Duże zagrożenie chorobami przechowalniczymi

Transkrypt

1 Duże zagrożenie chorobami przechowalniczymi Być może niezbyt optymistyczne nastroje, wywołane sytuacją na rynkach zbytu, nie sprzyjają rozmyślaniom nad ochroną owoców przed chorobami przechowalniczymi. Niemniej jednak, ograniczając ochronę lub nie chroniąc w ogóle owoców przed zbiorami, narażamy się na bardzo poważne straty. Utrata tylko 10% owoców ze 100 tonowej komory to strata 10 ton. Wszyscy obserwujemy warunki atmosferyczne panujące w ostatnich dniach, które sprzyjają infekcjom owoców przez sprawców chorób przechowalniczych. Przebieg warunków atmosferycznych z ostatnich trzech tygodni (centralna Polska): Data Opad [mm] Średnia dobowa temperatura [ O C] , , ,2 21, ,2 18, ,8 17, ,2 17, , , , , , , , ,2 13, , ,2 12, ,6 11, ,4 11, ,6 12, , ,6 16,3 W obecnej chwili w sadach jabłoniowych obserwujemy liczne występowanie przedwcześnie dojrzałych owoców (Gala, Sampion, Gloster, Ligol). Owoce te są spleśniałe w środku. W wielu z nich rozpoczęły się już procesy odśrodkowego gnicia. Liczne są także owoce z objawami miękkiej zgnilizny przykielichowej. Obie choroby mają swoje źródło w okresie kwitnienia, kiedy to dochodzi do infekcji kwiatów, skutkujących później opisanymi objawami. Realne zagrożenie stanowi także gorzka plamistość podskórna, której objawy pojawiły się w ostatnim czasie, głównie na Sampionie i Ligolu (przede wszystkim na młodszych drzewach).

2 Przebieg warunków atmosferycznych sprzyja także występowaniu szklistości miąższu i objawy tej choroby fizjologicznej możemy już obserwować na wielu owocach. Przebieg warunków atmosferycznych sprzyja także porażeniu owoców przez zarodniki sprawcy parcha przechowalniczego i gorzkiej zgnilizny. Objawy pleśnienia gniazda nasiennego Parch przechowalniczy Sprawcą choroby jest grzyb Venturia inaequalis, a objawia się ona powstaniem na skórce jabłek ciemnoszarych lub czarnych plam o różnej wielkości. Plamy mają najczęściej 1 5 mm średnicy. Na jednym jabłku może być od kilku do kilkudziesięciu plam. Owoce mogą być zakażane przez cały okres wegetacji. Wczesne infekcje prowadzą do powstawania na jabłkach dużych strupów. W miarę wzrostu owoców kolejne zakażenia ujawniają się powstawaniem coraz drobniejszych plam parcha późnego. Natomiast infekcje przed zbiorem mogą ujawnić się dopiero w czasie przechowywania w postaci parcha przechowalniczego. Źródłem późnych infekcji owoców są zarodnikujące w drugiej połowie lata plamy parcha na liściach. Infekcji sprzyja deszczowa pogoda zarodniki konidialne przenoszone są w kroplach wody z liści na owoce w czasie opadów deszczu. Choroba występuje na jabłkach przechowywanych w przechowalniach lub chłodniach. Jest to jedyna infekcyjna choroba przechowalnicza nie powodująca gnicia owoców. Powoduje natomiast znaczne pogorszenie jakości owoców. Porażone jabłka tracą wartość handlową, szybciej więdną i są narażone na zakażenie przez inne grzyby.

3 Nasilenie choroby zależy od nasilenia porażenia liści jabłoni w czasie wegetacji oraz przebiegu pogody przed zbiorem. Objawy wtórniaka wskazują na konieczność ochrony owoców Gorzka zgnilizna jabłek Sprawcami choroby są grzyby: Pezicula alba i Pezicula malicorticis. Objawy chorobowe pojawiają się na jabłkach osiągających dojrzałość konsumpcyjną. Początkowo są to bardzo małe plamki gnilne wokół przetchlinek zwane potocznie oczkowaniem jabłek. Plamki te często niesłusznie zresztą są traktowane jako zjawisko naturalne. Początkowo drobne plamki z czasem powiększają się i zlewają. Zgnilizna sięga głębokim stożkiem w głąb owocu. Zdrowa część owocu przylegająca do zgnilizny jest gorzka w smaku. Skórka gnijącego jabłka w miejscu plam jest początkowo gładka, napięta i często pęka podłużną szczeliną. Kolor plam może być silnie zróżnicowany. Liczba plam na jednym owocu waha się od jednej do kilkudziesięciu. Na dużych plamach gnilnych pod skórką z czasem pojawiają się drobne wypukłości rozmieszczone nieregularnie. Są to owocniki grzybów Pezicula. Przy wysokiej wilgotności powietrza z owocników tych wydobywają się zarodniki w postaci szarokremowego, śluzowatego wycieku. Źródłem zakażenia owoców są saprofityczne i pasożytnicze formy grzybów głównie z rodzaju Pezicula, rozwijające się na ranach zgorzelinowych, martwych sęczkach i krótkopędach. Zarodniki te są przenoszone w kroplach deszczu na zawiązki i owoce. Zakażenie może nastąpić od końca czerwca aż do okresu zbiorów. O terminie zakażenia decydują tylko warunki pogodowe. Choroba rozwija się najpierw w formie utajonej. Zarodniki kiełkują na powierzchni owoców dostają się do przetchlinek, ale początkowo nie są zdolne do przenikania przez nie i wywołania zgnilizny. Grzybnia przez kilka

4 miesięcy żyje saprofitycznie w pobliżu przetchlinek i dopiero gdy jabłko uzyskuje w obiekcie przechowalniczym dojrzałość konsumpcyjną, strzępki przerastają przez przetchlinki do miąższu owocu i powodują szybki rozpad gnilny. Nowoczesne metody przechowywania owoców nie ograniczają oczkowania jabłek. Grzyby wywołujące chorobę rozwijają się doskonale w niskich temperaturach i warunkach modyfikowanej atmosfery. Najbardziej podatne odmiany to: Golden Delicious, Koksa Pomarańczowa, Landsberska, Gala, Elstar, Rubin, Ligol i Fiesta. Choroba nasiliła się w ostatnich latach. Występowaniu choroby sprzyja deszczowa pogoda przed zbiorem owoców oraz obecność w koronie ran zgorzelowych na pędach drzew. Gorzka zgnilizna jabłek należy do najgroźniejszych chorób jabłek i gruszek w przechowalniach, powodującą corocznie duże szkody. Dodatkowo w sadach, gdzie wystąpiły czynniki uszkadzające owoce, np. owocówka, zwójki, grad, nieumiejętne cięcie letnie, może pojawić się zagrożenie ze strony brunatnej zgnilizny i mokrej zgnilizny owoców. Obecnie ze szczególną uwagą należy potraktować odmiany, które będą zbierane na przeciągu najbliższych 2 tygodni. Konieczne są zabiegi przeciwko parchowi przechowalniczemu oraz gorzkiej zgniliźnie. Wybór fungicydów do ochrony przed gorzką jest stosunkowo bogaty. Uważamy, że w tym roku celowe jest przesunięcie zabiegów na terminy tuż przed zbiorem i wykorzystanie krótkiej karencji niektórych z fungicydów. Trudniej będzie poradzić sobie z parchem przechowalniczym z uwagi na znacznie mniejszą ilość produktów zarejestrowanych do zwalczania tej choroby w tym czasie oraz na karencję fungicydów. Objawy gorzkiej plamistości podskórnej.

5 W dalszym ciągu wskazane jest kontunuowanie zabiegów dokarmiania dolistnego wapniem, szczególnie na odmianach wielkoowocowych oraz na młodszych drzewach (FoliQ Amical lub FoliQ Calmax w dawkach 5 l/ha). Warto zwrócić także uwagę na występowanie w niektórych lokalizacjach objawów niedoboru potasu. W takiej sytuacji wskazane jest dokarmianie dolistne tym składnikiem pokarmowym (FoliQ Makro K w dawce 5 l/ha).