ZARZĄDZENIE Nr 20/11. Wójta Gminy Świętajno. z dnia 1 kwietnia 2011 roku

Transkrypt

1 ZARZĄDZENIE Nr 20/11 Wójta Gminy Świętajno z dnia 1 kwietnia 2011 roku w sprawie szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy 1 Na podstawie art Ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. (Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późniejszymi zmianami) KODEKS PRACY polecam prowadzić szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy zgodnie z określonymi poniŝej zasadami oraz obowiązującymi w tym zakresie przepisami w szczególności zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz z dnia 28 czerwca 2005r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 2 Organizatorem szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników jest pracodawca. Szkolenie prowadzone jest jako: Szkolenie wstępne: - Szkolenie wstępne ogólne instruktaŝ ogólny - Szkolenie wstępne na stanowisku pracy instruktaŝ stanowiskowy Szkolenie okresowe 3 InstruktaŜ ogólny przechodzą przed przystąpieniem do pracy wszyscy nowozatrudnieni pracownicy. InstruktaŜ ogólny prowadzi pracownik słuŝby BHP.

2 4 InstruktaŜ stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem pracownika do wykonywania pracy na danym stanowisku pracy. Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy przechodzi instruktaŝ stanowiskowy na kaŝdym z tych stanowisk InstruktaŜ stanowiskowy przeprowadza przełoŝony nadzorujący pracę pracownika na danym stanowisku. PrzełoŜony winien posiadać przeszkolenie w zakresie metod prowadzenia instruktaŝu stanowiskowego. 5 Odbycie instruktaŝu ogólnego oraz instruktaŝu stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika Odpis zaświadczenia dokumentującego ukończenie szkolenia okresowego przechowywany jest w aktach osobowych pracownika. Wzór karty szkolenia wstępnego stanowi załącznik nr 1 do niniejszego zarządzenia. 6 Szkolenie okresowe przechodzą wszyscy pracownicy. Szkolenie okresowe przeprowadza się: dla: pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych * w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku: w formie instruktaŝu nie rzadziej niŝ raz na 3 lata w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych raz na 12 miesięcy. *dla:pracowników umysłowych i administracyjno-biurowych w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku w formie kursu, seminarium nie rzadziej niŝ raz na 5 lat

3 Na stanowiskach pracy w Urzędzie Gminy Świętajno nie występują stanowiska gdzie wykonuje się prace szczególnie niebezpieczne bądź występowałyby czynniki szkodliwe o większych wartościach niŝ dopuszczają przepisy. * dla: kadry kierowniczej w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niŝ raz na 5 lat * dla: pracodawców, dyrektorów w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na danym stanowisku realizowane wyłącznie przez jednostki organizacyjne uprawnione do prowadzenia działalności szkoleniowej w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy na podstawie przepisów o systemie oświaty nie rzadziej niŝ raz na 5 lat 7 Ze szkolenia okresowego moŝe być zwolniona osoba, która: przedłoŝy aktualne zaświadczenie o odbyciu w tym okresie u innego pracodawcy wymaganego szkolenia okresowego odbyła w tym okresie szkolenie okresowe wymagane dla osoby zatrudnionej na stanowisku naleŝącym do innej grupy stanowisk, jeŝeli jego program uwzględnia zakres tematyczny wymagany programem szkolenia okresowego obowiązującego na nowym stanowisku pracy 8 Zaleca się aby szkolenie okresowe prowadził: pracownik słuŝby BHP w zakresie tematów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy i prawem pracy. inspektor ppoŝ. lub/i pracownika słuŝby BHP - w zakresie tematów związanych z ochroną przeciwpoŝarową

4 ratownik medyczny lub osoba z odpowiednimi uprawnieniami w zakresie tematów związanych z udzielaniem pomocy przedmedycznej 9 Tematykę i częstotliwość szkolenia na stanowiskach umysłowych i robotniczych ustalono z wybraną grupą pracowników Urzędu Gminy Nazwa firmy 1. Maria Glinka Sekretarz Gminy 2. Dariusz Andruczyk Inspektor BHP Przewodniczący Związku Zawodowego Pracowników Samorządowych Gminy Świętajno 3. BoŜena Buraczewska Inspektor 4. Renata Wasilewska - Sprzątaczka 10 Zarządzenie wchodzi w Ŝycie z dniem 1 kwietnia 2011 r.

5 .. pieczątka pracodawcy Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy 1. Imię i nazwisko osoby odbywającej szkolenie Załącznik nr 1 2. Nazwa komórki organizacyjnej InstruktaŜ ogólny przeprowadził w dniu..r. InstruktaŜ ogólny. (imię i nazwisko przeprowadzającego instruktaŝ) (podpis osoby, której udzielono instruktaŝu) 4. InstruktaŜ stanowisk owy 1) InstruktaŜ stanowiskowy na stanowisku pracy - Przeprowadził w dniach r... (imię i nazwisko przeprowadzającego instruktaŝ) Po przeprowadzeniu sprawdzianu wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy Pan(i).. został(a) dopuszczony(a) do wykonywania pracy na stanowisku -. (podpis osoby, której udzielono instruktaŝu) (data i podpis kierownika komórki organizacyjnej) 2)* InstruktaŜ stanowiskowy na stanowisku pracy... Przeprowadził w dniach. r..... data (imię i nazwisko przeprowadzającego instruktaŝ) Po przeprowadzeniu sprawdzianu wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy Pan(i) został(a) dopuszczony(a) do wykonywania pracy na stanowisku.. (podpis osoby, której udzielono instruktaŝu) (data i podpis kierownika komórki organizacyjnej) * wypełnić w przypadku gdy: - przeniesiono pracownika na inne stanowisko robotnicze - pracownik wykonuje prace na kilku stanowiskach pracy - wprowadzono na stanowisku zmiany warunków techniczno-organizacyjnych, w szczególności zmian procesu technologicznego, zmian organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń.

6 PROGRAMY SZKOLEŃ W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY W URZĘDZIE GMINY ŚWIĘTAJNO

7 instruktaŝ ogólny - Cel szkolenia Celem szkolenia jest zaznajomienie pracownika w szczególności z: podstawowymi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy zawartymi w Kodeksie pracy, w układach zbiorowych pracy lub w regulaminach pracy, przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązującymi w danym zakładzie pracy, zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Uczestnicy szkolenia Szkolenie jest przeznaczone dla wszystkich osób, które rozpoczynają pracę. Sposób organizacji szkolenia Szkolenie zorganizowane jest w formie instruktaŝu - przed rozpoczęciem przez pracownika pracy. Podczas szkolenia konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych, w szczególności filmów, tablic, folii do wyświetlania informacji, środków do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku. Program instruktaŝu ogólnego Lp Temat szkolenia Liczba godzin 1 Istota bezpieczeństwa i higieny pracy 2 Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy 3 Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy ZagroŜenia wypadkowe i zagroŝenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym Zasady przydziału odzieŝy roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego Porządek i czystość w miejscu pracy - ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika Profilaktyczna opieka lekarska - zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego Podstawowe zasady ochrony przeciwpoŝarowej oraz postępowania w razie poŝaru Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy 0,6 0,5 0,4 0,5 Razem: minimum 3 godz. 1 UWAGA: Program szkolenia osób podejmujących po raz pierwszy pracę związaną z kierowaniem pracownikami powinien być poszerzony i dostosowany do obowiązków i odpowiedzialności tych osób w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.

8 InstruktaŜ ogólny program szczegółowy 1.Istota bezpieczeństwa i higieny pracy: 1)pojęcie bezpieczeństwa i higieny pracy, 2)zakres przedmiotowy przepisów BHP, 3)środki słuŝące zapewnieniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, 4)źródła prawnej ochrony pracy w Polsce, 5)organy nadzoru i kontroli warunków pracy: a) Państwowa Inspekcja Pracy, b) Państwowa Inspekcja Sanitarna, c) Urząd Dozoru Technicznego, d) Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, e) Komenda Główna StraŜy PoŜarnej. 2. Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bhp: 1) obowiązki i uprawnienia pracodawcy, 2) obowiązki i uprawnienia pracownika, 3) obowiązki kierownika komórki organizacyjnej, 4) zakres działania oraz uprawnienia zakładowej organizacji związkowej, 5) zadania i uprawnienia społecznej inspekcji pracy, 6) zadania i uprawnienia słuŝby bezpieczeństwa i higieny pracy. 3. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bhp: Rodzaje odpowiedzialności pracownika: 1) odpowiedzialność porządkowa: a) upomnienie, b) nagana, c) kara pienięŝna, 2) odpowiedzialność materialna, 3) odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika, 4) odpowiedzialność karna. Czas trwania : 0,6 godz.* 4. Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy: 5. ZagroŜenia wypadkowe i zagroŝenia dla zdrowia występujace w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze: Charakterystyka wybranych czynników niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŝliwych: 1) czynniki niebezpieczne ( urazowe ), 2) czynniki szkodliwe i uciąŝliwe: a) czynniki fizyczne, b) czynniki chemiczne, c) czynniki biologiczne, d) czynniki psychofizyczne. Zasady likwidacji lub ograniczenia wpływu tych czynników na pracownika: 1) Eliminacja źródeł niebezpiecznych i szkodliwych czynników. 2) Ograniczenie oddziaływania tych czynników poprzez odsunięcie człowieka z obszaru ich

9 wpływu. 3) Ograniczenie oddziaływania na człowieka czynników niebezpiecznych i szkodliwych poprzez osłonięcie strefy naraŝenia. 4) Ograniczenie wpływu tych czynników poprzez zastosowanie ochron osobistych. 5) Ograniczenie zagroŝenia człowieka czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi przez dobór pracowników, właściwą organizację pracy oraz oddziaływanie na bezpieczne zachowanie pracowników. Czas trwania : 0,5 godz.* 6. Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym: Maszyny i inne urządzenia techniczne. Stanowisko pracy. Ogólne wymagania dla stanowisk pracy. Organizacja stanowiska pracy z komputerem: 1) rozmieszczenie elementów stanowiska pracy ( siedzisko, stół, monitor, klawiatura ), 2) podstawowe zasady pracy przy komputerze, 3) obowiązki pracodawcy. Ogólne wymagania bezpieczeństwa dla maszyn i urządzeń. Transport wewnątrzzakładowy: 1) transport ręczny, 2) zasady prawidłowego przenoszenia cięŝarów. Normy transportu ręcznego dla dorosłych: 1) męŝczyźni transport indywidualny i transport zespołowy, 2) kobiety, 3) młodociani. Drogi transportowe. Transport mechaniczny. Czas trwania : 0,4 godz.* 7. Zasady przydziału odzieŝy roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego: Środki ochrony indywidualnej: 1) podział środków ochrony indywidualnej, 2) dobór środków ochrony indywidualnej. OdzieŜ i obuwie robocze: 1) obowiązki pracodawcy, 2) tabela norm przydziału odzieŝy i obuwia roboczego, 3) karta ewidencyjna wyposaŝenia. Pranie odzieŝy roboczej. 8. Porządek i czystość w miejscu pracy ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika : Zasady higieny osobistej. Pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne: - ogólne wymogi dotyczące pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Środki higieny osobistej.

10 9. Profilaktyczna opieka lekarska zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego: Profilaktyczne badania lekarskie: 1) badania wstępne, 2) badania okresowe, 3) badania kontrolne. Skierowanie na badania lekarskie. Zaświadczenie lekarskie. SłuŜba medycyny pracy. Badania sanitarne. Posiłki profilaktyczne i napoje. Czas trwania: 0,5 godz.* 10. Podstawowe zasady ochrony przeciwpoŝarowej oraz postępowania w razie poŝaru: Ogólne wiadomości o poŝarach. Ogólne metody zapobiegania poŝarom i wybuchom. Zapewnienie bezpieczeństwa ewakuacji ludzi z pomieszczeń i budynków. Rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego. Zasady postępowania pracowników na wypadek powstania poŝaru. 11. Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy: Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach. Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy. Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy: 1) zranienia, 2) krwotoki, 3) złamania, 4) zwichnięcia, 5) urazy termiczne ( oparzenia, odmroŝenia ), 6) poraŝenie prądem elektrycznym ( sztuczne oddychanie metodą usta-usta, pośredni masaŝ serca ), 7) zatrucia chemiczne. Czas trwania : 1 godz.* RAZEM : 3 godz.* * w godzinach lekcyjnych trwających 45 minut

11 InstruktaŜ stanowiskowy - Cel szkolenia Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika: a) informacji o czynnikach środowiska pracy występujących na danym stanowisku pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą, b) wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagroŝeniami wypadkowymi i zagroŝeniami dla zdrowia w warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych, c) wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania powierzonej pracy. Uczestnicy szkolenia Szkolenie jest przeznaczone dla pracowników nowo zatrudnianych na stanowiskach robotniczych i innych, na których występuje naraŝenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciąŝliwych lub niebezpiecznych, dla pracowników przenoszonych na takie stanowiska oraz w przypadku zmiany warunków techniczno-organizacyjnych, tj. w razie zmiany procesu technologicznego, zmiany organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń. Szkolenie jest przeznaczone równieŝ dla studentów odbywających praktyki studenckie oraz uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu. Sposób organizacji szkolenia Szkolenie prowadzone jest w formie instruktaŝu - na stanowisku, na którym będzie zatrudniony instruowany pracownik, na podstawie szczegółowego programu obowiązującego w firmie. Szkolenie powinno uwzględniać następujące etapy: a) rozmowę wstępną instruktora z instruowanym pracownikiem, b) pokaz i objaśnienie przez instruktora całego procesu pracy, który ma być realizowany przez pracownika, c) próbne wykonywanie procesu pracy przez pracownika przy korygowaniu przez instruktora sposobów wykonywania pracy, d) samodzielną pracę instruowanego pracownika pod nadzorem instruktora, e) sprawdzenie i ocenę przez instruktora sposobu wykonywania pracy przez pracownika. JeŜeli pracownik wykonuje prace na róŝnych stanowiskach, szkolenie powinno uwzględniać wszystkie rodzaje prac, które będą naleŝały do zakresu obowiązków pracownika. Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części powinny być dostosowane do przygotowania zawodowego i dotychczasowego staŝu pracy pracownika oraz zagroŝeń występujących przy przewidzianej do wykonywania przez niego pracy. Miejsca prowadzenia szkolenia siedziba firmy

12 Lp. 1 2 Program instruktaŝu stanowiskowego Temat szkolenia Przygotowanie pracownika do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności: a)omówienie warunków pracy z uwzględnieniem: - elementów pomieszczenia pracy, w którym ma pracować pracownik, mających wpływ na warunki pracy pracownika (np. oświetlenie ogólne, ogrzewanie, wentylacja, urządzenia techniczne, urządzenia ochronne), - elementów stanowiska roboczego mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy (np. pozycja przy pracy, oświetlenie miejscowe, wentylacja miejscowa, urządzenia zabezpieczające, ostrzegawcze i sygnalizacyjne, narzędzia, surowce i produkty), - przebiegu procesu pracy na stanowisku pracy w nawiązaniu do procesu produkcyjnego (działalności) w całej komórce organizacyjnej i zakładzie pracy, b)omówienie zagroŝeń występujących przy określonych czynnościach na stanowisku pracy, wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą i sposobów ochrony przed zagroŝeniami oraz zasad postępowania w razie wypadku lub awarii, c)przygotowanie wyposaŝenia stanowiska roboczego do wykonywania określonego zadania Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne Liczba godzin InstruktaŜ stanowiska robotnicze InstruktaŜ administracyj no-biurowe 2 2 0,5-3 Próbne wykonanie zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora 0,5-4 Samodzielna praca pracownika pod nadzorem instruktora 4-5 Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika 1 - * jednostka lekcyjna trwa 45 min. Razem: minimum 8 godz. minimum 2 godz.

13 Program szkolenia okresowego pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych

14 I. ZałoŜenia organizacyjno - programowe 1. Nazwa szkolenia Szkolenie okresowe dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych 2. Cel szkolenia Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupełnienie wiadomości i umiejętności w szczególności z zakresu: przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy związanych z wykonywaną pracą; zagroŝeń związanych z wykonywaną pracą oraz metod ochrony przed tymi zagroŝeniami; postępowania w razie wypadku oraz w sytuacjach zagroŝeń. 3. Zakres tematyczny Realizacja celu szkolenia wymaga zapoznania jego uczestników z następującymi tematami: regulacje prawne w zakresie ochrony pracy; zagroŝenia czynnikami występującymi w procesach pracy; ochrona przed zagroŝeniami występującymi w procesie pracy; zasady postępowania w razie wypadku i w sytuacji zagroŝeń. 4. Zasady doboru uczestników Szkolenie przeznaczone jest dla osób, które odbyły szkolenie podstawowe dla tej grupy pracowników. Grupy uczestników szkolenia powinny być dobierane z uwzględnieniem wykonywanych przez nich prac i zagroŝeń występujących przy tych pracach. 5. Czas trwania i sposób organizacji Zajęcia trwają 8 godzin lekcyjnych, w formie instruktaŝu. 6. Sposób sprawdzenia efektów szkolenia Uczestnicy kursu zdają egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Zdanie egzaminu stanowi podstawę wydania zaświadczenia o odbyciu szkolenia.

15 II. Plan szkolenia ramowy. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin 1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy zmiany w przepisach związanych z wykonywaną pracą 1 2. ZagroŜenia czynnikami występującymi w procesach pracy oraz zasady i metody likwidacji lub ograniczenia oddziaływania tych czynników na pracowników z uwzględnieniem zmian w technologii, organizacji 3 pracy i stanowisk pracy, wprowadzania nowych urządzeń, sprzętu i narzędzi pracy. 3. Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagroŝeń (poŝaru, awarii) w tym zasady udzielania pierwszej pomocy 2 w razie wypadku. 4. Okoliczności i przyczyny charakterystycznych dla wykonywanej pracy wypadków przy pracy oraz związana z nimi profilaktyka. 2 Razem: 8 III. Program szkolenia szczegółowy 1. Regulacje prawne z zakresu ochrony pracy zmiany w przepisach związanych z wykonywaną pracą 1.1. Zmiany w Kodeksie Pracy Zmiany w aktach prawnych dotyczących warunków pracy. 2. ZagroŜenia czynnikami występującymi w procesach pracy oraz zasady i metody likwidacji lub ograniczenia oddziaływania tych czynników na pracowników uwzględnieniem zmian w technologii, organizacji pracy i stanowisk pracy, wprowadzania nowych urządzeń, sprzętu i narzędzi pracy 2.1. Czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące na stanowiskach pracy Metody ochrony przed czynnikami szkodliwymi BHP przy obsłudze maszyn i urządzeń technicznych. 3. Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagroŝeń (poŝaru, awarii) w tym zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku 3.1. Zasady postępowania w razie wypadku przy pracy Zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej Zasady postępowania w razie poŝaru i awarii. 4. Okoliczności i przyczyny charakterystycznych dla wykonywanej pracy wypadków przy pracy oraz związana z nimi profilaktyka 4.1. Statystyka wypadków przy pracy w zakładzie pracy Omówienie najczęściej występujących rodzajów wypadków. z

16 IV. Wskazówki metodyczne Przedmiot nauczania dotyczący regulacji prawnych powinien być realizowany głównie metodą wykładu. Podstawowe wiadomości dotyczące źródła prawa pracy, uprawnień i obowiązków pracowników wykładowca powinien podyktować w uporządkowanej formie uczestnikom szkolenia bądź rozdać powielone informacje kaŝdemu uczestników. Realizacja poszczególnych tematów pozostałych przedmiotów nauczania powinna być ściśle związana ze stanowiskami pracy, urządzeniami i rodzajem czynności danej grupy szkolonych. W tematach wykładów naleŝy przekazać i umoŝliwić zanotowanie najistotniejszych informacji, które uczestnicy szkolenia muszą wykorzystywać w swojej pracy. Wskazane jest wspólnie z uczestnikami szkolenia omawianie i analizowanie warunków pracy na stanowiskach, w pomieszczeniach pracy, itp. Istotne jest, aby dyskusje podsumowane były wnioskami dotyczącymi zasad postępowania pracowników w istniejących warunkach pracy. W przypadku omawiania czynników niebezpiecznych i szkodliwych naleŝy określać wpływ poszczególnych czynników na zdrowie pracowników, wymagania bhp określone przepisami oraz zasady postępowania, w tym między innymi z uwzględnieniem potrzeby i zasad stosowania środków ochrony indywidualnej. Temat związany z wypadkami przy pracy powinien być realizowany metodą dyskusji i analizy czynników i zagroŝeń, które mogą wypadek spowodować, związanych z warunkami pracy uczestników szkolenia. Istotne jest, aby wykładowca prowadząc i podsumowując dyskusję podkreślał wszystkie przyczyny danego wypadku i rolę pracownika w zapobieganiu wypadkom. V. Wykaz literatury Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm); akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; Materiały szkoleniowe CIOP z serii Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy ; Bogdan RĄCZKOWSKI BHP w praktyce ODDK Gdańsk 2003; Bezpieczeństwo pracy i ergonomia praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr hab. med. Danuty KORADECKIEJ

17 VI. Wykaz niezbędnych środków dydaktycznych Podczas szkolenia konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych jak filmy, foliogramy, przezrocza, środki do udzielania pomocy przedlekarskiej, itp.

18 Program szkolenia okresowego pracowników umysłowych i administracyjno biurowych.

19 I. ZałoŜenia organizacyjno - programowe 1. Nazwa szkolenia Szkolenie okresowe pracowników umysłowych i administracyjno biurowych. 2. Cel szkolenia Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupełnienie wiadomości i umiejętności w szczególności z zakresu: oceny zagroŝeń związanych z wykonywaną pracą; metod ochrony przed zagroŝeniami dla zdrowia i bezpieczeństwa pracowników; kształtowania warunków pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy; postępowania w razie wypadku oraz w sytuacjach zagroŝeń. 3. Zakres tematyczny Realizacja celu szkolenia wymaga zapoznania jego uczestników z następującymi tematami: regulacje prawne w zakresie ochrony pracy; zagroŝenia czynnikami występującymi w procesach pracy; ochrona przed zagroŝeniami występującymi w procesie pracy; zasady postępowania w razie wypadku i w sytuacji zagroŝeń. 4. Zasady doboru uczestników Szkolenie przeznaczone jest dla pracowników administracyjno biurowych, w tym takŝe pracowników placówek słuŝby zdrowia, szkół i innych placówek oświatowych i innych pracowników, których charakter pracy wiąŝe się z naraŝeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŝliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. 5. Czas trwania i sposób organizacji Zajęcia trwają 8 godzin lekcyjnych, w formie kursu. 6. Sposób sprawdzenia efektów szkolenia Uczestnicy kursu zdają egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Zdanie egzaminu stanowi podstawę wydania zaświadczenia o odbyciu szkolenia.

20 II. Plan szkolenia ramowy. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin 1. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem: a) praw i obowiązków pracowników i pracodawców w zakresie bhp w pracy oraz odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp; b) ochrony pracy kobiet i młodocianych; c) wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz świadczeń z 2 nimi związanych; d) profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami. 2. Postęp w zakresie oceny zagroŝeń czynnikami występującymi w procesach pracy oraz w zakresie metod ochrony przed zagroŝeniami 2 dla zdrowia i Ŝycia pracowników. 3. Problemy związane z organizacją stanowisk pracy biurowej, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk z komputerami i innymi 2 urządzeniami biurowymi. 4. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagroŝeń (poŝaru, awarii), w tym zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w razie 2 wypadku. Razem: 8 III. Program szkolenia szczegółowy 1. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy 1.1. Prawa i obowiązki pracodawców i pracowników w zakresie bhp oraz odpowiedzialności za naruszenie przepisów i zasad bhp Ochrona pracy kobiet i młodocianych Wypadki przy pracy i choroby zawodowe oraz świadczenia z nimi związane Profilaktyczna opieka zdrowotna. 2. Postęp w zakresie oceny zagroŝeń czynnikami występującymi w procesach pracy oraz w zakresie metod ochrony przed zagroŝeniami dla zdrowia i Ŝycia pracowników 2.1. Charakterystyka czynników szkodliwych i uciąŝliwych występujących w środowisku pracy Zasady likwidacji lub ograniczenia wpływu niebezpiecznych, szkodliwych i uciąŝliwych czynników występujących w procesie pracy. 3. Problemy związane z organizacją stanowisk pracy biurowej, ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk z komputerami i innymi urządzeniami biurowymi

21 3.1. WyposaŜenie stanowisk pracy biurowej Zasady ustawienia i uŝytkowania komputerów i sprzętu biurowego. 4. Postępowanie w razie wypadków i w sytuacjach zagroŝeń (poŝaru, awarii), w tym zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w razie wypadku 4.1. Postępowanie w razie wypadku przy pracy Zasady udzielania pomocy przedlekarskiej Postępowanie w sytuacji zagroŝeń poŝarem, klęski Ŝywiołowej, itp IV. Wskazówki metodyczne Przedmiot nauczania dotyczący regulacji prawnych powinien być realizowany głównie metodą wykładu. Podstawowe wiadomości dotyczące źródła prawa pracy, uprawnie i obowiązków pracowników wykładowca powinien podyktować w uporządkowanej formie uczestnikom szkolenia bądź rozdać powielone informacje kaŝdemu uczestników. Realizacja poszczególnych tematów pozostałych przedmiotów nauczania powinna być ściśle związana ze stanowiskami pracy, urządzeniami i rodzajem czynności danej grupy szkolonych. W tematach wykładów naleŝy przekazać i umoŝliwić zanotowanie najistotniejszych informacji, które uczestnicy szkolenia muszą wykorzystywać w swojej pracy. Wskazane jest wspólnie z uczestnikami szkolenia omawianie i analizowanie warunków podsumowane były wnioskami dotyczącymi zasad postępowania pracowników w istniejących warunkach pracy. W przypadku omawiania czynników niebezpiecznych i szkodliwych naleŝy określać wpływ poszczególnych czynników na zdrowie pracowników, wymagania bhp określone przepisami oraz zasady postępowania, w tym między innymi z uwzględnieniem potrzeby i zasad stosowania środków ochrony indywidualnej. Temat związany z wypadkami przy pracy powinien być realizowany metodą dyskusji i analizy czynników i zagroŝeń, które mogą wypadek spowodować, związanych z warunkami pracy uczestników szkolenia. Istotne jest, aby wykładowca prowadząc i podsumowując dyskusję podkreślał wszystkie przyczyny danego wypadku i rolę pracownika w zapobieganiu wypadkom.

22 V. Wykaz literatury Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm); akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; Polskie Normy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy; Materiały szkoleniowe CIOP z serii Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy ; Bogdan RĄCZKOWSKI BHP w praktyce ODDK Gdańsk ; Bezpieczeństwo pracy i ergonomia praca zbiorowa pod kierunkiem prof. dr hab. med. Danuty KORADECKIEJ CIOP Warszawa 1997; VI. Wykaz niezbędnych środków dydaktycznych Podczas szkolenia konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych jak filmy, foliogramy, przezrocza, środki do udzielania pomocy przedlekarskiej, itp.

23 Program szkolenia okresowego dla pracodawców i osób kierujących pracownikami

24 I. ZałoŜenia organizacyjno - programowe 1. Nazwa szkolenia Szkolenie okresowe pracodawców i innych osób kierujących pracownikami. 2. Cel szkolenia Celem szkolenia jest aktualizacja i uzupełnienie wiadomości i umiejętności, w szczególności w zakresie: oceny zagroŝeń występujących w procesach pracy oraz ryzyka związanego z tymi zagroŝeniami; kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy; ochrony pracowników przed zagroŝeniami związanymi z wykonywaną pracą. 3. Zakres tematyczny Realizacja celu szkolenia wymaga zapoznania jego uczestników z następującymi tematami: regulacje prawne w zakresie ochrony pracy; ergonomia stanowisk pracy; czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciąŝliwe i niebezpieczne, charakterystyka czynników; analiza i ocena zagroŝeń czynnikami szkodliwymi oraz ocena ryzyka związanego z tymi zagroŝeniami; likwidacja, ograniczanie oraz ochrona przed zagroŝeniami występującymi w procesie pracy; zasady postępowania w razie wypadku i w sytuacji zagroŝeń. 4. Zasady doboru uczestników Szkolenie przeznaczone jest dla osób kierujących pracownikami, (mistrzów, brygadzistów, kierowników działów i innych komórek organizacyjnych). 5. Czas trwania i sposób organizacji szkolenia Zajęcia trwają 16 godzin lekcyjnych, w formie seminarium. 6. Sposób sprawdzenia efektów szkolenia Uczestnicy kursu zdają egzamin pisemny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uczestnictwo w zajęciach. Zdanie egzaminu stanowi podstawę wydania zaświadczenia o odbyciu szkolenia.

25 II. Plan szkolenia ramowy. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin 1. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy z omówieniem źródeł prawa międzynarodowego (dyrektyw WE, ): a) aktualne przepisy (z uwzględnieniem zmian), w tym dotyczące: obowiązków w zakresie bhp w pracy oraz odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp; 3 ochrony pracy kobiet i młodocianych; profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami; szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; organizacji nadzoru i kontroli warunków pracy; b) problemy w interpretacji niektórych przepisów. 2. Identyfikacja, analiza i ocena zagroŝeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciąŝliwymi i niebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związanego z 3 tymi zagroŝeniami. 3. Organizacja i metody kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, z uwzględnieniem stanowisk wyposaŝonych w 3 monitory ekranowe, zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. 4. Analiza okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz związana z nimi profilaktyka; omówienia przyczyn charakterystycznych wypadków przy pracy, ze szczególnym 2 uwzględnieniem wypadków powstałych na skutek niewłaściwej organizacji pracy oraz związanej z nimi profilaktyki. 5. Organizacja i metodyka szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (z uwzględnieniem metod prowadzenia instruktaŝu 2 stanowiskowego) oraz kształtowanie bezpiecznych zachowań pracowników w procesach pracy. 6. Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w sytuacjach zagroŝeń (np. poŝaru awarii) w tym zasady udzielania pierwszej 1 pomocy w razie wypadku. 7. Skutki ekonomiczne niewłaściwych warunków pracy (np. świadczenia z tytułu warunków pracy, składka na ubezpieczenia społeczne 1 pracowników). 8. Problemy ochrony przeciwpoŝarowej i ochrony środowiska naturalnego. 1 Razem: 16

26 III. Program szkolenia szczegółowy Lp. 1. Szczegółowy program szkolenia okresowego BHP dla pracodawców i osób kierujących pracownikami w oparciu o ramowy program RMGiP z dnia 27 lipca 2004 z póŝn. zm. w sprawie szkolenia w dziedzinie BHP. Wymiar godzin Nazwa zajęć edukacyjnych zajęć edukacy jnych I. Regulacje prawne z zakresu bhp z uwzględnieniem przepisów związanych z wykonywaną pracą. Wybrane regulacje prawne z zakresu prawa pracy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy z uwzględnieniem: a) praw i obowiązków pracowników i pracodawców w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz odpowiedzialności za naruszenie przepisów i zasad bhp: zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, kierownika komórki organizacyjnej (wg art. 207 i art. 212 Kodeksu pracy), słuŝby bhp, społecznej inspekcji pracy, organizacji związków zawodowych a takŝe innych komórek organizacyjnych zakładu mających wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy, zakres obowiązków i uprawnień pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy: znajomość i przestrzeganie przepisów oraz zasad bhp, zgłaszanie zagroŝeń, domaganie się od pracodawcy zapewnienia minimalnych wymagań bhp, obowiązek szkoleń bhp i badań lekarskich (wg art. 210 i art. 211 Kodeksu pracy), odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy wynikająca z kodeksu pracy i regulaminów zakładowych, w tym kary za nieprzestrzeganie przepisów bhp i tryb odwoławczy od nałoŝonych kar; b) obowiązujące w firmie wewnętrzne uregulowania: regulacje: zbiorowych układów pracy i regulaminów pracy; c) działalność organów kontroli zewnętrznej: działalność: PIP, PIS, PSP oraz działalność Komisji bhp, społecznej inspekcji pracy, zagadnienie konsultowania działań w zakresie bhp z pracownikami lub ich przedstawicielami; 3 d) odzieŝ i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej: zasady przydziału odzieŝy roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, okularów korygujących wzrok, a takŝe środków czystości wg obowiązujących przepisów z uwzględnieniem zakładowych normatywów i zasad (jakim grupom pracowników co przysługuje, sposób postępowania w sytuacji przedwczesnego zuŝycia); e) ochrony pracy kobiet i młodocianych: ochrona pracy kobiet: uprawnienia związane z rodzicielstwem, szczególna ochrona zatrudniania pracownic cięŝarnych, zasady zmiany warunków pracy cięŝarnych, urlop macierzyński i wychowawczy, zasiłki i badania lekarskie, przerwy na karmienie i zwolnienie od pracy na opiekę, dopuszczalne normy i ograniczenia w zatrudnianiu kobiet przy wykonywaniu niektórych rodzajów prac, ochrona pracy młodocianych: czas pracy i nauki (zwolnienie na wypełnianie obowiązku nauki), zatrudnianie przy pracach lekkich, badania lekarskie, zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych i porze nocnej, urlopy wypoczynkowe, ograniczenia w zatrudnianiu przy wykonywaniu niektórych rodzajów prac, formy przygotowania zawodowego, kwalifikacje osób prowadzących przygotowanie, obowiązek umowy pisemnej, zasady powiadamiania opiekunów prawnych, zatrudnienie w formie nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonej pracy, zasady wynagradzania; f) wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz świadczeń z nimi związanych: świadczenia związane z wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi oraz wypadkami

27 w drodze do i z pracy; g) profilaktycznej ochrony zdrowia pracowników: profilaktyczna opieka lekarska i zasady jej sprawowania: badania lekarskie wstępne, okresowe (w tym zalecenia, przeciwwskazania), badania okulistyczne osób pracujących na stanowiskach wyposaŝonych w monitory ekranowe, terminy badań, obowiązek stosowania się do zaleceń lekarza, profilaktyczna ochrona zdrowia pracowników: ryzyko zawodowe, urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy, środki do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku, badania lekarskie, zapewnienie posiłków i napojów; h) badania i pomiary czynników środowiska pracy: jakie czynniki środowiska pracy wymagają kontroli; kto i z jaką częstotliwością dokonuje pomiarów; co to jest NDS i NDN; jak są wykorzystywane wyniki pomiarów; gdzie jest przechowywana dokumentacja pomiarów i kto moŝe z niej korzystać; stosowane ochrony zbiorowe i indywidualne przed zagroŝeniami środowiska pracy (np. hałas, substancje szkodliwe w powietrzu); i) wymogi dotyczące oświetlenia i mikroklimatu w pomieszczeniach pracy; j) wpływ oświetlenia na bezpieczeństwo wypadkowe oraz warunki i komfort pracy; k)wymagania dla pomieszczeń i stanowisk pracy, zaplecze higieniczno - sanitarne; l) profilaktyczne posiłki i napoje: na jakich zasadach pracodawca powinien realizować obowiązek zapewnienia profilaktycznych posiłków i napoi. Identyfikacja, analiza i ocena zagroŝeń czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, uciąŝliwymi i n iebezpiecznymi oraz ocena ryzyka związanego z tymi zagroŝeniami. 2. Czynniki występujące w procesach pracy: czynniki niebezpieczne, których oddziaływanie na człowieka w procesie pracy prowadzi lub moŝe prowadzić do urazu, - czynniki szkodliwe, których oddziaływanie na pracującego prowadzi lub moŝe prowadzić do schorzenia. W zaleŝności od charakteru działania czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w procesie pracy dzielimy na: fizyczne, chemiczne, biologiczne, psychofizyczne. 3. ZagroŜenia czynnikami fizycznymi niebezpiecznymi: - połoŝenia stanowiska pracy na innym poziomie od powierzchni otoczenia, - urządzenia do przetwarzania, magazynowania, przesyłania i rozdzielania energii i jej nośników, - spadające przedmioty, - gorące substancje, - śliskie, nierówne powierzchnie, - substancje i materiały wybuchowe i łatwopalne, - elementy ostre, wystające, chropowate, - ograniczone przestrzenie(dojścia, przejścia, dostępy), - prąd elektryczny o napięciu W zaleŝności od występującego czynnika niebezpiecznego stosuje się róŝne metody ograniczania zagroŝeń ( eliminowanie czynnika niebezpiecznego, zmniejszenie ich intensywności, zmniejszenie prawdopodobieństwa ich wystąpienia, ograniczenie ekspozycji pracowników na te czynniki, stosowanie odzieŝy roboczej i środków ochrony zbiorowej i indywidualnej). 3. ZagroŜenia czynnikami szkodliwymi: a) fizyczne -mikroklimat środowiska pracy (temperatura powietrza, prędkość ruch powietrza, wilgotność względna powietrza), - pyły przemysłowe - pole elektromagnetyczne, 3

28 ZagroŜenia czynnikami chemicznym ( substancje chemiczne i preparaty) - substancje i preparaty łatwopalne F, wybuchowe E, o właściwościach, utleniającycho - substancje i preparaty toksyczne T, szkodliwe Xn, Ŝrące C, draŝniące Xi, uczulające Xn lub Xi, - substancje mutagenne, działające szkodliwie na rozrodczość, rakotwórcze T lub Xn, - substancje i preparaty niebezpieczne dla środowiska N. Metody eliminacji i ograniczenia zagroŝeń chemicznych. Ochrona przed naraŝeniem na nadmierne stęŝenie czynników chemicznych. 5. ZagroŜenia czynnikami biologicznymi - mikroorganizmy roślinne i zwierzęce ( bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki i wytwarzane przez nie toksyny i alergeny) - makroorganizmy roślinne i zwierzęce i wytwarzane przez nie substancje (sierść, wydzieliny, pyłki ) - środki bezpieczeństwa przy procesach przemysłowych, przemysłowych, których występuje naraŝenie na działanie czynników biologicznych. 6. Czynniki psychofizyczne - obciąŝenie fizyczne statyczne i dynamiczne, - obciąŝenie nerwowo psychiczne : obciąŝenie umysłu, niedociąŝenie lub przeciąŝenie percepcyjne, obciąŝenie emocjonalne, monotonia, monotypia, - mobbing, przemoc, - stres reakcja na zdarzenie oceniane przez jednostkę jako stanowiące zagroŝenie lub nieprzyjemne. Czynniki psychofizyczne w środowisku pracy zapobieganie nadmiernemu obciąŝeniu. 7. UciąŜliwości środowiska pracy. - brak odpowiednich warunków powierzchniowo przestrzennych, - emitowanie ciepła przez nasłonecznione miejsce pracy, - niedostateczna wymiana powietrza w pomieszczeniu, - odblaski i odbicia światła od powierzchni przedmiotów, - hałas urządzeń wentylacyjnych i biurowych, - elektryczność statyczna, - brak przestrzeni do zajęcia wygodnej pozycji ciała przy pracy, - brak wymaganej powierzchni do ustawiania urządzeń i sprzętu, - brak moŝliwości regulacji elementów stanowiska pracy. Organizacja i metody kształcenia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, z uwzględnieniem stanowisk wyposaŝonych w monitory ekranowe, zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. - podstawowe wymagania dla systemu zarządzania bhp w firmie, - ogólna charakterystyka czynników szkodliwych i niebezpiecznych występujących w procesie pracy stanowisk administracyjno biurowych- obciąŝenie pracą, czynniki psychofizyczne, - co to jest ryzyko zawodowe, kiedy i gdzie oceniamy ryzyko zawodowe, cel oceny ryzyka zawodowego, - minimalne wymagania bhp w zakresie organizowania stanowisk pracy z monitorem ekranowym Analiza okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz związana z nimi profilaktyka. - cele i zasady ustalania przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy, -zagadnienia prawne związane z definicją wypadku przy pracy i chorobą zawodową oraz ze świadczeniami odszkodowawczymi w oparciu o ustawę z dnia 30 października 2002, - obowiązki i zadania zespołu powypadkowego i pracodawcy w razie stwierdzenia wypadku przy pracy, - analiza przyczyn wypadku wg. TOL, 3 2

29 ustalanie wniosków profilaktycznych i zarządzenia powypadkowego, - realizacja zarządzeń powypadkowych i poleceń organów nadzoru nad warunkami pracy, - analiza wypadkowości w zakładzie pracy. Organizacja i metodyka szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz kształtowanie bezpiecznych zachowań pracowników w procesach pracy. - omówienie zasad kształcenia dorosłych, metody nauczania oraz dobór tych metod, podstawy prawne obowiązującego szkolenia w zakresie BHP, - cel instruktaŝu stanowiskowego, sposób organizacji szkolenia z uwzględnieniem poszczególnych etapów szkolenia, * rozmowa wstępna instruktora z instruowanym pracownikiem, * pokaz i objaśnienie przez instruktora całego procesu pracy, który ma być realizowany prz ez pracownika, * próbne wykonanie procesu pracy przez pracownika z udziałem instruktora korygującego sposób wykonywania pracy, * samodzielną pracę instruowanego pracownika pod nadzorem instruktora, * sprawdzenie i ocenę przez instruktora sposobu wykonywania pracy przez pracownika. * czas trwania instruktaŝu stanowiskowego * Tematyka zagadnień, którą naleŝy omówić podczas instruktaŝu stanowiskowego: - warunki środowiska pracy - najczęściej występujące zagroŝenia, - prace szczególnie niebezpieczne, - ochrona przed zagroŝeniami, - odzieŝ, obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, - ręczny transport towarów, warunki zachowania bezpieczeństwa pracy przy czynnościach transportowych, czynności zabronione przy transportowaniu, składowanie towarów na regałach, wykorzystanie wózków widłowych do prac transportowych, - materiały i substancje niebezpieczne, - prace z wykorzystaniem drabin, - instalacje i urządzenia elektryczne, - czynności niedozwolone, - postępowanie w razie wypadku przy pracy pierwsza pomoc. Zasady postępowania w razie wypadku w czasie pracy i w zagroŝeń: poŝaru, awarii, katastrofy, ataku bioterrorystycznego oraz zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. - postępowanie w sytuacjach bezpośredniego zagroŝenia poŝarem, - postępowanie w sytuacjach innych zagroŝeń - zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycnej. Skutki ekonomiczne niewłaściwych warunków pracy świadczenia z tytułu wypadków przy pracy, składka na ubezpieczenie społeczne. - koszty działalności przedsiębiorstwa związane z nieodpowiednim poziomem bhp, wydatki na zapewnienie odpowiedniego stanu bhp, - przepis dotyczący zróŝnicowanej składki stopy procentowej, - koszty związane z absencją chorobową i chorobami zawodowymi, - wydajność i jakość pracy wykonywana w niewłaściwych warunkach pracy. Problemy ochrony przeciwpoŝarowej i ochrony środowiska naturalnego. -zasady bezpiecznego uŝycia podręcznego sprzętu gaśniczego, - zasady prowadzenia ewakuacji ludzi i mienia, - metody ochrony atmosfery przed zanieczyszczeniami, - ograniczanie emisji substancji szkodliwych

30 IV. Wskazówki metodyczne Przedmiot nauczania dotyczący regulacji prawnych powinien być realizowany głównie metodą wykładu. Realizacja poszczególnych tematów pozostałych przedmiotów nauczania powinna być ściśle związana ze stanowiskami pracy, urządzeniami i rodzajem czynności danej grupy szkolonych. W tematach wykładów naleŝy przekazać najistotniejsze informacje, które uczestnicy szkolenia muszą wykorzystywać w swojej pracy. Wskazane jest wspólnie z uczestnikami szkolenia omawianie i analizowanie warunków pracy na stanowiskach, w pomieszczeniach pracy, itp. Istotne jest, aby dyskusje podsumowane były wnioskami dotyczącymi zasad postępowania pracowników w istniejących warunkach pracy. W przypadku omawiania czynników niebezpiecznych i szkodliwych naleŝy określać wpływ poszczególnych czynników na zdrowie pracowników, wymagania bhp określone przepisami oraz zasady postępowania, w tym między innymi z uwzględnieniem potrzeby i zasad stosowania środków ochrony indywidualnej. Temat związany z wypadkami przy pracy powinien być realizowany metodą dyskusji i analizy czynników i zagroŝeń, które mogą wypadek spowodować, związanych z warunkami pracy uczestników szkolenia. V. Wykaz literatury Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm); akty prawne dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; Polskie Normy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy; Materiały szkoleniowe CIOP z serii Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy ; Bogdan RĄCZKOWSKI BHP w praktyce ODDK Gdańsk 2003; VI. Wykaz niezbędnych środków dydaktycznych Podczas szkolenia konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych jak filmy, foliogramy, prezentacje, środki do udzielania pomocy przedlekarskiej, fantom, podręczny sprzęt gaśniczy itp. Opracował: Dariusz Andruczyk