DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the promotion of the use of energy from renewable sources

Transkrypt

1 Proposal for a DIRECTIVE OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the promotion of the use of energy from renewable sources Ogólne wytyczne (Art. 3) Union binding overall target for 2030 Dyrektywa ustala wiążący cel 27 % udziału odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym Unii Europejskiej w 2030 r. Ustanowienie celu na poziomie UE, nie zaś poszczególnych państw członkowskich ma sprzyjać swobodzie i pozwolić państwom członkowskim na wykorzystanie najbardziej opłacalnych metod rozwoju OZE. Dyrektywa zakłada również, że od 1 stycznia 2021 roku udział OZE w poszczególnych państwach członkowskich nie powinien być niższy od wskazanego w trzeciej kolumnie tabeli w części A pierwszego Aneksu. W przypadku Polski jest to 15 %. Komisja Europejska będzie wspierać państwa członkowskie w realizacji celu OZE głównie poprzez instrumenty finansowe mające na celu redukcję kosztów związanych z realizacją inwestycji OZE. Systemy wsparcia (Art. 4) Financial support for electricity from renewable sources Aby zrealizować unijny cel dla OZE, państwa członkowskie powinny w dalszym ciągu wprowadzać i rozwijać krajowe systemy wsparcia odnawialnych źródeł energii. Systemy te powinny mieć charakter otwarty, przejrzysty, konkurencyjny i oszczędny. Nie powinny dyskryminować poszczególnych technologii OZE. System wsparcia powinien gwarantować, że producenci energii z odnawialnych źródeł będą reagować na sygnały z rynku i optymalizować swoje zyski. Państwa członkowskie powinny co 4 lata przeprowadzać ocenę efektywności systemu wsparcia i na jej podstawie podejmować decyzję o jego przedłużeniu bądź modyfikacji. Otwarcie systemów wsparcia OZE (Art. 5) Opening of support schemes for renewable electricity Państwa członkowskie powinny otworzyć swoje systemy wsparcia na inne kraje członkowskie UE. Minimum 10 % wsparcia przewidzianego dla nowych mocy wytwórczych każdego roku pomiędzy 2021 r. a 2025 oraz minimum 15 % każdego roku w okresie 2026 r r. powinno być dostępne dla instalacji OZE zlokalizowanych w innych państwach członkowskich. Państwa członkowskie mogą realizować powyższe założenia m.in. poprzez otwarte aukcje, wspólne aukcje (dzielone z innymi państwami członkowskimi), otwarte systemy certyfikatów lub wspólne/połączone systemy certyfikatów. Alokacja energii elektrycznej OZE otrzymującej wsparcie poprzez np. otwartą aukcje będzie przedmiotem umowy o współpracy. Obowiązującą wówczas zasadą jest zaliczanie energii elektrycznej z OZE na poczet bilansu państwa członkowskiego, które sfinansowało realizację danej instalacji.

2 Komisja Europejska do 2025 r, przeprowadzi analizę korzyści wynikających z powyższych zapisów z zastrzeżeniem, że wskazane w nich wartości procentowe mogą ulec zmianie. Stabilność systemów wsparcia (Art. 6) Stability of financial support Państwa członkowskie zagwarantują, ze poziom i warunki wsparcia przyznanego projektom OZE nie zostaną zmienione na niekorzyść praw do tej pory przyznanych jak i opłacalności/ekonomii wspieranych projektów. Udział OZE w ogólnym bilansie energetycznym (Art. 7) Calculation of the share of energy from renewable sources Końcowe zużycie energii elektrycznej brutto powinno być liczone jako suma: a) Końcowego zużycia energii elektrycznej brutto z OZE b) Końcowego zużycia energii brutto z OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie c) końcowego zużycia energii ze źródeł odnawialnych w transporcie. Gaz, energię elektryczną i wodór z OZE uznaje się tylko raz w pkt a, b lub c. Biopaliwa, biopłyny i paliwa biomasowe, by wliczać się do bilansu muszą spełniać wymogi ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i zrównoważonego rozwoju. W celu obliczenia całkowitej ostatecznej konsumpcji danego państwa członkowskiego energii ze źródeł odnawialnych, udział biopaliw i biopłynów, a także paliw biomasowych zużywanych w transporcie i produkowanych z upraw żywnościowych i paszowych, nie powinien wynieść więcej niż 7% końcowego zużycia energii w transporcie drogowym i kolejowym w danym państwie członkowskim. Limit zmniejszy się do 3,8% w 2030 r. zgodnie z trajektorią przedstawioną w części A Załącznika X. Do ogólnego bilansu nie należy wliczać energii wyprodukowanej w elektrowniach szczytowo pompowych, w których woda została wcześniej wpompowana pod górę. Wspólne projekty i transfer OZE Statistical transfers between Member States (Art. 8) Joint projects (Art. 9) Wspólne projekty w zakresie OZE mogą prowadzić zarówno państwa członkowskie, państwa trzecie jak i operatorzy prywatni. Dwa lub więcej państw członkowskich może tworzyć wspólne projekty związane z produkcją energii elektrycznej, a także wytwarzaniem ciepła i chłodu z OZE. Taka współpraca dotyczyć może również operatorów prywatnych. Państwa członkowskie są zobowiązane zawiadomić Komisję Europejską o takich projektach. Państwa członkowskie mogą uzgodnić między sobą przekazanie statystycznego transferu energii wyprodukowanej z OZE z jednego państwa członkowskiego do drugiego.

3 Procedury administracyjne, regulacje prawne, przepisy (Art. 15) Administrative procedures, regulations and codes Państwa członkowskie muszą zagwarantować przewidywalność systemu wsparcia OZE, w tym celu muszą określać i publikować plany na co najmniej trzy następne lata określające: ramy czasowe, przewidywane moce, budżet i konsultacje z zainteresowanymi stronami w sprawie projektu wsparcia. Państwa członkowskie przeprowadzą ocenę potencjału OZE oraz wykorzystania odpadowego ciepła i chłodu na potrzeby ciepłownictwa i chłodnictwa. Powyższa ocena będzie zawarta w drugiej kompleksowej ocenie (wynikającej z Art. 14 (1) Dyrektywy 2012/27/EU) po raz pierwszy w dn. 31 grudnia 2020 roku oraz późniejszych aktualizacjach. Państwa członkowskie zniosą bariery administracyjne dla długoterminowych umów na zakup energii dla przedsiębiorstw służących finansowaniu odnawialnych źródeł energii. Organizacja i czas trwania procesu przyznawania pozwoleń (Art. 16) Organisation and duration of the permit granting process Do 1 stycznia 2021 państwa członkowskie zobowiązane są do ustanowienia jednego lub większej ilości pojedynczych okienek rejestracyjnych, które będą odpowiedzialne za koordynację całego procesu wydawania zezwoleń na budowę, eksploatację instalacji wytwórczych i powiązanej infrastruktury przesyłowej do produkcji energii z odnawialnych źródeł. Okienko rejestracyjne przy współpracy z Operatorem Sieci Przesyłowej będzie publikował podręcznik procedur dla inwestorów OZE, w tym małych instalacji prosumenckich. Proces wydawania zezwoleń nie może przekraczać trzech lat. Tzw. repowering istniejących instalacji powinien zostać ułatwiony, m.in. poprzez uproszczenie i usprawnienie procesu wydawania zezwoleń, którego czas trwania nie powinien przekroczyć roku od złożenia wniosku o tzw. repowering. Proste procedury notyfikacji (Art. 17) Simple notification procedures Projekty pilotażowe i instalacje o mocy zainstalowanej poniżej 50 kw powinny otrzymywać zgodę na podłączenie do sieci po zawiadomieniu operatora sieci przesyłowej. Repowering powinien być dozwalany po zawiadomieniu punktu kontaktowego (patrz Art. 16), w przypadku, gdy nie jest spodziewany negatywny wpływ środowiskowy bądź społeczny. Okienko rejestracyjne powinno w przeciągu 6 miesięcy od otrzymania zawiadomienia zdecydować, czy dany wniosek o podłączenie do sieci jest wystarczający. Jeśli tak, wówczas zezwolenie wydawane jest automatycznie. jeśli zgłoszenie jest niepełne, należy je ponowić. W drugim przypadku okres wydawania zezwolenia może wydłużyć się maksymalnie do roku. Certyfikaty pochodzenia energii elektrycznej, ciepła i chłodu wyprodukowanych w odnawialnych źródłach energii (Art. 19) Guarantees of origin of electricity, heating and cooling produced from renewable energy sources Państwa członkowskie zagwarantują, że żadne certyfikaty pochodzenia nie zostaną wydane producentowi energii, za którą ten otrzymuje już wsparcie w ramach systemu wsparcia OZE. Państwa członkowskie wydają certyfikaty pochodzenia i przenoszą je na rynek poprzez aukcję.

4 Dochody ze sprzedaży zostaną przeznaczone na pokrycie kosztów wsparcia OZE ponoszonych przez dane państwo członkowskie. Certyfikaty pochodzenia są ważne w odniesieniu do roku kalendarzowego, w którym dana jednostka energii elektrycznej została wyprodukowana. Państwa członkowskie gwarantują, że wszystkie nieumorzone certyfikaty pochodzenia wygasną sześć miesięcy po zakończeniu każdego roku kalendarzowego. Wygasłe certyfikaty są wliczane do krajowego bilansu energetycznego. Prosument (Art. 21) Renewable self-consumers Prosument powinien zostać sformalizowany. W tym celu państwa członkowskie powinny wprowadzić prawną definicję prosumenta, oraz regulacje pozwalające mu na produkcję, magazynowanie, zużywanie i sprzedaż wyprodukowanej nadwyżki energii elektrycznej bez narażania na nieproporcjonalne obciążenia. Analogiczne przepisy powinny dotyczyć kolektywnego prosumenta, rozumianego jako np. spółdzielnie mieszkaniowe (Wstęp do Dyrektywy, strona 43). Państwa członkowskie muszą zagwarantować prosumentom OZE, że: będą posiadać możliwość zużywania wyprodukowanej energii i sprzedaży jej nadwyżki, także na podstawie umowy na zakup energii, bez narażenia na nieproporcjonalne procedury i opłaty nie odzwierciedlające kosztów nie zostaną pozbawieni praw konsumenckich nie zostaną uznani na producentów energii o ile nie przekraczają rocznie produkcji 10 MWh dla budynków mieszkalnych i 500 MWh w przypadku osób prawnych (limity mogą zostać podwyższone przez państwa członkowskie) otrzymają wynagrodzenie za wprowadzoną do sieci energię odzwierciedlającą jej wartość rynkową. Prosumenci mogą operować kolektywnie w ramach np. bloków mieszkalnych, centrum usługowych itp. na tych samych zasadach, limity zwiększa się wówczas proporcjonalnie do liczby prosumentów. Prosumenckie instalacje OZE mogą być zarządzane przez osoby trzecie w zakresie instalacji, eksploatacji (w tym tzw. meteringu). Spółdzielnie energetyczne (Art. 22) Renewable energy communities Państwa członkowskie zagwarantują spółdzielniom energetycznym możliwość produkcji, wykorzystywania, magazynowania i sprzedaży energii elektrycznej OZE (także na podstawie umowy na kupno energii) bez narażenia na nieproporcjonalne procedury i obciążenia nie odzwierciedlające kosztów. Spółdzielnia energetyczna powinna zaliczać się do sektora MŚP (sektor małych i średnich przedsiębiorstw), lub stanowić organizację not-for-profit, której akcjonariusze i członkowie współpracujący w zakresie wytwarzania, dystrybucji, magazynowania i dostarczania energii z odnawialnych źródeł spełniają co najmniej cztery z poniższych wymogów:

5 1. akcjonariusze lub członkowie są osobami fizycznymi, władzami lokalnymi, w tym gminy, lub MŚP, których działalność związana jest z energią odnawialną; 2. co najmniej 51% akcjonariuszy lub członków dysponujących prawem głosu w odniesieniu do danej spółdzielni stanowią osoby fizyczne; 3. co najmniej 51% udziałów lub praw uczestnictwa spółdzielni stanowi własność członków lokalnych, czyli przedstawicieli lokalnej społeczności oraz lokalnych prywatnych interesów społeczno-gospodarczych lub obywateli bezpośrednio związanych z działalnością danej społeczności i jej skutkami; 4. co najmniej 51% miejsc w zarządzie lub w organach zarządzających podmiotu jest zarezerwowane dla lokalnych członków, czyli przedstawicieli lokalnej społeczności oraz lokalnych prywatnych interesów społeczno-gospodarczych lub obywateli bezpośrednio związanych z działalnością danej społeczności i jej skutkami; 5. roczny średni przyrost mocy OZE zainstalowanej na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej, ogrzewania, chłodzenia i transportu w ciągu ostatnich 5 lat przez daną wspólnotę nie wynosi więcej niż 18 MW. Przy projektowaniu systemów wsparcia, państwa członkowskie powinny brać pod uwagę specyfikę spółdzielni energetycznych. Odnawialna energia w ciepłownictwie i chłodnictwie (Art. 23) Mainstreaming renewable energy in the heating and cooling installations Każde państwo członkowskie będzie zwiększać o co najmniej 1 punkt procentowy rocznie udział OZE w produkcji ciepła i chłodu liczonego w ramach krajowego udziału w końcowym zużyciu energii elektrycznej. W tym celu państwa mogą wyznaczyć listę środków wykonawczych i podmioty, np. dostawców paliw, które będą przyczyniać się do realizacji powyższego celu. Od 30 czerwca 2021 r. podmioty wyznaczone przez państwa członkowskie będą dbać o to, by ich wkład był mierzalny i weryfikowalny, będą także raportować co rok do podmiotu wyznaczonego przez dane państwo członkowskie. Ciepłownictwo i chłodzenie (Art. 24) District Heating and Cooling Państwa członkowskie zagwarantują, aby dostawcy ciepła i chłodu lokalnego dostarczali odbiorcom końcowym informację nt. efektywności energetycznej oraz udziału OZE w ich systemach. Państwa członkowskie umożliwią odbiorcom, których dostawcy nie spełniają kryterium efektywności odłączenie się od systemu celem samodzielnej produkcji ciepła i chłodu z odnawialnych źródeł, bądź zmiany dostawcy na spełniającego kryteria efektywności. Państwa członkowskie nałożą na operatorów systemów dystrybucyjnych energii elektrycznej obowiązek przeprowadzenia co najmniej dwa razy w roku oceny potencjału systemów ciepłowniczych i chłodniczych. Ocena ta przeprowadzona przy współpracy z lokalnymi operatorami sieci ciepła i chłodu zweryfikuje, czy dany system zapewnia bilansowanie i inne usługi systemowe (np. demand response i magazynowanie nadwyżki energii elektrycznej z odnawialnych źródeł) na poziomie wyższym niż rozwiązania alternatywne.

6 OZE w transporcie (Art. 25) Mainstreaming renewable energy in the transport sector Od 1 stycznia 2021 r. państwa członkowskie będą wymagać od dostawców paliw, aby w ogólnej ilości paliw transportowych dostarczonych do konsumpcji lub używania na rynku w ciągu roku kalendarzowego zawarta była odpowiednia ilość energii pochodzącej z zaawansowanych biopaliw i innych biopaliw i biogazu wyprodukowanych z surowców wskazanych w Aneksie IX, odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych o pochodzeniu innym niż biologiczne, z paliw kopalnych na bazie odpadów oraz energii odnawialnej. Wskazana przez Komisję wartość to 1,5% w 2021 r., aż do 6,8% w roku Stopniowy wzrost tych wartości wskazany jest w części B Załącznika X. W ramach wskazanego całkowitego udziału wkład zaawansowanych biopaliw i biogazu wytwarzanych z surowców wymienionych w części A załącznika IX musi wynosić co najmniej 0,5% w paliwach transportowych dostarczanych do konsumpcji lub używania na rynku od 1 stycznia Wartość ta powinna osiągnąć co najmniej 3,6% w 2030 roku, wzrastając po trajektorii określonej w części C załącznika X Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wynikających z wykorzystania biopaliw i innych zaawansowanych biopaliw i biogazu wytwarzanych z surowców wymienionych w załączniku IX powinno wynosić co najmniej 70% od 1 stycznia Kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych dla biopaliw, biopłynów oraz paliw biomasowych (Art. 26) Sustainability and greenhouse gas emissions saving criteria for biofuels, and bioliquids and biomass fuels Biopaliwa, biopłyny i paliwa z biomasy zostaną objęte systemem wsparcia gdy spełnią wymogi zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Wytworzone z odpadów innych niż pochodzących z rolnictwa, akwakultur czy leśnych muszą spełniać jedynie wymogi związane z emisją gazów cieplarnianych Pozyskiwanie nieprzetworzonych surowców rolnych na potrzeby biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy nie powinno wiązać się z niszczeniem terenów o dużej bioróżnorodności. Surowce te muszą być pozyskiwane w sposób zrównoważony nie przekraczając norm emisji gazów cieplarnianych. Lasy powinny zostać uznane za obszar bioróżnorodny, gdy mają charakter pierwotny, bądź gdy skutki działalności człowieka w danej lokalizacji są niewielkie. Paliwa z biomasy muszą spełniać wymogi zrównoważonego rozwoju i te dotyczące emisji gazów cieplarnianych, jedynie gdy wykorzystywane są w instalacjach wytwarzających energię elektryczną, ciepło bądź chłód, lub paliwa, wówczas gdy zbiornik paliwa odpowiada mocy równej bądź większej niż 20 MW dla stałych paliw biomasowych lub o mocy zainstalowanej równej bądź wyższej niż 0,5 MW w przypadku gazowych paliw biomasowych. Energia elektryczna wytworzona z paliw biomasowych w instalacjach o pojemności zbiornika paliwa odpowiadającej bądź wyższej niż 20 MW będzie mogła otrzymać wsparcie i przyczynić się do realizacji wyznaczonego celu dla OZE jedynie w przypadku wykorzystania wysokosprawnej kogeneracji.

7 Wymogi dot. ograniczenia emisji gazów cieplarnianych: 1. minimum 50 % dla biopaliw i biopłynów wyprodukowanych do 5 października 2015 r. 2. minimum 60 % od 5 października 2015 r. 3. minimum 70 % od 1 stycznia 2021 r. 4. minimum 80 % w przypadku energii elektrycznej, ciepła i chłodu wyprodukowanych z paliw biomasowych od 1 stycznia 2021 r. i min. 85% po 1 stycznia 2026 r. Instalacja powinna zostać uznana za funkcjonującą po uruchomieniu fizycznej produkcji biopaliw, biopłynów i ogrzewania oraz chłodzenia, a także energii elektrycznej w przypadku paliw z biomasy.