Strategia rozwoju. na lata r.

Transkrypt

1 Strategia rozwoju Miasta i G i na lata r. r.

2 2 2

3 Spis treś i I. )AŁOŻENIA STRATEGII RO)WOJU GMINY )ŁOC)EW )ałoże ia ogól e Przesła ki st orze ia doku e tu Metodologia opracowania i struktura dokumentu... 7 II. RAPORT O STANIE GMINY )ŁOC)EW Uwarunkowania przestrzenne i zasoby naturalne Zasoby kulturowe, walory przyrodnicze (i turystyka) Demografia Infrastruktura techniczna Infrastruktura drogowa Infrastruktura wodno kanalizacyjna Gospodarka odpadami komunalnymi Ciepło i t o Od a ial e źródła e ergii I frastruktura społe z a Oś iata Kultura Sport i rekreacja Ochrona zdrowia Po o Społe z a Mieszkalnictwo Społe zeńst o o atelskie Bezpie zeńst o Strefa gospodarcza Przedsię ior zość Rynek pracy i bezrobocie Rolnictwo Sytuacja finansowa gminy A aliza udżeto a Naj aż iejsze pla i est j eg i W iki so dażu społe z ego

4 4 III. ANALIZA SWOT Mo e i sła e stro g i... 7 IV. WIZJA I MISJA ROZWOJU GMINY V. PRIORYTETY I KIERUNKI INTERWENCJI Priorytety rozwojowe Kierunki interwencji: Projekty inwestycyjne Spójność Strategii z doku e ta i strategi z i ższego rzędu VI SYSTEM MONITOROWANIA STRATEGII...1. Wdraża ie strategii Monitoring strategii Ewaluacja strategii Aktualizacja strategii Promocja strategii SPIS TABEL...16 SPIS WYKRESÓW...17

5 I. )AŁOŻENIA STRATEGII RO)WOJU GMINY )ŁOC)EW.. )ałoże ia ogól e Strategia rozwoju gminy to prz jęta przez da sa orząd ogól a ko zape ić osiąg ie ie pożąda h eló prz u zględ ie iu sz stki h i utrud iają h osiąg ię ie t h eló. Strategia oże prz jąć for długofalo ego pla u działań lu sta o ić zorze i z iór zasad postępo pł ą h z jej oto ze ia. W se sie aj ardziej ogól strategia a jednostki1. ep ja działa ia, ają a z ikó sprz jają h ę sko kret zo a ego, a ia zględe z ań zape ić rozwój danej Strategia roz oju Miasta i G i a ć arzędzie o o zes ego zarządza ia spól otą sa orządo ą, której działa ie zakłada s ste at z ą popra ę, jakoś i ż ia oraz st ulo a ie zró o ażo ego roz oju społe z o-gospodar zego. Korz sta ie z tego arzędzia a dopro adzić do uz ska ia przez Miasto i G i ę prze ag ko kure j h o szara h atrak j oś i osiedleń zej, i est j ej, a także pozio u ż ia i aru kó pro adze ia iz esu2. Strategia roz oju Miasta i G i to doku e t o charakterze perspektywicznym i długofalo, skazują prior tet i sposo i h realiza ji, które a aj liższe lata dają się st arzać aj ię ej ożli oś i dla zró o ażo ego roz oju Miasta i G i. ) upł e zasu, pro esie draża ia, doku e t te ędzie ulegał od fika jo i aktualiza jo tak, a realizacja założeń i za art h odpo iadała ieżą potrze o i aspira jo lokal ej społe z oś i. W prz padku g i za podsta ę pra ą dla prz j o a ia Strategii roz oju prz jęto art.18 ust. 2 pkt. 6 ustawy o sa orządzie g i y, zgodnie, z którym uchwalanie progra ów gospodar zy h ależy do wyłą z ej ko pete ji rady g i y, lu art. ust. wspo ia ej ustawy, który radzie g i y powierza wszystkie sprawy związa e z działa ia i g i y, o ile ustawy ie sta owią i a zej, lu jej art. 18 ust. 2 pkt. 2, z którego zapisu wy ika, że rada g i y posiada ko pete ję do sta owie ia o kieru ku działań wójta ur istrza, prezyde ta iasta. O o iązują e o e ie przepis pra e ie określają ra pra h zakresie treś i, a i okresu o o iąz a ia strategii. Nasz doku e t s ojej for ie ędzie peł iał z a io a prze idzia e przez usta oda ę z o elizo a ej usta ie o zasada h pro adze ia polityki rozwoju dla programu rozwoju lokalnego. (Art. 15, 17 i 18 ustawy z dnia 6 grudnia 26 roku o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (tj. Dz. U. z 214 r. poz. 1649, z 215 r. poz. 349.), z iązku z ejś ie ż ie ustawy z dnia 24 stycznia 214 r. o zmianie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz niektórych innych ustaw. Hor zo t zaso głó ego doku e tu progra o ego Miasta i G i kra za poza okres o o iąz a ia Długookreso ej Strategii Roz oju Kraju Polska i koresponduje z perspekt ą fi a so ą ie 3 Opra o a ie łas e a podsta ie :// f.pl/ a ager/ z -jest-strategia Opracowanie na podstawie Strategia roz oju g i jako arzędzie zarządza ia z ia ą gospodar zą. Zeszyty Naukowe WSEI seria:ekonomia, 5(2/212), s ; To asz Woło ie *, Dariusz Reśko 3 Długookreso a Strategia Roz oju Kraju Polska. Trze ia fala o o zes oś i DSRK prz jęta przez Radę Mi istró d iu lutego 213 r. 2 5

6 6 Strategia została sfor uło a a i regio ie, a sz zegól oś i: ś isłej korela ji z klu zo i doku e ta i pla ist z i kraju Długookresową Strategią Rozwoju Kraju -Polska 23 Strategią Rozwoju Kraju 224 Krajową Strategią Rozwoju Regio al ego Ko ep ją Przestrze ego )agospodarowa ia Kraju 9 Strategiami Zintegrowanymi7, 8 Strategią Rozwoju Województwa Łódzkiego 9 Polityką E ergety z ą Polski Krajowym Planem Gospodarki Odpadami Pla e Gospodarki Odpada i dla Województwa Łódzkiego 12 Pla e )agospodarowa ia Przestrze ego Województwa Łódzkiego projektem Strategii Rozwoju Powiatu Sieradzkiego na lata U zględ ia ró ież ele z a zo e do osiąg ię ia do roku europejskim unijnej strategii wzrostu Europa aj aż iejsz 4 doku e ie Strategia Roz oju Kraju. Akt e społe zeńst o, Ko kure j a gospodarka, Spra e państ o z a a Śred iookreso ą Strategią Roz oju Kraju ŚSRK -doku e t sta o ią aktualiza ję Strategii Rozwoju Kraju 27, prz jęta rześ ia r. przez Radę Mi istró 5 Krajo a Strategia Roz oju Regio al ego : Regio, Miasta, O szar iejskie KSRR ko plekso śred iookreso doku e t strategi z od oszą się do pro adze ia polit ki roz oju społe z o-gospodar zego kraju uję iu oje ódzki, którego prz goto a ie określo o Usta ie z d ia listopada r. o z ia ie iektór h usta z iązku z draża ie fu dusz struktural h i Fu duszu Spój oś i Dz. U. r poz. prz jęta przez Radę Mi istró lip a r. 6 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 23 (KPZK 23) prz jęta przez Radę Mi istró d ia grudnia Realiza ji eló roz ojo h SRK służ 9 strategii zintegrowanych: Strategia i o a j oś i i efekt oś i gospodarki (Ministerstwo Gospodarki), Strategia roz oju kapitału ludzkiego Mi isterst o Pra i Polit ki Społe z ej, Strategia rozwoju transportu (Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju), Strategia Bezpie zeńst o e erget z e i środo isko (Ministerstwo Gospodarki), Strategia Spra e państ o (Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji), Strategia roz oju kapitału społe z ego (Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego), Krajowa strategia rozwoju regionalnego Regiony Miasta Obszary wiejskie (Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju), Strategia zró o ażo ego roz oju si, rolnictwa i rybactwa (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi), Strategia rozwoju systemu ezpie zeńst a arodo ego RP (Ministerstwo Obrony Narodowej) 8 Strategia Roz oju Woje ództ a Łódzkiego u h alo a 26 lutego r. przez Sej ik Woje ództ a Łódzkiego trak ie XXXIII sesji. 9 Polit ka E erget z a Polski do roku PEP to strategia państ a, która za iera roz iąza ia hodzą e aprze i aj aż iejsz z a io polskiej e erget ki zaró o perspekt ie krótkoter i o ej, jak i do r. PEP została prz jęta przez Radę Mi istró d iu listopada r. 1 Krajo Pla Gospodarki Odpada i został prz jęt u h ałą Nr Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 21 r. w sprawie "Krajowego planu gospodarki odpadami 214" (M. P. Nr 11, poz. 1183). Projekt aktualiza ji KPGO z d ia rześ ia 11 Pla gospodarki odpada i oje ództ a łódzkiego opra o a zer u sta o i aktualiza ję Pla u gospodarki odpada i oje ództ a łódzkiego prz jętego przez Sej ik Woje ództ a Łódzkiego U h ałą Nr XXIII/ / z d ia ar a roku 12 Pla )agospodaro a ia Przestrze ego Woje ództ a Łódzkiego P)PWŁ prz jęt UCHWAŁĄ NR LX/ / SEJMIKU WOJEWÓD)TWA ŁÓD)KIEGO z d ia rześ ia r. spra ie: z ia U h ał Nr XLV/ / Sej iku Woje ództ a Łódzkiego z d ia lip a r. spra ie u h ale ia Pla u zagospodaro a ia Przestrze ego oje ództ a łódzkiego". 13 ) i for a ji uz ska ej Refera ie pro o ji i fu dusz ze ętrz h ar u r pra e ad Strategią Roz oju Po iatu Sieradzkiego na lata 216 są adal toku. 14 EUROPA Strategia a rze z i telige t ego i zró o ażo ego roz oju sprz jają ego łą ze iu społe z e u opu liko a a Brukseli,.. r. zastąpiła realizo a ą od r. Strategię Liz ońską. Źródło: g.go.pl

7 1.2. Przesła ki stworze ia doku e tu Cele prz ję ia Strategii Roz oju Miasta i G i a lata jest dokonanie aktualiza ji strategi z h kieru kó roz oju Miasta i G i, dotąd ujęt h doku e ie o nazwie Pla Rozwoju Lokal ego Miasta i G i y w, ko tekś ie nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej i dostosowanie i h do t z h ikają h z aktual h doku e tó strategi z h prz jęt h dla kraju i regio u15. Od stro for al ej Strategia Roz oju Miasta i G i a lata stanowi aktualiza ję prz jętego a lata z -215 Planu Rozwoju Lokalnego. W prz padku każdej aktualiza ji doku e tu pla ist z ego, pu kte jś ia jest udziele ie odpowiedzi na pytania: 1. czy i w jakim zakresie dot h zaso e założe ia strategi z e określo e pier ot doku e ie są adal aktual e, z są adek at e do o e ej s tua ji g i oraz od ie ego kontekstu otoczenia?. jakie są o e e aspira je i potrze lokal ej społe z oś i, z za arta e ześ iejsz dokumencie wizja prz szłoś i g i pozostaje aktual a, z też ależ doko ać jej ko ersji. Ni iejsz doku e t jest ge eral ą odpo iedzią a po ższe p ta ia Metodologia opracowania i struktura dokumentu Ist ieje kilka sposo ó ko struo a ia strategii. Sa orząd G i sa odziel ego prz goto a ia doku e tu pro esie part pa j, a gażują róż orod h środo isk lokal h jako peł opra h i i jatoró, de de tó założo h działań. rał etodę przedstawicieli i realizatoró Mi o iż i i jat a opra o a ia Strategii pł ęła ze stro ładz sa orządo h to jest to doku e t skiero a do jej i teresariusz z li: ieszkań ó, ałej społe z oś i g i ej oraz sz stki h pod iotó pu li z h i pr at h działają h a jej o szarze. )god ie z tą for ułą, pro es udo a ia Strategii Miasta i G i a lata -223 prze iegał ieloetapo o, po zą sz od orga iza ji pro esu, poprzez diag ozę i a alizę s tua ji, określe ie izji i isji oraz ór o szaró prior teto h i celów strategi z h i sz zegóło h, a skoń z sz a udo ie s ste u jej draża ia oraz o itoro a ia. 15 Regio al Progra Opera j Woje ództ a Łódzkiego a lata 22. ; Program Pomoc Techniczna ; Program Polska Cyfrowa ; Progra I frastruktura i Środo isko -22; Program Wiedza Edukacja Rozwój ; Program Inteligentny Rozwój. 7

8 8 Ni iejsza Strategia składa się z: I )AŁOŻEŃ STRATEGI RO)WOJU GMINY )ŁOC)EW z li zdefi io a ia, z powstaje dokument strategiczny 8 jest, ze u służ i jak II RAPORTU O STANIE GMINY )ŁOC)EW - czyli swoistego portretu obecnej sytuacji i analizy te de ji społe z o gospodar z h za hodzą h G i ie od roku. Podsta ą jego opra o a ia ł przede sz stki : da e stat st z e, pu liko a e przez Głó Urząd Stat st z, da e z e ide ji łas h pro adzo h przez Urząd Miejski ie dokumenty o charakterze strategicznym z a zają e kieru ki roz oju poszczególnych obszarach, w tym: Strategia Rozwoju skiego O szaru Fu k jo alnego, plany zagospodarowania przestrzennego, studium uwaru ko ań i kieru kó roz oju, u h ał udżeto e, wieloletnia prognoza finansowa. wyniki so dażu społe z ego przeprowadzonego w formie anonimowej ankiety, w okresie od 29.6 do r. śród ieszkań ó G i W ioski z Raportu o sta ie G i zesta ie iu ika i so dażu społe z ego, stał się pu kte jś ia do a aliz SWOT. III ANALIZY SWOT czyli uwypuklenia mocnych stron, których ależ te korz sta e ędzie sprz jać roz ojo i G i, poz t ie róż iają ją oto ze iu ale i skaza ie zagrożeń, które ależ ogra i z ć i sła h stro, które trze a iarę ożli oś i i i alizo ać. A aliza SWOT, dała podsta ę do określe ia eló strategi z h i sz zegóło h oraz prz ję ia kierunków interwencji, i sfor uło a ia Misji i Wizji G i a lata 223. IV MISJI I WIZJI ROZWOJU GMINY for uło a kraju i regionu. h zgod oś i z dokumentami strategicznymi W dalszej kolej oś i z er fiko a o o szar prior teto e dla G i interwencji w poszczególnych obszarach. oraz określo o kierunki V PRIORYTETÓW I KIERUNKÓW INTERWENCJI Wykazano zgod ość prz jęt h eló strategi z h i sz zegóło h dla G i z doku e ta i strategi z i ższego rzędu, skaza o ożli e źródła fi a so a ia dla prz jęt h kierunków interwencji. VI SYSTEM MONITORINGU STRATEGII Określo o sposó monitorowania i o e stop ia osiąga ia elu strategi z ego i eló sz zegóło h opar iu o skaza e ier iki. Opracowano założe ia dla proponowanego systemu draża ia, o itoro a ia i e alua ji strategii.

9 II. RAPORT O STANIE GMINY )ŁOC)EW 2.1. Uwarunkowania przestrzenne i zasoby naturalne. Uwaru kowa ia przestrze ożliwoś i rozwoju lokal ego. e i zaso y atural e są głów y zy ikie wpływają y a G i a leż e tral ej Pols e, po ie ie sieradzki. Jest jed ą z g i iejsko iejski h oje ództ ie Łódzki i jed ą z o taki harakterze, po ie ie. Po ierz h io o jest aj iejszą z pośród g i hodzą h skład po iatu sieradzkiego. G i a sąsiaduje z g i a i po iatu sieradzkiego: Brąsze i a i, Brzeź ie, Burze i e, Klo o ą, g i ą Ostró ek po iat ieluński, g i ą Lututó po iat ieruszowski). Ad i istra j ie G i a dzieli się a sołe t a jej e tral pu kte jest Miasto, które pra a iejskie uz skało r16. Powierzchnia Gminy wynosi 118,2 km2 Niezwykle istotne dla oceny szans rozwojowych Gminy jest jej usytuowanie komunikacyjne. Przez tere G i prze iega droga ekspreso a S z ęzłe, o ie ątpli ie pł a a jej atrak j ość i est j ą i adaje fu k je tra z to ą. G i a a ró ie do re po iąza ie ko u ika j e z iększ i ośrodka i kraju, za pośred i t e dróg o harakterze 17 wojewódzkim : dawnej DK nr 45 w kierunku na Opole i DK nr 14 Pabianice - Walichnowy. Rejo a położ jest a tere ie trze h krai prz rod i zo- leś h. Okoli e a z ajdują się iększoś i s ej po ierz h i Krai ie Małopolskiej, o ej ują s zasięgie dziel i e Sieradzko Opo z ńską. Część tere ó leż Krai ie Mazo ie ko - Podlaskiej w Dzielnicy Równiny 16 )a po o po stań o st z io odz skał r. 17 Wyrok TK 65/5/A/215 z d ia krajo h, zosta ą zali zo e z o utra ił pra a iejskie r. i stał się iaste aja a o którego zastąpio e od i ki dróg krajo pra a do kategorii dróg wojewódzkich. rządo h, o o. Po o ie pra a udo a iejskie i od i ka i dróg 9

10 1 Warszawsko Kut o skiej, a ie ielkie o szar leżą Kotli Ż igrodzko - Grabowskiej18. 1 Krai ie Wielkopolsko - Pomorskiej w Dzielnicy Według podziału J. Ko radzkiego a rejo fizycznogeograficzne, rejo a położo jest w pro i ji Niżu Środko oeuropejskiego, podpro i i ji Niżu Środko opolskiego, akroregio ie Nizi Połud io o ielkopolskiej. O szar z ajduje się ezoregio ie W so z z skiej.19 W so z z ę tą sta o i ró i a ore o a położo a iędz rze zu Prosny i górnej Warty. W stępuje tutaj układ ozaiko tere ó upra h i płató lasu, o po oduje, że tere te preze tuje się iez kle alo i zo. Prze ażają a ześć G i to tere o harakterze rol i zo leś. Tere rol i ze sta o ią lisko % po ierz h i G i a tere leś e %. Przez tere G i przepł ają rzeki Oleś i a, która wypł a ze źródeł a W so z ź ie skiej a pół o za hód od Wielu ia, przepł ają przez tere sołe t a E ilia ó, Dą ro a Miętka, Czarna, Stolec, Biesiec oraz Łuży a, ie ielka rzeka dorze za Wart, pra dopł Pros, która pł a okoli a h si Gróje Mał i ieg ie kieru ku za hod i. Na tere ie G i z ajdują się pu kt pas ego o itori gu jakoś i po ietrza a ul. Koś iel ej i Kilińskiego. Według da h z Woje ódzkiego I spektoratu O hro Środo iska Łodzi a tere ie Miasta a stępuje przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)pirenu w pyle PM, o ika z apł u za ie z sz zo h as po ietrza z o szaró zur a izo a h. W z iązku z t, WIOŚ reko e duje przepro adze ie działań apra z h o szarach przekro zeń. T sa k alifikuje do realiza ji a jego tere ie progra u o hro po ietrza, ze zględu a o hro ę zdro ia2. G i a jest zaso a suro e atural e, a złoża zlokalizo a ego a tere ie si Biesie tere ie G i oraz sąsied i h G i Burze i prz z % t h zaso ó ieś i się gra i a h G sz zegól oś i ęgiel ru at. )aso ość, Broszki, Łesz z, Dą ro a Miętka, Stole a i Ostró ek sza uje się a po ad l. to, i. )łoże ęgla brunatnego ależ zali z ć do typu bardzo głę oki h. )ajmuje ono około poło ę po ierz h i ro u tekto i z ego k, roz iągają się od Ja o a G i ie Ostró ek po Ka io kę G i ie Burze i. )łoże, a kilo etró długoś i i, k szerokości szacunkowo za iera ilio ó to ęgla. Nad głó pokłade ęgla, zalega gru a arst a piaskó z so ze ko at i przeła i e ia i iłó i ułkó. Ge eral ie okoli e skiego ro u tekto i z ego zaso e są piaski 21 o iąższoś i około. Udoku e to a e złoża piasku o po ierz h i, ha i zaso a h ila so h, t s. Mg z ajdują się.i. e si Broszki22. ) kolei okoli iejs o oś i U ikó i Wa dali ada ia geologi z e skazał o e ość gazu ziemnego i ropy naftowej. 18 C t. Pla Roz oju skiego O szaru Fu k jo al ego Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 22 2 Źródło: -Ro z a o e a jakoś i po ietrza oje ództ ie łódzki r.; Po iar pas e SO, NO oj. łódzkie 214; 21 Źródło: - Józef Sawicki Hydrogeologiczne I Górnicze U aru ko a ia Eksploata ji )łoża Węgla Bru at ego. 22 Źródło: RK..II.. De zja o środo isko h u aru ko a ia h z.. r. 19

11 2.2. Zasoby kulturowe, walory przyrodnicze (i turystyka) )aso y kulturowe i przyrod i ze są wartoś iowy pote jałe - tworzą y społe z oś i lokal ej i kształtują y turysty z ą atrak yj ość da ego o szaru. tożsa ość Gmina posiada nieliczne, ale historycznie i prz rod i zo artoś io e atrak je tur st z e. Naj e iejsze i róż iają e o iekt to: 11 Zabytkowy Pała Ruszkowski h zbudowany w latach 1614, któr raz z ota zają go parkie i prz legł i ud ka i tz. czworakami t orz i teresują ą ko poz ję architektoniczno krajo razo ą. Na przeło ie i roku Pała został re o to a prz spółudziale środków ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego z przeznaczeniem na cele kulturalno społe z e. Od jest siedzi ą Urzędu Miejskiego ie. Nie został o jed ak poz a io s ojej roli kultural ej. Nadal od ają się tutaj ko certy, wystawy, konferencje. W 28r. zre alor zo a o z ajdują e się pała u poli hro ie, które ie ątpli ie pod oszą atrak j ość o iektu. W r. jed ą z sal prz stoso a o do eló ko fere j o szkoleniowych. Pała raz z ota zają go parkie t orz zespół pała o o parko, któr zaj ują istot e iejs e krajo razie iasta. Przez lata uległ zatra e iu układ histor z h osi idoko h i iągó ko u ika j h parku. Większość drze ros ą h a jego tere ie to drze a stare o zł stanie zdro ot. Sporo drze uległo z isz ze iu z prz z atural h, o po oduje, że park stra ił s ój da atrak j harakter. W r. został opra o a projekt re alor za ji zespołu, któr a a elu prz ró e ie pier ot ego układu asadzeń rośli ch w parku, pogodzenie o hro zaso ó prz rod, ekspo o a ie aloró histor z h oraz popra ie ie atrak j oś i turystyczno-rekrea j ej parku, a także prz ró e ie repreze ta j ej poz ji zespołu przestrze i miasta. W o rę ie zespołu pała o o parko ego z ajduje się też a fiteatr z zaple ze ze ętrz a. Wśród za tkó g i architektonicznych: róż iają się okazałe udo le sakral e o ieka oraz siło h ia alora h )espół Ber ardyński czyli Koś iół p. Ś. Krz ża z XVII. raz z ka ie i ą klasztor ą. O iekt pier ot ie ł zajmowany przez oj ó Ber ard ó, a od r. rez dują i skie M iszki Ka edułki. )ako a ol rz ią artość tur st z ą po ie aż jest jed z dwóch takich ist ieją h Pols e i jed z Europie. Od roku suk es ie pro adzo e są pra e re o to e t o iek ie. W ko a o już.i. re o t da hu, posadzki, od od ie ie oraz re o t drogi i bramy. Koś iół Parafial y w wie pod wezwa ie Św. A drzeja Apostoła, któr po stał lata h W roku, korz stują dofi a so a ie z Progra u Roz oju O szaró Wiejski h wykonano remont dachu na obiekcie, a pod koniec 215r.przepro adzo o oder iza ję s ste u grze zego prz środkó z Woje ódzkiego Fu duszu O hro Środo iska i Gospodarki Wodnej w Łodzi. O ok koś ioła stoi udo a po t fikat Papieża Polaka. r. po ik Ja a Pa ła II - dar ieszkań ó iaste zka za

12 12 Do i teresują h o Najstarsze za ho a e gro żoł ierz polski h z rześ zło ze ski h, którego ele 12 głó iektó a tere ie a ależ zali z ć ró ież cmentarz parafialny. po hodzą z drugiej polo XIX. ) ajduje się tu.i. z ioro a ogiła ia r. Od r. działa Społe z Ko itet re o a ji ekropolii jest d ałość o zapo ia e ogiły. Koś iół parafial y p.w. św. Wawrzyń a w Stol u z 1912 r. z póź o aroko z 1779 r. ołtarze Po adto a e tarzu parafial Stol u z ajduje się k atera ojskowa z czasów II wojny ś iato ej. Spo z a tu żoł ierz polski h poległ h pod Stol e d iu rześ ia r. I god u agi o iekte z ajdują się a sole ki e tarzu jest uro a a kapli a e tar a z r, której patro ka jest ś. Salo ea. Koś iół parafial y p.w. św. Sta isława Biskupa w U ikowie, wzniesiony w latach , O ok koś ioła stoi uro a a dz o i a z trze a dz o a i, które po hodzą z XV i XVI. Na e tarzu parafial z ajduje się ogiła iez a ego żoł ierza polskiego, poległego 39 r. Tabela 1: Obiekty wpisane do rejestru zabytków: Obiekt: )espół Pała o o Parkowy Pała )espół Pała o o Parkowy Oficyna połud io o wschodnia )espół Pała o o Parkowy Oficyna połud io o zachodnia )espół Pała o o Parkowy Oficyna pół o a )espół Ber ard ński, o. M iszek Ka edułek - Klasztor )espół Ber ard ński, o. M iszek Ka edułek -Kaplica na cmentarzu )espół Ber ard ński, o. M iszek Ka edułek - Koś iół p. Ś. Krz ża )espół Ber ard ński, o. M iszek Ka edułek Brama i Ogrodzenie )espół Koś ioła Parafial ego Koś iół p.w. Ś. Andrzeja )espół Koś ioła Parafial ego p.w. Ś. Sta isła a Biskupa Informacja o ochronie: 16/A Dec. Nr KL.IV-68/761/67 z dnia r 18/A Dec. Nr KL.IV-68/763/67 z dnia r 17/A Dec. Nr KL.IV-68/764/67 z dnia r 19/A Dec. Nr KL.IV-68/762/67 z dnia r 877/13/A Dec. Nr KL.IV-68/758/67 z dnia r 878/14/A Dec. Nr KL.IV-68/759/67 z dnia r 876/12/A Dec. Nr KL.IV-68/757/67 z dnia r 879/15/A Dec. Nr KL.IV-68/76/67 z dnia r. 875/1/A Dec. Nr KL.IV-68/755/67 z dnia r. 287/A Dec. Nr KL.IX-534/13/77 z dnia r Źródło: GUS BDL W ewidencji konserwatorskiej w dziale architektura i udo stanowiska archeologiczne z tere u G i. Od roku a tere ie G i jest 67 obiektów. pro adzo a jest g i i t o z ajduje się a e ide ja za tkó, obiektów i 142 której u zględ io e

13 Tabela 2: Obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków ID MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT ADRES ul. Koś iel a a ul. Koś iel a a ul. Koś iel a a UKŁAD URBANISTYC)NY )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO - KOŚCIÓŁ P. W. ŚW. ANDR)EJA )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P. W. ŚW. ANDR)EJA - OTOCZENIE )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P. W. ŚW. ANDR)EJA - PLEBANIA )ESPÓŁ KLAS)TORNY BERNARDYNÓW, OB. MNIS)EK KAMEDUŁEK )ESPÓŁ KLAS)TORNY BERNARDYNÓW, OB. MNIS)EK KAMEDUŁEK )ESPÓŁ BERNARDYŃSKI, OB.. MNIS)EK KAMEDUŁEK - KAPLICA NA )ESPÓŁ BERNARDYŃSKI, OB.. MNIS)EK KAMEDUŁEK - BRAMA I )ESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY - PAŁAC )ESP)ESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY - OFICYNA POŁUDNIOWO-WSCHODNIA )ESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY - PARK )ESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY - PO)OSTAŁOŚĆ GALERII )ESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY - PO)OSTAŁOŚĆ BRAMY WJA)DOWEJ DOM 15 D. BUDYNEK WETERYNARII, OB. DOM ul. Szkolna 6 16 DOM ul. Szkolna 6 17 DOM ul. Błaszko ska 18 DOM ul. Cmentarna 1 19 DOM ul. Koś iel a 2 DOM ul. Koś iel a 21 DOM ul. Koś iel a 22 DOM ul. Koś iel a 23 DOM ul. Koś iel a 24 DOM ul. Koś iel a 25 DOM ul. Koś iel a 26 DOM ul. Koś iel a 27 DOM ul. Koś iel a 28 DOM ul. Koś iel a 29 DOM ul. Kilińskiego 3 DOM ul. Sieradzka DOM ul. Sieradzka DOM ul. Sieradzka 76 ul. Sieradzka 1/5 ul. Sieradzka 1/6 ul. Sieradzka 1/7 ul. Sieradzka 1/8 ul. Sieradzka 1/9 ul. Szkolna 6 ul. Szkolna 6a ul. Szkolna 6b ul. Szkolna 8 ul. Szkolna - Parkowa ul. Szkolna

14 D. MLECZARNIA, OB.. DOM ul. Sieradzka 34 DOM ul. Szeroka 9 35 DOM ul. Szeroka DOM ul. Szeroka DOM ul. Szeroka DOM ul. Szeroka DOM ul. Szeroka 22 4 STRAŻNICA OSP ul. Szeroka DOM ul. Szkolna 2 42 DOM ul. Szkolna 6 43 DOM ul. Staro ieluńska 44 CMENTARZ PARAFIALNY ul. Cmentarna 45 CMENTAR) ŻYDOWSKI ul. Cegielniana 46 Broszki S)KOŁA PODSTAWOWA 47 Broszki DOM Broszki 5 48 Bujnów DOM Bujnów Cegielniana DOM Cegielniana 32 5 Cegielniana DOM Cegielniana Kamasze DOM Kamasze 8 52 Kolonia Doliny DOM Kolonia Doliny 8 53 Kolonia Doliny DOM Kolonia Doliny 9 54 Łesz z DOM Łesz z 55 Sta isła ó DOM Sta isła ó 56 Stara Huta 57 Stolec 58 Stolec 59 Stolec 6 Stolec 61 Stolec DOM Stara Huta 8 )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P. W. ŚW. WAWR)YŃCA - KOŚCIÓŁ )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P. W. ŚW. WAWR)YŃCA - OTOCZENIE )ESPÓŁ CMENTAR)A PARAFIALNEGO - CMENTARZ )ESPÓŁ CMENTAR)A PARAFIALNEGO - KAPLICA CMENTARNA )AGRODA MŁYNARSKA - DOM 62 Stolec 63 Uników 64 Uników 65 Uników )AGRODA MŁYNARSKA - MŁYN )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P. W. ŚW. STANISŁAWA - KOŚCIÓŁ )ESPÓŁ KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P. W. ŚW. STANISŁAWA - OTOCZENIE DZWONNICA 66 Uników CMENTARZ PARAFIALNY 67 Uników S)KOŁA Źródło: GUS BDL /

15 Mi o skute z ego u iega ia się o spar ie fi a so e i ieżą ego przepro adze ie iez ęd h pra re o to h o iekt te, ędą per a e t ie agać środkó fi a so h a utrz a ie i h da ej ś iet oś i. ) jed ej stro prze aga tere ó rol i z h ogra i za ożli ość roz oju tur st ki a o szarze G i. ) drugiej zaś atute G i są las i aturalne środowisko, swoisty mikroklimat leśny, obfitość grzybów i jagód. Brak uciążli h zakładó produk j h o gwarantuje dobre warunki wypoczynkowe i rekreacyjne na terenie gminy. G i a a tle pozostał h G i po iatu sieradzkiego ie jest zasobna w obszary chronione. Na jej tere ie ie a też o szaró o jęt h progra e Natura 2. Aktual ie udział o szaró hro io h a tere ie G i ie przekra za,12% jej powierzchni. Może się to z ie ić, po ie aż tr ają pra e ad ut orze ie wskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu23, któr a o jąć po ierz h ię, t s. hektaró. Na h ilę o e ą do o szaró hro io hg i zali za e są: )espół prz rod i zo krajobrazowy Parki skie o pow. 4,44 ha; Rezerwat przyrody Paza o po., ha ut orzo a tere ie Leś i t a Potok, Nadleś i t a ; Miasta i G i grud ia r., elu o hro zachowanych starodrzewi bukowych (ok let i h oraz ż z ej u z z rośli a i hro io i śród, któr h stępują: a rz ek il zeł ko, lusz z pospolit, arza ka o a, krusz a pospolita, kali a koralo a, a także ardzo rzadkie łuskie ik różo oraz korko a od ia a iązu pol ego. Rezerwat przyrody No a Wieś utworzony 7 maja 1984 r. na powierzchni: 117,62 ha, a zlokalizo a Leś i t ie Potok, Nadleś i t ie, a tere ie Miasta i G i, ut orzo elu za ho a ia ielogatu ko h drze osta ó ś ierkó, ukó, jodeł i dę ó oraz li z h rośli hro io h, a przede sz stki k it ą ego i o o ują ego bluszczu pospolitego. W środku ko pleksu leś ego, położo ego iejs o oś i iedaleki sąsiedzt ie d ó h rezerwatów przyrody: No a Wieś i Paza, oraz ś ieżki prz rod i zo leś ej Bu z a ska z ajduje się pu kt eduka j, zlokalizo a oddziale o rę u leś ego. Miejs e to, ze zględu a s oje alor przez a zo e jest do eló rekrea j o edukacyjnych. Na tere ie G i 23 z ajduje się ró ież Źródło: Plan Zagospodarowania Przestrze po ikó prz rod. ego Woje ództ a Łódzkiego 15

16 16 Tabela 3: Po iki przyrody a tere ie G i y w Nazwa tworu przyrody Miejs owość 1. Jesio iosł - obwód 32 cm Park Miejski w ie Nr działki / 2. Wiąz sz pułko - obwód 46 cm Park Miejski w ie Nr działki / 3. Wiąz sz pułko - obwód 3 cm 4. Wiąz sz pułko - obwód 42 cm 5. Wiąz sz pułko - obwód 26 cm 6. Wiąz sz pułko - obwód 36 cm 7. Wiąz sz pułko - obwód 33 cm 8. Wiąz sz pułko - obwód 49 cm Lp. 16 Zniesienie formy Podstawa i data utworzenia ochrony przyrody/ usu ię ie. Rozporządze ie Woje od Uchwała Sieradzkiego z dnia 3 lutego nr XXXVIII/245/ r. w sprawie uznania za Rady Miejskiej pomnik przyrody w )łoczewie dnia 27 XI 29 r. w sprawie zniesienia formy ochrony z drzewa uznanego za pomnik przyrody, z ajdującego się w Parku Przypała o m w Mieście Złoczew jesio iosł o obwodzie pnia 121 cm. Rozporządze ie Woje od Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Park Miejski Rozporządze ie Woje od w ie Sieradzkiego z dnia 3 lutego Nr działki / 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Park Miejski Rozporządze ie Woje od w ie Sieradzkiego z dnia 3 lutego Nr działki 274/ r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Park Miejski Rozporządze ie Woje od w ie Sieradzkiego z dnia 3 lutego Nr działki / 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Park Miejski Rozporządze ie Woje od w ie Sieradzkiego z dnia 3 lutego Nr działki / 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Park Miejski Rozporządze ie Woje od w ie Sieradzkiego z dnia 3 lutego Nr działki / 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Park Miejski Rozporządze ie Woje od w ie Sieradzkiego z dnia 3 lutego Nr działki / 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody

17 Wiąz sz pułko - obwód 4 cm Park Miejski w ie Nr działki 1. Grupa drzew wielogatunkowych /6 ukó + dą sz pułko / - obwody cm oraz 21 cm 11. Dą sz pułko - obwód 45 cm Potok teren leś oddz. 156 no 12. Dą sz pułko - obwód 57 cm w cegielnia nr dział. 13. Stanowisko bluszczu - obwód 4, Leś i t o Potok, oddz. 175 k 9. Źródło: Studiu Potok teren leś oddz. 175 B Rozporządze ie Woje od Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Rozporządze ie Woje od Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody 17 Rozporządze ie Woje od U h ała r XIV/ / Sieradzkiego z dnia 3 lutego Rady Miejskiej w 1998 r. w sprawie uznania za ie pomnik przyrody z dnia 28 IX 215 r. w sprawie zniesienia formy ochrony z drzewa uznanego za pomnik przyrody - dą sz pułko o obwodzie, ros ą oddziale 175-a w Leś i t ie Potok a dział e r / o rę Gróje Wielki, g. Rozporządze ie Woje od Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody Rozporządze ie Woje od Sieradzkiego z dnia 3 lutego 1998 r. w sprawie uznania za pomnik przyrody uwaru kowań i kieru ków zagospodarowa ia przestrze ego G i y w z r. Tere Po iatu Sieradzkiego o fituje szlaki tur st z e, jest i h około G i ę. Przez tere G i prze iegają jed ie:, iestet o ijają o e Szlak Rowerowy Sieradzka eska, któr jest głó szlakie ro ero po iatu sieradzkiego i ieg ie z Klo o ej, przez, o ok ) ior ika Próba, Dą ro ę Wielką, Sieradz, Charłupię Małą, S ardze, Charłupię Wielką, Kli zkó Mał, Jasio ą, Wojkó, Błaszki, Tu ądzin do Warty. Jego długość osi kilo etró. Łódzki Szlak Ko y - któr jest ajdłuższą Europie trasą ded ko a ą tur st e ko ej. Jego aktual a długość to po ad k. Szlak po stał ra a h projektu Turystyka w siodle infrastruktura innowacyjnego i unikatowego produktu turystycznego, którego beneficjentem jest Woje ództ o Łódzkie. Odcinek 33 szlaku Lary Młoda i Gór pro adzi iędz i i przez.

18 Demografia Kondycja demograficzna gminy wpływa na jej rozwój gospodar zy i fu k jo owa ie społe z oś i. 18 G i ę g. da h na dzień.vi r. za ieszkują 7462 osoby, co sta o i % lud oś i ałego po iatu i plasuje ją poz ji najmniejszej gminy miejsko wiejskiej w podregionie sieradzkim. W latach obserwujemy spadek liczby lud oś i o ponad 1 osób. Wykres 1: Li z a lud oś i w G i ie w w lata h Li z a lud oś i w G i ie w w lata h kobiety osoba ęż z ź i oso a ogółe oso a Źródło: GUS BDL Jed ą z prz z zja iska z ia li z lud oś i jest ru h atural zgonów, któr oż a za k ąć e skaź iku prz rostu atural ego. z li stosu ek urodzeń do W iągu a alizo a h lat do i ują jest uje skaź ik prz rostu atural ego, ale rok 214 kazuje artość dodat ią. Nie iado o, z te de ja ta utrz a się kolejnych latach. Dla poró a ie artość skaź ika dla po iatu sieradzkiego iosła -1,2. Tabela 4: Przyrost naturalny 211 Przyrost naturalny źródło: GUS BDL Pro adzo e przez de ografó ada ia i a aliz skazują, ze tr ają od kilku astu lat spadek dziet oś i jesz ze ie jest pro ese zakoń zo i dot z oraz iększ stop iu kolej h roczników. Zgodnie z opi ia i ekspertó, aj liższ h lata h ależ li z ć się z dalsz spadkie spół z ika dziet oś i przy czym w latach 211oż a o zeki ać ie ielkiego zrostu dziet oś i do artoś i około, dzie ka a ko ietę Raport GUS - oza lud oś i do roku

19 Tabela 5: Dziet ość i trwa ie ży ia do r. Wyszczególnienie Dziet ość 1,25 1,1 1,2 1,2 ogółe 74,5 76,9 78,7 8, Trwa ie ży ia ęż zyź i 7,4 73,3 75,8 77,6 kobiety 78,8 8,6 81,8 83,3 Źródło: Raport GUS - oza lud oś i do 19 roku W ada h lata h o ser uje także duże aha ia skaź ika igra ji, które po odo a e są głó ie przez igra je e ętrz e. ) aj ższ skaź ikie ieliś do z ie ia roku, na ten moment daje się, że s tua ja usta ilizo ała się. Podsta o kieru ek igra ji to iększe ośrodki iejskie. W ko tekś ie da h dot zą h po iatu sieradzkiego G i a ie sta o i przed iotu zai tereso ań ru hu igra j. Tabela 6: Saldo migracji Saldo migracji: 211 wew ętrz y h 18 zagranicznych ogółe źródło: GUS BDL Według prog oz Głó ego Urzędu Stat st z ego, okresie realiza ji Strategii, do lud oś i po iatu oże się z iejsz ć o t sią e, a do o lisko t s25. Należ a alogi z ie z iejsz się także li z a lud oś i G i. roku, liczba ie założ ć, że A aliza skaź ika o iąże ia de ografi z ego poz ala st ierdzić, że G i a w charakteryzuje się raź i z ia a i w zakresie skaź ikó : lud oś i ieku ieproduk j a osó w ieku produk j i lud oś i ieku poproduk j a osób w wieku produkcyjnym. W prakt e skaź iki te i for ują as.i. o k estia h z iąza h z pokr ie składka i e er tal i osó ieku produk j ś iad zeń, e er tal h osó ieku poproduk j, odz ier iedlają prz szłe zapotrze o a ie i z ia o szarze eduka ji, służ zdro ia i po o społe z ej. Tabela 7: Lud ość G i y w wg. grup wieku. 211 lud ość ieku nieprodukcyjnym na 1 osób 62,6 w wieku produkcyjnym lud ość ieku poprodukcyjnym na 1 osób 82,1 w wieku przedprodukcyjnym lud ość ieku poprodukcyjnym na 1 osób 28,2 w wieku produkcyjnym ,4 6,2 6,1 85,4 91, 92,9 28,3 28,7 28,9 źródło: GUS BDL 25 Prog ozo a a li z a lud oś i g GUS r ; w 25r osoby.

20 2 Tabela 8: Udział lud oś i G i y w wg. eko o i z y h grup wieku w % lud oś i ogółe 2 w wieku przedprodukcyjnym w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym ,1 2,5 19,7 19,5 61,5 62, 62,4 62,5 17,4 17,5 17,9 18,1 źródło: GUS BDL Struktura lud oś i s g alizuje stępo a ie egat h te de ji z iąza h z procesem starze ia się społe zeńst a. Niepokoją jest ie t le s ste at z zrost iloś io starszej populacji, o spadek udziału aj łodsz h grup ieko h strukturze de ografi z ej, o przełoż się efek ie a defi t rąk do pra, a to oże ieć po aż e skutki dla rozwoju gospodarczego. G i a harakter zuje się iższ pozio e po iatu sieradzkiego. Wskaź ik te osi dla G i gęstoś i zalud ie ia od śred iej oto a ej dla oso /k 2 a dla powiatu 81 osób/km Infrastruktura techniczna I frastruktura te h i z a jest istot y ele e te wpływają y a rozwój społe z o-gospodarczy da ego regio u. Jej dostęp ość oraz użyte z ość, wpływa a sta dard ży ia ieszkań ów, a także a atrak yj ość ieszka iową i i westy yj ą iasta i g i y Infrastruktura drogowa G i ę harakter zuje ardzo dogod e położe ie ko u ika j e zględe reszt kraju. Układ ko u ika j fu k jo uje opar iu o drogi krajo e, oje ódzkie, po iato e i g i e. O e ie aj iększe z a ze ie dla G i a droga ekspresowa S8 z ęzłe, która poz ala a spra e prze iesz za ie się kieru ku Łodzi i Wro ła ia. Ró ie duże z a ze ie ają dotychczasowe drogi krajowe nr 45 i 14, które na podstawie ustawy26 stał się droga i wojewódzkimi. Sieć dróg a tere ie G i kształtuje się astępują o: Drogi krajowe - 39 km Drogi wojewódzkie 12,8 km Drogi powiatowe - 5,8 km, w tym: miejskie 11,3 km pozamiejskie 39,5 km Drogi gminne 71,13 km, w tym: ulice miejskie 14,65 km drogi gminne 56,48 26 Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tj. Dz. U. z 215 r. poz. 46)

21 Wykres 2: sieć dróg a tere ie G i y w 21 Źródło: Urząd Miejski w wie W przepro adzo ej a kie ie, p ta i aj ardziej suro o o e ili sta i frastruktur około drogo ej. Blisko % o e iło ją źle i ardzo źle. Na tak sta rze z a pł zł stan chodników lub ich brak. W iększoś i hod iki ieś ie są zęś ią i frastruktur ędą ej zarządzie województwa k i po iatu, k. Ró ież lokalizacje, któr h ze zględu a ezpie zeńst o ieszkań ó konie z a jest udo a hod ikó, agają spółpra elu i h realiza ji po iędz G i ą a łaś i i zarząd a i dróg. Chodniki z ajdują e się w zarządzie G i sta o ią / sz stki h a tere ie g i, k i zlokalizo a e są w iększoś i a osiedla h Infrastruktura wodno kanalizacyjna G i a jest niemal % z odo iągo a a. Aktual ie asz tere ie z ajdują się uję ia od : ie, Broszka h, U iko ie i Grój u Wielki. Pla uje się roz udo ę i prze udo ę g i ego s ste u odo iągo ego, t połą ze ie sie i odo iągo ej z uję ia U ikó z sie ią odo iągo ą zasila ą dot h zas z uję ia Gróje Wielki, o prakt e oz a za lik ida ję Sta ji Uzdat ia ia Wod Grój u Wielki i prze udo ę sie i odo iągo ej a od i ku, k. Długość sie i odo iągo ej dla iasta i g i osi aktual ie k t : 42,15 km, Uników - 31,1 km, Broszki - 36,45 km, Grójec Wielki - 8,3 km). Część iejs o oś i Gminy zaopatr a a jest odę z odo iągó G i oś ie h iejs o ość Potok i Sta isła ó z G i Brzeź io, iejs o ość Łagie iki z G i Brąsze i e. Nato iast z układu odo iągo ego SUW U iko ie zaopatr a e są iejs o oś i Kluski i K ap w Gminie Lututów, oraz iejs o oś i O ie zki i U ikó Kapitul G i ie Klo o a. W r. z prz łą ze ia do sie i odo iągo ej korz stało 2263 budynki w tym 1567 budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania, z czego 914 na wsi27. ) da h stat st z h ika, że 93,3% ogółu lud oś i G i korz sta z sie i odo iągo ej, to ię ej iż po ie ie gdzie procent ten wynosi 92, Źródło: dane MKS oraz ze sprawozdania SG 1 z rok 215. Źródło: Da e GUS BDL za rok. oraz Stat st z e Vade e u Sa orządo 28 a

22 22 22 Syste zaopatrze ia ieszkań ó G i odę, do eló ko u al h opiera się a 4 stacjach uzdatniania wody, które ałoś i zaspokajają potrze G i. Naj o o ześ iejsza te h ologi z ie jest sta ja uzdat ia ia od ie, prze udo a a r. z udziałe środkó z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 27 oraz Woje ódzkiego Fu duszu O hro Środo iska i Gospodarki Wod ej łodzi ra a h zada ia "Przebudowa Sta ji Uzdat ia ia Wody w wie wraz z oder iza ją odcinka kanalizacji sanitarnej". Nato iast pozostałe sta je są a ieżą o modernizowane ale w najgorszym stanie technicznym jest SUW w Grójcu Wielkim. Trze a li z ć się ró ież z fakte, że urucho ie ie kopa i odkr ko ej ęgla ru at ego ędzie skutko ało lik ida ją Sta ji Uzdat ia ia Broszka h. Ad i istratore sie i jest Miejska Spółka Ko u al a, a łaś i iele G i a. )uż ie od lata h podlega nieznacznym fluktuacjom zarówno na obszarze miejskim jak i wiejskim, ale zasoby dyspozycyjne warstw wodonośnych, jak i wydajność ujęć są wystarczające zape ić ieszkań o iągłość dostaw wody. Tabela 9: )uży ie wody w G i ie w w lata h 214. Ogółe Eksploatacja sieci Eksploata ja sie i wodo iągowej [dam3] wodo iągowej [dam3] - gospodarstwa domowe [dam3] ,3 27,3 243, ,8 34,8 261, ,2 262,2 222, , 282, 246,3 Źródło: GUS BDL Wykres 3: )uży ie wody a ieszkań a 38, , , , Źródło: GUS BDL Z instalacji kanalizacyjnej korzystają jed ie ieszkań iasta - 25,8 % ogółu lud oś i (tj osób), o oz a za, że do sie i ka aliza j ej jest prz łą zo e ud kó. Część ist ieją ej ka aliza ji jest stara. Pla uje się udo ę o ej sie i ka aliza j ej i korz sta ie już ist iejącej jako kanalizacji deszczowej, uprzednio jednak ędzie wykonana ko ep ja ska alizo a ia G i. Podniesienie poziomu skanalizowania tere u iasta i g i, od lat jest priorytetem w działa ia h g i i ędzie iało pł a popra ę sta u środo iska atural ego.

23 Fu k jo o a ie sie i ka aliza ji sa itar ej ie opiera się głó ie a d ó h kolektorach: kolektor A o długoś i lisko, k z iera ś ieki z sie i ka aliza j ej ul. Lututo skiej, Spokoj ej Błaszko skiej, Burze ińskiej, Sieradzkiej, Kilińskiego i Staro iejskiej oraz osiedla Sło e z ego oraz kolektor B o długoś i -1,1 km zbierają ś ieki z kanalizacji ogól ospła ej z e tru iasta, z osiedla Zacisze i osiedla Za klasztorem, ul. XX- Lecia, ul. Nowej, ul. Ogrodowej i Wieluńskiej. Długość z ej sie i ka aliza j ej i desz zo ej w 214r. wynosiła13 km, w tym sanitarnej 8,45km. Do sie i sa itar ej podłą zo h jest około ieszkań ó. Ilość odpro adzo h ś iekó w 214r. stosu ku do roku zrosła o po ad %. Wykres 4: Kanalizacja - ś ieki odprowadzo e Źródło: GUS BDL Gmina posiada jed ą o z sz zal ię ś iekó iejs o oś i z oder izo a ą w 24r. o daj oś i m³. O iekt o sługuje ieszkań ó podłą zo h do ka aliza ji sa itar ej a oraz prz j uje ś ieki do ożo e ta ore ase iza j z okoli z h iejs o oś i. W celu uzupeł ie ia s ste u o z sz za ia ś iekó G i ie prze iduje się udo ę przydomowych o z sz zal i ś iekó na terenach wiejskich o rozproszonej zabudowie. Poró ują długość sie i odo iągo ej z długoś ią sie i ka aliza ji sa itar ej, ależ st ierdzić, iż istnieje tu znaczna dysproporcja, dla iasta i, dla ałej G i. Ś iad z to o pil h potrzebach budowy i rozbudowy systemów kanalizacyjnych w gminie bowiem niedostateczny rozwój i frastruktur ka aliza j ej i utrud io dostęp do o z sz zal i ś iekó a egat pł a rozwój Gminy. Konieczne jest zatem sukcesywne rozbudowywanie sieci kanalizacyjnej i dostoso a ie jej do potrze ieszkań ó oraz utrz a ie do r sta ie te h i z ist ieją ej sie i i urządzeń. 23

24 Gospodarka odpadami komunalnymi 24 Uchwalona przez Sejm Ustawa z dnia 25 stycznia 213 r. o zmianie ustawy o utrzy a iu zystoś i i porządku w g i a h29, pro adziła zasad i ze z ia ist ieją s ste ie gospodaro a ia odpada i ko u al i, ają dopro adzić do dostoso a ia przepisó pra a polskiego do or pra a u ij ego oraz ułat ić realiza ję t z h, ałożo h a Polskę przez Ko isję Europejską tym zakresie.3 System gospodarowania odpadami komunalnymi w opar iu o tą usta ę o o iązuje G i ie od lip a r. W jego ra a h pro adze ie selekt ej z iórki odpadó zadeklaro ało % ieszkań ó. Właś i iele ieru ho oś i za ieszkał h zostali posaże i w komplet 3 a tere a h iejski h i ieś ie, poje ikó do segrega ji odpadó z podziałe a: suro e su he, szkło, bioodpady i odpady z iesza e. Regular ie pro adzo e są z iórki odpadó wielkogabarytowych, zuż tego sprzętu elektr z ego i elektro i z ego, zuż t h opo oraz zuż t h baterii i akumulatorów. Apteki został posażo e w pojemniki na przeterminowane leki, a w szkoła h i Urzędzie Miejskim z ajdują się poje iki a zuż te aterie. W zakresie gospodarki odpada i G i a pro adzi polit kę zgod ą z Krajowym Planem Gospodarki Odpadami oraz Pla e Gospodarki Odpada i dla Województwa Łódzkiego 21232, któr określo o i. zada ia i est j e polegają e a: -usuwaniu odpadów z miejsc na ten cel nieprzeznaczonych tzw. dzikich wysypisk odpadów w latach , -zape ie iu udo, utrz a ia i eksploata ji łas h lu spól h z i i g i a i regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych , -tworzeniu punktów selekt ego z iera ia odpadó ko u al h sposó zape iają łat dostęp dla sz stki h ieszkań ó g i, t skaza ie iejs a, któr ogą ć prowadzone zbiórki zuż tego sprzętu elektr z ego i elektro i z ego po hodzą ego z gospodarstw domowych Po iat Sieradzki z ajduje się II Rejo ie Gospodarki Odpada i Ko u al i, a którego terenie nie ma zlokalizowanej Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych. Fu k ję RIPOK peł i EKO REGION sp. z o.o. Beł ható - instala ja D ló A g. Paję z o oraz zastęp za i stala ja Beł hato ie ul. Ba eł ia a i ta też trafiają odpad ko u al e z G i. Międz g i Pu kt Selekt ej ) iórki Odpadó Ko u al h zlokalizo a jest ie przy ul. Cmentarnej 11. G i a wpisuje się iekorz st tre d wzrostu iloś i produko a h odpadó. W latach 211 ielkość z iesza h odpadó iągu roku ahała się od, kg do 118 kg a ieszkań a. Dla porównania dla powiatu sieradzkiego artość ta osiła - 149,6 kg i ła aj iższa od roku. 29 Ustawa z dnia 25 stycznia 213 r. o z ia ie usta o utrz a iu z stoś i i porządku g i a h (Dz.U. z 213 r., poz. 228) D rekt a Rad / /WE, zakładała, że już r. Polska iała zreduko ać ilość odpadów komunalnych kierowanych do składo a ia do % stosu ku do r. Według usta g i ędą iał o o iązek osiąg ię ia odpo ied i h pozio ó odz sku i re kli gu odpadó ko u al h do d ia grud ia r. oraz do ogra i ze ia as odpadó ko u al h ulegają h iodegrada ji kiero a h do składo a ia do a. % do d ia.. r. lu do a. % do d ia.. r. ago o ałko itej masy ww. odpadów. 31 Krajo pla gospodarki odpada i został prz jęt u h ałą Nr Rad Mi istró z d ia grud ia r. spra ie "Krajo ego planu gospodarki odpadami 214" (M. P. Nr 11, poz. 1183). 32 "Pla gospodarki odpada i oje ództ a łódzkiego opra o a zer u sta o i aktualiza ję Pla u gospodarki odpada i oje ództ a łódzkiego prz jętego przez Sej ik Woje ództ a Łódzkiego U h ałą Nr XXIII/ / z d ia marca 28 roku. 3

25 Tabela 1: Zmieszane odpady zebrane w G i ie w w latach ,69 831,33 698,62 747,84 ogółe ogółe a ,1 113,8 94,9 11,6 ieszkań a ,33 515,3 419,83 51,44 z gospodarstw domowych ,7 7, ,1 odpady z gospodarstw domowych prz padają e a ieszkań a 211 ud ki ieszkal e o jęte z iera ie odpadów z gospodarstw domowych Źródło: GUS BDL Dzięki o e u s ste o i pro adze ia gospodarki ś ie io ej, stępo a ie dziki h wysypisk ś ie i a tere ie G i a harakter i de tal, a z przepro adzo ej a kiet ika, że ieszkań do rze o e iają fu k jo ują s ste z iórki odpadó Ciepłow i two Zaopatrzenie w iepło w g i ie od a się za pośred i t e : o o zes ej iepło i iejskiej, do której prz łą zo e jest 2 budynków, w tym 9 budynków mieszkalnych; Ciepło ia iejska raz z sie ią o długoś i 2 km została odda a do uż tku w 214 i zrealizowana w ramach zadania "Prze udowa syste u zaopatrze ia w iepło Miasta w wraz z sie ia i iepl y i i węzła i z wykorzysta ie od awial y h źródeł e ergii", przy spółfi a so a iu z WFOŚiGW Łodzi. I est ja jest proekologi z a i oparta a korz sta iu od a ial h źródeł energii: panele fotowoltaiczne i biomasa. z korz sta ie i d idual h s ste ó zasila ia, głó ie posta i kotło i i pie ó. Częś io o stępują kotło ie olejo e i a io asę ale głó e potrzeby cieplne (ind idual h ieszkań ó Gmi zaspokaja e są przez ęgiel. Bud ki uż te z oś i pu li z ej ie ogrze a e są iększoś i prz uż iu io as dzięki podłą ze iu do iepło i iejskiej a na terenach wiejskich ateriał grze z jest bardziej zróż icowany i jest to ęgiel, olej i biomasa. G i a ie posiada Planu gospodarki niskoemisyjnej o sta o i arierę i ogra i za ożli ość korzystania z niektórych fu dusz u ij h a realiza ję i est ji z iąza h z popra ą efekt oś i e erget z ej z reduk ji e isji za ie z sz zeń po ietrza, np. ter o oder iza ję

26 26 ud kó, ia ę źródeł iepła z korz sta ie od a ial h źródeł e ergii Infrastruktura elektroenergetyczna 26 G i a jest ałoś i zelektr fiko a a. )aopatrze ie g i e ergię elektr z ą prowadzone jest z wykorzystaniem elementów Krajowego Systemu Energetycznego. Przez teren Gminy prze hodzą li ie przes ło e NN aj ższego apię ia 4KV, linie WN (wysokiego apię ia 11 KV oraz linie elektroenergetyczne śred iego i iskiego zasila ia. W stępują tu ró ież głó pu kt zasilania (GPZ). Ist ieją s ste d str u j e ergii zaspokaja o e e i perspekt i z e potrze G i t zakresie. O sługę e erget z ą a tere ie G i prowadzi Rejo E erget z Beł ható. Wykres 5: )uży ie e ergii elektry znej a ieszkań a w lata h , ,2 717,4 686, Źródło: GUS BDL W roku o ser uje się po ad % spadek zuż ia e ergii elektr z ej a ieszkań a G i stosu ku do roku kied to zuż ie ło aj ższe ada okresie. Wykres 6: Od ior y i zuży ie e ergii elektry z ej a iski apię iu odbiorcy [szt.] zuż ie [MWh] Źródło: GUS BDL

27 Mi o zrostu li z ieszkań ó korz stają h z e ergii elektr z ej o iski apię iu, jej zuż ie ada okresie jest oraz iższe, o oz a za, że ieszkań korz stają z s ste ó i technologii e ergoosz zęd h. Pozytywnie zatem ależ o e ić i frastrukturę elektroe erget z ą. Uzupeł ie ia i frastruktura służą a poz ski a iu e ergii ze źródeł od a ial h p. foto oltaika,). aga jedynie Od awial e źródła e ergii W r. a tere ie G i działa o o zes a i ekologi z a iepło pa ela i foto oltai z i i opala a io asą. Jest to flago a i est ja G i wykorzystaniu OZE. ia iejska zasila a oparta a Źródło: IMGW G i a z ajduje się strefie korz st h warunków do rozwoju energetyki wiatrowej, nie dzi i ię fakt, że a asz tere ie z roku a rok prz a iatrakó. W r. działają 3 elektrownie wiatrowe i powstaje czwarta. W da a została także de zja o u aru ko a ia h środo isko h a ut orze ie far fotowoltaicznej w Grójcu Wielkim Sieć teleko u ika yj a i i ter etowa. Na tere ie G i a ul. Opłotki z ajduje się e trala telefo i z a TP S.A., są też nadajniki telefonii komórkowej. W każd pu k ie G i jest pokr ie głó h operatoró GSM. Wszyscy operatorzy fu k jo ują h a r ku krajo oferują tu usługi 2G, 3Gi zasięg Internetu w technologii CDMA. U iększoś i operatoró iasto z ajduje się także zasięgu usług G LTE. 27

28 28 28 Gmina a ożli ość korz sta ia z szerokopas o ego dostępu do I ter etu a azie usług t pu neostrada, dsl itp. Wg sza u kó Urzędu Miejskiego ie ok. 95% po ierz h i G i pokr te jest zasięgie sie i ezprze odo h. Potrze ieszkań ó t zakresie za ezpie zają dosta I ter etu miedzy innymi: PPHU DANEX, SOFTEX, AIRMAX, które a ieżą o rozszerzają sieć i z iększają przepusto ość łą z I frastruktura społe z a I frastruktura społe z a odgrywa klu zową rolę w pro esie zrów oważo ego rozwoju. Jest jed y z ajistot iejszy h wyz a z ików deter i ują y h pozio wykształ e ia, zdrowot oś i zy kultury społe zeństwa. Uz awa a jest za wyraz postępu społe z ego, kojarzy zaspokaja ie waż y h potrze społe z y h, głów ie o harakterze ie aterial y, z ela i sa orządów terytorial y h i orga iza ji pozarządowy h Oświata Na terenie Gminy działa pla ó ek oś iato h, które zaspokajają eduka j e potrze ieszkań ó iasta i g i a pozio ie przedszkol, podsta o i gi azjal m. Brak jest opieki instytucjo al ej ad dzieć i do lat, ho iaż ist ieją pla ot orze ia pr at ego pu ktu przedszkol ego ś iad zą ego opiekę dla dzie i ieku, 6 lat. Wychowanie przedszkolne zape iają Pu li z e Przedszkole ie oraz oddział przedszkol e zlokalizo a e szkoła h iejski h G i. W lata h /, /, 214/ oddział przedszkol działał także Szkole Podsta o ej Mieś ie. Tabela 11: Li z a dzie i z tere u G i y w w przedszkolu i oddziała h przedszkol y h Rok szkol. 211/12 212/13 213/14 214/15 Oddział Oddział Oddział Oddział Przedszkole przedszkolny przedszkolny przedszkolny przedszkolny w SP w SP Stolec SP Uników SP Broszki Ogólna liczba dzieci z Gminy w w wieku 3-6 lat Źródło: Da e szkół W roku szkolnym 214/15 72,6% zło ze ski h dzie i ieku - lat o jęt h ło opieką przedszkol ą. W poró a iu do roku szkol. / odsetek te zrósł o %. Warto z ró ić u agę, że dzięki po sta iu oddziałó przedszkol h szkoła h iejski h stop io o ró uje się d spropor ja dostępie do opieki przedszkol ej a obszarze wiejskim. W roku ,9% dzieci z terenu wiejskich w wieku 3- lat u zęsz zało do oddziałó przedszkol h, ato iast roku ło to zaledwie 24,9% Na podstawie Małgorzata Dolata U i ers tet Prz rod i z o szaró iejski h. Poz a iu I frastruktura społe z a jako z 34 i Dane GUS BDL Dzie i o jęte ho a ie przedszkol ik zró ieku przedszkol o ażo ego rozwoju

29 Na poziomie podstawowym eduka ję Szkoła Podsta Szkoła Podsta Szkoła Podsta Szkoła Podsta G i a o o o o ai ai a a G i ie pro adzą:. Mikołaja Koper ika ie,. Bohateró Wrześ ia r. Stol u, U iko ie, Broszka h. 29 róż ia się do ra dostęp oś ią do pla ó ek sz ze la podsta o ego. Tabela 12: Li z a u z iów Szkoły Podstawowej w Broszka h r. szk. 211/12 r. szk. 212/13 "" I 7 9 II 6 7 III 7 6 IV 5 7 V 3 5 VI 7 3 razem 6 52 r.szk.213/ r. szk. 214/ r.szk.213/ r. szk. 214/ r.szk.213/ r. szk. 214/ Źródło: Szkoła Podstawowa w Broszka h Tabela 13: Li z a u z iów Szkoły Podstawowej w U ikowie r. szk. 211/12 r. szk. 212/13 "" 1 14 I 8 8 II 6 7 III 11 6 IV 9 11 V 12 9 VI 8 12 razem Źródło: Szkoła Podstawowa w U ikowie Tabela 14: Li z a u z iów Szkoły Podstawowej w Stol u r. szk. 211/12 r. szk. 212/13 "" I 12 1 II 7 12 III 11 7 IV V VI 7 16 razem Źródło: Szkoła Podstawowa w Stol u

30 3 3 Tabela 15: Liczba uczniów Szkoły Podstawowej w wie r. szk. 211/12 r. szk. 212/13 "" 19 I II III 5 66 IV 65 5 V VI razem r.szk.213/ r. szk. 214/ Źródło: Szkoła Podstawowa w wie Ilość u z ió u zęsz zają h do szkół podsta o h okresie ostat i h lat utrz uje się na sta il pozio ie kazują jed ie i i al ą te de ję spadko ą. W roku szkol 214/15 do podsta ó ek u zęsz zało u z ió klas I-VI, a w roku szkolnym 211/ Wsz stkie pla ó ki zape iają s oi ho a ko dostęp do ezpłat h zajęć spe jalist z h, ró a z h i roz ijają h zdol oś i tj. koła zai tereso ań, koła sporto e, koła jęz ko e itp. Pla ó ki posiadają pra o ie ko putero e, pra o ie ulti edial e, a Szkoła Podsta o a w ie także pra o ię prz rod i zą. Posiadają też tz. iejs a za a dla łodsz h dzie i oraz przyszkolne place zabaw. W badanym okresie tj. od 211r. wszystkie placówki aktywnie poz skują środki ze ętrz e na dodatko e zaję ia, doposaże ia pla ó ek, ró a ie sza s eduka j h dzie i zaró o ze środkó poz ska h ra a h Progra u Opera j ego Kapitał Ludzki, środkó z Woje ódzkiego Fu duszu O hro Środo iska i Gospodarki Wod ej Łodzi a także środkó innych podmiotów. Zrealizowane projekty: "Szansa na lepszy start" - spółfi a so a ze środkó U ii Europejskiej ra a h Europejskiego Fu duszu Społe z ego. Progra Opera j Kapitał Ludzki - 213, Priorytet IX Rozwój wykształ e ia i ko pete ji regio a h, Poddziała ie.. ) iejsza ie ieró oś i stop iu upo sze h ia ia eduka ji przedszkol ej ". Realizo a okresie od lutego do listopada r. szkoła h podsta o h z tere u G i. W ra a h projektu uru ho io e został punkty przedszkolne dla dzieci 3- let i h z tere ó iejski h, ie o jęt h ho a ie przedszkol. Całko ita k ota dofi a so a ia., zł. "Droga do sukcesu" spółfi a so a ze środkó U ii Europejskiej ra a h Europejskiego Fu duszu Społe z ego. Progra Opera j Kapitał Ludzki - 213, Prior tet IX Roz ój kształ e ia i ko pete ji regio a h, Poddziała ie.. W ró a ie sza s eduka j h u z ió z grup o utrud io dostępie do edukacji oraz zm iejsza ie róż i jakoś i usług eduka j h u z ió szkół podsta o h i gi azju z tere u g i. Realiza ja projektu prze idzia a ła a okres od rześ ia r. do sierp ia r. W ra a h projektu zorga izo a e został : dodatko e zaję ia roz ijają e zdol oś i u z ió i. koła zai tereso ań - fotografi z e, dzie ikarskie, art st z e ale także zaję ia ró a ze: jęz ko e, ate at z e z he i z e jak ró ież iz t stud j e. Całko ita k ota dofi a so a ia.., zł. "Kolorowe przedszkole" spółfi a so a ze środkó U ii Europejskiej ra a h Europejskiego Fu duszu Społe z ego. Progra Opera j Kapitał Ludzki, Prior tet IX Roz ój kształ e ia i ko pete ji regio a h, Działa ie. W ró a ie sza s

31 edukacyjnych i zapewnie ie sokiej jakoś i usług eduka j h ś iad zo h s ste ie oś iat, Poddziała ie.. ") iejsza ie ieró oś i stop iu upo sze h ia ia eduka ji przedszkol ej". Projekt iał a elu posaże ie oddziałó przedszkol h po o e i ateriał z iększają e sza se eduka j e dzie i. Realizo a od.. do.. r. K ota dofi a so a ia., zł. Przyroda wokół as - Progra Eduka ji Ekologi z ej spółfi a so a przez Woje ódzki Fu dusz O hro Środo iska i Gospodarki Wod ej Łodzi. Realizowany /. Dofi a so a ie sokoś i, zł przez a zo o a ut orze ie ogródków dydaktycznych i pracowni przyrodniczych. Rządowy Progra Rados a Szkoła - przygotowanie miejsc zabaw i placów zabaw szkoła h Rządowy Progra Cyfrowa Szkoła posaże ie szkół sprzęt i for at z W zesta ie iu śred i h ikó spra dzia u koń o ego po VI klasie szkół podsta o hg i ze śred i i ika i dla po iatu i oje ództ a, idać prze agę ika h osiąga h przez u z ió ał h szkół iejski h. Tabela 16: Wy iki sprawdzia u po VI klasie szkół podstawowy h G i y w w zestawie iu ze śred i i wy ika i powiatu i województwa. Rok Śred ia pkt. Śred ia pkt. Śred ia pkt. Śred ia pkt. Śred ia pkt. Śred ia pkt. szkolny powiatu województwa SP Uników SP w SP Stolec SP Broszki 211/12 22,52 22,7 19,75 21,22 16,29 23,5 212/13 23,41 23,9 22,45 22,16 23,31 22,5 213/14 25,29 25,29 26, 25,16 26,45 27,2 28,4627,24 29,2825,25 27,7 22,57 j.polski/ -polski/ j.polski/ j. polski/ j. polski/ j. polski/ 214/15 matematyka matematyka matematyka matematyka matematyka matematyka 32,39-j. 3,8-j. 22,91-j. 28,51 j. 29,1 -j. 31,43 -j. angielski angielski angielski angielski angielski angielski Źródło: OKE Łódź ; Szkoły Podstawowe G i y w Małe szkoł iejskie postrzega e są jako z a ie dla udżetu g i z u agi a i h sokie koszt fu k jo o a ia, jed akże z po ższej a aliz ika, że uz ski a e iki eduka j e, zdol ość a sorp j a środkó ze ętrz h, ogata oferta zajęć pozaszkol h sta o ią pe stop iu ró o agę do po oszo h akładó, o ro i je przed e e tual ą reorga iza ją. Eduka ję a poziomie gimnazjalnym u z io z tere u G i zape ia Pu li z e Gi azju i. A drzeja Ruszko skiego ie. ) pla ó ki korz sta zaró o łodzież iejska jak i miejska. Tabela 17: Liczba uczniów gimnazjum w latach 211/12 214/15 Klasa\rok szkolny 211/ / / /215 I II III razem li z a oddziałów Źródło: PG w Da e dot zą e li ze oś i u z ió pokr ają się z da i i prog oza i de ografi z i, które skazują, że z roku a rok aleje li z a łodzież. W roku li z a u z ió u zęsz zają h do gi azju z iejsz ła się o po ad % stosu ku do roku. Jest to iejsz spadek niż te 31

32 32 od oto a 32 dla po iatu sieradzkiego, któr iósł po ad, %35. Szkoła zape ia u z io soką jakość usług eduka j h, sz zegól oś i przez dostęp do posażo h o o zes e arzędzia d dakt z e pra o i lek j h.i. ta li e ulti edial e. Po adto dostęp e dla u z ió są d ie pra o ie ko putero e oraz o o zes a pra o ia fotografi z a. U z io ie ają do d spoz ji także prz szkol ogródek d daktyczny, któr peł i fu k ję eduka j o rekrea j ą. W ra a h realizo a h projektó, dofi a so a h ze środkó ze ętrz h, szkoła ofero ała u z io róż orod e zaję ia dodatkowe. Zrealizowane projekty: Aktywny w szkole-aktyw y w ży iu (POKL) realizacja w latach: - li z a u z ió o jęt h projektem 18; Droga do sukcesu spółfi a so a ze środkó U ii Europejskiej ra a h Europejskiego Fu duszu Społe z ego. Progra Opera j Kapitał Ludzki - 213, Priorytet IX Rozwój kształ e ia i ko pete ji regio a h, Poddziała ie.. Wyrównywanie szans edukacyjnych u z ió z grup o utrud io dostępie do eduka ji oraz z iejsza ie róż i jakoś i usług eduka j h u z ió szkół podsta o h i gi azju z tere u g i. Realiza ja projektu prze idzia a ła a okres od rześ ia r. do sierp ia r. W ra a h projektu zorga izo a e został : dodatko e zaję ia roz ijają e zdol oś i u z ió i. koła zai tereso ań fotografi z e, dzie ikarskie, art st z e ale także zaję ia ró a ze: jęz ko e, ate at z e z he i z e jak ró ież iz t stud j e. Całko ita k ota dofi a so a ia.., zł. li z a u z ió o jęt h projekte ; Utworzenie ogródka dydaktycznego dota ja z WFOŚiGW Łodzi Przyroda wokół as Wrzosowisko - dota ja z WFOŚiGW Łodzi Tabela 18: Wyniki egzaminu gimnazjalnego uczniów Publicznego Gimnazjum. Andrzeja Ruszkowskiego w wie Egzamin gimnazjalny * Przedmiot Język Historia Język Przedmioty Matematyka angielski i WOS polski przyrodnicze podst. 58,6 55,5 62,1 65,1 63 *-śred ie wy iki z egza i u gi źródło: www. ke.edu.pl 62,8 58,9 69,6 66,2 6 45,1 51,3 5,3 5, ,2 54,4 51,1 48 azjal ego przeprowadzo ego w kwiet iu 59,8 55,4 61,9 62, 64 Język angielski rozsz. 36,4 34, 34,9 41,5 45 Język rosyjski podst. 62,2 43,8 47,5 51,6 56 r dla szkół zlokalizowa y h w Język niemiecki podst. 4, 56 iasta h do tys. Do rą jakość eduka ji a pozio ie gi azjal G i ie pot ierdzają iki egza i ó gimnazjalnych uzyskane w latach , które w zakresie przedmiotów humanistycznych i ate at z h są z a z ie ższe od śred iej. Analiza wyników egzaminu wskazuje, że działa ia apra ze odpo ied i h for a h, ależało sko e tro ać zakresie jęz kó o h. Wsz stkie pla ó ki oś iato e podlegają e G i ie zakresie określo przez Usta ę o s ste ie oś iat. 35 zape iają do óz łodzież szkol ej Źródło: BDL Kategoria: S)KOLNICTWO PODSTAWOWE, GIMNA)JALNE, PONADPODSTAWOWE I PONADGIMNA)JALNE/Grupa: SZKOLNICTWO GIMNAZJALNE/Podgrupa: Gi azja ogółe -214

33 Tabela 19: Ilość u z iów dowożo y h do Szkoły Podstawowej w wie. Rok szkolny Dowóz za k ięty Dowóz otwarty 211/ / / / Źródło: SP w Tabela 2: Ilość u z iów dowożo y h do Gi Dowoże i 212/213 Liczba dzieci 153 azju. 213/ / / Źródło: PG w Eduka ję a pozio skład którego W kształ e ie po Li eu dla Dorosł ie ponadgimnazjalnym zapewnia )espół Szkół Po adgi azjal h ie, hodzi: Li eu Ogól okształ ą e, Te h iku oraz )asad i za Szkoła )a odo a. adgi azjal e ogą uz skać także dorośli, ożli ość taką zapewnia 3 letnie h Lider oraz 2-let ie Li eu Uzupeł iają e dla Dorosł h Lider. Jak ika z a alizo a h da h stat st z h efekt iżu de ografi z ego aj ardziej od zu al jest szkoła h po adgi azjal h. Do skiego li eu roku hodziło o blisko 4% mniej uczniów w stosunku do roku 211. Podobne zjawisko, ale o znacznie mniejszej skali, dot z zasad i zej szkoł za odo ej, gdzie u tek prze iągu lat iósł iez a z ie po ad %. ) kolei roku, a któr prz padła aj ższa liczba uczniów w badanym okresie, ło o % ię ej u z ió iż roku. Wartoś i ada ej e h dla po iatu sieradzkiego oszą odpo ied io % i, %, o oz a za, że zło ze ska szkoła po adgi azjal a przegr a ko kure ję o u z ió ze szkoła i ponadgimnazjal i zlokalizo a i iększ h ośrodka h iejski h Sieradz, Wieluń. Tabela 21: Li z a u z iów w szkoła h ponadgimnazjalnych w G i ie w Liczba uczniów Liceum Ogól okształ ą ego )asad i zej Szkoły Zawodowej Technikum Źródło: GUS BDL

34 34 34 Tabela 22: Wyniki matury LO w wie w lata h r. 212 r. 213 r. Przedmiot Poziom Poziom Poziom Poziom Poziom Poziom P% R% P% R% P% R% LICEUM OGÓLNOKS)TAŁCĄCE j. polski 57,4 67,5 53,82 42,5 47,3 77,5 j. angielski 64, ,28 58,43 65,38 64,44 j. niemiecki 71,5 65, 58, j. rosyjski 65, 6,32 Matematyka 5,33 34,75 6,32 48,15 59,3 47,14 Historia 47, 7, 73, 51, 56, Biologia 52,75 52,62 49,6 5,49 6,4 47,73 Geografia 38,19 5,43 41,4 41,56 43,33 WOS 47,96 37,25 37,4 46, Chemia 51,14 36,67 64, 48,33 34, 33, Fizyka 47, 44,57 TECHNIKUM j. polski j. angielski j. rosyjski Geografia Matematyka WOS r. 215 r. Poziom Poziom Poziom Poziom P% R% P% R% 49,29 66,69 6, 49, 45,3 48, 6,5 4,55 71, 53,33 68,57 55,63 56, 63,32 5,63-63,92 66,63 67, 47,26-43,18 53,14 34,91 4, 51,67-5,2 69,38 32, 47,21 58,76 32, 69,89 48, - 51,79 7,11 38, 47,38 61,2 31, 79, 48,33 - Źródło: Ce tral a Ko isja Egza i a yj a i OKE Łódź A kieto a i soko o e ili pozio eduka ji g i ie i sta o iektó oś iato h. Wskazali jed ak, a potrze ę zape ie ia opieki i st tu jo al ej aj łodsz dzie io. ) ró ili także u agę na niezaspokojone potrze zakresie eduka ji śród osó starsz h Kultura Orga izatore ż ia kultural ego a tere ie G i są: Miejski Ośrodek Kultur ie Miejsko Gminna Biblioteka Publiczna ie raz z jej filia i. Głó kreatore kultur a tere ie G i jest działają od 1989r. Miejski Ośrodek Kultury. Wśród głó h eló działa ia tej i st tu ji z ajduje : pro o ję )ie i skiej, o hro ę i kult o a ie trad ji, eduka ję dzie i i łodzież zakresie uz ki, plast ki, tań a, teatru, a także rękodzieła. Działal ość Ośrodka ukieru ko a a jest a eduka ję kultural ą społe z oś i lokal ej, roz ój zai tereso ań i zdol oś i oraz zape ie ie atrak ji zasie ol, zaró o dla dzie i i łodzież, jak i dorosł h ieszkań ó g i. Ośrodek orga izuje li z e i prez kli z e. i. Wie zór z uz ka po aż ą, Wieczór z muzyka iesiad ą, o hod uro z stoś i patriot z h - Uro z stoś i Majowe, imprezy plenerowe: Rodzi Muz kują e, No Ś iętojańska oraz jazd i ie zki kultural o krajoznawcze dla ieszkań ó. Od kilku lat spółpra uje ze zło ze ski podróż ikie Łukasze Prz łkie, co przełoż ło się a kl spotkań Ś iat liższ iż sądzisz. Współorga izuje także aj iększa i prezę ple ero ą G i ie - D i a. Od ielu lat jest orga izatore festi ali i ko kursó : r. od ędzie się jubileuszowy Festi al Piose ki, spodzie a się też orga iza ji tego Przeglądu Kolęd i Pastorałek.

35 MOK oferuje szeroką ga ę zajęć instrumentalne. Od wielu lat Ośrodek z po odze ie.i. zaję ia okal e, plast z e, ta e z e, teatral e, spółpra uje z Łódzki Do e Niejako pod auspi ja i Ośrodka Kultur od lat działają d a uz a ie regio ie. Są to: Kapela Podwórkowa wia kult o a ie folkloru, uho oro a a lisko agroda i za s pro uje uz kę ludo ą i repreze tuje G i ę zaró o Śpiewa zy Melodia, którego repertuarze z ajduje się uz ka Pod kuratelą MOK działa także około skiej. oso o Klu Kultur. uz z e pod iot, które zdo ł ie, wielokrotnie nagradzana za oją t ór zość, która z sukcesami kraju jak i za gra i ą oraz )espół iesiad a. Se iora oraz Klub Twórców Ziemi G i a oże po h alić się także d o a Orkiestra i Dęt i fu k jo ują ą prz O hot i zej Straż Pożar ej ie i Parafialno Straża ka Orkiestra Dęta Unikowie. Zadania z zakresu upowszechniania kultury realizuje także Publiczna Miejsko Gminna Biblioteka w wie oraz jej filie w Stolcu i Unikowie i punkty biblioteczne w Grójcu Wielkim i Czarnej. W ra a h s ojej działal oś i Bi lioteka orga izuje ie zor poet kie, spotkania autorskie, warsztaty tematyczne dla dzie i i łodzież. Przede sz stki jed ak skupia się a s ojej podsta o ej fu k ji czyli upowszechnianiu z tel i t a śród ieszkań ó G i. Od r. oż a zao ser o ać s ste at z oro z prz rost poż zeń. Jest to ardzo pozytywn o ja a tle do i ują ej Pols e od kilku lat te de ji spadko ej, pot ierdza ej licznymi badaniami36. Li z a poż zeń księgoz ioru a oso ę a tere ie G i jest ższa od li z poż zeń po ie ie sieradzki. Tabela 23 Wypoży ze ia a zytel ika w wolu i a h G i a w 18,6 19,3 19,4 24,2 Powiat Sieradzki 19,8 2,6 21, 21,3 Źródło: GUS BDL ) drugiej jed ak stro idać postępują spadek li z z tel ikó iągu ostat i h lat G i ie o, %. Opt ist z jest, że spadek te jest iejsz iż powiecie, gdzie wynosi on 29%. Taka te de ja uzasad ia z oga e ie działal oś i i liotek o realiza ję arsztató te at z h, ko kursó, i i jat społe z h takich jak np. publiczne czytanie w parkach. Wsz stkie te działa ia ukieru ko a e są a reko struk ję z tel i t a i prz iąg ię ia z tel ikó do bibliotek. Tabela 24: Li z a zytel ików w iągu roku. Biblioteka i filie G i a w Powiat Sieradzki Źródło: GUS BDL 36 ) opu liko a h adań z tel i t a przepro adzo 41% Polakó prze z tało prz aj iej jed ą książkę. h przez Bi liotekę Narodo ą i TNS Polska ika, że zeszł roku zaled ie 35

36 36 Mi o, że li z a osó określa h jako z ajdują e się poza kulturą pis a, jest wysoka to asortyment biblioteki i jej filii s ste at z ie się po iększa. 36 Tabela 25: Liczba woluminów. Biblioteka i filie G i a w Źródło: GUS BDL W działal ość kultural ą Klub Historyczny AK. o szarze historii a gażuje się ró ież działają prz ski Li eu Działal ość i st tu ji kultur ge eral ie jest do rze postrzega a przez ieszkań ó, z drugiej jed ak stro jakość i róż orod ość darzeń kultural o - rozr ko h oraz jakość ś iad zo h przez i st tu je kultur usług jest o e ia a śred io. Nato iast oferta spędza ia ol ego zasu dla ieszkań ó z róż h grup ieko h jest o e ia a źle i ardzo źle. Przyczyny takiej oceny ależało z adać, o ie oż a jej upatr ać iedostoso a iu ofert do potrze i zai tereso ań społe z oś i lokal ej al o też braku zaa gażo a ia społe zeńst a darze ia ają e iejs e G i ie Sport i rekreacja I frastrukturę sporto o rekrea j ą a tere ie G i t orzą: - oisko piłkarskie z tr u a i ie prz ul. Lututo skiej raz z ud kie - oisko piłkarskie z tr u a i Stol u - peł o iaro e oisko ielofu k j e ie - niepeł o iaro e oisko ielofu k j e Stol u - iepeł o iaro e oisko ielofu k j e U iko ie - siło ia ze ętrz a ie - szkol e sale sporto e z ajdują e się Szkole Podsta o ej ie, Gi azju oraz )espole Szkół Po adgi azjal h ie - oisko do piłki plażo ej prz )espole szkół Po adgi azjal h ie - pu li z pla za a ie. ie Na azie dostęp h o iektó sporto h działa ist ieją od r., aktual ie grają sieradzkiej A-kasie Klu Sportowy Zło zewia Zło zew oraz Klub Sportowy Iskra Stolec, założo 1997r, obecnie w sieradzkiej B- klasie. Realizo a e są dodatko e zaję ia sporto e dla dzie i, łodzież i dorosł h fi a so a e ze środkó z opłat za udziele ie zez oleń a sprzedaż alkoholu. Wśród i i jat sporto h ie ić oż a tz. dzień sporto organizowany w ramach dni miasta oraz A atorską Ligę Piłki Noż ej. Rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej w tym budowa placów zabaw, modernizacja stadionu, budowa skateparku został uz a e przez a kieto a h za jed e z aj aż iejsz h i est ji, służą h zaspokoje iu potrze lokal ej społe z oś i.

37 Ochrona zdrowia W roku a tere ie G i działal ość pro adzą ogól odostęp e apteki. Wsz stkie zlokalizo a e są ieś ie. Na jed ą aptekę ogól odostęp ą r. prz padało ieszkań ó. W ieś ie działają też Niepu li z e )akład Opieki )dro ot ej, które zape iają podsta o ą opiekę zdro ot ą: NZOZ Medyk, NZOZ Doktor Rodzinny i NZOZ Medicus. Ś iad ze ia reha ilita j e realizuje N)O) Doktor Rodzi. Opiekę sto atologi z ą zape iają d a ga i et lekarskie a okulist z ą jede. W ra a h a ulator j ej opieki zdro ot ej g i ie roku udzielo o porad 37 lekarskich o blisko iej iż roku. Z kolei, w ramach podstawowej opieki zdrowotnej w 214 roku na terenie gminy udzielono łą z ie porad lekarskich, o iej iż roku. Nie oż a ó ić tu jed ak o tendencji spadkowej, bowiem analiza danych statystycznych w latach 211 skazuje a duże roczne wahania. No a i ś iąte z a po o ed z a jest zape ia a przez Szpital Wojewódzki im. Prymasa Kard ała Stefa a W sz ńskiego Sieradzu. W ie z ajduje się pu kt rato i z FLACK z rato ika i i karetką, któr pozostaje w d spoz ji sieradzkiego szpitala. Sta jo o a ie karetki ie z a z ie skra a zas dojazdu do okolicznych miejs o oś i. Około % a kieto a h dostęp ość usług o hro zdro ia o e iło śred io, skazało też na iską jakość usług ed z h i rak dostępu do lekarz spe jalistó śród ajpo aż iejsz h pro le ó pł ają h a jakość ż ia G i ie Pomoc społe z a Po o społe z a u ożli ia przez ięża ie trud h s tua ji ż io h t, którz ie są sa i i h poko ać, korz stują łas e upra ie ia, zaso i ożli oś i. Po o społe z a i h siłka h z ierzają h do zaspokoje ia iez ęd h potrze i u ożli ia i w aru ka h odpo iadają h god oś i zło ieka. )ada ie po o społe z ej jest zapo iega ie trud s tua jo ż io przez podej o a ie działań z ierzają usamodzielnienia osób i rodzin oraz i h i tegra ji ze środo iskie 38. sta ie spiera ż ie także h do K estie po o społe z ej g i ie sta o ią o szar ko pete ji Miejsko Gminnego Ośrodka Po o Społe z ej ie. Da e GUS skazują, że r. z po o udzielo ej przez MGOPS skorz stał gospodarst a do o e li zą e łą z ie osó. To iej o około % iż lata h u iegł h. Nato iast zasięg korz sta ia z po o społe z ej tj. udział osó rodzi a h korz stają h z po o społe z ej lud oś i ogółe kształto ał się a aj iższ w badanym okresie poziomie tj. 7,8%. 37 Źródło : BDL Kategoria: O hro a zdro ia i opieka społe z a

38 38 Tabela 26: Li z a gospodarstw do owy h i li z a osó w gospodarstwa h do owy h korzystają y h z po o y społe z ej Liczba gospodarstw domowych Liczba osób w gospodarstwach Źródło: GUS BDL Tabela 27: )asięg korzysta ia z po o y społe z ej w % G i a w 9,8 1,1 9,8 7,8 Źródło: GUS BDL Da e kazują, że a alizo a m okresie spadła ró ież li z a osó korz stają h ze ś iad zeń rodzi h, a o za t idzie z iejsz ła się su a pła o h ś iad zeń rodzi h o lisko %. Jest to te de ja harakter st z a także dla ałego po iatu sieradzkiego. W jątek sta o i zrost su pła o h ś iad zeń pielęg a j h G i ie )łoczew o ponad 7%. Tabela 28: Korzystają y ze świad zeń rodzi y h Li z a rodzi otrzy ują y h zasiłki rodzi e a dzie i Liczba dzieci w wieku do lat 17, na które rodzice otrzy ują zasiłek rodzi y Kwota wypła o y h świad zeń rodzi y h w tys. zł Kwota zasiłków rodzi y h wraz z dodatka i w tys. zł Kwota zasiłków pielęg a yj y h w tys. zł Źródło: GUS BDL Zestawienie po odó prz z a ia po o społe z ej skazuje, że głó ą prz z ą u iega ia się o po o g i ie, jest ezro o ie. Bardzo zęst i prz z a i są ró ież, u óst o, potrzeba o hro a ierz ńst a ze sz zegól u zględ ie ie ielodziet oś i oraz długotr ała i iężka horo a.

39 Tabela 29: Powody przyz a ia po o y społe z ej przez MGOPS w wie w 214. Liczba rodzin Powód trud ej sytua ji ży iowej Ogółem Liczba osób w rodzinach W tym Na wsi 39 Ubóstwo Sieroctwo Bezdo Niepeł ospraw ość Długotrwała lu iężka choroba Bezrad ość w sprawach opiek.-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego - ogółe Alkoholizm Narkomania Trud oś i w przystosowa iu do ży ia po zwol ie iu z zakładu kar ego Trud oś i w i tegra ji osó, które otrzy ały status u hodź y lu o hro ę uzupeł iają ą Zdarzenie losowe Sytuacja kryzysowa Klęska żywiołowa lu ekologi z a ość Potrze a o hro y a ierzyństwa W tym: Wielodziet ość Bezrobocie Rodzi y iepeł e W tym: Rodziny wielodzietne Przemoc w rodzinie Potrze a o hro y ofiar ha dlu ludź i Źródło: MGOPS w wie

40 4 Tabela 3: Ta elka zasiłki i dodatki przyz a e przez MGOPS w wie w lata h LICZBA OSÓB, KTÓRYM PR)Y)NANO DECY)JĄ ŚWIADC)ENIA LIC)BA ŚWIADC)EŃ KWOTA ŚWIADC)EŃ w zł )asiłki okresowe )asiłki stałe )asiłki elowe wraz z zasiłka i a zakup posiłku z progra u Po o państwa w zakresie dożywiania X X X X Posiłek z progra u,,po o państwa w zakresie dożywia ia: Usługi opiekuń ze Domy pomocy społe z ej Wy agrodze ie ależ e opiekunowi z tytułu sprawowania opieki przyz a e przez sąd x x 1 1 x x x x 7 2. Sprawienie pogrzebu x x 1 1 x x 1 1 x x )asiłki elowe a pokrycie wydatków powstały h w wy iki zdarzenia losowego x x x 2 x x x 2 x Schronienie x x x 2 x x x 4 x LICZBA OSÓB W RODZINACH LICZBA RODZIN x x X X x x X X x x 1 1 x x 1 1 x x 3 3. x x x 2 x x x 6 x x x x x 2 x x x 2 Źródło: MGOPS w wie

41 Oprócz Miejsko G i ego Ośrodka Po o Społe z ej ie działa ia społe z ej dla ieszkań ó g i realizują ró ież: - Miejsko G i a Ko isja Roz iąz a ia Pro le ó Alkoholowych - I terd s pli ar )espół ds. Prze i działa ia Po o Rodzi ie - Pu kt ko sulta j dla osó uzależ io h. zakresu po o Od r. a tere ie g i działa Środo isko Do Sa opo o Grój u Wielki. Pla ó ka po stała ud ku da ej Szkoł Podsta o ej jest nowoczesna i przystosowana do potrzeb osób z za urze ia i ps hi z i, upośledzo h u sło o oraz kazują i i e prze lekłe za urze ia z oś i ps hi z h z tere u po iatu sieradzkiego. Placówka oferuje swoim podopiecznym pobyt dzienny w godzinach od 8-. W ra a h po tu u zest i ogą skorz stać z zajęć w pracowniach: gospodarstwa domowego, muzykoterapii, higieniczno-kosmetycznej, ś ietli o o-plastycznej, komputerowo-fotograficznej, rehabilitacyjno-sportowej, z poradnictwa indywidual ego i ps hologi z ego, z do ozu oraz iepłego posiłku. ) roku a rok prz a hęt h do po tu Środo isko m Domu Samopomocy. W 216r. w Domu przebywa 6 podopie z h, ło i h, a pięćdziesię iu Mieszkalnictwo Liczba ieszkań G i ie s ste at z ie roś ie. W roku 211 zasoby mieszkaniowe gminy osił a w 214 zarejestrowano 2218 z zego ieś ie., % ieszkań a dostęp do toalet, % jest posażo h łazie kę a, % e tral e ogrze a ie. Prze ięt a 2 po ierz h ia uż tko a ieszka ia osi o e ie po ad a oso ę. W roku odda o do uż tko a ia ieszka ia a roku 1 m. W r. ie developer udo ał lok prz ul. Parko ej z ieszka ia i, a w 215 roku ska Spółdziel ia Mieszka io a oddała do d spoz ji ieszkań ó 24 mieszkania w bloku przy ul. Szkol ej. Pr at i estor pla uje odda ie do uż tku r. lokó prz ul. Wieluńskiej. 2 G i a posiada ieszkań ko u al h o łą z ej po ierz h i,w t ieszkań o 2 powierzchni 268m na wsi. Ankietowani zwrócili uwagę a ie star zają ą ilość ieszkań ko u al h i i h iski pozio jakość. Maleje liczba pła o h dodatkó ieszka iowych. W 211 roku ło i h a k otę zł a w sztuk a k otę zł. Nato iast roś ie li z a zaległoś i opłata h za ieszka ia pozostają e zaso a h g i ; r. zaległoś i te osił t s. zł., o t s. zł ię ej stosu ku do roku. 41

42 42 Wykres 7: Li z a wypła a y h dodatków ieszka iowy h ogółe w zasobie gminnym zaso ie spółdziel z w zasobie wspólnot mieszkaniowych 211 w zasobie prywatnym w zasobie innym Źródło: GUS BDL Wykres 8: Kwota wypła a y h dodatków ieszka iowy h ogółe w zasobie gminnym zaso ie spółdziel z w zasobie wspólnot mieszkaniowych w zasobie prywatnym w zasobie innym Źródło: GUS BDL

43 W a tere ie G i ło ud kó ieszkal h, t ieś ie ie. W poró a iu do roku astąpił zrost o około %. Po wieloletnim zastoju na rynku mieszkaniowym w latach sytuacja mieszkaniowa w Gminie a rała d a iki. Wykres 9: Zasoby mieszkaniowe ogółe na wsi w miastach Źródło: GUS BDL Wykres 1: Budynki mieszkalne Źródło: GUS BDL Społe zeństwo o ywatelskie Wśród orga iza ji pozarządo h zarejestro a h a tere ie g i oż a róż ić: pod ioty prowadzą e działal ość w o szarze po o y pro o ji kultury i i tegra ji społe z ej, któr h działal ość jest prz pisa a do posz zegól h iejs o oś i: To arz st o Prz ja iół a Sto arz sze ie Mieszkań ó i Prz ja iół Wsi Biesie Stowarzyszenie Przyjaciół Wsi Szkla a Huta

44 44 Sto arz sze ie a rze z roz oju iejs o oś i Dą ro a Miętka AMADEUS Sto arz sze ie Prz ja iół Wsi Borzę kie, Burd ó ka, Miklesz, Zapowiednik Stowarzyszenie "Aktywni Gospodarze dla Wsi" z Broszek 44 jed ostki o hot i zej straży pożar ej: O hot i za Straż Pożar a ie O hot i za Straż Pożar a U iko ie O hot i za Straż Pożar a Stol u O hot i za Straż Pożar a Broszka h O hot i za Straż Pożar a Grój u Wielki O hot i za Straż Pożar a Łesz z ie O hot i za Straż Pożar a Ka asza h O hot i za Straż Pożar a Sta isła o ie kluby sportowe. ia Iskra Stolec Sto arz sze ia działają e gło ie a rze z osó Katolickie Stowarzyszenie Civitas Christiana Stowarzyszenie Pomocy Wiara klu zo h społe z ie: Budo a ie tożsa oś i lokal ej i akt oś i społe z ej G i ie jako el posta iło so ie sto arz szeń o harakterze społe z o - kultural, po stał h iku działań oddol h, z li działań ikają h z potrze sa h ieszkań ó. Najstarsze z i h i aj ardziej akt e to To arz st o Prz ja iół a działają e od r. To arz st o udziela się róż ego rodzaju ak ja h i i i jat a h społe z h.i. orga izuje doro z e ale, dało folder o ie, a w ostat i h lata h spiera z ie Ko itet Społe z ut orzo a rze z re o a ji )a tko ego Klasztoru Sióstr Ka edułek ie. Pozostałe sto arz sze ia, działają e lokal h iejs o oś ia h, i o, ze posiadają zaple ze w posta i ś ietli iejski h, z któr h ogą korz stać, pozostają ało akt e. Orga iza je te ieś iało pod hodzą do poz ski a ia środkó ze ętrz h posta i ie ielki h gra tó z dota ji. )ate ko ie z e jest pro adze ie działań apra z h stosu ku do t h orga iza ji celem zaktywizowania. Lukę po stałą poprzez uśpie ie sto arz szeń korz stują pręż ie działają tz. grupy inicjatywne, a gażują się z i i jują iele przedsię zięć społe z h. Najakt iejsze działa ia pro adzo e są e si E ilia ó i Gróje Wielki. W dziedzi ie sportu i rekrea ji akt ie działają i orga iza ja i są klu sporto e ia i Iskra Stole, które realizują zada ia z zakresu upo sze h ia ia sportu a tere ie G i. Klu pro adzą także zaję ia sporto e dla aj łodsz h. Pręż ie działają też lokal e O hot i ze Straże Pożar e. Chęt ie korz stają ze środkó ze ętrz h a re o t i doposaże ie straż i.i. z Progra u Roz oju O szaró Wiejski h, ale ioskują także o dota je a doposaże ie sprzęt spe jalist z dota je z Urzędu Marszałko skiego jak ró ież o dofi a so a ia do zakupu o ch pojazdów m. in. do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środo iska Łodzi a także ra a h ko kursu z Regio al ego Progra u Opera j ego Woje ództ a Łódzkiego.

45 Tabela 31: Wyposaże ie jed ostek OSP z tere u G i y w Jednostka KSRG wyposaże ie W ażarka do drz i Hol atro-hdo1; Scania P4 - GCBA Star GBA OSP w tak Lublin 3 - SRT TFA W-SO - SD Renault Trafio - osobowo-operacyjny Star GBA OSP Uników tak Volkswagen Transporter - operacyjny Sprzęt hydrauliczny Holmatro - 1kpl. W soko iś ie io e poduszki pneumatyczne i rozpieracz MAN TGM GBA OSP Stolec tak Star P142 GJ - GBA Renault Kango - operacyjny OSP Łesz zy nie Star P-244L - GBA MAGIRUS-DEUTZ 17D - GBA OSP Grójec Wielki nie Fiat Ducato 2.3JTD - operacyjny OSP Broszki nie Ford Transit 35M - GLM OSP Kamasze nie Volkswagen Transporter - operacyjny OSP Sta isławów nie Volkswagen Transporter - GLM Od 29 roku współpra a sa orządu g i z orga iza ja i pozarządo i pro adzo a jest w oparciu o rokrocznie uchwalany Progra współpra y G i y w z orga iza ja i pozarządowy i oraz ie io i art. ust. usta o działal oś i poż tku pu li z ego i o wolontariacie. Na realizację zadań pu li z y h G i y w w zakresie działal oś i wspo agają ej rozwój wspól ot i społe z oś i lokal ej Gmina od 213 roku przeznacza 4- t s. zł ato iast a zada ia z zakresu upowszechniania kultury fizycznej i sportu t s. zł Po ad to a tere ie G i działają: od 215r, Stowarzysze ie Lokal a zło kie jest G i a oraz Biała, Brąsze i e, Brzeź io, Wró Sto arz sze ie zostało za iąza e społe z ość, ra a h Progra u Roz Grupa Działa ia Zie ia Wieluńsko Sieradzka, którego sąsiedzki h g i z po iató sieradzkiego i ieluńskiego tj. le, Ostró ek, Mokrsko, Czar oż ł, Sko li, Wieluń. elu realiza ji strategii roz oju lokal ego kiero a ego przez oju O szaró Wiejski h 22. od 28r. Stowarzyszenie Szlakiem Sieradzkiej E-ski - działają e a rze z ieszkań ó i g i, Brąsze i e, Brzeź io i Wró le. W lata h G i a poz skała ra a h Stowarzyszenia 867, zł z EFRR ra a h progra u Roz oju O szarów Wiejskich Udział ora h pokazuje zaa gażo a ie ieszkań ó iez a z ie t lko iejsze iż po ie ie z regio ie. realiza ję o o iązkó o atelski h, 45

46 46 46 Tabela 32: Frekwe ja wy or za w G i ie w i regionie Wy ory sa orządowe Wybory prezydenckie Frekwencja dla (I tura) 215 ( I tura) Kraju 39,28 55,34 regio u łódzkiego 39,78 56,98 powiatu sieradzkiego 43,93 53,51 G i y w 45,67 51,87 Wybory so Sejmu i Senatu RP ,26 36,28 34,23 Źródło: PKW ) drugiej stro zaa gażo a ie ieszkań ó ż ie g i jest iez a z e. A kieto a i isko o e ili tez pozio zaa gażo a ia ieszkań ó spra społe z oś i lokal ej. Nie a tez przeja ó i tegra ji społe z ej po iędz iejs o oś ia i, jeśli ieszkań i i jują jakieś przedsię zię ia to o szarze s ojej iejs o oś i. Podo ie jest z akt oś ią orga iza ji społe z h. Mi o, sporej iloś i orga iza ji pozarządo h z tere u G i i h akt ość jest z iko a i ogra i za się do fu k ji repreze ta j ej podczas imprez lokalnych lub ponadlokalnych. Sto arz sze ia ie ielki stop iu a gażują się poz ski a ie środkó ze ętrz h z realiza ję autorski h projektó. Na tere ie G i ie są ró ież realizo a e i i jat z zakresu upowszechniania ekonomii społe z ej Bezpie zeństwo )ada ia z zakresu utrz a ia porządku i ezpie zeńst a pu li z ego a tere ie g i realizowane są przez fu k jo ariusz poli ji i straż pożar ą. ) kolei za zada ia z zakresu reago a ia kr z so ego odpowiedzialne jest Po iato e Ce tru )arządza ia Kr z so ego. Ko isariat Poli ji ie s oi rejo e działa ia o ej uje Brzeź io i, a o ezpie zeńst o ieszkań ó d a 3 radiowozami marki Kia Ceed oraz 1 marki Fiat Ducato. ezpie zeństwa w G i ie w 213 przestępstwa kry i al e 48 przestępstwa gospodar ze 17 przestępstwa arkotykowe 12 przestępstwa drogowe 49 bójki i pobicia 2 rozboje i wymuszenia 1 kradzieże z wła a ie 1 kradzieże rze zy 6 kradzieże sa o hodów 1 uszczerbek na zdrowiu 1 uszkodzenie mienia 1 ietrzeźwi kierują y 43 g i : Klo o ą, Burzenin, poli ja tó d spo ują h Tabela 33: Sta Źródło: Preze ta ja KP w W roku a tere ie G i od oto a o przestępst, o sta o i o po ad % tego t pu zdarzeń kro ze ia o harakterze u iążli iej stosu ku do roku. i

47 Tabela 34: Sta ezpie zeństwa a droga h G i y w w porównaniu do powiatu w 215r. wypadki zabici ranni kolizje w obszar miejski w - obszar wiejski Powiat Źródło: Preze ta ja KP w 47 W roku a tere ie g i od oto a o zdarzeń drogo h, t padkó i kolizji, o sta o i, % zdarzeń drogo h od oto a h po ie ie. W zdarze ia h drogo h ra h zostało osó, o ło się ez ofiar ś iertel h. Głó e prz z padkó i kolizji to iedostoso a ie prędkoś i do aru kó a drodze i ieustąpie ie pier szeńst a przejazdu. Fu k jo ariusze roku zatrz ali ietrzeź h kierują h, o sta o i spadek o lisko % w stosunku do roku 213. Tabela 35: Nietrzeźwi kierują y pojazda i w G i ie w w lata h G i a w Źródło: Preze ta ja KP w Straż Pożar a a tere ie G i w reprezentowana jest przez 8 jed ostek O hot i z h Straż. OSP, OSP U ikó i OSP Stole łą zo e są do Krajo ego S ste u Rato i zo Gaś i zego, o poz ala i a pro adze ie działań rato i z h a o szarze g i, po iatu, oje ództ a i kraju. Po adto OSP hodzi skład Ko pa ii Gaś i zej Sieradz WOO ŁBO. Tabela 36: )estawie ie wyjazdów jed ostek OSP w w lata h Pożary Miejs owe zagroże ia OSP Stolec OSP w OSP Sta isławów 1 7 OSP Broszki OSP Grójec Wielki OSP Kamasze 1 1 OSP Łesz zy OSP Uników Fałszywe alar y Źródło: PSP Sieradz G i a jest g i ą o harakterze rol i z, z u iarko a ą iloś ią lasó, %, o sprz ja zagroże io pożaro. Po adto G i a leż a skrz żo a ia h dróg krajo h Łódź Wro ła i Łódź Opole a przez jej teren przebiega droga ekspresowa S8 z ęzłe. Wraz z odda ie do uż tku tras sz kiego ru hu zrasta ilość i ter e ji poli ji i o hot i z h straż pożar h prz róż ego rodzaju kolizja h i padka h. Poza tym z a aliz po żej ze ra h da h ika, że spada pozio zagrożeń, a o za t idzie zrasta pozio ezpie zeńst a. I de tal e akt a daliz u i huligańst a z ajdują jed ak odz ier iedle ie opi ii a kieto a h, którz skazują a potrze ę popra ezpie zeńst a poprzez monitoring w miejscach publicznych.

48 Strefa gospodarcza Postęp w pozio ie rozwoju gospodarki da ego o szaru kształtuje pozio ży ia lud oś i tego obszaru, a pote jał gospodar zy odzwier iedlo y jest w kapitale ludzki, w rol i twie oraz wytwarza iu dó r i świad ze iu usług zaspokajają y h potrze y lud oś i Przedsię ior zość G i a jest g i ą o prze ażają harakterze rol, z ie ielki i zakłada i produkcyjny i przet órst o ięs e, wyroby stolarskie, wyroby dziewiarskie, tokarstwo) Na obszarach wiejskich dominuje rol i t o, zaś ieś ie aj iększe z a ze ie ają usługi, głó ie ha del. Według aktual h da h z li z a po iotó gospodar z h pro adzo h przez oso fiz z e zarejestro a h G i ie iosła z zego sa ieś ie ie, 39 o oz a za, że o oso a ieku produk j utrz uje się z pro adze ia działal oś i gospodar zej. Li z a osó pra h i jed ostek orga iza j h ie posiadają h oso o oś i 4 prawnej iosła t okresie z czego 7% z nich zlokalizowanych jest w obszarze miejskim. W poró a iu do roku astąpił delikat zrost li z pod iotó gospodar z h. 39 GUS BDL liczba osób w wieku produkcyjnym dla Miasta i G i r M.i. Spółki, spółki orga iza ji, koś ioł, sto arz sze ia rejestro e, fu da je, przedsię iorst a państ o e, koła ło ie kie, NZOZy, partie polit z e, spółdziel ie, spól ot. 4

49 Tabela 37 Oso y fizy z e, oso y praw e i jed ostki orga iza yj e ie posiadają e oso owoś i praw ej prowadzą e działal ość wg. PKD najpopularniejsze Ogółe Miasto Wieś Ogółe Miasto Wieś Ogółe Miasto Łą z ie oso y fizy z e prowadzą e działal ość gospodar zą. Sekcja A rolnictwo, leś i two, łowie two rybactwo Sekcja C przetwórstwo prze ysłowe Sekcja F budownictwo Sekcja G - handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włą zają oto ykle Sekcja H - transport i gospodarka magazynowa Sekcja M - działal ość profesjonalna, naukowa i techniczna Sekcja Q - opieka zdrowotna i pomoc społe z a Sekcja STU pozostała działal ość usługowa, gospodarstwa domowe, organizacje i zespoły eksterytorialne Łą z ie oso y praw e i jednostki organizacyjne ie ają e oso owoś i praw ej spółki, wspól oty Sekcja C Sekcja G Sekcja O Sekcja P Sekcja S i T Źródło: GUS BDL Wieś

50 5 5 Wśród pod iotó gospodar z h do i uje sektor pr at. Najpopular iejsz o szare działal oś i jest ha del hurto i detali z oraz apra a sa o hodó i oto kli. Sta o i o lisko % ogółu działal oś i G i ie. Po ad % przedsię ior ó działa o szarze udo i t a, a kolej e % o szarze przet órst a prze sło ego. Pozostałe rodzaje pro adzo ej działal ość ie przekra zają %. Naj iększ spadek li z przedsię iorst ada okresie astąpił a o szarze iejski, sek ji - A rol i t o, leś i t o, r a t o i ło ie t o o lisko %. Pozostałe gałęzie gospodarki podlegają iez a z fluktua jo. W r. a pod iotó podlegają h pisa iu do rejestru REGON % zatrud iało od -9 pracowników, blisko 4,5% od 1 49 pra o ikó a iespeł a % pod iot od do pracowników. Na terenie Gminy nie a zlokalizo a h duż h zakładó pra, z li zatrud iają e ponad 25 pracowników. Ilość pod iotó kreślo h z rejestru REGON r iosła, prz z ieś ie i aż a si zrost o po ad % stosu ku do lat u iegł h, ato iast ilość pod iotó o o zarejestro a h zrosła poró a iu do lat i iosła, z zego ieś ie i na wsi (wzrost o blisko 3% w stosunku do lat ubiegł h Rynek pracy i bezrobocie 41 Li z a osó pra ują h G i ie roku osiła osó i ła aj ższa w badanym okresie. Wśród ogółu pra ują h osó zatrud io h jest ieś ie, % ogółu pra ują h a osó pra uje a o szarze iejski g i, % ogółu pra ują h. Wśród ogółu pra ują h prze ażał ko iet %. Da e te ie odz ier iedlają fakt z ego poziomu zatrud ie ia g i ie, od oszą się o ie jed ie do zęś i pra ują h jed ak dają ogól pogląd a strukturę r ku pra G i ie. Tabela 38: Li z a osó pra ują y h w G i ie w wg. podziału i w (3) w miasto (4) w obszar wiejski (5) 211 ogółe ego iż PKD 211 ęż zyź i Tabela 39: Pra ują y a Powiat sieradzki w w - miasto (4) w - obszar wiejski (5) 211 kobiety lud oś i Ogółe Źródło: GUS BDL 41 GUS BDL Pra ują g. i ego podziału iż PKD. Bez pra ują h jed ostka h udżeto h działają h zakresie o ro arodo ej i ezpie zeńst a pu li z ego, osó pra ują h gospodarst a h i d idual h rol i t ie, du ho h oraz pra ują h orga iza ja h, fu da ja h i z iązka h; ez zakładó osó fiz z h o li z ie pra ują h do osó, ez zakładó osó fiz cznych pro adzą h działal ość gospodar zą o li z ie pra ują h do osó ez pod iotó gospodar z h o li z ie pra ują h do osób.

51 W 215 roku li z a zarejestro a h ezro ot h ieszkań ó g i osiła osoby. W latach li z a ezro ot h g i ie podlegała zróż i o a te de jo : po zątko o zrastała do osó roku, astęp ie spadła roku do 399 osób, by po o ie zros ąć do roku i rekordo o spać do li z osó. Spadek liczby bezro ot h o lisko % stosu ku do roku od oto a o ieś ie, ato iast a tere a h iejski h G i stąpił zrost o po ad %. W latach liczba bezrobotnych ko iet ła iez a z ie ższa od li z ezro ot h ęż z z o -3 oso, z jątkie roku 21, kied róż i a ta osiła osó, jed akże r. ta te de ja się od ró iła. Udział ezro ot h zarejestro a h li z ie lud oś i ieku produk j dla g i w r. osi, %, i jest iez a z ie ższ od skaź ika dla po iatu, któr osi, %. Po ad % ezro ot h to oso ieku od do roku ż ia a % ezro ot h to oso długotr ale ezro ot e. W badanym okresie idać te de ję spadko ą. Tabela 4: Liczba ezro ot y h w g i ie i ieś ie w (wg stanu na 31.12) oraz stopa bezrobocia w powiecie sieradzkim wyszczególnienie 211 rok 212 rok 213 rok 214 rok 215 rok w ogółe Miasto Wieś Stopa bezrobocia w powiecie sieradzkim w % (stan na koniec grudnia) , , , ,4 Źródło: Powiatowy Urząd Pra y w Sieradzu. Wykres 11: Pra ują y a lud oś i Źródło: GUS BDL ,7 51

52 52 Wykres 12: Udział ezro ot y h zarejestrowa y h w li z ie lud oś i w wieku produk yj y 8, , ,8 8, ,8 9 9,2 Źródło: GUS BDL Rolnictwo G i jest g i ą rol i zą. Do i ują tu gru t or e, które sta o ią po ad ogólnej powierzchni Gminy. % Wykres 13: Użytkowa ie gru tów 5.424, 6.84, 1.5,52 367,81 1.4,44 99,55 121,15 39,52 4, 5,59 ogrody przydomowe pod zasiewami ąki tr ałe las i gru t leś e grunty ugorowane uprs sad ogółe past iska tr ałe pozostałe uż tki rol e pozostałe gru t tr ałe Źródło: GUS BDL W stępują e a t tere ie gle ( lisko % jest IV i V klasa zie i. Na, sta o ił uż tki do rej kulturze. harakter zują się do rą kultura rol ą, prze ażają ą ha śred iej po ierz h i uż tkó rol h ogółe, ha

53 Blisko % ogółu gospodarst zaj uje się produk ją rośli upra a ż ta, iesza ki z ożo ej i ziemniaków. ą. Od lat iez ie ie do i uje Wykres 14: Gospodarstwa z uprawą warzywa gruntowe 6 rzepak i rzepik razem buraki cukrowe uprawy prze sło e ziemniaki Źródło: GUS BDL W zakresie produk ji z ierzę ej Gmina róż ia się produk ji trzod hle ej szt.), która do i uje ad produk ją dła szt. Z danych stat st z h ika, że ajliczniej hodowany jest na terenie gminy drób w 557 gospodarstwach, jed akże jest to hodo la a potrze łas e, o ie a tere ie G i ie a żad ego przedsię iorst a dro iarskiego. B dło hodo a e jest gospodarst a h a trzoda w gospodarzy ma konie, z tego dwóch zaj uje się hodo lą t h z ierząt. Wskaza e artoś i ś iad zą, o t, że prze ażają ej iększoś i a gospodarst o prz padają ie ielkie iloś i pogło ia. W zakresie produk ji z ierzę ej a tere ie G i działa t lko duż h producentów. Wykres 15: Pogłowie zwierząt - ilość gospodarstw drób 557 konie trzoda chlewna 461 dło Źródło: GUS BDL

54 54 Wykres 16: Pogłowie zwierząt - zwierzęta gospodarskie 54 drób 22 konie 39 trzoda chlewna 1112 dło ższej a aliz rol i t o a tere ie G i e huje się rakie Źródło: GUS BDL Jak ika z po spe jaliza ji. Według da h ze ra h pod zas Spisu Rol ego przepro adzo ego r. a tere ie G i fu k jo o ało gospodarst rol h, z zego pro adziło działal ość rol i zą. Po ad % ogółu gospodarst sta o ił te o po ierz h i od do ha, a zaled ie % gospodarstw te o powierzchni ponad 15ha. Gospodarstw o powierzchni ponad 3 ha jest na terenie gminy zaledwie 6. Do i ują ię gospodarst a ałoo szaro e, o skutkuje iską produktywnością oraz sła a rentownością. Mi o stępują ego rozdro ie ia gospodarst za hodzą e pro es ko e tra ji zie i ogą popra ić strukturę o szaro ą gospodarst i d idual h. Dofi a so a ie przeznaczone dla rolników w. ra a h Progra u Roz oju O szaró Wiejski h oże pł ać a doko a ie z ia dot h zaso trad j gospodaro a iu. Środki u ij e dają o ie sza se a restruktur za ję i oder iza ję rol i t a, a także a roz ój działal oś i pokre ej rolnictwa ekologicznego czy agroturystyki Sytuacja finansowa gminy G i a jako podstawowa jed ostka sa orządu terytorial ego w yśl art. 7 ustawy 42 o sa orządzie g i y z d. ar a r. a zaspokajać potrze y wspól oty. Realizowa e przez ią zada ia włas e oraz zada ia zle o e wy ie io e w ustawie są wyko ywa e a podstawie ro z ego oraz wielolet iego pla u fi a sowego jaki jest udżet. )arządza ie fi a sa i jed ostki sa orządu terytorialnego oraz planowanie strategiczne jest kluczowym elementem w mechanizmie rozwoju Gminy. 42 Usta a o sa orządzie g i z dnia 8 marca 199 r. ( tj. Dz.U..poz. z póź. z.

55 ... A aliza udżetowa, Budżet G i złot h i su ie datkó roku za k ął się su ie do hodó, oszą ej 263, złot h. oszą ej 293 Jak wynika z analizy stosunku dochodów do wydatków w badanym okresie rejestrowano prze agę datkó ad do hoda i, o rażało się w uje iku udżeto. Stan zadłuże ia G i a.. r. osił ,7zł. Ujemna artość iku ukształto a a została przede sz stki przez datki ajątko e, o ś iad z o akt ej polit e inwestycyjnej. Tabela 41: Nadwyżka/defi yt w udże ie G i y w w lata h , , , ,76 Źródło: Urząd Miejski w wie W latach 212 r. aj ię ej środkó udże ie G i o ro z ie as g o a o a oś iatę i ho a ie. W r. ło to, % wszystkich wydatków, z kolei w r. o szar te po hło ął jed ie, % wszystkich wydatków. Rok iązał się z kolei z zaa gażo a ie środkó realiza ję zada ia z zakresu gospodarki komunalnej i ochrony środo iska. Przez a zo o a te el po ad % ogółu datkó i ło to z iąza e z realiza ją zad ia p. "Prze udo a s ste u zaopatrze ia iepło Miasta w wraz z sieciami cieplnymi i ęzła i z korz sta ie od a ial h źródeł e ergii". W a alizo a okresie ró ież po o społe z a i realiza ja zadań zakresie polit ki społe z ej ł z a z o iąże ie dla udżetu a sor ują % ogółu datkó. Wykres 17: Wydatki udżetu g i y w w rw% Gospodarka komunalna i ochrona środo iska Oś iata i ho a ie 3,5 17,8 Po o społe z a i pozostałe zada ia zakresie polit ki społe z ej Administracja publiczna Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Tra sport i łą z ość Pozostałe 8 32,1 2,5 1,5,2,8,4,4 1,3 3,2 Rol i t o i ło ie t o Bezpie zeńst o pu li z e i o hro a prze i pożaro a Edukacyjna opieka wychowawcza Kultura fizyczna 1,3 Ochrona zdrowia Gospodarka mieszkaniowa 55

56 56 Źródło: GUS BDL Do hod G i per apita, sta o ią e iejako o ajęt oś i jed ostki sa orządu lokal ego iosł r. - 4, zł i zrosł od r. o po ad %, z ajdują się po żej śred iej dla po iatu sieradzkiego, która za rok osiła - 3, zł. 56 ) roku a rok ros ą też do hod łas e G i. Od r. astąpił zrost do hodó o blisko 36% w stosunku do roku 211. Wraz ze zroste artoś i do hodó łas h a ieszkań a, zrósł udział do hodó łas h (13 961, do hoda h g i ogółe i iósł iespeł a, % o jest zgod e z te de ją zao ser o a ą ró ież dla po iatu, gdzie skaź ik te iósł, %. Niestet soki skaź ik udziału do hodó łas h do hoda h ogółe ś iad z o sła oś i udżetu i dużej zależ oś i g i od poz ski a ia środkó ze źródeł ze ętrz h. S tua ję tą odzwierciedla 2 lokata w zestawieniu z innymi gminami powiatu sieradzkiego i 29 lokata w zestawieniu z innymi gminami w województwie43. W ada okresie zasu zrastał do hod podatko e g i a ieszkań a. W roku 44,7% w stosunku do roku 213. Udział pł ó z t tułu podatku do hodo ego od osó fiz z do hoda h łas h iósł, %. Jed akże do hod od osó fiz z h i od osó pra h sta o ił jed ie, % do hodó udżetu ogółe i ł aj iższe poró a iu do poprzedzają ych lat. Wykres 18: Do hody włas e g i y a do hod o h r. ieszkań a 429,3 413,32 373, łas e - do hod podatko e ustalo e i po iera e a podsta ie odrę h usta 4,47 4,59 4,41 4,25 do hod łas e - udział podatka h sta o ią h do hod udżetu państ a podatek do hodo od osó pr at h ,8 28,13 271,97 236,41 do hod łas e - udział podatka h sta o ią h do hod udżetu państ a podatek do hodo od osó fiz z h ,96 do hod 857,62 818,11 658,88 łas e 436, ,65 386,53 273,77 ogółe 43 Stat st z e Vade e u Sa orządo a G i a

57 Źródło: GUS BDL Wykres 19: Do hody g i y w ogółe , , , , Źródło: GUS BDL

58 58 Wykres 2: Dochody z podatków gminy w w lata h , , ,76 dochody podatkowe - ustalone i pobierane na podstawie odrę h usta 58 do hod z skład ikó ajątku - do hod z aj u i dzierża ajątko h JST oraz i h u ó o , , ,76 pozostałe do hod - środki a dofi a so a ie łas zadań poz ska e z i h źródeł - i est j e h,,, pozostałe do hod - środki a dofi a so a ie łas zadań poz ska e z i h źródeł - raze h,,, pł , , ,9 z usług , ,, pł zi h lokal h opłat po iera h przez jed ostki sa orządu ter torial ego a podsta ie , , ,66 udział podatka h sta o ią h do hod udżetu państ a podatek do hodo od osó pra h udział podatka h sta o ią h do hod udżetu państ a podatek do hodo od osó fiz z h , , , udział , , ,66 podatka h sta o ią h do hod państ a raze do hod z pł pł udżetu , , ,26 ajątku , 24.74, , z opłat targo ej,,, z opłat eksploata j ej 5.771, , ,23 do hod podatko e - podatek od działal oś i gospodar zej osó fiz z h, opła a for ie kart podatko ej do hod podatko e - podatek od z cywilnoprawnych pł 14.45, , ,99 oś i 16.94, 18.82, , z opłat skar o ej do hod podatko e - podatek od środkó tra sporto , , ,7 h , , ,3 do hod podatko e - podatek od ieru ho oś i , 87.57, ,2 do hod podatko e - podatek leś , , ,85 dochody podatkowe - podatek rolny Źródło: GUS BDL

59 ) roku a rok ros ą też datki a ieszkań a. W r. astąpił zrost datkó o po ad % w poró a iu do roku. A alogi z skaź ik wzrostu uzyskał też datki g i ogółe w r. poró a iu do roku. W datki G i plasują ją a iejs u po ie ie i 11 w województwie. Wykres 21: Wydatki a ieszkań a ogółe , , , , Źródło: GUS BDL Wykres 22: Wydatki z udżetu ogółe w lata h , , , datki a o sługę długu o sługa długu pu li z ego ez płat z t tułu g ara ji i porę zeń datki ajątko e i est , , , ,96 j e datki , , , ,96 ajątko e ogółe , , , ,53 ogółe Źródło: GUS BDL

60 6 6 Po i o z a z ego o iąże ia udżetu i relat ie ie duż h do hodó ieżą h, G i a kaz ała lata h dużą akt oś ią i est j ą, o pot ierdza skaź ik udziału datkó i est j h datka h udżetu g i ogółe. W r. utrz ał się o od a pozio ie po ad, %. A % datkó ajątko h g i zostało przez a zo h a ele inwestycyjne. W soka akt ość i est j a ożli a jest dzięki poz ski a iu ze ętrz h środkó fi a so h. W r. g i a pod zględe a sorp ji środkó u ij h a ieszkań a uplaso ała się a. poz ji śród g i po iatu sieradzkiego. W perspektywie finansowej w latach G i a podpisała 19 u ó o dofi a so a ie z fu dusz U ii Europejskiej poz skują a te el blisko 7,7 miliona zł. W t sa okresie podo e środki, ilio a zł trafił do udżetu Gminy ze środkó krajo h z przez a ze ie na projekty inwestycyjne Najważ iejsze pla y i westy yj e G i y w Naj aż iejsz kieru kie inwestycyjnym G i jest korz sta ie pote jału ają ej po stać ie kopal i odkr ko ej ęgla ru at ego i prze hodzą ej przez tere G i drogi ekspresowej S8. W t elu r. za iąza e zostało part erst o iędz g i e ra a h którego ut orzo o ski O szar Fu k jo al, którego rdze ie a zostać o ej ują a po ad ha po ierz h i ska Strefa I est j a. Uz roje ie tere u Stref i speł ie ie o o iązują h sta dardó zakresie zaopatrze ia odę oraz odpro adze ia ś iekó a także udo a ie drogi łą zą ej ęzeł drogi ekspreso ej S z tere a i Stref są aru kie ko ie z do poz ska ia i estoró. Na pla i est j e G i, ol rz i pł ają de zje i pla Spółki PGE Gór i t o i Energetyka Konwencjonalna z iąza e z uru ho ie ie kopal i odkr ko ej ęgla ru at ego, z którą z iąza e są kolej e z a zą e i est je.i. reloka ja drogi krajowej 45 i linii energetycznej 11kv. Planowana jest ró ież udo a te h ologi z ej li ii kolejo ej łą zą ej złoże ze złoże Beł ható elu za ezpie ze ia dosta ęgla do elektro i. Roz aża a jest też ożli ość udo ie bloków e erget z h, które do elo o ogł zastąpić te o e ie działają e Beł hato ie. W h ili o e ej G i a doko uje z ia pla ie zagospodaro a ia przestrze ego G i polegają ej a uję iu i o szaru gór i zego. W r. I estor pla uje uz skać ko esję a eksploata ję a szacowany termin rozpo zę ia ro ót gór i z h to rok. W prz szł h pla a h G i z ajduje się też dopro adze ie gazu zie ego do a Wy iki so dażu społe z ego W celu zebrania opinii mieszkań ó a te at g i, jej o h i sła h stro, sza s i zagrożeń dla jej rozwoju oraz priorytetów rozwojowych, w terminie od 29 czerwca do 2 lipca 215r przeprowadzono anonimowe badanie ankietowe. Respondenci mieli do wyboru a kietę trad j ą, ersji papiero ej, która dostęp a ła zaró o Urzędzie Miejski ie, jak i a tere ie sołe t ądź ersję CAWI CoputerAssisted Web Interview z li k estio ariusz dostęp a stro ie i ter eto ej zloczew.pl. Informacje o pro adze iu ada ia a kieto ego rozpo sze h ia e ł za pośred i t e stro i ter eto ej zloczew.pl, profilu gminy na FB, lokalnych mediów oraz na sesji Rady Miejskiej i poprzez informacje zamieszczone na tablicach ogłoszeń.

61 Na a kietę odpo iedziało ieszkań ó. Rozkład e h de ografi z h respo de tó pró ie ada zej iał harakter loso. Większość u zest ikó ada ia ponad 63% wszystkich respo de tó sta o ił ko iet. )de do a a iększość, o lisko % u zest ikó ada ia to oso za ieszkują e G i ie. Wykres 23: Respo de i wg. pł i 61 PŁEĆ 36,7% 63,3% ęż z z a kobieta Wykres 24: Respondenci wg. miejsca zamieszkania. MIEJSCE ZAMIESZKANIA 93,7% 6,3% a tere ie g i poza tere e g i Wykres 25: Respondenci wg. zatrudnienia ZATRUDNIENIE 39,2% 6,8% TAK NIE

62 62 Wykres 26: Respondenci wg. wieku WIEK 53,1% 62 24,1% 17,7% 5,1% po iżej i ię ej Naj hęt iej ada iu u zest i z ł oso po iędz a rokie ż ia sta o ił o e po ad 53% wszystkich respondentów. Co czwarty uczestnik badania (24,1%) to osoba w wieku 46-6 lat. Naj iej li z ie repreze to a i li ieszkań, po żej roku ż ia, % adanych). )de do a ie iększość śród u zest ikó ada ia sta o ił oso zatrud io e blisko 61%, z kształ e ie ższ 67,1% Wykres 27: Respo de i wg. wykształ e ia WYKS)TAŁCENIE 67,1% 3,8% 29,1% podstawowe zawodowe ższe Prz j ują, że podda i ada iu sta o ią pró ę repreze tat ą to iki a kiet, są z liżone do ikó ałej popula ji i poz alają a uogól ie ie ioskó z pró ada zej a ałą popula ję G i 44. W iosek z tego, że i o ie ielkiej iloś i respo de tó, którz zięli udział ada iu, z jego ikó ła iają się potrze prior teto e dla ieszkań ó G i, które poz alają a określe ie kieru ku jej roz oju a aj liższe lata. Badanych ce huje ie al jed o śl ość iększoś i ada h o szaró, o iejako pot ierdza tezę, że skaza e odpo iedzia h potrze, o zeki a ia i pro le są dostrzega e przez iększość społe zeńst a G i i postrzega e jako u iążli e, a sugero a e z ia jako pożąda e. 44 Na podstawie: Autor: Da ia De, Czło ek )arządu PB O li e Sp. z o.o., badań metodą online łaściciel serwisu aplikacji do realizacji

63 Mo e stro y G i y w: Według respo de tó sil ą stro ą G i jest przede sz stki jej e tral e położe ie i do re sko u iko a ie z iększ i ośrodka i tj. Łódź, Wro ła, Warsza a, Opole. Sz zegól ie istot ą rolę odgr a tutaj liskość drogi ekspreso ej S i ęzła. Atute G i są też jej zaso atural e, a z łasz za pokład ęgla ru at ego o podkreśliło a kieto a h. Na zaso ość G i tere, które oż a przez a z ć pod i est je skazało po ad % odpo iadają h. W zesta ie iu skaza o także a z ste środo isko i tere atrakcyjne przyrodniczo. Sła e stro y G i y w: Ponad 6% pytanych skazało jako sła ość G i ezro o ie, rak zakładó pra i rak perspekt z łasz za dla łod h ludzi. Niemal 65% ankietowanych wytypowała do ajsła sz h z ikó i frastrukturę, t drogo ą i około drogo ą. W ie ia o ró ież.i. zaś ie e ie terenów, brak estetyki w zagospodarowaniu terenów, brak miejsc rekreacji i wypoczynku, brak rozwoju kultury, niski poziom edukacji, brak miejs opieki ad ał i dzieć i, iską jakość usług medycznych. Sza se a rozwój G i y w: Sza są a korz st ą z ia ę G i ie edług % a kieto a h jest poz spar ie przedsię ior zoś i. % p ta h idzi ją ut orze iu strefy ogła t h i estoró prz iąg ąć. % osó, które zięł udział a kie po sta iu kopal i. Niespeł a % opi ii dot z ła sza s jakie oże dać ze ętrz h. ska ie i estoró i inwestycyjnej, która ie upatruje sza s poz ska ie środkó )agroże ia dla rozwoju G i y w: Po ad % respo de tó idzi zagroże ie odpł ie ieszkań ó, z łasz za łod h, dla których nie ma w Gminie perspektyw. 2% ankietowa h o a ia się, że sła roz ój gospodar z, ezro o ie i ie ielki udżet to z iki, które ogą sta o ić istot ą przeszkodę roz oju G i. Najpoważ iejsze pro le y związa e o e ie z jakoś ią ży ia w g i ie w / zego rak/ o iewłaś iwe fu k jo uje/. Ankietowanych najbardziej niepokoi bezrobocie, brak perspektyw zawodowych, brak miejsc i ofert pra a lokal r ku. U agę a te pro le z ró iło a kieto a h. Sła a i frastruktura drogo a i około drogo a to defi t skaza przez osó : t sz zegól ą u agę z ra a o a: złą jakość hod ikó oraz a i h ie star zają ą ilość.i. rak hod ika a ul. Burze ińskiej oraz a ul. Wieluńskiej, krusze ia a ierz h i drogo ej, rak ś ieżek ro ero h, rak oś ietle ia drogo ego.i. iejs o oś i Ro asze. P ta i osó z ró ili u agę także a ie star zają ą ilość iejs, któr h oż a ło spędzać ol zas tj. iejs rekrea ji i po z ku. Naj hęt iej idzieli po sta ie o h o iektó t pu: pla e za a, boiska, basen itp. Odczuwalny jest także rak iejs z iąza h z kulturą, gdzie oż a ło spędzać zas ol taki h jak kino, czy figloraj dla dzieci. I e dostrzeżo e przez a kieto a h pro le dot zą estet ki przestrze i iejskiej, t parkó, iskiej jakoś i usług ed z h, sła ego dostępu do lekarz spe jalistó, raku i fi, małej iloś i ieszkań, raku dostępu do sie i iepło i zej, raku dofi a so ań do prz do o h o z sz zal i ś iekó. 63

64 64 Poprawa stanu i frastruktur około drogo ej, z łasz za hod ikó i udo a ś ieżek ro ero h. Estetyzacja przestrzeni miejskiej, a przede wszystkim parków. Popra a zaso ó i aru kó ieszka io h t : z iększe ie socjalnych oraz sukcesywne zbrojenie terenów pod budownictwo. Budowa, modernizacja obiektów sportowo rekreacyjnych. zaso ó komunalnych i Budowa, modernizacja kanalizacji sanitarnej, dofinansowanie do przydomowych oczyszczalni ś iekó. Rozwój bazy sportowej i rekreacyjnej, w tym budowa placów zabaw, modernizacja stadionu, budowa skateparku. Roz ój tur st ki raz z azą okołotur st z ą. Roz ój eduka ji ze sz zegól u zględ ie ie zajęć dodatko h dla dzie i i łodzież. Rozwój kultury. Poprawa ezpie zeńst a ieszkań ó poprzez o itori g iejs a h pu li z h O e a ele e tów związa y h z fu k jo owa ie g i y w posz zegól y h o szara h gdzie o e ą aj iższą, ato iast jest o e ą ajwyższą. jest INFRASTRUKTURA komunikację zbiorową dostęp do internetu system odbioru odpadów sieć kanalizacyjna sieć wodociągowa drogi okołodrogową (chodniki, oświetlenie, wiaty przystankowe, parkingi) 64 I westy je/ zada ia/ projekty, które w ajwiększy stop iu przy zy ią się do zaspokoje ia potrze i o zekiwań ieszkań ów G i y w. Uru ho ie ie skiej Stref I est j ej oraz podję ie działań a rze z poz ska ia i estoró oraz zd a izo a ie roz oju przedsię ior zoś i a tere ie G i o efek ie a przełoż ć się a o e iejs a pra. Budowa nowych dróg i poprawa jakoś i ist ieją h