MBP Sprawozdanie z działalności Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle oraz bibliotek publicznych powiatu jasielskiego za rok 2013

Transkrypt

1 MBP Sprawozdanie z działalności Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle oraz bibliotek publicznych powiatu jasielskiego za rok 2013

2 I. PODSTAWOWE DANE LICZBOWE Biblioteki publiczne powiatu jasielskiego 1. Liczba bibliotek 10 Liczba filii 15 Liczba punktów bibliotecznych 12 Liczba Oddziałów dla dzieci 1 2. Stan zbiorów ogółem w jednostkach A) Nabytki ogółem w jednostkach książki zbiory specjalne 556 a) zakup ogółem w jednostkach w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN książki w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN zbiory specjalne 161 w tym: dotacja organizatora 161 dotacja MKiDN 0 b) zakup ogółem wydatkowane kwoty w zł w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN książki w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN zbiory specjalne w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN 0 c) dary ogółem w jednostkach książki zbiory specjalne 395 B) Stan księgozbiorów (wydaw. zwarte i czasopisma oprawne) w przeliczeniu na 100 mieszkańców 309 a) Nabytki w wol nabytki na 100 mieszkańców 10,1 - zakup na 100 mieszkańców 8,7 b) Ubytki

3 C) Stan zbiorów specjalnych ogółem w jednostkach nabytki na 100 mieszkańców 0,48 - zakup na 100 mieszkańców 0,14 3. Czytelnictwo w wypożyczalniach a) Liczba czytelników w wypożyczalniach w tym do lat w tym do lat lat lat liczba czytelników na 100 mieszkańców 17,0 b) Wypożyczenia na zewnątrz liczba wypożyczeń książek i czasop. oprawnych liczba wypożyczeń książek na 100 mieszkańców liczba wypożyczeń zbiorów specjalnych liczba wypożyczeń zb. spec. na 100 mieszkańców 1,1 4. Czytelnictwo prezencyjne a) Liczba odwiedzin b) Ogółem udostępnianie na miejscu w tym - literatura piękna dla dorosłych literatura piękna dla dzieci literatura niebeletrystyczna czasopisma oprawne 340 c) Czasopisma nieoprawne udostępniane na miejscu d) Internet e) Zbiory specjalne udostępniane na miejscu w jedn. 396 w tym - dokumenty audiowizualne dokumenty życia społecznego Liczba udzielonych informacji Edukacja kulturalna Liczba osób biorących udział w imprezach Liczba imprez

4 Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle 1. Liczba bibliotek 1 Liczba filii 3 Liczba punktów bibliotecznych - Liczba Oddziałów dla dzieci 1 2. Stan zbiorów ogółem A) Nabytki ogółem w jednostkach książki zbiory specjalne 527 a) zakup ogółem w jednostkach w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN książki w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN zbiory specjalne 132 w tym: dotacja organizatora 132 dotacja MKiDN 0 b) zakup ogółem wydatkowane kwoty w zł w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN książki w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN zbiory specjalne w tym: dotacja organizatora dotacja MKiDN 0 c) dary ogółem w jednostkach książki zbiory specjalne 395 B) Stan księgozbioru (wydaw. zwarte i czasopisma oprawne) w przeliczeniu na 100 mieszkańców 335 a) Nabytki w wol nabytki na 100 mieszkańców 13,0 - zakup na 100 mieszkańców 10,7 b) Ubytki C) Stan zbiorów specjalnych ogółem w jednostkach

5 - nabytki na 100 mieszkańców 1,44 - zakup na 100 mieszkańców 0,36 3. Czytelnictwo w wypożyczalniach a) Liczba czytelników w wypożyczalniach w tym - do lat w tym do lat lat lat liczba czytelników na 100 mieszkańców 31,2 b) Wypożyczenia na zewnątrz liczba wypożyczeń książek ogółem liczba wypożyczeń książek na 100 mieszkańców liczba wypożyczeń zbiorów specjalnych liczba wypożyczeń zb. spec. na 100 mieszkańców 1,7 4. Czytelnictwo prezencyjne a) Liczba odwiedzin b) Ogółem udostępnianie na miejscu w jedn w tym - literatura piękna dla dorosłych literatura piękna dla dzieci literatura niebeletrystyczna czasopisma oprawne 340 c) Czasopisma nieoprawne udostępniane na miejscu d) Internet e) Zbiory specjalne udostępniane na miejscu 206 w tym - audiowizualne 0 - dok. życia społecznego Liczba udzielonych informacji Edukacja kulturalna Liczba osób biorących udział w imprezach Liczba imprez 756 5

6 I. Stan organizacyjny i działalność biblioteki powiatowej Realizacja przez MBP w Jaśle zadań biblioteki powiatowej w zakresie sprawowania nadzoru merytorycznego nad publicznymi bibliotekami gminnymi na terenie powiatu jasielskiego na podstawie Porozumienia z dn r. oraz Aneksu z dn r. 1.1.Zorganizowanie na terenie powiatu ustalonych gmin warsztatów instruktażowych dla pracowników publicznych bibliotek gminnych. Zorganizowano warsztaty instruktażowych dla wszystkich pracowników poszczególnych bibliotek gminnych. Warsztaty odbywały się w listopadzie i grudniu 2013 i objęły swym zasięgiem wszystkie gminy powiatu jasielskiego. Warsztaty instruktażowe w 2013 r.: GBP w Nowym Żmigrodzie Załącznik nr 1 GBP w Krempnej Załącznik nr 2 GBP w Osieku Jasielskim Załącznik nr 3 GBP w Dębowcu Załącznik nr 4 GCKiCz w Brzyskach Załącznik nr 5 GBP w Kołaczycach Załącznik nr 6 GOKiCz w Skołyszynie Załącznik nr 7 GBP w Jaśle z/s w Szebniach Załącznik nr 8 GBP w Tarnowcu Załącznik nr 9 W warsztatach instruktażowych uczestniczyli oprócz instruktora: kierownik Działu Gromadzenia i Opracowania Zbiorów i pracownik Działu Informacyjno- Bibliograficznego. Szczegółowe informacje zawarto w załączonych Sprawozdaniach z wyjazdów instruktażowych i warsztatów w poszczególnych bibliotekach gminnych. [ Załączniki nr 1-9 ] 1.2. Udzielanie pomocy instrukcyjno-metodycznej, tj. przekaz informacji o normach, przepisach i innych dokumentach warsztatu bibliotekarskiego oraz o zasadach ich wdrażania a) podczas warsztatów instruktażowych udzielana jest pomoc instrukcyjnometodyczna, b) przeprowadzane szkolenia służą dokształcaniu pracowników bibliotek publicznych i informowaniu ich o obowiązujących normach, przepisach i innych dokumentach warsztatu bibliotekarskiego oraz o zasadach ich wdrażania, c) w razie potrzeby zapotrzebowania ze strony bibliotek gminnych pracownicy wszystkich działów MBP są zobowiązani do udzielania pomocy instrukcyjnometodycznej bibliotekom gminnym powiatu jasielskiego, d) wszelkie bieżące informacje przekazywane są systematycznie, głównie drogą elektroniczną. Wysokość dotacji na działalność ponadlokalną: zł Kadra realizująca zadania powiatowe: 6

7 instruktor 0,50 etatu Zadania: - przygotowywanie sprawozdań rocznych i półrocznych z działalności bibliotek publicznych powiatu jasielskiego - przygotowanie informatora Biblioteki publiczne powiatu jasielskiego w liczbach - przygotowywanie sprawozdania z wyjazdów instruktażowych i warsztatów w bibliotekach gminnych - prowadzenie dokumentacji dotyczącej stanu i działalności bibliotek gminnych - przygotowywanie i koordynacja wyjazdów instruktażowych do bibliotek gminnych oraz opracowuje zalecenia pokontrolne - rozpoznawanie stanu i potrzeb bibliotek publicznych i środowiska, w jakim one działają - udzielanie pomocy instrukcyjno-metodycznej placówkom w powiecie - organizowanie przepływu informacji o normach, przepisach i innych elementach warsztatu bibliotekarskiego w obrębie powiatowej sieci bibliotecznej - doradztwo w selekcji i inwentaryzacji zbiorów - statystyka biblioteczna - koordynowanie i pomoc w przygotowaniu wniosków o dotację Zakup nowości wydawniczych do bibliotek bibliograf - 0,75 etatu Zadania : - tworzenie bazy bibliografii regionalnej Bibliografia Jasła i powiatu jasielskiego Bibliografia swoim zasięgiem obejmuje Jasło i powiat jasielski. Jest cennym źródłem wiadomości o regionie, zarówno w ujęciu współczesnym, jak i historycznym. Rejestruje dzieła niesamoistne wydawniczo, takie jak artykuły z czasopism regionalnych, lokalnych, parafialnych oraz periodyków ogólnopolskich, fragmenty dzieł, recenzje, polemiki, które mają związek z Jasłem i powiatem jasielskim, lub ich autor ma związek z Jasłem lub powiatem jasielskim. W bazie uwzględnione są również opisy bibliograficzne książek. W 2013 r. do bazy wprowadzono wprowadzono 957 rekordów, a baza liczyła rekordy. Baza dostępna jest przez Internet na stronie - współtworzenie Bibliografii Regionalnej Województwa Podkarpackiego Od 2008 r. MBP w Jaśle współpracuje z Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Rzeszowie przy tworzeniu Bibliografii Regionalnej Województwa Podkarpackiego obejmującej swoim zasięgiem obszar całego Podkarpacia. W bibliografii tej są rejestrowane : a/ wszystkie wydawnictwa zwarte dotyczące Jasła i powiatu jasielskiego wydane po 2008 r. b/ artykuły z czasopism regionalnych ukazujących się w Jaśle i powiecie W 2013 r. do bazy Bibliografii Regionalnej Województwa Podkarpackiego wprowadzono 671 rekordów. Baza dostępna jest przez Internet na stronie Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie - analiza prenumerowanej prasy i rejestrowanie w bibliografii wszystkich artykułów dotyczących Jasła i powiatu jasielskiego. - wyszukiwanie i rejestrowanie w bibliografii książek dotyczących Jasła i powiatu jasielskiego oraz fragmentów z książek naukowych, popularnonaukowych i beletrystycznych, których tematyka ogólnie nie dotyczy naszego terenu m.in.: My i nasze Siedliska Matyldy z Windisch-Graetzów Sapieżyny dot. wspomnień z pobytu w Jaśle; 96 końców świata gdy runął świat pod Smoleńskiem zawierające wspomnienia o Stanisławie Zającu 7

8 - prowadzenie lekcji bibliotecznych związanych z regionem m.in.: Kultura duchowa i materialna powiatu jasielskiego, Twórcy naszego regionu, Warsztat informacyjnobibliograficzny wraz z bibliografią regionalną - przygotowywanie wystaw tematycznych związanych z Jasłem i regionem m.in.: Atrakcje turystyczne powiatu jasielskiego, Literackie spacery po Jasielszczyźnie Tu są moje ślady, Podkarpackie smaki - przygotowywanie zestawień bibliograficznych dotyczących naszego regionu m.in.: Jasielskie winnice, Hugo Steinhaus, I wojna światowa w powiecie jasielskim - pozyskiwanie dla biblioteki materiałów dotyczących Jasła i regionu np. archiwalnych zdjęć, świadectw szkolnych, a także w miarę możliwości kopii książek, których biblioteka nie posiadam.in.: Golesz czyli Podzamcze i Jasło : szkic monograficzny Władysława Węgrzyńskiego z 1904 roku, Jasło od najdawniejszych do najnowszych czasów Karola Bogaciewicza z 1931 r. - monitorowanie zbiorów bibliotek podkarpackich, Biblioteki Jagiellońskiej, Biblioteki Narodowej i innych dużych bibliotek oraz zbiorów bibliotek cyfrowych. Wwpisywanie do bazy bibliografii regionalnej pozycji dotyczących Jasła i powiatu jasielskiego znajdujących się w/w bibliotekach, uzupełnionych informacją, gdzie dane pozycje są dostępne np.: Pamiętniki Józefa Hallera dotyczące jego pobytu w Jaśle dostępne w Bibliotece Uniwersytetu Rzeszowskiego ; Żydzi bojownicy o niepodległość Polski : : (reprint) /Andrzej Przewoźnik, Andrzej Kunert i in. pozycja dostępna w Bibliotece Uniwersytety Łódzkiego, Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa - monitorowanie i analiza treści portali jasielskich, wyszukiwanie stron internetowych dotyczących Jasła i powiatu jasielskiego oraz umieszczanie informacji w bazie. Są to m.in.. strony: na której można znaleźć wiele informacji dot. historii jasła i powiatu jasielskiego strona zawierająca unikatowe pocztówki z przedwojennego Jasła / strona poświęcona konfederacji barskiej w powiecie jasielskim - wyszukiwanie i umieszczanie informacji o regionaliach na stronie internetowej biblioteki oraz profilu biblioteki na Facebooku starszy bibliotekarz opracowujący dokumenty życia społecznego (0,25 etatu) Zadania : - gromadzenie DŻS-ów, czyli pozyskiwanie ich od instytucji, organizacji, stowarzyszeń, firm i osób prywatnych (rozpoznanie środowiska lokalnego, nawiązanie kontaktów i współpraca z instytucjami, organizacjami, firmami, bibliotekarzami z terenu całego powiatu : m.in. wyjścia do instytucji, rozmowy telefoniczne, redagowanie pism i i z prośbą o przekazanie bibliotece DŻS) - ewidencja gromadzonych materiałów /odnotowanie w prowadzonych zeszytach 8

9 wpływu i akcesji danych dotyczących daty, liczby, typu dokumentów, darczyńców, wprowadzenie nr akcesji i nr inwentarzowego gromadzonych DŻS-ów - stała selekcja dokumentów przed wprowadzeniem do komputerowej bazy danych pod względem ich przydatności i wykorzystania przez przyszłych czytelników - opracowanie formalne i rzeczowe DŻS-ów w programie SOWA2/MARC21 zgodnie z obowiązującymi normami bibliograficznymi /wprowadzanie do bazy Dokumentów Życia Społecznego opisów rekordów z danymi dotyczącymi autora, nazwy instytucji sprawczej, tytułu, miejsca wydania, wydawcy i roku wydania, typu dokumentu, formatu oraz tworzenie wymaganych rekordów wzorcowych formalnych i przedmiotowych, nadanie haseł przedmiotowych typu nazwa osoby, instytucji, miejscowości, dziedziny, zagadnienia lub wydarzenia, których dotyczy opisywany dokument w celu umożliwienia użytkownikowi wieloaspektowego przeszukiwania bazy DŻS-ów - klasyfikacja dokumentów (przydzielenie dokumentu do odpowiedniego działu wg obowiązującego schematu klasyfikacji) - naniesienie na dokument sygnatur czyli znaków miejsca ich przechowywania, numeru inwentarzowego i pieczętowanie - włączenie i uporządkowanie dokumentów zgodnie z sygnaturami i chronologią w teczkach, kopertach, pudłach i szufladach, gdzie przechowywane są DŻS-y - popularyzacja DŻS-ów (informacje o zbiorach na stronie www biblioteki i w mediach, szkolenia, przygotowanie materiałów do wystaw) - korekta i wdrażanie zmian zachodzących w opracowaniu dokumentów bibliograficznych wg wytycznych BN - stałe dokształcanie się poprzez szkolenia, pozyskiwane materiały metodyczne i bieżące śledzenie zmian zachodzących w zakresie gromadzenia i opracowania dokumentów życia społecznego Statystyka biblioteczna W MBP w Jaśle opracowywano w 2013 roku następujące dokumenty dotyczące statystyki bibliotecznej działalności bibliotek publicznych powiatu jasielskiego: - Sprawozdanie z działalności Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle oraz bibliotek publicznych powiatu jasielskiego za rok 2012 (złożone ) - Sprawozdanie z działalności bibliotek publicznych powiatu jasielskiego oraz Miejskiej Biblioteki Publicznej w Jaśle za I półrocze 2013 r. (złożone ) - Informator Biblioteki publiczne powiatu jasielskiego w liczbach 2012 (przygotowany ) 1.5. Doradztwo w selekcji i inwentaryzacji zbiorów bibliotek publicznych Biblioteki informowane są na bieżąco o przepisach i zasadach przeprowadzania inwentaryzacji i selekcji. Podczas wizyt instruktażowych zwraca się uwagę na tę problematykę. Inwentaryzacja Inwentaryzacja zbiorów, do których czytelnicy mają wolny dostęp, przeprowadza się co najmniej raz na 5 lat. 9

10 Podstawa prawna : Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 29 października 2008 r. w sprawie sposobu ewidencji materiałów bibliotecznych (Dz. U. z 20 listopada 2008, Nr 205, poz. 1283) 31.1 Skontrum materiałów, do których czytelnicy mają wolny dostęp, przeprowadza się co najmniej raz na 5 lat. Selekcja W 2013 roku w inwentaryzację zbiorów (skontrum) przeprowadziły następujące biblioteki: - MBP w Jaśle Oddział dla Dzieci - GBP w Dębowcu - GBP w Jaśle Filia w Osobnicy - GCKiCz w Skołyszynie Filia w Harklowej Opóźnienia w przeprowadzaniu inwentaryzacji mają następujące biblioteki: Placówka Data ostatniego skontrum - N.Żmigród Filia w Kątach 2006 r. - N.Żmigród Filia w Nienaszowie 2006 r. - GBP w Jaśle Filia w Trzcinicy 2006 r. - GBP w Tarnowcu Filia w Gliniku Polskim 2007 r. - GBP w Krempnej 2008 r. - GOKiCz w Skołyszynie Filia w Święcanach 2008 r. - GBP w Tarnowcu Filia w Łubnie Szl r. Selekcja jest uważana za element polityki gromadzenia i kształtowania zbiorów. Częstotliwość przeprowadzania selekcji zależy od rodzaju biblioteki wielkości księgozbioru, możliwości magazynowych, jak też wielkości zakupu. Selekcja powinna mieć charakter ciągły - niekontrolowany przyrost zbiorów wpływa na ograniczenie ich użyteczności i jest równie szkodliwy jak niedobór podstawowych materiałów, ponieważ powoduje zaśmiecanie zbiorów, utrudniając dotarcie do poszukiwanych dokumentów. Najczęstszą podstawą prowadzonej selekcji jest: - dezaktualizacja treści merytorycznej podręcznika akademickiego (są nowe zmienione wydania); brak zainteresowania ze strony czytelników; zaleganie w magazynie zbiorów nieobowiązujących przepisów prawnych; - utrata wartości informacyjnej dokumentu(nieaktualne kalendarze i informatory); - druki dotyczące nieaktualnych problemów polityczno-ekonomicznych; - nadmierna liczba egzemplarzy danego wydania; - druki niepasujące treściowo do kolekcji (nabyte niegdyś specjalistyczne podręczniki medyczne czy techniczne w bibliotece o profilu humanistycznym - druki niepasujące treściowo do kolekcji (nabyte niegdyś specjalistyczne podręczniki medyczne czy techniczne w bibliotece o profilu humanistycznym); - druki niepasujące treściowo do kolekcji (nabyte niegdyś specjalistyczne podręczniki medyczne czy techniczne w bibliotece o profilu humanistycznym); - niesamodzielne treściowo części dzieł wielotomowych, dekomplety; - fizyczne zniszczenie książki z powodu tzw. zaczytania często udostępnianego dzieła; książki niszczeją także z powodu używania do ich produkcji kwaśnego papieru; 10

11 - przypadki wyjątkowego zniszczenia (podkreślenia flamastrem przez czytelników zacierające treść dokumentu), gdy ich konserwacja jest niemożliwa lub nieopłacalna. W 2013 roku selekcję przeprowadziły następujące biblioteki: - GBP w Dębowcu wycofanie książek zdezaktualizowanych i zniszczonych - GBP w Kołaczycach wycofanie książek zdezaktualizowanych i zniszczonych -GBP w Krempnej wycofanie książek zdezaktualizowanych - GBP w Tarnowcu wycofanie książek zdezaktualizowanych - GBP w Brzyskach wycofanie książek zniszczonych - GBP w Brzyskach Filia w Błażkowej wycofanie książek zniszczonych - GBP w Osieku Jasielskim wycofanie książek zniszczonych - GOKiCz w Skołyszynie wycofanie książek zniszczonych - GOKiCz w Skołyszynie Filia w Harklowej wycofanie książek zniszczonych - GBP w Tarnowcu Filia w Gliniku Polskim wycofanie książek zniszczonych Biblioteki gminne posiadają w znacznej mierze literaturę niebeletrystyczną przestarzałą, która wymaga systematycznej, gruntownej selekcji. Wiele książek jest zniszczonych także wymagają wycofania. Problem selekcji zbiorów w poszczególnych bibliotekach: - GCKiCz w Brzyskach selekcja jest realizowana - GBP w Dębowcu selekcja jest realizowana - GBP w Jaśle wycofywane są głównie książki zniszczone - GBP w Kołaczycach selekcja jest realizowana - GBP w Krempnej selekcja jest realizowana - GBP w N. Żmigrodzie ostatnia selekcja w 2009 r. konieczność gruntownej selekcji - GBP w Osieku J. ostatnia selekcja w Filii w Samoklęskach w 2009 r. - GOKiCz w Skołyszynie selekcja jest realizowana - GBP w Tarnowcu zalecana systematyczność i większe odpisy 1.6. Przeprowadzenie doskonalenia zawodowego pracowników bibliotek publicznych w formie 4 szkoleń rocznie W 2013 roku przeprowadzono 5 szkoleń: W dniu 15 lutego 2013 r. odbyło się seminarium szkoleniowe Program: Istotne tendencje w działaniach bibliotek publicznych powiatu jasielskiego w 2012 (Małgorzata Piekarska) Projekty Gminnej Biblioteki Publicznej w Jaśle na rzecz środowiska lokalnego (Stanisława Ablewicz, Izabela Tomaszewska) Promocja czytelnictwa poprzez działalność Dyskusyjnych Klubów Książki w Gminnej Bibliotece Publicznej w Dębowcu (Władysława Gałuszka, Krystyna Czechowicz) Warsztaty wyszukiwania informacji on-line (Agata Warywoda) W dniu 25 października 2013 r. zorganizowano szkolenie w formie wyjazdu na 17. Targi Książki w Krakowie 11

12 Program: Przyszłość polskich bibliotek które zostaną, które znikną. Czy można je obronić? Debata Końca rynku książki nie będzie. Statystyki idą w górę! Optymistyczna dyskusja o książkach i nowych technologiach ibuk wypożyczalnia książek online Co robić, aby nastolatki czytały? Gromadzenie księgozbioru i animacja czytelnictwa. Prow. Ewa Gajcy (Centrum Literatury Dziecięcej w Oświęcimiu) i Anna Krawczyk Spotkanie z o. Leonem Knabitem OSB Zagraj z nami w Kendame! Gra zręcznościowa z upominkami oraz warsztaty origami Zabawy dla dzieci wokół wiersza Juliana Tuwima Abecadło Spotkanie z Wojciechem Cejrowskim Spotkanie z Andrzejem Maleszką Spotkanie z Łukaszem Zabdyrem Lidia Miś: Odwiedzając czarownice Dariusz Rekosz: Skarb królów Spotkanie z Dodą Około-Kułak Anna Czerwińska-Rydel: Kryształowe odkrycie. Powieść o Janie Czochralskim Ałbena Grabowska-Grzyb: książki o przygodach Julka i Mai Spotkanie z Ewą Karwan-Jastrzębską Spotkanie z Ewą Stadtmüller Danuta Zawadzka: Bartek Koniczyna i tajemnicza dziewczyna W dniu 20 listopada 2013 r. odbyło się seminarium szkoleniowe Program: 1. Projektowe klocki - budowa projektu (Dorota Woźnica) - dobre praktyki (Magdalena Chart) 2. Kontakty dziecka z poezją (Alicja Ungeheuer-Gołąb) - cz.1. w bibliotece - cz.2. w rodzinie W dniu 6 grudnia 2013 r. zorganizowano warsztaty Ochrona danych osobowych w bibliotekach, prowadzone przez Sylwię Czub-Kiełczewską (Instytut Książki) Program: 1. Rozporządzenie z zakresu ochrony danych osobowych 2. Polityka Bezpieczeństwa Danych Osobowych 3. Zbiory Danych Osobowych 4. Ochrona Danych Osobowych w praktyce 5. Wykorzystanie danych osobowych do celów marketingowych 6. Ochrona wizerunku W dniu 3 grudnia 2013r odbył się wkład Elżbiety Olszewskiej Etapy rozwoju dziecka z uwzględnianiem rozwoju czytelniczego i spektakl Podaj mi rękę z udziałem młodzieży z Domu Dziecka w Wolicy i studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Jaśle przygotowany w ramach projektu Generacje-Kreacje. Współpraca międzypokoleniowa Tematyka szkoleń jest odpowiedzią na zgłaszane zapotrzebowanie pracowników 12

13 bibliotek gminnych oraz znajomości i wiedzy o trendach rozwojowych bibliotek publicznych. 1.7.Centrum Informacji Lokalnej o Jaśle i Powiecie Jasielskim, opracowywanie bibliografii regionalnych Bibliografia Jasła i powiatu jasielskiego Od lipca 2000 roku pełni funkcję biblioteki powiatowej, od tego też czasu prowadzi Bibliografię Jasła i powiatu jasielskiego w postaci osobnej bazy danych. Bibliografia swoim zasięgiem obejmująca Jasło i powiat jasielski ma na celu zachowanie dorobku myśli, osiągnięć i dokonań lokalnego środowiska. Jest cennym źródłem wiadomości o regionie, zarówno w ujęciu współczesnym, jak i historycznym. Rejestruje dzieła niesamoistne wydawniczo, takie jak artykuły z czasopism regionalnych (Nowiny, Super Nowości, Nowe Podkarpacie, Gazeta Wyborcza w Rzeszowie), lokalnych (Obiektyw Jasielski, Region Jasielski, Cebulka Warzyce, Region Żmigrodzki), parafialnych (m.in.: Dobry Pasterz, Fara, Kościółek, W Jasielskiej Kanie) oraz periodyków ogólnopolskich, fragmenty dzieł, recenzje, polemiki, które mają związek z Jasłem i powiatem jasielskim, lub ich autor ma związek z Jasłem lub powiatem jasielskim. W bazie uwzględnione są również opisy bibliograficzne książek. Bibliografia Jasła i powiatu jasielskiego opracowywana jest w oparciu o oprogramowanie SOWA2/MARC21. Można ją przeszukiwać według kilku kryteriów wyszukiwawczych m.in. autora, tytułu publikacji, tytułu czasopisma, hasła przedmiotowego, hasła osobowego. W 2013 r. do bazy wprowadzono wprowadzono 957 rekordów. Baza dostępna jest przez Internet na stronie Bibliografia Regionalna Województwa Podkarpackiego Od stycznia 2008 r. Biblioteka podjęła współpracę z Wojewódzką i Miejską Biblioteką Publiczną w Rzeszowie, celem wpółtworzenia Bibliografii Regionalnej Województwa Podkarpackiego obejmującej swoim zasięgiem obszar całego Podkarpacia. W bibliografii tej są rejestrowane : a/ wszystkie wydawnictwa zwarte dotyczące Jasła i powiatu jasielskiego wydane po 2008 r. b/ artykuły z czasopism regionalnych ukazujących się w Jaśle i powiecie jasielskim (m.in. Nowe Podkarpacie, Obiektyw Jasielski, Wieści z gminy Jasło, Region Żmigrodzki, Wieści Skołyszyńskie, Dobry Pasterz, Fara, Kościółek, W Jasielskiej Kanie). W 2013 r. do bazy Bibliografii Regionalnej Województwa Podkarpackiego wprowadzono 671 rekordów. Baza dostępna jest przez Internet na stronie Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie Bazy Centrum Informacji Lokalnej o Jaśle i Powiecie Jasielskim (CIL) CIL jest to baza adresowo-faktograficzna administracji samorządowej i publicznej, stowarzyszeń, instytucji, ważniejszych firm produkcyjnych i usługowych oraz imprez kulturalnych i sportowych w Jaśle i powiecie jasielskim. Powstała w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w 2000 roku, pierwotnie pod nazwą Ośrodek Informacji o Jaśle i Powiecie Jasielskim. Dzieli się na kategorie m.in: administracja, bezpieczeństwo, biblioteki, edukacja, partie i biura poselskie, religia, sport, turystyka. Wszelkie informacje publikowane 13

14 w bazie CIL są zamieszczane bezpłatnie. Początkowo baza udostępniana była na jednym komputerze w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle, a od 2004 roku dostępna przez Internet na stronie Dokumenty Życia Społecznego (DŻS-y) Katalog DŻS obejmuje opisy gromadzonych w Miejskiej Bibliotece Publicznej dokumentów życia społecznego. Są to druki dotyczące różnych przejawów życia współczesnego, rejestrujące bieżące wydarzenia społeczne, kulturalne i polityczne, a także odzwierciedlające wewnętrzną działalność organizacji, stowarzyszeń i instytucji z terenu Jasła i powiatu jasielskiego. Znajdują się wśród nich m.in. afisze, ulotki, plakaty, druki reklamowe, zaproszenia, programy wyborcze, katalogi, fotografie. W 2013 r. do bazy DŻS ów wprowadzono 371 rekordów. Baza dostępna jest przez Internet na stronie Pozostałe prace: - Prowadzenie lekcji bibliotecznych związanych z regionem m.in.: Twórcy naszego regionu Warsztat informacyjno-bibliograficzny wraz z bibliografią regionalną Kultura materialna i duchowa regionu jasielskiego. Regionalizm tradycje naszego regionu - Przygotowywanie wystaw tematycznych związanych z Jasłem i regionem Wschód (wystawa prac członków Klubu Inicjatyw Artystycznych WSCHÓD) Boże Narodzenie w regionie jasielskim Atrakcje turystyczne powiatu jasielskiego Smaki Podkarpacia Łącznie wystawy obejrzało około osób. - Przygotowywanie zestawień bibliograficznych dotyczących naszego regionu m.in Jasielskie winnice Hugo Steinhaus 1.4.Analiza funkcjonalna powiatowej sieci bibliotecznej II. Stan i struktura bibliotek publicznych - status formalno-prawny a) liczba bibliotek Stan sieci bibliotek publicznych obrazuje poniższa tabela: Lp. Biblioteka Liczba bibliotek Liczba filii Liczba punktów bibliotecznych OGÓŁEM POWIAT MBP w Jaśle Gminy GCKiCz w Brzyskach

15 3. GBP w Dębowcu GBP w Jaśle GBP w Kołaczycach GBP w Krempnej GBP w Nowym Żmigrodzie GBP w Osieku Jasielskim GOKiCz w Skołyszynie GBP w Tarnowcu Na terenie powiatu jasielskiego istnieje Miejska Biblioteka Publiczna w Jaśle (pełniąca zadania biblioteki powiatowej) oraz 9 gminnych bibliotek publicznych, 15 filii i 12 punktów bibliotecznych. W porównaniu z 2012 r. liczba bibliotek, filii i punktów bibliotecznych nie uległa zmianie. Większość bibliotek gminnych posiada filie, od 1 do 3. GBP w Kołaczycach i GBP w Krempnej nie mają jednak filii, co powoduje trudności z dotarciem niektórych mieszkańców gminy do biblioteki. Sytuację w Kołaczycach w pewnym stopniu poprawiają punkty biblioteczne (aż 4), które jednak posiadają niewielki księgozbiór (wymienialny) i czynne są tylko kilka godzin tygodniowo. Najbardziej rozbudowaną sieć bibliotek ma gmina Jasło. - liczba bibliotek w powiecie 10 w tym: w mieście 2 na wsi 8 - liczba filii w powiecie 15 w tym: w mieście 3 na wsi 12 - liczba oddziałów dla dzieci 1 w tym: w mieście 1 na wsi 0 - liczba punktów bibliotecznych 12 w tym: w mieście 0 na wsi 12 b) biblioteki posiadające status instytucji kultury (wpisane do rejestru instytucji kultury) Wszystkie biblioteki posiadają status instytucji kultury i są wpisane do rejestru instytucji kultury. Daty uchwalenia statutów: GCKiCz w Brzyskach - uchwała Rady Gminy z r. GBP w Dębowcu - uchwała Rady Gminy z r., zmiany w statucie: uchwała Rady Gminy z r. GBP w Jaśle - uchwała Rady Gminy z r., zmiany w statucie: uchwała Rada Gminy z r. 15

16 GBP w Kołaczycach - uchwała Rady Gminy z r. GBP w Krempnej - uchwała Rady Gminy z r. GBP w Nowym Żmigrodzie - uchwała Rady Gminy z r., zmiany w statucie: uchwałą Rady Gminy z r. GBP w Osieku Jasielskim - uchwała Rady Gminy z r. GOKiCz w Skołyszynie - uchwała Rady Gminy z r. GBP w Tarnowcu - uchwała Rady Gminy z r., zmiany w statucie: uchwała Rady Gminy z 19 lutego 2010 r. i uchwała Rady Gminy z r. MBP w Jaśle - uchwała Rady Miasta z r. Uwaga: Statuty powstałe przed rokiem 2012 powinny ulec zmianie. Wpisy do rejestru instytucji kultury: GCKiCz w Brzyskach - wpis do rejestru 1/2001 GBP w Dębowcu - wpis do rejestru 1/2001 GBP w Jaśle - wpis do rejestru 1/2006 GBP w Kołaczycach - wpis do rejestru 1/2000 GBP w Krempnej - wpis do rejestru UG /2003 GBP w N. Żmigrodzie - wpis do rejestru 1/2000 GBP w Osieku J. - wpis do rejestru 1/92 GOKiCz w Skołyszynie - wpis do rejestru 1/2000 GBP w Tarnowcu - wpis do rejestru WE.4011/1/2006 MBP w Jaśle - wpis do rejestru WSS.4011/3/92 c) biblioteki połączone z ośrodkami kultury lub innymi instytucjami Liczba bibliotek połączonych z ośrodkami kultury 1 (GOKiCz w Skołyszynie) Liczba bibliotek połączonych z centrami kultury 1 (GCKiCz w Brzyskach) Razem liczba bibliotek połączonych 2 Liczba filii połączonych z ośrodkami kultury 2 (Filia w Harklowej i Filia w Święcanach - GOKiCz w Skołyszynie) Liczba filii połączonych z centrami kultury 1 (Filia w Błażkowej - GCKiCz w Brzyskach ) Razem liczba filii połączonych 3 Nie ma placówek połączonych z innymi instytucjami. W 2013 r. Rada Gminy w Jaśle i Rada Gminy w Nowym Żmigrodzie podjęły próbę połączenia bibliotek z ośrodkami kultury: 16

17 - GBP w Nowym Żmigrodzie - Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie i Krajowa Rada Biblioteczna wydały opinię negatywną. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie wydał zgody na połączenie. - GBP w Jaśle Krajowa Rada Biblioteczna wydała opinię negatywną. Informacje o ewentualnych planowanych na rok 2014 zamiarach samorządów lokalnych łączenia bibliotek z ośrodkami kultury. - Rada Gminy w Tarnowcu planuje połączenie GBP z GOK w Tarnowcu. WiMBP w Rzeszowie poprosiła o uzupełnienie dokumentacji. d) W 2013 roku w powiecie jasielskim nie zlikwidowano lub zawieszono żadnych placówek bibliotecznych. III. Zbiory biblioteczne (w tym zakup nowości wydawniczych) Załącznik nr 10. Księgozbiór stan ogólny, nabytki, ubytki w bibliotekach publicznych powiatu jasielskiego w 2013 r. Zbiory biblioteczne obejmują wszystkie typy zbiorów, tj. książki, czasopisma oprawne, zbiory specjalne. W 2013 r. zmniejszył się stan zbiorów bibliotecznych w powiecie o jednostek, w MBP o jednostek, ale zbiory gmin zwiększyły się o 576 jednostek. W MBP przeprowadzono dużą selekcję. W powiecie nabyto jednostki, z czego w MBP 5 280, a w bibliotekach gminnych Ogółem z darów przybyło w powiecie jednostek, w MBP jednostek, a w bibliotekach gminnych 693 jednostki. W powiecie zakupiono jednostek, w tym MBP 3 903, a biblioteki gminne Na wysokość zakupów w znaczne mierze miała wpływ dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. stan zbiorów bibliotecznych powiat MBP biblioteki gminne liczba zbiorów na 100 mieszkańców powiat 319 MBP 366 biblioteki gminne 297 liczba nabytych zbiorów powiat MBP biblioteki gminne liczba zakupionych zbiorów powiat MBP biblioteki gminne

18 wydatkowane kwoty w zł na zakup zbiorów powiat MBP biblioteki gminne Stan zbiorów bibliotecznych na r. Lp. Placówka Stan zbiorów Nabytki bibliotecznych Ogółem Zakupy Dar Ogółem powiat 1. Jasło miasto Gminy Brzyska Dębowiec Jasło Kołaczyce Krempna N.Żmigród Osiek J Skołyszyn Tarnowiec Zakup zbiorów bibliotecznych w 2013 roku Ogółem Książki Zbiory specjalne Liczba Wartość w zł Liczba Wartość w zł Liczba Wartość w zł Powiat Jasło miasto Gminy Wartość zakupionych zbiorów bibliotecznych w 2013 roku Placówka Ogółem (w złotych) Środki organizatora (w złotych) Dotacja MKiDN (w złotych) Powiat Jasło miasto Gminy Brzyska Dębowiec Jasło gm Kołaczyce

19 Krempna N.Żmigród Osiek J Skołyszyn Tarnowiec Nabytki materiałów bibliotecznych w MBP w Jaśle Ogółem Kupno Dar wol ,89 zł Książki Zbiory specjalne Razem 4753 wol ,82 zł 166 jedn ,11 zł 4919 jedn ,93 zł z dotacji BN z dotacji Miasta Jasła wol wol zł ,89 zł Dostęp on-line do 24 tytułów-1437,19zł 108 jedn ,92 zł z dotacji BN z dotacji Miasta Jasła 132 jed ,11 zł jedn zł z dotacji BN wol zł z dotacji Miasta Jasła jedn zł 982 wol ,93 zł 34 jedn. 775,00 zł jedn , 93 zł Stan zbiorów MBP Księgozbiory Rok Ogółem Książki Czasopisma oprawne Zbiory specjalne Księgozbiory w powiecie jasielskim (książki i czasopisma oprawne) Księgozbiory bibliotek publicznych powiatu jasielskiego na koniec 2013 r. wynosiły wol. i zmniejszyły się w ciągu roku o wol. 19

20 Nabytki w powiecie liczyły wol., z czego zakupy to wol., a dary wol. W MBP nabytki wyniosły wol., w tym zakupy wol., dary 982 wol. Biblioteki gminne nabyły wol., z czego zakupy stanowią wol., a dary 693 wol. stan księgozbiorów w wol. w powiecie MBP biblioteki gminne Wartość zakupionych książek w 2013 roku Lp. Placówka Ogółem (w złotych) Środki organizatora (w złotych) Dotacja MKiDN (w złotych) Powiat Jasło miasto Gminy Brzyska Dębowiec Jasło gm Kołaczyce Krempna N.Żmigród Osiek J Skołyszyn Tarnowiec Liczba zakupionych książek w 2013 roku Lp. Placówka Ogółem (w wol.) Środki organizatora (w wol.) Dotacja MKiDN (w wol.) Powiat Jasło miasto Gminy Brzyska Dębowiec Jasło gm Kołaczyce Krempna N.Żmigród Osiek J Skołyszyn Tarnowiec

21 liczba nabytych książek w powiecie MBP biblioteki gminne liczba zakupionych książek w powiecie MBP biblioteki gminne Średnia cena książki z zakupu MBP 20,98 biblioteki gminne 21,54 powiat 21,33 Analiza porównawcza wpływów książkowych w MBP w Jaśle w latach 2012/2013 Wypożyczalnia dla Dorosłych 2013 Wypożyczalnia 2012 OGÓŁEM KUPNO DAR wol wol. 657 wol ,28 zł ,68 zł 5 450,60 zł wol ,06 zł wol ,16 zł 213 wol ,90 zł Oddział dla Dzieci wol ,12 zł 596 wol ,21 zł 94 wol.- 664,91 zł Oddział dla Dzieci wol , 97 zł 837 wol ,97 zł 83 wol ,00 zł Czytelnia wol ,54 zł 224 wol. 7 52,54 zł 122 wol ,00 zł Czytelnia wol , 59 zł 268 wol , 59 zł. 122 wol. 2132, 00 zł. Filia Nr wol ,20 zł. 375 wol ,20 zł 6 wol.- 78,00 zł Filia Nr wol , 50 zł 241 wol ,50 zł 9 wol.- 118,00 zł Filia Nr wol ,53 zł 562 wol ,84 zł 28 wol.- 322,69 zł Filia Nr wol ,91 zł 576 wol ,91 zł 15 wol.- 267,00 zł Filia Nr wol ,15 zł 514 wol. 9770, 42 zł 75 wol. 628,73 zł 21

22 Razem wol ,82 zł Razem wol ,84 zł 3771 wol ,89 zł 3753 wol ,94 zł 982 wol , 93 zł 522 wol ,90 zł Struktura i rodzaj wpływów wydawnictw zwartych w MBP w roku 2013 Ogółem Lit. piękna dla dorosłych KUPNO Lit. dla dzieci Lit. popularn. Ogółem Lit. piękna dla dorosłych DAR Lit. piękna dla dzieci Lit. popularn WYPOŻYCZALNIA ODDZIAŁ DLA DZIECI CZYTELNIA FILIA NR FILIA NR FILIA NR RAZEM Zbiory specjalne w powiecie jasielskim stan zbiorów specjalnych powiat MBP biblioteki gminne 248 liczba zakupionych zbiorów specjalnych - powiat MBP biblioteki gminne 29 Zakup zbiorów specjalnych w 2013 roku : MBP w Jaśle Rodzaj zbiorów specjalnych Liczba zakupionych materiałów Wartość (w zł) zakupionych materiałów dokumenty dźwiękowe dokumenty filmowe dokumenty elektroniczne dokumenty graficzne

23 dokumenty kartograficzne 0 0 inne Razem GBP w Jaśle z/s w Szebniach Rodzaj zbiorów specjalnych Liczba zakupionych materiałów Wartość (w zł) zakupionych materiałów dokumenty dźwiękowe 0 0 dokumenty filmowe 0 0 dokumenty elektroniczne dokumenty graficzne 0 0 dokumenty kartograficzne 0 0 Razem GBP w Tarnowcu Rodzaj zbiorów specjalnych Liczba zakupionych materiałów Wartość (w zł) zakupionych materiałów dokumenty dźwiękowe dokumenty filmowe 0 0 dokumenty elektroniczne 2 68 dokumenty graficzne 0 0 dokumenty kartograficzne 0 0 Razem Zbiory specjalne posiada tylko MBP w Jaśle ( jednostek), GBP w Jaśle z/s w Szebniach (240 jednostek) i GBP w Tarnowcu (8 jednostek). Pozostałe biblioteki publiczne powiatu jasielskiego nie gromadzą zbiorów specjalnych. Lp. Placówka Liczba prenumerowanych czasopism ogółem OGÓŁEM POWIAT Prenumerata czasopism w roku 2013 Liczba czasopism dla dzieci Liczba czasopism fachowych Jasło miasto Gminy Brzyska Dębowiec

24 4. Jasło gm Kołaczyce Krempna Nowy Żmigród Osiek Jasielski Skołyszyn Tarnowiec prenumerata czasopism w powiecie MBP 54 - biblioteki gminne 134 prenumerata czasopism dla dzieci w powiecie 33 (18% ogółu prenumerowanych czasopism) - MBP 5 (9%) - biblioteki gminne 28 (21%) Biblioteki prenumerują głównie czasopisma dla dorosłych. Dzieci rzadko chcą korzystać z czasopism w bibliotece. Nabytki Podstawowym warunkiem prawidłowego funkcjonowania biblioteki jest systematyczny napływ nowości. Zakup materiałów bibliotecznych MBP w Jaśle W 2013 na zakup zbiorów ze środków organizatora wydatkowała kwotę zł, za którą zakupiła wol. i 108 jednostek zbiorów specjalnych. Z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kwocie zł nabyto wol. Łącznie w 2013 roku (dotacja i środki własne) za kwotę zł. zakupiono 3771 wol. i 108 jednostki zbiorów specjalnych (audiobooki - 77 jedn., filmy DVD - 2 egz.; e-booki 12 tytułów, 16 gier planszowych, wykupiono dostęp on-line do 24 tytułów książek popularnonaukowych i naukowych w platformie IBUK Libra oraz kontynuowano abonament INFORLEX - bazy wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, prawa i ubezpieczeń. Biblioteki gminne Pozyskiwanie nowych wydawnictw w tych bibliotekach również następowało poprzez zakup ze środków organizatora jak i dotacji celowej z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2013 roku biblioteki gminne zakupiły woluminów. Ze środków organizatora zakupiły 4205 woluminów a z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego woluminów. Zbiory specjalne zakupiły dwie biblioteki gminne : Gminna Biblioteka Publiczna w Jaśle z/s w Szebniach ( 21) i Gmina Biblioteka Publiczna w Tarnowcu (8). Znaczny wpływ na polepszenie jakości zbiorów zbiorów w bibliotekach powiatu miała dotacja MKiDN, szczególnie dotyczy to księgozbiorów dla dzieci i młodzieży, gdyż warunkiem jej otrzymania było przeznaczenie 1/3 kwoty na uzupełnienie tych zbiorów. Wskaźnik zakupu w bibliotekach powiatowych wyniósł 8,6 wol. na 100 mieszkańców a w samej MBP w Jaśle 10,2 na 100 mieszkańców. 24

25 Dary materiałów bibliotecznych MBP w Jaśle W darach od czytelników i instytucji otrzymano 982 wol. oraz 34 jedn. zbiorów specjalnych. Wśród znaczących darowizn jakie otrzymała MBP był księgozbiór Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Koło w Jaśle (469 egz. ).Dary książkowe MBP w Jaśle otrzymała również od Instytutu Pamięci Narodowej. Oddział Rzeszów, Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, Urzędu Miasta Jasła. Biblioteki gminne Dary do tych bibliotek napływały od osób prywatnych i instytucji. Ogółem biblioteki otrzymały 693 woluminy. Znaczną ilości darów pozyskały biblioteki : w Szebniach (266 egz.) i Skołyszynie ( 196 egz. ) Zbiory MBP w Jaśle Księgozbiór biblioteki obejmuje książki i zbiory specjalne. Liczy on woluminy i jednostek zbiorów specjalnych. Biblioteka gromadzi literaturę ze wszystkich dziedzin wiedzy. Jest to literatura piękna dla dorosłych wol. (35 % całości zbiorów), literatura dla dzieci i młodzieży wol. (24% całości zbiorów) oraz książki popularnonaukowe i naukowe wol. (41%). Zbiory specjalne jasielskiej biblioteki to zbiory audiowizualne i elektroniczne liczące jednostek (e-booki, audiobooki, CD-Romy, filmy video i DVD, kasety magnetofonowe) oraz DŻS (dokumenty życia społecznego). Na koniec 2013 roku biblioteka zgromadziła 557 jednostek książki mówionej, w tym 119 tytułów dla dzieci i młodzieży. W swojej ofercie audiobooków MBP posiada tytuły z literatury pięknej dla dzieci, dorosłych, lektury szkolne czytane przez znanych aktorów scen polskich. Od 2012 r. biblioteka rozpoczęła gromadzenie ebooków. Obecnie posiada 28 tytułów książek elektronicznych z licencją na pięciokrotną aktywację na oddzielnych nośnikach informacji elektronicznej.wśród oferowanych tytułów są pozycje z literatury pięknej dla dorosłych (17) i literatury pięknej dla dzieci. Biblioteki gminne Biblioteki gminne gromadzą literaturę ze wszystkich dziedzin wiedzy. Jest to literatura beletrystyczna dla dzieci (28 %) i dorosłych (45 %) oraz literatura popularnonaukowa (27 %). Wnioski - Zwiększyć w miarę możliwości wysokość kwot na zakup różnych typów zbiorów. - Dbać o systematyczne odnawianie księgozbiorów poprzez częstszą selekcję książek przestarzałych i zniszczonych. Obsługa czytelnicza Załącznik nr 12. Czytelnicy i wypożyczenia na zewnątrz w bibliotekach publicznych powiatu jasielskiego w 2013 r. Załącznik nr 13. Czytelnicy i wypożyczenia na zewnątrz w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w 2013 r. Załącznik nr 14. Czytelnicy zarejestrowani wg wieku i zajęcia w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w 2013 r. 25

26 Załącznik nr 15. Czytelnicy zarejestrowani wg miejsca zamieszkania w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w 2013 r. Czytelnicy w wypożyczalniach Liczba czytelników ogólnie w powiecie wyniosła (w porównaniu do roku 2012 spadek o 109 ), z tego w bibliotekach gminnych zarejestrowano czytelników (spadek o 144), a w MBP czytelników (wzrost o 35). Wśród bibliotek gminnych największą liczbę czytelników zarejestrowano w GBP w Jaśle (1 410), GBP w Dębowcu (1 369) i GBP w Nowym Żmigrodzie (1 231). Najmniej czytelników posiada GBP w Krempnej (160) jest to jednak gmina mała, licząca zaledwie mieszkańców. W powiecie zarejestrowano czytelników do lat 15 z czego w MBP 2 183,a w bibliotekach gminnych liczba czytelników w powiecie MBP biblioteki gminne liczba czytelników na 100 mieszkańców w 2013 r. powiat jasielski 17,0 MBP w Jaśle 31,2 biblioteki gminne 10,3 województwo podkarpackie (dane z roku 2012) 16,6 liczba wypożyczeń na 100 mieszkańców w 2013 r. powiat jasielski 324 MBP w Jaśle 604 biblioteki gminne 195 województwo podkarpackie (dane z roku 2012) 320 Liczba czytelników (17,0) i wypożyczeń (324) na 100 mieszkańców w powiecie jasielskim jest wyższa od średniej w województwie podkarpackim (16,6 i 320). W MBP w Jaśle dane te są prawie dwukrotnie wyższe (31,2 i 604). W bibliotekach gminnych średnie są niższe od wojewódzkich. Czytelnicy do lat 15: powiat ogółem osób 27,2% ogółu czytelników MBP w Jaśle osoby 19,2% biblioteki gminne osoby 38,3% w tym poszczególne gminy: 1. Brzyska 61,2% 2. Dębowiec 49,5% 3. Osiek J. 45,2% 4. Jasło 39,3% 5. Tarnowiec 37,0% 6. Skołyszyn 37,0% 7. Krempna 35,6% 8. Kołaczyce 23,3% 9. N.Żmigród 22,5% 26

27 Czytelnicy najmłodsi (w wieku do 15 lat) stanowią zasadniczą grupę czytelniczą w wielu bibliotekach. Ogólnie w powiecie dzieci nie uczęszczające jeszcze do szkoły oraz uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów stanowią 27,2%. W MBP w Jaśle jest to 19,2%, ale w gminach aż 38,3%. W poszczególnych bibliotekach sytuacja przedstawia się nastepująco: od 61,2% (Brzyska) do 22,5% (N.Żmigród). W Dębowcu i Osieku ta grupa stanowi prawie połowę czytelników (49,5% i 45,2%), a w gminie Jasło, Tarnowiec, Skołyszyn i Krempna ponad 1/3 ogółu. W zależności od odbiorców każda biblioteka funkcjonuje trochę inaczej dotyczy to polityki gromadzenia zbiorów, działalności kulturalno-edukacyjnej, wyposażenia biblioteki. MBP w Jaśle Struktura czytelników zarejestrowanych wg wieku przedstawia się następująco: 1. czytelnicy do lat 5 92 osoby 0,8% ogółu 2. czytelnicy w wieku 6-12 lat osób 10,7% 3. czytelnicy w wieku lat 870 osób 7,6% 4. czytelnicy w wieku lat osób 14,4% 5. czytelnicy w wieku lata osób 14,2% 6. czytelnicy w wieku lata osób 29,7% 7. czytelnicy w wieku lat osób 14,6% 8. czytelnicy powyżej 60 lat 912 osób 8,0% Z przedstawionych danych wynika, że najliczniejszą grupę czytelniczą stanowiły osoby w wieku lata (29,7%), następnie osoby w wieku oraz młodzież w wieku lat (14,4%). Najmniej zarejestrowano dzieci poniżej 5 roku życia (0,8%). Struktura czytelników zarejestrowanych wg zajęcia: D dzieci nieobjęte obowiązkiem szkolnym 293 osoby 2,6% M młodzież ucząca się w szkołach osoby 34,5% S studenci szkół wyższych osoby 10,0% U pracownicy umysłowi osoby 19,2% P pracownicy fizyczni 649 osób 5,7% R rolnicy 33 osoby 0,3% I inni zatrudnieni 397 osób 3,5% E emeryci i renciści osób 8,8% Nz pozostali niezatrudnieni osób 15,4% Najliczniejszą grupą czytelniczą jest młodzież ucząca się (34,5%). Pracownicy umysłowi stanowią 19,2%, a osoby niezatrudnione 15,4%. Wypożyczenia na zewnątrz W powiecie na zewnątrz wypożyczono wol. (w porównaniu z rokiem 2012 wzrost o ), w tym w MBP wol. ( ), a w bibliotekach gminnych wol. (1 126). Sytuacja wyglądała podobnie w roku 2012: wówczas GB Wśród bibliotek gminnych najwięcej wypożyczeń odnotowano w GBP w Jaśle z/s w Szebniach: wol. (w porównaniu z rokiem 2012 wzrost o 1 834) i GBP w Dębowcu: wol. (+485), a najmniej w Krempnej: (-2 205). 27

28 liczba wypożyczonych książek w wol. powiat MBP biblioteki gminne wypożyczenia literatury pięknej dla dzieci powiat ogółem książek 27,7% ogółu wypożyczeń MBP w Jaśle książek 19,2% biblioteki gminne książek 39,9% w tym poszczególne gminy: 1. Brzyska 64,2% 2. Dębowiec 58,3% 3. Jasło 41,6% 4. Krempna 36,1% 5. Tarnowiec 35,3% 6. Osiek J. 32,8% 7. Skołyszyn 32,5% 8. Kołaczyce 29,7% 9. N.Żmigród 23,6% Wypożyczenia literatury pięknej dla dzieci stanowią w powiecie 27,7%, w tym w MBP 19,2%, a w bibliotekach gminnych aż 39,9%. Wypożyczane są bajeczki, wiersze i opowiadania dla dzieci młodszych i starszych, powieści dla młodzieży i lektury szkolne. Porównując procent czytelników dziecięcych i procent wypożyczeń literatury pięknej dla dzieci wychodzą następujące zależności: Czytelnicy do lat 15: Wypożyczenia lit. pięknej dla dzieci powiat ogółem 27,2% ogółu czytelników 27,7% ogółu wypożyczeń MBP w Jaśle 19,2% 19,2% biblioteki gminne 38,3% 39,9% w tym poszczególne gminy: 1. Brzyska 61,2% 64,2% 2. Dębowiec 49,5% 58,3% 3. Osiek J. 45,2% 32,8% 4. Jasło 39,3% 41,6% 5. Tarnowiec 37,0% 35,3% 6. Skołyszyn 37,0% 32,5% 7. Krempna 35,6% 36,1% 8. Kołaczyce 23,3% 29,7% 9. N.Żmigród 22,5% 23,6% W większości przypadków odsetek czytelników do lat 15 jest porównywalny z odsetkiem wypożyczeń literatury pięknej dla dzieci. Występują jednak w kilku przypadkach zauważalne różnice: Dębowiec - czytelnicy do lat 15 49,5% - wypożyczenia lit. pięknej dla dzieci 58,3% Wypożyczenia są dużo wyższe od liczby czytelników księgozbiór GBP w Dębowcu jest dobrze zaopatrzony w literaturę dziecięcą. Podobna sytuacja (na trochę mniejszą skalę) wystąpiła w GBP w Kołaczycach. Osiek J. 28

29 - czytelnicy do lat 15 45,2% - wypożyczenia lit. pięknej dla dzieci 32,8% Wypożyczenia są dużo niższe od liczby czytelników księgozbiór GBP w Osieku Jasielskim nie jest atrakcyjny dla najmłodszych odbiorców. Zakup nowości zbyt mały w stosunku do potrzeb. Udostępnianie prezencyjne Załącznik nr 16. Udostępnianie prezencyjne w bibliotekach publicznych powiatu jasielskiego w 2013 r. Załącznik nr 17. Udostępnianie prezencyjne w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaśle w 2013 r. Odwiedziny. W 2013 r. w powiecie jasielskim odnotowano odwiedzin w czytelniach i kącikach czytelniczych (w tym w MBP , a w bibliotekach gminnych ), w porównaniu z 2012 r. jest to spadek o ponad 8 %. Najczęściej czytelnie odwiedzają dzieci i młodzież oraz studenci. W MBP w Jaśle stanowią ok. 70 % ogółu użytkowników, a w bibliotekach gminnych ok. 90%. Korzystają oni głównie z literatury niebeletrystycznej, słowników i leksykonów. Osoby dorosłe i seniorzy korzystają przede wszystkim z prasy. W powiecie udostępniono na miejscu książek, w tym w bibliotekach gminnych udostępniono na miejscu książek, a w MBP Z bibliotek gminnych najwyższą liczbę udostępnionych książek odnotowano w Skołyszynie: W udostępnianiu prasy nie zanotowano zmian, a liczba wykorzystanych czasopism wynosi łącznie ponad z tego w MBP w Jaśle: , w gminach (najwyższą liczbę wykorzystanych czasopism odnotowano w Nowym Żmigrodzie: 1 673). Internet. Liczba wykorzystania Internetu w powiecie wyniosła , w MBP , w bibliotekach gminnych Najczęściej z Internetu korzystali czytelnicy w GBP w Jaśle (5 322) i GBP w Tarnowcu (3 144). Największą grupę internautów stanowi młodzież i osoby dorosłe - ok. 80 %. Najmniej liczne grupy to dzieci i seniorzy. Aby zapobiec wykluczeniu cyfrowemu seniorów biblioteki organizują warsztaty komputerowe i internetowe. W MBP w Jaśle w 2013 r. w 6 cyklach warsztatowych uczestniczyło 39 osób. Przy współpracy z FRSI w GBP w Jaśle z/s w Szebniach i w GBP w Tarnowcu zorganizowano cykl szkoleń interenetowych O finansach w bibliotece (w Szebniach uczestniczyło 80 osób, a w Tarnowcu 100 osób). Dla najmłodszych organizowane są zajęcia poświęcone bezpiecznemu serfowaniu po sieci m.in. Klub Sieciaka przy MBP w Jaśle. Informacje. W 2013 r. w powiecie ogółem udzielono informacji, w porównaniu z 2012 r. jest to wzrost o ponad 5%. W MBP udzielono , a bibliotekach gminnych (najwyższą ilość informacji udzielono w GBP w Jaśle z/s w Szebniach: 2 625). Najczęściej udzielane informacje dotyczą ekonomii i finansów, pedagogiki, geriatrii i opieki nad ludźmi starymi, patologii społecznych, przemocy w rodzinie. W ostatnim okresie nastąpił rozwój nowych form pracy czytelni w bibliotekach w Polsce, także w powiecie jasielskim. Należą do nich m.in.: edukacja czytelnicza, medialna i regionalna. 29