Golden Delicious - smakowita zieleń w polskich sadach

Transkrypt

1 Golden Delicious - smakowita zieleń w polskich sadach Autor: Tomasz Kodłubański Data: 9 października 2017 Golden Delicious, czy bardziej po polsku Golden Delicjusz, to jedna z najstarszych odmian jabłoni, która wciąż cieszy się nie tylko dużym powodzeniem wśród konsumentów, lecz także zainteresowaniem sadowników. Pierwszy Golden został wyselekcjonowany w Stanach Zjednoczonych w końcu XIX wieku. Swoją popularność zawdzięcza walorom smakowym owoców oraz corocznemu, wysokiemu plonowaniu. Ponadto na świecie do powszechnej uprawy weszło wiele odmian pochodzących od Golden Delicious, np. Jonagold czy Ligol. W polskich sadach produkcyjnych pojawiła się w latach 70. ubiegłego wieku. Wśród jabłek o zielonej skórce jest to odmiana najczęściej uprawiana w Europie. Obecnie w Polsce jest ona promowana jako jedna z czterech odmian tworzących markę polskich jabłek Kings & Apples. Gdzie się uprawia Golden Delicious W Europie odmiana ta jest najczęściej uprawiana w Południowym Tyrolu, w sadach Alp oraz w rejonie Limousin w Masywie Centralnym we Francji. Ze względu na łagodny klimat Południowo- 1/6

2 Zachodniej Europy odmiana ta wydaje najbardziej soczyste i największe owoce. Potentatami w produkcji tej odmiany są Włochy ton rocznie, we Francji ton, w Hiszpanii ton, a w Portugalii ton. W Polsce, sadownicy do zakładania nowych sadów preferują raczej sporty Goden Delicious. Produkcja owoców Golden Delicious w Polsce wynosi około ton rocznie. Poza Europą w produkcji tej odmiany przoduje Turcja i Ameryka Południowa. Golden Delicious to dzisiaj jedna z najczęściej uprawianych odmian jabłoni w polskich sadach. Charakterystyka owoców Kształt owoców Golden Delicious jest zazawyczaj kulisto-stożkowy, rzadziej kulisto-spłaszczony. 2/6

3 Odmiana ma tendencję do ordzawiania się owoców. Skórka owoców ma kolor żółty, ale mamy także mutanty zielone. W niektórych rejonach uprawy na owocach pojawia się różowy rumieniec. Rozmiar jabłek jest zróżnicowany i w dużym stopniu zależy od liczby owoców na drzewie oraz wigoru drzewa opisuje odmianę Marek Piech doradca sadowniczy. W sprzyjających warunkach uprawy około 75% owoców osiąga mm średnicy. W rejonach chłodniejszych mają one zwykle średnicę o 5 mm mniejszą. Ze względu na dużą wrażliwość na mróz i spadki temperatury w okresie kwitnienia, w kwaterach Golden Deliciousa i jego sportów wskazane jest zamontowanie instalacji przeciwprzymrozkowej. Owoce deserowe do bezpośredniego spożycia oraz jako surowiec do wyrobu przetworów. Drzewo Golden Delicious kwitnie średniowcześnie. Odmiana ta jest uważana w dużej mierze za samopylną. Z licznych doświadczeń sadowników wynika jednak, że obecność w sadzie zapylaczy wpływa pozytywnie na jakość i kształt jej owoców. Jako zapylacz dla Goldena stosuję takie odmiany jak Gala, Elstar, oraz Idared. I odwrotnie Goden Delicious jest świetnym zapylaczem dla większości szeroko uprawianych odmian jabłoni. Norbert Janikowski Jak uniknąć ordzawiania Jednym z głównych problemów w uprawie tej odmiany jest wrażliwość owoców na ordzawianie. Wynika to ze zmian temperatury w okresie od różowego pąka do około 60 dni po kwitnieniu. Dobrą metodą zapobiegania powstawaniu ordzawień jest stosowanie w tym okresie giberelin (GA4+7). W przypadku mutantów, które nie są wrażliwe na ordzawianie, stosowanie giberelin może skutkować większym wydłużaniem się owoców radzi Marek Piech. Ponadto ordzawianie się owoców może być również efektem stosowania niektórych substancji aktywnych (składników środków ochrony roślin) czy nawozów. Właściwe nawożenie Golden Delicjusz jest znany ze swej wrażliwości na niedobór magnezu, który objawia się nekrotycznymi zmianami na liściach. Zapobiec im można, stosując siarczan magnezu regularnie co 7 10 dni w dawce 5 7 kg/ha. Brak składników mineralnych może doprowadzić do skarlenia owoców na koronach drzew. 3/6

4 Niezbyt liczne owoce były równomiernie rozmieszczone w koronie drzewa, ale niewielkiej średnicy. Według doradcy, kwaterę należało zasilić azotem, który wpływa na wielkość owoców: ok. 40 kg przed kwitnieniem oraz 3-krotnie po kwitnieniu 40 kg/ha i w trakcie sezonu dwukrotnie po 20 kg/ha. Nawożenie tej odmiany i innej obficie owocującej, jak np. Jonagold, wymaga wyższych dawek azotu, nawet do 170 kg/ha twierdzi Sylwester Latoszewski w woj. Śląskiego. Należy pamiętać, że mieszanie go z nawozami wapniowymi może spowodować wytrącanie się nierozpuszczalnych soli. Wiosną można również zastosować posypowo kizeryt zawierający magnez. Objawy niedoboru uwidaczniają się gdy wzrasta temperatura, a zmniejsza je ściółkownie rzędów, które reguluje pobieranie składników pokarmowych z gleby. Może nastąpić także samoczynne i przedwczesne zrzucanie liści. Golden jest doskonale sprzedającym się jabłkiem pochodzącym z polskich sadów W moim sadzie rokrocznie drzewka Golden Delicious zrzucają liście w czasie sezonu podkreśla Szczepan Rutkowski z woj. Małopolskiego. Aby temu zapobiec, stosuję pełny program nawożenia dolistnego bez Ethrelu, gdyż owocowanie nie było zbyt obfite, z posypowym podaniem saletry wapniowej w rzędy drzew (ok. 100 kg nawozu na hektar pasów w celu odżywienia pąków). Ordzawienia na tej odmianie mogą pojawić się wskutek opryskiwania chlorkiem wapnia, zwłaszcza po radykalnej zmianie pogody ze słonecznej na wilgotną, a także po wiosennych spadkach temperatur. Jeśli pogoda jest stabilna można stosować chlorek bez obaw, że powstaną zmiany na skórce. Dobrze też w ochronie Golden Deliciousa stosować substancję czynną kaptan. Przerzedzanie kwiatów W przypadku tej odmiany co roku należy wykonywać przerzedzanie kwiatów i/lub zawiązków owocowych. Zaniechanie tego zabiegu może prowadzić do jej przemiennego owocowania. 4/6

5 Zauważyłem, że odmiana ta dobrze reaguje na ręczne przerzedzanie zawiązków mówi Norbert Janikowski. Wykonuję je po opadzie czerwcowym, gdy pierwsze zawiązki opadają pod wpływem otrząsania gałęzi. Późne przerzedzanie powoduje, co prawda, zwiększenie rozmiarów komórek w granicach ich maksymalnej wielkości, lecz także rozcieńczenie zawartych w nich soli mineralnych. Często takie jabłka mają zbyt mało wapnia i źle się przechowują. Uprawa Golden Delicious pod sieciami antygradowymi nie wpływa ujemnie na jakość owoców. Natomiast przy u życiu sieci białych na owocach może pojawić się różowy rumieniec. Z mojego doświadczenia wiem, że jabłka Golden Delicious zebrane we właściwym terminie mogą być z dobrym efektem przechowane w zwykłej przechowalni do końca lutego, w chłodni do kwietnia, natomiast w chłodni z KA i ULO do końca czerwca lub nawet dłużej. Odmiana ta wymaga wysokiej wilgotności względnej powietrza w komorach przechowalniczych. Tuż przed wyjęciem owoców z komory wilgotność powinna być zmniejszona, co pozwoli zminimalizować uszkodzenia, tj. plamy na skórce oraz obicia mówi Marek Papierkowski sadownik w woj Mazowieckiego. Golden Delicious daje jedne z najsmaczniejszych jabłek w naszych sadach Słodkie mutacje Goldena Ze względu m.in. na mniejszą podatność na ordzawianie się owoców, coraz większa liczba sadowników decyduje się na uprawę mutantów Golden Delicious. Są to m.in. Smoothee, Reinders, Crielaard i Golden Delicious klon B. Część z nich jest z powodzeniem uprawiana w naszych sadach. Najbardziej rozpowszechnionym w naszym kraju sportem Golden Deliciousa jest Golden Delicious Reinders. W Polsce jest on masowo uprawiany od 2005 r. Skórka tego mutanta, w odróżnieniu od 5/6

6 Golden Deliciousa, jest nieordzawiona, a jej podstawowa barwa jest jasnozielona do zielonkawożółtej. Rumieniec pokrywający owoc jest niekiedy wyraźniejszy i bardziej intensywny niż w przypadku standardowego Goldena pomarańczowołososiowy. Kremowożółty miąższ owoców tego sportu jest smaczny: słodki, choć lekko kwaskowaty, soczysty i aromatyczny. Owoce dojrzewają zwykle w połowie października, a dojrzałość konsumpcyjną osiągają w grudniu. Mogą być z powodzeniem przechowywane w chłodniach z KA do maja, a nawet czerwca dodaje Marek Papierkowski. Golden ze Żdżar Polacy nie gęsi i swoją odmianę Goldena mają. Na skutek prac polskiej grupy hodowlanej AJ!Apple na rynek krajowy wprowadzane są nowe odmiany. Najciekawszym mutantem Golden Delicious jest znaleziona w miejscowości Żdżary k. Nowego Miasta odmiana Golden Dream. Odmianę tę hodowcy opisują jako częściowo samopylną, a jako zapylacze podają odmiany Gala, Idared, Najdared, Reno2, a także Evereste, Professor Sprenger oraz Golden Hornet. Owoce tego mutanta są średniej wielkości, kulisto- stożkowate, o zielonej i gładkiej skórce bez widocznych ordzawień. Dojrzewają w pierwszej dekadzie października i z dobrym skutkiem mogą być przechowywane w chłodniach KA przez 9 miesięcy. Drzewa wykazują niską podatność na mączniaka jabłoni, są natomiast średnio tolerancyjne na parcha jabłoni i zarazę ogniową. 6/6 Powered by TCPDF (