Rzymskie prowincje wokół granic dzisiejszej Polski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rzymskie prowincje wokół granic dzisiejszej Polski"

Sławomir Leśniak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Rzymskie prowincje wokół granic dzisiejszej Polski Autor: Wieczorna Image not found

2 W pobliżu ziem obecnej Polski istniało kilka prowincji cesarstwa rzymskiego. Rzeczpospolita Polska przez II wojną światową w swoich granicach posiadała nawet części wałów Trajana, pozostałości dawnych umocnień granicznych Cesarstwa Rzymskiego. Prowincje Sarmacja i Markomania Rzymianie przesiedlili część ludności z terenów obecnej Polski już w czasach antycznych. Doniesienia historyczne mówiące o podoboju i przesiedleniu ludności kraju Kotynów (cives Cotyni) oraz ślady obozów rzymskich legionów w Bramie Morawskiej, bezpośrednio przy źródłach Odry i Wisły. Ostatnia inskrypcja rzymska z roku 179 naszej ery znaleziona została ledwie kilkadziesiąt kilometrów od granic obecnej Polski. W położonym przy polskiej granicy Ołomuńcu zidentyfikowano dłuższą obecność rzymskich wojsk a wg lokalnej legendy tereny te miał zwiedzać sam Juliusz Cezar (por. link). Wg legend zachowanych w kronikach dotyczących Polski, miał on założyć także pierwszy fort w Lubuszu, wg relacji Thietmara z Merseburga oraz miał on założyć miasto Wolin (wówczas Julinum), gdzie do XIII wieku przechowywano jego włócznię oraz jego obraz na rynku miejskim. W 177 roku rozpoczęła się Expedicio Germanica secundo prowadzona przez Marka Aureliusza i współcesarza Kommodusa. Zima 179/180 roku była najważniejszym momentem wyprawy na polecenie Marka Aureliusza wszystkie przełęcze karpackie, głównie w Dolinie Wagu, zostały obsadzone (ok. 40 tys. Rzymian wzięło udział w tej akcji); mając na celu uniemożliwienie Kwadom przesiedlenia się na tereny Semnonów (nad środkową Łabę). Marek Aureliusz chciał tu założyć dwie nowe prowincje Markomanię i Sarmację. Istnieje w literaturze dyskusja, czy rzeczywiście one powstały, nawet jako krótkotrwałe administracje zdobycznych ziem. Istnieją tu nieliczne budowle rzymskie, które nie są pozostałościami założeń militarnych: Stupava na miejscu osady germańskiej z I w. założono w pocz. III w. kompleks murów i budowli z kamienia importowanego o charakterze cywilnym. Założenie funkcjonowało do II poł. III w., datowane mobiliami i tebulami (dachówkami). Ziferpatz (pd.-zach. Słowacja, także obszar na pn. od Dunaju) kompleks cywilny z cegły pochodzącej częściowo z warsztatów legionowych jeden z najpiękniejszych przykładów budowli późnoantycznej z IV w. (powstaje w I ćw. IV w. użytkowany do końca III ćw. IV w.) Obecność Rzymian na pn. od Dunaju w okresie wojen markomańskich potwierdzają głównie krótkotrwałe obozy marszowe i murowane staje rzymskie powstające w różnych okresach i spełniające różne funkcje (handlowe?, siedziby namiestników?) przez co rodzą się pytania odnośnie ich charakteru. Za czasów królowej Fritigil (* n.e.) doszło do porozumienia i Markomanowie przyjęli zwierzchność Rzymian.

3 To pozostawiła armia rzymska dość blisko obecnej polskiej granicy, w Trencinie. (cc) wikimedia Prowincja Dolna Germania Germania Inferior (pol. Dolna Germania) to dawna prowincja rzymska, położona na lewym brzegu Renu, obejmująca całe terytorium obecnej Belgii i Luksemburga, południową i zachodnią część dzisiejszej Holandii, skrawek północno-wschodniej Francji oraz zachodnich Niemiec. Stolicą prowincji było miasto Colonia Agrippinensis (obecnie Kolonia), inne większe ośrodki: Ulpia Noviomagus Batavorum (Nijmegen), Traiectum ad Rhenum (Utrecht), Tornacum (Tournai) i Bona (Bonn). Tereny te zostały najechane przez Rzymian podczas wojen galijskich Juliusza Cezara w 57 r. p.n.e. i opanowane w ciągu kilku lat. Ok. 50 p.n.e. rozpoczęło się tu osadnictwo rzymskie, następnie wcielono nowo zdobyte ziemie do prowincji Gallia Belgica, ok n.e. ustanawiając je osobną prowincją. Stacjonowała tutaj Classis Germanica, germańska część rzymskiej floty wojennej, początkowo stacjonując w pobliżu Xanten, a następnie w Kolonii. Od roku 395 n.e. prowincja nosiła nazwę Germania Secunda. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego i porzuceniu tej prowincji narodziło się w tym miejscu królestwo Franków.

4 Fot. Rekonstrukcja Praetorium, siedziby rzymskiego gubernatora w Kolonii, cc wikimedia Fot. Rekonstrukcja zabudowy i planu miasta rzymskiej "Kolonii", cc wikimedia

5 Fot. Położenie prowincji, cc wikimedia Fot. Mapa prowincji, cc wikimedia

6 opr. A. Fularz na podst. Wikipedii Ilustracja tytułowa: fragment mapy. autor: BONNE, R. Tytuł: Imperium Romanum pars Occidentalis & pars Orientalis. Wydano: Paris, 1787

Podobne dokumenty

Castra Regina, Rega-nespurc, Regensburg 'najbardziej wysunięte na północ miasto Włoch'

Magda Moszczyńska Castra Regina, Rega-nespurc, Regensburg 'najbardziej wysunięte na północ miasto Włoch' Najbardziej na północ wysunięte miasto Włoch czy może niemiecki cud średniowiecza? Regensburg to