Stolica "Królestwa Zaświatów" lub "Królestwa Piekła" z r.n.e. może znajdować się pod wodami Zatoki Gdańskiej
|
|
- Laura Skowrońska
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Stolica "Królestwa Zaświatów" lub "Królestwa Piekła" z r.n.e. może znajdować się pod wodami Zatoki Gdańskiej Autor: Wieczorna
2 Image not found Wiele źródeł i doniesień historycznych wskazuje na to że pod wodami Zatoki Gdańskiej skrywa się zapomniana stolica jednej z pierwszych państwowości na ziemiach obecnej Polski, a samo znaczenie tego słowa do dziś wywołuje kontrowersje- otóż Hel miał oznaczać swego rodzaju Królestwo Podziemi, Królestwo Umarłych. Lokalni badacze i archeolodzy podwodni doszukują się na głębokości 2-3 metrów pod wodą podwodnych ruin Starego Helu, miasta o dość antycznej genezie, zatopionego w ok. XVIII wieku. Geneza nazwy Hel w lingwistyce Staronodryckie słowo Hel znaczy to samo co gockie słowo Halja, staroniemieckie Hella, anglosaksońskie Hellia i angielskie Hell. Słowo to określa świat podziemi, święte podziemne
3 zaświaty [11]. Gdy księgi Nowego Testamentu pierwszy raz tłumaczono na język gocki, ich tłumacz, Ulifas, musiał znaleźć odpowiednie słowa na odróżnienie dwóch królestw zaświatów, wspomnianych w Nowym Testamencie: Hades i Gehennę. Ulifas przetłumaczył słowo greckie Hades, określające stan zarówno łaski jak i tortury, jako Halja, bez wątpienia dlatego iż znaczenie tego słowa najbardziej koresponduje ze znaczeniem słowa greckiego Hades. Staroniemieckie tłumaczenie także używa słowa Hella na oznaczenie Hadesu. Na oznaczenie miejsca zaświatów stanowiące miejsce odbywania kary- czyli piekło- na określenie tego miejsca dodawano kolejne słowo- viti. Powstało słowo złożone: Hel-viti. Na wieki przed przechrzczeniem Skandynawii na chrześcijaństwo, kościół rzymski zmienił przebieg granicy między Hadesem a Gehenną w Nowym Testamencie. Świat Podziemi jako całość stał się królestwem tortury, choć z różnymi jej stopniami. Na znaczenie Helu w sensie jakim użył go tłumacz Ulifas, nie było już miejsca w koncepcji rzymskokatolickiej. Na północy Hel stał się zarezerwowanym dla świata pogańskiego, i zatrzymał swoje pogańskie znaczenie. Jednak i ono się zatraciło- co obrazują przekształcenia w litweraturze staronordyckiej. Około 13 wieku n.e. Gyalfaginning opisał swoją mocno krytykowaną ideę pogańskiego piekła. Pogrzeb mógł być zwany Helfoer (podróż do Hel), śmiertelna choroba- Helsótt (Hel- choroba), umarli mogli być znani jako Helgengnir (ci co poszli do Helu). O przyjaciołach w sagach mówi się że tylko Hel (śmierć) ich rozłączy. Z powyższego jest ewidentnym że słowo Hel, w bardziej ogólnym znaczeniu słowa oznaczało miejsce wspólne dla wszystkich zmarłych- i że to słowo było używane bez jakichkolwiek dodatkowych sugestii potępienia wśród tortur- przynajmniej w idei w jakich wykorzystali to słowo autorzy używający je. Czasy archipelagu Hel Jeszcze na mapie szwedzkiej z 1655, istniał tutaj archipelag wysp, podzielony cieśninami na tyle głębokimi, że mogły nimi przedostawać się statki wojenne zmierzające do portu wojennego w Pucku. Podobny obraz szeregu wysp znajduje się na mapie z 1694 r. W XIX wieku między wielką Wsią a Chałupami burze morskie tworzyły głębokie cieśniny. W czasach gdy Hel, obecnie półwysep, był wyspą, istniało tutaj wg niektórych pisarzy niezależne królestwo, zasiedlone wg źródeł przez ludność inną niż słowiańska. Na wyspie u ujścia Wisły miała znajdować się siedziba władcy. Fot. Dawne mapy Helu
4 .pl: "Holenderska mapa wybrzeża Prus - z atlasu morskiego z Lejdy De Caerte oste zee van Pruysen, met zyne haffen oste groote Riuieren, vander Memel off tot Heel tho, alsoe, tlant aldaer in zyn wesen is. Does Lucas Ianss Wagenaer Cum gra et priuilegio. Patrz na różę wiatrów - Płn. znajduje się w lewo w dół mapy! Hel widoczny jest z prawej, na dole." Zdaniem Ewarysta Kuropatnickiego państwowość ta zwana była Hel lub Helibo. Tutejsze państwo- organizacja na terytorium danego kraju- spełniająca warunki państwowości (legalne stosowanie środków przymusu) istniało tutaj już około 200 roku naszej ery. Geneza państwowości helskiej Ewaryst Kuropatnicki opisuje powstanie państwa Hel za czasów króla Beriga, około roku 200 naszej ery. Wówczas także powstać miało miasto Gdańsk- wówczas noszące rzekomo nazwę Gittonium. Tajemnicza wyspa u ujścia Wisły, którą opisuje Jordanes około 550 r.n.e., mająca mieścić stolicę królestwa Beriga, mogła właśnie być wyspą Hel, lub Helibo.
5 Co wiemy o dynastii panującej na Helu? Pierwszym z władców był przybyły z Gotlandii Berig, zaś ostatnim- Filimer, po czym przybysze założyli kolejne, znacznie większe państwo- Oium, migrując ku Ukrainie. Opis państwa na wyspie Hel Królestwo Gotiskandza na wyspie u ujścia Wisły, jest opisane u Jordanesa jako zasiedlone przez ludność uciekającą z przeludnionej Gotlandii. Jest ono nieco zapomniane przez polskich historyków. O ile historię tego królestwa opisują popularne kolorowe tygodniki (por. np. [1]) o tyle pomija się je w podręcznikach do nauki historii, jako niepasujące do wizji powstawania państwowości na ziemiach polskich. O tym, że pierwszym wymienionym z imienia królem na polskiej ziemi był Berig, wie niewielu, zapewne tylko zainteresowani tematem historycy i archeolodzy identyfikujący ten okres jako
6 kulturę wielbarską. Epicentrum tej cywilizacji stanowiła Geped oios, wyspa u ujścia Wisły. Część źródeł identyfikuje tą wyspę z obecnym półwyspem Hel, w czasach gdy był on wyspą nazywaną Hel, lub Helibo. Gepidowie więc [...] dopóki przebywali w kraju Spesis, (obrali na swą siedzibę) wyspę otoczoną mieliznami rzeki Viskli. Wyspie tej nadali w rodzinnym języku miano Gepedoios (Gepidzkie błota). Dzisiaj ma ją rzekomo w posiadaniu szczep widiwarski, po odejściu Gepidów do lepszych ziem. Widiwarowie zaś pochodzą z różnorakich ludów, które gromadząc się jak gdyby w jedno schronisko utworzyły (nowy) szczep. (Jordanes) Historia panowania królów Helu Historia Gotów mieszkających na wyspie u ujścia Wisły skompilowana przez Jordanesa jest skrótem z wcześniejszego i obszerniejszego źródła, i zawiera tylko skrótowy opis dziejów tego królestwa. Oto lista władców: 1. Berig (ok. 200 r.n.e.) 2. nieznany 3. nieznany 4. Gadareiks (ok. 320 r.n.e.) 5. Filimer (ok. 350 r.n.e.) W dziejopisarskiej wizji Jordanesa Berig jest pierwszym znanym z imienia królem Gotów (rege suo nomine Berig). Bezpośrednio został wspomniany w Getice trzykrotnie. Podczas jego panowania Goci opuścili Scandzę i na trzech łodziach dopłynęli do Gothiscandzy, identyfikowanej w części źródeł z wyspą Hel (Helibo). Jordanes nie podał imienia poprzednika Beriga, nie znamy też jego bezpośredniego następcy. Wiadomo natomiast, że piątym w kolejności po Berigu władcą miał być Filimer, który wyruszył z Gotami w dalszą wędrówkę do Scytii, zwanej w Getice Oium. Goci te tereny mieli opuścić już po kilku pokoleniach, za panowania bodaj piątego króla, Filimera syna Gadariga, w III wieku naszej ery. Za Jordanesem: "Właśnie z owej wyspy Skandza, jak gdyby z kuźni plemion, lub raczej jakby z łona rodzącego plemiona, według podania wywędrowali niegdyś Goci z królem swoim imieniem Berig. Gdy tylko zeszli z okrętów i postawili stopę na ziemi, nadali jej swoją nazwę. Do dziś, jak się twierdzi, nosi ona nazwę Gothiskandza (...). Gdy wśród Gotów liczba ludności bardzo wzrosła, a rządy sprawował piąty po Berigu, król Filimer (...) postanowił on, by wojsko Gotów wraz z rodzinami wyruszyło dalej. W poszukiwaniu bardziej odpowiednich siedzib i przyjemniejszych okolic przybył do
7 ziemi scytyjskiej, która w ich języku nosiła nazwę Oium. Filimerowi spodobały się urodzajne krainy (...)". Wczesna chrystianizacja Istnieją opisy bardzo wczesnej chrystianizacji wyspy Hel. Według legend przywoływanych w miejscowej prasie historycznej, miała tutaj bardzo szybko pojawić się wersja wczesnego chrześcijaństwa. Wg legend Hel "założyć" i schrystianizować miał norweski król Olaf, zabity w 1030 roku z polecenia Kanuta, króla Danii. Olaf miał wprowadzić na ówczesnej wyspie Hel chrześcijaństwo, i zbudować pierwszą kaplicę. Wcześniej mieli tu mieszkać poganie i piraci. "Dzieje Heli pierwotne gubią się w pomroce podań. Wedle nich Hela była już w końcu X w. zamożnem i handlowem miastem, które później za karę z powodu upadku obyczajów zapadło się w morze. Zdaje się jeszcze do końca XII w. dotrwało wsród mieszkańców pogaństwo, a trudnili się oni wówczas korsarstwem." wg Dr. Mieczysław Orłowicz St.referent dla spraw turystyki w Min.Robót Publicznych Przewodnik po województwie pomorskiem Lwów - Warszawa 1924 rok ( Hel, wybrane fragmenty cytowane według oryginału.) Lokalny przewodnik wspomina legendarny przekaz, mający wspominać o kaplicy w Helu, wzniesionej przez króla norweskiego Olafa ok r. n. e. Byłaby to więc pierwsza z bardziej trwałych akcji chrystianizacji w rejonie Zatoki Gdańskiej. Znana jest wcześniejsza misja chrystianizacyjna Wojciecha, ale nie odniosła ona trwałych rezultatów. Około roku 1022 w Moster odbyło się spotkanie biskupów i doradców królewskich, mające na celu uchwalenie prawa kościelnego. Tam ustalono, że kościół na terytorium władzy Olafa związany będzie z władzą królewską, to jest, że chrześcijaństwo będzie religią państwową. Przepis prawa (uchwalono je ostatecznie w roku 1024) zaczynał się tymi słowami: Rzeczą dla nas najważniejszą jest posłać ukłon na wschód i pomodlić się do Białego Chrystusa o pokój i o dobry rok (...) oby On był naszym przyjacielem... W ustawie tej znalazł się między innymi zakaz bigamii i jedzenia mięsa w piątki. Nakazano także post przez siedem tygodni przed Wielkanocą. Niewolnikom miano przywrócić wolność, a za gwałt i uprowadzenie kobiety miały grozić surowe kary. Małżeństwa zawierane między ludźmi blisko ze sobą spokrewnionymi były zakazane. Zmieniono również obrządki pogrzebowe: zmarłych od tej pory grzebać się miało w poświęconej ziemi, chyba że byli złoczyńcami, zdrajcami albo samobójcami. W każdym okręgu miano budować nowe kościoły.
8 Utrzymanie kościołów i księży miało spoczywać na barkach mężczyzn zamieszkujących każdy okręg. Po uchwaleniu prawa Olaf odbywał wiele podróży, zwoływał tingi i odczytywał na nich prawo kościelne. Często spotykał się z oporem nowe prawo bardzo różniło się od zwyczajów praktykowanych przez mieszkańców kraju. Niepokornym podwładnym groziły śmierć, okaleczenie bądź utrata majątku. To z kolei przysporzyło Olafowi wielu wrogów, tym bardziej że w oczach króla wszyscy byli równi wobec prawa, a więc kary były tak samo surowe wobec możnych, jak i wobec biednych. Wcześniejsza chrystianizacja? Możliwa jest jeszcze wcześniejsza chrystianizacja wyspy- bo już. w ok. IV w. n. e. "Tacyt pisał, że byli bardziej karni i lepiej zorganizowani niż inne plemiona germańskie, bo podlegają władzy królewskiej. Goci jako pierwsi barbarzyńcy przyjęli chrześcijaństwo w wersji ariańskiej(z doktryną głoszącą, że Jezus nie jest częścią Trójcy Świętej, tylko został stworzony przez Boga), a gocki apostoł Wulfila przetłumaczył w IV w. Biblię na język gocki." [1] Skiringes-heal? Podróżnik Wulfstan dokonujący w X wieku podróży z Hedeby (w Szlezwiku- Holsztynie) do Truso (koło Elbląga) opisał wyspę o tej nazwie zlokalizowaną w miejscu obecnego Helu. Zatonięcie Starego Helu U wybrzeży Półwyspu Helskiego, niemal na samym jego koniuszku, leży zasypana piaskiem i przykryta wodą dawna osada. Jeszcze sto lat temu na Półwyspie Helskim można było znaleźć drogowskazy kierujące do miejscowości Stary Hel. A właściwie wskazujące drogę nad brzeg morza, gdzie jak utrzymywali tutejsi mieszkańcy przed wiekami istniało miasto. Ich opowieści potwierdzali także rybacy, którzy często wyciągali w sieciach ludzkie kości. Twierdzili, że pochodzą one z rozmytego przez morze starohelskiego cmentarza. Na Półwyspie Helskim krąży też legenda, według której dawno temu Hel zniknął z powierzchni ziemi za grzechy jego mieszkańców. Byli oni ponoć tak rozpustni i rozwięźli, że rozgniewany Bóg zesłał na nich katastrofę. Ziemia się zatrzęsła, morze rozszalało i pochłonęło miasto. Podobno do dziś na morzu w miejscu, gdzie kiedyś wznosił się Stary Hel, słychać dochodzące z głębiny bicie dzwonów na trwogę. A w Zielone Świątki rocznicę katastrofy śpiewają zaklęte w syreny Helanki. Tropem tych legend i opowieści podążył Mirosław Kuklik, dyrektor Muzeum Ziemi Puckiej. Po prawie 10 latach badań
9 rozmów ze starymi rybakami oraz wertowania archiwów zebrał dokumenty potwierdzające, że Stary Hel istniał naprawdę. Było to duże i prężnie rozwijające się miasto, które powstało o wiele wcześniej niż znany nam dziś Hel i przez pewien czas z nim współistniało. W XVIII wieku zostało zalane przez morze. Jedyne archeologiczne ślady zatopionego miasta, na jakie udało się natrafić Kuklikowi, pochodzą z 1935 roku. Podczas budowy portu marynarki wojennej, mniej więcej półtora kilometra na północny zachód od dzisiejszego Helu, na głębokości dwóchtrzech metrów natrafiono pod warstwą mułu na duże fragmenty murów miejskich. W książce Samotny półwysep" Włodzimierza Steyera znalazłem wzmiankę o tym, że podczas budowy portu na Hel przyjechali naukowcy z Torunia. Nie ma w niej jednak mowy o wynikach ich prac. Być może nie pozwolono im prowadzić badań, bo wojsko spieszyło się z budową portu przypuszcza Kuklik. Istnienie Starego Helu potwierdzają również dawne mapy. Widać na nich wyraźnie, że przed wiekami cały Półwysep Helski od strony zatoki był o wiele szerszy niż dziś. Między XV a XIX wiekiem morze zabrało około 200 metrów ziemi. Na XVI- i XVII-wiecznych mapach można też znaleźć dwie miejscowości o nazwie Hel: jeden Nowy, a drugi właściwy, po niemiecku określany Alte Hela, czyli Stary. Iwona Pomian, archeolog podwodny z Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku, jest więc przekonana, że śladów dawnego miasta warto szukać. Będzie je można wykryć wyłącznie nowoczesnymi metodami geofizycznymi, które pozwolą zlokalizować pozostałości osady ukryte pod grubą warstwą piasku mówi. Na razie jednak badań przeprowadzić nie można, bo dostępu do Starego Helu strzeże wojsko. Mirosławowi Kuklikowi pozostaje więc wertowanie historycznych dokumentów i w nich tropienie śladów zaginionego miasta. Pierwszą wzmiankę o Helu naukowiec znalazł w relacji anglosaskiego podróżnika Wulfstana, który wypłynął w IX wieku w rejs z Hedeby na Półwyspie Jutlandzkim na wschód wzdłuż południowego wybrzeża Bałtyku, gdzie natrafił na Hel. Prawdopodobnie była to wtedy osada okresowa, do której ludzie przybywali jedynie na czas polowań na foki. Jednak już w XII wieku zaczęła się gwałtownie rozwijać, o czym świadczą kroniki duńskie z tamtego okresu. Osada wzbogaciła się na handlu śledziami, których obfite ławice żyły u wybrzeży Helu. Ryby te kupowała cała chrześcijańska Europa. W owym czasie Europejczycy często pościli, a śledzie stanowiły podstawę postnego menu. Dobra passa Starego Helu i jego mieszkańców trwała na pewno do początków XV wieku. Z 1430 roku pochodzi bowiem zbiór praw miejskich i zwyczajów lokalnych zwany wilkierzem. Czytamy w nim, że w Helu było dziewięć winiarni, kilka karczm, łaźnie, reda portowa i warsztaty szkutnicze. Przy głównej ulicy, Długiej, stał ratusz z mechanicznym zegarem wskazówkowym. W owym czasie taki czasomierz był czymś wyjątkowym na całym Pomorzu. Nie mógł się takim pochwalić nawet Gdańsk wtedy główny port w Zatoce Gdańskiej. cytat z: "
10 25 czerwca 1705 roku do Helu przybył niejaki Ephraim Praetorius. Chciał zobaczyć, co pozostało z dawnego miasta. Ukazał mu się tylko widok zrujnowanego kościoła "na pustkowiu". Na murze widniał napis: 1571 Michel Tuba. Prawdopodobnie pustkowiem Ephraim nazwał szeroką plażę. Morze postępowało dalej, zabierając kolejne fragmenty lądu. Kolejny ślad pochodzi z okresu późniejszego o dwa wieki. W 1935 roku w "Gazecie Gdyńskiej" ukazała się krótka notatka: "Ruiny Starego miasta Helu odkryto na dnie morskiem. Podczas prac nad budową portu w Helu, w odległości kilkuset metrów od portu rybackiego, natrafiono na ruiny - fundamenta i szczątki świątyni helskiej". wg: opr. Adam Fularz, 2013 Literatura: [1] Marta Landau "Polscy Goci" [2] Kultura pradziejowa na ziemiach Polski, Jerzy Filip Gąssowski, 1985, str [3] Dzisiaj Skandynawia, u Jordanesa przedstawiona jako wyspa na północ od Vistuli; Iordanis, De origine actibusque Getarum, III, 16(dalej: Getica). [4] Getica, IV, 25; Ex hac igitur Scandza insula quasi officina gentium aut certe velut vagina nationum cum rege suo nomine Berig Gothi quondam memorantur egressi ; Przekład wszystkich podanych tu passusów w języku łacińskim, na język polski dostępny jest w: E. Zwolski, Kasjodor i Jordanes. Historia gocka czyli Scytyjska Europa, Lublin 1984, s [5] Getica, IV, 25-26; XVII, 95. [6] Ibidem, IV, 25; qui ut primum e navibus exientes terras attigerunt, ilico nomen loci dederunt. Nam odieque illic, ut fertur, Gothiscandza vocatur ; Więcej odnośnie interpretacji przywołanego wydarzenia: J. Strzelczyk, Goci - rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984, s. 4849; H. Wolfram, Historia Gotów, Warszawa - Gdańsk, 2003, s ; M. Pandura, Origo Gepidarum, [w:] Origines mundi, gentium et civitatum, red. S. Rosik, P. Wiszewski, Wrocław [7] Getica, IV, 26; Vbi vero magna populi numerositate crescente et iam pene quinto rege regnante post Berig Filimer, filio Gadarigis, consilio sedit, ut exinde cum familiis Gothorum promoveret exercitus. [8] H. Wolfram, Historia Gotów, Warszawa - Gdańsk, 2003, s ; Getica, IV, 27; Qui
11 aptissimas sedes locaquae dum quereret congrua, pervenit ad Scythiae terras, quae lingua eorum Oium vocabantur: ubi delectatus magna ubertate regionum et exercitus mediaetate transposita pons dicitur, unde amnem traiecerat, inreparabiliter corruisse, nec ulterius iam cuidam licuit ire aut redire [9] J. Strzelczyk, Goci - rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984, s ; Getica, IV, 26; Vnde mox promoventes ad sedes Vlmerugorum, qui tunc Oceani ripas insidebant, castra metati sunt eosque commisso proelio propriis sedibus pepulerunt, eorumque vicinos Vandalos iam tunc subiugantes suis aplicavere victoriis. [10] 2,0 2,1 Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Cywilizacje Europy. Anglia Słowianie. Cywilizacje Australii i Oceanii. Papuasi. T. 13. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 48. ISBN [11]
Droga ekspresowa po ruinach stolicy antycznego Królestwa Gotyskandzy?
18.10.2015 Droga ekspresowa po ruinach stolicy antycznego Królestwa Gotyskandzy? Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ Czy budowa drogi ekspresowej numer 7 z Gdańska
Bardziej szczegółowoCzy przybysze z północy utworzyli antyczne państwo nad Wisłą?
03.02.2014 Czy przybysze z północy utworzyli antyczne państwo nad Wisłą? Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/index.php/uploads/photos/middle_ Dzisiejsza polityka historyczna nie lubi Polski
Bardziej szczegółowoZagroda w krainie Gotów
Zagroda w krainie Gotów Jak podają źródła antyczne (Jordanes, Getica), gocki lód Amalów pod rządami mitycznego króla Beriga, na trzech łodziach dotarł na południowe wybrzeże Bałtyku. Wydarzenia te mające
Bardziej szczegółowoWioska Gotów w Masłomęczu - WCZORAJ i DZIŚ
Wioska Gotów w Masłomęczu - WCZORAJ i DZIŚ Bartłomiej Bartecki Masłomęcz i nie tylko gdzie można dotknąć Gotanii Hrubieszów, 12 grudnia 2014 r. Z tej więc wyspy Skandii, jak gdyby z kuźni ludów lub raczej
Bardziej szczegółowoŚladów antycznych Gotów znaleziono niewiele. Może nie szukano?
10.06.2013 Śladów antycznych Gotów znaleziono niewiele. Może nie szukano? Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ gockiego cmentarzyska, opracowana na podkładzie z niemieckich
Bardziej szczegółowoWarszawa Poczdam Kilonia Skagen Odense - Kopenhaga Ystad Świnoujście Warszawa: 10 do 12 dni 2800 km WYPRAWA DO DANII - SKAGEN
Warszawa Poczdam Kilonia Skagen Odense - Kopenhaga Ystad Świnoujście Warszawa: 10 do 12 dni 2800 km WYPRAWA DO DANII - SKAGEN Niemcy - Poczdam Budynek z 1685 r, początkowo jako oranżeria a następnie stajnie
Bardziej szczegółowoAmeryka Łacińska została naniesiona na chińskie mapy już przed Kolumbem
28.02.2015 Ameryka Łacińska została naniesiona na chińskie mapy już przed Kolumbem Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ Ameryka Łacińska została naniesiona na chińskie
Bardziej szczegółowoChrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.
Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo jest jedną z głównych religii monoteistycznych wyznawanych na całym świecie. Jest to największa religia pod względem wyznawców, którzy stanowią 1/3 całej populacji. Najliczniej
Bardziej szczegółowoZobaczyć Neapol i umrzeć
Zobaczyć Neapol i umrzeć I.C, 13.11.2016 18:11 To powiedzenie stało się synonimem realizacji celu życia po osiągnięciu którego, dalsza egzystencja pozbawiona już była dalszego sensu. Źródła jej nie są
Bardziej szczegółowoŁ AZIENKI K RÓLEWSKIE
Ł AZIENKI K RÓLEWSKIE Pałac na Wyspie Pałac Myślewicki Biały Domek Stara Pomarańczarnia Podchorążówka Stara Kordegarda Amfiteatr Stajnie i wozownie Wejścia do Łazienek Królewskich 2 3 O CO TU CHODZI? Kto
Bardziej szczegółowoPolska w czasach Bolesława Chrobrego. Historia Polski Klasa V SP
Polska w czasach Bolesława Chrobrego Historia Polski Klasa V SP Misja chrystianizacyjna św. Wojciecha. 997 r. Zjazd Gnieźnieński 1000 r. Koronacja Bolesława Chrobrego 1025r. Sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna
Bardziej szczegółowoParafialna Liga Biblijna 2016/2017 Parafia Niepokalanego Serca Maryi Panny w Leśniewie. Nazwisko rodziny: KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI ZESTAW 3
Nazwisko rodziny: Adres:.... KARTA PYTAŃ I ODPOWIEDZI ZESTAW 3 Dzieje Apostolskie 1. W jakim dniu według Dziejów Apostolskich nastąpiło Zesłanie Ducha Świętego? 2. W jakim mieście głosił Ewangelię Filip,
Bardziej szczegółowoXI Historicus. 4. Podaj kto opisał Wyprawę Cyrusa?; jak inaczej nazywano marsz dziesięciu tysięcy? jaki był cel wyprawy?
XI Historicus (szkolny konkurs historyczny 2018/2019) 4. Podaj kto opisał Wyprawę Cyrusa?; jak inaczej nazywano marsz dziesięciu tysięcy? jaki był cel wyprawy? 1. Obraz poniżej przedstawia filozofa żyjącego
Bardziej szczegółowoPoczątki Łomży- czy był to już ok r.n.e.?
08.04.2014 Początki Łomży- czy był to już ok. 1000 r.n.e.? Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/index.php/uploads/photos/middle_ Witold Jemielity przytoczył szereg ciekawych lokalnych wspomnień,
Bardziej szczegółowoCZŁOWIEK A ŚRODOWISKO
CZŁOWIEK A ŚRODOWISKO 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 1. Łacińska nazwa wody. 2. Obszar podmokły. 3. Wykorzystywany jest do tworzenia rzeźb i elementów architektonicznych. 4. Służy do pomiaru
Bardziej szczegółowoPolski Caravaning. Zapraszamy na Hel!
Zapraszamy na Hel! Czy na Hel trzeba zapraszać? Zgodnie z zasadą cudze chwalicie, swego nie znacie jednak warto. Malownicza Mierzeja Helska jest jednym z najpiękniejszych miejsc w naszym kraju. Długość
Bardziej szczegółowoART. 29: DROGA WODNA Z CHEŁMŻY DO WISŁY
ART. 29: Opracowanie: Władysław Goliński Zdjęcia: Władysław Goliński Ustka, czerwiec 2008 ART. 29:...1 Wstęp...2 Klimat...3 DROGI Z EPOKI BRĄZU- PRZYPISYWANE LUDNOŚCI KULTURY ŁUŻYCKIEJ...3 DROGI WODNE
Bardziej szczegółowoSprawdzian nr 1. Rozdział I. Początek wieków średnich. 1. Na taśmie chronologicznej zaznacz i zapisz datę, która rozpoczyna średniowiecze.
Rozdział I. Początek wieków średnich GRUPA A 0 1. Na taśmie chronologicznej zaznacz i zapisz datę, która rozpoczyna średniowiecze. 400 500 600 700 800 2. Uzupełnij poniższe zdania. a) Słowianie zasiedlili
Bardziej szczegółowoJakieś 12 godzin później dotarliśmy do miasta Darwin w Australii. Zostaliśmy tam 2 dni, dlatego że byliśmy zmęczeni i potrzebowaliśmy odpoczynku.
Dnia 24 września 1984 roku postanowiłam wyruszyć w podróż. Ustaliłam z moją załogą, że przyjmiemy nowego majtka do sprzątania pokładu. Po 2 dniach zgłosił się do nas pewien chłopak. Miał 14 lat. Nie przedstawił
Bardziej szczegółowoW MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!!
W MOJEJ RODZINIE WYWIAD Z OPĄ!!! W dniu 30-04-2010 roku przeprowadziłem wywiad z moim opą -tak nazywam swojego holenderskiego dziadka, na bardzo polski temat-solidarność. Ten dzień jest może najlepszy
Bardziej szczegółowoMieszkańcy grodu i podgrodzia POCZĄTKI PAŃSTWA POLSKIEGO
Mieszkańcy grod i podgrodzia POCZĄTKI PAŃSTWA POLSKIEGO Początki państwa polskiego Znacie jż legendę o powstani państwa polskiego, poznajcie teraz fakty. https://www.yotbe.com/watch?v=apmigj0pi-u http://platforma.historiadlapolonii.pl/pload/files/slowianie/mieszkoi.mp4
Bardziej szczegółowoNajdawniejsze opisy demografii antycznej Calisii
27.02.2014 Najdawniejsze opisy demografii antycznej Calisii Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ Czy Kalisz jest znany także z innych wzmianek niż praca antycznego
Bardziej szczegółowoz dnia 2015 r. w sprawie ustalenia granic morskich portów wojennych
Projekt R O Z P O R Z Ą D Z E N I E M I N I S T R A O B R O N Y N A R O D O W E J z dnia 2015 r. w sprawie ustalenia granic morskich portów wojennych Na podstawie art. 45 ust. 2b ustawy z dnia 21 marca
Bardziej szczegółowoWarmia i Mazury w opisach z czasów starożytnych
18.11.2013 Warmia i Mazury w opisach z czasów starożytnych Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ Nie istnieje zbyt wiele opisów terytoriów obecnej Warmii i Mazur składających
Bardziej szczegółowoAnna Longa Gdańsk ul. Ostrołęcka 16/ Gdańsk Tel PROGRAM BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH NA STANOWISKU NR 2 W ŁEBIE (AZP 3-34/2)
Anna Longa Gdańsk 02.06.2015 ul. Ostrołęcka 16/8 80-180 Gdańsk Tel. 501 275753 Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków Delegatura w Słupsku u. Jaracza 6 76-200 Słupsk Gmina Miasto Łeba ul. Kościuszki
Bardziej szczegółowoPLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną)
PLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną) NR PROGRAMU: DKOS 4015 90/02. I. Dzieje najdawniejsze - źródła archeologiczne i materialne do dziejów najdawniejszych, - systemy periodyzacji
Bardziej szczegółowo966 rok założenie Akademii Krakowskiej 1410 rok chrzest Mieszka I 1364 rok zjazd w Gnieźnie 1000 rok bitwa pod Grunwaldem
Lekcja Temat: Lekcja powtórzeniowa. 1. Połącz każdą datę z odpowiednim wydarzeniem. DATA 997 rok unia Polski z Litwą 1226 rok misja świętego Wojciecha w Prusach 1385 rok koronacja Bolesława Chrobrego na
Bardziej szczegółowoBałtyk morzem szelfowym i śródlądowym
Konspekt lekcji z geografii dla klasy III gimnazjum Cele lekcji: Bałtyk morzem szelfowym i śródlądowym Cel ogólny: poznanie środowiska geograficznego Bałtyku oraz przyczyn zasolenia Sfera poznawcza cele
Bardziej szczegółowoBADANIA ARCHEOLOGICZNE NA STANOWISKU POZNAŃ NR 3 IDENTYFIKACJA POŁOŻENIA RELIKTÓW KOLEGIATY MARCINA IGNACZAKA PLAC KOLEGIACKI PW. ŚW.
BADANIA ARCHEOLOGICZNE NA STANOWISKU POZNAŃ NR 3 PLAC KOLEGIACKI IDENTYFIKACJA POŁOŻENIA RELIKTÓW KOLEGIATY PW. ŚW. MARII MAGDALENY POD REDAKCJĄ MARCINA IGNACZAKA Miejska Kolegiata pw. Św. Marii Magdaleny
Bardziej szczegółowoEwangelia z wyspy Patmos
Ewangelia z wyspy Patmos Lekcja 1 na 5. stycznia 2019 Błogosławiony ten, który czyta, i ci, którzy słuchają słów proroctwa i zachowują to, co w nim jest napisane; czas bowiem jest bliski (Objawienie 1:3)
Bardziej szczegółowoLiturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej
Maciej Olejnik Liturgia jako święta gra. Elementy teatralizacji w tzw. Mszy Trydenckiej Wprowadzenie: Przedmiotem mojej pracy jest problem przenikania świata teatru do katolickiej liturgii łacińskiej.
Bardziej szczegółowoszkoły ponadpodstawowe rok szkolny 2018/2019
lekcje muzealne rok szkolny 2018/2019 Teksty: Dział Edukacji NMM Fotografie: Bernadeta Galus, Paweł Jóźwiak, Dariusz Krakowiak, Dariusz Kula, Dawid Linkowski, Ewa Meksiak, Maciej Nicgorski, Marek Twardowski
Bardziej szczegółowoWpisany przez Redaktor niedziela, 20 listopada :10 - Poprawiony niedziela, 20 listopada :24
Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana Nieśmiertelny Królu Wieków, Panie Jezu Chryste, nasz Boże i Zbawicielu! W Roku Jubileuszowym 1050-lecia Chrztu Polski, w roku Nadzwyczajnego
Bardziej szczegółowoO dziewczynie i latarni morskiej w Rozewiu
O dziewczynie i latarni morskiej w Rozewiu Natalia ze swoim młodszy rodzeństwem, Piotrkiem i Ewą, poszła na długi spacer brzegiem morza. To latarnia morska? zapytał zdziwiony Piotrek. Wygląda jak wielki
Bardziej szczegółowoSAAMOWIE. Ludność rdzenna
SAAMOWIE Saamowie, zwani także Lapończykami, to rdzenna ludność Skandynawii. Obecnie zamieszkują oni głównie północne tereny Norwegii, Szwecji, Finlandii i Półwysep Kolski w Rosji. Ludność rdzenna Ssamowie
Bardziej szczegółowoW czasach Jezusa Chrystusa Palestyna liczyła ok. mln mieszkańców.
1 Zanim wyruszysz w wędrówkę śladami Chrystusa, przygotuj ważne informacje o Ziemi Zbawiciela. Opracuj podręczny Przewodnik po Ziemi Świętej, uzupełniając brakujące informacje. Położenie Palestyny Ziemia
Bardziej szczegółowo11. Licheń. Bazylika górna. Modlitwa o powstanie Katolickiego Królestwa Narodu Polskiego
11. Licheń. Bazylika górna. Modlitwa o powstanie Katolickiego Królestwa Narodu Polskiego MARIA REGINA POLONIAE NR 6 / 18 / 2015 Na naszą modlitwę w Bazylice górnej musieliśmy poczekać z powodu koncertu,
Bardziej szczegółowoChełm, r. Mgr Wojciech Mazurek SUB TERRA Badania Archeologiczne Ul. Szarych Szeregów 5a/ Chełm, Polska SPRAWOZDANIE
Chełm, 16.05.2017 r. Mgr Wojciech Mazurek SUB TERRA Badania Archeologiczne Ul. Szarych Szeregów 5a/26 22-100 Chełm, Polska SPRAWOZDANIE z realizacji usługi w postaci nadzorów archeologicznych przy pracach
Bardziej szczegółowoprehistoria / przyszłość
prehistoria / przyszłość Odpowiedzi na dzisiejsze wyzwania szukamy w historii Wykopaliska i budowa krajobrazu uczą nas wiele o życiu dawnych ludzi a jednocześnie pokazują, jak zmieniały się przyroda i
Bardziej szczegółowoB8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Bardziej szczegółowoGRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA
GRA MIEJSKA ŚLADAMi LubLinA Lublin Lublin od wieków stanowił polska bramę na wschód i przez cały okres swego istnienia wielokrotnie wpisywał się w polskie kroniki. Początki osadnictwa na wzgórzach, które
Bardziej szczegółowoR o z e t ka. Rozetka wyjaśnia dwa ważne pojęcia:
Rozetka wyjaśnia dwa ważne pojęcia: CHRZEST: w religii chrześcijańskiej: oczyszczenie z grzechu pierworodnego i przyjęcie do wspólnoty. Źródło:http://sjp.pl/chrzest CHRZEST POLSKI było to ogromnie ważnie
Bardziej szczegółowoPublikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno
Publikacje dostępne w Powiatowym Centrum Informacji Turystycznej, Rynek 14, Gniezno Encyklopedia Gniezna i Ziemi Gnieźnieńskiej Jednotomowa encyklopedia stanowiąca kompendium wiedzy o Gnieźnie i regionie.
Bardziej szczegółowoStarożytna Grecja. Agnieszka Wojewoda
Starożytna Grecja Agnieszka Wojewoda Spis treści Położenie Grecji O Grecji słów kilka Starożytna Grecja Bogowie i boginie Grecji Grecki teatr Igrzyska olimpijskie Agora Sztuka grecka Podsumowanie Położenie
Bardziej szczegółowoB Ó G M I Ł O Ś Ć H O N O R O J C Z Y Z N A W I A R A O J C Z Y Z N A P A M I Ę Ć S Z L A C H E T N O Ś Ć W O L N O Ś Ć. Victoria in Jesu Christo
B Ó G M I Ł O Ś Ć H O N O R O J C Z Y Z N A W I A R A O J C Z Y Z N A P A M I Ę Ć S Z L A C H E T N O Ś Ć W O L N O Ś Ć Victoria in Jesu Christo Qui Leszczynsciorum genus ignorat Poloniam ignorat. Triumphalis
Bardziej szczegółowoReligie świata. Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe skrytka pocztowa Gdańsk 52
Religie świata Rozdajemy grupom plansze do gry w bingo. Czytamy losowo wybrane definicje haseł, a następnie odkładamy je na bok, by po skończonej rozgrywce móc sprawdzić, które z nich wystąpiły w grze.
Bardziej szczegółowoOCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH
OCEANY STELLA CHOCHOWSKA KL.1TH Oceany światowe: Ocean Arktyczny Ocean Indyjski Ocean Atlantycki Ocean Spokojny Ocean Arktyczny Ocean Arktyczny jest bardzo ściśle monitorować na skutki zmian klimatycznych.
Bardziej szczegółowoBadanie wiadomości i umiejętności po klasie IV. Moje miasto Poznań
Badanie wiadomości i umiejętności po klasie IV Klasa..... Imię i nazwisko... Moje miasto Poznań Poznań to jedno z najważniejszych i największych miast Polski, stolica historycznego regionu Wielkopolski,
Bardziej szczegółowoLegenda o św. Wojciechu z Drzwi Gnieźnieńskich. Danuta Konieczka-Śliwińska. Scenariusz lekcji historii dla szkoły ponadpodstawowej/ponadgimnazjalnej
Legenda o św. Wojciechu z Drzwi Gnieźnieńskich Danuta Konieczka-Śliwińska % Scenariusz lekcji historii dla szkoły ponadpodstawowej/ponadgimnazjalnej 45 min. Czas trwania:! Temat lekcji: Legenda o św. Wojciechu
Bardziej szczegółowoSeanse multimedialne w planetarium
Seanse multimedialne w planetarium 11.00 Seans multimedialny: Kaluoka hina zaczarowana rafa 12.00 Seans multimedialny: Dwa szkiełka 14.00 Seans multimedialny: Dobór naturalny 16.00 Seans multimedialny:
Bardziej szczegółowoPoemat "Daleka podróż" (Wid sith) jako źródło antycznej historii ziem obecnej Polski
14.01.2014 Poemat "Daleka podróż" (Wid sith) jako źródło antycznej historii ziem obecnej Polski Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/index.php/uploads/photos/middle_ Wid sidh (Wid sith);
Bardziej szczegółowoZnaczenie Chrztu Polski w tworzeniu zrębów państwowości
Znaczenie Chrztu Polski w tworzeniu zrębów państwowości A U T O R : K L A U D I A J A R O S Z A D R E S S Z K O Ł Y: 6 4-310 LW Ó W E K U L. G I M N A Z J A L N A 1 K O R Z Y S TA Ł A M Z P O M O C Y PA
Bardziej szczegółowoPROJEKT EKOLOGICZNEJ ODNOWY ZACHODNIEJ CZESCI ZATOKI GDANSKIEJ
PROJEKT EKOLOGICZNEJ ODNOWY ZACHODNIEJ CZESCI ZATOKI GDANSKIEJ część I część II część III część IV -ogólna -turystyczno / ekonomiczna -ekologiczna -architektoniczno / techniczna Copyright by Karolina Opic
Bardziej szczegółowoGałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras
Gałąź rodziny Zdrowieckich Historię spisał Damian Pietras Wszystkie informacje dotyczące tej pracy pochodzą od mojej babci Józefy (córki Józefa) i mojej mamy (wnuczki Józefa). Wszystko zaczęło się w Kociubińcach,
Bardziej szczegółowoŁk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY
Łk 1, 1-4 KRĄG BIBLIJNY Tomasz Kiesling Oborniki 2013 Być jak Teofil dziś Teofil konkretne imię adresata, chrześcijanina, do którego pisze św. Łukasz Ewangelię. Ewangelista przeprowadził wiele rozmów
Bardziej szczegółowoBiblia dla Dzieci przedstawia. Bóg sprawdza miłość Abrahama
Biblia dla Dzieci przedstawia Bóg sprawdza miłość Abrahama Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Tammy S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children
Bardziej szczegółowoBóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje
Bardziej szczegółowoPrzed Wami znajduje się test złożony z 35 pytań. Do zdobycia jest 61 punktów. Na rozwiązanie macie 60 minut. POWODZENIA!!!
Przed Wami znajduje się test złożony z 35 pytań. Do zdobycia jest 61 punktów Na rozwiązanie macie 60 minut. POWODZENIA!!! 1 1. Podaj imię i nazwisko burmistrza Gostynia i starosty Powiatu Gostyńskiego.
Bardziej szczegółowoLekcja 8 na 24. listopada 2018
JEDNOŚĆ W WIERZE Lekcja 8 na 24. listopada 2018 I nie ma w nikim innym zbawienia; albowiem nie ma żadnego innego imienia pod niebem, danego ludziom, przez które moglibyśmy być zbawieni (Dzieje Ap. 4,12)
Bardziej szczegółowoRzymskie prowincje wokół granic dzisiejszej Polski
28.11.2013 Rzymskie prowincje wokół granic dzisiejszej Polski Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/uploads/photos/middle_ W pobliżu ziem obecnej Polski istniało kilka prowincji cesarstwa
Bardziej szczegółowoZał. Nr 20 do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia 2016/DZP/001
Zał. Nr 20 do Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia 2016/DZP/001 HISTORIA I ARCHIWALIA dotyczące terenu objetego inwestycją pn.: Budowa budynku biurowo-laboratoryjnego i warsztatowo-magazynowego Instytutu
Bardziej szczegółowoKonkurs humanistyczny Etap szkolny
Konkurs humanistyczny Etap szkolny W Egipcie sierpnia 799r. Przywódca Francuzów i późniejszy zdobywca Europy, Napoleon Bonaparte stał u stóp piramidy Cheopsa. Przewodnik wprowadził go do wnętrza piramidy.
Bardziej szczegółowoSpis treêci. I. Wprowadzenie do historii. II. Początki cywilizacji. Od autorów... 8
Od autorów....................................... 8 I. Wprowadzenie do historii 1. Dzieje historia historiografia...................... 12 Czym jest historia?............................... 12 Przedmiot
Bardziej szczegółowo:00 VG 23 K136. Arsam N. - Prawo dotyczące uchodźców Główne postępowanie 1 Tłumacz
23.3.2013 11:00 VG 23 K136. Arsam N. - Prawo dotyczące uchodźców Główne postępowanie 1 Tłumacz Arsam N., 20 lat, urodzony w Iranie. Został tam aresztowany z powodu wykroczenia karnego. Podczas czasu spędzonego
Bardziej szczegółowoW latach miejscowość była siedzibą gminy Tatrzańskiej.
Zakopane miasto i gmina w województwie małopolskim, siedziba powiatu tatrzańskiego. Według danych z 31 grudnia 2009 r. miasto miało 26 737 mieszkańców i było drugim co do wielkości po Nowym Targu miastem
Bardziej szczegółowoPĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km
PĘTLA STRONIE-BYSTRZYCA 78,9 km Jest to bardzo trasa prowadząca przez najbardziej lesistą gminę w Polsce, przez Śnieżnicki Park Krajobrazowy. Proponujemy ją dla aktywnych rowerzystów, którzy poradzą sobie
Bardziej szczegółowoKonkursy Przedmiotowe w roku szkolnym 2017/2018
PROGRAM MERYTORYCZNY KONKURSU HISTORYCZNEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO I. CELE KONKURSU kształcenie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy historycznej; rozbudzanie ciekawości
Bardziej szczegółowoKościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Bardziej szczegółowoZestaw pytań o Janie Pawle II
Zestaw pytań o Janie Pawle II 1. Jakie wydarzenie miało miejsce 18.02.1941r? 2. Dokąd Karol Wojtyła przeprowadził się wraz z ojcem w sierpniu 1938 r? 3. Jak miała na imię matka Ojca Św.? 4. Kiedy został
Bardziej szczegółowoWŁADCY CZECH I WĘGIER GENEALOGIA
GENEALOGIA 1 Pamięci Marii Krystyny Habsburg 2 GENEALOGIA PRZEMYSŁAW JAWORSKI 2012 3 4 ZAMIAST WSTĘPU Książka ta przedstawia genealogię władców panujących w sąsiadujących ze sobą królestwach Czech i Węgier,
Bardziej szczegółowoUroczystość Objawienia Pańskiego
Uroczystość Objawienia Pańskiego M Ę DRCY Ś W I A T A, M O N A RCHOWIE, G D Z I E Ś P I E SZNIE D Ą ŻYCIE? P O WIEDZCIEŻ N A M, T R Z E J K R Ó LOWIE, C H C ECIE W I D Z IEĆ D Z I E CIĘ? Objawienie Pańskie,
Bardziej szczegółowoSIEDMIU ŚPIĄCYCH KOLOROWANKA. Opowiadania dla dzieci na podstawie Koranu. pokoloruj. obrazki. polskawersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.
SIEDMIU ŚPIĄCYCH KOLOROWANKA Opowiadania dla dzieci na podstawie Koranu pokoloruj obrazki polskawersja: naukapoprzezzabawe.wordpress.com Działo się to około roku 250, za czasów panowania rzymskiego króla
Bardziej szczegółowoMiłosierdzie Miłosierdzie
Miłosierdzie Miłosierdzie SP Klasa IV, Temat 57 SP SP Klasa IV, IV, Temat 57 57 SP Klasa IV, Temat 57 Koronka do Miłosierdzia Bożego Na początku odmawia się: Ojcze nasz..., Zdrowaś Maryjo..., Wierzę
Bardziej szczegółowoDla kogo Nowy Testament w Towarzystwie Strażnica?
Dla kogo Nowy Testament w Towarzystwie Strażnica? Wszyscy wiedzą, że Świadkowie Jehowy twierdzą, iż studiują Biblię. Mało jednak kto zdaje siobie sprawę z tego, że Towarzystwo Strażnica naucza, iż Nowy
Bardziej szczegółowoBiblia dla Dzieci przedstawia. Bóg daje Abrahamowi obietnicę
Biblia dla Dzieci przedstawia Bóg daje Abrahamowi obietnicę Autor: Edward Hughes Ilustracje: Byron Unger; Lazarus Redakcja: M. Maillot; Tammy S. Tłumaczenie: Joanna Kowalska Druk i oprawa: Bible for Children
Bardziej szczegółowoWbrew przepowiedni, legendzie - Jeździec wielorybów Niki Caro
Wbrew przepowiedni, legendzie - Jeździec wielorybów Niki Caro 1. Zapisz w punktach legendę, która głosiła nadejście nowego Paikea. W razie trudności skorzystajcie z materiałów pomocniczych (Zał. Nr 1)
Bardziej szczegółowoWYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ
WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ Poniżej zapisano ogólne i szczegółowe wymagania podstawy programowej kształcenia ogólnego z historii na III etapie kształcenia,
Bardziej szczegółowoKraków druga stolica Polski
polonistyczna Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, klasa II, pakiet 9, s. Kraków druga stolica Polski Przeczytaj legendę. Trębacz, który uratował Kraków Dawno temu, kiedy grody* otoczone
Bardziej szczegółowoStudium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI
Polish FF Curriculum Translation in Polish Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI 1. Objawienie: Pismo Św. i Tradycja a. Pismo Święte: Części,
Bardziej szczegółowoEkspansja kolonialna
Ekspansja kolonialna 1. Początki kolonizacji Nowego Świata Celem podróży prócz bogactw była też chęć kolonizacji Podróżnicy płynęli z myślą o pozostaniu na nowych terenach Zakładano kolonie, a Indian traktowano
Bardziej szczegółowoCopyright by Wydawnictwo Lingo sp. j., Warszawa 2014 ISBN:
HISTORIA Autorzy: Szymon Krawczyk, Mariusz Włodarczyk Redaktor serii: Marek Jannasz Korekta: Paweł Pokora Koncepcja graficzna serii: Teresa Chylińska-Kur, KurkaStudio Opracowanie graficzne: Piotr Korolewski
Bardziej szczegółowoSP Klasa VI, temat 2
SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 SP Klasa VI, temat 2 zagiąć NAUKOWCY SP Klasa VI, temat
Bardziej szczegółowoPieczęć Olsztyna IV WIEK
Pieczęć Olsztyna IV WIEK Pierwowzorem herbu Olsztyna była sekretna pieczęć, którą jeszcze w 1526 roku pieczętowano dokumenty. W drugiej połowie XVI w. na pieczęci pojawiła się postać wędrowca trzymającego
Bardziej szczegółowo3. Uzupełnij luki w zdaniach. Średnia gęstość zaludnienia Europy wynosi (1)... Najmniejsza...
ID Testu: 9D285I3 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Które miejsce pod względem wielkości wśród kontynentów zajmuje Europa? A. 2 B. 6 C. 7 D. 4 2. Które miejsce, pod względem liczby ludności, zajmuje
Bardziej szczegółowoREGIONY NORWEGII - ZADANIA LANDSDELER I NORGE - OPPGAVER
REGIONY NORWEGII - ZADANIA LANDSDELER I NORGE - OPPGAVER ZADANIE 1. Podpisz regiony Norwegii na mapie: ZADANIE 2. Spójrz na mapę w tekście i odpowiedz na pytania dotyczące okręgów Norwegii 1. Ile jest
Bardziej szczegółowonawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku.
14 Nawigacja dla żeglarzy nawigację zliczeniową, która polega na określaniu pozycji na podstawie pomiaru przebytej drogi i jej kierunku. Rozwiązania drugiego problemu nawigacji, tj. wyznaczenia bezpiecznej
Bardziej szczegółowoTeleturniej historyczny
Teleturniej historyczny 1. Co oznacza przydomek Chrobry? a) piękny b) wielki c) wspaniały d) mężny d) lekarski 2. Wskaż poprawną kolejność przedstawionych władców. a) Bolesław Krzywousty, Mieszko I, Bolesław
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3
Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu
Bardziej szczegółowoPolska wersja legendy o Lechu, Czechu i Rusu i jej wymiar współczesny z punktu widzenia pedagoga. Maria Kocór Uniwersytet Rzeszowski
Polska wersja legendy o Lechu, Czechu i Rusu i jej wymiar współczesny z punktu widzenia pedagoga Maria Kocór Uniwersytet Rzeszowski Treść legendy o Lechu Czechu i Rusie h;ps://www.youtube.com/watch?v=mrxiw4favtq
Bardziej szczegółowoStarozytny Egipt. Autorki: Dominika Stróżyńska i Paulina Ratajczak
Starozytny Egipt Autorki: Dominika Stróżyńska i Paulina Ratajczak Mapa StaroŜytnego Egiptu Pismo Egipskie Fragment tekstów Piramid w komorze grobowej piramidy Unisa w Sakkarze. ALFABET HIEROGLOFICZNY Cywilizacja
Bardziej szczegółowoMorze Bałtyckie utworzyło się po zakończeniu ostatniego zlodowacenia. Wyróżnić tu można cztery główne etapy jego powstawania: utworzenie niecki morza
MORZE BAŁTYCKIE Morze Bałtyckie utworzyło się po zakończeniu ostatniego zlodowacenia. Wyróżnić tu można cztery główne etapy jego powstawania: utworzenie niecki morza przez lądolód skandynawski, wypełnienie
Bardziej szczegółowoZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE
ZJAZD KOŚCIOŁA W JEROZOLIMIE Lekcja 8 na 25. sierpnia 2018 Wierzymy przecież, że zbawieni będziemy przez łaskę Pana Jezusa, tak samo jak i oni (Dzieje Ap. 15,11) Poganie akceptowali Ewangelią, ale dla
Bardziej szczegółowona mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r.
Historia Gminę Lipie utworzono 1 stycznia 1973r. na mocy uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. Gmina skupia miejscowości o bogatej i pięknej przeszłości, które od dawna
Bardziej szczegółowoKALIGRAFIA. Pismo system znaków służący do utrwalenia lub zastąpienia języka mówionego przez zapis.
KALIGRAFIA Pismo system znaków służący do utrwalenia lub zastąpienia języka mówionego przez zapis. Głównym powodem powstania pisma była chęć zapisania rachunków, których nie sposób było zapamiętać. Początkowo
Bardziej szczegółowoDR MIECZYSŁAW DUDEK ERSKA W WARSZAWIE. Idea wolonatriatu w aspekcie historycznym
DR MIECZYSŁAW DUDEK WYŻSZA SZKOŁA A MENEDŻERSKA ERSKA W WARSZAWIE Idea wolonatriatu w aspekcie historycznym Altruizm i bezinteresowne działanie jest nieodłącznym ogniwem każdego społeczeństwa występującym
Bardziej szczegółowoKĄCIK JĘZYKA ANGIELSKIEGO
KĄCIK JĘZYKA ANGIELSKIEGO Język angielski jest językiem międzynarodowym. Posługują się nim ludzie na całym świecie. Ty jesteś jedną z tych osób. Warto więc dowiedzieć się w jakich państwach mówi się po
Bardziej szczegółowoOcena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi:
1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia podstawowe jednostki Europy; wymienić podstawowe
Bardziej szczegółowoMapy zagrożenia powodziowego od strony morza
Mapy zagrożenia powodziowego od strony morza Wyniki - Centrum Modelowania Powodzi i Suszy w Gdyni Monika Mykita IMGW PIB Oddział Morski w Gdyni 28.11.2012 r. Obszar działania CMPiS w Gdyni Obszar działania
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ PIRAMIDA ZDROWIA PIERWSZOKLASISTY
SCENARIUSZ PIRAMIDA ZDROWIA PIERWSZOKLASISTY CELE: 1. Zapoznanie dzieci z Piramidą Zdrowia pożądanym modelem zdrowego odżywiania. 2. Uczenie dzieci krytycznej oceny własnego sposobu odżywiania i zachowań.
Bardziej szczegółowoIkona obraz sakralny, powstały w kręgu kultury bizantyńskiej wyobrażający postacie świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne lub
Ikona obraz sakralny, powstały w kręgu kultury bizantyńskiej wyobrażający postacie świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne lub liturgiczno-symboliczne. Charakterystyczna dla chrześcijańskich Kościołów
Bardziej szczegółowo