⒓ Czy instytucja kultury zawsze musi udostępniać ISP w formacie wskazanym we wniosku?

Transkrypt

1

2 NATALIA MILESZYK WE WSPÓŁPRACY Z BARBARĄ SZCZEPAŃSKĄ I KRZYSZ- TOFEM SIEWICZEM Ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego na przykładzie bibliotek z odniesieniami do działalności muzeów i archiwów BAM brzmi jak początek dobrego filmu akcji. Mowa jednak o bibliotekach, archiwach i muzeach, które zaczynają równie ekscytującą przygodę z wdrożeniem przepisów o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Mówiąc prościej, chodzi tu o doprowadzenie do sytuacji, w której (cy owe) zasoby tych instytucji zasilą rozmaite aplikacje i serwisy z pożytkiem dla nas wszystkich. I to właśnie prostego wytłumaczenia przepisów pilnie potrzebują te instytucje, a niniejsza publikacja zaspokaja tę potrzebę. Nie znajdziecie w niej oczywiście odpowiedzi na wszystkie pytania. Przygoda byłaby wtedy przecież mniej ekscytująca. A mówiąc poważnie konia z rzędem temu, kto jest w stanie rozwiać wszystkie wątpliwości prawne dotyczące reuse. Instrukcja Natalii Mileszyk daje natomiast bibliotekom, archiwom i muzeom podstawowe narzędzie ułatwiające samodzielne przedzieranie się przez gąszcz przepisów i wypracowywanie standardów udostępniania danych bez obaw o zarzut naruszenia prawa. A przecież to właśnie obawy prawne są jednym z głównych powodów ograniczania dostępu do danych publicznych i ich ponownego wykorzystywania. Miłej lektury! Dr Krzysztof Siewicz SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW WSTĘP ⒈ Czym jest informacja sektora publicznego? ⒉ Czy metadane są informacją sektora publicznego? ⒊ Jaka jest różnica między ustawą o reuse a ustawą o dostępie do informacji publicznej? ⒋ Czym jest ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego? ⒌ Czy przekazywanie zasobów pomiędzy instytucjami kultury podlega ustawie o ponownym wykorzystywaniu ISP? ⒍ Czy każda instytucja kultury musi stosować ustawę o reuse? ⒎ Kto może wykorzystywać informacje sektora publicznego? ⒏ Jaki jest zakres dopuszczalnego ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego? ⒐ W jaki sposób udostępnia się informację sektora publicznego? ⒑ Czy można podejmować decyzję o udostępnieniu zasobu na podstawie informacji, w jakim celu będzie on wykorzystywany? ⒒ W jakim formacie należy udostępniać informację sektora publicznego? 1

3 ⒓ Czy instytucja kultury zawsze musi udostępniać ISP w formacie wskazanym we wniosku? ⒔ Jakie zasady należy stosować przy udostępnianiu informacji sektora publicznego? ⒕ Czy wszystkie zasoby instytucji kultury mogą być ponownie wykorzystywane, czy istnieją ograniczenia w tym zakresie? ⒖ Czy instytucja kultury musi udostępniać do ponownego wykorzystywania utwory stworzone przez jej pracowników w ramach umowy o pracę? ⒗ Jak należy udostępniać zasoby na wolnych licencjach (np. Creative Commons)? ⒘ Czy instytucja kultury może wymagać spełnienia określonych warunków związanych z ponownym wykorzystywaniem informacji sektora publicznego? ⒙ W jaki sposób użytkownik dowiaduje się o warunkach ponownego wykorzystywania informacji? ⒚ Jak przebiega procedura udostępniania ISP w celu ponownego wykorzystywania na wniosek? ⒛ Czy decyzje wydawane przez instytucje kultury w związku z reuse podlegają kontroli? 2⒈ Czy instytucja kultury może pobierać opłaty w związku z udostępnianiem informacji sektora publicznego? 2⒉ Jakie informacje powinny się znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej instytucji kultury? 2⒊ Czy standardy dotyczące reuse są takie same dla wszystkich instytucji kultury? 2⒋ Jakie zmiany systemowe należy wprowadzić w działalności instytucji kultury, aby sprawnie zorganizować proces ponownego wykorzystywania informacji? 2⒌ Gdzie można znaleźć więcej informacji na temat reuse? Słowniczek WYKAZ SKRÓTÓW CRIP Centralne Repozytorium Informacji Publicznej¹ ISP informacja sektora publicznego Reuse ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego U.d.i.p. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, Dz.U nr 112 poz. 1198² U.p.a.p.p. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz.U. z 2016 r. poz. 666 ze zm.³ U.p.w. Ustawa z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, Dz.U poz. 352⁴ WSTĘP Ustawa z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, która jest przedmiotem poniższej analizy, wdraża postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z 26 czerwca 2013 r. zmieniającej dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. Polskie prace rozpoczęły się w połowie 2014 r. przygotowaniem przez Ministerstwo Administracji i Cy yzacji projektu założeń do projektu ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. Na podstawie założeń we wrześniu 2015 r. opracowany został projekt ustawy, który trafił do Sejmu nowej kadencji i został przyjęty 25 lutego 2016 r. W dniu 15 marca 2016 r. ustawa została opublikowana w Dzienniku Ustaw pod pozycją 35⒉ Ustawa w znacznej części weszła w życie 3 miesiące od dnia ogłoszenia, czyli 16 czerwca 2016 r. ¹ ² ³ relax{}09\char"0024\relax{}09&min=1 ⁴ 2

4 Celem nowego prawa jest ułatwienie dostępu do informacji, zbiorczo określanych jako informacje sektora publicznego, znajdujących się m. in. w zasobach instytucji kultury (bibliotekach, archiwach, muzeach), a także umożliwienie ponownego ich wykorzystywania. Warto podkreślić, że do 16 czerwca 2016 r. wtórne wykorzystywanie informacji, wynikające z wdrożenia postanowień dyrektywy 2003/98/WE, do którego były zobowiązane organy sektora publicznego, uregulowane było w ustawie o dostępie do informacji publicznej. W związku z tym, że dyrektywa 2013/37/UE rozszerzyła zakres instytucji zobowiązanych do udostępniania informacji oraz określiła dodatkowe warunki, zdecydowano się na przyjęcie odrębnej ustawy. Nowe przepisy porządkują zasady dotyczące udostępniania własnych zasobów, obowiązujące w instytucjach publicznych. Na przykład materiały z bibliotek cy owych są już wykorzystywane na blogach, na podstawie egzemplarzy posiadanych przez biblioteki publikuje się reprinty, a także wykorzystuje się ilustracje i zdjęcia z zasobów archiwów oraz z książek znajdujących się w zbiorach bibliotek. Barbara Szczepańska ⒈ CZYM JEST INFORMACJA SEKTORA PUBLICZNEGO? Art. 2 ust. ⒈ u.p.w.⁵ Przez informację sektora publicznego należy rozumieć każdą treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia, w szczególności w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej, będącą w posiadaniu podmiotów, o których mowa w art. ⒊ Informacją sektora publicznego (ISP) jest każda utrwalona informacja (wyrażona w dowolnej formie i zapisana w dowolnej postaci), którą posiadają instytucje zobowiązane do stosowania ustawy. Zakres tego pojęcia jest więc bardzo szeroki. Należy pamiętać, że wymienione w ustawie formy utrwalenia, np. papierowa lub elektroniczna, są jedynie przykładowe. Do informacji sektora publicznego zaliczamy m.in.: nagrania dźwiękowe, slajdy, filmy, przeźrocza, książki i czasopisma, druki ulotne, rękopisy, mapy i atlasy, nuty, zbiory graficzne, w tym rysunki, grafiki, pocztówki, ekslibrisy i fotografie, utwory w wersji elektronicznej (np. zdigitalizowaną prasę), mikrofilmy i mikrofisze, książki artystyczne, różnego rodzaju bazy (kartoteki biograficzne, kartoteki ilustracji, bazy genealogiczne czy bazy źródeł internetowych), korespondencję, akty prawne archiwalne w całości lub w części. Taką częścią może być pojedyncza ilustracja z książki bądź mapa z atlasu. Choć wszystkie te materiały stanowią ISP, to w praktyce ustawa wskazuje, że w celu ponownego wykorzystywania (reuse) udostępniane są wyłącznie ich reprodukcje cy owe lub papierowe. Podsumowuj c wszystkie typy materiałów bibliotecznych archiwalnych i muzealnych s informacj sektora publicznego i podlegaj udost pnieniu w celu ponownego wykorzystywa nia ardzo szeroki katalog informacji które powinny by udost pnione został jednak przez ustawodawc ograniczony ze wzgl du na pewne kryteria wi cej na ten temat w odpowiedzi na pytanie ⁵Wszystkie przypisy cytowane w publikacji pochodzą z ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego. 3

5 ⒉ CZY METADANE SĄ INFORMACJĄ SEKTORA PUBLICZNEGO? Tak. Metadane⁶, czyli dane o danych, są informacją sektora publicznego. Ustawa, wprowadzając termin metadane, powiela terminologię dyrektywy 2013/37/UE. W praktyce biblioteki muszą udostępniać w celu ponownego wykorzystywania opisy katalogowe obiektów bibliotecznych, muzea opisy muzealiów, z kolei archiwa metadane opisujące materiały archiwalne. Niezależnie od wątpliwości dotyczących zasadności objęcia metadanych w całości lub w części ochroną prawnoautorską, co ma miejsce w wielu instytucjach kultury, zgodnie z u. p. w. wszystkie elementy zawarte w metadanych stanowi informacj sektora publicznego niewa ne czy maj twórczy charakter czy nie. Pytanie o to, czy konkretne opisy katalogowe bądź opisy muzealiów chronione są przez prawo autorskie, ma znaczenie w sytuacji ograniczania prawa do ponownego wykorzystywania ISP ze względu na fakt, że dana instytucja kultury nie jest pierwotnym właścicielem autorskich praw maj tkowych⁷ (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 14). W praktyce więc instytucja kultury zawsze musi udostępnić metadane, które nie mają twórczego charakteru, czyli nie podlegają prawnoautorskiej ochronie (proste metadane o charakterze informacyjnym). Natomiast jeśli w instytucji część elementów metadanych uznano za twórcze, to takie dane nie podlegają ponownemu wykorzystywaniu, o ile instytucja nie była pierwotnym właścicielem autorskich praw majątkowych (a taka sytuacja ma miejsce w większości przypadków, czyli metadane podlegające prawnoautorskiej ochronie prawie zawsze będą wyłączone spod reuse). Jeśli opis katalogowy w bibliotece zawiera tylko podstawowe informacje, takie jak tytuł, imię i nazwisko autora, wydanie, ISBN, to nie ma on twórczego charakteru i na pewno nie jest chroniony przez prawo autorskie. Opis ten musi więc być udostępniony w celu ponownego wykorzystywania. Gdyby jednak ten sam opis katalogowy zawierał elementy twórcze (co w kontekście metadanych może być dyskusyjne), to w związku z tym, zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 4 u.p.w., prawo do ponownego wykorzystywania zostaje ograniczone i biblioteka nie musi udostępniać takiego opisu katalogowego. ⒊ JAKA JEST RÓŻNICA MIĘDZY USTAWĄ O REUSE A USTAWĄ O DOSTĘPIE DO INFORMACJI PUBLICZNEJ? nformacja sektora publicznego jest pojęciem szerszym niż informacja publiczna. Informacja publiczna to informacje związane z wykonywaniem zadań publicznych i wydatkowaniem środków publicznych, np. lista umów zawartych przez instytucję czy wykaz projektów zrealizowanych w danym roku. Samo zdobywanie takiej informacji uregulowane jest w ustawie o dostępie do informacji publicznej, której ta publikacja nie dotyczy. Na informacje sektora publicznego składają się: 1) informacja publiczna; ⁶ etadane dane o danych; wyrażenia opisujące treść i formę dokumentu, mające określoną strukturę zgodną z przyjętym standardem opisu. Stosuje się je po to, by uporządkować zbiór dokumentów i tym samym ułatwić użytkownikom wyszukiwanie potrzebnych informacji. Metadane najczęściej wykorzystuje się do opisywania (w jednolity sposób) dokumentów elektronicznych, np. opublikowanych w bibliotekach cy owych. Metadanymi są m.in. takie informacje, jak: autor dzieła, tytuł, wydawca, współtwórca, rok wydania, opis rzeczowy, język, właściciel praw autorskich, miejsce przechowywania oryginalnego dokumentu czy wielkość pliku. ⁷Pierwotny właściciel autorskich praw maj tkowych podmiot, któremu przysługują autorskie prawa majątkowe od momentu ustalenia (powstania) utworu. Zgodnie z polskim prawem instytucja kultury jest pierwotnym właścicielem dzieła, pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę stworzył program komputerowy, oraz gdy instytucja nagra film bądź utwór muzyczny (prawa pokrewne). 4

6 2) zasoby bibliotek, archiwów i muzeów niebędące informacją publiczną (czyli w dużym uproszczeniu zbiory danej instytucji); 3) inne informacje niebędące informacją publiczną i zasobem bibliotek, archiwów i muzeów (czyli np. metadane). ⒋ CZYM JEST PONOWNE WYKORZYSTYWANIE INFORMACJI SEKTORA PUBLICZNEGO? Art. 2 ust. ⒉ Przez ponowne wykorzystywanie należy rozumieć wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej użytkownikami, informacji sektora publicznego, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona. Ponowne wykorzystywanie należy rozumieć jako takie wykorzystywanie informacji sektora publicznego, które prowadzi do stworzenia nowej usługi, produktu lub innego dobra, czyli na podstawie uzyskanych informacji wytwarza się jakąś wartość dodaną. Co istotne, nie ma znaczenia, czy informacja będzie wykorzystywana w celu komercyjnym lub niekomercyjnym, tzn. czy korzystający z ISP będzie na swoim produkcie zarabiał, czy też nie. Istotne jest, aby informacja była wykorzystywana w innym celu niż pierwotny cel publiczny⁸, dla którego została wytworzona. Dla ułatwienia wykorzystywania ISP w innym celu niż pierwotny cel publiczny biblioteki brytyjskie przygotowały specjalną informację o ich publicznej misji, np. British Library ( org/about_us/management/psi/statement_of_public_task.aspx) i biblioteka uniwersytecka w Cambridge ( digital-content-unit/psi-regulations). Takie zadania polskie biblioteki zwykle opisują w swoich statutach, ale dla wygody użytkowników można, wzorem brytyjskim, przygotować specjalną informację. znacza to e z ponownym wykorzystywaniem informacji sektora publicznego mamy do czynienia tylko w przypadku gdy nie jest ono zwi zane z wykonywaniem zada publicznych ⒌ CZY PRZEKAZYWANIE ZASOBÓW POMIĘDZY INSTYTUCJAMI KULTURY PODLEGA USTAWIE O PONOWNYM WYKORZYSTYWANIU ISP? Art. 2 ust. ⒊ Ponownym wykorzystywaniem w rozumieniu ustawy nie jest udostępnianie lub przekazanie informacji sektora publicznego przez podmiot wykonujący zadania publiczne innemu podmiotowi wykonującemu zadania publiczne wyłącznie w celu realizacji takich zadań. W rozumieniu ustawy ponownym wykorzystywaniem nie jest udostępnianie lub przekazanie informacji sektora publicznego (w tym posiadanych przez instytucję kultury) podmiotowi wykonującemu zadania publiczne przez inny podmiot wykonujący zadania publiczne. Jeśli muzeum A chciałoby udostępnić na swojej stronie internetowej cy owe reprodukcje zasobów z domeny publicznej znajdujących się na stronie internetowej muzeum B, nie podlega to ustawie o reuse gdyż działanie takie należy do zakresu działań publicznych muzeum A. Jeśli jednak działanie muzeum A wykraczałoby poza cel działania przewidziany ustawą, wtedy należy stosować ustawę o reuse. ⁸Pierwotny publiczny cel zarówno cel wytworzenia, jak i inny cel w ramach zadań publicznych, dla których informacje sektora publicznego zostały wytworzone. 5

7 Jeśli podmiot prywatny wykorzystuje opisy katalogowe do stworzenia bazy bibliograficznej (a właśnie w tym celu biblioteki tworzą opisy katalogowe), to mamy do czynienia z ponownym wykorzystywaniem informacji sektora publicznego, gdyż podmiot prywatny nie wykonuje w tym przypadku zadań publicznych. Natomiast biblioteka pobierająca opisy bibliograficzne z bazy np. Biblioteki Narodowej nie może opierać tego działania na u.p.w., ponieważ robi to w celu realizacji zadania publicznego, jakim jest opracowanie gromadzonych materiałów bibliotecznych. Klasycznym przykładem wykorzystywania informacji sektora publicznego są aplikacje, które umożliwiają wyszukiwanie połączeń komunikacji publicznej w danym mieście. Zazwyczaj są to aplikacje stworzone przez podmioty komercyjne, które wykorzystują ISP, a więc rozkłady autobusów. ⒍ CZY KAŻDA INSTYTUCJA KULTURY MUSI STOSOWAĆ USTAWĘ O REUSE? Nie. Instytucjami kultury, które muszą stosować ustawę, są: 1) muzea państwowe i samorządowe w rozumieniu ustawy o muzeach; 2) biblioteki publiczne i naukowe (których organizatorami są jednostki sektora publicznego) w rozumieniu przepisów ustawy o bibliotekach; 3) archiwa regulowane ustawą o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach. Podstawowym pytaniem które musi zada sobie ka da instytucja kultury jest zy na podstawie art ustawy instytucja jest zobowi zana do stosowania ustawy o reuse Zgodnie z art. 3 ustawę muszą stosować przede wszystkim jednostki sektora finansów publicznych oraz organy władzy publicznej. Ustawa nie dotyczy natomiast (art. 4): 1) jednostek publicznej radiofonii i telewizji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji ( ) oraz Polskiej Agencji Prasowej S. A., 2) państwowych instytucji kultury, samorządowych instytucji kultury oraz innych podmiotów prowadzących działalność kulturalną, o której mowa w art. 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ( ), z wyjątkiem muzeów państwowych i muzeów samorządowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach ( ), bibliotek publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach ( ), a także archiwów tworzących państwową sieć archiwalną oraz innych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność archiwalną w zakresie państwowego zasobu archiwalnego w rozumieniu art. 22 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach ( ), 3) uczelni, Polskiej Akademii Nauk oraz jednostek naukowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki ( ), z wyjątkiem: a) bibliotek naukowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, b) Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, c) Państwowego Instytutu Geologicznego, 4) bibliotek naukowych, których organizatorami nie są jednostki sektora publicznego, 5) podmiotów, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( ). Warto pamiętać, że nawet jeśli jakaś grupa podmiotów została wyłączona spod ustawy, to informacje publikowane przez nie w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP) są informacją sektora publicznego i podlegają ponownemu wykorzystywaniu. Tak więc całoś 6

8 informacji z P jest informacj sektora publicznego która mo e by ponownie wykorzysty wana. Jeśli biblioteka naukowa, która nie jest zobowiązana do stosowania ustawy o reuse, upublicznia część swoich informacji w BIP, to informacje znajdujące się w BIP podlegają wykorzystywaniu w ramach ustawy (mimo faktu, że biblioteka naukowa nie jest zobowiązana do stosowania ustawy). ⒎ KTO MOŻE WYKORZYSTYWAĆ INFORMACJE SEKTORA PUBLICZNEGO? Każdy. Zarówno osoby fizyczne (indywidualne), jak i firmy bądź organizacje pozarządowe, bez względu na formę prawną. Nie jest ważne również obywatelstwo czy miejsce funkcjonowania danego podmiotu o informację taką może wnioskować nie tylko obywatel Mongolii, lecz także podmiot zarejestrowany na Malcie. Istotne jest jednak to, że jeśli dostęp do ISP następuje w trybie wnioskowym (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 19), to we wniosku musi być dokładnie określony podmiot wnioskujący. ⒏ JAKI JEST ZAKRES DOPUSZCZALNEGO PONOWNEGO WYKORZYSTYWANIA INFORMACJI SEKTORA PUBLICZNEGO? Informacja sektora publicznego może być wykorzystywana w celu tworzenia nowych pro duktów dóbr i usług na u ytek komercyjny i niekomercyjny a wi c w bardzo wielu formach. W praktyce oznacza to m. in. możliwość wykorzystywania takiej informacji (np. zdigitalizowanej książki lub cy owej reprodukcji obrazu) w reklamie, w aplikacji mobilnej, w postaci reprodukcji czy publikacji, w ramach działalności na blogu, w audiobooku, do stworzenia dzieła zależnego na podstawie utworu udostępnionego (sztuki teatralnej, tłumaczenia, remiksu, kolażu). Jan Kowalski zdobył w ramach ustawy o reuse reprodukcje zbiorów z kolekcji Czartoryskich. Można wyobrazić sobie różnorodne sposoby wykorzystywania tych zasobów: stworzenie aplikacji mobilnej wirtualnego muzeum sztuki, wyprodukowanie serii gadżetów reklamujących Polskę, wykorzystanie obrazów jako scenografii w sztuce teatralnej, stworzenie kampanii reklamowej na podstawie obrazów. Wszystkie wymienione sposoby to ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego. Tak szeroki katalog może wywoływać obawy instytucji kultury, należy jednak pamiętać, że reuse podlega pewnym ograniczeniom (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 14). ⒐ W JAKI SPOSÓB UDOSTĘPNIA SIĘ INFORMACJĘ SEKTORA PUBLICZNEGO? Informacja sektora publicznego może być udostępniana na dwa sposoby: 1) w systemie teleinformatycznym; 2) na wniosek. W systemie teleinformatycznym informację udostępnia się: 1) w Biuletynie Informacji Publicznej; 2) w Centralnym Repozytorium Informacji Publicznej (CRIP); 3) w inny sposób, np. na stronie internetowej, w elektronicznych bazach danych, w repozytorium czy bibliotece cy owej. 7

9 Oznacza to, że użytkownik pobiera pożądaną informację samodzielnie. Dobrą praktyką jest ułatwienie mu tego przez otwieranie dostępu np. za pomocą interfejsu programistycznego aplikacji (API). To, w jakim systemie teleinformatycznym dostępna jest dana informacja, wpływa na warunki ponownego wykorzystywania ISP (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 18). W przypadku braku informacji o warunkach ponownego wykorzystywania ISP, która znajduje się w BIP bądź CRIP, przyjmuje się, że informacja ta została udostępniona bez warunków, które musi spełnić użytkownik. Tej zasady nie stosuje się, jeśli informacja została udostępniona na stronach internetowych. W przypadku braku określenia warunków użytkownik jest zobowiązany do wystąpienia do instytucji z wnioskiem o ich określenie. Aby usprawnić pracę instytucji oraz przepływ informacji pomiędzy instytucją a użytkownikami, warto również określić warunki dotyczące zasobów dostępnych na stronach internetowych. Załóżmy, że w Biuletynie Informacji Publicznej biblioteki zamieszczono zdigitalizowaną wersję czasopisma. Nie określono jednak na stronach BIP warunków ponownego wykorzystywania każdy użytkownik może więc dowolnie wykorzystywać zdigitalizowane czasopismo bez spełniania żadnych warunków. Ta sama biblioteka, jednak tym razem na swojej stronie internetowej, zamieściła zdigitalizowane wersje wierszy Bolesława Leśmiana bez informacji na temat ponownego ich wykorzystywania. Sam fakt, że wiersze są dostępne na stronie internetowej, nie oznacza, że można je ponownie wykorzystywać. W przypadku braku warunków ponownego wykorzystywania użytkownik powinien zwrócić się z wnioskiem o ich określenie. Art. 11 ust. ⒋ Brak informacji o warunkach ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego udostępnionych w Biuletynie Informacji Publicznej lub w centralnym repozytorium uważa się za udostępnienie informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania bez warunków. Udostępnianie ISP na wniosek ma miejsce wtedy, gdy informacja sektora publicznego: 1) nie została udostępniona w BIP bądź CRIP np. użytkownik wie, że muzeum posiada pewien obraz, ale jego wizerunek nie został udostępniony w tych bazach; 2) została udostępniona na stronie internetowej (bądź w inny sposób poza BIP i CRIP), ale nie zostały określone warunki ponownego wykorzystywania lub opłaty z tym związane albo nie poinformowano o braku takich warunków lub opłat np. na stronie archiwum A znajduje się zdigitalizowana wersja korespondencji z okresu PRL, jednak nie podano informacji, na jakich zasadach można ten zasób ponownie wykorzystywać; 3) będzie wykorzystywana na warunkach innych, niż zostały dla tej informacji określone np. w Biuletynie Informacji Publicznej podano, że nie wolno w celu komercyjnym wykorzystywać herbów rodów szlacheckich, które posiada muzeum, jednak wydawnictwo pragnie je wykorzystać w swojej publikacji; 4) została udostępniona lub przekazana na podstawie innych ustaw, które określają zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami sektora publicznego np. gdy przed wejściem w życie ustawy użytkownik uzyskał dostęp do bazy danych dotyczącej zasobów biblioteki na podstawie u. d. i. p., a teraz chce na podstawie tej bazy stworzyć aplikację mobilną. 8

10 ⒑ CZY MOŻNA PODEJMOWAĆ DECYZJĘ O UDOSTĘPNIENIU ZASOBU NA PODSTAWIE INFORMACJI, W JAKIM CELU BĘDZIE ON WYKORZYSTYWANY? Nie. Cel, w jakim dana informacja będzie wykorzystywana, podawany we wniosku o udostępnienie, może służyć jedynie np. do rozstrzygania kwestii dotyczącej pobierania opłat (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 21) lub gromadzenia przez instytucję informacji na temat tego, w jaki sposób jej zasoby są wykorzystywane. Od komercyjnego bądź niekomercyjnego charakteru wykorzystywania może również zależeć kwestia dodatkowych warunków wykorzystywania, narzuconych przez instytucję kultury (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 17). Jednak cel, w jakim dany zasób będzie wykorzystywany, nie może mieć wpływu na pozytywną lub negatywną decyzję w kwestii samego udostępniania. Agencja reklamowa XYZ zwróciła się do Muzeum Narodowego w Krakowie z wnioskiem o udostępnienie reprodukcji amy z gronostajem, którą chce wykorzystywać w reklamie suplementów diety dla kobiet. W związku z komercyjnym charakterem ponownego wykorzystywania muzeum może nałożyć opłaty, jednak nie może odmówić udostępnienia informacji, nawet jeśli uzna kampanię reklamową za niegodną. ⒒ W JAKIM FORMACIE NALEŻY UDOSTĘPNIAĆ INFORMACJĘ SEKTORA PUBLICZNEGO? Zgodnie z art. 10 u.p.w. podmioty zobowiązane do stosowania ustawy muszą udostępniać zasoby w formatach przewidzianych w Krajowych Ramach Interoperacyjności. Są to: 1) dla danych zawierających dokumenty tekstowe, tekstowo-graficzne lub multimedialne: txt, rtf, pdf, xps, odt, ods, odp, doc, xls, ppt, docx, xlsx, pptx, csv; 2) dla danych zawierających informację graficzną: jpg, tiff, geotiff, png, svg; 3) dla danych zawierających informację dźwiękową lub filmową: wav, mp3, avi, mpg, mpeg, mp4, m4a, mpeg4, ogg, ogv; 4) do zapisu elementów informacji oraz powiązań między nimi: xml, xsd, gml, rng. W miarę możliwości informację sektora publicznego należy udostępniać w formacie przeznaczonym do odczytu maszynowego wraz z metadanymi. Jeśli informacja sektora publicznego zdobywana jest w trybie wnioskowym, wnioskodawca wskazuje format udostępnienia we wniosku. ⒓ CZY INSTYTUCJA KULTURY ZAWSZE MUSI UDOSTĘPNIAĆ ISP W FORMACIE WSKAZANYM WE WNIOSKU? Art. 10 ust. ⒉ Podmioty zobowiązane nie są obowiązane do tworzenia informacji sektora publicznego, ich przetwarzania w sposób lub w formie wskazanych we wniosku o ponowne wykorzystywanie oraz sporządzania z nich wyciągów, jeżeli spowoduje to konieczność podjęcia nieproporcjonalnych działań przekraczających proste czynności. Nie. Ustawodawca uznał, że jeśli wymagany format (bądź też samo zdigitalizowanie) zasobu spowoduje konieczność podjęcia nieproporcjonalnych działań przekraczających proste czynności, to instytucja nie musi udostępniać ISP. Z taką sytuacją mamy do czynienia, gdy np. digitalizacja w danym formacie wymaga zlecenia zadania podmiotowi trzeciemu, co nie mieści się w zaplanowanym budżecie instytucji. Jeśli spełnione są warunki z art. 10 ust. 2 u.p.w., instytucja kultury może: 9

11 1) odmówić wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego, wydając odpowiednią decyzję; 2) przekazać informację do ponownego wykorzystywania mimo spełnienia warunków z art. 10 ust. 2 u.p.w.; w tej sytuacji instytucja kultury może nałożyć opłatę. W przypadku odmowy udostępnienia ISP na podstawie art. 10 ust. 2 należy wydać decyzję odmowną, która podlega kontroli administracyjnej. Trzeba też mieć na uwadze, że art. 10 ust. 2 jest na tyle niejednoznaczny, że jego zakres zostanie dopiero dookreślony przez praktykę instytucji (i kontrolę sądową więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 20). Dotyczy to przede wszystkim interpretacji, co oznaczają proste czynności, których przekroczenie może spowodować odmowę udostępnienia ISP. Niewątpliwie należy to pojęcie interpretować indywidualnie: czym innym są proste czynności dla Biblioteki Narodowej posiadającej własną pracownię digitalizacyjną, a czym innym dla małej biblioteki publicznej. ⒔ JAKIE ZASADY NALEŻY STOSOWAĆ PRZY UDOSTĘPNIANIU INFORMACJI SEKTORA PUBLICZNEGO? Ustawodawca przewidział wiele zasad, którymi musi się kierować instytucja kultury prowadząca działania związane z udostępnianiem ISP do ponownego wykorzystywania. Art. 8 ust. ⒈ Podmiot zobowiązany w porównywalnych sytuacjach udostępnia lub przekazuje informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania na takich samych zasadach. Zasada niedyskryminacji instytucja kultury w podobnych sytuacjach musi udostępnić ISP do ponownego wykorzystywania na tych samych zasadach (czyli warunkach) i za taką samą opłatą. Nie można więc uzależniać wysokości opłaty za ten sam zasób od doświadczenia w branży podmiotu, który chce ponownie wykorzystywać ISP. Art. 9 ust. ⒈ Podmiot zobowiązany, który udostępnia lub przekazuje informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, nie może wprowadzać ograniczenia korzystania z tych informacji przez innych użytkowników. Zasada niewyłączności instytucja kultury, która udostępnia lub przekazuje ISP w celu ponownego wykorzystywania, nie może wprowadzać ograniczenia korzystania z tych informacji przez innych użytkowników. Wyjątkiem jest przewidziana w ustawie możliwość udzielenia prawa wyłącznego. Jest to możliwe wtedy, gdy udzielenie prawa wyłącznego jest niezbędne dla prawidłowego wykonywania zadań publicznych. W działalności instytucji kultury trudno jednak sobie wyobrazić taką sytuację, więc nie powinno być wiele odstępstw od zasady niewyłączności. Zasada dostępności formatów instytucja kultury zobowiązana jest do udostępniania ISP w określonych formatach (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 11). Zasada przejrzystości ustawa reguluje, jakie informacje dotyczące procedury reuse powinny być dostępne w Biuletynie Informacji Publicznej, który muszą prowadzić prawie wszystkie instytucje kultury (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 22). ⒕ CZY WSZYSTKIE ZASOBY INSTYTUCJI KULTURY MOGĄ BYĆ PONOWNIE WYKORZYSTYWANE, CZY ISTNIEJĄ OGRANICZENIA W TYM ZAKRESIE? W ustawie określono, kiedy instytucja kultury może obligatoryjnie odmówić udostępnienia ISP w celu ponownego jej wykorzystywania. Ograniczenie to dotyczy: 1) Informacji sektora publicznego, w odniesieniu do których prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby lub tajemnicę przedsiębiorstwa. Wyłączenie to nie dotyczy osób pełniących funkcje publiczne (art. 6 ust. 2 u.p.w.). 10

12 W archiwum A znajduje się korespondencja listowna osób będących w latach 80. we władzach Solidarności. Archiwum posiada również bogaty zbiór listów wysłanych do Chicago przez osoby prywatne w tym samym okresie. Instytucja musi udostępnić pierwszą kolekcję, w przypadku drugiej powinna powołać się na ochronę prywatności osób, które wysyłały listy. Jednak jeśli możliwe jest zanonimizowanie danych, tak aby chronić prywatność, to proces anonimizacji powinien zostać przeprowadzony, a zasoby udostępnione. Odmowa udzielenia dostępu powinna być ostatecznym rozwiązaniem. Pojęcie prywatności należy rozumieć szeroko, zarówno jako dane osobowe, prawo do wizerunku, jak i ochronę dóbr osobistych z Kodeksu cywilnego. Ogólnie bardzo ważne jest, aby łącznie z otrzymywaniem autorskich praw majątkowych⁹ do danego utworu instytucja kultury uzyskiwała stosowną zgodę na wykorzystywanie wizerunku, o ile jest on przedstawiony w utworze. W związku z szeroką ochroną ze względu na prywatność powstaje pytanie, czy ochrona danych osobowych jest wystarczającą przesłanką, by odmówić dostępu do informacji sektora publicznego, czy instytucja kultury ze względu na cel ustawy jest zobowiązana zanonimizować (w miarę możliwości) daną informację i w takiej wersji przekazać ją do ponownego wykorzystywania. Za drugą interpretacją przemawia długoletnia praktyka dostępu do informacji publicznej. 2) Informacji sektora publicznego, do których dostęp ograniczony jest na podstawie innych ustaw (art. 6 ust. 3 u.p.w.). Biblioteka w Łodzi posiada nieopublikowane rękopisy Janusza Korczaka. Jego twórczość przeszła już do domeny publicznej, jednak nieopublikowane rękopisy nie mogą być udostępnione do ponownego wykorzystywania, gdyż zgodnie z art. 16 ustawy o prawie autorskim prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności jest autorskim prawem osobistym. 3) Informacji sektora publicznego, których wytwarzanie przez podmioty zobowiązane nie należy do ich zakresu zadań określonych prawem (art. 6 ust. 4 pkt 1 u.p.w.). Jeśli prowadzenie działalności edukacyjnej nie wchodzi w zakres obowiązków statutowych instytucji kultury, to nie musi ona udostępniać materiałów edukacyjnych w ramach reuse. 4) Informacji sektora publicznego powiązanych z depozytami, które posiada podmiot zobowiązany, o ile właściciele umownie wyłączyli możliwość ich udostępniania (art. 6 ust. 4 pkt 2 u.p.w.). Artysta przekazał swoje prace w depozyt muzeum. Jednocześnie w umowie depozytowej wyłączył możliwość udostępniania swoich prac instytucja musi więc odmówić udostępnienia tego zasobu. Można również wyobrazić sobie postanowienia w umowie, wyłączające częściowo możliwość udostępniania ISP, np. w stosunku do konkretnych utworów. 5) Informacji sektora publicznego, do których prawa autorskie i prawa pokrewne przysługują podmiotom innym niż zobowiązane (art. 6 ust. 4 pkt 3 u.p.w.). ⁹ utorskie prawa maj tkowe prawo twórcy do korzystania z utworu i rozporządzania nim. Jest to prawo zbywalne, co oznacza, że twórca może przenieść je na inne osoby lub udzielić zezwolenia na korzystanie z utworu. Do autorskich praw majątkowych zalicza się także decydowanie o tym, czy twórca chce pobierać wynagrodzenie za przeniesienie prawa lub udzielenie zezwolenia na korzystanie z utworu. Trwanie tych praw jest ograniczone w czasie. 11

13 Jeśli autorskie prawa majątkowe przysługują komuś innemu niż instytucja kultury, zasoby te nie podlegają udostępnieniu w celu reuse. Należy pamiętać, że utwory przechodzą do domeny publicznej¹⁰ (wygasają autorskie prawa majątkowe) zazwyczaj w 70 lat po śmierci twórcy i w przypadku takich utworów nie można powoływać się na podany przepis. Więcej o domenie publicznej można dowiedzieć się z publikacji Domena publiczna w instytucjach dziedzictwa. Instrukcja przygotowanej przez Centrum Cy owe. Biblioteka Narodowa ma w swoich zbiorach wiersze Wisławy Szymborskiej. Prawa majątkowe do utworów posiadają spadkobiercy poetki. Z tego powodu biblioteka musi odmówić udostępnienia wierszy w celu ich ponownego wykorzystywania. 6) Materiałów, które posiada instytucja kultury, w przypadku gdy pierwotnymi właścicielami autorskich praw majątkowych lub praw pokrewnych były podmioty inne niż zobowiązane i prawa te nie wygasły (art. 6 ust. 4 pkt 4 u. p. w.). Autor przekazał prawa majątkowe do swoich wierszy Bibliotece Narodowej. Po jego śmierci biblioteka nadal nie może udostępniać do ponownego wykorzystywania jego utworów na podstawie u. p. w., gdyż nie była pierwotnym właścicielem autorskich praw majątkowych. Sytuacja ta zmieni się 70 lat po śmierci artysty, kiedy to wiersze przejdą do domeny publicznej. Wtedy też Biblioteka Narodowa będzie musiała udostępniać je do ponownego wykorzystywania, gdyż wygasną autorskie prawa majątkowe do utworów. Przepis ten dotyczy tylko instytucji kultury (muzeów, bibliotek, archiwów). Pozostałe podmioty muszą udostępniać zasoby, do których wtórnie nabyły autorskie prawa majątkowe. Art. 6 ust. 4 pkt ⒋ Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu w zakresie informacji sektora publicznego ( ) będących w posiadaniu muzeów państwowych, muzeów samorządowych, bibliotek publicznych, bibliotek naukowych lub archiwów, w przypadku gdy pierwotnym właścicielem autorskich praw majątkowych lub praw pokrewnych były podmioty inne niż podmioty zobowiązane, a czas trwania tych praw nie wygasł. Ograniczenie z art. 6 ust. 4 pkt 4 powoduje, że w rzeczywistości instytucje kultury zobowiązane są do udostępniania jedynie tych zasobów, w przypadku których są pierwotnymi właścicielami autorskich praw majątkowych bądź do których prawa te wygasły. W rezultacie katalog zasobów do ponownego wykorzystywania jest bardzo wąski. nsty tucje kultury musz wi c udost pnia wył cznie 1) zasoby z domeny publicznej; 2) dzieła których pierwotnym właścicielem autorskich praw maj tkowych lub praw po krewnych jest instytucja kultury zgodnie z polskim prawem z sytuacją taką mamy do czynienia tylko wtedy, gdy gdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę opracuje program komputerowy, oraz gdy instytucja kultury nagra film bądź utwór muzyczny (prawa pokrewne). ¹⁰ omena publiczna (ang. public domain) dobro wspólne, zbiór utworów, z których każdy może korzystać bezpłatnie i wyłącznie z ograniczeniami wynikającymi z autorskich praw osobistych, ponieważ wygasły już do nich autorskie prawa majątkowe bądź też utwory te nigdy nie były przedmiotem prawa autorskiego. 12

14 ⒖ CZY INSTYTUCJA KULTURY MUSI UDOSTĘPNIAĆ DO PONOWNEGO WYKORZYSTYWANIA UTWORY STWORZONE PRZEZ JEJ PRACOWNIKÓW W RAMACH UMOWY O PRACĘ? Nie. Autorskie prawa majątkowe do utworów pracowniczych (powstałych w ramach stosunku pracy w związku z określonym w umowie zakresem zadań) posiada pracodawca (w tym przypadku instytucja kultury), jednak pierwotnym właścicielem tych praw jest pracownik, a nie pracodawca. Dlatego też są one wyłączone z udostępniania w celu ponownego wykorzystywania zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 4 u.p.w. W praktyce oznacza to, że ponowne wykorzystywanie raportów, publikacji czy materiałów opracowywanych przez pracowników instytucji jest niemożliwe, chyba że wdraża ona politykę otwartości i będzie np. udostępniać te utwory na wolnych licencjach. W Bibliotece Miejskiej w Toruniu pracownicy przygotowali raport tan czytel nictwa w oruniu w oparciu o dane dotyczące liczby wypożyczonych książek i odwiedzin bibliotek na terenie miasta. Raport ten jak najbardziej jest informacją sektora publicznego, do której autorskie prawa majątkowe posiada biblioteka (jest to utwór pracowniczy). Instytucja może jednak odmówić udostępnienia raportu w celu ponownego wykorzystywania (np. wydawnictwu naukowemu, które chciałoby go uwzględnić w publikacji na temat czytelnictwa w Polsce), powołując się na fakt, że nie jest ona pierwotnym właścicielem autorskich praw majątkowych. Ta sama instytucja może natomiast opublikować raport na otwartej licencji, która umożliwia wszystkim użytkownikom ponowne jego wykorzystywanie. ⒗ JAK NALEŻY UDOSTĘPNIAĆ ZASOBY NA WOLNYCH LICENCJACH (NP. CREATIVE COMMONS)? Utwory udostępnione na wolnych licencjach mogą podlegać ponownemu wykorzystywaniu nawet jeśli instytucja nie jest pierwotnym właścicielem praw autorskich, a autorskie prawa majątkowe nadal nie wygasły w przypadku gdy licencja obejmuje ponowne wykorzystywanie treści utworu. Ta sama zasada dotyczy utworów udostępnionych instytucjom na licencjach niewyłącznych. Tak więc jeśli chodzi o licencje Creative Commons, to instytucja nie może udostępniać do ponownego wykorzystywania utworów udostępnionych na licencjach, z zastrzeżeniem warunku wykorzystania dzieła bez utworów zależnych (ND). Biblioteka A na swojej stronie opublikowała powieść XYZ, która została udostępniona przez autora na licencji niewyłącznej zezwalającej jedynie na publikację utworu w wersji zdigitalizowanej. Powieść nie podlega ponownemu wykorzystywaniu, gdyż w licencji niewyłącznej nie przewidziano możliwości ponownego wykorzystywania utworu. ⒘ CZY INSTYTUCJA KULTURY MOŻE WYMAGAĆ SPEŁNIENIA OKREŚLONYCH WARUNKÓW ZWIĄZANYCH Z PONOWNYM WYKORZYSTYWANIEM INFORMACJI SEKTORA PUBLICZNEGO? Art. ⒖ Określenie warunków ponownego wykorzystywania nie może w sposób nieuzasadniony ograniczać możliwości ponownego wykorzystywania. 13

15 Tak. Instytucja kultury oraz każdy uprawniony podmiot, zgodnie z art. 13 i 14, może narzucić pewne warunki związane z wykorzystywaniem informacji sektora publicznego. Jako warunek należy rozumieć obowiązek, który musi być spełniony przez użytkownika w celu ponownego wykorzystywania ISP. Art. 13 ust. ⒉ Podmiot zobowiązany określa warunki ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego, mających cechy utworu lub przedmiotu praw pokrewnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych lub stanowiących bazę danych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych, do których przysługują mu autorskie prawa majątkowe lub prawa pokrewne. W szczególności podmiot zobowiązany określa warunek dotyczący obowiązku poinformowania o nazwisku, imieniu lub pseudonimie twórcy lub artysty wykonawcy, jeżeli jest znany. Jeśli instytucja kultury udostępnia informacje sektora publicznego, do których posiada autorskie prawa majątkowe (a więc nie te z domeny publicznej), musi określić warunki dotyczące ponownego wykorzystywania. Ponadto jeśli twórca jest znany, to instytucja musi określić obowiązki użytkownika, czyli ustalić zakres informacji dotyczących autorstwa, które należy podać przy ponownym wykorzystywaniu ISP. Ustawodawca dopuszcza też nałożenie obowiązków w sytuacji innej niż ta z art. ⒔ ust. 2, czyli np. w przypadku informacji sektora publicznego z domeny publicznej. Są to: 1) obowiązek poinformowania o źródle, czasie wytworzenia i uzyskania informacji od podmiotu zobowiązanego; 2) obowiązek poinformowania o przetworzeniu informacji ponownie wykorzystywanej, czyli wyraźnego oznaczenia w przypadku dokonywania remiksu lub tworzenia utworów zależnych; 3) określenie zakresu odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego za udostępniane lub przekazywane informacje. Katalog warunków, których spełnienia może wymagać instytucja, jest zamknięty, co oznacza, że nie można dodawać innych, jednak u.p.w. pozostawia pewną swobodę, jeśli chodzi o formułowanie konkretnych postanowień dotyczących np. kwestii odpowiedzialności. W gestii instytucji pozostaje również decyzja, czy powyższe obowiązki chce nakładać, czy nie. Ponadto instytucja kultury może zakazać wykorzystywania dwóch rodzajów informacji sektora publicznego: 1) wykorzystywania komercyjnego lub wykorzystywania na określonych polach eksploatacji obiektów o charakterze martyrologicznym oraz zawierających godło, barwy i hymn Rzeczypospolitej Polskiej, jak również herby i odznaczenia państwowe oraz wojskowe ma to służyć ograniczeniu wykorzystywania symboli w działalności komercyjnej (art. 14 ust. 2 pkt 1); 2) wykorzystywania niekomercyjnego obiektów, które są objęte roszczeniami osób trzecich lub które nie są własnością instytucji kultury regulacja ta ma na celu ograniczenie ryzyka prawnego w przypadku niepewności dotyczącej statusu prawnoautorskiego zgromadzonych zbiorów (art. 14 ust. 2 pkt 2). Muzeum w Majdanku posiada zbiór listów pisanych z obozu zagłady. W przypadku wniosku o udostępnienie informacji sektora publicznego w celu ponownego jej wykorzystywania o charakterze komercyjnym muzeum może wydać decyzję o odmowie dostępu, powołując się na art. 14 ust. ⒉ pkt ⒈ Należy pamiętać, że warunki określone przez instytucję kultury nie mogą w nieuzasadniony sposób ograniczać możliwości ponownego wykorzystywania zbiorów. Dlatego też nie można np. ograniczyć w całości komercyjnego wykorzystywania zasobów posiadanych przez daną instytucję. 14

16 ⒙ W JAKI SPOSÓB UŻYTKOWNIK DOWIADUJE SIĘ O WARUNKACH PONOWNEGO WYKORZYSTYWANIA INFORMACJI? Jeśli instytucja zamieszcza ISP w Biuletynie Informacji Publicznej bądź Centralnym Repozytorium Informacji Publicznej, to warunki dotyczące ponownego wykorzystywania muszą być zamieszczone w BIP (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 22) lub CRIP. W razie braku określenia warunków informację uważa się za udostępnioną bez warunków i w takiej sytuacji każdy może z niej dowolnie korzystać. W przypadku trybu wnioskowego osoba zainteresowana reuse musi złożyć wniosek o ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego (więcej na ten temat w odpowiedzi na pytanie 19), a instytucja wydaje decyzję o warunkach ponownego wykorzystywania. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku zasobów, które zostały udostępnione za pośrednictwem systemów teleinformatycznych (takich jak np. strona WWW), jednak dla których nie określono warunków ich wykorzystywania. Użytkownik musi więc sprawdzić (poprzez złożenie wniosku) warunki, zgodnie z którymi zasób może być wykorzystywany. Muzeum w Sanoku prezentuje na swojej stronie internetowej prace Zdzisława Beksińskiego, na podstawie których użytkownik chce stworzyć animacje komputerowe. Sam fakt opublikowania reprodukcji obrazów na stronie internetowej nie jest wystarczający. Użytkownik musi zapoznać się z warunkami dotyczącymi ponownego wykorzystywania ISP w tym celu musi wystąpić do muzeum z wnioskiem. Instytucja powinna natomiast wydać decyzję odmowną ze względu na fakt, że nie jest pierwotnym właścicielem autorskich praw majątkowych do obrazów. Jest to przykład sytuacji, gdy na stronie internetowej instytucji kultury opublikowane zostały zasoby niepodlegające ponownemu wykorzystywaniu. ⒚ JAK PRZEBIEGA PROCEDURA UDOSTĘPNIANIA ISP W CELU PONOWNEGO WYKORZYSTYWANIA NA WNIOSEK? Podmiot zainteresowany uzyskaniem informacji sektora publicznego powinien złożyć wniosek o ponowne jej wykorzystywanie na piśmie bądź drogą elektroniczną (np. e- -mailem). Wniosek musi zawierać: 1) nazwę instytucji kultury; 2) informacje o wnioskodawcy, w tym imię i nazwisko albo nazwę oraz adres umożliwiający dostarczenie odpowiedzi do wnioskodawcy; 3) wskazanie informacji sektora publicznego, która będzie ponownie wykorzystywana, a jeżeli jest już udostępniona bądź przekazana, warunki, na jakich ma być ponownie wykorzystywana, oraz źródło udostępnienia lub przekazania; 4) cel ponownego wykorzystywania (komercyjny albo niekomercyjny), w tym określenie rodzaju działalności, w której informacje sektora publicznego będą ponownie wykorzystywane, w szczególności wskazanie dóbr, produktów lub usług; 5) wskazanie formy przygotowania informacji sektora publicznego, a w przypadku postaci elektronicznej także wskazanie formatu danych; 6) wskazanie sposobu przekazania informacji sektora publicznego. W przypadku braków formalnych we wniosku (nieuwzględnienia którejś z powyższych informacji) instytucja kultury wzywa wnioskodawc do ich usuni cia. Jeśli osoba zainteresowana nie uzupełni brakujących informacji w ciągu 7 dni od otrzymania wezwania, instytucja pozostawia wniosek bez rozpoznania, czyli zamyka sprawę. 15

17 Jan Kowalski złożył wniosek o ponowne wykorzystywanie ISP do Muzeum Narodowego w Warszawie, nie wskazał jednak formatu, w jakim chciałby otrzymać reprodukcje obrazów. Muzeum musi wezwać Kowalskiego do usunięcia braków. Jeśli w ciągu 7 dni nie uzupełni brakujących informacji, wniosek nie zostanie rozpoznany. a rozpatrzenie wniosku instytucja kultury ma dni Jeśli czas na przygotowanie informacji będzie dłuższy, instytucja musi o tym poinformować wnioskodawcę nie może on jednak przekroczyć 2 miesięcy. Instytucja kultury może w odpowiedzi na otrzymany wniosek: 1) przekazać informację sektora publicznego bez określania warunków ponownego wykorzystywania wnioskodawca może wtedy ponownie wykorzystywać ISP; 2) poinformować o braku warunków dotyczących ponownego wykorzystywania ISP w przypadku posiadania informacji sektora publicznego przez wnioskodawcę np. w sytuacji, gdy ISP została uzyskana wcześniej w trybie dostępu do informacji publicznej; 3) złożyć ofertę zawierającą warunki ponownego wykorzystywania lub informację o wysokości opłat za ponowne wykorzystywanie wnioskodawca ma 14 dni od momentu otrzymania oferty, aby złożyć sprzeciw z powodu naruszenia przepisów ustawy albo zawiadomić podmiot zobowiązany o przyjęciu oferty (brak takiej informacji uważa się za wycofanie wniosku); w razie sprzeciwu instytucja kultury musi się do niego ustosunkować, wydając odpowiednią decyzję; 4) odmówić wyrażenia zgody na ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego, wydając odpowiednią decyzję. Instytucja kultury musi wydać decyzję odmowną w przypadku zaistnienia przesłanek z art. 6 u.p.w. o e również wydać decyzję odmowną na podstawie art. 10 ust. 2 u. p.w. Instytucje kultury nie musz (w porównaniu z innymi instytucjami zobowiązanymi do przestrzegania zapisów ustawy) informować o tym, kto posiada autorskie prawa majątkowe, jeżeli to właśnie prawo autorskie jest przyczyną odmowy zgody na ponowne wykorzystywanie ISP. Art. ⒍ ⒈ Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych. ⒉ Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji, oraz przypadku gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa. ⒊ Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu w zakresie informacji będących informacjami sektora publicznego, do których dostęp jest ograniczony na podstawie innych ustaw. Przepis ust. 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. ⒋ Prawo do ponownego wykorzystywania podlega ograniczeniu w zakresie informacji sektora publicznego: 1) których wytwarzanie przez podmioty zobowiązane nie należy do zakresu ich zadań publicznych określonych prawem; 2) powiązanych z depozytami znajdującymi się w posiadaniu podmiotu zobowiązanego, o ile ich właściciele umownie wyłączyli możliwość ich udostępniania lub przekazywania w całości lub w określonym zakresie; 3) do których prawa autorskie i prawa pokrewne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2006 r. poz. 631, z późn. zm.), prawa do baz danych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. poz. 1402, z 2004 r. poz. 959 oraz z 2007 r. poz. 662 i 1238), prawa do odmian roślin w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie 16