Wymagania na poszczególne oceny klasa IV 1 h

Transkrypt

1 Wymagania na poszczególne oceny klasa IV 1 h Temat lekcji Zagadnienia Wymagania na poszczególne oceny Kim jestem? Ja i moja rodzina Ocena dopuszczająca waga narodzin dziecka dla określa datę i miejsce rodziny i swoich urodzin; społeczeństwa swoje odmienność i zainteresowania; niepowtarzalno z pomocą ść każdego nauczyciela człowieka dwa różnorodne przykłady praw potrzeby dziecka. każdego człowieka i sposoby ich zaspakajania prawa dziecka we współczesnym świecie rodzina i ród oraz więzi ją łączące prawa i obowiązki członków rodziny genealogia nauką badającą związki pokrewieństwa pamiątki i tradycja rodzinna i poprawnie posługuje się pojęciem rodzina ; swych przodków do pradziadków włącznie; samodzielnie podaje przykłady obowiązków dziecka w rodzinie; przykłady pamiątek rodzinnych. Ocena dostateczna, dlaczego przyjście na świat dziecka jest ważnym wydarzeniem w życiu rodziny i społeczeństwa; różne potrzeby człowieka; potrzeby, których zaspokojenie jest niezbędne do życia. i poprawnie posługuje się pojęciem ród ; nazywa na przykładzie swojej rodziny stopnie pokrewieństwa; z pomocą nauczyciela przykłady więzi łączących członków rodziny. Ocena dobra, różnorodnych potrzeb człowieka oraz sposoby ich zaspakajania; omawia wybrane prawa dziecka; nazwę organizacji działających na rzecz dzieci. przykłady praw i obowiązków przysługujących poszczególnym członkom rodziny; więzi łączące rodzinę; tradycji obowiązujących w jego rodzinie; rysuje schemat drzewa genealogicznego swojej rodziny. Ocena bardzo dobra w czym wyraża się odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka; omawia wybrane prawa dziecka i podaje, gdzie można się zwrócić, gdy są one łamane;, czym zajmuje się UNICEF. definiuje pojęcia: genealogia, drzewo genealogiczne ; znaczenie rodziny w życiu człowieka; znaczenie pamiątek rodzinnych jako źródeł informacji o przeszłości rodziny; wyraża opinię na temat potrzeby kultywowania tradycji i gromadzenia pamiątek rodzinnych. Ocena celująca, w czym wyraża się odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka, podaje przykłady; wyraża opinię na temat przestrzegania praw dziecka we współczesnym świecie i roli międzynarodowyc h organizacji, które pomagają w ich obronie wyszukuje na ten temat informacje z różnych źródeł. na podstawie informacji zawartych w tekście rysuje drzewo genealogiczne. W mojej szkole społeczność szkolna, jej prawa i obowiązki samorząd szkolny elementy łączące zespół klasowy (np. wiek, wspólne lekcje, wychowawca); działań samorządu szkolnego; na podanych przykładach, kto tworzy społeczność szkolną; zasady społeczność szkolną z uwzględnieniem swoich praw i na podstawie samodzielnej analizy statutu szkoły

2 Jestem częścią społeczeństwa Moja mała ojczyzna Samorząd lokalny historia i tradycja szkoły uprzejmość, sprawiedliwość i tolerancja jako przejawy zachowań pozytywnych poszanowanie godności i odmienności kolegów konflikty międzyludzkie i sposoby ich rozwiązywania społeczeństwo jako forma zbiorowości grupy społeczne i zasady przynależności do nich praca i jej rola w życiu człowieka formy upamiętniania przeszłości małej ojczyzny elementy tradycji własnej szkoły; uprzejmość i koleżeńskość jako zachowania konieczne dla dobrego zespołu klasowego. swoje zainteresowania; podaje przykład grupy społecznej, do której należy; określa na podanych przykładach pozytywne i negatywne zachowania. zachowania świadczące o poszanowaniu godności i odmienności innych; przestrzegania zasad koleżeństwa i przyjaźni. społeczeństwo ; podaje dziedzinę wiedzy lub umiejętności, które rozwijają się pod wpływem własnych zainteresowań; określa swoją przynależność do grup społecznych. mała ojczyzna społeczność nazywa i pokazuje naopisuje położenie historia i mapie region i geograficzne swojej kultura województwo, w miejscowości; którym mieszka; przykłady zabytków architektury i przyrody swojego regionu. w kilku zdaniach prezentuje atrakcje turystyczne małej ojczyzny; nazwy miejscowości w najbliższej okolicy. samorządu szkolnego; działań samorządu w swojej szkole; konfliktów między ludźmi i proponuje spo-soby ich rozwiązywania. grupa społeczna ; przestrzegania przyję-tych norm współżycia w najbliższym otoczeniu; opisuje różne grupy społeczne, wskazując ich role w społe-czeństwie; znaczenie pracy w życiu człowieka. prezentuje swoją małą ojczyznę, uwzględniając tradycję historyczno-- kulturową; zbiera i prezentuje informacje o rozmaitych formach upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości małej ojczyzny. obowiązków;, odwołując się do przykładów, na czym polega postępowanie sprawiedliwe ;, w czym przejawia się uprzejmość i tolerancja. zainteresowania jako płaszczyznę kontaktów i wymiany doświadczeń z rówieśnikami. elementy kultury regionalnej stanowiące o jej odrębności, np. strój, gwara, potrawy;, na czym polega wkład kultury regionalnej w rozwój kultury polskiej; problemy społecznogospodarcze małej ojczyzny. władze lokalne zakres działań i na planie i nazywa zakres sposób ich miejscowości władza lokalna ; władze lokalne, działań władz powoływania siedzibę władz używając pojęć: lokalnych. zasady samorządu w swojej szkole., przytaczając odpowiednie argumenty, osiągnięcia współczesnej cywilizacji jako efekt pracy minionych pokoleń. na podstawie wiadomości z różnych źródeł dokonania postaci z regionu, które przyczyniły się do jego rozwoju., dlaczego istnienie samorządu

3 lokalnych; nazwisko wójta (burmistrza lub prezydenta); podaje jeden przykład działań władz lokalnych. przedstawicieli władzy lokalnej; zasady powoływania władz lokalnych; podaje przykład działań podejmowanych przez władzę lokalną w swojej miejscowości. rada miasta lub gminy, wójt ( burmistrz lub prezydent ); omawia przykłady działań samorządu lokalnego z własnego terenu. terytorialnego jest ważne dla rozwoju społeczeństwa demokratycznego. Moja ojczyzna Polska Polska położenie, obszar, granice, kraje sąsiednie Moje państwo Rzeczpospolita Polska symbole, święta narodowe Polski, miejsca pamięci narodowej ludność Polski mniejszości narodowe i etniczne, miejsca największych skupisk Polaków na świecie zróżnicowanie regionalne Polski Polska krajem demokratyczny m najwyższe organy władzy w Polsce konstytucja dokumentem określającym Europy Polskę; nazywa główne rzeki Polski (Wisłę, Odrę, Wartę) i pokazuje je na mapie; Morze Bałtyckie i góry (Tatry); pełną nazwę państwa polskiego; i nazywa polskie symbole; recytuje słowa hymnu państwowego; święta narodowe (3 maja, 11 listopada). imię i nazwisko urzędującego premiera i prezydenta RP; konstytucję jako najważniejszy dokument w symbole narodowe ; pochodzenie nazwy Polska, nawiązując do legendarnych początków państwa; i na mapie Europy państwa sąsiadujące z Polską; omawia położenie geograficzne Polski; mniejszości narodowe i etniczne żyjące w Polsce; przykłady miejsc pamięci narodowej (np. Grób Nieznanego Żołnierza). demokracja ; organy władzy w Rzeczypospolitej Polskiej: parlament, prezydent, rząd, sądy. naród ; symbolikę polskich barw narodowych; i opisuje główne regiony Polski; nazywa i pokazuje na mapie krainy geograficznohistoryczne Polski; nazywa wydarzenia historyczne, które upamiętniają polskie święta narodowe. konstytucja ; zasady wyborów władz w Polsce., na czym polega zróżnicowanie regionalne Polski; miejsca największych skupisk Polaków na świecie; mniejszości narodowe i etniczne; więzi łączące naród; poszanowania symboli narodowych; rolę, jaką symbole narodowe pełnią w życiu narodów; miejsce pamięci w swojej okolicy i opowiada o wydarzeniach, które ono upamiętnia. praw i obowiązków obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; samodzielnie dokonuje interpretacji okoliczności powstania hymnu państwowego; postacie historyczne wzmiankowane w hymnie i wydarzenia z jakimi są one związane; prezentację miejsc pamięci narodowej z własnego regionu i ją w klasie lub tworzy portfolio. zakres obowiązków najwyższych organów władzy w Polsce.

4 Legendy o początkach państwa polskiego Unia Europejska prawa i obowiązki obywateli pochodzenie nazwy Polska, jej herbu i barw narodowych Legenda formą popularyzacji wiedzy o przeszłości państwie. Unia Europejska organizacją państw Europy państwa członkowskie Unii Europejskiej symbolika Unii Europejskiej Polska krajem członkowskim Unii Europejskiej. z pomocą nauczyciela opowiada legendę O Lechu, Czechu i Rusie. z pomocą nauczyciela opowiada legendę O Popielu i Piaście oraczu. rozpoznaje symbole Unii Europejskiej: flagę i hymn; na podstawie mapy państwa członkowskie Unii Europejskiej. legenda ; pochodzenie nazwy Gniezno; dawną nazwę określającą Polaków (Lechici). miejscowości wymienione w legendach Unia Europejska, euro ; cel powstania Unii Europejskiej. samodzielnie opowiada legendy O Lechu, Czechu i Rusie i O Popielu i Piaście oraczu; rozpoznaje cechy charakterystyczne legendy; współczesnych sąsiadów Polski. określa daty: powstania UE (1993 r.) i przyjęcia Polski do UE (2004 r.). fragmentu tekstu Konstytucji RP. związek legendy z symbolami państwa polskiego. w oparciu o legendę pochodzenie nazwy pierwszej polskiej dynastii. instytucje UE i ich zadania. samodzielnie prezentację o historii godła polskiego lub samodzielnie prezentację o legendarnych początkach państwa polskiego. opowiada na podstawie wiadomości z różnych źródeł o uczestnictwie Polski we wspólnocie europejskiej i prezentuje przykłady konkretnych działań wyrażając na ten temat własną opinię. Problemy ludzkości w XXI wieku problemy ludzkości w XXI wieku skutki działalności człowieka działania pomocowe podejmowane przez państwa i organizacje pozarządowe przykłady problemów ludzkości w XXI wieku; przykłady działań pomocowych, które są podejmowane przez państwa lub organizacje pozarządowe. organizacje działające na rzecz ludzi potrzebujących pomocy (np. Polski Czerwony Krzyż, Polska Akcja Humanitarna, fundacje) i cel ich działalności; opowiada o przejawach nędzy na świecie. na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych na świecie; potrzebę wspólnych międzynarodowych działań. formułuje własną opinię o działaniach pomocowych podejmowanych przez państwa lub organizacje pozarządowe; niesienia pomocy potrzebującym, rozpoczynając działania od najbliższego środowiska. definiuje pojęcia: organizacja humanitarna, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, terroryzm ; rozumie wagę i znaczenie istnienia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ; potrafi zinterpretować na podstawie tekstu źródłowego ( Powszechnej Deklaracji Praw

5 Człowieka ) prawa człowieka zawarte w tym dokumencie. Czym zajmuje się historia? historia nauką o przeszłości historia nauką badającą przyczyny i skutki ważnych wydarzeń elementy kształtujące historię praca historyka definiuje pojęcia: historia, historycy ;, czym zajmuje się historia., kto tworzy historię. elementy kształtujące historię: ważne wydarzenia, działalność wybitnych jednostek, praca przeszłych pokoleń; zadania historyków. korzyści, jakie daje dobra znajomość historii; zbadania przyczyn i skutków wydarzeń historycznych dla zrozumienia przeszłości. osiągnięcia współczesnej cywilizacji (podaje konkretne przykłady)jako efekt pracy minionych pokoleń. Źródła historyczne i ich rodzaje źródła historyczne i ich podział przykłady źródeł historycznych archeologia nauką wspomagającą badania historyczne źródła historyczne ; przykłady źródeł historycznych. archeologia ; podział źródeł historycznych; źródeł materialnych i pisanych. znaczenie źródeł historycznych dla poznania przeszłości. dotarcia do wszelkich możliwych źródeł w celu dobrego i obiektywnego poznania przeszłości; znaczenie badań archeologicznych dla poznania przeszłości. podobieństwa i różnice między zakresem badań historyków i archeologów. Chronimy ślady przeszłości zabytki i ich rodzaje zadania muzeów zabytek, różnorodne muzeum ; formy ochrony muzeum zabytków jako podstawową formę ochrony zabytków; : biblioteka ; instytucje ochrony zabytków (muzeum, biblioteka); zadania muzealnictwa (gromadzenie, przechowywanie, konserwacja zabytków, organizacja wystaw); definiuje pojęcia: skansen, archiwum ; różnorodne formy ochrony zabytków. sporządza własną listę najpiękniejszych polskich zabytków.

6 Jak zmierzyć czas? sposoby mierzenia czasu dawniej i współcześnie jednostki pomiaru czasu dawne i współczesne przyrządy służące do mierzenia czasu zasady zachowania się w muzeum (1 2 właściwego przykłady). zachowania się w muzeum; zasady poprawnego zachowania się w instytucjach chroniących zegar, kalendarz ; jednostki pomiaru czasu zegarowego i kalendarzowego; na ilustracji dawne i współczesne przyrządy służące do mierzenia czasu. zabytki. sposoby mierzenia czasu dawniej i współcześnie; nazywa i na ilustracji dawne i współczesne przyrządy służące do mierzenia czasu. ochrony zabytków. potrzebę mierzenia czasu; czyta ze zrozumieniem tekst źródłowy i odpowiada na związane z nim pytania. i związek między obserwacją przyrody a powstaniem zegarów i kalendarzy; sposoby określania czasu minionych wydarzeń w dalekiej przeszłości (przed wynalezieniem kalendarza i zegarów). wyszukuje z różnych źródeł informacje o dawnych kalendarzach (np. egipskim) i prezentuje je w wybranej przez siebie formie. Ery, tysiąclecia i wieki, czyli czas w historii zasady określania czasu minionych wydarzeń (czasy przed naszą erą, czasy naszej ery) według kalendarza chrześcijańskie go; era, epoka wiek, tysiąclecie pojęcia i ich zakres obliczanie upływu czasu wydarzeń chronologiczne porządkowanie wydarzeń wiek, tysiąclecie ; znaczenie skrótów: p.n.e. i n.e.; określa wiek podanego wydarzenia; zapisuje określony wiek cyfrą rzymską. era, taśma chronologiczna, oś czasu ; narodziny Chrystusa jako wydarzenie określające podział czasu na czasy p.n.e. i n.e.; chronologicznej podane wydarzenia. wydarzenie starsze i młodsze; oblicza upływ czasu między podanymi wydarzeniami w zakresie naszej ery lub czasów przed naszą erą. chronologia ; porządkuje podane wydarzenia według chronologii; fakt, że podział czasu jest podziałem umownym. oblicza upływ czasu między wydarzeniem sprzed naszej ery a wydarzeniem, które miało miejsce w czasach naszej ery (wie, że w historii nie ma roku 0). Początki ludzkości czas i miejsce pojawienia się pierwszych ludzi warunki życia najstarszych Afrykę Środkową jako miejsce pojawienia się pierwszych ludzi; koczowniczy i osiadły tryb życia; warunki życia prehistoria ; narzędzia używane przez pierwszych ludzi; wpływ osiągnięć pierwszych ludzi na zmiany w warunkach ich wyszukuje i prezentuje informacje na temat osad prehistorycznych.

7 Pierwsze cywilizacje Wynalezienie pisma. Zaczyna się historia W Egipcie faraonów przodków człowieka dokonania pierwszych ludzi koczowniczy i osiadły tryb życia nazywa sposoby zdobywania pożywienia przez pierwszych ludzi (zbieractwo, myślistwo); podaje 1 2 przykłady mieszkań najstarszych przodków człowieka. powstanie pierwszych cywilizacji rola wielkich rzek w życiu najstarszych cywilizacji społeczny podział pracy wynalezienie pisma i jego znaczenie rodzaje pisma materiał pisarski znaczenie umiejętności czytania i pisania warunki życia w starożytnym Egipcie; władca Egiptu i zakres jego władzy ludność Egiptu, jej zajęcia i warunki życia pierwszych ludzi;, w jaki sposób pierwsi ludzie wzniecali ogień; wpływ umiejętności wzniecania ognia na warunki życia pierwszych ludzi; przejście do osiadłego trybu życia jako osiągnięcie pierwszych ludzi. najstarsze cywilizacje (podaje przykład np. Egipt); miejsca powstania pierwszych cywilizacji posługując się wyrażeniem wielkie rzeki ; rzekę Nil jako jedną z rzek, nad którą powstały pierwsze cywilizacje. pismo ; określa czas wynalezienia pisma; nazywa materiał, na którym pisano, podaje przynajmniej jeden przykład. starożytny Egipt i rzekę Nil; faraon. położenie geograficzne Mezopotamii i chronologicznej czas powstania najstarszych cywilizacji (3500 r. p.n.e.);, dlaczego pierwsze państwa powstały nad wielkimi rzekami (podaje jeden argument np. wylewy wielkich rzek). rodzaje pisma (klinowe, obrazkowe i alfabetyczne); zaznacza rok 3500 r. p.n.e. na taśmie chronologicznej; nazywa materiał, na którym pisano. piramida ; chronologicznej czas powstania Egiptu (3000 r. p.n.e.); znaczenie Nilu dla osiągnięcia pierwszych ludzi życia (tkactwo, garncarstwo, uprawa roli); odczytuje informacje zawarte w materiale ilustracyjnym. państwo ; nazywa i na mapie rzeki, nad którymi leżały Egipt i Mezopotamia; rolę wielkich rzek w funkcjonowaniu pierwszych państw; grupy społeczne państw. nazwa i opisuje poznany materiał pisarski. czas powstania warunki naturalne grupy społeczne życia; wagę przejścia z koczowniczego do osiadłego trybu życia dla warunków życia ludzi. cywilizacje ; sposób systemów nawadniających; zajęcia grup społecznych w państwach ;, na czym polegał społeczny podział pracy. i znaczenie pracy w życiu najstarszych społeczeństw. poznane rodzaje prezentację na pisma; temat: znaczenie Wynalezienie pisma dla poznania pisma czyli kiedy przeszłości i kończy się komunikowania się prehistoria a ludzi. zaczyna historia. zajęcia grup społecznych opowiada o warunkach życia poszczególnych grup społecznych wyszukuje i prezentuje informacje o słynnych władcach Egiptu.

8 państwa egipskiego. Egiptu. omawia pozycję faraona w społeczeństwie egipskim. Droga Egipcjanina do wieczności wierzenia Egipcjan bóstwa i wyobrażenia o nich piramidy grobowce faraonów wielobóstwo ; krótko wierzenia Egipcjan. opisuje sposoby oddawania czci bogom; bóstwa egipskie. opowiada, w jaki sposób Egipcjanie li bogów; sposób budowy piramid; (na podstawie ilustracji) narzędzia używane do budowy piramid. mumifikacja, mumia, sfinks ; przyczyny mumifikowania zwłok. przygotuje krótką informację o słynnych grobowcach lub piramidach egipskich. W Atenach Peryklesa położenie i warunki naturalne starożytnej Grecji wygląd Aten w starożytności władza w Atenach demokracja ; starożytną Grecję i Ateny; opowiada o warunkach naturalnych starożytnej Grecji. polis ; opisuje wygląd Aten w czasach Peryklesa; zajęcia mieszkańców Aten. zasługi Peryklesa dla rozwoju Aten; czynniki jednoczące Greków w starożytności. omawia zasady demokracji ateńskiej. wykorzystując informacje z różnych źródeł przewodnik po Atenach w czasach Peryklesa i go we wskazanej formie. W kręgu greckich wierzeń i filozofii Od osady do imperium świątynie greckie miejscem kultu religijnego; narodziny teatru greckiego i filozofii; igrzyska sportowe i ich rola w życiu Greków położenie Rzymu i zajęcia mieszkańców przyczyny sposoby oddawania czci bogom (świątynie, igrzyska, teatr); Olimpię jako miejsce rozegrania pierwszych igrzysk ; sposoby nagradzania zwycięzców; Olimpię i Ateny; imperium ; igrzyska olimpijskie ; dyscypliny sportowe rozgrywane podczas igrzysk; opowiada o wyglądzie i sposobie prezentacji sztuk w teatrze greckim. określa datę pierwszych igrzysk olimpijskich i zaznacza ją na taśmie chronologicznej;, czym zajmowali się filozofowie. legion ; omawia zajęcia poszczególnych grup społecznych; podobieństwa i różnice pomiędzy igrzyskami w starożytności i dzisiaj (np. ubiór, dyscypliny, nagrody). łuk triumfalny ; dokonania Greków w różnych dziedzinach; prezentację na temat wierzeń Greków; dzieła sztuki nawiązujące do tematyki mitologicznej; opisuje, jak wierzenia wpływały na życie Greków. postacie wybitnych

9 rozwoju Rzymu Rzym, Morze chronologicznej Śródziemne; datę legendarnego założenia Rzymu zasięg podbojów (753 r. p.n.e.); rzymskich; przyczyny Półwysep sukcesów armii Apeniński, Tyber; rzymskiej (podaje grupy przynajmniej jeden społeczne argument). Rzymu; źródła sukcesów armii rzymskiej. technikę wojenną Rzymian (posługując się nazwami machin). przyczyny powstania imperium rzymskiego; słuszność twierdzenia, że Morze Śródziemne było wewnętrznym morzem Rzymian;, jak w Rzymie wykształciła się arystokracja. wodzów rzymskich np. Juliusza Cezara. Dokonania starożyt nych Rzymian dokonania Rzymian ułatwiające funkcjonowanie państwa i życie mieszkańców; Rzymianie twórcami prawa; łacina językiem Rzymian dokonania Rzymian, które ułatwiły funkcjonowanie państwa i życie mieszkańców (prawo, drogi, mosty, akwedukty). prawo, akwedukty ; dokonania Rzymian, które ułatwiły funkcjonowanie państwa i życie mieszkańców. opowiada o edukacji Rzymian przygotowującej do kariery urzędniczej; łacinę jako język Rzymian. przydatność znaczenie dokonań Rzymian dla państwa i życia mieszkańców; opowiada (posługując się ilustracją) o etapach budowy dróg w starożytnym Rzymie. osiągnięć prawniczych Rzymian dla prawa współczesnego; podaje zapisy prawa rzymskiego wykorzystywane współcześnie. Narodziny Izraelici, chrześcijaństw a odmienność ich wiary w świecie chrześcijaństwo, starożytnym Biblia ; najważniej-sze osobę i zasady nauki Jezusa z judaizmu Nazaretu; Jezus z Nazaretu opisuje okoliczności i jego nauki narodzin narodziny nowej chrześcijaństwa. religii i położenie jej wyznawców rozprzestrzeniani e się chrześcijaństwa apostoł Dekalog ; chronologicznej wiek narodzin chrześcijaństwa; Palestynę i miasta związane z życiem i działalnością Jezusa z Nazaretu. Jahwe, judaizm, Mesjasz, Stary Testament, Nowy Testament ;, na czym polegała odmienność nauk Jezusa wobec religii Żydów; opowiada o sytuacji chrześcijan w I IV wieku. zasady judaizmu;, dlaczego chrześcijaństwo wywodzi się z judaizmu. czynniki łączące chrześcijaństwo i judaizm.