Atlas niedoborów składników EDYCJA 2011

Transkrypt

1 Atlas niedoborów składników MINERALNYCH w uprawie ROŚLIN sadowniczych I JAGODNIKÓW ORAZ PROGRAMY ICH NAWOŻENIA EDYCJA 2011

2 PRZEDSTAWICIELE HANDLOWI EKOPLON SA

3 Głównym celem nawożenia jest uzyskiwanie takich plonów, przy których zapewniona jest opłacalność produkcji oraz wysoka jakość owoców z jednocześnie minimalnym obciążeniem środowiska naturalnego. Nawożenie roślin sadowniczych opiera się na znajomości wymagań pokarmowych roślin, wynikach analizy chemicznej gleby i rośliny oraz na ocenie siły wzrostu, wysokości plonowania roślin i jakości ich owoców. W sadzie czy jagodniku możemy mieć do czynienia z różnymi poziomami odżywienia roślin w składniki pokarmowe: Głęboki niedobór składnika pokarmowego stan odżywienia roślin zakłócający w sposób drastyczny procesy biochemiczne. Taki stan wywołuje widoczne objawy niedoboru danego składnika. Niedobór utajony określa stan odżywienia rośliny, w którym jej tkanki i organy są niedostatecznie zaopatrzone w jeden lub kilka składników pokarmowych. Niedobór ma silny wpływ na wzrost i plonowanie roślin, ale nie daje widocznych symptomów zewnętrznych. Odżywienie optymalne oznacza stan rośliny, w którym procesy biochemiczne zachodzą na optymalnym poziomie. Odżywienie luksusowe, to stan rośliny, gdzie mamy przekroczenie krytycznych zawartości składników pokarmowych. Efektem tego stanu może być zahamowanie wzrostu lub pogorszenie jakości plonu. Nadmiar toksyczny - to taki stan odżywienia, który powoduje silne zahamowanie wzrostu oraz obniżenie plonowania. (Grzebisz 2008) Niedobory składników mineralnych w roślinie mogą być następstwem: ograniczonej możliwości przemieszczania składnika pokarmowego w roślinie: z tym zjawiskiem mamy do czynienia w przypadku uszkodzenia tkanek pni, konarów i pędów (np. w wyniku nadmarznięcia drzew w okresie zimy), ograniczeń w pobieraniu składników przez podkładki wynikające z genetycznych ich uwarunkowań, niedoboru lub nadmiaru wody w glebie, występowania w profilu glebowym zbitej, nieprzepuszczalnej warstwy, przemarznięcia lub nadmarznięcia systemu korzeniowego, uszkodzenia systemu korzeniowego przez gryzonie, niskiej lub zbyt wysokiej temperatury gleby lub powietrza, niskiej transpiracji (np. w wyniku chłodnej i wilgotnej pogody), braku składnika w glebie, nieodpowiedniego ph gleby (zbyt niskiego lub wysokiego), silnej sorpcji kationów przez kompleks sorpcyjny gleby (głównie K + ), antagonizmu występującego pomiędzy jonami w roztworze glebowym.

4 Niedobór składników mineralnych Konsekwencją niedoboru składników pokarmowych w roślinie są zaburzenia jej funkcji życiowych. Zaburzenia te objawiają się często zmianami w wyglądzie rośliny. Objawy niedoborów składników, szczególnie w początkowej fazie ich powstawania, niełatwo jest rozpoznać i rozróżnić. Rozpoznawanie objawów niedoborów komplikuje także fakt częstego występowania na roślinie objawów braku kilku składników pokarmowych. Objawy niedoboru poszczególnych składników pokarmowych Azot (N): małe, cienkie, jasnozielone liście, przedwcześnie zmieniające kolor na żółto-zielony lub czerwono-purpurowy. Ogonki liściowe przybierają barwę czerwono-brunatną, pędy są cienkie, krótkie oraz szybko kończą swój wzrost. Drzewa słabiej rosną, a wzrost nie odpowiada wzrostowi charakterystycznemu dla danej odmiany, drzewa zawiązują mało pąków kwiatowych, owoce na ogól są drobne, niesmaczne, choć dobrze wybarwione i jędrne. Owoce mają tendencję do wcześniejszego dojrzewania i opadania. Owoce szybko tracą zieloną barwę skórki, pierwsze objawy niedoboru azotu pojawiają się na starszych liściach i stopniowo przemieszczają się na liście wyżej położone na pędzie. Jasnozielone liście jabłoni w środkowej oraz dolnej części pędu spowodowane niedoborem azotu

5 Żółtozielone liście gruszy spowodowane silnym niedoborem azotu Żółtozielone liście czereśni spowodowane niedoborem azotu

6 Niedobór składników mineralnych Fosfor (P): osłabienie wzrostu pędów, przebarwienia liści na kolor karminowo-bordowy i/lub przebarwienie nerwów głównych na kolor fioletowy, w okresie wiosennym objawy dotyczą liści w środkowej części pędów, podczas gdy w okresie letnim wstępują one na młodych liściach, które osadzone są na pędach pod ostrym kątem, w warunkach silnego niedoboru pąki kwiatowe na pędach mogą zamierać, owoce są drobne, słabo wybarwione, niesmaczne, mają obniżoną zdolność przechowalniczą oraz niską trwałość w obrocie handlowym, na truskawkach: niedobór fosforu powoduje późniejsze rozpoczęcie wegetacji, słabsze ukorzenienie roślin, słabe zawiązywanie oraz drobnienie owoców, a także opoźnienie dojrzewania owoców, liście drobnieją, stają się matowe lub ciemnokarminowe. Przebarwienia fioletowo-karminowe na liściach jabłoni wynikające z niedoboru fosforu

7 Bordowe przebarwienie blaszki liściowej gruszy spowodowane niedoborem fosforu Brunatne przebarwienia na liściach czereśni w okresie letnim spowodowane niedoborem fosforu

8 Niedobór składników mineralnych 8 Ciemnokarminowe przebarwienia na blaszce liściowej truskawki spowodowane niedoborem fosforu Potas (K): objawy niedoboru potasu pojawiają się w pierwszej kolejności na starszych liściach, przy umiarkowanym niedoborze liście są mniejsze, przy silniejszym niedoborze pojawiają się chlorotyczne plamy pomiędzy nerwami oraz na brzegach liści; w krótkim czasie chloroza brzeżna przechodzi w nekrozę, a brzegi liści podwijają się do góry. Przy ostrym niedoborze nekroza może objąć całą blaszkę liściową, pędy drzew są krótkie, cienkie, podatne na przemarzanie, owoce są drobne, słabo wybarwione, mało smaczne, lecz dobrze się przechowują i są trwałe w obrocie handlowym, na truskawce: niedobór tego pierwiastka objawia się drobnieniem liści; przy pogłębianiu się niedoborów następuje brunatnienie brzegów liści a następnie całkowite ich zamieranie, rośliny zawiązują mniej pąków kwiatowych na następny rok, plon jest zredukowany, spada wytrzymałość roślin na niskie temperatury, jakość owoców jest pogorszona.

9 Zaawansowana nekroza blaszki liściowej spowodowana niedoborem potasu na jabłoni Brzeżna nekroza blaszki liściowej gruszy spowodowana niedoborem potasu

10 Niedobór składników mineralnych Brzeżna nekroza blaszki liściowej czereśni spowodowana niedoborem potasu Początkowe objawy niedoboru potasu na liściach truskawki 10

11 Zaawansowane objawy na liściach truskawki spowodowane niedoborem potasu Magnez (Mg): niedobór magnezu prowadzi do utraty zielonej barwy między głownymi nerwami liści, chloroza stosunkowo szybko przechodzi w nekrozę, objawy niedoboru pojawiają się na liściach starszych, u dołu długopędów; liście z silnymi objawami opadają, plon jest zredukowany, spada wytrzymałość drzew na niskie temperatury, a wzrost roślin jest zahamowany, owoce mają tendencję do wcześniejszego dojrzewania i opadania, są drobne, mało smaczne, słabo wybarwione, mają niską przydatność do przechowywania oraz obrotu handlowego, na truskawce: na blaszce liściowej widoczne są przebarwienia między nerwami głownymi. 11

12 Niedobór składników mineralnych Nekrozy między głównymi nerwami blaszki liściowej jabłoni spowodowane niedoborem magnezu 12 Chloroza/nekroza między głównymi nerwami blaszki liściowej spowodowana niedoborem magnezu na gruszy

13 Nekroza między głównymi nerwami blaszki liściowej spowodowana niedoborem magnezu na czereśni Wapń (Ca): w uprawach drzew owocowych objawy niedoboru tego składnika na częściach wegetatywnych rośliny pojawiają się stosunkowo rzadko, przy niedoborze wapnia liście wierzchołkowe są jasnozielone, występują na nich plamki o barwie żółto-brązowej, brzegi liści są często postrzępione, jabłka o małej zawartości wapnia są drobne oraz podatne na pękanie, korkowacenie oraz oparzenia słoneczne, jabłka z niską zawartością wapnia przechowują się krócej i gorzej z uwagi na zwiekszoną wrażliwość na: gorzką plamistość podskórną, szklistości miąższu, rozpad wewnętrzny, rozpad chłodniczy, oparzelinę powierzchniową, zbrązowienie przygniezdne; owoce są nietrwałe i gorzej znoszą obrót handlowy, gruszki o małej zawartości wapnia są podatne na: skorkowacenie miąższu, oparzeliznę starczą, rozpady miąższu oraz lucernowatość (drobne zielone plamki na skórce dojrzałych owoców), gruszki ubogie w wapń gorzej i krócej się przechowują, przedwcześnie dojrzewają, są mało trwałe w obrocie handlowym, 13

14 Niedobór składników mineralnych na truskawce: objawy niedoboru wapnia na ich częściach wegetatywnych pojawiają się stosunkowo często; wierzchołki liści zamierają a ich brzegi są często postrzępione lub podwijają się do góry; liście wyglądają jak przypalone, są pomarszczone, mniejsze oraz zniekształcone, następuje ograniczenie wielkości i jakości plonu, owoce drobnieją, są miękkie, podatne na pękanie oraz mniej trwałe w obrocie, na czereśniach: owoce mają tendencję do pękania, są mało trwałe w obrocie handlowym. 14 Rozmyte plamy chlorotyczne na blaszce liściowej jabłoni spowodowane niedoborem wapnia

15 Jabłka z niedoborem wapnia są podatne na: Gorzką plamistość podskórną Plamistość przetchlinkową 15

16 Niedobór składników mineralnych Pękanie Rozpad wewnętrzny 16

17 Szklistość miąższu Gruszki o małej zawartości wapnia są podatne na: Lucernowatość gruszek 17

18 Niedobór składników mineralnych Pękanie i rozpad Korkowacenie miąższu 18

19 Owoce czereśni o małej zawartości wapnia są podatne na pękanie Uszkodzenia brzegów liści truskawki spowodowane niedoborem wapnia 19

20 Niedobór składników mineralnych Bor (B): pąki kwiatowe rozwijają się nieprawidłowo, zamierają kwiaty (szczególnie u grusz), owoce są zdrobniałe, zniekształcone, ordzawione, skorkowaciałe, mało smaczne, mają tendencję do wcześniejszego dojrzewania i opadania, liście wierzchołkowe są chlorotyczne, wąskie, kruche, z nekrozami na brzegach, wzrost pędów jest ograniczony, może dochodzić do zamierania wierzchołków pędów oraz nekroz i łuszczenia się kory na pniach, na czereśniach: zawiązywanie owoców jest słabsze, obserwuje się często obfite opadanie zawiązków (miękka pestka, brak nasiona w pestce), owoce są zdrobniałe, zniekształcone, mało smaczne, mają tendencję do wcześniejszego dojrzewania. Popękane zawiązki u jabłoni spowodowane niedoborem boru 20

21 Pękanie zawiązków u gruszy spowodowane niedoborem boru Korkowacenie i zniekształcenie zawiązków u gruszy spowodowane niedoborem boru 21

22 Niedobór składników mineralnych Zamieranie zarodka w owocach czereśni spowodowane niedoborem boru 22

23 Objawy niedoboru boru na liściach truskawki Objawy niedoboru boru na owocach truskawki 23

24 Niedobór składników mineralnych Żelazo (Fe): objawy niedoboru żelaza pojawiają się na najmłodszych liściach w postaci chlorozy międzyżyłkowej nerwy główne pozostają zielone, przy silnym niedoborze liście wierzchołkowe przybierają barwę żółtą, na brzegach liści mogą pojawiać się nekrotyczne plamy; liście te wyginają się ku górze wzdłuż nerwu głównego, wzrost pędów jest ograniczony; przy drastycznym niedoborze żelaza może dochodzić do zamierania wierzchołków pędów, a nawet całych konarów. Chloroza międzyżyłkowa liści wierzchołkowych u jabłoni spowodowana niedoborem żelaza Silna chloroza liści wierzchołkowych gruszy spowodowana niedoborem żelaza 24

25 Chloroza międzyżyłkowa liści czereśni spowodowana niedoborem żelaza Chloroza najmłodszych liści truskawki spowodowana niedoborem żelaza 25

26 Niedobór składników mineralnych Mangan (Mn): pierwsze objawy niedoboru manganu pojawiają się na liściach w pełni wyrośniętych (w środkowej części długopędów), w postaci rozsianej chlorozy pomiędzy głównymi nerwami liści; chloroza ta zaczyna się od brzegów liści i nie obejmuje nerwów, wzrost pędów jest zahamowany a owoce są drobne, mało soczyste lecz dobrze wybarwione, jabłka i gruszki przy małej zawartości manganu szybko tracą zieloną barwę zasadniczą skórki. Zaawansowana chloroza liści jabłoni spowodowana niedoborem manganu 26 Rozległa chloroza na blaszce liściowej gruszy spowodowana niedoborem manganu

27 Chloroza liści czereśni spowodowana silnym niedoborem manganu Cynk (Zn): niedobór cynku powoduje silne skrócenie międzywęźli pędów, co daje wrażenie rozetowatości liści; liście są małe, wąskie, osadzone blisko siebie na pędzie, pomiędzy głównymi nerwami liści oraz na ich brzegach tworzą się chlorozy w postaci jasnozielonych plam, w warunkach silnego niedoboru cynku wierzchołki pędów zamierają, pędy boczne wyrastające z wierzchołkowej części pędu są krótkie i także zamierają, pąki kwiatowe nie rozwijają się, co prowadzi do słabego kwitnienia i owocowania; owoce są drobne, mało soczyste i często asymetryczne. 27

28 Niedobór składników mineralnych Chlorotyczne liście jabłoni o kształcie łódkowatym spowodowane niedoborem cynku Siarka (S): niedobór siarki prowadzi do zahamowania wzrostu części nadziemnych roślin, charakterystycznym objawem są jasnozielone liście wierzchołkowe, przy niedoborze siarki rośliny są bardziej podatne na różne stresy. 28 Jasnozielone liście jabłoni w wierzchołkowej części pędu spowodowane niedoborem siarki

29 Miedź (Cu): niedobór miedzi sprawia, że wierzchołkowe liście są małe, wąskie oraz łódkowate w wyniku podwijania się ich brzegów do góry; liście te po pewnym czasie brązowieją, ciemnieją i ostatecznie zamierają, niedobór miedzi może prowadzić do opóźnienia kwitnienia oraz osłabienie zawiazywania owoców, przy silnym niedoborze miedzi na drzewach tworzą się tzw. czarcie miotły, co wynika z wybijania pąków z jednorocznych przyrostów oraz dwuletnich pędów. Molibden (Mo): objawem niedoboru molibdenu jest drobnienie wierzchołkowych lisci; są one jednoczesnie pomarszczone, jasnozielone z licznymi drobnymi plamami nekrotycznymi, objawem braku molibdenu może być także słabsze tworzenie się nasion. 29

30 PROGRAMY NAWOŻENIA PROGRAMY NAWOŻENIA POSZCZEGÓLNYCH GATUNKÓW Jabłonie - program nawożenia sadów owocujących 30

31 31

32 PROGRAMY NAWOŻENIA Grusze - program nawożenia sadów owocujących 32

33 Śliwy - program nawożenia sadów owocujących 33

34 PROGRAMY NAWOŻENIA Wiśnie i czereśnie - program nawożenia sadów owocujących 34

35 Maliny - program nawożenia plantacji owocujących na pędach dwuletnich Maliny - program nawożenia plantacji owocujących na pędach jednorocznych 35

36 PROGRAMY NAWOŻENIA Porzeczka - program nawożenia plantacji owocujących 36

37 Truskawki - program nawożenia plantacji owocujących 37

38 PROGRAMY NAWOŻENIA Tabela mieszanin roztworów roboczych nawozów z grupy EKOLIST. TABELA MIESZAŃ ROZTWORÓW ROBOCZYCH NAWOZÓW Nawozy należy mieszać w postaci roztworów wodnych EKOLIST Standard EKOLIST MAKRO 35+Mg EKOLIST MAKRO EKOLIST MAKRO EKOLIST PK-1 EKOLIST P fosforowy EKOLIST Wapniowy EKOLIST MONO Bor EKOLIST MONO Mangan EKOLIST MONO Miedź EKOLIST MONO Cynk EKOLIST MONO Żelazo EKOLIST MIKRO U, Z, RB, K, Zm, S, T SALETRA WAPNIOWA Mocznik Siarczan magnezu EKOLIST Standard / EKOLIST MAKRO 35+Mg EKOLIST MAKRO /- - EKOLIST MAKRO EKOLIST PK /-* EKOLIST P fosforowy EKOLIST Wapniowy EKOLIST MONO Bor +/ /-* EKOLIST MONO Mangan EKOLIST MONO Miedź EKOLIST MONO Cynk EKOLIST MONO Żelazo EKOLIST MIKRO U, Z, RB, K, Zm, S, T + + +/ SALETRA WAPNIOWA można mieszać; - nie mieszać; +/-stosować bezpośrednio po sporządzeniu mieszaniny; +/-* nie przekraczać dawki 1l/ha Ekolistu MONO Bor Tabela mieszanin roztworów roboczych nawozów z grupy MAXIMUS można mieszać; - nie mieszać; +/-stosować bezpośrednio po sporządzeniu mieszaniny; +* nie przekraczać dawki 1kg/ha

39 Tabela łącznego stosowanie nawozów Ekolist z wybranymi ze Ś.O.R. + można mieszać; - nie można mieszać; stosować ściśle z zaleceniami producenta, opryskiwanie wykonać niezwłocznie po sporządzeniu mieszaniny SCHEMAT TWORZENIA CIECZY ROBOCZEJ SKŁADAJĄCEJ SIĘ Z MOCZNIKA, NAWOZU Z GRUPY EKOLIST LUB MAXIMUS ORAZ Ś.O.R. * Poszczególne składniki dodawać przy włączonym mieszadle 39

40 EKOPLON SA, Szydłów, Grabki Duże 82 tel / , fax / ekoplon@ekoplon.pl w w w. e ko l i s t. e ko p l o n. p l Zalecenia zawarte w ulotce mają charakter ogólny i mogą ulec zmianie w zależności od specyficznych warunków klimatycznych, glebowych i innych dotyczących uprawy danych gatunków roślin. Producent nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne szkody powstałe na skutek zastosowania nawozów w specyficznych warunkach, które mogą spowodować zmiany skuteczności nawozów a nawet uszkodzić roślinę uprawną. Ekoplon SA zastrzega sobie prawo autorskie do publikacji Atlas niedoborów składników mineralnych w uprawie roślin sadowniczych i jagodników oraz programy ich nawożenia. Wszelkie treści oraz zdjęcia zawarte w niniejszej publikacji stanowią własność Ekoplon SA. Żadna inna publikacja ani komercyjne wykorzystanie materiałów (w całości lub w części) dostępnych w niniejszej publikacji nie jest dozwolona bez wyraźnej pisemnej zgody Ekoplon SA.