O B L I C Z A N I E S K Ł A D U R A C J O N A L N E G O S U R O W C Ó W M I N E R A L N Y C H
|
|
- Elżbieta Maciejewska
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 O B L I C Z A N I E S K Ł A D U R A C J O N A L N E G O S U R O W C Ó W M I N E R A L N Y C H opracował : opracowanie zawiera Andrzej Pytliński stron tekstu.18. tablic 2. poz. bibliograf. 6. B o l e s ł a w i e c nr archiw. 1/ /18
2 - 2 - S p i s t r e ś c i. 1. Wprowadzenie 2. Tablica minałów 3. Masy molowe tlenków elementarnych 4. Metodyka obliczeń 5. Przykłady 5.1. Przykład Przykład Przykład Przykład Wykaz piśmiennictwa obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych. 2/18
3 W P R O W A D Z E N I E. Pojęcie składu racjonalnego zostało wprowadzone przez niemieckiego chemika Hermana Bollenbacha pod koniec wieku XIX. Skład racjonalny t.j. skład hipotetycznych minerałów tworzących dany surowiec jest określany na podstawie składu chemicznego przedstawionego w konwencji tlenkowej. Wyliczenie zawartości minerałów w danym surowcu jest możliwe przy następujących założeniach : - że, jakościowy skład minerałów w danym surowcu został określony innymi metodami ; n.p. mikroskopowymi, termicznymi / DTA / dyfrakcją rentgenowską lub innymi. - że, dla każdego minerału przyjmuje się umownie hipotetyczny skład chemiczny, wyrażony w konwencji tlenkowej, stanowiący t. zw. minał czyli formalnie doskonały skład molowy minerału, jednakowy dla wszystkich rzeczywistych minerałów danego typu. W dawniejszych latach, przy małym upowszechnieniu ilościowych oznaczeń składu fazowego, skład racjonalny odgrywał istotną rolę m. in. w ceramice. Aczkolwiek współcześnie zastępuje się pojęcie składu racjonalnego, rzeczywistym składem mineralnym oznaczanym ilościowo metodami analizy fazowej, tradycyjny skład racjonalny według H. Bollenbacha odgrywa ciągle istotną rolę, chociażby jako porównawczy. Podstawą obliczenia składu racjonalnego jest umowne przyjęcie postaci minału Przykładowo dla kaolinitu przyjmowany jest minał o postaci Al Si0 2 2 H 2 0. Żaden rzeczywisty minerał nie spełnia tego składu z bezwzględną dokładnością. Rzeczywiste kaoliny, zawierające duże ilości kaolinitu mają skład na tyle zbliżony, że przyjęcie przytoczonego minału jest powszechnie akceptowane. Dla niektórych minerałów, których składy znacznie różnią się zależnie od ich pochodzenia ustalenie minału jest trudne. Pojawiają się też rozbieżności w postaci minału ustalanego przez różnych badaczy. Wszystko to powoduje, że skład racjonalny nie powinien być utożsamiany ze składem mineralogicznym. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 3/ 18
4 T A B L I C A M I N A Ł Ó W. Kaolinit Al Si0 2 2 H ,51 46,54 13,95 Metakaolinit Al Si0 2 45,92 51,08 Haloizyt Al Si0 2 4 H ,66 40,84 24,50 Pirofyllit Al Si0 2 H ,30 66,70 5,00 Illit 4 Al Si0 2 K H 2 0 minał prof. Mc Kensiego 31,20 50,56 7,21 11,03 3 Al Si0 2 K H 2 0 minał własny CEWAP 24,53 57,81 7,56 10,10 Montmorillonit / sodowy / 5 Al Si0 2 2 Na H ,35 66,02 5,68 4,95 Montmorillonit / wapniowy / bentonit 5 Al Si0 2 2 Ca0 6 H ,48 66,38 5,17 4,97 Ortoklaz / mikroklin / Al Si0 2 K ,32 64,75 16,93 Albit Al Si0 2 Na ,44 68,73 11,82 0bliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 4 / 18
5 - 5 - Petalit Al Si0 2 Li ,65 78,47 4,88 Ortoklaz litowy Al Si0 2 Li ,71 73,22 6,07 Spodumen Al Si0 2 Li ,40 64,57 8,03 Eukryptyt ( zeolit litowy ) Al Si0 2 Li ,46 47,68 11,86 Anortyt Al Si0 Ca0 36,65 43,19 20,16 Celzjan Al Si0 2 Ba0 27,15 32,00 40,85 Muskowit 3 Al Si0 2 K H ,40 45,25 11,83 4,52 Biotyt 2 Al Si0 2 4 Fe0 K H ,91 39,00 26,66 8,74 6,69 Lepidolit / paucilitionit / 5 Al Si0 2 3 Li K H ,37 45,78 5,69 11,58 4,58 Kolemanit 3 B Ca0 5 H ,81 27,28 21,91 obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 5 / 18
6 = 6 - Talk 3 Mg0 4 Si0 2 H ,90 63,35 4,75 Magnezyt Mg0 C0 2 47,81 52,19 Magnezyt uwodniony / hydromagnezyt / Mg0 C0 2 3 H ,11 31,80 Kalcyt, aragonit Ca0 C0 2 56,03 43,97 Dolomit Mg0 Ca0 2 H ,86 30,41 47,73 Syderyt Fe0 C0 2 62,02 37,98 Diaspor Al H ,99 15,01 Boksyt Al H ,89 26,11 Gibbsyt / wodorotlenek glinu / Al H ,35 34,65 Andaluzyt, syllimanit. Al Si0 2 62,93 37,07 obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 6 / 18
7 Mullit Al Si0 2 71,80 28,20 Kordieryt 2 Al Mg0 5 Si0 2 34,84 13,79 51,37 Enstatyt Mg0 Si0 2 40,17 59,8 Gips Ca0 S0 3 2 H ,35 47,60 19,05 Anhydryt Ca0 S0 3 41,19 58,81 Wollastonit Ca0 Si0 2 48,29 51,71 Ilmenit Fe0 Ti ,35 52,65 obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 7 / 18
8 Masy molowe tlenków elementarnych do obliczania minałów w konwencji tlenkowej. H ,016 Li ,88 B ,64 C0 2 44,01 Na ,99 Mg0 40,32 Al ,94 Si0 2 60,06 P ,96 S0 3 80,07 K ,19 Ca0 56,08 Ti0 2 79,90 Mn0 2 86,93 Cr ,02 Fe0 71,85 Fe ,70 Cu0 79,54 Zn0 81,38 Zr ,22 Ag ,76 Cd0 128,41 Sn ,70 Ba0 153,36 Au ,40 Hg0 216,61 Pb ,21 Bi ,00 4. Metodyka obliczeń. Obliczenie składu racjonalnego wymaga znajomości dwóch informacji : - składu chemicznego w konwencji tlenkowej, - jakościowego składu mineralogicznego oznaczonego metodami mineralogicznymi lub fazowymi. Obliczenie rozpoczyna się od wyszukania pierwiastka charakterystycznego dla minerałów występujących w rozważanym surowcu. Przyładowo jeżeli w surowcu ilastym jakościowa analiza fazowa wykazuje występowanie illitu, to pierwiastkiem charakterystycznym będzie potas K, ponieważ potas nie występuje w innych minerałach ilastych. Wiedząc ile potasu zawiera hipotetyczny illit / minał illitu / oblicza się zawartość illitu w rozważanym surowcu ilastym. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 8 / 18
9 - 9 - Z illit = 100 ZK 2 0 : K 2 0 minał gdzie Z illit -- procentowa zawartość illitu w surowcu Z K procentowa zawartość K 2 0 wg analizy chemicznej K 2 0 minał - procentowa zawartość K 2 0 w illicie wg minału. Następnie należy obliczyć ile pozostałych składników wiąże ze sobą oznaczona zawartość illitu. Ilości te są następujące : - tlenek glinu związany z illitem ZZ illit Al = Z illit x Al illit minał : tlenek krzemu związany z illitem ZZ illit Si0 2 = Z illit x Si0 2 illit minbał : strata prażenia związana z illitem ZZ illit STR = Z illit x STR illit minał : 100. gdie ZZ illit Al procentowa zawartość Al związana z z wyznaczoną zawartością illitu, Al 2 0 illit minał - procentowa zawartość Al w illicie wg przyjętego minału, ZZ illit Si0 2 - procentowa zawartość Si0 2 związana z wyznaczoną zawartością illitu, Si0 2 illit minał - procentowa zawartość Si0 2 w illicie wg przyjętego minału, ZZ illit STR - Procentowa wielkość straty prażenia wynikająca z wyznaczonej zawartości illitu, STR illit minał - procentowa strata prażenia illitu wg przyjętego minału. Kolejnym etapem obliczenia jest wyznaczenie zawartości składników / tlenków / pozostałych, po odjęciu składników związanych z illitem. Ilości te są następujące : - pozostały tlenek glinu PAl = ZAl ZZ illit Al pozostały tlenek krzemu PSi0 2 = ZSi0 2 - ZZ illit Si0 2 obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 9 / 18
10 pozostała strata prażenia PSTR = ZSTR - ZZ illit STR gdzie ZAl zawartość Al wg analizy chemicznej surowca, ZSi0 2 - zawartość Si0 2 wg analizy chemicznej surowca, ZSTR - strata prażenia wg analizy chemicznej surowca, PAl pozostały Al po odjęciu Al związanego z wyznaczoną ilością illitu, PSi0 2 - pozostały Si0 2 po odjęciu Si0 2 związanego z wyznaczoną zawartością illitu, PSTR - pozostała strata prażenia po odjęciu straty wynikającej z wyznaczonej zawartości illitu. W prowadzonym tu rozumowaniu strata prażenia traktowana jest jako składnik w składzie chemicznym surowca. Ostatnio wyniki analizy chemicznej podawane są często w stosunku do masy bezwodnej po wyprażeniu w 1000 o C. W takim przypadku dla wykonania obliczeń składu racjonalnego podaną analizę chemiczną należy przeliczyć tak, aby strata prażenia stanowiła składnik w składzie chemicznym oraz aby wszystkie składniki, wraz ze stratą prażenia zamykały się do 100 %. Kolejnym etapem obliczenia składu racjonalnego jest /najczęściej / wyznaczenie zawartości kaolinitu. Dla pozostałych składników pierwiastkiem charakterystycznym jest glin, który po odjęciu illitu występuje już tylko w kaolinicie. Zawartość kaolinitu wyznacza się na podstawie minału kaolinitu Z kao = 100 PZAl : Al 2 0 3minał gdzie Z kao - zawartość kaolinitu w rozważanym surowcu Al 2 0 3minał - zawartość Al w kaolinicie wg przyjęteg0 minału. Kolejnym etapem obliczeń jest określenie ilości składników związanych z wyznaczoną ilością kaolinitu. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 10 / 18
11 Tlenek krzemu związany z kaolinitem ZZ kao Si0 2 = Z kao x Si0 2 kao minał : 100 Strata prażenia związana z kaolinitem ZZ kao STR = Z kao x STR kao minał : 100 gdzie ZZ kao Si0 2 - procentowa zawartość Si0 2 związana z wyznaczoną zawartością kaolinitu, Si0 2 kao minał - procentowa zawartość Si0 2 w kaolinicie wg przyjętego minału, ZZ kao STR - strata prażenia wynikająca z wyznaczonej ilości kaolinitu, STR kao minał - strata prażenia kaolinitu wg przyjętego minału. Na podstawie wyliczonych danych można określić zawartość krzemionki, która pozostała niezwiązana z illitem i kaolinitem. Krzemionka ta stanowi wolny kwarc : KWARC = ZSi0 2 - PSi0 2 - ZZ kao Si0 2 gdzie KWARC - procentowa zawartość kwarcu w rozpatrywanym surowcu, ZSi0 2 - procentowa zawartość krzemionki podana w składzie chemicznym surowca. W analogiczny sposób wyznacza się zawartość substancji palnych / węgla i związków organicznych /: C/Org = STR - PSTR - ZZ kao STR gdzie C/Org - procentowa zawartość substancji palnych, t.j. węgla i substancji organicznych, STR - procentowa wielkość straty prażenia podana w składzle chemicznym surowca. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 11 / 18
12 Przyklady obliczeń 5.1. Przykład 1 W pewnym surowcu ilastym stwierdzono rentgenograficznie występowanie kaolinitu, illitu i kwarcu jako głównych minerałów tego surowca. W charakterystyce tego surowca określono stratę prażenia na 8,85 % oraz podano skład chemiczny masy bezwodnej i odwęglonej po wyprażeniu w 1000 o C jako : Si0 2-67,66% Al ,65 % K 2 0-2,52 % pozostałe - 1,17 % Należy określić skład racjonalny tego surowca. W pierwszej kolejności należy przeliczyć podany skład masy wyprażonej na skład masy suchej. W tym celu wszystkie zawartości tlenkow należy pomnożyć przez wskaźnik e = [100 STR ] : 100. e = [100 8,85 ]: 100 = 0,9115. Skład masy suchej będzie następujący : Si0 2-61,67 % Al ,12 % K 2 0-2,30 % Str. praż. - 8,85 % pozostałe - 1,06% razem - 100,00 % Zamknięcie przeliczenia na 100,00 % jest sprawdzeniem prawidłowości przeliczenia. Pierwiastkiem charakterystycznym jest potas, ponieważ w oznaczonych jakościowo minerałach potas występuje tylko w illicie. Jest więc możliwość obliczenia zawartości illitu z potasu / przyjęto własny minał liitu K 2 0 minał = 7,56 % / Z illit = 100 x 2,30 : 7,56 = 30,4 % obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 12 / 18
13 Illit wiąże ze sobą : tlenku glinu 30,4 x 24,53 : 100 = 7,46 % tlenku krzemu 30,4 x 57,81 : 100 = 17,57 % straty prażenia 30,4 x 7,56 : 100 = 2,30 % Na pozostałe składniki pozostaje tlenku glinu 26,12-7,46 = 18,66 % tlenku krzemu 61,67-17,57 = 44,10 % straty prażenia 8,85-2,30 = 6,55 % Pierwiastkiem charakterystycznym jest teraz glin, ponieważ glin występuje tylko w kaolinicie. Zawartość kaolinitu może nyć więc wyznaczona z Al : Z kao = 100 x 18,66 : 39,51 = 47,23 % Kaolinit wiąże ze sobą tlenku krzemu 47,23 x 46,54 : 100 = 21,98 % straty prażenia 47,23 x 13,95 : 100 = 6,59 % Zawartość kwarcu wynosi : KWARC 61,67-21,98-17,57 = 22,12 % Zawartość węgla i części organicznych wynosi C/ Org 8,85-2,30-6,55 = 0,00 Ostatecznie skład racjonalny rozważanego surowca jest następujący : Kaolinit 47,2 % Illit 30,4 % Kwarc 22,1 % Substancje palne 0,0 % Inne 0,3 % Razem 100, 0 % Przy prawidłowo wykonanej analizie chemicznej w składzie racjonalnym powinien pozostać resztkowy udział na minerały nieoznaczone Zwykle są to minerały żelaza i tytanu, których ilość jest zbyt mała, aby mogły być wykryte w jakościowej analizie mineralogicznej. Przytoczony przykład jest autentyczny i pochodzi z kontroli okresowej rzeczywiście produkowanego surowca ilastego w jednym z zakładów na Dolnym Śląsku. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 13 / 18
14 Przykład 2. Pewna masa porcelanowa została poddana badaniom mineralogicznym i chemicznym. W masie tej stwierdzono występowanie ortoklazu, albitu, kaolinitu i kwarcu. Wynik analizy chemicznej podano dla stanu wysuszonego wraz ze stratą prażenia zamykającą skład do 100 % Si0 2 54,82 % Al ,83 % Na 2 0 2,04 % K 2 0 1,75 % Str. prażenia 8,96 % pozostałe 3,60 % Pierwiastkami charakterystycznymi są sód i potas. Sód występuje tylko w albicie a potas tylko w ortoklazie. Możliwe jest więc wyznaczenie zawartości skaleni. Albit Z Ab = 100 x 2,04 : 11,82 = 17,26 % Ortoklaz Z Or = 100 x 1.75 : 16,93 = 10,34 % Tlenek glinu związany z albitem ZZ ab Al = 17,26 x 19,44 : 100 = 3,36 % Tlenek glinu związany z ortoklazem ZZ Or Al = 10,34 x 18,32 : 100 = 1,88 % Razem tlenek glinu związany ze sakaleniami ZZ sk Al = 3,36 + 1,88 = 5,24 % Krzemionka związana z albitem ZZ ab Si0 2 = 17,26 x 68,73 : 100 = 11,86 % Krzemionka związana z ortoklazem ZZ or Si0 2 = 10,34 x 64,75 : 100 = 6,70 % Razem krzemionka związana ze skaleniami ZZ sk Si0 2 = 11,86 + 6,70 = 18,56 % Skalenie nie są związane ze stratą prażenia. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 14 / 18
15 Pozostały tlenek glinu P Al = 29,83-5,24 = 24,59 % Pozostała krzemionka P Si0 2 = 54,82-18,56 = 36,26 % Pozostała strata prażenia, bez zmian jak w masie pierwotnej P STR = 8,96 % Pierwiastkiem charakterystycznym dla pozostałości po skaleniach jest glin, ponieważ tulko glin wchidzi w skład kaolinitu. Zawartość kaolinitu Z kao = 100 P Al : Al minał Z kao = 100 x 24,59 : 39,51 = 62,24 % Krzemionka związana z kaolinitem ZZ kao Si0 2 = 62,24 x 46,54 : 100 = 28,07 % Strata prażenia związana z kaolinitem ZZ kao STR = 62,84 x 13,95 : 100 = 8,77 % Zawartość kwarcu wynosi KWARC = 36,26-28,07 = 8,19 % Zawartość organicznych substancji palnych i węgla wynosi C/Org = 8,96-8,77 = 0,19 % Ostatecznie skład racjonalny rozpatrywanej masy porcelanowej jest następujący : Kaolinit 62,2 % Ortoklaz 10,3 % Albit 17,3 % Kwarc 8,2 % Substancje organiczne 0,2 % Pozostałe 1,8 % Zwraca uwagę stosunkowo wysoka ilość pozostałych składników. Prawdopodobnie jest to spowodowane pominięciem Ca0 w obliczeniach. Skalenie a szczególnie albit zawiera zwykle domieszkę anortytu. Domieszkę tę można wyznaczyć w obliczeniach racjonalnych przyjmując wapń jako pierwiastek charakterystyczny. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 15/ 18
16 Przykład 3. Pewien surowiec kaolinowy wykorzystywany jest do wytwarzania spieku o składzie mullitu. Dla zapewnienia takiego składu dodawany jest gibbsyt / wodorotlenek glinu / W składzie chemicznym stosowanego kaolinu oznaczono w masie suchej Si0 2-55,6 % Al % K 2 0-0,7 % Stratę prażenia - 11,1 % Wiadomo, ze w kaolinie używanym do wytwarzania palonki, kaolinitowi towarzyszy illit. Należy obliczyć w jakim stosunku wagowym należy mieszać kaolin z gibbsytem. Obliczenie należy rozpocząć od wyeliminowania illitu, który w procesie wytwarzania spieku będzie pełnił rolę mineralizatora. Zawartość illitu wyniesie Z illit = 100 x 0,7 : 7,56 = 9,26 % Tlenek glinu związany z illitem wynosi ZZ illit Al = 9,26 x 24,53 : 100 = 2, 27 % Tlenek krzemu związany z illitem wynosi ZZ illit Si0 2 = 9,26 x 57,81 : 100 = 5,35 % Strata prażenia związana z illitem wynosi ZZ illit STR = 9,26 x 10,10 : 100 = 0,94 % Do syntezy mullitu pozostało Al = 31,50-2,27 = 29,23 % Si0 2 = 55,60-5,35 = 50,26 % STR = 11,1 0-0,94 = 10,16 % Strata prażenia nie bierze udziału w syntezie mullitu a więc, na każde 100 części wagowych surowca, po wyprażeniu do syntezy mullitu pozostanie Al = 29,23 części wagowych Si0 2 = 50,26 części wagowych Glin całkowicie wejdzie w skład mullitu. obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 16 / 18
17 Umożliwi to uzyskanie 100 x 29,23 : 62,93 = 46,45 cz. wag. mullitu Krzemionka związana z mullitem wyniesie ZZ mull Si0 2 = 46,45 x 37,07 : 100 = 17,22 cz. wag. Pozostała niezwiązana krzemionka wyniesie P Si0 2 = 50,26-17,22 = 33,04 cz. wagowe. Na związanie tej krzemionki w mullit potrzeba części wagowych Al = 33,04 x 62,93 : 37,07 = 56,09. Gibbsyt zawiera wg minału 65,35 % Al Aby wprowadzić wymaganą ilość tlenku glinu trzeba wprowadzić gibbsytu 56,09 : 65,35 x 100 = 90,42 części wagowe Ostatecznie : Na każde 100 części wagowych stosowanego kaolinu należy wprowadzić 90,4 części wagowych gibbsytu aby otrzymać spiek o składzie mullitu Przykład 4. W pewnej kopalni gipsu i anhydrytu eksploatowany jest pokład zawierający mieszaninę tych minerałów o zmieniającym się składzie. Zmienność ta utrudnia przeróbkę wydobywanego surowca i wsad do przeróbki wymaga uśredniania. Do tego celu konieczna jest znajomość zawartości gipsu i anhydrytu w każdej partii wydobywczej. Dla pewnej partii wydobywczej surowca wykonano oznaczenie straty prażenia i uzyskano wynik 16,98 %. Należy określić jaka jest procentowa zawartość gipsu i anhydrytu w tej partii surowca do przeróbki. W mieszaninie gipsu i anhydrytu składnikiem charakterystycznym jest strata prażenia, ponieważ stratę prażenia wykazuje tylko gips. Zawartość gipsu może być bezpośrednia wyliczona Z gios = 100 x 16,98 : = 89,13 % Zawartość anhydrytu wyniesie Z anh = ,13 = 10,87 % Eksploatowana partia surowca zawiera 89,1 % gipsu i 10,9 % anhydrytu obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 17 / 18
18 Wykaz piśmiennictwa. 1. Bolewski A, Manecki A - Mineralogia Szczegółowa. Wydawn. PAE Warszawa Borkowska M., Smulikowski K. - Minerały Skałotwórcze. Wydawn Geolog. Warszawa Bolewski A., Parachoniak W. - Petrografia.Wydawn. Geolog. Warszawa Stoch L - Minerały Ilaste Wydawn. Geolog. Warszawa Wyszyńska A. - Chemia Ceramiczna. Wydawn. Szkolne i Pedagog. Warszawa Praca zbiorowa AGH - Encyklopedia Surowców Mineralnych. Wydawn. PAN Kraków K O N I E C obliczanie składu racjonalnego surowców mineralnych 18 / 18
19
20
Geopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach
Geopolimery z tufu wulkanicznego dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Tuf wulkaniczny skład i właściwości Tuf wulkaniczny jest to porowata skała należąca do skał okruchowych, składająca
Bardziej szczegółowoGeopolimery z tufu wulkanicznego. dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach
Geopolimery z tufu wulkanicznego dr hab. inż. Janusz Mikuła prof. PK mgr inż. Michał Łach Tuf wulkaniczny skład i właściwości Tuf wulkaniczny jest to porowata skała należąca do skał okruchowych, składająca
Bardziej szczegółowoProcentowa zawartość sodu (w molu tej soli są dwa mole sodu) wynosi:
Stechiometria Każdą reakcję chemiczną można zapisać równaniem, które jest jakościową i ilościową charakterystyką tej reakcji. Określa ono bowiem, jakie pierwiastki lub związki biorą udział w danej reakcji
Bardziej szczegółowo1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne
1. PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE 5 1. Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 1.1. Wyraź w gramach masę: a. jednego atomu żelaza, b. jednej cząsteczki kwasu siarkowego. Odp. 9,3 10 23 g; 1,6 10 22
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 26 września 2016 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1017
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1017 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 23 stycznia 2019 r. Nazwa i adres: AB 1017
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1050 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 14 lipca 2015 r. Nazwa i adres AB 1050 AKADEMIA
Bardziej szczegółowoWYKŁAD HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe WSTĘP DO NAUK O ZIEMI
WYKŁAD 2017 Historia geologii, minerały, skały HISTORIA GEOLOGII starożytność XVI-XVII wiek XVIII-XIX wiek (początki) kamienie milowe PLANETA ZIEMIA BUDOWA WNĘTRZA ZIEMI MINERAŁY, SKAŁY POWIERZCHNIA ZIEMI
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI CHEMII
SCENARIUSZ LEKCJI CHEMII Temat: PIERWIASTKI, ICH NAZWY I SYMBOLE Wymagania podstawy programowej uczeń: I.9) posługuje się symbolami pierwiastków ( ): H, C, N, O, Na, Mg, Al, Si, P, S, Cl, K, Ca, Fe, Cu,
Bardziej szczegółowoSUROWCE MINERALNE. Wykład 10
SUROWCE MINERALNE Wykład 10 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce ilaste, surowce wapniowe,
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoChemia Grudzień Styczeń
Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoXXV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW
IMIĘ I NZWISKO PUNKTCJ SZKOŁ KLS NZWISKO NUCZYCIEL CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTŁCĄCE Inowrocław 12 maja 2018 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁW XXV KONKURS CHEMICZNY DL GIMNZJLISTÓW ROK SZKOLNY 2017/2018 ZDNIE
Bardziej szczegółowoZadanie 3 Zapisz wzory sumaryczne głównych składników przedstawionych skał i minerałów. kalcyt kreda kwarc gips agat
CZĘŚĆ 1 Zadanie 1 Wyjaśnij pojęcia. wapno palone, hydraty, zaprawa gipsowa, zaprawa wapienna, wietrzenie skał, wapno gaszone, próchnica, degradacja gleby, właściwości sorpcyjne gleby, wapno palone, degradacja
Bardziej szczegółowoOBLICZENIA STECHIOMETRIA STECHIOMETRIA: INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH
1 OBLICZENIA STECHIOMETRIA STECHIOMETRIA: INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH Np.: WYZNACZANIE ILOŚCI SUBSTRATÓW KONIECZNYCH DLA OTRZYMANIA OKREŚLONYCH ILOŚCI PRODUKTU PODSTAWY OBLICZEŃ CHEMICZNYCH
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2017 Nazwa kwalifikacji: Organizacja procesów wytwarzania wyrobów ze szkła Oznaczenie kwalifikacji: A.47
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoSUROWCE I RECYKLING. Wykład 9
SUROWCE I RECYKLING Wykład 9 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce ilaste, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce wapniowe,
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoPROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza
PROJEKT: Innowacyjna usługa zagospodarowania popiołu powstającego w procesie spalenia odpadów komunalnych w celu wdrożenia produkcji wypełniacza Etap II Rozkład ziarnowy, skład chemiczny i części palne
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 687 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 23 marca 2015 r. Nazwa i adres FERROCARBO
Bardziej szczegółowoZasady zapisywania wzorów krzemianów
Zasady zapisywania wzorów krzemianów Wzór chemiczny podaje skład chemiczny danego związku Rodzaje wzorów 1. Tlenkowy pokazuje skład ilościowy i jakościowy 2. Koordynacyjny oprócz składu ilościowego i jakościowego
Bardziej szczegółowoWyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera
WyŜsza Szkoła InŜynierii Dentystycznej im. prof. Meissnera ANALIZA POŁĄCZENIA WARSTW CERAMICZNYCH Z PODBUDOWĄ METALOWĄ Promotor: Prof. zw. dr hab. n. tech. MACIEJ HAJDUGA Tadeusz Zdziech CEL PRACY Celem
Bardziej szczegółowoPL B1. Zestaw surowcowy przeznaczony do otrzymywania autoklawizowanych wyrobów wapienno-piaskowych
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230731 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 407793 (22) Data zgłoszenia: 03.04.2014 (51) Int.Cl. C04B 28/18 (2006.01)
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA WŁASNOŚCI STOPU ALUMINIUM KRZEM O NADEUTEKTYCZNYM SKŁADZIE
WYDZIAŁ ODLEWNICTWA AGH Oddział Krakowski STOP XXXIV KONFERENCJA NAUKOWA Kraków - 19 listopada 2010 r. Marcin PIĘKOŚ 1, Stanisław RZADKOSZ 2, Janusz KOZANA 3,Witold CIEŚLAK 4 WPŁYW DODATKÓW STOPOWYCH NA
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej
Materiały pomocnicze do przedmiotu Chemia I dla studentów studiów I stopnia Inżynierii Materiałowej Opracowali: Jarosław Chojnacki i Łukasz Ponikiewski, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdaoska, Gdaosk
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, Obliczenia na podstawie wzorów chemicznych 1. Wielkości i jednostki stosowane do wyrażania ilości materii 1.1 Masa atomowa, cząsteczkowa, mol Masa atomowa Atomy mają
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoSUROWCE MINERALNE. Wykład 14
SUROWCE MINERALNE Wykład 14 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce ilaste, surowce wapniowe,
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 12 Data wydania: 10 grudnia 2015 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy
Bardziej szczegółowoWojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018
Wojewódzki Konkurs Przedmiotowy z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów województwa śląskiego w roku szkolnym 2017/2018 PRZYKŁADOWE ROZWIĄZANIA ZADAŃ I SCHEMAT PUNKTOWANIA Maksymalna liczba punktów
Bardziej szczegółowoAnaliza strukturalna materiałów Ćwiczenie 4
Akademia Górniczo Hutnicza Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Chemii Krzemianów i Związków Wielkocząsteczkowych Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Kierunek studiów: Technologia chemiczna
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY KLAS TRZECICH GIMNAZJALNYCH
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 14 maja 2011 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW KONKURS CHEMICZNY KLAS TRZECICH GIMNAZJALNYCH ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I)
Ćwiczenie 12 REAKCJE CHEMICZNE KATIONÓW I ANIONÓW (CZĘŚĆ I) Obowiązujące zagadnienia: Grupy analityczne kationów; i grupowe dla poszczególnych grup analitycznych kationów; Minimum wykrywalności; Rozcieńczenie
Bardziej szczegółowo7. Obliczenia zapisane w brudnopisie nie bgd4 oceniane. 4. Zadanta czytaj uwazrue i ze zrozumieniem.
Kuratorium O6wiaty w Lublinie Imie i nazwisko ucznia Pelna nazwa szkoly Liczba punkt6w ZESTAW ZADAN KONKURSU CHEMICZNEGO DLA UCZNIoW GIMNAZIUM ROK SZKOLNY 201il20r8 ETAPTRZECI Instrukcja dla ucznia 1.
Bardziej szczegółowoBADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE.
BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. 1. Którą mieszaninę można rozdzielić na składniki poprzez filtrację; A. Wodę z octem. B. Wodę z kredą. C. Piasek z cukrem D. Wodę
Bardziej szczegółowoSUROWCE I RECYKLING. Wykład 8
SUROWCE I RECYKLING Wykład 8 WYBRANE NIEMETALICZNE SUROWCE MINERALNE surowce krzemionkowe, tj. zasobne w SiO 2, surowce ilaste, surowce glinowe, glinokrzemianowe i zawierające alkalia, surowce wapniowe,
Bardziej szczegółowow_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych
w_08 Chemia mineralnych materiałów budowlanych c.d. Chemia metali budowlanych Spoiwa krzemianowe Kompozyty krzemianowe (silikatowe) kity, zaprawy, farby szkło wodne Na 2 SiO 3 + 2H 2 O H 2 SiO 3 +
Bardziej szczegółowoAkademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki. Instrukcja SUROWCE MINERALNE.
Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Instrukcja SUROWCE MINERALNE Laboratorium IV Surowce boksytowe, węglanowe surowce wapniowe i magnezowe oraz
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 25 sierpnia 2016 r. Nazwa i adres INSTYTUT
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 02/10
PL 215751 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 215751 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 385658 (51) Int.Cl. C04B 14/04 (2006.01) C04B 20/04 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1449
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1449 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 6 Data wydania: 31 sierpnia 2018 r. Nazwa i adres ARCELORMITTAL
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie odpadów wiertniczych w aspekcie ochrony środowiska naturalnego
Zagospodarowanie odpadów wiertniczych w aspekcie ochrony środowiska naturalnego J.Fijał **, A. Jamrozik *, A. Gonet *, St. Stryczek *, L. Czekaj * AGH Akademia Górniczo-Hutnicza * Wydział Wiertnictwa,
Bardziej szczegółowoCeramic Glaze Recipes
Zastosowanie wzoru SEGERA do obliczania składu szkliw Ceramic Glaze Recipes Obliczanie składów szkliw metodą SEGERA, techniki formowania wyrobów ceramicznych oraz efektywne wykorzystanie zasobów w przemyśle
Bardziej szczegółowoUKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW
UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW Michał Sędziwój (1566-1636) Alchemik Sędziwój - Jan Matejko Pierwiastki chemiczne p.n.e. Sb Sn Zn Pb Hg S Ag C Au Fe Cu (11)* do XVII w. As (1250 r.) P (1669 r.) (2) XVIII
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA ŁÓDZKA, Łódź, PL BUP 16/16
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228088 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 411011 (22) Data zgłoszenia: 21.01.2015 (51) Int.Cl. C08L 83/04 (2006.01)
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do SIWZ Instytut Chemii i Techniki Jądrowej Warszawa, ul Dorodna 16 Tel. (22) ; Fax (22)
Załącznik nr 1 do SIWZ Instytut Chemii i Techniki Jądrowej 03 195 Warszawa, ul Dorodna 16 Tel. (22) 504 12 20; 504 12 14 Fax (22) 811 19 17 Wykonanie projektu procesowego instalacji pozyskiwania uranu
Bardziej szczegółowoElektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania
Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a Zadania I prawo Faraday a Masa substancji wydzielonej na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy q
Bardziej szczegółowoOpracował: dr inż. Tadeusz Lemek
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria i Gospodarka Wodna w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracował:
Bardziej szczegółowoSUROWCE MINERALNE. Wykład 4
SUROWCE MINERALNE Wykład 4 Rozpowszechnienie niektórych pierwiastków w skorupie ziemskiej (Norton 1974) Nb Procesy powstawania minerałów i ich zespołów dzielimy na: 1.procesy magmowe, 2.procesy hipergeniczne,
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 274 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7, Data wydania: 16 maja 2011 r. Nazwa i adres organizacji macierzystej
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 861
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 861 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16, Data wydania: 20 listopada 2018 r. Nazwa i adres PRACOWNIA
Bardziej szczegółowo3. Jaka jest masa atomowa pierwiastka E w następujących związkach? Który to pierwiastek? EO o masie cząsteczkowej 28 [u]
1. Masa cząsteczkowa tlenku dwuwartościowego metalu wynosi 56 [u]. Masa atomowa tlenu wynosi 16 [u]. Ustal jaki to metal i podaj jego nazwę. Napisz wzór sumaryczny tego tlenku. 2. Ile razy masa atomowa
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1365
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1365 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 15 października 2013 r. Nazwa i adres: AB
Bardziej szczegółowoWyrażanie stężeń. Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii. opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM
Wyrażanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Stężenie procentowe Stężenie procentowe (procent wagowy, procent masowy) wyraża stosunek
Bardziej szczegółowoElektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1
Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej
Bardziej szczegółowoSUROWCE MINERALNE. Wykład 3
SUROWCE MINERALNE Wykład 3 Analiza termiczna Metody termiczne polegają na rejestrowaniu zmian niektórych właściwości fizycznych bądź składu chemicznego substancji mineralnych, jakie zachodzą w czasie ich
Bardziej szczegółowoMODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ
MODUŁ 3. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE Z PRZYKŁADAMI ZADAŃ E.22. Eksploatacja instalacji i urządzeń do wytwarzania i przesyłania energii cieplnej ZADANIE PRAKTYCZNE Opracuj dokumentację związaną z przeprowadzeniem
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji z przedmiotu chemia dla klas I zakres podstawowy; czas trwania lekcji 45 min.
1 Autor scenariusza: Hanna Bliźniak Scenariusz lekcji z przedmiotu chemia dla klas I zakres podstawowy; czas trwania lekcji 45 min. Cykl: Reakcje chemiczne Temat: Typy reakcji chemicznych Hasła programowe:
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII
KOD UCZNIA... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII Termin: 16.03. 2010 r. godz. 10 00 Czas pracy: 90 minut ETAP III Ilość punktów za rozwiązanie zadań Część I Część II Część III numer zadania numer
Bardziej szczegółowoZadanie 1. Temat 3. Podatność magnetyczna cząstek respirabilnych zawartych w powietrzu, a ich właściwości mutagenne
Zadanie 1. Temat 3. Podatność magnetyczna cząstek respirabilnych zawartych w powietrzu, a ich właściwości mutagenne Tadeusz Magiera, Zygmunt Strzyszcz, Marzena Rachwał, Barbara Janus. Sieć Naukowa Środowisko
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko numer w dzienniku klasa
Test po. części serii Chemia Nowej Ery CHEMIA I grupa imię i nazwisko numer w dzienniku klasa Test składa się z 8 zadań. Czytaj uważnie treść poleceń. W zadaniach. 5., 7.., 3. 7. wybierz poprawną odpowiedź
Bardziej szczegółowoXXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych. Etap II. Poznań, Zadanie 1. Zadanie 2. Zadanie 3
XXIII Konkurs Chemiczny dla Uczniów Szkół Ponadgimnazjalnych Etap II Zadanie 1 Poniżej zaprezentowano schemat reakcji, którym ulegają związki manganu. Wszystkie reakcje (poza prażeniem) zachodzą w środowisku
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
STRUKTURA STOPÓW UKŁADY RÓWNOWAGI FAZOWEJ Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wykresy układów równowagi faz stopowych Ilustrują skład fazowy
Bardziej szczegółowoWażniejsze składniki mineralne - Minerały ilaste, tlenki żelaza oraz węglany
Opracował dr inż. Cezary Kaźmierowski (UAM) i mgr M. Hahnel (KGiR WMiI UP w Poznaniu) 1 Ważniejsze składniki mineralne - Minerały ilaste, tlenki żelaza oraz węglany W skorupie ziemskiej występuje ponad
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 097 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 5 lutego 2016 r. AB 097 Kod identyfikacji
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH WBJ-2 (osady ściekowe, szlamy, gleby)
L.p. Badany obiekt 1 Gleby ph Oznaczany składnik lub parametr badawcza potencjometryczna Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej)
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.
Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11
Bardziej szczegółowoChemia I Semestr I (1 )
1/ 6 Inżyniera Materiałowa Chemia I Semestr I (1 ) Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Maciej Walewski. 2/ 6 Wykład Program 1. Atomy i cząsteczki: Materia, masa, energia. Cząstki elementarne. Atom,
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Wiązania chemiczne
strona 1/8 Budowa atomu Wiązania chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Budowa atomu: jądro i elektrony, składniki jądra, izotopy. Promieniotwórczość i
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975
PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 27 lipca 2015 r. Nazwa i adres ENVI-CHEM
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1525 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 27 maja 2016 r. AB 1525 Nazwa i adres UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoWłaściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych
Właściwości tworzyw autoklawizowanych otrzymanych z udziałem popiołów dennych dr inż. Zdzisław Pytel Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Technologii Materiałów Budowlanych V Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoLista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550
Lista badań prowadzonych w ramach zakresu elastycznego nr AB 550 ZESPÓŁ LABORATORIÓW ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Wydanie nr 2 Imię i nazwisko Podpis Data Weryfikował Damian Adrjan 27.04.2016 Zatwierdził Katarzyna
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 20/10
PL 219060 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219060 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 390244 (22) Data zgłoszenia: 21.01.2010 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoWNIOSEK REKRUTACYJNY NA ZAJĘCIA KÓŁKO OLIMPIJSKIE Z CHEMII - poziom PG
WNIOSEK REKRUTACYJNY NA ZAJĘCIA KÓŁKO OLIMPIJSKIE Z CHEMII - poziom PG Imię i nazwisko: Klasa i szkoła*: Adres e-mail: Nr telefonu: Czy uczeń jest już uczestnikiem projektu? (odp. otoczyć kółkiem) Ocena
Bardziej szczegółowoPODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE
PODSTAWOWE POJĘCIA I PRAWA CHEMICZNE Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Jaka jest średnia masa atomowa miedzi stanowiącej mieszaninę izotopów,
Bardziej szczegółowouczeń opanował wszystkie wymagania podstawowe i ponadpodstawowe
1 Agnieszka Wróbel nauczyciel biologii i chemii Plan pracy dydaktycznej na chemii w klasach pierwszych w roku szkolnym 2015/2016 Poziom wymagań Ocena Opis wymagań podstawowe niedostateczna uczeń nie opanował
Bardziej szczegółowoPROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH
PROCESY BIOGEOCHEMICZNE NA LĄDACH Ekosystemy lądowe Ekosystemy wodne Ekosystemy lądowe Ekosystemy wilgotne Ekosystemy wodne Ekosystemy lądowe Ekosystemy wilgotne Ekosystemy wodne skała macierzysta Wietrzenie
Bardziej szczegółowoPL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE, Kraków, PL BUP 14/12
PL 218561 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 218561 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 393413 (51) Int.Cl. G01N 27/02 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia:
Bardziej szczegółowoBogusława Kozub; nauczyciel chemii w Publicznym Gimnazjum nr 5 w Płazie
Bogusława Kozub; nauczyciel chemii w Publicznym Gimnazjum nr 5 w Płazie Temat: Surowce i tworzywa pochodzenia mineralnego. Temat realizowany metodą projektu. Celem projektu jest zapoznanie się uczniów
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 2: Stężenia
Ćwiczenia nr 2: Stężenia wersja z 5 listopada 2007 1. Ile gramów fosforanu(v) sodu należy zużyć w celu otrzymania 2,6kg 6,5% roztworu tego związku? 2. Ile należy odważyć KOH i ile zużyć wody do sporządzenia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 933
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 933 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14 Data wydania: 16 stycznia 2019 r. Nazwa i adres: ZAKŁADY
Bardziej szczegółowoAnaliza i monitoring środowiska
Analiza i monitoring środowiska CHC 017003L (opracował W. Zierkiewicz) Ćwiczenie 1: Analiza statystyczna wyników pomiarów. 1. WSTĘP Otrzymany w wyniku przeprowadzonej analizy ilościowej wynik pomiaru zawartości
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowo