Historia. Wielki egzamin. Klasa II. Test 2. Wersja A

Transkrypt

1 HGII/2A Historia. Wielki egzamin Klasa II. Test 2. Wersja A Część II. Polska Andegawenów i pierwszych Jagiellonów Instrukcja dla ucznia 1. W karcie odpowiedzi wpisz swoje imię i nazwisko, wersję testu (A lub B) oraz swój numer w dzienniku. Podaj też klasę. 2. Czytaj uważnie wszystkie teksty i polecenia. 3. Rozwiązania zaznaczaj długopisem lub piórem. 4. W zadaniach, w których masz do wyboru odpowiedzi A, B, C, D, wybierz jedną i w karcie odpowiedzi wstaw znak X w odpowiednim miejscu. 5. Jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. 6. Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut. Powodzenia! Materiały do zadań 1 3. A. Tekst Dlaczego więc król Węgier został wybrany na króla. Za czasów przeto Karola, ojca wymienionego króla, Kazimierz, pragnąc przywrócić państwo polskie do dawnej wielkości i nienaruszalności, które to państwo zwłaszcza po wypędzeniu jego ojca króla Władysława było zajęte przez Krzyżaków i margrabiów brandenburskich oraz innych książąt, zamyślał zwrócić się o pomoc do Karola, który miał za żonę jego siostrę. Co kiedy uczynił przez uroczystych posłańców z probą o pomoc zbrojną, wymieniony król Karol zapytał, jakiej w zamian zapłaty lub nagrody ma się spodziewać. Król Kazimierz przedstawił Karolowi, że na wypadek, gdy nie będzie miał syna, chce naznaczyć jako swego następcę jego pierworodnego syna. Teresa Maresz, Krzysztof Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 1, Toruń 1994, s Strona 1 z 9

2 B. Fragment drzewa genealogicznego Piastów i Andegawenów Władysław I Łokietek (ok ) król Polski w latach Karol Robert ( ) król Węgier w latach Elżbieta ( ) Kazimierz III Wielki ( ) król Polski w latach Ludwik Andegaweński ( ) król Węgier w latach Jadwiga ( ) król Polski w latach małżeństwo Zadanie 1. (0 3 p.) Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe czy fałszywe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe Żoną Karola Roberta była przedstawicielka dynastii Piastów. P F 1.2. Osobą, która po bezpotomnej śmierci Kazimierza Wielkiego miała przejąć władzę w Polsce, był Ludwik Andegaweński. P F 1.3. Powodem zawarcia umowy między Kazimierzem Wielkim a Karolem Robertem było dążenie władcy polskiego do odzyskania utraconych ziem. P F Zadanie 2. (0 1 p.) Związek, który połączył Polskę z Węgrami, nazywamy unią personalną. Zgodnie z zawartą umową oba państwa A. łączył jedynie sojusz militarny. B. miały wspólne instytucje polityczne. C. łączyła osoba panującego. D. miały wspólną walutę. Zadanie 3. (0 1 p.) Do wydarzenia wspomnianego w pierwszym zdaniu tekstu doszło A. w I połowie XIII wieku. B. w II połowie XIII wieku. C. w I połowie XIV wieku. D. w II połowie XIV wieku. Strona 2 z 9

3 Tabela do zadania 4. Zobowiązania szlachty wobec państwa przed 1374 rokiem Poradlne w wysokości 12 groszy z łanu. Obowiązek budowy i naprawy zamków na ziemiach należących do danego rodu szlacheckiego. Obowiązek służby wojskowej szlachty dotyczył obrony grodów i granic kraju. W przypadku wyprawy zagranicznej król musiał prosić szlachtę, aby wzięła w niej udział bez konieczności płacenia wynagrodzenia. Zobowiązania szlachty wobec państwa po 1374 roku Zwolnienie szlachty od płacenia poradlnego z wyjątkiem 2 groszy z łanu chłopskiego. Zobowiązanie władcy do budowy zamków własnym kosztem (z wyjątkiem zamków, których budowa została nakazana przez panów z Rady Koronnej). Obowiązek służby wojskowej szlachty dotyczył obrony granic kraju. W przypadku wyprawy zagranicznej król zobowiązał się opłacać jej uczestników. Zadanie 4. (0 1 p.) Przedstawione w tabeli zmiany dotyczące zobowiązań szlachty wobec państwa nastąpiły w wyniku A. wydania przywileju przez władcę. B. odzyskania Pomorza Gdańskiego przez Polskę. C. objęcia przez dynastię Jagiellonów władzy w Polsce. D. zawarcia unii personalnej między Polską a Węgrami. Zadanie 5. (0 3 p.) Wponiższej tabeli przedstawione zostały przyczyny unii polsko-litewskiej zawartej w Krewie. Zaznacz P, jeśli przyczyna była ważna z punktu widzenia interesów Polski, a L jeśli była istotna dla Litwy. Polska Litwa 5.1. Dążenie do odzyskania utraconych ziem. P L 5.2. Pozyskanie sojusznika w konflikcie z Moskwą. P L 5.3. Przyjęcie chrztu gwarantujące utrzymanie niezależności państwa. P L Oś czasu do zadania 6. śmierć Kazimierza Wielkiego bitwa pod Grunwaldem drugi pokój toruński Strona 3 z 9

4 Zadanie 6. (0 1 p.) Rok, w którym Polska i Litwa podpisały umowę w Krewie, oznaczono na osi czasu cyfrą A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Mapa do zadania 7. Zadanie 7. (0 1 p.) Zaznacz właściwy tytuł mapy. A. Państwo polsko-litewskie po unii w Krewie. B. Państwo polsko-litewskie po pierwszym pokoju toruńskim. C. Państwo polsko-litewskie po zawarciu unii z Węgrami. D. Państwo polsko-litewskie po drugim pokoju toruńskim. Tekst do zadania 8. Historia [tego miejsca] sięga roku 1400, kiedy król Władysław Jagiełło przekazał kamienicę [tej instytucji]. Na parterze znajdowały się lektoria, czyli sale wykładowe. Biblioteka, Izba Wspólna profesorów, skarbiec oraz aula mieściły się na I piętrze. Mieszkania profesorów, czyli rezydencje, mieściły się na parterze, na I i II piętrze. Na podstawie: Zadanie 8. (0 1 p.) W tekście została zawarta informacja o A. odnowieniu Akademii Krakowskiej. B. powstaniu internatu dla studentów. C. utworzeniu Uniwersytetu Jagiellońskiego. D. budowie Biblioteki Jagiellońskiej. Strona 4 z 9

5 Ilustracja do zadania 9. Zadanie 9. (0 3 p.) Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe czy fałszywe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe Wydarzenie przedstawione na ilustracji odnosi się do konfliktu Polski i Litwy z zakonem krzyżackim. P F Uczestnikiem wydarzenia widocznego na ilustracji był król Kazimierz Jagiellończyk. P F 9.3. W wyniku tego wydarzenia Polska odzyskała Pomorze Gdańskie. P F Tekst do zadania 10. Paweł Włodkowic, O władzy papieża i cesarza nad niewiernymi, 1415 rok Kiedy niegdyś srożyli 1 się Prusowie, podówczas niewierni, przeciw Polakom chrześcijanom, zostali wpuszczeni do Polski na pomoc Krzyżacy. I choć po podbiciu Prusów pod ich władzą już dawno skończyło się okrucieństwo pogan, przejawiane w napadaniu na chrześcijan, ci jednak Krzyżacy dotychczas nie przestali napadać niewiernych, choć załagodzonych i spokojnych, i nachodzić ich ziemie i państwa. Nie wolno niewiernym zabierać ich państw, posiadłości czy władzy, gdyż posiadają je bez grzechu i za sprawą Boga, który to stworzył bez różnicy dla człowieka, którego ukształtował na obraz Swój. 1 Srożyć się gniewać się, złościć; tu: zbroić się, napadać, występować przeciwko komuś. Księga jubileuszowa Rzecznika Praw Obywatelskich. Tom III. Antologia tekstów dotyczących praw człowieka, [red. ] J. Zajadło, Warszawa 2008, s. 39. Strona 5 z 9

6 Zadanie 10. (0 2 p.) Uzupełnij poniższy tekst. Zaznacz właściwą odpowiedź (A lub B), a następnie dobierz do niej uzasadnienie (I III). Zacytowany tekst to fragment wystąpienia Pawła Włodkowica podczas soboru w Konstancji. Swoją mowę Włodkowic wygłosił w obronie A Krzyżaków I byli napadani pod pretekstem chrystianizacji. ponieważ II zajmowali ziemie chrześcijan i mordowali miejscową ludność. B pogan III zgodnie z prawem boskim mieli prawo do własnego państwa. Drzewo genealogiczne do zadań Władysław II Jagiełło (1352 lub ) król Polski w latach Władysław III Warneńczyk ( ) król Polski w latach król Węgier w latach Kazimierz IV Jagiellończyk ( ) król Polski w latach Władysław Jagiellończyk ( ) król Czech w latach król Węgier w latach Jan Olbracht ( ) król Polski w latach Aleksander Jagiellończyk ( ) król Polski w latach Zygmunt I Stary ( ) król Polski w latach Zadanie 11. (0 1 p.) Wszyscy władcy przedstawieni na drzewie genealogicznym A. rządzili w Polsce od XIV do XV wieku. B. należeli do rodu Jagiellonów. C. uzyskali tytuł króla Polski. D. przejmowali władzę na zasadzie dziedziczenia tronu. Zygmunt II August ( ) koronowany w 1530 król Polski w latach Zadanie 12. (0 1 p.) Władcą, który został królem za życia swojego poprzednika, był A. Władysław III Warneńczyk. B. Kazimierz IV Jagiellończyk. C. Zygmunt I Stary. D. Zygmunt II August. Strona 6 z 9

7 Zadanie 13. (0 1 p.) Władcą, za którego panowania Polskę i Węgry łączyła unia personalna, był A. Władysław III Warneńczyk. B. Kazimierz IV Jagiellończyk. C. Władysław Jagiellończyk. D. Zygmunt II August. Tekst do zadania 14. Król naradzał się jakiś czas i zwołał radę, przy czym obecni byli różni rycerze, którzy zgodnie wszyscy orzekli, że król ma pełne prawo do Prus i powinien je objąć. Po udzieleniu tej rady panowie koronni wspominali również o łamaniu pokoju, co Krzyżacy wobec Korony Polskiej od wielu lat czynili i czego się dopuszczali. Król przyjął Prusy za swoje i obiecał posłom Związku Pruskiego, że będzie ich panem oraz że będzie (w sprawach) duchownych i świeckich otaczał ich swoją opieką. Potem przybył król do Prus i przyjął hołd całego kraju i od wszystkich miast osobiście, a także przez swoich posłów. Teresa Maresz, Krzysztof Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 1, Toruń 1994, s Zadanie 14. (0 1 p.) Hołd, o którym mowa w tekście, był wynikiem A. zawarcia pierwszego pokoju toruńskiego. B. wypowiedzenia przez Związek Pruski posłuszeństwa Krzyżakom. C. zawarcia drugiego pokoju toruńskiego. D. klęski Krzyżaków w bitwie pod Grunwaldem. Mapa do zadań 15. i 16. Zadanie 15. (0 1 p.) Mapa ukazuje zmiany terytorialne państwa polskiego, które zaszły w wyniku A. aktu inkorporacji Prus do Polski. B. wielkiej wojny z zakonem krzyżackim. C. postanowień drugiego pokoju toruńskiego. D. powstania zorganizowanego przez Związek Pruski. Strona 7 z 9

8 Zadanie 16. (0 1 p.) Ziemie, które zostały przyłączone do Polski, to A. Pomorze Gdańskie, Prusy Zakonne, ziemia michałowska, Warmia. B. Mazowsze, ziemia chełmińska, ziemia michałowska, Prusy Zakonne. C. Pomorze Gdańskie, ziemia chełmińska, ziemia michałowska, Warmia. D. Prusy Zakonne, ziemia chełmińska, Mazowsze, ziemia bytowsko-lęborska. Ilustracja do zadania 17. Za: Alfred Znamierowski, Insygnia, symbole i herby polskie, Warszawa 2003, s. 61. Zadanie 17. (0 1 p.) Herby widoczne na ilustracji należały do osób pochodzących ze stanu A. chłopskiego. C. mieszczańskiego. B. szlacheckiego. D. duchownego. Tabela do zadań 18. i 19. Uprawnienia gospodarcze stanu szlacheckiego w XIV XV wieku wynikające z uzyskanych przywilejów XIV wiek XV wiek 1) zwolnienie szlachty z podatków na rzecz państwa, z wyjątkiem poradlnego ograniczonego do 2 groszy z łanu kmiecego 2) nakładanie przez króla nowych podatków uzależnione od zgody stanu szlacheckiego 1) możliwość przymusowego wykupu gospodarstw ziemskich należących do sołtysa 2) nakładanie podatków nadzwyczajnych uzależnione od zgody sejmików ziemskich 3) zakaz konfiskaty lub zajęcia majątku szlacheckiego bez wyroku sądowego 4) możliwość wwożenia do kraju i wywożenia za granicę towarów bez opłat celnych Strona 8 z 9

9 Zadanie 18. (0 1 p.) Uprawnienie uzyskane przez szlachtę w XV wieku gwarantujące jej nienaruszalność własności w tabeli zostało oznaczone cyfrą A. 1) B. 2) C. 3) D. 4) Zadanie 19. (0 3 p.) Oceń, czy poniższe zdania są prawdziwe czy fałszywe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F jeśli jest fałszywe W zależności od potrzeb dworu i państwa król mógł nakładać nowe podatki bez zgody szlachty. P F Uzyskane uprawnienia gospodarcze przez szlachtę znacznie uszczupliły władzę panującego. P F W rezultacie uzyskanych przywilejów szlachta stała się dominującą siłą społeczną i polityczną w Polsce. P F Zadanie 20. (0 2 p.) Spośród podanych wydarzeń oznaczonych literami A D wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. Zaznacz litery, którymi oznaczono wybrane wydarzenia Wydarzenie chronologicznie pierwsze A B C D Wydarzenie chronologicznie ostatnie A B C D A. Inkorporacja Prus do Polski. B. Podpisanie pierwszego pokoju toruńskiego. C. Bitwa pod Chojnicami. D. Podpisanie aktu unii między Polską a Litwą. Strona 9 z 9