All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, in any form or by any means,without permission in writing from the publisher.

Transkrypt

1 Jan J. KA UíA BÆaºej J. KRUPPIK ENGLISH FOR YOU Dynamiczny kurs jæzyka angielskiego PART 2: EXPANSION English Tutor Chicago Warszawa, 2005

2 English For You Part I, II, III ESL audio-course & textbook Published by: English Tutor Tel.: Copyright 1994, 2005 by Jan J. Kaluza & Blazej J. Kruppik All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, in any form or by any means,without permission in writing from the publisher. Wszelkie prawa zastrzeºone. Compositor: Irena Wójs & Chris Stachnik Tel.: Cover design: Roman Postek Reºyser i realizator materiaæów dªwiækowych: Andrzej Dylewski Wydanie III poprawione i uzupeænione. ISBN Library of Congress Cataloging-in-Publication Data TXU

3 SPIS TREÿCI Podane przykæady i hasæa gramatyczne sæuºå ogólnej orientacji w zawarto ci poszczególnych lekcji. WSTÉP: Zanim zaczniesz pytaì... 7 Co Polak powinien wiedzieì o wymowie Do kogo to naleºy? It is Joe s car! Czyj? czyja? czyje? 2. Co do kogo naleºy? A cup of coffee. Uºycie OF 3. Ten czy tamten? Show me those shoes. THIS, THAT, THESE, THOSE 4. Czy to jest twoje? Is this yours? Uºycie MINE, YOURS, itd. 5. Który garnitur w jodeækæ? Which one? The big one. ONE zamiast nazwy rzeczy 6. Czy wszyscy så szczæ liwi? Everybody is happy. Uºycie EVERY 7. Czy masz jakie pieniådze? Drink some milk! Uºycie SOME- & ANY- 8. Ile to jest do ì? That s enough! Uºycie ENOUGH 9. Jeszcze jedno? Another one? ANOTHER & THE OTHER Czy inne så rzeczywi cie takie trudne? Try some others! OTHER & OTHERS 11. Ile razy moºna siæ zaprzeì? I don t know anything! Przeczenia (1) 3

4 12. Ile razy powiedziaæe nie? He never came Przeczenia (2) 13. Czy ty teº? Me too! Me either! Zgodno ì opinii 14. Gdzie jest lepiej? Cheaper and better! Przymiotniki: porównania 15. Kto jest najlepszy? I m the best! Przymiotniki: naj- 16. Jak siæ ubraì? Get dressed! Uºycie GET 17. Dobrze ale jak? Please drive slowly! PrzysÆówki 18. Czy obiad jest ugotowany? The dinner is cooked. III forma: regularne 19. Umyty czy zepusty? My car is broken. III forma: nieregularne 20. Co masz juº zaæatwione? I ve already fixed my car. Present perfect (1) 21. Czy juº jeste po obiedzie? He has just come. Present perfect (2) 22. Czy kiedykolwiek jadæe barszcz? Have you ever eaten borsch? Present perfect (3) 23. Czy on juº jest tutaj? Has he come yet? Present perfect (4) 24. Jak byì mådrym po szkodzie? You should ve listened to me! Uºycie SHOULD HAVE 25. Czy mogæem to zrobiì? They could ve helped me. Uºycie COULD HAVE 26. Kto przepæynåæ wodospad Niagara? He must have been tired. Uºycie MUST HAVE 4

5 27. Co bædzie? He will come tomorrow. Czas przyszæy (1) 28. Bædzie czy nie? Will you study tonight? Czas przyszæy (2) 29. Czy moºna grzeczniej? Will you please call him? Czas przyszæy (3) 30. Jak to bædzie? How much will it cost? Czas przyszæy (4) 31. Zawsze czy codziennie? He often works on Sundays. Czæstotliwo ì 32. Czy my lisz, ºe moºna to przetæumaczyì? I think she s busy. THAT w znaczeniu ºe 33. W jakim celu? You have to play to win. TO + bezokolicznik 34. Porzådek czy baæagan? A dog bit Mark. Szyk zdania (1) 35. Co za czym stoi? They went to L.A. by car yesterday. Szyk zdania (2) 36. Komu co daì? Give it to me. Podwójne dopeænienie 37. Co siæ staæo podczas? when he was getting off the bus. Past continuous (1) 38. Co w tym czasie robiæe? I was watching TV when Past continuous (2) 39. Co robiæe przez caæy dzieñ? What were you doing? Past continuous (3) 40. A gdyby tak byæ bogaty? If I were a rich man Zdania warunkowe (1) 41. Co bædzie je li siæ nauczysz? If I speak English well. Zdania warunkowe (2) 5

6 42. Czego ode mnie chcesz? I want you to help me. Cudzy zamiar 43. Czego siæ po tobie spodziewajå? What am I supposed to do? Uºycie SUPPOSED TO 44. Co jeste w stanie zrobiì? He isn t able to do it. Uºycie ABLE TO 45. Czego ci nie wolno? Are we allowed to park here? MUSTN T & NOT ALLOWED 46. Kontynuujesz czy rzucasz? I ll stop worrying. -ING (1) 47. Wiesz czego nie znoszæ? I hate paying bills. -ING (2) 48. W czym jeste dobry? He s good at teaching English. -ING (3) 49. Czy rzeczywi cie jeste pewien? He must be married! DomysÆy z uºyciem MUST/MAY/MIGHT 50. Czy pytanie zawsze jest pytaniem? Where do you think he went? Pytania z uºyciem DO YOU THINK Czasowniki nieregularne Angielsko-polski sæowniczek popularnych czynno ci Czæsto spotykane czasowniki dwuwyrazowe w praktycznych przykæadach Co Polak powinien wiedzieì o amerykañskiej wymowie?

7 ZANIM ZACZNIESZ PYTAò 1. Dlaczego ENGLISH FOR YOU jest kursem dynamicznym? poniewaº w bardzo krótkim czasie i przy minimalnym wysiæku prowadzi do praktycznej komunikacji w jæzyku angielskim; poniewaº 150 samodzielnych jednostek lekcyjnych zawartych w trzech czæ ciach ENGLISH FOR YOU, to prawie trzy razy wiæcej, niº oferuje wiækszo ì innych kursów; poniewaº uczy przede wszystkim czynnej, a nie biernej znajomo ci jæzyka, z naciskiem na umiejætno ì mówienia i rozumienia ze sæuchu, a nie na bierne ìwiczenia gramatyczno-sæownikowe; poniewaº juº od pierwszej lekcji zachæca do samodzielnej aktywno ci jæzykowej poprzez wykorzystanie nowoczesnych metod i technik nauczania; poniewaº wykorzystuje i rozbudowuje poprzez stymulujåce ìwiczenia wiedzæ i repertuar jæzykowy uczåcego siæ na kaºdym poziomie; poniewaº kaºda z lekcji pokazuje istotæ i zastosowanie odræbnego zagadnienia, a kolejno ì lekcji moºna zmieniaì wedæug potrzeb. 2. Jaki jest cel ogólny tego kursu? Zapewnienie uczåcemu siæ pomocy w szybkiej, Æatwej i dynamicznej nauce jæzyka angielskiego oraz praktycznego treningu jæzykowego. 7

8 3. Jaki jest ukæad i cel poszczególnych czæ ci kursu ENGLISH FOR YOU? Czæ ì I: DISCOVERY to odkrywanie prawideæ jæzykowych i rado ci jakå daje porozumiewanie siæ w innym jæzyku. Prowadzi do pæynnej i poprawnej komunikacji na poziomie podstawowym. Czæ ì II: EXPANSION to przyswajanie coraz skuteczniejszych sposobów porozumiewania siæ. Rozszerza i buduje repertuar jæzykowy do peænego zakresu konstrukcji gramatycznych. Czæ ì III: CONQUEST to utrwalanie i poszerzenie znajomo ci konstrukcji gramatycznych. Znacznie rozbudowuje sæownictwo oraz znajomo ì zwrotów i idiomów angielskich. 4. Dlaczego tak wiele osób nie moºe siæ nauczyì jæzyka? Bo wiækszo ì z nich korzysta z tradycyjnych kursów i samouczków opartych na przestarzaæej, pasywnej metodzie Æaciñskiej. (W ten sposób przez lata uczono Polaków obowiåzkowo rosyjskiego). ZapaÆ do nauki z reguæy koñczy siæ po kilku miesiåcach w tym wæa nie czasie, przy pomocy kursu ENG- LISH FOR YOU moºesz juº miaæo porozumiewaì siæ prawidæowo w rozmaitych sytuacjach. Nic tak nie dopinguje jak sukces! 5. Mam maæo czasu czy ten kurs jest pracochæonny? Nie. Aby z niego efektywnie korzystaì wystarczy nawet dziesiæì minut skupienia dziennie. WysÆuchanie jednej lekcji trwa okoæo trzech minut. Najpierw staraj siæ powtarzaì przykæady cicho. Przy drugim sæuchaniu powtarzaj gæo no tak jak sæyszysz. Za trzecim razem, otwórz podræcznik i powtarzaj 8

9 nadal gæo no sprawdzajåc swoje postæpy. W sumie zajmie ci to niewiele ponad 9 minut. Podræcznik moºesz otworzyì juº przy drugim sæuchaniu ta my, zwæaszcza je li uwaºasz siæ za wzrokowca. Nic ci nie broni ìwiczyì dæuºej, albo przyswajaì wiæcej niº jednå lekcjæ dziennie. Ale juº dziesiæciominutowe minimum pozwoli ci skutecznie budowaì twojå angielszczyznæ. 6. Dla kogo jest ten kurs? Dla kaºdego kto zdecyduje siæ po wiæciì dziesiæì minut dziennie. ENGLISH FOR YOU to kurs UNIWERSALNY, przeznaczony zarówno dla dorosæych jak i mæodzieºy, o róºnym stopniu zaawansowania w nauce przede wszystkim dla tych, którzy pragnå szybko nauczyì siæ jæzyka angielskiego do sprawnej, codziennej komunikacji. 7. Czy mogæ nauczyì siæ sam? Tak. ENGLISH FOR YOU jest audiokursem -samouczkiem, zaplanowanym przede wszystkim do samodzielnej nauki jæzyka angielskiego, poniewaº zawiera on oryginalne przykæady, proste wyja nienia reguæ gramatycznych po polsku, ìwiczenia do samodzielnej pracy i powtórki materiaæu, przykæadowe sytuacje i sugestie co do ich dalszego wykorzystania. Kurs ten moºe byì takºe stosowany jako doskonaæe uzupeænienie kaºdego programu szkolnego. 8. Czy kurs ten nauczy mnie reguæ gramatyki i wymowy? Pozornie lekki charakter kursu ma solidne podstawy metodyczno-gramatyczne. Autorzy krótko i niezwykle przystæpnie omawiajå istotæ poszczególnych zagadnieñ gramatycznych, a przyjæta metoda, system wymowy i sposób dokonania nagrania z udziaæem amerykañskich specjalistów sæuºå prawidæowemu przyswojeniu jæzyka. 9

10 9. Ile czasu potrzeba, ºeby szybko siæ nauczyì? 25 godzin. Tyle czasu musisz realnie POÿWIÉCIò i odpowiednio go rozæoºyì. Twoje minimum, czyli 10 minut dziennie przez piæì miesiæcy, to dokæadnie 25 godzin. Ale je li nie dysponujesz pamiæciå absolutnå nie idª na rekord. Ucz siæ w swoim wæasnym tempie i ìwicz podczas zajæì domowych, w samochodzie, a nawet w pracy. Zrób wæasny, realny plan nauki i trzymaj siæ go konsekwetnie a sukces przyjdzie sam! 10. Czy prawidæowej wymowy moºna siæ nauczyì? W angielskim niezwykle waºny jest RYTM I P YNNOÿò MÓWIENIA. Nasz system wymowy jest unikalny pod tym wzglædem, ºe uczy odpowiedniego rytmu i pomaga w pæynnej wymowie, doskonale uzupeæniajåc ìwiczenia kasetowe. W ten sposób uczysz siæ wymawiaì caæe zdania, a nie pojedyncze wyrazy. Zauwaº jednak, ºe wiele milionów ludzi w USA mówi z obcym akcentem i wcale siæ tym nie martwi. Na przykæad, po mianowaniu Johna Shalikashvili w roku 1993 na Szefa PoÆåczonych Sztabów czyli na najwaºniejsze stanowisko w Armii Amerykañskiej agencja Associated Press od razu odnotowaæa jego miæy polski akcent. 11. Jak korzystaì z nagrañ? Im czæ ciej, tym lepiej. ENGLISH FOR YOU jest kursem kasetowym i zawiera specjalnie dobrane ìwiczenia nagrane przy wykorzystaniu nowoczesnych technik studyjnych. Kaset moºesz sæuchaì najpierw w skupieniu, a potem ìwiczyì przy wykonywaniu innych czynno ci, powtarzajåc i przystosowujåc materiaæ jæzykowy do wæasnych potrzeb. Dobrze jest sæuchaì przed snem, kiedy jeste juº odpræºony a twoja pod wiadomo ì jest najbardziej chæonna. 10

11 12. Co dalej? My l nie o tym co dalej, ale o tym CO TERAZ! Nie czekaj z mówieniem aº siæ nauczysz. Mów NATYCHMIAST!!! Wzbogacaj swój angielski i uºywaj go od pierwszej lekcji. Nie unikaj lecz wræcz szukaj sytuacji, w których trzeba siæ odezwaì. Na poczåtek niech to bædzie jedno krótkie zdanie, a nawet sæowo. Kiedy zostaniesz zrozumiany, twój zapaæ do nauki zwielokrotni siæ. SÆuchaj uwaºnie radia i telewizji amerykañskiej. Zaglådaj do miejscowych gazet. Czytaj szyldy i napisy na towarach. Zamawiaj telefonicznie pizzæ i jedzenie w chiñskiej restauracji. Odzywaj siæ do ekspedientek i pytaj policjantów o drogæ. My l po angielsku w róºnych sytuacjach. Mów sam do siebie na przykæad w samochodzie. Jednym sæowem nie bój siæ byì AKTYWNY! 13. Kim så autorzy tego kursu? Mgr Jan J. KaÆuºa kontynuuje rodzinnå tradycjæ jæzykoznawczå. Wiedzæ teoretycznå w tej dziedzinie zdobywaæ i pogææbiaæ na Uniwersytecie WrocÆawskim i University of Chicago, a kilkunastoletniå praktykæ dydaktycznå zdobywaæ w Polsce i w U.S.A., uczåc jæzyka na poziomach od podstawowego po akademicki. Jego studia w zakresie scenariusza filmowego i do wiadczenia dziennikarskie så nieocenione w pracy nad prezentacjå materiaæu jæzykowego oraz nad scenariuszem nagrañ. Prowadzi wæasnå szkoææ angielszczyzny biznesowej w Chicago w Delta Computer System. Dr BÆaºej J. Kruppik jest jednym z najwszechstronniejszych anglistów polskich. Swoje do wiadczenie anglistyczne zdobywaæ w UMCS w Lublinie, UJ i London University. W UMCS, Lock Haven University of Pennsylvania, Lebanon Valley College i Northeastern University w Chicago wykæadaæ, m.in. jæzykoznawstwo oraz angielskå i amerykañskå 11

12 literaturæ, kulturæ i historiæ zarówno polskim jak i amerykañskim studentom. Jego do wiadczenie praktyczne i metodyczne w nauczaniu jæzyka jest równie szerokie, co pomaga mu w szczególnie przystæpnej prezentacji najbardziej nawet zawiæych problemów jæzykowych zarówno w Szkole Jæzyka Angielskiego Interclub, której jest dyrektorem, jak i w swoich publikacjach. Autorzy majå w sumie blisko póæ wieku do wiadczenia akademickiego i praktycznego w nauczaniu jæzyka. We wspólnej pracy nad kolejnymi publikacjami Æåczy ich przekonanie, ºe: dobry podræcznik powinien opieraì siæ na solidnej wiedzy teoretycznej podanej w sposób maksymalnie przystæpny; dobry podræcznik powinien zawieraì materiaæy dªwiækowe do systematycznych, Æatwych i praktycznych ìwiczeñ wæasnych; dobry podræcznik powinien uczyì wykorzystywania nabytych umiejætno ci do wæasnych celów praktycznych uczåcego siæ. ENGLISH FOR YOU, podobnie jak inne wspólne publikacje obu autorów S.O.S. ENGLISH i PRAK- TYCZNY SAMOUCZEK JÉZYKA ANGIELSKIEGO så realizacjå tych zaæoºeñ. W nagraniach kasetowych autorzy wspomagajå swoimi gæosami amerykañskich specjalistów profesjonalnych aktorów, którzy uºyczyli swej angielszczyzny jako modelu dla korzystajåcych z podræczników. 12

13 PRZECZYTAJ KONIECZNIE! Co Polak powinien wiedzieì O WYMOWIE? Angielska wymowa nie bædzie taka trudna jak ci siæ moºe poczåtkowo wydawaì, je li uzmysæowisz sobie paræ prostych faktów: Wymowa angielska bardzo róºni siæ od pisowni. Wymawiania sæów i zwrotów trzeba uczyì siæ osobno. Dlatego podajemy wymowæ przy tych zdaniach i sæowach, których pisownia nie wskazuje bezpo rednio wymowy. Sposób wymawiania po polsku i po angielsku róºni siæ; czæsto to, co dla Polaka wydaje siæ mieszne, po angielsku brzmi wæa nie prawidæowo (na przykæad sepleniåcy dªwiæk zapisywany TH); a zatem nie wstydª siæ mówiì prawidæowo po angielsku. Dlatego teº zaznaczamy w wymowie te dªwiæki, które róºniå siæ w sposób istotny od dªwiæków polskich. Aby bardziej odpolszczyì swojå angielszczyznæ, w nauce wymowy korzystaj z wzorów prezentowanych przez specjalistów amerykañskich na kasetach. Angielski jest jæzykiem rytmicznym, a sæowa så zwykle krótkie; to znaczy, ºe waºna jest pæynno ì i rytm caæego zdania. Dlatego w przeciwieñstwie do innych podræczników w podawanej wymowie zaznaczamy rytm zdaniowy i Æåczymy wyrazy. 13

14 Zapis wymowy prezentowany w ENGLISH FOR YOU zostaæ opracowany specjalnie dla Polaków. Jest on oparty na polskim alfabecie i praktycznie nie wymaga nauki osobnych znaków. Uwzglædnia on takºe specyfikæ wymowy polskiej, do której uczåcy siæ jest juº przyzwyczajony. W korzystaniu z niego znacznie pomogå ci nastæpujåce uwagi ogólne: Kaºdy system zapisu wymowy jest tylko umowny. Nasz teº. Wymowa na kasetach szybko pomoºe ci jeszcze lepiej korzystaì z naszego zapisu. Zapis nasz wykorzystuje duºe i maæe litery. Je li SYLABY PISANE DUíYMI LITERAMI WYPO- WIESZ MOCNIEJ a maæymi ciszej, to uzyskasz rytm, który pomoºe ci prawidæowo i pæynnie wymówiì caæe zdanie. Na przykæad, w wyraºeniu See you tomorrow. [SIju tumoroæ] naleºy mocniej wymówiì [SI] oraz [MO]. Natomiast [ju], [tu] i [roæ] wymów ciszej i niewyraªnie tak aby caæo ì brzmiaæa niemal jak [SIje tmore]. Tam gdzie moºesz, porównaj to z wymowå Amerykanów na kasecie. Niektóre angielskie wyrazy czæsto majå róºnå wymowæ, zaleºnie od tego gdzie stojå w zdaniu. Niech ciæ to nie dziwi w naszym zapisie wymowy. Jæzyk polski nie ma dªwiæków zapisywanych po angielsku literami TH. Najbardziej podobne polskie dªwiæki to d, t lub s. Tak mawiajå TH Polacy, którzy wstydzå siæ sepleniì bowiem prawidæowo wymówione TH wymaga wysuniæcia jæzyka poza zæby i przypomina wæa nie seplenienie. atwo to zauwaºyì obserwujåc prawidæowå i nieprawidæowå wymowæ thank you dziækujæ, this ten, that tamten. Wyrazy te zapisujemy [S EN Kju] [D YS] [D ET]. Stosujemy wiæc litery, do których podobne så angielskie dªwiæki, ale pisane po prostu innå czcionkå dla odróºnienia i dla tych, co nie wstydzå siæ prawidæowo sepleniì! 14

15 Znak [N ] lub [ ] wystæpujåcy w [SEN Kju], to dªwiæk podobny do polskiego n, wystæpujåcy w jæzyku polskim w wyrazach bank, punkt, pingpong, a w angielskim najczæ ciej w popularnej koñcówce -ING. W pierwszej czæ ci ENGLISH FOR YOU wymowæ podajemy czæ ciej niº w dalszych. Staramy siæ to jednak robiì zawsze tam, gdzie przewidujemy trudno ì polskiego studenta jæzyka angielskiego. JEíELI ZALEíY CI NA PRECYZYJNEJ I PRA- WID OWEJ WYMOWIE, WIÉCEJ SZCZEGÓ O- WYCH UWAG I PRZYK ADÓW DOTYCZÅCYCH KORZYSTANIA Z NASZEGO ZAPISU WYMOWY ZNAJDZIESZ W OSOBNYM DODATKU NA STRO- NIE 188. I speak English! 15