Najdawniejsze opisy demografii antycznej Calisii

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Najdawniejsze opisy demografii antycznej Calisii"

Bronisław Rybak
7 lat temu
Przeglądów:

1 Najdawniejsze opisy demografii antycznej Calisii Autor: Wieczorna Image not found Czy Kalisz jest znany także z innych wzmianek niż praca antycznego kartografa, Klaudiusza Ptolemeusza, powstała w 150 roku naszej ery. Okazuje się że w literaturze zanotowano jeszcze wcześniejsze opisy, nie wiemy czy poprawne. Są one dość "poetyckie", sugerują jakoby nazwa "Polonia" powstała już w czasach antycznych. Dotychczas jedynie Klaudiusz Ptolemeusz

wspominał o antycznym Kaliszu i antycznych "Boulanes", identyfikowanych z Polanami na podstawie przesłanek lingwistyki. Identyfikację tą rozpoznano w średniowieczu.

2 wspominał o antycznym Kaliszu i antycznych "Boulanes", identyfikowanych z Polanami na podstawie przesłanek lingwistyki. Identyfikację tą rozpoznano w średniowieczu. XV-wieczny kronikarz Długosz pisze: oprócz tego w Kosmografii Ptolemeusza są zapisane położenia i nazwy innych miast polskich, jako: Calissia, Sethidaba, Luthidiunum, Budorgium, Leucaristus, Szczurgrum, Limosalcum, Ascaucalis, Regium, Vinthium,Viritiumiarszonium, z których ani nazw, ani miejsc prócz Kalisza niepodobna rozpoznać. opr. A. Fularz na podstawie pracy J. Kolendo, por. Rys. Mapa - wyobrażenie antycznej geografii z czasów Klaudiusza Ptolemeusza. cc wikipedia. Ziemie obecnej Polski na dawnej mapie z 142 n.e. Dziś wiemy że Klaudiusz Ptolemeusz, sporządzając swoją mapę około 142 n.e. umieścił na niej szereg miast na terenach obecnej Polski. Zespół kartografów, historyków i specjalistów od geodezji z TU Berlin juz jakiś czas temu rozszyfrował lokalizacje porzedstawione na tej dawnej mapie. Zadanie ułatwiły współrzędne geodezyjne w jakie wyposażono dawną mapę. Co dziś wiemy o ziemiach obecnej Polski około 142 n.e.? IStniała już wówczas pierwsza sieć urbanizacji z pasmami urbanizacji rozciągającymi się południkowo wzdóuż dwóch odnóg szlaku bursztynowego. Szczególne znaczenie ma zidentyfikowanie Ptolemeuszowego Λευκάριστος (Leukaristos), położonego na podobnej do Kalisii szerokości geograficznej, z nazwą Laugaritio/Leugaritio. Wg antycznych nauk kartograficznych, opierających się na bardzo dokładnych mapach prowincji Germania Magna, którkotrwałej rzymskiej prowincji (istniejącej około 5 r.n.e., rozbudowanej ok. 9 n.e. i możliwe że zakoczonej ok. 16 n.e.). istniała miejscowość na tych terenach, na

3 wschód od pewnego obozu wojskowego koło współczesnego Leszna. Znajdowała się tam antyczna osada o nazwie Leucaristo, Laugaricio, Leucaristus, identyfikowana z miejscem rzymskiego obozu wojskowego na podstawie dwóch zachowanych po dziś dzień inskrypcji. Miejsce tego obozu obecnie jest identyfikowane jako Leszno lub jego okolice. Na wschód od tego obozu wojskowego (znamy tylko imię jednego jego dowódcy) miała istnieć miejscowość o nazwie Calisia, mniej więcej w okolicy obecnego Kalisza, jak chce współczesna praca niemieckich badaczy, odcyfrowujących dawną pracę Klaudiusza Ptolemeusza. Nazwę Kalisz wspomniało dwóch autorów antycznych: Tacyt (jako Halisia) oraz Klaudiusz Ptolemeusz. Lokalizację antycznej Kalisii rozszyfrowano już w XV wieku, i ustalenie to na ogół zostało przyjęte przez współczesną naukę. Z gr. Καλισία, łac. Calisia to miejscowość w Europie Środkowej wzmiankowana przez Klaudiusza Ptolemeusza wgeografii (Γεωγραφικὴ Ὑφήγησις), jedna ze 137 miejscowości umieszczonych na mapie Germania Magna, czwarta mapa Europy (Γερμανίας Μεγάλης θέσις, Εὐρώπης πίναξ δ ), dawniej dość powszechnie identyfikowana z Kaliszem. Oprócz podobieństwa nazwy identyfikację tę potwierdzać miała podawana przez aleksandryjskiego geografa szerokość geograficzna (52 50'), podobna do faktycznej szerokości geograficznej dzisiejszego Kalisza (51 45'27"). Opis z kroniki Węgiersko- Polskiej Istnieją inne opisy, wg których antyczna Calisia liczyła tylko 6 mieszkańców. Opis tej treści pochodzi z Kroniki Węgiersko- Polskiej donoszącej o istniejącym i zachowanym opisie Kalisza z czasów antycznych. Źródło tego opisu najprawdopodobniej już jest niezachowane ale mogło istnieć około XII wieku, kiedy, jak donoszą encyklopedie, skomponowano ową Kronikę Węgiersko- Polską. Takie doniesienie znajduje się w literaturze, rzekomo antycznej, z czasów rzymskich. Sugerowałoby to poprawność i dokładność pracy dwóch autorów z czasów antycznych i poprawność antycznej mapy ze 150 roku n.e.

4 Kronika węgierska na początku wieku XII...: Ungarische und böhmische Chronik Początki polis Wg wielu teorii opartych na badaniach archeologicznych i lekturze dawnych wzmianek antropologicznych, do których badacze zaliczają także dawne dziedzictwo nauk kartograficznych, to Kalisz jest najstarszym miastem w Polsce. Wskazują na to dwa opisy, a także owe nowe, niekomentowane dotąd źródło XII-wieczne. Częściowo mogą to potwierdzać także wykopaliska archoeoliczne. Na Piwonicach istniał zespół osad i cmentarzysk świadczących o nieprzerwanym osadnictwie począwszy od neolitu przez epokę brązu, wczesną epokę żelaza, okres przedrzymski i okres wpływów rzymskich, aż po wczesne średniowiecze[2]. Liczne odkrycia rzymskich importów (skarb z Zagórzyna i in.)

5 wskazują na to, że okolice Kalisza były ośrodkiem na trasie szlaku bursztynowego. Kalisz jest od dawna uważany za najstarsze miasto w Polsce, które zostało wymienione przez Ptolemeusza w II wieku naszej ery (jako Calisia), ale roszczenie jest teraz podważane przez niektórych badaczy. Lokalizacja wymienionych przez Ptolemeusza miejscowości pozwala stwierdzić że Kalisz położony na terytorium plemienia lub państwa plemiennego Diduni w krainie etnograficznej nazwanej Magna Germania, ale współczesne analizy pokazują że Tacyt Germanami określił ludy mieszkające w lasach i używające włóczni jako narzędzi walki. Kalisz jest wymieniony około roku 150 AD- jeśli poprawnie jest utożsamiony z miastem Calisia, polis Didunów zamieszkujących ówczesną krainę etnograficzną określoną jako Magna Germania. W etnografii do Wandalów zaliczano także Diduni. opr. Adam Fularz na podst. Wikipedii 1. Tadeusz Baranowski: Szlak bursztynowy (pol.) r.. [dostęp ]. 2. Marcin Rudnicki, Leszek Ziąbka: Moneta celtycka z Kalisza-Piwonic a początki dziejów mennictwa na ziemiach Polski. W: Od Kalisii do Kalisza : skarby doliny Prosny. Stanisław Suchodolski (red.), Michał Zawadzki (red.). Warszawa: Zamek Królewski w Warszawie, 2010, s. 14. ISBN

Podobne dokumenty

W Kaliszu odkryto drugi najstarszy kościół w Polsce

26.08.2013 W Kaliszu odkryto drugi najstarszy kościół w Polsce Autor: Wieczorna Image not found http://wieczorna.pl/index.php/uploads/photos/middle_ Geneza grodu Na Piwonicach w Kaliszu istniał zespół