ZAKRES DAT I WYDARZEŃ NA KONKURS HISTORYCZNY DLA KLAS TRZECICH NA TEMAT: UMIEM HISTORIĘ NA SZÓSTKĘ

Transkrypt

1 ZAKRES DAT I WYDARZEŃ NA KONKURS HISTORYCZNY DLA KLAS TRZECICH NA TEMAT: UMIEM HISTORIĘ NA SZÓSTKĘ 4 mln lat temu pojawienie się człowieka pierwotnego, 3tys. lat temu zjednoczenie Dolnego i Górnego Egiptu, 776 r.p.n.e pierwsze igrzyska olimpijskie, 508r.p.n.e początek demokracji w Atenach, 338r.p.n.e bitwa pod Cheroneą, 534r.p.ne początek teatru antycznego, 753r.p.ne założenie Rzymu, 395r. podział cesarstw rzymskiego na zachodniorzymskie i wschodniorzymskie, 476r. upadek cesarstwa zachodniorzymskiego, 313r. ogłoszenie edyktu mediolańskiego, 392r. ogłoszenie religii chrześcijańskiej jako religii panującej w cesarstwie rzymskim, 843r. traktat w Verdun i podział państwa Franków, 1054r. wielka schizma wschodnia i podział chrześcijaństwa, 1075r. początek sporu o inwestyturę, 966r. chrzest Polski, 972r. zwycięstwo Mieszka I pod Cedynią, 1000 r. zjazd gnieźnieński, 1025r. koronacja Bolesława Chrobrego, 1122r. konkordat w Wormacji, 1138r. testament Bolesława Krzywoustego i początek rozbicia dzielnicowego, 1226r. sprowadzenie Krzyżaków do Polski, 1320r. koronacja Władysława Łokietka i zjednoczenie Polski po rozbiciu dzielnicowym, 1331r. bitwa pod Płowcami z Krzyżakami, 1364r. założenie Akademii Krakowskiej przez Kazimierza Wielkiego, 1385r. unia polsko- litewska w Krewie,

2 15 lipca 1410r. bitwa pod Grunwaldem, 1411r. I pokój w Toruniu, 1413r. unia w Horodle, sobór w Konstancji, 1444r. bitwa pod Warną, wojna trzynastoletnia z Krzyżakami, 1466r. II pokój w Toruniu, 1337r. początek wojny stuletniej, przywilej piotrkowski Władysław Jagiełło - król musiał wykupić szlachcica do niewoli, jeśli ten dostał się do niej poza granicami kraju; wypłata żołdu w wysokości 3 grzywny od kopii podczas wyprawy zagranicznej; niepowierzanie zamków osobom obcej narodowości przywilej czerwiński Władysław Jagiełło - zakaz łączenia stanowiska sędziego ziemskiego i starosty w jednym ręku; nietykalność majątkowa bez wyroku sądowego; sądy miały sądzić według prawa pisanego; król musiał uzyskać zgodę rady królewskiej na bicie monety statut warcki Władysław Jagiełło - szlachta mogła wykupić majątki sołtysów "krnąbnych i nieużytecznych" i sama wyceniała wartość sołectw; ograniczenie wychodźstwa chłopów ze wsi; taksy wojewodzińskie - wojewodowie ustalali ceny maksymalne na produkty rzemieślnicze w miastach 1430, przywilej jedlneńsko-krakowski Władysław Jagiełło - nietykalność osobista i majątkowa szlachty (Neminem captivabimus nisi iure victum - "nikogo nie będziemy więzić bez wyroku sądowgo"); tylko szlachcic mógł zostać dostojnikiem kościelnym przywileje cerekwicko-nieszawskie Kazimierz Jagiellończyk - potwierdzenie dotychczasowych praw dla szlachty; król nie mógł wydać nowych praw, nakładać nowego podatku i zwoływać pospolitego ruszenia bez zgody sejmików ziemskich; przywilej stał się podstawą polskiego parlamentaryzmu przywilej korczyński Kazimierz Jagiellończyk - gwarantował, że w sprawach dotyczących losów danej ziemi zawsze o zdanie będą pytani jej dygnitarze statuty piotrkowskie Jan Olbracht - ograniczenie wychodźstwa chłopów ze wsi (tylko jeden chłop w roku mógł opuścić wieś, tylko jeden przedstawiciel rodziny chłopskiej mógł zmienić zawód i iść do miasta; jeśli był to jedynak, nie mógł opuścić wsi); zwolnienie szlachty z opłat celnych na towary własne i sól; zakaz kupowania ziemi przez mieszczan; wprowadzenie taks wojewodzińskich na towary miejskie konstytucja "Nihil novi" anulowanie przywilejów Senatu z 1501; nowe prawa i podatki mogą być stanowione tylko za zgodą Sejmu i Senatu sejm w Toruniu i Bydgoszczy

3 ustalono wymiar obowiązkowej pańszczyzny w wysokości minimum jednego dnia z łanu w tygodniu; swoboda żeglugi po Wiśle dla szlachty; ograniczenie praw sądów miejskich w razie, gdy sprawcą przestępstwa popełnionego w mieście był szlachcic artykuły henrykowskie Henryk Walezy - w 21 artykułach zagwarantowanao "złotą wolność" szlachecką i tolerancję religijną; wolna elekcja; władza ustawodawcza sprowadzona do dwuizbowego sejmu zwoływanego co 2 lata na 6 tygodni (sprawy podatków, cła, pospolitego ruszenia); kontrola senatu nad polityką zagraniczną; 16 senatorów rezydentów miało kontrolować działalność króla; prawo szlachty do rokoszu jeżeli król złamie prawo 1578 oddanie szlachcie sądownictwa apelacyjnego w ręce Trybunałów Koronnego i Litewskiego (1581) przez Stefana Batorego zakończyło proces kształtowania się przywilejów szlacheckich 1453r. koniec wojny stuletniej, 1453r. zdobycie Konstantynopola przez Turków i upadek cesarstwa wschodniorzymskiego, 1492r. odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba, 1522r. wyprawa Magellana dookoła świata, 1517r. ogłoszenie 95 tez przez Marcina Lutra w Wittenberdze i początek reformacji w Europie, 1445r. wynalezienie druku przez Jana Gutenberga, 1525r. hołd pruski, 1569r. unia lubelska Polski z Litwą, 1605r. bitwa pod Kircholmem ze Szwecją, 1618r. początek wojny trzydziestoletniej, potop szwedzki, 1660 r. pokój w Oliwie kończący wojnę ze Szwecją, 1648r. początek powstania kozackiego na Ukrainie, 1673r. bitwa pod Chocimiem, 1772r. I rozbiór Polski, 1793r. II rozbiór Polski, 1792r. konfederacja targowicka, 1795r. III rozbiór Polski,

4 1794r. wybuch powstania kościuszkowskiego, wojna siedmioletnia, 1764r. elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1792r. ustanowienie orderu Virtuti Militari, obrady Sejmu Wielkiego, 3 maj 1791r. uchwalenie Konstytucji 3 maja, 1776r. uchwalenie Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, 1787r.- uchwalenie konstytucji USA pierwszej konstytucji na świecie, 1789r. początek wielkiej rewolucji francuskiej, 1792r. ogłoszenie Francji republiką, 1804r. koronacja Napoleona jako cesarza, 1807r. utworzenie Księstwa Warszawskiego, Wiosna Ludów w Europie, powstanie listopadowe, 1815r. powstanie Świętego Przymierza, Kongres Wiedeński, 1846r. powstanie krakowskie, powstanie styczniowe, wojna secesyjna w USA, 1882r. powstanie Trójprzymierza, 1896r. pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie, 1901r. strajk szkolny dzieci we Wrześni, 1905r. rewolucja w Rosji 1907r. powstanie Trójporozumienia, r. zamach w Sarajewie i początek I wojny światowej, r. koniec I wojny światowej, 1917r. rewolucja październikowa w Rosji, 1919r. podpisanie traktatu wersalskiego,

5 Podział dziejów na epoki: I. Prahistoria ( epoka kamienna, epoka brązu, epoka żelaza), II. Starożytność ok. 4tys. r.p.n.e 476r.( upadek cesarstwa zachodniorzymskiego) III. Średniowiecze 476r. 1492r. ( odkrycie Ameryki przez K. Kolumba) IV. Nowożytność- 1492r. 1914r. ( wybuch I wojny światowej) V. Współczesność 1914r. do dziś