Poemat "Daleka podróż" (Wid sith) jako źródło antycznej historii ziem obecnej Polski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Poemat "Daleka podróż" (Wid sith) jako źródło antycznej historii ziem obecnej Polski"

Małgorzata Bednarska
7 lat temu
Przeglądów:

1 Poemat "Daleka podróż" (Wid sith) jako źródło antycznej historii ziem obecnej Polski Autor: Wieczorna Image not found Wid sidh (Wid sith); "Daleka podróż", to poemat wędrownego anglosaskiego skalda, opisujący

2 "starą stolicę" położoną w pobliżu rzeki Wisły. O autorze Poeta Widsith (jego imię znaczy po prostu "daleko podróż") twierdzi że wywodzi się z domu Myrgingów, którzy po raz pierwszy wzięli udział w orszaku "Ealhild, umiłowanej tkaczki pokoju", z miejsca położonego na wschód od jutlandzkiego półwyspu Angeln "do domu króla chwalebnych Gotów, Eormanrica". Ów wymieniony władca Eormanric zmarł w 376 r.n.e., opisywał go Ammianus Marcellinus oraz Jordanes. Miał on wg Jordanesa panować nad potężnym państwem Oium. Treść Poemat spisany w języku staroangielskim, a treść datuje się na IV-VI wiek. Zachował się na jednym pergaminie Codexu Exoniensis z X wieku. Odkryty został w 1817 r., a ogłoszony drukiem w 1826 r. Utwór liczy 143 wierszy. Na początku dowiadujemy się, że tytułowy Daleki wędrowiec (pseudonim poety) towarzyszy królewnie longobardzkiej Ealhildzie, córce wspomnianego później, Audoina (Eadwin) w jej orszaku ślubnym na dwór króla Ostrogotów (Hredhów), Hermanaryka (Eormanryk). W rozwinięciu podaje kilkadziesiąt (ok. 70) nazw ludów i imion ich władców z których część dane mu było odwiedzić w jego wcześniejszych wyprawach. Następnie opisuje pobyt na dworze Hermanaryka i wymienia 30 najbliższych ludzi z otoczenia tego władcy, których też odwiedził. Poemat kończą osobiste poglądy narratorabohatera o roli władcy w dziejach i lekka aluzja, że za pieśń należy się poecie zapłata. Opis ziem obecnej Polski We fragmencie poematu Widsith (wiersz 121) występuje nazwa Wistla, ewidentnie związana z ziemiami polskimi. Nazwa Wisły jest łączona ze słowami: Vistula, Vistia pojawia się w poemat Widsith z IV- VI. wieku, określa on Wistlatvudu jako las nad Wisłą (por. "Lingua Posnaniensis, 1959 s. 127). Jerzy Krasuski pisze: "Anglosaski poemat Widsith mówi o bitwie stoczonej z Hunami nad Wisłą przez broniących starych siedzib ojczystych germańskich Hraedów." por. Jerzy Krasuski. Polska-Niemcy: stosunki polityczne od zarania po czasy najnowsze, Ossolineum, 2009 s. 33; "Staroangielski poemat Widsith podaje nazwę rzeki w kontekście Gotów jako Wistla (dotyczy V w. n. e.)" por. Gdańsk-duńskie karty historii s. 179

3 Wulfhere sohte ic ond Wyrmhere; ful oft þær wig ne alæg, þonne Hræda here heardum sweordum ymb Wistlawudu wergan sceoldon ealdne eþelstol ætlan leodum. Sposób łączenia nazwy Wistla i wudu jest przedmiotem sporu równocześnie filologicznego i historycznego [1]. Polski badacz historii Gerard Labuda odczytuje ten fragment następująco: "Wulfhera odwiedziłem i Wyrmhera tam bardzo często rozbrzmiewał szczęk broni ponieważ wojska Hraedów mieczami ostrymi musiały bronić koło lasów nadwiślańskich starych siedzib ojczystych przed ludami Aetli." Natomiast polski anglista, fan języka staroangielskiego, Jacek Fisiak tłumaczy ten fragment inaczej: "Wulfhera odwiedziłem i Wyrmhera, często tam walka nie ustawała, kiedy Hredów wojsko twardym mieczem obok Gotów Wiślańskich puszczy bronić musiało, starej ojczyzny, przed wojskami Attyli."

9 Monumenta Poloniae historica: Pomniki dziejowe Polski. t.1-6, Volume 1 opr. A. Fularz na podst. Wikipedii [1] Wojciech Lipoński, Narodziny cywilizacji Wysp Brytyjskich. Poznań: Wydaw. SAWW, ISBN X Gerard Labuda, Źródła, sagi i legendy do najdawniejszych dziejów Polski, PWN, Warszawa Źródła skandynawskie i anglosaskie do dziejów Słowiańszczyzny, wyd. i przeł. Gerard Labuda, z serii: Źródła objaśniające początki państwa polskiego. Źródła nordyckie t. 1, PWN, Warszawa Beowulf. Anglo-saksoński poemat epicki ułożony około roku 750 po Chrystusie, zachowany w jednym tylko rękopisie z roku około 1000, przeł. Mirosław Kropidłowski, przedmowa, drzewa genealogiczne oraz indeks imion i nazw geograficznych Maciej Kazula, Wydawnictwo Armoryka, Sandomierz Paweł Diakon, Historia rzymska, Historia Longobardów, przeł., wstępem i komentarzem opatrzył Ignacy Lewandowski, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa Tadeusz Lewicki, Najdawniejsza wzmianka źródłowa o Wiślanach, [w:] "Przegląd Zachodni", R. VII, nr 9-12 (1951), s Anglo-Saxon poetry: an anthology of Old English poems tr. S. A. J. Bradley. London: Dent, 1982 (translation into English prose). Chambers, R. W. (Ed.). Widsith: A study in Old English heroic legend. Cambridge University Press: Cambridge, Malone, Kemp (Ed.). Widsith. Rosenkilde and Bagger: Copenhagen, Neidorf, Leonard. "The Dating of Widsith and the Study of Germanic Antiquity." Neophilologus 97 (2013):

Podobne dokumenty

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Historia języka z elementami gramatyki historycznej. 2. KIERUNEK: filologia, specjalność filologia angielska

KARTA PRZEDMIOTU. 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Historia języka z elementami gramatyki historycznej. 2. KIERUNEK: filologia, specjalność filologia angielska KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Historia języka z elementami gramatyki historycznej 2. KIERUNEK: filologia, specjalność filologia angielska 3. POZIOM STUDIÓW: studia pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR