Sprawozdanie z działalności Pełnomocnika Wojewody.

Transkrypt

1 Pełnomocnik Wojewody Łódzkiego ds. Mniejszości Narodowych Jacek Winiarski Sprawozdanie z działalności Pełnomocnika Wojewody. Na stanowisko Pełnomocnika ds. Mniejszości Narodowych zostałem powołany przez Wojewodę Łódzkiego z dniem 12 marca 2008 r. Poprzedni Pełnomocnik - Pan Sławomir Wasilczyk został mianowany na stanowisko Dyrektora Generalnego Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. Na terenie województwa łódzkiego, zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, pochodzącymi z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań przeprowadzonego w 2002 r., zamieszkuje osób posiadających obywatelstwo polskie i deklarujących narodowość inną niż polska, zaliczaną do mniejszości narodowych i etnicznych. Stanowi to 0,06 % ogółu obywateli polskich w województwie łódzkim, w tym: - romska 1018 osób (0,039%), - niemiecka 263 osoby (0,010%), - rosyjska 179 osób (0,007%), - czeska 111 osób (0,004%), - żydowska 65 osób (0,003%). Większość osób należących do mniejszości narodowych żyje w rozproszeniu. Największe skupiska mniejszości romskiej znajdują się w Łodzi - ok. 339 osób, Piotrkowie Trybunalskim ok. 200 osób, Konstantynowie Łódzkim ok. 133 osób, Zgierzu ok. 112 osób, Skierniewicach ok. 75 osób, Pabianicach ok. 55 osób, Opocznie ok. 50 osób. Obecnie trudno jest dokładnie podać ich liczebność, ponieważ wiele rodzin romskich przebywa poza krajem. Ponadto społeczność czeska zamieszkuje w Zelowie, zaś nieliczne grupy mniejszości niemieckiej, rosyjskiej i żydowskiej w Łodzi. Od 2004 r. na terenie województwa łódzkiego realizowany jest Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce, którego zadaniem jest doprowadzenie do pełnego uczestnictwa Romów w życiu publicznym, a także zniwelowanie różnic dzielących tę grupę od reszty społeczeństwa. Szczególnie istotne jest doprowadzenie do wyrównania poziomów

2 w takich dziedzinach jak: edukacja, zatrudnienie, zdrowie, higiena, warunki lokalowe. Niezbędne przy tym jest, aby wspierać Romów w działaniach, zmierzających do podtrzymania własnej tożsamości oraz odrębności kulturowej. Na realizację zadań wynikających z Programu, województwo łódzkie w roku 2004 otrzymało dotację z budżetu państwa w wysokości zł. Ponadto wykorzystano środki pochodzące z innych źródeł w wysokości zł (przekazane przez samorządy). Realizatorem 4 zadań z dziedziny edukacji było Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce. W roku 2005 województwo łódzkie otrzymało dotację z budżetu państwa w wysokości zł. Łącznie zrealizowano 11 zadań, na które wykorzystano dotację w kwocie zł oraz środki pochodzące z innych źródeł w wysokości zł (przekazane przez samorządy). Realizacji wniosków w 2005 r. podjęły się 4 podmioty (Urząd Miejski w Opocznie 4 zadania, Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce 4 zdania, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim 2 zdania i Miejski Ośrodek Kultury w Piotrkowie Trybunalskim 1 zadanie). Zadania obejmowały takie dziedziny jak: edukacja 7 zadań, Romowie a społeczeństwo obywatelskie 2 zadania, kultura i zachowanie romskiej tożsamości etnicznej 2 zadania. W roku 2006 województwo łódzkie otrzymało dotację z budżetu państwa w wysokości zł. Łącznie zrealizowano 8 zadań, na które wykorzystano dotację w kwocie ,33 zł oraz środki pochodzące z innych źródeł w wysokości zł (przekazane przez samorządy). Zadania realizowane były przez: Urząd Miejski w Opocznie 3 zadania, Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce 2 zdania, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim 2 zdania i Miejski Ośrodek Kultury w Piotrkowie Trybunalskim 1 zadanie. Zadania obejmowały takie dziedziny jak: edukacja 4 zadania, Romowie a społeczeństwo obywatelskie 1 zadanie, kultura i zachowanie romskiej tożsamości etnicznej 3 zadania.

3 W roku 2007 województwo łódzkie otrzymało dotację z budżetu państwa w wysokości zł. Łącznie zrealizowano 13 zadań, na które wykorzystano dotację w kwocie ,74 zł oraz środki pochodzące z innych źródeł w wysokości zł (przekazane przez szkoły udostępnienie pomieszczeń na prowadzenie świetlicy i samorządy). Zadania realizowane były przez: Urząd Miejski w Opocznie 3 zadania, Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce 8 zdań, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim 1 zdanie i Miejski Ośrodek Kultury w Piotrkowie Trybunalskim 1 zadanie. Zadania obejmowały takie dziedziny jak: edukacja 8 zadań, Romowie a społeczeństwo obywatelskie 2 zadania, kultura i zachowanie romskiej tożsamości etnicznej 3 zadania. W roku 2008 województwo łódzkie otrzymało dotację z budżetu państwa w wysokości zł. Łącznie zrealizowano 14 zadań, na które wykorzystano dotację w kwocie ,6 zł oraz środki pochodzące z innych źródeł w wysokości ,4 zł (przekazane przez szkoły udostępnienie pomieszczeń na prowadzenie świetlicy i samorządy). Zadania realizowane były przez: Urząd Miejski w Opocznie 5 zadań, Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce 7 zdań, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim 1 zdanie i Miejski Ośrodek Kultury w Piotrkowie Trybunalskim 1 zadanie. Zadania obejmowały takie dziedziny jak: edukacja 9 zadań, Romowie a społeczeństwo obywatelskie 2 zadania, zdrowie 1 zadanie, kultura i zachowanie romskiej tożsamości etnicznej 2 zadania. W 2009 r. województwo łódzkie otrzymało dotację z budżetu państwa w wysokości zł. Łącznie jest realizowanych 11 zadań, na które przeznaczono środki pochodzące z innych źródeł w wysokości zł (przekazane przez szkoły udostępnienie pomieszczeń na prowadzenie świetlicy i samorządy). Zadania realizowane są przez: Urząd Miejski w Opocznie 3 zadania, Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce 5 zadań, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim 1 zdanie i Miejski Ośrodek Kultury w Piotrkowie Trybunalskim 1 zadanie i Urząd Miasta Łodzi 1 zadanie.

4 Zadania obejmują takie dziedziny jak: edukacja 7 zadań, Romowie a społeczeństwo obywatelskie 1 zadanie, sytuacja bytowa 1 zadanie, kultura i zachowanie romskiej tożsamości etnicznej 2 zadania. Realizując zadania Programu osiągnięto pozytywne rezultaty w wielu sferach życia społecznego Romów mieszkających na terenie województwa łódzkiego. Wskazuje to na celowość kontynuowania Programu w kolejnych latach. Najważniejszą dziedziną, podejmowaną w ramach Programu jest edukacja. Działalność świetlic integracyjnych przy szkołach podstawowych w Opocznie, Konstantynowie Łódzkim i Łodzi umożliwiła dzieciom przebywanie w grupach, co przyczynia się do wypracowywania chęci wspólnego działania oraz systematyczności w nauce. Pomaga uczestnikom zajęć zrozumieć problemy związane z odmiennością narodową. W wyniku funkcjonowania świetlic zmienia się wzajemny stosunek dzieci romskich i polskich. Praca z uczniami przyczyniła się do poprawy w zakresie edukacji, świadomości społecznej i wzajemnej tolerancji. Decydujący wpływ na poprawę frekwencji i wyników nauczania uczniów romskich miało zatrudnienie asystentów edukacji romskiej i nauczycieli wspomagających. W trakcie zajęć muzycznych dzieci uczyły się tradycyjnych pieśni i tańców, a tym samym lepiej poznały swój język, kulturę i tradycję. Podejmowane w ramach Programu działania wpłynęły na budowanie dobrych relacji między rodzicami, uczniami, szkołą i środowiskiem lokalnym, w którym funkcjonuje ludność romska. Ponadto w ramach zadań Programu, dla dzieci zostały zakupione podręczniki, przybory szkolne i pomoce dydaktyczne. Dla dzieci i młodzieży ze społeczności romskiej organizowano również wypoczynek letni, wycieczki turystyczno-krajoznawcze oraz zajęcia sportowe i rekreacyjne. Dzieci ze świetlicy środowiskowej w Piotrkowie Trybunalskim, uczestniczyły także w festynach plenerowych, odbywających się pod hasłem Wyciągamy dzieci z bramy. W roku 2005 w województwie łódzkim rozpoczęto projekt Pomoc Administracyjna dla Romów. Celem tego projektu była pomoc Romom w załatwianiu spraw administracyjnoprawnych. Dla słabo wykształconych, a często niepiśmiennych przedstawicieli społeczności romskiej, niezbędne jest udzielanie fachowych porad, pomoc w pisaniu pism urzędowych i wypełnianiu formularzy. W roku bieżącym w Opocznie dla rodzin ze społeczności romskiej przeprowadzono remont budynku socjalnego. Miasto przeznaczyło na powyższe zadanie własne środki

5 finansowe w wysokości ,98 zł. Pierwszym etapem modernizacji budynku był remont dachu. Powyższy projekt uwzględnia również wymianę stolarki okiennej, drzwi wejściowych, ocieplenie budynku i remont schodów. W ramach profilaktyki i pomocy zdrowotnej zakupiono dla społeczności romskiej leki, co przyczyniło się do poprawy stanu zdrowia. Ponadto jednemu z uczniów romskich, przygotowującemu się do zabiegu operacyjnego, zakupiono szczepionkę przeciw żółtaczce. Romowie objęci zostali także szkoleniami z zakresu pierwszej pomocy, higieny i profilaktyki zdrowotnej. W ramach Programu podejmowano też działania zmierzające do popularyzacji kultury romskiej (poprzez wspieranie działalności istniejących zespołów muzycznych, poprzez zakup instrumentów muzycznych, zatrudnienie nauczyciela muzyki, zakup strojów dla Romów). Co roku, 1 Maja, organizowany jest w Amfiteatrze Miejskim w Piotrkowie Trybunalskim, wieczór romski, w którym występują zespoły romskie, np. Jamaro Drom i Perła i Bracia. Dzięki wsparciu finansowym Urzędu Miasta Łodzi Stowarzyszenie Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce zorganizowało festiwal pn. Z wiatrem we włosach - poznanie kultury romskiej. Ponadto, po przyznaniu decyzją Ministra Finansów środków finansowych na realizację zadań, od 2008 r. organizowane są w Łódzkim Urzędzie Wojewódzkim w Łodzi spotkania z podmiotami realizującymi Program, w celu omówienia zasad, dotyczących składania sprawozdań z wykonania zadania publicznego. W bieżącym roku uczestniczyłem w spotkaniach Prezydentów Miast Piotrkowa Trybunalskiego i Skierniewic z przedstawicielami społeczności romskiej. Spotkania poświęcone były omówieniu bieżących problemów, z którymi na co dzień borykają się Romowie. W wyniku spotkania Prezydenci Miast zadeklarowali chęć złożenia wniosków na 2010 r. na remonty mieszkań dla społeczności romskiej. Społeczność romska pozytywnie ocenia zadania realizowane w ramach Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce. Zamieszkującą na terenie województwa łódzkiego mniejszością czeską opiekuje się pastor Kościoła Ewangelicko Reformowanego, ks. Mirosław Jelinek.

6 W roku 2008 w Zelowie zorganizowane zostały Dni Kultury Czeskiej. Na inaugurację przybyli: Ambasador Republiki Czeskiej w Polsce, delegacja województwa południowomorawskiego, władze stowarzyszenia EXULANT, grupującego potomków Braci Czeskich. Wojewodę Łódzkiego reprezentował Dyrektor Generalny Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi. W czerwcu bieżącego roku wystąpiłem z wnioskiem nominacyjnym o przyznanie nagrody imienia Sergio Vieira de Mello Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka dla Pani Krystyny Markowskiej Prezesa Stowarzyszenia Centrum Doradztwa i Informacji dla Romów w Polsce. Nagroda została ustanowiona z inicjatywy Stowarzyszenia Willa Decjusza w roku 2003 i przyznawana jest osobom oraz organizacjom pozarządowym za ich działania na rzecz pokojowego współistnienia i współdziałania społeczeństw, religii i kultur. Ponadto w sierpniu bieżącego roku, w rocznicę zagłady Żydów z Liztmannstadt Getto, zorganizowano w Łodzi kilkudniowe uroczystości, podczas których oddano hołd pomordowanym Żydom i Polakom, którzy ich ratowali. W obchodach uczestniczyło ponad dwa tysiące osób, w tym 116 ocalałych. Gościem specjalnym uroczystości był Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński z małżonką. Gospodarz obchodów, Prezydent Miasta Łodzi Jerzy Kropiwnicki zaprosił także władze województwa łódzkiego: Wojewodę Jolantę Chełmińską i Marszałka Województwa Łódzkiego Włodzimierza Fisiaka. Najważniejszą częścią uroczystości było odsłonięcie Pomnika Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Łódź, dnia 23 września 2009 r.