Grusze w sadzie. Lipcówka Kolorowa. Bogusław Jeznach, :10

Transkrypt

1 Grusze w sadzie Bogusław Jeznach, :10 Indie mają swoje owoce mango, my mamy bodaj smaczniejsze od nich gruszki. Grusze to po jabłoni najważniejsze drzewa owocowe uprawiane w przydomowych sadach. Pomimo iż gruszki owoce grusz, są wyjątkowo smaczne i wartościowe, uprawa grusz nie jest łatwa. Drzewa te są dość wrażliwe na mróz i podatne na choroby (m.in. parcha gruszy, rdzę gruszy, mączniaka, zarazę ogniową), a ponieważ są obcopylne - do dobrego plonowania, wymagają odpowiednich zapylaczy z innych odmian. Ze wszystkich tych względów, przy wyborze odmian gruszy do uprawy w ogrodzie, należy przede wszystkim kierować się ich odpornością na mróz i choroby, terminem dojrzewania owoców oraz siłą wzrostu drzewa. Owoce grusz mogą dojrzewać w różnych terminach, dlatego wyróżnia się odmiany letnie, jesienne i zimowe gruszy. Odmiany letnie (wczesne), dają głównie owoce deserowe, nadające się do bezpośredniego spożycia. Odmiany jesienne, cieszące się największym wzięciem, rodzą gruszki deserowe, ale nadające się też na przetwory. Odmiany zimowe (późne) to głównie odmiany przeznaczone do przechowywania i na przetwory. Do najpopularniejszych odmian letnich zalicza się m.in.: Lipcówka Kolorowa Jest to jedna z najwcześniejszych odmian, dojrzewająca już w drugiej połowie lipca. Jej owoce są duże, soczyste, słodkie i bardzo smaczne, ale nadają się jedynie do bezpośredniego spożycia, gdyż są nietrwałe (tracą świeżość już kilka dni po zbiorach). Drzewa rosną niezbyt silnie, są dość odporne na choroby, ale średnio wytrzymałe na mróz. Najobficiej plonują w towarzystwie 'Faworytki', 'Bonkreta Williamsa' i 'Konferencji'. Wadą odmiany jest natomiast nierówne dojrzewanie owoców a więc i konieczność wielokrotnych zbiorów. strona 1 / 8

2 Faworytka (Klapsa) Ze względu na znakomity smak, jest to jedna z najpopularniejszych grusz letnich. Jej owoce dojrzewają w drugiej połowie sierpnia i są duże, słodkie i bardzo soczyste. Doskonale nadają się do bezpośredniego spożycia, a także na susze i kompoty. Drzewa obficie plonują w towarzystwie 'Komisówki' i 'Konferencji'. Wadą odmiany jest silny wzrost, niewielka odporność na mróz i choroby (parcha i rdzę gruszy) oraz nieregularne plonowanie. Klapsa odmiany czerwonej Największym uznaniem wśród grusz, cieszą się odmiany jesienne, dające dość twarde, mięsiste, strona 2 / 8

3 smaczne owoce, idealne zarówno do bezpośredniego spożycia jak i na przetwory. Do najpopularniejszych odmian jesiennych należą: Bonkreta Williamsa Jest to odmiana dająca średniej wielkości, smaczne, soczyste, słodko-winne, aromatyczne owoce, nadające się zarówno do bezpośredniego spożycia jak i na przetwory oraz nalewki. Owoce mają nieregularny kształt i szybko przejrzewają, dlatego powinny być zbierane zaraz po dojrzeniu (koniec sierpnia początek wrzesnia). Odmiana plonuje obficie i jest średnio podatna na parcha, ale bardzo wrażliwa na mróz. Jest to ważna odmiana uprawna należąca do grupy grusz zachodnich. Odmiana bardzo stara, znaleziona około połowy XVIII wieku przez Staira w Anglii jako przypadkowa siewka, do uprawy wprowadzona w 1797 przez Williamsa. W USA wprowadzona do uprawy w roku 1817 pod nazwą Bartlett. W Polsce wpisana do Rejestru Odmian Roślin Sadowniczych w 1990 roku, obecnie rzadziej uprawiana. Drzewo w pierwszych latach rośnie średnio silnie, po wejściu w okres owocowania wzrost słabnie. Tworzy koronę jajowatostożkową, często zagęszczającą się i nieregularną. W starszym wieku konary mają tendencję do zwieszania się. Owoce najczęściej średnie lub duże, niewyrównane wielkością, jajowatego kształtu, wydłużone o nierównej i pofałdowanej powierzchni. Skórka cienka, delikatna, gładka, lekko błyszcząca z wieloma rdzawymi przetchlinkami, koloru słomkowożółtego, czasem z delikatnym rozmytym rumieńcem. Szypułka krótka i gruba, zagłębienie szypułkowe płytkie, często ordzawione. Kielich mały, półotwarty lub zamknięty. Miąższ kremowobiały, masłowy, delikatny, soczysty, winnosłodki, o korzennym aromacie. Jest to odmiana deserowa, lecz nadająca się również na przetwory (soki, susz, gruszki w syropie, odżywki dietetyczne). Z odmiany tej w Niemczech produkuje się wódkę, często z zatopionym w butelce całym owocem. W Polsce nieco zapomniana, chociaż zalecana jest do uprawy w dobrych stanowiskach również w zimniejszych rejonach kraju. Ze względu na jej szerokie zastosowanie polecana do upraw amatorskich. strona 3 / 8

4 Jej ciekawym wariantem jest 'Red Bonkreta Williamsa', której owoce mają czerwonokarminowy rumieniec pokrywający całą powierzchnię owocu. Różni się nieco większą wrażliwością na mróz oraz późniejszym o kilka dni terminem zbioru. Wszystkie pozostałe cechy użytkowe są takie same. W Stanach Zjednoczonych, gdzie Bartlett jest w ogóle najpopularniejszą gruszą, wyróżnia się szereg barwnych sportów, takich jak: 'Arnold', 'Biggar', Russet Bartlett', 'Double Williams', 'Knock-Out Russet Bartlett', 'Max-Red Bartlett', 'Moyer Russet Bartlett', 'Nye Russet Bartlett', 'Parburton', 'Redbald 66', 'Russet Bartlett', 'Striped Williams' itp. Odmiana wcześnie wchodzi w okres owocowania (2-3 rok po posadzeniu), owocuje corocznie i obficie. Najczęściej stosowaną podkładką są siewki gruszy pospolitej lub gruszy kaukaskiej ponieważ przy zastosowaniu pigwy wykazuje objawy niezgodności fizjologicznej. Z powodu złego zrastania zalecane jest stosowanie Bery Hardego jako pośredniej i jednocześnie mrozoodpornej przewodniej. Odmiana ta jest podatna na zarazę ogniową i średnio wrażliwa na parcha gruszy. Odmiana jest uznawana za bardzo wrażliwą na mróz w okresie zimowym i łatwo przemarzającą. Przy odpowiedniej pielęgnacji jednak dość dobrze się regeneruje. Pąki kwiatowe są dość wytrzymałe na przymrozki. Kwitnie w połowie okresu kwitnienie grusz. Jest to także świetny zapylacz dla wielu odmian grusz. Owoce dojrzewają na przełomie sierpnia i września. Dojrzałość konsumpcyjną osiągają kilka dni po zbiorze. Przechowywanie w chłodni do 4 miesięcy, w chłodni z kontrolowaną atmosferą do strona 4 / 8

5 maja. Konferencja Jest to bardzo stara angielska odmiana jesienna, datowana z 1884 roku. Jest to jedna z najchętniej uprawianych odmian gruszy w UE, a w Polsce najbardziej lubiana i najsmaczniejsza grusza jesienna. Jej owoce są jędrne, soczyste i słodkie, dlatego doskonale nadają się do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Owoce dojrzewają w drugiej połowie IX i są dość trwałe (zachowują świeżość przez ok. 1,5 miesiąca po zbiorach). Drzewa rosną niezbyt silnie, wcześnie wchodzą w okres owocowania i obficie plonują. Odmiana jest też mało podatna na choroby i dość wytrzymała na mróz. Ważną grupą odmian są grusze zimowe, których owoce dojrzewają późno, ale doskonale nadają się do strona 5 / 8

6 przechowywania. Do najpopularniejszych grusz zimowych należą: Generał Leclerc Jest to odmiana o smacznych, soczystych, słodko-kwaśnych owocach, w Polsce dojrzewająca pod koniec września. Owoce nadają się do przechowywania przez około 1,5 miesiąca. Drzewa rosną silnie, plonują regularnie i obficie oraz wcześnie wchodzą w okres owocowania. Odmiana średnio odporna na mróz i parcha, ale wrażliwa na zarazę ogniową. Komisówka Odmiana strona 6 / 8

7 o bardzo smacznych, słodko-kwaśnych, soczystych owocach, doskonałych do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Owoce średnie lub duże, dojrzewające na przełomie września i października. Drzewa rosną silnie, są dość odporne na mróz i mało podatne na choroby (z wyjątkiem zarazy ogniowej). Lukasówka Bardzo popularna odmiana o smacznych słodko-winnych, dużych owocach. Idealna do bezpośredniego spożycia i na przetwory. Owoce dojrzewają na przełomie września i października i są bardzo trwałe (w chłodni mogą przetrwać około pół roku). Drzewa rosną dość silnie, plonują obficie (zapylacze to m.in. 'Komisówka' i 'Faworytka') i są mało podatne na zarazę ogniową. Ich wadą jest natomiast wrażliwość na mróz i parcha. Triumf Packhama Zimowa odmiana o smacznych, słodko-kwaśnych owocach, nadających się do bezpośredniego spożycia, na przetwory i do przechowywania (zbiór na początku października). Drzewa rosną średnio silnie, plonują corocznie, ale niezbyt obficie i są mało podatne na choroby. Ich wadą jest dość duża wrażliwość na mróz. strona 7 / 8

8 Nojabrskaja Rosyjska odmiana o dużych, smacznych owocach, doskonale nadających się do przechowywania (w chłodni zachowują świeżość przez ponad pół roku, do spożycia nadają się kilkanaście dni po zbiorach). Zbiór owoców pod koniec września. Drzewa rosną średnio silnie, są mało podatne na choroby, ale średnio wrażliwe na mróz. Uta Cenna odmiana o dużych, smacznych, aromatycznych, słodko kwaśnych owocach, dokonała do przechowywania (w chłodni do pół roku). Owoce nadają się do zbioru na przełomie września i października. Drzewa rosną słabo, są odporne na W cyklu OWOCE I ORZECHY na moim blogu ukazały się dotychczas: 01.Addio banany ( ) 02.Jagody palmy assai ( ) 03.Grusze w sadzie ( ) choroby, ale średnio wrażliwe na mróz. strona 8 / 8 Powered by TCPDF (