnia 02.06.2014r. Tekst jednolity REGULAMIN OTWIERANIA I PRZEPROWADZANIA PRZEWODÓW DOKTORSKICH NA WYDZIALE ZARZĄDZANIA GWSH 1. Postanowienia ogólne 1. Niniejszy
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela. (tekst jednolity) Rozdział 3a. Awans zawodowy nauczycieli
USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity) Rozdział 3a Awans zawodowy nauczycieli Art. 9a. 1. Ustala się stopnie awansu zawodowego nauczycieli: 1) nauczyciel stażysta; 2) nauczyciel
Bardziej szczegółowoWYNIKI EGZAMINU MATURALNEGO W 2009 ROKU
Wydzia Bada i Analiz OKE w Krakowie WYNIKI EGZAMINU MATURALNEGO W 2009 ROKU WST PNE INFORMACJE DLA TRZECH WOJEWÓDZTW PO O ONYCH NA TERENIE DZIA ANIA OKE W KRAKOWIE Egzamin maturalny w 2009 roku organizowany
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY. Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA (DALEJ SIWZ )
ZAMAWIAJĄCY Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA (DALEJ SIWZ ) Świadczenie kompleksowych usług konferencyjnych i towarzyszących na
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓ OWA PROCEDURA ZG ASZANIA I WYBORU TEMATU PROJEKTU BADAWCZEGO NA STUDIACH DOKTORANCKICH REALIZOWANYCH W WYDZIALE MECHANICZNYM
Za cznik do Uchwa y Rady Wydzia u Mechanicznego nr 01/01/2013 z dnia 17.01.2013r. SZCZEGÓ OWA PROCEDURA ZG ASZANIA I WYBORU TEMATU PROJEKTU BADAWCZEGO NA STUDIACH DOKTORANCKICH REALIZOWANYCH W WYDZIALE
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Postanowienia ogólne
Załącznik do zarządzenia Rektora nr 59 z dnia 20 lipca 2015 r. REGULAMIN PRZYZNAWANIA ZWIĘKSZENIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO Z DOTACJI PROJAKOŚCIOWEJ ORAZ ZASADY PRZYZNAWANIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO W
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoPROCEDURA AWANSU ZAWODOWEGO NA STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO W ZESPOLE SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH NR 1 W KATOWICACH
PROCEDURA AWANSU ZAWODOWEGO NA STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO W ZESPOLE SZKÓŁ INTEGRACYJNYCH NR 1 W KATOWICACH Opracowano na podstawie następujących aktów prawnych: - rozdział 3a Karty Nauczyciela, ustawa
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA
REGULAMIN WALNEGO ZEBRANIA STOWARZYSZENIA POLSKA UNIA UBOCZNYCH PRODUKTÓW SPALANIA I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Regulamin Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Polska Unia Ubocznych Produktów Spalania
Bardziej szczegółowoKLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI
Egzamin maturalny maj 2009 FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Zasady oceniania: za rozwi zanie wszystkich zada mo na uzyska maksymalnie 50 punktów (w tym za rozwi zanie zada testowych
Bardziej szczegółowoALEKSANDRA SŁABIAK. Przedmiotowy System Oceniania j. angielski kl. IV VI
ALEKSANDRA SŁABIAK Przedmiotowy System Oceniania j. angielski kl. IV VI Zgodnie z WZO, śródroczne i roczne oceny z języka angielskiego w klasach IV VI wyrażone są stopniem w następującej skali: stopień
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK ANGIELSKI
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZAMIN MATURALNY 2013 J ZYK ANGIELSKI POZIOM ROZSZERZONY Kryteria oceniania odpowiedzi MAJ 2013 ZADANIA OTWARTE Zadanie 1. (0,5 pkt) Przetwarzanie tekstu 1.1.
Bardziej szczegółowobiuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,
Bardziej szczegółowoUmowa o pracę zawarta na czas nieokreślony
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie
Bardziej szczegółowoDokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym. ustawa z dnia 15 lipca 2004 r.
Dokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym ustawa z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta a oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1) ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. -
Bardziej szczegółowoSYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE
SYSTEM FINANSOWANIA NIERUCHOMOŚCI MIESZKANIOWYCH W POLSCE Wstęp Rozdział 1 przedstawia istotę mieszkania jako dobra ekonomicznego oraz jego rolę i funkcje na obecnym etapie rozwoju społecznego i ekonomicznego.
Bardziej szczegółowo4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach
4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach Baza noclegowa stanowi podstawową bazę turystyczną, warunkującą w zasadzie ruch turystyczny. Dlatego projektując nowy szlak należy ją
Bardziej szczegółowoza pośrednictwem 00-898 Warszawa Al. Solidarności 127 (art. 398 2 kpc) ul. Góralska 5 01-112 Warszawa
(WZÓR) Warszawa, dn. 2012 r. SĄD APELACYJNY SĄD PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH w Warszawie za pośrednictwem Sądu Okręgowego XIV Wydział Ubezpieczeń Społecznych w Warszawa 00-898 Warszawa Al. Solidarności
Bardziej szczegółowo2) Drugim Roku Programu rozumie się przez to okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.
REGULAMIN PROGRAMU OPCJI MENEDŻERSKICH W SPÓŁCE POD FIRMĄ 4FUN MEDIA SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE W LATACH 2016-2018 1. Ilekroć w niniejszym Regulaminie mowa o: 1) Akcjach rozumie się przez to
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE UWAG. na konferencję uzgodnieniową w dn. 7.06.2011 r. poświęconą rozpatrzeniu projektu. rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
ZESTAWIENIE UWAG na konferencję uzgodnieniową w dn. 7.06.2011 r. poświęconą rozpatrzeniu rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie współdziałania Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefa
Bardziej szczegółowoRoman Darowski, Filozofia jezuitów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej w XIX wieku
Rocznik Filozoficzny Ignatianum The Ignatianum Philosophical Yearbook PL ISSN 2300 1402 www.ignatianum.edu.pl/rfi XX / 1 (2014), s. 125 129 Recenzje Reviews Wiesław S Wyższa Szkoła Medyczna w Sosnowcu
Bardziej szczegółowoWprowadzam : REGULAMIN REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 14
ZARZĄDZENIE Nr 2/2016 z dnia 16 lutego 2016r DYREKTORA PRZEDSZKOLA Nr 14 W K O N I N I E W sprawie wprowadzenia REGULAMINU REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 14 IM KRASNALA HAŁABAŁY W KONINIE Podstawa
Bardziej szczegółowoMETODOLOGIA PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ WYTYCZNE DLA STUDENTÓW
METODOLOGIA PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ WYTYCZNE DLA STUDENTÓW 1. PRACA JEST ORYGINALNYM I SAMODZIELNYM DZIEŁEM AUTORA. Student kończąc pracę podpisuje oświadczenie, iż pracę napisał samodzielnie i nie popełnił
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoProcedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek
Data publikacji : 10.01.2011 Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ETYKA: LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ETYKA: LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE OPRACOWAŁ: mgr Marcin Szymański Zespół Szkół Ogólnokształcących w Opolu Podstawa prawna: -Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
Bardziej szczegółowoObjaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Bardziej szczegółowoGENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH
GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Edyta Bielak-Jomaa Warszawa, dnia 1 kwietnia 2016 r. DOLiS 035 2332/15 Prezydent Miasta K. WYSTĄPIENIE Na podstawie art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
Bardziej szczegółowoKomentarz Sesja letnia 2012 zawód: technik eksploatacji portów i terminali 342[03] 1. Treść zadania egzaminacyjnego wraz z załączoną dokumentacją
Komentarz Sesja letnia 2012 zawód: technik eksploatacji portów i terminali 342[03] 1. Treść zadania egzaminacyjnego wraz z załączoną dokumentacją 1 2 3 4 Oceniane elementy zadania egzaminacyjnego: I. Tytuł
Bardziej szczegółowoRegulamin Walnego Zebrania Członków Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej
Regulamin Walnego Zebrania Członków Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej Podstawę prawną Regulaminu Walnego Zebrania Członków Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej zwanego dalej Walnym Zebraniem
Bardziej szczegółowoRegulamin PODKARPACKIEGO KONKURSU WIEDZY O PODATKACH. Siedziba:
Regulamin PODKARPACKIEGO KONKURSU WIEDZY O PODATKACH Siedziba: Podkarpacki Oddział Krajowej Izby Doradców Podatkowych Ul. Targowa 3/313 35-064 Rzeszów R Z E S Z Ó W Postanowienia ogólne 1. Patronat honorowy
Bardziej szczegółowoTemat badania: Badanie systemu monitorowania realizacji P FIO 2014-2020
Temat badania: Badanie systemu monitorowania realizacji P FIO 2014-2020 Charakterystyka przedmiotu badania W dniu 27 listopada 2013 r. Rada Ministrów przyjęła Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na
Bardziej szczegółowoZintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM
Zintegrowane Systemy Zarządzania Biblioteką SOWA1 i SOWA2 SKONTRUM PROGRAM INWENTARYZACJI Poznań 2011 Spis treści 1. WSTĘP...4 2. SPIS INWENTARZA (EWIDENCJA)...5 3. STAŁE UBYTKI...7 4. INTERPRETACJA ZAŁĄCZNIKÓW
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRZEPROWADZANIA EGZAMINU KONKURSOWEGO NA APLIKACJĘ KURATORSKĄ W SĄDZIE OKRĘGOWYM W TARNOWIE
Dnia 13 marca 2012 roku REGULAMIN PRZEPROWADZANIA EGZAMINU KONKURSOWEGO NA APLIKACJĘ KURATORSKĄ W SĄDZIE OKRĘGOWYM W TARNOWIE 1 1. Konkurs na aplikację kuratorską składa się z części pisemnej i ustnej.
Bardziej szczegółowoOlsztyn, dnia 30 lipca 2014 r. Poz. 2682 UCHWAŁA NR LIII/329/2014 RADY GMINY JONKOWO. z dnia 26 czerwca 2014 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Olsztyn, dnia 30 lipca 2014 r. Poz. 2682 UCHWAŁA NR LIII/329/2014 RADY GMINY JONKOWO z dnia 26 czerwca 2014 r. w sprawie określenia zasad i trybu przeprowadzania
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 72/2014/2015 Senatu Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie z dnia 14 lipca 2015 roku
Uchwała Nr 72/2014/2015 Senatu Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie z dnia 14 lipca 2015 roku w sprawie: zasad ustalania zakresu obowiązków nauczycieli akademickich, rodzaju zajęć
Bardziej szczegółowoHAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.
HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne
Bardziej szczegółowoRozdział 6. KONTROLE I SANKCJE
Rozdział 6. KONTROLE I SANKCJE 6.1. AUDYT I KONTROLE FINANSOWE Komisja w czasie realizacji projektu i do 5 lat po jego zakończeniu może zlecić przeprowadzenie audytu finansowego. Audyt może obejmować:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia...
Projekt Druk Nr 13/19 UCHWAŁA... Rady Miejskiej w Słupsku z dnia... w sprawie aneksu do porozumienia międzygminnego zawartego pomiędzy Gminą Miejską Słupsk a Gminą Kobylnica i Gminą Słupsk dotyczącego
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania EUROGALICJA Regulamin Rady Rozdział I Postanowienia ogólne 1 1. Rada Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Eurogalicja, zwana dalej Radą, działa na podstawie: Ustawy
Bardziej szczegółowoRozdział VIII Zasady przyjmowania uczniów do szkoły
Rozdział VIII Zasady przyjmowania uczniów do szkoły 68 1. Do klasy pierwszej Technikum przyjmuje się kandydatów po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego. 2. Kandydat przy ubieganiu się o przyjęcie
Bardziej szczegółowoRudniki, dnia 10.02.2016 r. Zamawiający: PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE
Zamawiający: Rudniki, dnia 10.02.2016 r. PPHU Drewnostyl Zenon Błaszak Rudniki 5 64-330 Opalenica NIP 788-000-22-12 ZAPYTANIE OFERTOWE W związku z planowaną realizacją projektu pn. Rozwój działalności
Bardziej szczegółowoREGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU
do Statutu ZSTiO REGULAMIN REKRUTACJI UCZNIÓW/SŁUCHACZY DO ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH I OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO W BUSKU-ZDROJU 2 Wstęp Zasady rekrutacji uczniów regulują: - Rozporządzenie
Bardziej szczegółowoREGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I
Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr169/2011 Burmistrza Miasta Mława z dnia 2 listopada 2011 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława Ilekroć w niniejszym regulaminie
Bardziej szczegółowoUmowy o pracę zawarte na czas określony od 22 lutego 2016 r.
ANTERIS Fundacja Pomocy Prawnej 2015 r. Umowy o pracę zawarte na czas określony od 22 lutego 2016 r. /Porady prawne/ dr Magdalena Kasprzak Publikacja sfinansowana ze środków własnych Fundacji ANTERIS Stan
Bardziej szczegółowoRówne szanse dla szkół Myśliborskich REGULAMIN UDZIAŁU W PROGRAMIE ROZWOJOWYM DLA SZKÓŁ. w ramach Projektu Równe szanse dla szkół Myśliborskich
REGULAMIN UDZIAŁU W PROGRAMIE ROZWOJOWYM DLA SZKÓŁ w ramach Projektu Równe szanse dla szkół Myśliborskich 1 Słownik pojęć Ilekroć w niniejszym Regulaminie jest mowa o: 1. Projekcie należy przez to rozumieć
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIZY DLA NASZYCH WSCHODNICH SĄSIADÓW I PROBLEM KALININGRADU BS/134/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowo