Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
|
|
- Julia Paluch
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
2 Do niedawna nasze wiadomości o gospodarce wodnej i elektrolitowej były nie tyle niewystarczające, ile bardzo mało popularne. Powiązanie z chemią i matematyką odstręczało i w dalszym ciągu odstręcza lekarzy od poznawania tej dziedziny medycyny. Tymczasem stanowi ona istotną składową prawie każdej specjalności, w tym szczególnie pediatrii, chirurgii i interny. Pomimo że leczenie płynami o różnym składzie jest niezbędne, tylko niewielu lekarzy stosując je ma dobrze ugruntowaną wiedzę patofizjologiczną. Nic więc dziwnego, że jatrogenne stany niedowodnienia i przewodnienia nie należą, niestety, do rzadkości. F.Kokot, Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii patologii 2
3 Właściwości fizyczne wodorków 6 grupy Właściwości fizyczne H 2 O H 2 S H 2 Se Temperatura topnienia [C] 0,0-85,6-65,9 Temperatura wrzenia [C] 100,0-60,8 41,5 Temperatura krytyczna [C] 374,0 100,4 137,0 Ciepło topnienia [kj/mol] 6,0 2,4 - Ciepło parowania [kj/mol] 40,6 18,8 - Gęstość [g/ml] 1,0 1,0 2,0 Napięcie powierzchniowe [dyn/cm] 58,9 28,7 28,9 Moment dipolowy [D] 1,9 1,1-3
4 Właściwości wody: wysoka temperatura wrzenia i topnienia woda: odprowadza nadmiar ciepła z ustroju odparowanie niewielkiej ilości wody w postaci potu: wyraźne ochłodzenie ciała bez wywoływania zmian w składzie jonowym ustroju bez zaburzeń w gospodarce wodnej wysokie ciepła właściwe, ciepło topnienia i parowania duże napięcie powierzchniowe 4
5 Budowa cząsteczki wody nieregularny tetraedr hybrydyzacja 2sp 3 kąt między atomami wodoru a tlenem 104,5 o jest dipolem wiązanie wodorowe charakter polarny duże napięcie powierzchniowe silne wzajemne powinowactwo między cząsteczkami 5
6 ~28 32 litrów Rozmieszczenie wody w poszczególnych przestrzeniach wodnych u mężczyzn i kobiet w wieku lat. Liczby wyrażają procent całkowitej masy ciała mężczyźni kobiety Woda całkowita Przestrzeń wodna pozakomórkowa a) przestrzeń wodna pozakomórkowa śródnaczyniowa (osocze krwi) b) przestrzeń wodna pozakomórkowa pozanaczyniowa c) woda transcelularna (trzecia przestrzeń) <2-3 < Przestrzeń wodna wewnątrzkomórkowa ~12-14 L 6
7 Stężenia elektrolitów w płynie pozakomórkowym, wyrażone w mg/l, meq/l i w mmol/l Kationy mg/l meq/l mmol/l Sód Potas Wapń ,5 Magnez Suma Aniony mg/l meq/l mmol/l Wodorowęglany Chlorki Fosforany ,1 Siarczany ,5 Kwasy organiczne Białczny ,9 Suma
8 Suma kationów anionów 153 meq/l 153 meq/l Suma kationów anionów 198 meq/l 198 meq/l Na Cl - 3 meq HCO meq SO 4 - K fosforany Na Cl - K + 4 Ca + 5 Mg HCO 3 - białczany aniony resztkowe Ca 2+ 2 meq Mg białczany Skład jonowy surowicy krwi Skład jonowy płynu wewnątrzkomórkowego 8
9 Skład jonowy płynów ustrojowych W płynie wewnątrzkomórkowym dominują kationy: potasowy i magnezowy aniony: fosforanowy i białczanowy W płynie zewnątrzkomórkowym dominują kationy: sodowy i wapniowy aniony: chlorkowy i wodorowęglanowy 9
10 Rozpuszczanie ciał stałych w cieczy Rozpuszczanie nieelektrolitów do roztworu przechodzą pojedyncze, elektrycznie obojętne cząstki Rozpuszczanie elektrolitów dysocjacja elektrolityczna wzrost ilości cząstek zawartych w roztworze asocjacja obniżenie ilości cząstek w roztworze 10
11 Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego 11
12 Prężność pary nasyconej nad roztworem Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Prężność pary nasyconej nad roztworem cisnienie pary nad cieczą pozostającą w stanie równowagi ciecz-para Prężność pary nasyconej nad roztworem jest mniejsza od prężności pary nad czystym rozpuszczalnikiem część powierzchni cieczy zajmują nielotne cząstki substancji rozpuszczonej oddziaływania rozpuszczalnik-substancja rozpuszczona utrudnia przechodzenie rozpuszczalnika w stan pary 12
13 Prężność pary nasyconej nad roztworem Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Prawo Raoulta względne obniżenie prężności pary nasyconej rozpuszczalnika nad roztworem jest wprost proporcjonalne do ułamka molowego rozpuszczonej substancji p o p p o = n N + n N liczba moli rozpuszczalnika n liczba moli nielotnej substancji rozpuszczonej p o prężność pary nasyconej czystego rozpuszczalnika p prężność pary nad roztworem p o -p = Dp obniżenie prężności pary Dp/p o względne obniżenie prężności pary 13
14 Prężność pary nasyconej nad roztworem prawo Raoulta Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Jednakowe liczby cząstek różnych substancji, rozpuszczone w określonej masie rozpuszczalnika (w jednakowej temperaturze) wywołują jednakowe obniżenie prężności pary. Obniżenie prężności pary nie zależy od rodzaju, a od ilości rozpuszczonej substancji dla nieelektrolitów w czasie procesu rozpuszczania nie zachodzą zmiany ilości cząstek (dysocjacja, asocjacja) gdy rozpuszczaniu ulega substancja nielotna dla roztworów rozcieńczonych (oddziaływania międzycząsteczkowe w roztworze są małe) 14
15 Prężność pary nasyconej nad roztworem prawo Raoulta Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Roztwory elektrolitów: Dp`= i Dp i - współczynnik izotoniczny mniejszy od całkowitej sumy liczby jonów, na które rozpada się cząsteczka elektrolitu i wyraża wzrost względnego obniżenia prężności par nad roztworem elektrolitu w stosunku do roztworu nieelektrolitu o tym samym stężeniu w miarę rozcieńczania i 1 p o -p = Dp obniżenie prężności pary 15
16 Temperatura krzepnięcia roztworów Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Obniżenie temperatury krzepnięcia - w roztworze maleje zdolność cząstek do przechodzenia z fazy ciekłej do fazy stałej ze wzrostem stężenia substancji rozpuszczonej jej cząsteczki zajmują większą część objętości roztworu obniżenie temperatury krzepnięcia roztworu nieelektrolitu (rozcieńczonego) jest wprost proporcjonalne do stężenia molalnego DT k = T ko T k = k k * c T ko temperatura krzepnięcia czystego rozpuszczalnika T k temperatura krzepnięcia roztworu DT k obniżenie temperatury krzepnięcia roztworu k k stała krioskopowa c stężenie molalne (ilość moli/kg rozpuszczalnika) 16
17 Temperatura krzepnięcia roztworów Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Stała krioskopowa rozpuszczalnika wartość równa obniżeniu temperatury krzepnięcia roztworu zawierającego 1 mol nielotnej, niedysocjującej substancji, rozpuszczonej w 1000 g rozpuszczalnika, w porównaniu do czystego rozpuszczalnika nie zależy od rodzaju rozpuszczonej substancji wielkość charakterystyczna dla rozpuszczalnika k k dla wody = 1,86 K*g/mol zależy od temperatury krzepnięcia rozpuszczalnika i entalpii topnienia Obniżenie temperatury krzepnięcia dla elektrolitów DT`k = i * DT k i współczynnik izotoniczny; odpowiada za zmiany związane z dysocjacją (asocjacją) rozpuszczonych związków 17
18 Temperatura wrzenia roztworów Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Podwyższenie temperatury wrzenia konsekwencja obniżenia prężności pary nad roztworem Ciecz wrze, gdy prężność pary nasyconej równa się ciśnieniu zewnętrznemu wzrost temperatury wrzenia roztworu nieelektrolitu (rozcieńczonego) jest wprost proporcjonalny do stężenia molalnego DT w = T wo T w = k e * c T wo temperatura wrzenia czystego rozpuszczalnika T w temperatura wrzenia roztworu DT w wzrost temperatury wrzenia roztworu k k stała ebulioskopowa c stężenie molalne (ilość moli/kg rozpuszczalnika) 18
19 Temperatura wrzenia roztworów Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Stała ebulioskopowa rozpuszczalnika wartość równa podwyższeniu temperatury wrzenia roztworu zawierającego 1 mol nielotnej, niedysocjującej substancji, rozpuszczonej w 1000 g rozpuszczalnika, w porównaniu do czystego rozpuszczalnika nie zależy od rodzaju rozpuszczonej substancji wielkość charakterystyczna dla rozpuszczalnika k e dla wody = 0,52 K*g/mol k e = R*T wo 2 * M r 1000 * DH w R stała gazowa T wo temperatura wrzenia rozpuszczalnika M r masa molowa rozpuszczalnika DH w molowa entalpia parowania rozpuszczalnika 19
20 Powstawanie ciśnienia osmotycznego Substancje rozpuszczone wywołują w rozpuszczalniku zmiany: obniżenie prężności pary obniżenie temperatury krzepnięcia podwyższenie temperatury wrzenia nadają roztworowi właściwości wywierania ciśnienia osmotycznego Błona półprzepuszczalna Błona półprzepuszczalna ciśnienie osmotyczne wędrówka cząsteczek wody Roztwór rozcienczony roztwór stężony stan równowagi dynamicznej 20
21 Właściwości ciśnienia osmotycznego W stałej temperaturze ciśnienie osmotyczne jest wprost proporcjonalne do ilości cząsteczek osmotycznie czynnych, czyli swobodnie poruszających się w roztworze. Ciśnienie osmotyczne przy stałej objętości zależy wprost proporcjonalnie od temperatury Równe objętości roztworów, o takich samych ciśnieniach osmotycznych zawierają takie same ilości cząstek osmotycznie czynnych Ciśnienie osmotyczne roztworu zawierającego kilka rozpuszczonych substancji jest równe sumie ciśnień osmotycznych poszczególnych składników Ciśnienie osmotyczne wyrażamy w jednostkach stężenia osmolach. 1 osmol odpowiada ciśnieniu osmotycznemu, jakie w temperaturze 0 o C wywiera względem wody roztwór niedysocjującej substancji o stężeniu 1 mola/kg rozpuszczalnika. 21
22 Ciśnienie osmotyczne Pomiar wartości ciśnienia osmotycznego (osmolalności) dokonujemy przez: pomiar podwyższenia temperatury wrzenia lub pomiar obniżenia temperatury krzepnięcia roztworu. Obniżenie temperatury krzepnięcia o 1,86 o C odpowiada ciśnieniu osmotycznemu równemu jednemu osmolowi 22
23 temperatura Osmometry zasada działania czas [s] Obniżenie temperatury poniżej punktu rosy (T D ) powstaje ciecz przechłodzona Uruchomienie mieszadła powoduje gwałtowną krystalizację. Wydzielające się ciepło przemiany fazowej (ciepło krystalizacji) kompensuje ciepło odbierane przez blok termostatujący osmometru Ustala się stan równowagi (plateau), w którym temperatura próbki jest temperaturą krzepnięcia, a w równowadze występują dwie fazy (ciekła i stała). uniwersalna krzywa krzepnięcia 23
24 temperatura Osmometry t i temperatura, przy której zostaje zainicjowana krystalizacja t k obniżenie temperatury krzepnięcia roztworu czas [s] niskie ciśnienie osmotyczne wysokie ciśnienie osmotyczne czas [s] uniwersalna krzywa krzepnięcia 24
25 Osmometry Temperatura mierzona jest przy pomocy termistora, którym jest półprzewodnik metaliczny (opornik). Chłodzenie próbki (zamrażanie) prowadzi się przy pomocy układu Peltiera umieszczonego w bloku termostatującym. Obniżenie temperatury krzepnięcia roztworu względem temperatury krzepnięcia czystego rozpuszczalnika jest proporcjonalne do osmolarności roztworu Praca ciągła - 24 godziny/dobę, 7 dni w tygodniu, z możliwością ciągłego zbierania danych. Czas pomiaru poniżej 1 min. Objętość próbki μl Pomiar bezpośredni osmolarności osocza, moczu, płynu mózgowo-rdzeniowego i in. W farmacji zastosowanie do badania osmolarności leków i płynów do wlewów (krople do oczu, nosa, płyny do kroplówek). 25
26 Osmometry - zastosowania Oddziały intensywnej terapii i anestezjologii Zatrucie alkoholem - obecność etanolu w surowicy, powoduje zwiększenie jej osmolalności. Dla każdego promila etanolu we krwi, wzrost osmolalności wynosi 23 mos/kg. Poparzenia - szybka ocena stanu nawodnienia organizmu w celu zastosowania szybkiej terapii. Śpiączka cukrzycowa - osmometry kriometryczne, w przeciwieństwie do osmometrów opartych na pomiarze ciśnienia pary lub punktu rosy, dają prawidłowe wyniki niezależnie od obecności w próbce substancji lotnych. Dlatego pomiary osmolalności u chorych z kwasicą i chorych na śpiączkę hiperosmolalną są wiarygodne. Monitorowanie pacjentów Pooperacyjne - przy łóżku, w razie potrzeby. Pomiar osmolalności surowicy dla szybkiej analizy równowagi elektrolity /metabolity Przy dializach nerek - podwyższona osmolalność surowicy może służyć jako wskazanie do dializowania. Możliwość monitorowania osmolalności roztworu dializatu. W chirurgii - monitorowanie perfuzji nerek przy chirurgii nerki lub roztworów kardioplegicznych w kardiochirurgii. Przy terapii insulinowej - szybka ocena efektów terapii insulinowej u cukrzyków 26
27 Osmometry - zastosowania Diagnostyka Różniczkowa diagnostyka niedyspozycji nerek - szybka ocena osmolalności moczu i surowicy przy podawaniu diuretyków, ADH i insuliny. Znacznie lepsza diagnostyka od niepewnej metody urinometrycznej. Bilans wolnej wody - łatwy do określenia metodą osmometryczną. Możliwość analizy również z pełnej krwi. Ocena hiper- i hiponatremii - szczególnie ważna dla pacjentów z lipemią. Moczówka prosta - ocena wpływu czynników humoralnych na osmolalności moczu i surowicy oraz szybkie określenie etiologii tej choroby. Wybiórcza ocena osmolalności - możliwość określenia czy Na +, mocznik lub glukoza są przyczyną nienormalnej osmolalności surowicy. Zaburzenia neurologiczne. Ocena jakości roztworów Infuzyjne płyny fizjologiczne. Kontrola składu mieszanki dla dzieci. Kontrola osmolalności płynów przy żywieniu pozajelitowym Odczynniki i roztwory podstawowe używane w laboratoriach szpitalnych. Roztwory do hodowli tkanek. 27
28 Ciśnienie osmotyczne Roztwory izoosmotyczne: roztwory oddzielone od siebie błoną idealnie półprzepuszczalną, zawierające taką samą ilość cząsteczek osmotycznie czynnych wykazujące w tej samej temperaturze jednakowe ciśnienie osmotyczne 28
29 Ciśnienie osmotyczne W układach biologicznych na powstanie ciśnienia osmotycznego mogą mieć wpływ: wzajemne oddziaływania między cząsteczkami obecność substancji tworzących koloidy zmiany w budowie białkowo-lipidowej błony 29
30 Ciśnienie osmotyczne Roztwory izotoniczne: roztwory oddzielone od siebie błoną rzeczywistą (biologiczną) pozostające ze sobą w równowadze osmotycznej Izotoniczność zagwarantowana jest przez zrównoważone stężenie elektrolitów oraz innych związków osmotycznie czynnych w przestrzeniach wodnych oddzielonych rzeczywistą błoną półprzepuszczalną 30
31 Osmolalność płynów ustrojowych ok. 290 mosm/kg H 2 O Osmolalność osocza 1,86 x [Na] + [glukoza/18] + [BUN/2,8] Ciśnienie osmotyczne osocza 1,86 x [Na] + [glukoza/18] Osmolalność moczu - metoda urinometryczna obliczenie na podstawie gęstości moczu pod warunkiem niewystępowania białkomoczu i glukozurii: osmolalność moczu [w mmol/kgh 2 O]= ostatnie dwie cyfry gęstości względnej moczu x 26 Wzrost ciśnienia osmotycznego osocza odwodnienie komórek 31
32 Ciśnienie onkotyczne Ciśnienie onkotyczne - rodzaj ciśnienia osmotycznego powodowanego przez białka obecne w osoczu krwi (głównie albuminy białka produkowane w wątrobie). Ciśnienie onkotyczne równoważy hydrostatyczne ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych, dzięki czemu nie dochodzi do utraty wody z naczyń. W stanach chorobowych, w których następuje obniżenie poziomu białek w osoczu (np. przy białkomoczu lub niedożywieniu), zmniejszone ciśnienie onkotyczne prowadzić może do powstania obrzęku Pathophysiology of edema from: Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease, Professional Edition, 8th 32
33 R-r hipertoniczny R-r hipotoniczny Oporność osmotyczna erytrocytów sferocyt hemoliza dyskocyt echinocyt plazmoliza 33
34 Równanie Nernsta Potencjał chemiczny: wielkość intensywna, ma określoną wielkość w każdym miejscu fazy, nie zależy od jej masy, a jedynie od jej stanu wewnętrznego. Potencjał chemiczny rządzi kierunkiem przemieszczania się substancji chemicznych V = RT zf ln c zewn c wewn m NaCl = m O Na+ + RT ln a Na+ +m O Cl - + RT ln a Cl - 34
35 Równowaga Donnana (1) Początkowo A błona B rozpuszczalnik rozpuszczalnik Na + Pr - Na + Cl - c1 c1 c2 c2 W trakcie dyfuzji rozpuszczalnik rozpuszczalnik Na+ Pr - Na + Cl - Po ustaleniu stanu równowagi rozpuszczalnik rozpuszczalnik Cl - Na + Pr - Na + Cl - x c1 + x c1 c2 - x c2 x 35
36 m NaCl = m O Na+ + RT ln a Na+ +m O Cl - + RT ln a Cl - Równowaga Donnana (2) V = RT zf ln c zewn c wewn Po ustaleniu stanu równowagi rozpuszczalnik rozpuszczalnik Cl - Na + Pr - Na + Cl - x c1 + x c1 c2 - x c2 x m Na+ + RT ln a Na+ +m Cl- + RT ln a Cl- = m Na+ + RT ln a Na+ +m Cl- + RT ln a Cl- dla f=1 c=a a Na+A a Cl-A = a Na+B a Cl-B c Na+A c Cl-A = c Na+B c C l-b [Na + ] A [Cl - ] A = [Na + ] B [Cl - ] B w układzie A [Cl - ] +[Pr - ] = [Na + ] w układzie B [Na + ] = [Cl - ] 36
37 Równowaga Donnana (3) [Na + ] A [Cl - ] A = [Na + ] B [Cl - ] B w układzie A [Cl - ] +[Pr - ] = [Na + ] w układzie B [Na + ] = [Cl - ] Iloczyn stężeń jonów dyfundujących znajdujących się po jednej strony równy jest iloczynowi substancji dyfundujących znajdujących się po drugiej stronie błony W obu układach suma kationów musi być równa sumie anionów 37
38 Równowaga Donnana (4) Z tej strony, z której znajdują się jony niezdolne do dyfuzji, stężenie jonów dyfundujących tego samego znaku co białko (nie zdolne do dfuzji), jest zawsze mniejsze, a stężenie jonów przeciwnego znaku większe, w porównaniu do analogicznych stężeń z sąsiadującej przestrzeni zawierającej dyfundujące jony elektrolitu, a nie zawierające jonu niedyfundującego. 38
39 Przypadek I białko o charakterze anionu A błona B Na + Pr - Na + Cl Cl - Na + A > Na + B Cl A < Cl B 39
40 Przypadek II białko o charakterze kationu A błona B Cl - Pr + Na + Cl Na + Na + A < Na + B Cl A > Cl B 40
41 Właściwości roztworów wodnych Rozpuszczalność gazów w cieczach Dyfuzja proces samorzutnego przemieszczania się cząstek z przestrzeni o stężeniu wyższym do przestrzeni o stężeniu niższym. Szybkość dyfuzji gazów rośnie wraz ze wzrostem: temperatury, powierzchni wymiany, gradientu stężeń pomiędzy gazem nad cieczą i w cieczy Szybkość dyfuzji gazów maleje wraz ze wzrostem: wymiaru cząsteczek, które są proporcjonalne do masy gazu, lepkości cieczy, długości drogi dyfuzyjnej 41
42 Właściwości roztworów wodnych Rozpuszczalność gazów w cieczach Rozpuszczalność gazów w cieczy zależy od: rodzaju obu substancji, gazu i rozpuszczalnika, podobne rozpuszcza się w podobnym, reakcji towarzyszących rozpuszczaniu temperatury i ciśnienia: masa gazu rozpuszczonego w określonej objętości cieczy jest wprost proporcjonalna do ciśnienia parcjalnego gazu znajdującego się nad roztworem. ze wzrostem temperatury maleje rozpuszczalność gazów w cieczach 42
Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Do niedawna nasze wiadomości o gospodarce wodnej i elektrolitowej były nie tyle
Bardziej szczegółowoWoda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Do niedawna nasze wiadomości o gospodarce wodnej i elektrolitowej były nie tyle
Bardziej szczegółowoWoda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów.
Woda w organizmie człowieka. Właściwości koligatywne roztworów. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Do niedawna nasze wiadomości o gospodarce wodnej i elektrolitowej były nie tyle
Bardziej szczegółowoSpis treści. Ciśnienie osmotyczne. Mechanizm powstawania ciśnienia osmotycznego
Roztwór to nierozdzielająca się w długich okresach czasu mieszanina dwóch lub więcej związków chemicznych. Skład roztworów określa się przez podanie stężenia składników. W roztworach zwykle jeden ze związków
Bardziej szczegółowoCzy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga jest procesem korzystnym? dr hab. prof. nadzw. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga ciało
Bardziej szczegółowoprof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak
Czy równowaga w przyrodzie i w chemii jest korzystna? prof. dr hab. Małgorzata Jóźwiak 1 Pojęcie równowagi łańcuch pokarmowy równowagi fazowe równowaga ciało stałe - ciecz równowaga ciecz - gaz równowaga
Bardziej szczegółowoWykład 2. Anna Ptaszek. 7 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 2. Anna Ptaszek 1 / 1
Wykład 2 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 7 października 2015 1 / 1 Zjawiska koligatywne Rozpuszczenie w wodzie substancji nielotnej powoduje obniżenie prężności pary nasyconej P woda
Bardziej szczegółowochemia wykład 3 Przemiany fazowe
Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe
WYKŁAD 7 Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe JS Reguła Gibssa. Układy dwuskładnikowe Reguła faz Gibbsa określa liczbę stopni swobody układu w równowadze termodynamicznej: układy dwuskładnikowe
Bardziej szczegółowoCechy koligatywności Obniżenie prężności pary nad roztworem Ciśnienie osmotyczne, osmoza
Właściwości koligatywne 3.5.1. Cechy koligatywności 3.5.2. Obniżenie prężności pary nad roztworem 3.5.3. Ciśnienie osmotyczne, osmoza 3.5.4. Równowagi Donnana Właściwości koligatywne Koligatywny oznacza
Bardziej szczegółowoWłaściwości koligatywne
Tomasz Lubera Właściwości koligatywne Grupa zjawisk naturalnych niezależnych od rodzaju substancji rozpuszczonej a jedynie od jej ilości. Należą do nich: obniżenie prężności pary, podwyższenie temperatury
Bardziej szczegółowoSeminarium 4 Obliczenia z wykorzystaniem przekształcania wzorów fizykochemicznych
Seminarium 4 Obliczenia z wykorzystaniem przekształcania wzorów fizykochemicznych Zad. 1 Przekształć w odpowiedni sposób podane poniżej wzory aby wyliczyć: a) a lub m 2 b) m zred h E a 8ma E osc h 4 2
Bardziej szczegółowoPODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2
PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-
Bardziej szczegółowoWykład 6. Klasyfikacja przemian fazowych
Wykład 6 Klasyfikacja przemian fazowych JS Klasyfikacja Ehrenfesta Ehrenfest klasyfikuje przemiany fazowe w oparciu o potencjał chemiczny. nieciągłość Przemiany fazowe pierwszego rodzaju pochodne potencjału
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Krytyka pojęcia ph ph = log [H + ] ph [H+] 1 100 mmol/l D = 90 mmol/l 2 10 mmol/l D = 9 mmol/l 3 1 mmol/l 2 Krytyka pojęcia
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa. Zakład Chemii Medycznej PUM
Równowaga kwasowozasadowa Zakład Chemii Medycznej PUM Teorie kwasów i zasad Teoria dysocjacji elektrolitycznej Arheniusa: podczas rozpuszczania w wodzie wodzie kwas: dysocjuje z odszczepieniem kationu
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 WYZNACZANIE MASY MOLOWEJ I WSPÓŁCZYNNIKA IZOTONICZNEGO VAN T HOFFA METODĄ POMIARU CIŚNIENIA OSMOTYCZNEGO
Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE MASY MOLOWEJ I WSPÓŁCZYNNIKA IZOTONICZNEGO VAN T HOFFA METODĄ POMIARU CIŚNIENIA OSMOTYCZNEGO Jeżeli dwa roztwory o różnych stężeniach (lub rozpuszczalnik i roztwór) oddzielimy od
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ
DIAGNOSTYKA LABORAOTRYJNA ZABURZEŃ GOSPODARKI WODNO-ELEKTROLITOWEJ Katedra Analityki Medycznej Wydział Nauk Medycznych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie http://www.uwm.edu.pl/wnm/analitykamedyczna/
Bardziej szczegółowoWykład 7. Anna Ptaszek. 13 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 7.
Wykład 7 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 13 września 2016 1 / 27 Układ wieloskładnikowy dwufazowy P woda 1 atm lód woda ciek a woda + substancja nielotna para wodna 0 0 100 T 2 / 27
Bardziej szczegółowoWykład 1-4. Anna Ptaszek. 6 września Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Fizykochemia biopolimerów - wykład 1-4.
Wykład 1-4 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 6 września 2016 1 / 68 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych V 1 A + B = C + D V 2 Szybkości reakcji: v 1 = k 1 c A c B v 2 = k 2 c C c D ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji
Bardziej szczegółowoFazy i ich przemiany
Układy i fazy Fazy i ich przemiany Co to jest faza? 1. Faza to forma występowania materii jednolita w całej objętości pod względem składu chemicznego i właściwości fizycznych (Atkins) 2. Faza to część
Bardziej szczegółoworelacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: Właściwości osmotyczne koloidalnych roztworów biopolimerów.
1. Część teoretyczna Właściwości koligatywne Zjawiska osmotyczne związane są z równowagą w układach dwu- lub więcej składnikowych, przy czym dotyczy roztworów substancji nielotnych (soli, polisacharydów,
Bardziej szczegółowoWarunki izochoryczno-izotermiczne
WYKŁAD 5 Pojęcie potencjału chemicznego. Układy jednoskładnikowe W zależności od warunków termodynamicznych potencjał chemiczny substancji czystej definiujemy następująco: Warunki izobaryczno-izotermiczne
Bardziej szczegółowoWykład 1. Anna Ptaszek. 5 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego. Chemia fizyczna - wykład 1. Anna Ptaszek 1 / 36
Wykład 1 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 5 października 2015 1 / 36 Podstawowe pojęcia Układ termodynamiczny To zbiór niezależnych elementów, które oddziałują ze sobą tworząc integralną
Bardziej szczegółowoWYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH SYMBOLI
SPIS TREŚCI WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH SYMBOLI...7 PRZEDMOWA...8 1. WSTĘP...9 2. MATEMATYCZNE OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW...10 3. LEPKOŚĆ CIECZY...15 3.1. Pomiar lepkości...16 3.2. Lepkość względna...18 3.3.
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoFazy i ich przemiany
Układy i fazy Fazy i ich przemiany Co to jest faza? 1. Faza to forma występowania materii jednolita w całej objętości pod względem składu chemicznego właściwości fizycznych (Atkins) 2. Faza to część układu
Bardziej szczegółowo11) Stan energetyczny elektronu w atomie kwantowanym jest zespołem : a dwóch liczb kwantowych b + czterech liczb kwantowych c nie jest kwantowany
PYTANIA EGZAMINACYJNE Z CHEMII OGÓLNEJ I Podstawowe pojęcia chemiczne 1) Pierwiastkiem nazywamy : a zbiór atomów o tej samej liczbie masowej b + zbiór atomów o tej samej liczbie atomowej c zbiór atomów
Bardziej szczegółowoRoztwory. Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników.
Roztwory Homogeniczne jednorodne (jedno-fazowe) mieszaniny dwóch lub więcej składników. Własności fizyczne roztworów są związane z równowagę pomiędzy siłami wiążącymi cząsteczki wody i substancji rozpuszczonej.
Bardziej szczegółowoTemat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph
Temat 7. Równowagi jonowe w roztworach słabych elektrolitów, stała dysocjacji, ph Dysocjacja elektrolitów W drugiej połowie XIX wieku szwedzki chemik S.A. Arrhenius doświadczalnie udowodnił, że substancje
Bardziej szczegółowoWykład 3. Fizykochemia biopolimerów- wykład 3. Anna Ptaszek. 30 października Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego
Wykład 3 - wykład 3 Katedra Inżynierii i Aparatury Przemysłu Spożywczego 30 października 2013 1/56 Warunek równowagi fazowej Jakich układów dotyczy równowaga fazowa? Równowaga fazowa dotyczy układów: jednoskładnikowych
Bardziej szczegółowoZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1
METODY PRZECHOWYWANIA I UTRWALANIA BIOPRODUKTÓW ZAMRAŻANIE PODSTAWY CZ.1 Opracował: dr S. Wierzba Katedra Biotechnologii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Opolskiego Zamrażaniem produktów nazywamy proces
Bardziej szczegółowoMECHANIZM NEUROHORMONALNY
MECHANIZM NEUROHORMONALNY bodźce nerwowe docierają do nerek włóknami nerwu trzewnego, wpływają one nie tylko na wielkość GFR i ukrwienie nerek (zmieniając opór naczyń nerkowych), ale również bezpośrednio
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.
Bardziej szczegółowoRównowagi fazowe. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Równowagi fazowe Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny Równowaga termodynamiczna Przemianom fazowym towarzyszą procesy, podczas których nie zmienia się skład chemiczny układu, polegają
Bardziej szczegółowoWymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II
Wymagania programowe: Gimnazjum chemia kl. II Dział: Wewnętrzna budowa materii Ocena dopuszczająca [1] posługuje się symbolami odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego zapisuje wzory sumaryczne
Bardziej szczegółowoFazy i ich przemiany
Układy i fazy Fazy i ich przemiany Co to jest faza? 1. Faza to forma występowania materii jednolita w całej objętości pod względem składu chemicznego właściwości fizycznych (Atkins) 2. Faza to część układu
Bardziej szczegółowoChemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II
Chemia klasa VII Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny Semestr II Łączenie się atomów. Równania reakcji Ocena dopuszczająca [1] Ocena dostateczna [1 + 2] Ocena dobra [1 + 2 + 3] Ocena bardzo dobra
Bardziej szczegółowoRównowaga kwasowo-zasadowa
Równowaga kwasowo-zasadowa Dorosły człowiek wytwarza ok. 18 moli tj 448 l CO 2 na dobę. Ponad 90% CO 2 wydalanego przez płuca powstaje w 3 reakcjach katalizowanych przez dekarboksylazy w mitochondriach.
Bardziej szczegółowoStany równowagi i zjawiska transportu w układach termodynamicznych
Stany równowagi i zjawiska transportu w układach termodynamicznych dr hab. Jerzy Nakielski Katedra Biofizyki i Biologii Komórki plan wykładu: 1. Funkcje stanu dla termodynamicznego układu otwartego 2.
Bardziej szczegółowoRównowagi w roztworach wodnych
Równowagi w roztworach wodnych Stan i stała równowagi reakcji chemicznej ogólnie Roztwory, rozpuszczalność, rodzaje stężeń, iloczyn rozpuszczalności Reakcje dysocjacji Stopień dysocjacji Prawo rozcieńczeń
Bardziej szczegółowoPraca objętościowa - pv (wymiana energii na sposób pracy) Ciepło reakcji Q (wymiana energii na sposób ciepła) Energia wewnętrzna
Energia - zdolność danego układu do wykonania dowolnej pracy. Potencjalna praca, którą układ może w przyszłości wykonać. Praca wykonana przez układ jak i przeniesienie energii może manifestować się na
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020
Wymagania edukacyjne na poszczególne roczne oceny klasyfikacyjne z przedmiotu chemia dla klasy 7 w r. szk. 2019/2020 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wymagań na ocenę dopuszczającą.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Roztwory i ich właściwości
I. Roztwory rzeczywiste ĆWICZENIE 4 Roztwory i ich właściwości 1. Sporządzanie roztworu CuSO 4 o określonym stężeniu procentowym - wykonać w zespołach 2-osobowych W celu sporządzenia 25 lub 50 ml 10% m/v
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoTermochemia elementy termodynamiki
Termochemia elementy termodynamiki Termochemia nauka zajmująca się badaniem efektów cieplnych reakcji chemicznych Zasada zachowania energii Energia całkowita jest sumą energii kinetycznej i potencjalnej.
Bardziej szczegółowoPrzeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników.
Przeliczanie zadań, jednostek, rozcieńczanie roztworów, zaokrąglanie wyników. Stężenie procentowe wyrażone w jednostkach wagowych określa liczbę gramów substancji rozpuszczonej znajdującej się w 0 gramach
Bardziej szczegółowoWykład 10 Równowaga chemiczna
Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW
Ćwiczenie nr 1 WŁAŚCIWOŚCI KOLIGATYWNE ROZTWORÓW I. Osmoza i ciśnienie osmotyczne Zasada: Ciśnienie osmotyczne - różnica ciśnień wywieranych na błonę półprzepuszczalną przez dwie ciecze, które błona ta
Bardziej szczegółowoWODA. NajwaŜniejszy nieorganiczny składnik organizmów Ŝywych (znajduje się w przestrzeni wewnątrz i pozakomórkowej)
NajwaŜniejszy nieorganiczny składnik organizmów Ŝywych (znajduje się w przestrzeni wewnątrz i pozakomórkowej) Niezbędna do przebiegu procesów metabolicznych w komórkach Pełni rolęśrodka transportu WODA
Bardziej szczegółowoMechanizm działania buforów *
Mechanizm działania buforów * UNIWERSYTET PRZYRODNICZY Z doświadczenia nabytego w laboratorium wiemy, że dodanie kropli stężonego kwasu do 10 ml wody powoduje gwałtowny spadek ph o kilka jednostek. Tymczasem
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELETROLITÓW Opracowanie: dr Jadwiga Zawada, dr inż. rystyna Moskwa, mgr Magdalena Bisztyga 1. Dysocjacja elektrolityczna Substancje, które podczas rozpuszczania w wodzie (lub innych
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii
Wymagania programowe na poszczególne oceny chemia kl. II Gimnazjum Rok szkolny 2015/2016 Wewnętrzna budowa materii Dopuszczający (K) Dostateczny(P) Dobry(R) Bardzo dobry (D) Celujący (W) Uczeń : - wie,
Bardziej szczegółowoPropozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum
1 Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Dział III. Woda i roztwory wodne Treści nauczania 7. Poznajemy związek chemiczny wodoru i tlenu
Bardziej szczegółowoBUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM
BUDOWA USTROJU Zaburzenia regulacji wodno-elektrolitowej 2016 (C) III Katedra Chirurgii Ogólnej UJ CM Skład ustroju 100% 90% % wagi ciała 80% Tłuszcz 25% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% BMC 75% Tłuszcz
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoRozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń
Rozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Rozcieńczanie i zatężanie roztworów
Bardziej szczegółowo3. Przejścia fazowe pomiędzy trzema stanami skupienia materii:
Temat: Zmiany stanu skupienia. 1. Energia sieci krystalicznej- wielkość dzięki której można oszacować siły przyciągania w krysztale 2. Energia wiązania sieci krystalicznej- ilość energii potrzebnej do
Bardziej szczegółowodla której jest spełniony warunek równowagi: [H + ] [X ] / [HX] = K
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH Szwedzki chemik Svante Arrhenius w 1887 roku jako pierwszy wykazał, że procesowi rozpuszczania wielu substancji towarzyszy dysocjacja, czyli rozpad cząsteczek na jony naładowane
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń: Ocena dostateczna [1 + 2]
Wymagania programowe na poszczególne oceny III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu. (na prawach rękopisu)
Ćwiczenie 2. Charakteryzacja niskotemperaturowego czujnika tlenu (na prawach rękopisu) W analityce procesowej istotne jest określenie stężeń rozpuszczonych w cieczach gazów. Gazy rozpuszczają się w cieczach
Bardziej szczegółowoChemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II
Chemia Nowej Ery Wymagania programowe na poszczególne oceny dla klasy II Szczegółowe kryteria oceniania po pierwszym półroczu klasy II: III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2 WYZNACZANIE MASY MOLOWEJ I WSPÓŁCZYNNIKA IZOTONICZNEGO VAN T HOFFA METODĄ POMIARU CIŚNIENIA OSMOTYCZNEGO
Ćwiczenie 2 WYZNACZANIE MASY MOLOWEJ I WSPÓŁCZYNNIKA IZOTONICZNEGO VAN T HOFFA METODĄ POMIARU CIŚNIENIA OSMOTYCZNEGO Jeżeli dwa roztwory o różnych stężeniach (lub rozpuszczalnik i roztwór) oddzielimy od
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoRoztwory rzeczywiste (1)
Roztwory rzeczywiste (1) Również w temp. 298,15K, ale dla CCl 4 () i CH 3 OH (). 2 15 1 5-5 -1-15 Τ S H,2,4,6,8 1 G -2 Chem. Fiz. TCH II/12 1 rzyczyny dodatnich i ujemnych odchyleń od prawa Raoulta konsekwencja
Bardziej szczegółowoKompartmenty wodne ustroju
Kompartmenty wodne ustroju Tomasz Irzyniec Oddział Nefrologii, Szpital MSWiA Katowice Zawartość wody w ustroju jest funkcją wieku, masy ciała i zawartości tłuszczu u dzieci zawartość wody wynosi około
Bardziej szczegółowoI. Właściwości wody: II. Stany skupienia wody. Na dnie zbiornika wodnego jest zawsze temperatura 4 O C (największa gęstość wody).
I. Właściwości wody: bezbarwna bezwonna bez smaku dobry rozpuszczalnik temp. topnienia 0 O C temp. wrzenia 100 O C (pod ciśnieniem 1013 hpa) największa gęstość przy temp. 4 O C Na dnie zbiornika wodnego
Bardziej szczegółowo1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?
Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów 24 stycznia 2018 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia 1
Tomasz Lubera Półogniwo Podstawowe pojęcia 1 układ złożony z min. dwóch faz pozostających ze sobą w kontakcie, w którym w wyniku zachodzących procesów utleniania lub redukcji ustala się stan równowagi,
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018. III. Woda i roztwory wodne. Ocena dopuszczająca [1] Uczeń:
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMII kl. II 2017/2018 III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących w przyrodzie podaje, na czym polega obieg wody w przyrodzie wymienia
Bardziej szczegółowoChemia. Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum
Chemia Wymagania programowe na poszczególne oceny dla uczniów klas II gimnazjum 1 określa, co wpływa na aktywność chemiczną pierwiastka o dużym stopniu trudności wykonuje obliczenia stechiometryczne [1+2]
Bardziej szczegółowoRoztwory elekreolitów
Imię i nazwisko:... Roztwory elekreolitów Zadanie 1. (2pkt) W teorii Brönsteda sprzężoną parą kwas-zasada nazywa się układ złożony z kwasu oraz zasady, która powstaje z tego kwasu przez odłączenie protonu.
Bardziej szczegółowoCHEMIA - wymagania edukacyjne
CHEMIA - wymagania edukacyjne III. Woda i roztwory wodne charakteryzuje rodzaje wód występujących podaje, na czym polega obieg wody wymienia stany skupienia wody nazywa przemiany stanów skupienia wody
Bardziej szczegółowoPlan wynikowy i wymagania edukacyjne z chemii w klasie II - giej
1 Plan wynikowy i wymagania edukacyjne z chemii w klasie II - giej Woda i roztwory wodne 7.1. Woda właściwości i rola w przyrodzie 7.2. Zanieczyszczenia wód 51. Właściwości i rola wody w przyrodzie. Zanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoKarta pracy IV/1a - Reakcje w roztworach: - rozpuszczanie, rozpuszczalność i krystalizacja
Karta pracy IV/1a - Reakcje w roztworach: - rozpuszczanie, rozpuszczalność i krystalizacja I. Rozpuszczalność 1. Rozpuszczalność - maksymalna ilość gram substancji, która w określonej temperaturze rozpuszcza
Bardziej szczegółowoSzczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016
Szczegółowe wymagania edukacyjne z przedmiotu chemia dla klasy II gimnazjum, rok szkolny 2015/2016 II. Wewnętrzna budowa materii posługuje się symbolami pierwiastków odróżnia wzór sumaryczny od wzoru strukturalnego
Bardziej szczegółowoLaboratorium z chemii fizycznej. Zakres zagadnień na kolokwia
CHEMIA semestr III Laboratorium z chemii fizycznej Zakres zagadnień na kolokwia 1. Wymagania ogólne Podstawą przygotowania do ćwiczeń jest skrypt pt. Chemia fizyczna. Ćwiczenia laboratoryjne, praca zbiorowa
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018. Eliminacje szkolne
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW 2017/2018 Eliminacje szkolne Podczas rozwiązywania zadań
Bardziej szczegółowoWymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk. II. Wewnętrzna budowa materii
Wymagania programowe z chemii w kl.2 na poszczególne oceny ; prowadzący mgr Elżbieta Wnęk II. Wewnętrzna budowa materii definiuje pojęcie wartościowość podaje wartościowość pierwiastków w stanie wolnym
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z CHEMII W KLASIE DRUGIEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z CHEMII II. Wewnętrzna budowa materii ciąg dalszy ( I półrocze) wymienia typy wiązań zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne podaje definicje wiązania kowalencyjnego
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowoPodstawy termodynamiki.
Podstawy termodynamiki. Termodynamika opisuje ogólne prawa przemian energetycznych w układach makroskopowych. Określa kierunki procesów zachodzących w przyrodzie w sposób samorzutny, jak i stanów końcowych,
Bardziej szczegółowoProwadzący. http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5)
Tomasz Lubera dr Tomasz Lubera mail: luberski@interia.pl Prowadzący http://luberski.w.interia.pl telefon PK: 126282746 Pokój 210A (Katedra Biotechnologii i Chemii Fizycznej C-5) Konsultacje: we wtorki
Bardziej szczegółowoWymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II. I. Wewnętrzna budowa materii. Ocena bardzo dobra [ ]
Wymagania programowe na poszczególne oceny CHEMIA klasa II I. Wewnętrzna budowa materii wymienia typy wiązań zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne podaje definicje wiązania kowalencyjnego wymaganych
Bardziej szczegółowoWykład 8. Równowaga fazowa Roztwory rzeczywiste
Wykład 8 Równowaga fazowa Roztwory rzeczywiste Roztwory doskonałe Porównanie roztworów doskonałych i Roztwory Doskonałe rzeczywistych Roztwory Rzeczywiste Spełniają prawo Raoulta Mieszanie w warunkach
Bardziej szczegółowoZjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Bardziej szczegółowoOdwracalność przemiany chemicznej
Odwracalność przemiany chemicznej Na ogół wszystkie reakcje chemiczne są odwracalne, tzn. z danych substratów tworzą się produkty, a jednocześnie produkty reakcji ulegają rozkładowi na substraty. Fakt
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I
Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoEkstrakcja. Seminarium 7. 23/11/2015
Ekstrakcja Seminarium 7. Prawo podziału Nernsta Jeżeli do układu złożonego z dwóch praktycznie niemieszających się cieczy wprowadzimy trzeci składnik, rozpuszczający się w obu cieczach, to w wyniku ustalenia
Bardziej szczegółowodr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
2. METODY WYZNACZANIA MASY MOLOWEJ POLIMERÓW dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoWoda. Najpospolitsza czy najbardziej niezwykła substancja Świata?
Woda Najpospolitsza czy najbardziej niezwykła substancja Świata? Cel wykładu Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule A także próby odpowiedzi na pytania typu: Dlaczego woda jest mokra a lód śliski? Dlaczego
Bardziej szczegółowoTransport przez błony
Transport przez błony Transport bierny Nie wymaga nakładu energii Transport aktywny Wymaga nakładu energii Dyfuzja prosta Dyfuzja ułatwiona Przenośniki Kanały jonowe Transport przez pory w błonie jądrowej
Bardziej szczegółowoOsmometriazastosowanie. medycynie. Jarosław Kuna COZL 2017
Osmometriazastosowanie w medycynie Jarosław Kuna COZL 2017 Osmometria Osmolalność - ilość moli osmotycznie czynnych rozpuszczonych w 1kg H2O Osmolarność - ilość moli osmotycznie czynnych rozpuszczonych
Bardziej szczegółowo