Starostwo Powiatowe w Nowym Dworze Mazowieckim

Transkrypt

1 Starostwo Powiatowe w Nowym Dworze Mazowieckim PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZENIA LASU DLA LASÓW NIESTANOWIĄCYCH WŁASNOŚCI SKARBU PAŃSTWA NA TERENIE MIASTA NOWY DWÓR MAZOWIECKI na okres od 1 stycznia 217 r. do 31 grudnia 226 r. Warszawa, 216

2

3 Spis treści: 1 Wstęp Streszczenie w języku niespecjalistycznym Wykaz stosowanych skrótów i terminów Informacje ogólne Podstawa prawna i zakres prognozy oddziaływania Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu na środowisko Zawartość i główne cele Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu Powiązania Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu z innymi dokumentami, w tym dokumentami, dla których zostały sporządzone strategiczne oceny Informacja o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Opis, analiza i ocena stanu środowiska i celów ochrony Położenie i ogólna charakterystyka obszaru objętego opracowaniem UPUL Klimat Charakterystyka lasów na gruntach niestanowiących własności Skarbu Państwa objętych opracowaniem UPUL Aktualny stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu Stan środowiska na obszarze objętym uproszczonym planem urządzenia lasu Stan i zagrożenia powietrza atmosferycznego Stan i zagrożenia gleb Stan wód powierzchniowych Zagrożenia dla ekosystemów leśnych Zagrożenia antropogeniczne Istniejące formy ochrony przyrody w obszarze opracowania UPUL Pomniki przyrody Ochrona gatunkowa roślin, grzybów i zwierząt Siedliska przyrodnicze poza obszarem Natura Istniejące problemy ochrony przyrody istotne z punktu widzenia realizacji UPUL, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dn. 16kwietnia 24 r. o ochronie przyrody Aktualny stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu Przewidywane oddziaływanie UPUL na środowisko i Obszary Natura Przewidywane oddziaływanie UPUL na środowisko Oddziaływanie na różnorodność biologiczną Oddziaływanie na ludzi i zdrowie ludzi

4 4.1.3 Oddziaływanie na rośliny, grzyby i zwierzęta, w szczególności na gatunki chronione Oddziaływanie na wodę Oddziaływanie na powietrze Oddziaływanie na powierzchnię ziemi Oddziaływanie na krajobraz Oddziaływanie na klimat Oddziaływanie na zasoby naturalne Oddziaływanie na zabytki i dobra kultury materialnej Zestawienie zbiorcze wpływu realizacji założeń UPUL na środowisko Przewidywane oddziaływanie UPUL na obszarowe formy ochrony Przewidywane oddziaływanie na Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu Przewidywane oddziaływanie UPUL na Obszary Natura Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2 Kampinoska Dolina Wisły PLH Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2 Dolina Środkowej Wisły PLB Przewidywane oddziaływanie UPUL na a leśne, potencjalne a przyrodnicze Przewidywane oddziaływanie na integralność obszarów Natura Przewidywane skumulowane oddziaływanie UPUL na środowisko Przewidywane rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczenie negatywnych oddziaływań UPUL na środowisko Metody analizy skutków realizacji postanowień UPUL oraz częstotliwość jej przeprowadzania Rozwiązania alternatywne do zadań ujętych w UPUL Spis tabel i wykresów Literatura

5 1 Wstęp 1.1 Streszczenie w języku niespecjalistycznym Wykonanie Prognozy oddziaływania na środowisko Uproszczonych Planów Urządzenia Lasu wynika bezpośrednio z art. 46 ustawy z dnia 3 października 28 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 216, poz. 353 ze zm.). Zapis artykułu mówi, że: Przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty: ( ) planów lub programów ( ) których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2 jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2 lub nie wynikają z tej ochrony. Szczegółowy zakres prognozy określa art. 51 wyżej wymienionej ustawy. Głównym celem opracowanej prognozy było przeanalizowanie zapisów znajdujących się w Uproszczonych Planach Urządzenia Lasu (UPUL) i Inwentaryzacjach stanu lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa na terenie Miasta Nowy Dwór Mazowiecki, w odniesieniu do ich wpływu na środowisko przyrodnicze. Analiza ta polegała głównie na sprawdzeniu, czy zapisy te nie wpływają negatywnie na środowisko naturalne, a w szczególności na stan zachowania gatunków grzybów, roślin i zwierząt objętych ochroną prawną oraz na stan zachowania przyrodniczych i gatunków wymienionych jako cenne z punktu widzenia Unii Europejskiej w Dyrektywach Rady 29/147/EW oraz 92/43/EWG. Jednym z podstawowych zadań była analiza wpływu realizacji zaprojektowanych w UPUL wskazań gospodarczych na określone prawnie przedmioty ochrony występujące na terenie lasów objętych opracowaniem UPUL. Oceny dokonano na podstawie analiz eksperckich przy użyciu tabel macierzy. Tabele macierzy pozwalają przy pomocy wartości liczbowych określić wpływ projektowanych działań gospodarczych na a przyrodnicze oraz na gatunki podlegające ochronie prawnej. Opracowanie powstało w zgodzie z wymogami formalno-prawnymi oraz wytycznymi organu zlecającego i nadzorującego wykonanie oceny. W pierwszej części dokumentu zawarto ogólne informacje na temat podstawy prawnej i powiązań z innymi dokumentami, krótki opis Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu oraz informacje o źródłach danych oraz metodach wykorzystywanych w trakcie sporządzania prognozy. Kolejny rozdział zawiera informacje o aktualnym stanie środowiska. W części tej w stopniu ogólnym omówione zostały warunki geograficzne gminy. Opisano stan ekosystemów leśnych oraz potencjalne zagrożenia abiotyczne, biotyczne i antropogeniczne środowiska przyrodniczego. Przytoczono także główne przedmioty ochrony lokalnej przyrody. Integralną część opracowania stanowi prognoza wpływu zaplanowanych działań z zakresu gospodarki leśnej na stan środowiska. Szczegółowo rozpatrzono potencjalne oddziaływanie zaplanowanych w UPUL zabiegów na chronione rośliny, zwierzęta, 5

6 a. Ponadto, przeanalizowano potencjalny wpływ zaplanowanych zabiegów na elementy środowiska oraz na zabytki i dobra kultury. Wykazano, iż oddziaływanie projektów planów na powietrze, wodę, klimat, rośliny, zwierzęta oraz zabytki i dobra kultury będzie miało charakter neutralny. W odniesieniu do bioróżnorodności, ludzi oraz zasobów naturalnych oddziaływanie będzie miało charakter pozytywny, natomiast w odniesieniu do powierzchni ziemi i krajobrazu potencjalnie pozytywny. Ostatni rozdział, analizuje skutki realizacji zadań zaprojektowanych w Uproszczonych Planach Urządzenia Lasu na obszarowe formy ochrony oraz integralność obszarów Natura 2. Przeprowadzona analiza wykazuje neutralność takich oddziaływań. Przeprowadzona analiza jednoznacznie wykazuje, iż zaprojektowane w UPUL zabiegi nie wpłyną negatywnie na stan zachowania środowiska i walorów przyrodniczych na terenie obrębów ewidencyjnych objętych opracowaniem UPUL. Stosowane dotąd, oraz zalecane obecnie metody działań we właściwy sposób zabezpieczają te obiekty, a różnorodność i gatunków na terenach leśnych pozostaje zachowana głównie dzięki prowadzeniu racjonalnej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej w myśl zasad przyjętych w Uproszczonych Planach Urządzenia Lasu. 6

7 1.2 Wykaz stosowanych skrótów i terminów TD Typ Drzewostanu NTG Narada Techniczno Gospodarcza POP Program Ochrony Przyrody RDLP Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych TSL typ owy lasu GUS Główny Urząd Statystyczny OSO Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków SOO Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk RDOŚ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska Bśw bór świeży Bb bór bagienny BMw - bór mieszany wilgotny LMśw las mieszany świeży LMb las mieszany bagienny Lw las wilgotny OlJ ols jesionowy Bw bór wilgotny BMśw bór mieszany świeży BMb bór mieszany bagienny LMw las mieszany wilgotny Lśw las świeży Ol ols I kl.w. pierwsza klasa wieku (1-2 lat) III kl.w. trzecia klasa wieku (41-6 lat) V kl.w. piąta klasa wieku (81-1 lat) VII kl.w siódma klasa wieku ( lat) KO klasa odnowienia II kl.w. druga klasa wieku (21-4 lat) IV kl.w. czwarta klasa wieku (61-8 lat) VI kl.w. szósta klasa wieku (11-12 lat) VIII kl.w. ósma klasa wieku ( lat) KDO klasa do odnowienia So sosna pospolita Md modrzew Jd jodła Bk buk Dbb dąb bezszypułkowy Kl klon pospolity Wz wiąz Gb grab Brzo brzoza omszona Olsz olsza szara Tp topola Lp lipa Czm czeremcha pospolita Soc sosna czarna Św świerk Dg daglezja Dbs dąb szypułkowy Dbc dąb czerwony Jw klon jawor Js jesion Brz brzoza brodawkowata Ol olsza czarna Ak robinia akacjowa Ksz kasztanowiec Czr czereśnia pospolita SDF- standardowy formularz danych 7

8 2 Informacje ogólne 2.1 Podstawa prawna i zakres prognozy oddziaływania Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu na środowisko Prognoza Oddziaływania na Środowisko Uproszczonych Planów Urządzenia Lasu obrębów ewidencyjnych na terenie Miasta Nowy Dwór Mazowiecki, została wykonana przez Firmę TAXUS UL w Warszawie, na podstawie umowy zawartej pomiędzy Wykonawcą, a Starostwem Powiatowym w Nowym Dworze Mazowieckim. Podstawą prawną do wykonania Prognozy oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 21 października 28r. środowisko (Dz. U. z 216, poz. 353 ze zm.), zwana Ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku (OOŚ). Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku nakłada wykonanie elementów wyszczególnionych w art. 51 i 52, przez organ sporządzający Prognozę. W myśl w/w ustawy, Prognoza zawierać powinna w szczególności: a) informacje o zawartości, głównych celach projektu planu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu planu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) streszczenie w języku niespecjalistycznym. Ponadto, powinny być określone i ocenione: e) istniejący stan środowiska na obszarach objętych projektem planu w obszarach oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji planu, f) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektu planu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 24 r. o ochronie przyrody, g) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektu planu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania projektu planu, h) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2 oraz integralność tego obszaru, a także na: różnorodność biologiczną, zwierzęta, rośliny, ludzi, wodę, powietrze, klimat, krajobraz i zabytki. Prognoza powinna również przedstawić rozwiązania mające na celu zapobieganie, 8

9 ograniczenie negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2 oraz integralność tego obszaru. Przy opracowaniu prognozy uwzględniono również zapisy następujących aktów: Prawo krajowe: Ustawa z dnia 16 kwietnia 24r. o ochronie przyrody [Dz. U. 215, poz ze zm.]; Ustawa z dnia 28 września 1991r. o lasach [Dz. U. 215, poz. 21 ze zm.]; Ustawa z dnia 27 marca 23 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia [Dz. U. 215, poz. 199, ze zm.]; Ustawa z dnia 27 kwietnia 21 r. Prawo ochrony środowiska [Dz. U. 213, poz ze zm.]; Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych [Dz.U. 215r., poz. 99 ze zm.] Ustawa z dnia 18 lipca 21 r. Prawo wodne [Dz.U. 215, poz. 469 ze zm.]; Ustawa z 13 kwietnia 27r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie [Dz. U. 214, poz ze zm.]; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 214r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin [Dz.U. 214, poz. 149]; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 214r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów [Dz. U. 214, poz. 148]; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 214r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt [Dz.U. 214 poz. 1348]; Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 25 czerwca 213r. w przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko [Dz. U. 216, poz. 71]; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 21r. w sprawie przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2 [Dz. U. 214, poz. 1713]; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 9 sierpnia 212r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2 [Dz. U. 212, poz. 141]. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 6 listopada 213r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów 9

10 kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2 [Dz. U. 213, poz. 132]. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 3 kwietnia 28r. w sprawie kryteriów oceny występowania szkody w środowisku [Dz. U. Nr 82, poz. 51]; Prawo międzynarodowe: Dyrektywa Rady 79/49/UE z dnia 2 kwietnia 1979r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (wraz z późniejszymi zmianami), zwana w skrócie Dyrektywą Ptasią; Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (wraz z późniejszymi zmianami), zwana w skrócie Dyrektywą Siedliskową; Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 21/42/WE z dnia 27 czerwca 21r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko; Dyrektywa Rady 24/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 24r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzanym środowisku naturalnemu Konwencja z Rio de Janeiro o różnorodności biologicznej przyjęta 5 czerwca 1992r., ratyfikowana przez Polskę 18 stycznia 1996r. Konwencja Paryska w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego przyjęta 16 listopada 1972r. w Paryżu; 3. Konwencja Bońska o ochronie gatunków wędrownych dzikich zwierząt, sporządzona 29 czerwca 1979r. w Bonn; w Polsce weszła w życie w 1995r.; Konwencja Berneńska o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich sporządzona 19 września 1979r. w Bernie. 1

11 2.2 Zawartość i główne cele Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu Uproszczone Plany Urządzenia Lasu sporządzone są w układzie osobnych opracowań dla każdej wsi (obrębu ewidencyjnego), zawierających w szczególności: 1) opis ogólny a. warunki przyrodnicze - położenie w regionalizacji przyrodniczo-leśnej oraz gospodarcze typy drzewostanów przyjęte dla poszczególnych typów owych lasu, b. maksymalną miąższość możliwą do pozyskania, w tym wieki rębności oraz wyliczony etat, c. informacje z zakresu ochrony przyrody, d. wymogi ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony gleb i wód (jeżeli takie wymogi istnieją); 2) opis taksacyjny wydzieleń leśnych, w tym wskazówki gospodarcze (planowane zabiegi) dla każdego wydzielenia; 3) powierzchniową i miąższościową tabelę klas wieku w układzie wg gatunków panujących oraz w układzie wg funkcji lasu; 4) wykaz działek przewidywanych do zalesienia i odnowienia; 5) rejestr działek leśnych (tabelę właścicieli). Uproszczone Plany Urządzenia Lasu umożliwiają prowadzenie trwale zrównoważonej, wielofunkcyjnej gospodarki leśnej w lasach własności prywatnej. Znajduje to odzwierciedlenie w przepisach prawnych, w świetle których gospodarowanie lasem i jego zasobami może odbywać się wyłącznie na podstawie planów urządzenia lasu, sporządzanych na okres 1 lat. Cele, dla jakich sporządzono przedmiotowe Uproszczone Plany Urządzenia Lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa na terenie gminy objętej opracowaniem upul to przede wszystkim: rozpoznanie stanu lasu i zasobów leśnych na podstawie taksacji i inwentaryzacji zapasu, ocena zagrożeń lasu, ustalenie kierunkowych zadań i potrzeb (ochrona lasu i przyrody, ochrona przeciwpożarowa), ustalenie wieku drzewostanów będącym podstawa naliczania podatku leśnego oraz opracowanie materiałów kartograficznych. 11

12 2.3 Metody zastosowane przy sporządzaniu prognozy Opracowując Prognozę oceny oddziaływania UPUL na środowisko należało zastosować metody analizy i oceny. Sporządzanie Prognozy przebiegało w dwóch etapach: 1. Zebranie informacji o terenie i danych na temat stanu środowiska, 2. Porównanie zebranych danych w układzie przestrzennym z zaplanowanymi zabiegami gospodarczymi. Analiza została przeprowadzona w postaci: a. Porównań danych przestrzennych z zastosowaniem technik GIS wytypowano miejsca występowania gatunków ptaków, a przyrodnicze, obiekty chronione, na to zostały nałożone mapy zaplanowanych zabiegów; zidentyfikowane w ten sposób obszary zostały poddane analizie pod kątem rodzaju zaplanowanego zabiegu i stopnia w jakim wpływa na dany gatunek, o. b. Zestawień danych w formie: tabel, wykresów, map. Na podstawie przeprowadzonych analiz i uzyskanych zestawień, dokonana została ocena poszczególnych parametrów środowiska oraz wpływu UPUL na te parametry. W ocenie oddziaływania wykorzystano formę macierzy, w której przyjęto następującą skalę: Ze względu na bezpośredni wpływ środowisko: + pozytywny - realizacja zapisów UPUL służy osiąganiu celów ochrony środowiska, istotnie zwiększając szansę na zachowanie trwałości i ciągłości ekosystemów leśnych. (+) warunkowo pozytywny - skutki realizacji zapisów UPUL jednoznacznie przeważają nad ewentualnymi skutkami negatywnymi. brak wpływu (neutralny) - nie stwierdzono istotnych oddziaływań na środowisko, pozytywnych jak i negatywnych. Wpływ realizacji zapisów UPUL na środowisko jest zatem znikomy i pomijalny. (-) warunkowo negatywny - skutki realizacji zapisów UPUL równoważą lub tez przewyższają ewentualne skutki pozytywne. W tym wypadku, istnieje możliwość minimalizacji negatywnego wpływu, pod warunkiem jednak zachowania szczególnej ostrożności w trakcie realizacji zapisów UPUL. - negatywny - skutkiem realizacji zapisów UPUL są niemożliwe do uniknięcia koszty środowiskowe, przewyższające w znacznym stopniu potencjalne pozytywy. Ze względu na szacunkowy czas wpływu zapisów projektu planu na środowisko: 1 krótkookresowy występujący bezpośrednio podczas wykonywania pojedynczych czynności wynikających z zapisów UPUL (np. ścinka drzewa) 2 średniookresowy obejmujący kompleksowo czas trwania zabiegów wynikających z zapisów UPUL (np. wykonanie trzebieży, rębni zupełnej itp.) 12

13 3 długookresowy mając na uwadze cykliczność wykonywania UPUL wraz z analizą środowiskową w odstępach 1-letnich, w przedmiotowej Prognozie wpływ długoterminowy odnosi się do całego, 1-letniego okresu obowiązywania przedmiotowego UPUL, w niektórych przypadkach uwzględniając również dłuższą perspektywę czasową. Dla określenia skutków realizacji zapisów UPUL przyjęto następującą skalę opisową: Pozytywne realizacja zapisów UPUL służy osiąganiu celów ochrony środowiska, istotnie zwiększając szansę na zachowanie trwałości i ciągłości ekosystemów leśnych. Potencjalnie pozytywne - skutki realizacji zapisów UPUL jednoznacznie przeważają nad ewentualnymi skutkami negatywnymi. Neutralne nie stwierdzono istotnych oddziaływań na środowisko, pozytywnych jak i negatywnych. Wpływ realizacji zapisów UPUL na środowisko jest zatem znikomy i pomijalny. Potencjalnie negatywne skutki realizacji zapisów UPUL równoważą lub też przewyższają ewentualne skutki pozytywne. W tym wypadku, istnieje możliwość minimalizacji negatywnego wpływu, pod warunkiem jednak zachowania szczególnej ostrożności w trakcie realizacji zapisów UPUL. Negatywne skutkiem realizacji zapisów UPUL są niemożliwe do uniknięcia koszty środowiskowe, przewyższające w znacznym stopniu potencjalne oddziaływanie pozytywne. 2.4 Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu Prognoza oddziaływania na środowisko oraz stanowiący jej przedmiot Uproszczone Plany Urządzenia Lasu, musi być zgodna ze stosownymi aktami prawnymi na szczeblu międzynarodowym i krajowym. Polska przystępując do Unii Europejskiej zobowiązana została do przestrzegania prawa unijnego. Akty prawne wyznaczające cele, jakie mają osiągnąć państwa członkowskie, przy jednoczesnym pozostawieniu im wybór środków służących do osiągnięcia tych celów stanowią Dyrektywy. Obowiązkiem Państwa jest przestrzeganie Dyrektyw oraz dostosowanie przepisów prawa krajowych do wymogów Dyrektywy. Poza aktami prawa wymienionymi w punkcie 2.1. cele ochrony środowiska na szczeblu krajowym są uszczegółowione przez następujące dokumenty krajowe: Polityka Leśna Państwa Przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 22 kwietnia 1997r., wedle której, celem Państwa jest osiągnięcie i utrzymanie wielofunkcyjnej gospodarki leśnej (gospodarka zrównoważona ekonomicznie, proekologiczna). Najważniejsze z działań to: zwiększanie lesistości i zasobów drzewnych, poprawa stanu lasu i jego ochrony w celu polepszenia spełnianych przez nie funkcji, zwiększenie bioróżnorodności na wszystkich 13

14 poziomach (genetyczny, gatunkowy, ekosystemowy), sporządzenie i wdrożenie programu małej retencji, regulowanie stanu zwierzyny tak, by nie stanowiła zagrożenia w hodowli lasu, zapewnienie ochrony wszystkim lasom, szczególnie ekosystemom najcenniejszym oraz rzadkim. Cele i działania zawarte w Uproszczonym Planie Urządzenia Lasu są spójne z celami Polityki leśnej państwa. Realizacja zadań zaprojektowanych w UPUL przyczyni się do wypełnienia założeń dokumentu, w szczególności w kwestii zwiększania lesistości, poprawy stanu lasów, zwłaszcza lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa oraz ich ochrony. Krajowy Program Zwiększania Lesistości Zakłada powiększenie powierzchni leśnej kraju (cele, i, sposób) do około 3% w 22r. i 33% w 25r. Cele i działania zawarte w UPUL wypełniają założenia omawianego dokumentu, głównie poprzez zaprojektowane wskazania dotyczące zalesień i odnowień w lasach prywatnych. Polityka Ekologiczna Państwa w latach z perspektywą do roku 216 Zawiera zapisy na temat stanu wyjściowego obszarów leśnych, średniookresowe cele i kierunki działań. Cele planowane są do 216r., zakładają użytkowanie zasobów leśnych w racjonalny sposób przez kształtowanie właściwej struktury gatunkowej i wiekowej oraz zachowanie bogactwa biologicznego. Sprowadza się to do rozwijania trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Kierunki działań zapisane na lata , to m.in.: realizacja Krajowego Programu Zwiększania Lesistości, w tym realizacja zalesień przez podmioty prywatne po dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej, utrzymanie retencji wodnej, powiększanie jej przez przywracanie przesuszonych przez meliorację terenów wodno-błotnych, dostosowanie składów gatunkowych drzewostanów do, zwiększenie różnorodności genetycznej i gatunkowej biocenoz leśnych (zawiera się w tym restytucja jodły w Sudetach, ochrona i restytucja cisa w Polsce). Cele i działania zawarte w UPUL są spójne z celami Polityki Ekologicznej Państwa. Projektowane wskazania gospodarcze przyczyniają się do racjonalnej gospodarki leśnej w lasach własności prywatnej, kształtując ich właściwą strukturę gatunkową i wiekową. Realizacja zapisów UPUL przyczyni się do wypełnienia założenia omawianego dokumentu. Krajowa strategia ochrony różnorodności biologicznej Utworzenie tego dokumentu jest efektem wdrażania Konwencji z Rio, jego realizację prowadzi się poprzez: branie pod uwagę potrzeb ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej przy zalesianiu gruntów rolnych, zachowanie pełnej zmienności drzew leśnych, opieranie gospodarki leśnej na racjonalnych podstawach przyrodniczych, ochronę i rozważne użytkowanie ekosystemów wodnobłotnych, kształtowanie ekotonów strefy przejścia na skraju lasu, ochronę obszarów 14

15 (w tym górskich) wrażliwych na zmiany sposobu gospodarowania, zwłaszcza w zakresie gospodarki leśnej, umiarkowane użytkowanie i ochrona różnorodności biologicznej w procedurach: urządzenia, zagospodarowania i ochrony lasu, prowadzenie skutecznej edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa. Cele i działania zawarte w UPUL są spójne z celami omawianego dokumentu. Projektowane wskazania gospodarcze zakładają na obszarach objętych UPUL trwale zrównoważoną gospodarkę leśną. Ponadto, realizacja zadań z zakresu odnawiania i pielęgnacji lasu, przyczynia się do ochrony bioróżnorodności, w znacznym stopniu eliminując ryzyko wprowadzania w lasach prywatnych drzewostanów monolitowych. Cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, w odniesieniu do UPUL są uszczegółowione przez następujące dokumenty międzynarodowe: Konwencja o różnorodności biologicznej Przyjęta 5 czerwca 1992r. w Rio de Janeiro, ratyfikowana przez Polskę 18 stycznia 1996r.; mówi o ochronie światowych zasobów różnorodności biologicznej na trzech poziomach: genetyczny, gatunkowym, ekosystemowym. Konwencja Berneńska o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich utworzona 19 września 1979r. w Bernie. Konwencja Bońska o ochronie gatunków wędrownych dzikich zwierząt sporządzona 23 czerwca 1979r. w Bonn, w Polsce wprowadzona w 1995r.; zawiera listę zwierząt wędrownych oraz sposoby ich ochrony. Konwencja Ramsarska o obszarach wodno błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza, jako środowisko życiowe ptactwa wodnego sporządzona 2 lutego 1971r. w Ramsarze; porozumienie ma na celu ochronę i utrzymanie w stanie niezmienionym obszarów określanych, jako wodno-błotne. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992r. w sprawie ochrony przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (wraz z późniejszymi zmianami), zwana w skrócie Dyrektywą Siedliskową. Głównym celem Dyrektywy Siedliskowej jest zachowania różnorodności biologicznej przy uwzględnieniu wymagań gospodarczych, społecznych, kulturowych i regionalnych obszarów o znaczeniu wspólnotowym. Aby osiągnąć ten cel należy rozpoznać i wyznaczyć miejsca występowania cennych przyrodniczych, a następnie należy zachować lub odtworzyć o przyrodnicze oraz populacje gatunków dzikiej fauny i flory. Dyrektywa Rady 79/49/EWG z dnia 2 kwietnia 1979r. w sprawie ochrony dzikich ptaków (wraz z późniejszymi zmianami), zwana w skrócie Dyrektywą Ptasią. Głównym celem tej dyrektywy jest ochrona gatunków dzikiego ptactwa, występujących naturalnie na europejskim terytorium państw członkowskich, ze szczególnym uwzględnieniem ptaków wędrownych. Cel ten ma być osiągnięty m.in. poprzez eliminację negatywnego działania człowieka polegającego na niszczeniu i zanieczyszczaniu naturalnych ptaków oraz na chwytaniu, zabijaniu i handlu ptactwem przez człowieka. 15

16 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 24/35WE z dnia 21 kwietnia 24 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu zwana szkodową. Cele i działania zawarte w UPUL są spójne z celami określonymi w większości dokumentów międzynarodowych. Projektowane wskazania gospodarcze przyczyniają się do racjonalnej gospodarki leśnej, kształtując właściwą strukturę gatunkową i wiekową oraz przyczyniając się do zwiększania i ochrony bioróżnorodności lasów prywatnych. Ponadto, mając na uwadze wyróżnione na terenie gminy Obszary Natura 2, realizacja zapisów UPUL, w dużym stopniu przyczyni się do zachowania właściwego stanu, w tym również miejsc bytowania i żerowania chronionych gatunków ptaków i ssaków. 2.5 Powiązania Uproszczonego Planu Urządzenia Lasu z innymi dokumentami, w tym dokumentami, dla których zostały sporządzone strategiczne oceny Uproszczony Plan Urządzenia Lasu dla na terenie Miasta Nowy Dwór Mazowiecki, jest w bardzo niskim stopniu powiązane z innymi dokumentami dla tego obszaru. Do dokumentów, które mogą być pośrednio powiązane z planami, należą: Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla części Miasta Nowy Dwór Mazowiecki Sporządzane uproszczone plany urządzenia lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa, nie przewidują nowych zalesień na gruntach nieleśnych. Zapisy w UPUL odnoszą się jedynie do istniejących lasów i terenów leśnych, zapisy dotyczące gospodarki leśnej w drzewostanach na gruntach prywatnych nie będą kolidowały z planami zagospodarowania przestrzennego. Plan Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Jabłonna sporządzony na okres od 1 stycznia 29 do 31 grudnia 218 roku z Prognozą oddziaływania na środowisko, Uproszczone plany urządzenia lasów w żaden sposób nie odnoszą się do lasów pozostających w zarządzie Lasów Państwowych. Częściowo sąsiadują z lasami państwowymi. Wskazania zawarte w UPUL nie ingerują bezpośrednio w drzewostany pod zarządem PGL Lasów Państwowych, a zawarte w planie wskazówki nie będą kolidowały z założeniami Planu Urządzenia Lasu Nadleśnictwa Jabłonna. Projekt UPUL jest opiniowany przez właściwego terenowo nadleśniczego. Wszelkie zabiegi na terenie lasów prywatnych muszą być konsultowane z odpowiednim terenowo leśniczym. Dzięki tym procedurom nad gospodarką prowadzoną na terenie lasów prywatnych czuwają osoby merytorycznie przygotowane do pracy w lesie, a zaprojektowane zabiegi są optymalnie dobrane do potrzeb drzewostanów. Ze względu na rozplanowane w czasie zabiegi, dostosowany do potrzeb hodowlanych rozmiar pozyskania oraz współpracę właścicieli gruntów z pracownikami Służby Leśnej, skumulowane oddziaływanie krótkoterminowe, 16

17 średnioterminowe jak i długoterminowe obu planów urządzania lasu nie będzie miało negatywnego wpływu na środowisko. Przyczyni się do zachowania trwałości kompleksów leśnych, ich dobrego stanu zdrowotnego, a tym samym zwiększy odporność na abiotyczne i biotyczne czynniki niszczące. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla powiatu nowodworskiego na lata z perspektywa do 213 roku, Program Ochrony Środowiska Miasta Nowy Dwór Mazowiecki na lata Uproszczone plany urządzenia lasu w żaden sposób nie kolidują z założeniami Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Nowodworskiego ani Programem Ochrony Środowiska Miasta Nowy Dwór Mazowiecki, których celem jest przede wszystkim ochrona zasobów naturalnych, poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego. Racjonalna gospodarka leśna i stosowanie się do zaleceń uproszczonych planów urządzenia lasu ma na celu zachowanie dobrej kondycji lasów, a tym samym wpłynie pozytywnie na całokształt stanu środowiska w obszarze gminy. 2.6 Informacja o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Biorąc pod uwagę położenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki oraz charakter i rozmiar działań przewidzianych w Uproszczonych Planach Urządzenia Lasu, nie przewiduje się transgranicznego wpływu na środowisko. 17

18 3 Opis, analiza i ocena stanu środowiska i celów ochrony 3.1 Położenie i ogólna charakterystyka obszaru objętego opracowaniem UPUL Miasto Nowy Dwór Mazowiecki położone jest na terenie powiatu nowodworskiego w województwie mazowieckim. Zajmuje powierzchnię 28,27 km 2. Sąsiaduje z gminami: Zakroczym, Pomiechówek, Czosnów oraz Wieliszew i Jabłonna. Pod względem fizycznogeograficznym gmina Pomiechówek znajduje się w makroregionie Nizina Środkowomazowiecka i mezoregionie Kotlina Warszawska (Kondracki J., 29). Według regionalizacji przyrodniczo- leśnej (Zielony, Kliczkowska, 21), lasy objęte opracowaniem UPUL znajdują się w IV Krainie Mazowiecko-Podlaskiej, w u mezoregionu 9- Doliny Dolnego Bugu. Rys. 1 Położenie obrębów ewidencyjnych objętych opracowaniem UPUL w powiecie nowodworskim 3.2 Klimat Powiat Nowodworski znajduje się w regionie mazowiecko-podlaskim w u wpływów klimatu kontynentalnego. Przeciętnie 65% czasu w roku na omawianym obszarze zalegają masy morskiego powietrza polarnego. Świadczy to o przewadze cyrkulacji z kierunków zachodnich. Wiatry zachodnie występują tu przez 19-2% dni w roku. Najmniej wiatrów wieje z północy i północnegowschodu, a także z kierunku 18

19 południowego. Wiatry napływające ze wschodu charakteryzują się małymi prędkościami i niewielką oscylacją. Około 2/3 wiatrów wschodnich wykazuje prędkość poniżej 2 m/s. Ze względu na większą aktywność układów barycznych i frontów oraz brak wyraźnych przeszkód terenowych dla przepływu powietrza, średnia prędkość wiatru z sektora zachodniego mieści się przedziale 3-4 m/s. Średnia roczna suma opadów wynosi 5-55 mm. Średnioroczna temperatura wynosi 7-8 O C. Okres wegetacyjny trwa dni. 3.3 Charakterystyka lasów na gruntach niestanowiących własności Skarbu Państwa objętych opracowaniem UPUL Uproszczonym Planem Urządzenia Lasu na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki, objęto 1,1885 ha lasów i gruntów leśnych niestanowiących własności Skarbu Państwa. Tabela 1 Zestawienie powierzchni obrębów ewidencyjnych objętych UPUL Gmina Miasto Nowy Dwór Mazowiecki Nr Obr. Nazwa Obrębu Pow. użytku Ls [ha] objęta opracowaniem UPUL i ISL , , , Okunin 8,569 Razem 1,1885 Średni wiek drzewostanów na gruntach objętych opracowaniem UPUL wynosi 62 lata. Przeciętny zapas drzewostanów kształtuje się na poziomie 155 m 3 /ha. Dominującym iem jest las mieszany świeży, na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki nie stwierdzono borowych. Gatunki liściaste łącznie stanowią 96,4% wszystkich gatunków na terenie lasów objętych opracowaniem UPUL, pozostałe 3,6% stanowią gatunki iglaste. Na terenie miasta z pośród lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa największy udział stanowią drzewostany w III klasie wieku, szczególnie 5-6 letnie. 19

20 płazowiny haliz. zręby w prod. ubocz. pozo- stałe Przest. na gr. zal. Ia Ib IIa IIb IIIa IIIb IVa IVb Va Vb VI VII VIII KO KDO , ,91 1 Wykres 1 Udział procentowy powierzchni gruntów leśnych w poszczególnych podklasach wieku w mieście Nowy Dwór Mazowiecki Spośród gatunków panujących, dominujących w składzie danej warstwy lasu pod względem zajmowanej powierzchni, miąższości lub liczebności, największy udział ma drzewostan topolowy ok. 84%, mniejsza powierzchnie zajmują drzewostany dębowe ok. 16%. DB.S 15,91% TP 84,9% Wykres 2 Udział procentowy gatunków drzew panujących w lasach objętych opracowaniem UPUL 2

21 WB 9,9% SO 4,55% DB.S 36,36% TP 5,% Wykres 3 Udział procentowy gatunków drzew według rzeczywistego udziału drzew w lasach objętych opracowaniem UPUL Drzewostany objęte opracowaniem UPUL wykazują spore zróżnicowanie pod względem bogactwa gatunkowego. Drzewostany cztero- i więcej gatunkowe stanowią 84%. Należy jednak wziąć pod uwagę to że powierzchnia drzewostanów objętych opracowaniem UPUL na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki jest niewielka i wynosi zaledwie,44 ha, pozostała powierzchnię opracowania stanowią zadrzewienia topolowo- wierzbowe na międzywalu. 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% %,37,37 84,1,7,7 15,9,, <=4 lat 41-8 lat > 8 lat Ogółem Ogółem [%] czter- i więcej gatunkowe trzygatunkowe dwugatunkowe jednogatunkowe Wykres 4 drzewostanów wg bogactwa gatunkowego i wieku 21

22 3.4 Aktualny stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu 3.5 Stan środowiska na obszarze objętym uproszczonym planem urządzenia lasu Przedstawiając aktualny stan środowiska na terenie objętym opracowaniem UPUL, największy nacisk położono na potencjalne zagrożenia zarówno dla ekosystemów jak i dla człowieka. Należy mieć na uwadze, że w środowisku przyrodniczym istnieje cały szereg powiązań między poszczególnymi jego elementami, a zachwianie równowagi prowadzi nieuchronnie do bardzo poważnych konsekwencji, zarówno dla ekosystemów jaki i dla człowieka. Zagrożenie środowiska przyrodniczego wynika ze stałego, równoczesnego oddziaływania wielu czynników powodujących w nim niekorzystne zjawiska i zmiany. Negatywnie oddziałujące czynniki, określane jako stresowe, można sklasyfikować uwzględniając ich: Pochodzenie, jako: abiotyczne, biotyczne, antropogeniczne; Charakter oddziaływania, jako: fizjologiczne, mechaniczne, chemiczne; Długotrwałość oddziaływania, jako: okresowe, ciągłe; Rolę, jaką odgrywają w procesie degradacji, jako: predysponujące, inicjujące, współuczestniczące. Oddziaływanie czynników stresowych na środowisko przyrodnicze ma charakter złożony. Z wieloletnich badań i obserwacji wynika, że równoczesne działanie różnych czynników stresowych osłabia odporność biologiczną poszczególnych ekosystemów powodując stałą, wysoką ich podatność na procesy destrukcyjne spowodowane okresowym nasileniem się choćby jednego z tych czynników. Stan środowiska na terenie gmin objętych opracowaniem UPUL w powiecie nowodworskim określono na podstawie danych: 1. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla powiatu nowodworskiego na lata z perspektywa do 223 roku, 2. Programu Ochrony Środowiska Miasta Nowy Dwór Mazowiecki na lata Program Państwowego Monitoringu Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata , Warszawa 215, 4. Rocznej oceny jakości powietrza w województwie mazowieckim. Raport za rok Stan i zagrożenia powietrza atmosferycznego Na terenie powiatu nowodworskiego zanieczyszczenia powietrza pochodzą głownie z powierzchniowych źródeł emisji, która powodowana jest przez przemysł, rozproszone źródła emisji z sektora komunalno-bytowego oraz zanieczyszczenia komunikacyjne 22

23 związane z ruchem pojazdów na drogach. Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w powiecie nowodworskim jest emisja antropogeniczna. Substancje zanieczyszczające powietrze i źródła ich pochodzenia: - pyły (spalanie paliw, unos pyłu przez wiatr, pojazdy procesy, technologiczne), - dwutlenek siarki (spalanie paliw zawierających siarkę, procesy technologiczne), - tlenek azotu (spalanie paliw i procesy technologiczne przy wysokiej temperaturze, transport), - dwutlenek azotu (spalanie paliw i procesy technologiczne, transport), - tlenek węgla (powstaje podczas niepełnego spalania), - ozon (powstaje naturalnie oraz z innych zanieczyszczeń (utleniaczy)) Ocena ze względu na ochronę zdrowia W ocenie pod względem ochrony zdrowa bierze się pod uwagę wskaźniki: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla, benzen, ozon, pył PM2,5, pył PM1 i zawarte w nim metale -arsen, kadm, nikiel, ołów oraz benzo(a)piren. W rocznej ocenie jakości powietrza dla strefy mazowieckiej za 214 r., z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych dla celów ochrony zdrowia, nie stwierdzono przekroczeń dla: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku węgla, benzenu, ołowiu, arsenu, kadmu i niklu oraz dla ozonu. W 214 r. stwierdzono niedotrzymane poziomy dla pyłu PM2,5, PM1, benzo(a)pirenu B(a)P oraz dla ozonu oraz w przypadku celu długoterminowego ustalonego na rok 22. Źródłem wysokich stężeń pyłu zawieszonego PM2,5, PM1 i benzo(a)pirenu są procesy spalania paliw w celach grzewczych, w szczególności w paleniskach sektora komunalno-bytowego. Stężenia te w okresie zimnym są znacznie wyższe niż w sezonie ciepłym. Z kolei czynnikami powodującymi powstawanie ozonu są tlenki azotu oraz węglowodory. Ozon jest zanieczyszczeniem pochodzenia fotochemicznego, jego stężenie zależy bezpośrednio od stopnia nasłonecznienia, wilgotności względnej, temperatury oraz prędkości wiatru. Ocena ze względu na ochronę roślin W rocznej ocenie powietrza pod kątem ochrony roślin brane pod uwagę są wskaźniki: dwutlenku siarki, tlenku azotu i ozonu. W ocenie jakości powietrza za rok 214 dla strefy mazowieckiej, z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych pod kątem ochrony roślin, nie stwierdzono przekroczeń dla: dwutlenku siarki, tlenków azotu oraz wartość docelowa ozonu. Natomiast dla ozonu przekroczona została wartość normatywna ozonu (6 μg/m3 h) wyznaczona jako poziom celu długoterminowego. Termin osiągnięcia poziomu celu długoterminowego określono na rok

24 3.5.2 Stan i zagrożenia gleb Gleby na terenie powiatu nowodworskiego są dość zróżnicowane. Klasyfikacja bonitacyjna pozwala na określenie wartości użytkowej gleb. W obrębie gruntów ornych wydzielono 9 klas bonitacyjnych. Gleby chronione należące do klasy bonitacyjnej I IVa występują w centralnym i zachodnim fragmencie powiatu. Występują one głównie w północnej części gminy Czosnów, praktycznie na całym obszarze gminy Zakroczym i miejscami na terenie gminy Nasielsk oraz Pomiechówek. W przeważającej większości są to gleby bielicowe i pseudobielicowe. Największy wpływ na jakość gleb na terenie powiatu mają: - motoryzacja, - powstawanie dzikich składowisk odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych, - nieuporządkowana gospodarka ściekowa, infiltracja zanieczyszczeń z nieszczelnych zbiorników bezodpływowych oraz stosowanie naturalnych nawozów (np. obornik), - wysoka chemizacja rolnictwa oraz niewłaściwe i nadmierne stosowanie nawozów i środków ochrony roślin, - odkrywkowa eksploatacja kopalin, - sucha i mokra depozycja zanieczyszczeń z powietrza atmosferycznego, - poważne awarie przemysłowe np. ropociągu oraz wypadki związane z transportem substancji niebezpiecznych. Rejon Nowego Dworu Mazowieckiego charakteryzuje się słabymi glebami. Przeważają zdecydowanie słabe i bardzo słabe gleby klas V i VI, tj. żytnio - ziemniaczane i żytnio - łubinowe gleby wytworzone głównie z piasków wodno - lodowcowych, oraz także z piasków wydmowych. Tylko niewielkie enklawy zajmują gleby nieco lepsze, klas IV. W dolinach rzek oraz w zagłębieniach terenu występują gleby organiczne wytworzone z torfów niskich, lub mineralne wytworzone z piasków rzecznych, mad lub namułów, o znacznym, przynajmniej przez część sezonu wegetacyjnego, stopniu uwilgotnienia. Są to grunty zaliczane do kompleksów pastewnych lub użytki zielone Stan wód powierzchniowych Sieć hydrograficzna powiatu jest dobrze rozwinięta. Tworzy ja system licznych naturalnych cieków wodnych, kanałów melioracyjnych oraz zbiorników wodnych pochodzenia antropogenicznego. Wody powierzchniowe występujące na terenie powiatu należą do Regionu Wodnego Środkowej Wisły. Do głównych rzek powiatu można zaliczyć: Wisłę, Narew, Wkra, Struga, Naruszewka. Największym ciekiem wodnym jest rzeka Wisła, która przecina powiat prawie równoleżnikowo, na długości około 33 km. Na wysokości miasta Nowy Dwór Mazowiecki do Wisły uchodzi jej prawobrzeżny dopływ Narew. Wisła w tym rejonie ma charakter rzeki naturalnej z licznymi zakolami i starorzeczami. Na północny-wschód od miasta (gmina Pomiechówek) do Narwi uchodzi Wkra, płynąca korytem silnie meandrującym, podcinającym zbocza doliny. Ponadto występują tu liczne jeziora. Największe to Jezioro Dolne i Jezioro Górne w okolicy Kazunia Nowego. Na terenie gminy Nasielsk na południe od miejscowości 24

25 Miękoszyn i Studzianki powstały niewielkie jeziora o charakterze reliktowym, zlokalizowane w zagłębieniach wytopiskowych. Na północny wschód od miejscowości Pomocnia (gm. Pomiechówek) powstało jezioro o tej samej nazwie. Na obszarze gminy Leoncin występuje kilka niewielkich jezior. Do największych należą jezioro Secymińskie Małe i Secymińskie Duże Zagrożenia dla ekosystemów leśnych Zagrożenia abiotyczne Zagrożenia abiotyczne wynikają przede wszystkim z położenia geograficznego danego obszaru. Związane są one z występowaniem anomalii pogodowych (wyrażających się w naszej szerokości geograficznej występowaniem ekstremalnych temperatur, opadów i wiatrów), okresowym obniżeniem poziomu zalewania wód gruntowych m.in. w następstwie długotrwałych okresów suszy, późnymi wiosennymi i wczesnymi jesiennymi przymrozkami. Spośród zagrożeń abiotycznych występujących na omawianym terenie, zagrażających bezpośrednio utrzymaniu właściwego stanu ekosystemów leśnych należy wymienić: Gwałtowne wiatry i krótkotrwałe wiatry o charakterze huraganu Silne i bardzo silne wiatry występują najczęściej zimą i stanowią szczególne zagrożenie dla drzewostanów przerzedzonych, zaniedbanych pod względem pielęgnacyjnym. Szczególnie narażone są drzewostany pogradacyjne i uszkodzone. Aby zniwelować powstanie szkód, należy przede wszystkim dbać o dobrą kondycję lasów. Okiść śniegowa Występuje podczas długotrwałych opadów mokrego śniegu. Szkody od okiści mają charakter uszkodzeń mechanicznych łamanie gałęzi, wierzchołków, przyginanie, a nawet wywracanie drzew. Szczególnie podatne na szkody są młode, przerzedzone drzewostany, rosnące na słabszych ach borowych. Zakłócenie gospodarki wodnej Istotnym zagrożeniem, w szczególności dla lasów, powodującym osłabienie naturalnej odporności drzewostanów jest niedobór wody, spowodowany obniżaniem się poziomu zalegania wód gruntowych. Rezultatem tego zjawiska jest zwiększona podatność na działalność szkodników ze świata zwierząt. Zmrozowiska Są to najczęściej niewielkie, bezodpływowe zagłębienia terenu, w których gromadzi się zimne powietrze. Utrudniony przepływ powietrza sprzyja powstawaniu przymrozków, stanowiących szczególne zagrożenie dla młodego pokolenia drzewostanu. Długo utrzymująca się niska temperatura powietrza i gleby na zmrozowisku powodują zaburzenia bilansu wodnego roślin, opóźniają ich wzrost i rozwój. Na terenie powiatu potencjalne miejsca zalegania chłodnego powietrza, zagrożone występowaniem zmrozowisk występują w bocznych dolinkach niewielkich cieków wodnych. 25

26 Zagrożenia biotyczne W trakcie prac terenowych prowadzonych przez Firmę TAXUS UL na gruntach leśnych własności prywatnych, nie stwierdzono poważniejszych uszkodzeń od patogenów. Zagrożenie pożarowe Realnym zagrożeniem obszarów leśnych są pożary, szczególnie w okresie wczesnej wiosny oraz długotrwałych okresów suszy w sezonie letnim. Stan zagrożenia pożarowego obszarów leśnych jest przede wszystkim wynikiem wzrastającej ich penetracji przez ludność i nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem w lesie lub na gruntach sąsiadujących z lasami. Lasy położone na terenie gmin objętych opracowanie należą do I kategorii zagrożenia pożarowego. Od właścicieli lasów wymagane jest dbanie o stan sanitarny lasów poprzez realizację wskazań gospodarczych. Przy wydzieleniach leżących przy drogach publicznych zalecane jest założenie i utrzymanie pasów ppoż typu A (pas drzewostanu o szerokości 3 m, przyległy do granicy pasa drogowego albo obiektu, pozbawiony martwych drzew, leżących gałęzi i nieokrzesanych ściętych lub powalonych drzew) Zagrożenia antropogeniczne Całokształt planowych i bezplanowych, bezpośrednich i pośrednich oddziaływań ludzkich wywołujących zmiany w środowisku i szacie roślinnej nazywamy antropopresją. O zagrożeniach antropogenicznych mówimy, gdy oddziaływania te wpływają znacząco negatywnie na przyrodę i środowisko. Pośrednie oddziaływanie ma wpływ na zanieczyszczenia wód, gleby czy powietrza. Z kolei bezpośrednio negatywne działanie człowieka przejawia się głównie w szkodnictwie leśnym. Hałas Hałas jest zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego, które cechuje różnorodność źródeł oraz powszechność występowania. Hałas w środowisku powodowany jest przede wszystkim przez ruch transportowy, działalność przemysłową, a także przez aktywność wynikającą z rekreacji. Hałas w środowisku, to wszelkiego rodzaju niepożądane, nieprzyjemne i uciążliwe dźwięki. Hałasem, zgodnie z definicją zawartą w ustawie z dnia 27 kwietnia 21 r. Prawo ochrony środowiska, są dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 Hz. Występujący w środowisku naturalnym hałas spowodowany ludzką działalnością można podzielić na: hałas komunikacyjny; hałas przemysłowy (instalacyjny). Najistotniejsze źródła hałasu na terenie województwa mazowieckiego to źródła komunikacyjne, przemysłowe i źródła punktowe związane z działalnością usługową. Badania i ocena akustyczna wykonana przez WIOŚ w Warszawie wykazały, że w 214 r. na terenie województwa mazowieckiego hałas komunikacyjny w dalszym ciągu jest 26

27 jednym z największych zagrożeń i głównych uciążliwości. Jednak według Raportu o stanie środowiska w 214 roku w województwie mazowieckim, na terenie powiatu nowodworskiego nie zostały przekroczone normy hałasu w obszarze komunikacyjnym oraz przemysłowym. Pole elektromagnetyczne Głównymi źródłami sztucznych pól elektromagnetycznych są: linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia, stacje przekaźnikowe, stacje radiolokacyjne i obiekty radiokomunikacyjne takie jak stacje nadawcze radiowe i telewizyjne oraz stacje bazowe telefonii komórkowych a także komputery, telewizory, lodówki itp. Zakres dopuszczalnych częstotliwości jest ściśle określony dla różnych miejsc dostępnych dla ludzi i terenów mieszkalnych wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dn r. (Dz.U. Nr 192, poz.1883). W trakcie prowadzonych przez WIOŚ w roku 214 pomiarów na terenie powiatu nowodworskiego, w żadnym punkcie pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych poziomów wartości pól elektromagnetycznych. 3.6 Istniejące formy ochrony przyrody w obszarze opracowania UPUL Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady ochrony przyrody jest Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 24 roku w myśl której, obiekty i obszary podlegające prawnej ochronie zalicza się do form ochrony przyrody, takich jak (art. 6.ust.1): parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochronę gatunkową roślin, zwierząt i grzybów. Spośród obszarowych form ochrony przyrody, na terenie obrębów ewidencyjnych objętych opracowaniem upul obecne są: Obszary Natura 2: Kampinoska Dolina Wisły PLH1429, Dolina Środkowej Wisły PLB144, Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu Pomniki przyrody Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie (wg Ustawy z dnia 16 kwietnia 24 r. o ochronie przyrody). Wg. rejestru pomników przyrody RDOŚ w Warszawie, na terenie miasta Nowy Dwór Mazowiecki zarejestrowano 5 pomników przyrody w postaci pojedynczych drzew i grupy drzew. Pomniki zlokalizowane są poza lasami objętymi opracowaniem UPUL. 27