BYĆ LEPSZYM RODZICEM TENISISTY

Transkrypt

1 BYĆ LEPSZYM RODZICEM TENISISTY WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW MŁODYCH TENISISTÓW Tłumaczenie z materiałów szkoleniowych Międzynarodowej Federacji Tenisa (ITF) Tłumaczenie: Katarzyna Sosnowska, Joanna Wojtaszak WSTĘP Badania wykazały, że tenis jest jednym z najzdrowszych, najmniej urazowych sportów jakie mogą uprawiać dzieci. Tenis jest sportem na całe życie. Buduje pewność siebie i ambicję. Uczy samodyscypliny, niezależności (polegania na sobie) i szacunku dla innych. Jednak ponad wszystko, jest dobrym sposobem na wykonywanie ćwiczeń fizycznych, dobrze się przy tym bawiąc. Dzisiaj, więcej niż kiedykolwiek dzieci gra w tenisa. Jest jednak zdecydowana różnica między nauką podstawowych uderzeń umożliwiających grę na poziomie rekreacyjnym, a udanym współzawodnictwem na wysokim poziomie. Sporty indywidualne, takie jak tenis na ogół uczą dzieci ciężkiej pracy, radzenia sobie ze stresem, działania pod presją i sprawdzają równowagę emocjonalną i fizyczną. Jednak mogą one również wywierać presję, która może stać się niszcząca jeśli zostanie niewłaściwie potraktowana. Czasami tenis zawodniczy na poziomie juniorskim może być wyjątkowo trudny, zarówno dla rodziców jak i dzieci, gdyż jest wiele czynników specyficznych pojawiających się w sytuacji współzawodnictwa, które dla wielu jest czymś nowym. Dla rodziców tenis wyczynowy na poziomie juniorskim może stać się skomplikowanym doświadczeniem, zwłaszcza gdy sami nie byli zawodnikami wyczynowo uprawiający sport. Dla dzieci problemy pojawiają się, gdyż zbyt często, wymagania jakie stawia im tenis zawodniczy wydają się być poza ich kontrolą i możliwościami. Jako rodzic chcesz pomóc dziecku w radzeniu sobie z tą nową sytuacją, tak jak pomagasz mu w innych sytuacjach życiowych (szkoła, przyjaciele, rodzina itd.). Chcesz aby Twoje dziecko było szczęśliwe, aby dobrze się bawiło, aby nauczyło się grać w tenisa do rozsądnego poziomu. Bez wątpliwość, że to podstawowy powód, dlaczego zachęcałeś je do tego, by zajęło się tym sportem. Wiesz, że nie jest łatwo być dobrym rodzicem, a jeszcze trudniej jest być rodzicem młodego tenisisty. Wiedzieć co, gdzie i kiedy robić, aby pomóc dziecku nie jest łatwe. Jest wiele pytań, ale trudno dowiedzieć się kogo pytać i większości przypadków nie ma jasnych odpowiedzi albo wskazówek, za którymi należy podążać. Wiele problemów pojawia się, gdyż rodzice nie są pewni jak najlepiej mogą pomóc swojemu dziecku i w ten sposób działają zgodnie ze swoimi naturalnymi instynktami. Robiąc tak, dużo częściej postępują źle niż dobrze. Co interesujące, badania wykazały, że wsparcie i zainteresowanie ze strony rodziców jest decydujące dla ciągłego uczestnictwa dzieci w tenisie. Jednakże, wykazały one również, że duża część fizycznego i emocjonalnego stresu wpływającego na grę młodych zawodników jest spowodowana przez ich rodziców. Skutki nadmiernego stresu na poziomie tenisa juniorskiego są zdecydowanie negatywne i często prowadzą do wypalenia. Ponadto, jeśli rodzice wywierają niepotrzebny nacisk na dziecko, może to również zniszczyć ich wzajemne relacje. Prawda jest taka, że rodzice mają bardzo ważną rolę do odegrania w karierze tenisowej swojego dziecka, bez względu na jej poziom. Trzeba nauczyć rodziców i przygotować ich do roli jaką mają spełniać w tej drużynie. Stąd właśnie ten artykuł, który został napisany aby Ci pomóc, jako rodzicowi, lepiej postępować w tym jakże skomplikowanym i czasem zagmatwanym świecie zawodniczego tenisa. Został on napisany, aby informować i dostarczać wskazówek jak najlepiej pomóc swojemu dziecku i zapewnić zarówno Tobie jak i Jemu radość z udziału w tenisie. Mamy nadzieję, że te informacje okażą się przydatne w Twojej roli rodzica młodego tenisisty.

2 OGÓLNA STRUKTURA DŁUGOTERMINOWEGO ROZWOJU TENISISTY Jest kilka aspektów, które zawodnicy powinni rozwijać jeśli chcą osiągnąć niezależność i sukcesu w tenisie na poziomie zawodniczym. W poniższej tabeli przedstawiono główną charakterystykę poszczególnych poziomów rozwoju zawodnika. Informacje zawarte w tabeli dają rodzicom możliwość zapoznania się z prawdopodobnymi zobowiązaniami i sytuacjami z jakimi zetknie się ich dziecko uprawiające tenis. wiek Stosunek tenisa do innych zajęć (%) : : : : i pow. 70:30 Kondycja fizyczna, rozwój ogólny, koordynacyjny i ruchowy udział w wielu różnych sportach staraj się rozwijać ogólną koordynację około 2,5 udział w sportach piłkowych, np. koszykówka, piłka nożna rozwój pracy nóg i umiejętności poruszania się około 4,5 Rozwój szybkości reakcji, gibkości, trening siły Udział w sportach uzupełniających Około 5 rozwój wytrzymałości szybkościowej, siły udział w sportach uzupełniających około 8 pełen rozwój wytrzymałości tlenowej, trening siły około 8 Trening rozwoju technicznotaktycznego współpraca z partnerem utrzymanie piłki w grze około 1,5 rozwój surowych form wszystkich uderzeń wprowadzenie wszystkich faz taktycznych gry około 4,5 rozwój atakującego stylu gry i strategii doskonalenie uderzeń i techniki około 6 rozwój siły serwisu i uderzeń po koźle rozwój własnego lecz akceptowalnego stylu gry około 12 pełen rozwój indywidualnego stylu dalszy rozwój uderzeń po koźle około Współzawodnictwo i trening sytuacji meczowych współzawodnictwo w drużynach minitenisowych około 15 singli i 30 debli rocznie turnieje grupowe 50 singli i 30 debli rocznie turnieje regionalne i krajowe 70 singli i 35 debli rocznie turnieje i imprezy krajowe i zagraniczne singli i debli rocznie Rola/udział trenera duży ilość różnorodnych zabaw, gier dowolnych i kreatywności wymagana dobra umiejętność demonstrowania trener uwypukla cele związane z występem na korcie i wykonaniem, a nie cele wynikowe trener powinien zapewnić nacisk na odpowiedzialność zawodnika za jego tenis trener jest bardziej planuje i organizuje np. udział w turniejach dla zawodnika

3 RODZICE I TENIS JAKO SPORT Skup się głównie na sposobie wykonania, a nie na wynikach osiąganych przez dziecko Nagradzaj ciężką pracę. UNIKAJ nagradzania jedynie wyników. Podkreślaj punkt widzenia, że tenis jest jedynie sportem, kładąc nacisk na jego wartość jako przygotowanie do życia. UNIKAJ robienia z tenisa czegoś ważniejszego np. poprzez akcentowanie jego nadrzędności nad nauką. Jako rodzic młodego tenisisty staraj się zrozumieć presję psychiczną i złożoność samego sportu. UNIKAJ bagatelizowania stresów jakich dostarcza sport indywidualny, taki jak tenis. Powierzaj swoim dzieciom zadania i obowiązki, które w swoim czasie wpłyną na ich pewność siebie i niezależność. UNIKAJ wychowywania dzieci, tak aby były całkowicie od Ciebie zależne. Zapewnij takie warunki, aby doświadczenia w zawodniczym tenisie były zdecydowanie pozytywne, przede wszystkim z punktu widzenia rozwoju osoby. Podkreślaj istotne elementy sportowego współzawodnictwa, etyki, rozwoju osobistego, odpowiedzialności i pozytywnego nastawienia do innych. UNIKAJ dopuszczania do tego, aby trening i współzawodnictwo stały się negatywnym doświadczeniem dla Ciebie lub twojego dziecka. Uświadom sobie, że Twoje dziecko ma prawo grać w tenisa, ale ma też prawo z niego zrezygnować. Niech Twoje dziecko wie, że Ci zależy i że jesteś obok, w razie gdyby potrzebowało Twojej pomocy. UNIKAJ nadmiernego mieszania się do tenisa Twojego dziecka. Przygotuj się na słuchanie i naukę. UNIKAJ myślenia, że wiesz wszystko o tenisie. RODZICE I ICH SYNOWIE I CÓRKI Bądź gotów wspomagać psychicznie i wspierać swoje dziecko, przede wszystkim, gdy nadejdą dla Niego trudne czasy. UNIKAJ karania i braku okazywania miłości, uczuć i ciepła po to tylko, aby Twoje dziecko starło się bardziej czy lepiej grało. Spraw aby Twoje dziecko czuło się dowartościowane i wzmacniaj jego poczucie własnej wartości, szczególnie gdy przegrywa. UNIKAJ krytykowania wyników Twojego dziecka. Jasno stwierdź, że to Twoje dziecko gra, a Ty będzie je jedynie wspierać jeżeli tego będzie chciało. UNIKAJ mówienia dziś gramy, jakbyś Ty też miał być na korcie. Zauważaj osiągnięcia tenisowe dziecka, ale podchodź do nich z dystansem. UNIKAJ stawiania ich na piedestale. Podkreślaj i przypominaj dziecku, że czy wygrasz, czy przegrasz, ja kocham Cię tak samo. UNIKAJ wpadania w złość lub traktowania dziecka inaczej jeśli przegra. Zostań na meczu, nie reagując przesadnie w dobrych lub złych momentach gry. Pokażesz Swojemu dziecku, że Ci zależy i doceniasz Jego wysiłek. UNIKAJ wychodzenia w trakcie meczu, kiedy Twojemu dziecku się nie wiedzie. Zadawaj pytania w stylu Jak poszedł mecz?, Jak grałeś?, Podobało Ci się?, które pokazują, że zależy Ci na dziecku i jego samopoczuciu. UNIKAJ pytań Wygrałeś? kiedy dziecko wraca z meczu. UNIKAJ przetrenowania i wypalenia. Nie zapominaj, że Twoje dziecko wciąż dorasta. Wspieraj i służ pomocą (finansowo lub w inny sposób) podkreślając, że sprawia Ci to przyjemność. UNIKAJ wzbudzania poczucia winy u dziecka, dając do zrozumienia, że jest Ci coś winne za to, że poświeciłeś czas, pieniądze czy inne rzeczy. Staraj się nakłaniać dziecko, aby było niezależne i myślało samodzielnie. UNIKAJ trenowania dziecka zza kortu. Jeśli Twoje dziecko przegra, podejść do porażki z dystansem, podkreślając, że to tylko mecz. Jakkolwiek zły byłby wynik świat się nie skończył i słońce znów wstanie następnego dnia. UNIKAJ słownego lub czynnego złorzeczenia Swojemu dziecku, szczególnie po przegranej. Staraj się być uczciwy i konsekwentny w rozmowach z dzieckiem na temat jego gry. UNIKAJ kłamstw. Zachęcaj dziecko by brało na siebie odpowiedzialność, zarówno za swoje sukcesy jak i porażki i aby potrafiło stawić czoło rzeczywistości meczowej i swojego postępowania (np. oboje mieliście te same warunki ). Podstawowym celem powinno być to, aby bez względu na warunki, pomóc dziecku w skupieniu się na maksymalnym zaangażowaniu w grę. Wtedy dziecko zawsze będzie prawdziwym zwycięzcą. UNIKAJ usprawiedliwiania dziecka ( kort był za wolny, przeciwnik miał szczęście, czy winny był sędzia ). Okazuj zainteresowanie grą dziecka poprzez uczestniczenie w jego tenisowym życiu od czasu do czasu. UNIKAJ uczestniczenia w każdym treningu i meczu.

4 Pozwól trenerowi decydować o tym, ile powinno ćwiczyć Twoje dziecko. UNIKAJ krytykowania dziecka, za to, że za mało trenuje lub zmuszania go do częstszych treningów. Pamiętaj, że jeżeli chodzi o trening to jakość jest ważniejsza niż ilość. Zrozum niebezpieczeństwa i obserwuj sygnały stresu (bezsenność, nadmierny krytycyzm, oszukiwanie, itp.). UNIKAJ bycia nieczułym na oznaki braku poczucia bezpieczeństwa, obawy wynikające z uczestniczenia we współzawodnictwie. Jedyne oczekiwanie jakie powinieneś mieć wobec uczestnictwa Twojego dziecka w tenisie powinny być takie, że tenis pozwoli stać się Twojemu dziecku lepszym człowiekiem i sportowcem. Wszystko inne będzie już dodatkiem/premią. UNIKAJ zakładania czy oczekiwania, że Twoje dziecko zostanie odnoszącym sukcesy zawodowe tenisistą. Zachęcaj dziecko do uprawiania różnych sportów, aby poznawało innych ludzi i inne czynności. UNIKAJ zmuszania dziecka, aby skupiało się wyłącznie na tenisie. Porównuj postępy dziecka z jego zdolnościami. UNIKAJ porównywania postępów Twojego dziecka z postępami innych. Staraj się motywować dziecko w sposób pozytywny. Stosunek 3:1 pozytywnych komentarzy do negatywnych jest dobry dla efektywnej reakcji Twojego dziecka. UNIKAJ nękania/dokuczania czy używania sarkazmu do zmotywowania dziecka. Dopilnuj, aby Twoje dziecko przestrzegało zasad sportowego współzawodnictwa, dobrego zachowania i etyki. UNIKAJ ignorowania złego zachowania Twojego dziecka (oszukiwanie, używanie obraźliwego języka czy brak szacunku dla innych) lub nie zwracania uwagi na niekorzystne zjawiska w rozwoju Twojego dziecka na koszt tenisa. Jeśli taki rodzaj zachowań pojawi się, zareaguj szybko i przygotuj się do działania jeśli jego zachowanie stanie się nie do przyjęcia. Nagradzaj dziecko za to, jakim jest człowiekiem, a nie jakim jest tenisistą. UNIKAJ kłótni lub spędzania zbyt dużo czasu na dyskusjach o tenisie ze swoim dzieckiem. Szczęście i dobro Twojego dziecka są najważniejsze. UNIKAJ sytuacji, gdy gra Twojego dziecka stanie się dla Ciebie ważniejsza niż ono. Zrozum, że tenisiści na ogół potrzebują przestrzeni po tym, jak przegrają. Poklepanie po plecach czy słowo wsparcia wystarczą kiedy gracz schodzi z kortu. Możesz zacząć rozmowę o meczu, gdy emocje już trochę opadną. UNIKAJ zmuszania dziecka do rozmowy z Tobą zaraz po tym jak przegrało. Traktuj wszystkie urazy poważnie i jeśli masz jakieś wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem. Nie ignoruj bólu i nigdy nie zmuszaj dziecka do gry, jeśli ma jakąś kontuzję. Daj dziecku do zrozumienia, że kiedy to tylko możliwe, jesteś gotowy zapewnić mu transport na turniej czy trening. UNIKAJ nalegania, aby być na każdych zajęciach i meczu dziecka. SAMI RODZICE Staraj się wyglądać pozytywnie, stanowczo, spokojnie, mieć zadowolony i odprężony wyraz twarzy w czasie meczu. UNIKAJ pokazywania negatywnych emocji wyglądając na zdenerwowanego czy zdegustowanego np. gdy Twoje dziecko popełni prosty błąd. Nie trać poczucia humoru i staraj się bawić tenisem Twojego dziecka. UNIKAJ negatywnego zachowania albo bycia zbyt krytycznym. Musisz wiedzieć, że bycie dobrym tenisowym rodzicem wymaga kontrolowania emocji. Zostań przy roli rodzica. UNIKAJ prób bycia trenerem Swojego dziecka (np. wtrącania się do strategii taktycznych, techniki itp.). Żyj własnym życiem poza tenisem. Pamiętaj, że masz również osobiste potrzeby. Nie zaniedbuj ich całkowicie. UNIKAJ prób zrealizowania swoich niespełnionych marzeń poprzez tenis Twojego dziecka. Zauważaj i nagradzaj hojnie wysiłek i grę przeciwników Twojego dziecka. UNIKAJ ignorowania czy krytykowania przeciwników Twojego dziecka. RODZICE, ICH DZIECI, TRENERZY I INNI Szanuj fachowość trenera. UNIKAJ krytykowania metod nauczania stosowanych przez trenera Twojego dziecka. Upewnij się, że trener utrzymuje właściwą perspektywę. Jest pozytywnie nastawiony, zachęcający i promuje dobre wartości w życiu. Upewnij się, że trener Twojego dziecka podpisał Kodeks Etyczny dla trenerów (ITF). UNIKAJ dopuszczania do tego, aby trener wywierał zbyt duży nacisk na dziecko, by był zbyt negatywnie nastawiony albo zbyt nastawiony na wyniki czy zmuszał dziecko do nadmiernego treningu.

5 Ustal jasne zasady komunikowania się i staraj się regularnie widywać z trenerem dziecka, po to aby dowiedzieć się o jego postępach i aby ustalić wspólne cele i rozwój emocjonalny dziecka. NIE UNIKAJ spotkań i rozmów z trenerem. Zanim zaangażujesz nowego trenera dla Twojego dziecka, upewnij się, że współpraca z poprzednim trenerem zakończona została w profesjonalny i etyczny sposób. Zrozum, że trener Twojego dziecka jest wykwalifikowanym zawodowcem, który może pomóc Twojemu dziecku na wielu płaszczyznach, zarówno tej tenisowej jak i innych. Może też pomóc Tobie lepiej zrozumieć i więcej się dowiedzieć o tenisie. Pomóż trenerowi dzięki swojemu doświadczeniu lepiej zrozumieć osobowość i uczucia Twojego dziecka. UNIKAJ traktowania trenera jedynie jako pracownika czy podawacza piłek, który ma jedynie zawodowe cele. Bądź hojny w docenianiu dobrej gry przeciwnika Twojego dziecka. Jako, że możecie sobie pomóc staraj się nawiązać pozytywne kontakty z innymi rodzicami. UNIKAJ nieprzyjaznych stosunków czy robienia sobie wrogów wśród innych rodziców. Staraj się zachować równowagę między tenisem a zainteresowaniami pozostałych członków rodziny. UNIKAJ niezauważania innych dzieci w rodzinie. ZNACZENIE ROZWOJU NIEZALEŻNOŚCI I PROFESJONALNEGO PODEJŚCIA TWOJEGO DZIECKA Wszyscy trenerzy i rodzice powinni sobie zdać sprawę, że wykształcenie u młodych graczy profesjonalnego podejścia jest długotrwałym procesem zajmującym wiele lat. Z tą świadomością powinniśmy na bardzo wczesnym etapie zacząć wpływać na młodych graczy w zasadzie, od samego początku ich tenisowej kariery. Co oczywiste, obowiązki zadania, które dajemy dzieciom, powinny być odpowiednie dla ich wieku. Poniżej prezentujemy kilka przykładów zobowiązań, które rozsądnie można wymagać od zawodników w różnym wieku. Poprzez zwiększanie ich obowiązków i w następstwie ich pewności siebie i niezależność tworzy się rodzaj zarodka dla prawdziwie profesjonalnego podejścia. ZAWODNICY: do 12 lat W tym wieku powinni: - samodzielnie przygotowywać różne rzeczy - samodzielnie pakować torbę na trening (rakiety, piłki, dodatkowe koszuli, napoje, itp.) - być zawsze punktualnie na treningu - nauczyć się podstawowych przepisów tenisowych (np. jak liczy się punkty) do 14 lat W tym wieku powinni: - właściwie przeprowadzić rozgrzewkę przed treningiem lub meczem, bez bycia proszonym czy nadzorowanym przez trenera - rozwijać właściwe nawyki odnośnie picia (trzymanie się ich nawet w czasie treningu) - wysyłać własne zgłoszenia na turnieje - samodzielnie znajdywać sobie partnerów do gry podwójnej - samodzielnie odnosić do naciągnięcia rakiet, pamiętając by naciąg był właściwie napięty, itd. do lat Na treningu. Bez względu na to czy trener jest obecny czy też nie, zawodnik w tym wieku powinien: - ćwiczyć zawsze z pełną intensywnością i wysoką jakością (pełna koncentracja i wysiłek) - zachowywać kontrolę emocjonalną (zarówno w czasie treningów jak i meczów) Podczas turniejów. Zawodnicy powinni: - samodzielnie rezerwować korty na treningi i zadbać o piłki - organizować sobie budzenie (np. telefoniczne) - samodzielnie zdobywać informacje na temat przeciwników - utrzymywać właściwe nawyki żywieniowe (wybierać właściwe rodzaje pożywienia dużo owoców i warzyw, makaron, ryby, białe mięso; jeśli to konieczne pójść kupić właściwe rzeczy zamiast jeść bezwartościowe posiłki)

6 - znaleźć własny, najbardziej skuteczny sposób przygotowywania się do meczów - spakować torbę na mecz (plastry na pęcherze, zapasowe sznurowadła, czekoladę lub banany, zapasowy ubiór, ręcznik itp.) - samodzielnie naciągać rakiety ( w domu) - znać gradację turniejów tenisowych (junior, satellites, futures, itd.), systemy rankingowe, zasady turniejowe (kiedy wpisywać się na listę lucky-loser lub deblową, itd.) a także szczegółowe przepisy gry w tenis - dowiadywać się kiedy gra następny mecz - ocenić własny występ po meczu. Często powyższe zadania są wykonywane przez rodziców lub trenera, którzy myślą, że w ten sposób pomagają młodemu zawodnikowi. Rodzice/trener powinni jedynie towarzyszyć młodemu zawodnikowi w wykonywaniu tych zadań, gdyż ich celem powinna być jak największa niezależność zawodnika. Pamiętajcie Rodzice, że nie zawsze będziecie obok. Poprzez stopniowe nakładanie odpowiedzialności na młodych zawodników, zwiększamy ich niezależność i pewność siebie, co w konsekwencji prowadzi ich do profesjonalnego podejścia do tenisa. Podstawowym celem trenera i rodziców powinno być do tego, aby młody zawodnik nie był od nich zależny. POWIĄZANIE MIĘDZY JUNIORSKIM I PROFESJONALNYM TENISEM Udział w turniejach liczących się do Światowego Rankingu Juniorskiego było dla wielu obecnych zawodników czołówki profesjonalnego tenisa istotnym wydarzeniem. Badania list Światowego Rankingu Juniorskiego ITF publikowanej na koniec roku wskazują, że 50% zawodników z pierwszej dziesiątki przełamało się do pierwszej 100-tki męskiego i żeńskiego profesjonalnego tenisa. Ilustrują to poniższe dane, które pokazują liczbę zawodników z pierwszej 10-tki juniorskiego rankingu ITF, którzy kiedykolwiek znaleźli się w pierwszej 100-tce męskiego lub żeńskiego rankingu (stan na czerwiec 1995). CHŁOPCY DZIEWCZĘTA Średnia liczba chłopców 5,2 rocznie Średnia liczba dziewcząt 5,1 rocznie Zależność ta uwidoczniła się jeszcze bardziej, gdy przeanalizowano 30 najlepszych juniorów i juniorki pod koniec 1993 roku. Analiza ta pokazała jak radzili sobie wśród profesjonalistów wciągu czterech kolejnych lat (do 1997 r.). KOBIETY 25% trafiło do pierwszej 100-tki 51% trafiło do pierwszej 150-tki 70% trafiło do pierwszej 200-tki MĘŻCZYŹNI 26% trafiło do pierwszej 100-tki 53% trafiło do pierwszej 200-tki 61% trafiło do pierwszej 300-tki WNIOSEK Dotarcie do pierwszej 30-tki Światowego Rankingu Juniorów ITF jest dobrą zapowiedzią sukcesów w przyszłości i dlatego zawodnicy, którzy chcą stać się zawodowymi tenisistami powinni najpierw sprawdzić się w tenisie juniorskim, zanim skupią się na zawodowstwie. TYPOWA DROGA DO KARIERY TNEISOWEJ DLA JUNIORA Zaleca droga do kariery czołowego juniora lub juniorki:

7 - osiągnąć najpierw 2-gie miejsce w rankingu krajowym juniorów - po to, by potem skupić się na turniejach regionalnych do 14 i 16 lat, starając się osiągnąć jak najwyższą pozycję rankingową (pierwsza 30-tka) - następnie skupić się na turniejach serii ITF Junior Curcuit i starać się osiągnąć pierwszą 20- tkę Światowego Rankingu Juniorskiego. Taka pozycja na listach rankingowych zapewni zawodnikowi udział we wszystkich najważniejszych turniejach (włączając turnieje Wielkiego Szlema dla juniorów). Junior, który chce osiągnąć miejsce w pierwszej 20-tce powinien też próbować kilka razy w roku zagrać w turnieju dla zawodowców, by nabrać doświadczenia. Kiedy zawodnik osiągnie już pierwszą 20-tkę klasyfikacji juniorów, powinien skupić się na poprawianiu swojej pozycji w rankingach dla zawodowców poprzez granie głównie w turniejach ITF dla kobiet lub mężczyzn, nierezygnując z gry w najważniejszych imprezach juniorskich. Jak pokazują powyższe statystyki, jeśli zawodnik sprawdza się jako junior, to istnieje duża szansa, że osiągnie wysoką pozycję w zawodowym tenisie. PLANOWANIE HARMONOGRAMU TURNIEJÓW Jest kilka istotnych czynników, które trzeba wziąć pod uwagę chcąc stworzyć optymalny harmonogram turniejów: wiek zawodnika: istnieją ograniczenia wiekowe określające, ile tygodni może grać tenisista poniżej 16 roku życia w turniejach dla zawodowców. Zawodnicy poniżej 12 roku życia mogą w sumie grać 4 tygodnie w turniejach poza krajem i nie mogą uczestniczyć w turniejach do 18 lat z serii ITF Junior Events. Rodzaj turnieju : juniorzy 12-letni i starsi, którzy chcą w przyszłości osiągnąć czołówkę zawodowego tenisa, powinni grać w różnorodnych turniejach m.in. krajowych, juniorskich i niektórych zawodowych, a także na różnych nawierzchniach. Ilość tygodni turniejowych na rok zależy od celu, jaki zawodnik chce osiągnąć i od jego stosunku do nauki. Konieczne jest takie zaplanowanie haromonogramu, aby zawodnik nabrał niezbędnego doświadczenia turniejowego, kontynuując przy tym naukę. Podczas wakacji (około 20 tygodni w roku) tenisista między 13 a 17 rokiem życia może brać udział w dowolnej liczbie turniejów bez negatywnego wpływu na naukę. Pamiętaj, że tylko sześć najlepszych wyników turniejowych liczy się do klasyfikacji na liście juniorskiej ITF. Jest ważne aby być w dobrych stosunkach ze szkołą zawodnika i jego nauczycielami, po to, aby w przypadku kiedy musiałby on wyjeżdżać w czasie szkoły, byliby oni w stanie poświęcić mu trochę swojego wolnego czasu i nadrobić z nim zaległości. Odpoczynek i regeneracja. Nie zaleca się grania dłużej niż pięć tygodni pod rząd poza krajem zawodnika. Jednakże koszty podróży mogą czasem uniemożliwić powrót do kraju i trzeba będzie grać ponad pięć turniejów pod rząd. Odpowiedni odpoczynek pomoże uniknąć kontuzji i wypalenia. Ilość i jakość meczy w ciągu roku. Zawsze istnieją wyjątki, ale generalnie uważa się, że między 12 a 18 rokiem życia należy grać dużo meczy po to, aby nabrać jak najwięcej doświadczenia. Mówiąc mecze, mamy na myśli wartościowe mecze np. takie, kiedy wynik nie jest pewny w chwili, gdy zawodnicy wychodzą na kort. Wiarygodnym wskaźnikiem dobrego harmonogramu jest stosunek wygranych do przegranych meczów zawodnika, który na koniec roku powinien wynosić 2 zwycięstwa do 1 przegranej. Oznacza to, że mimo iż harmonogram powinien być zaplanowany z wyprzedzeniem, może pojawić się konieczność zmiany planów, w celu poprawienia tego stosunku. Przemyślenia nt. współzawodnictwa. Jest to istotne, aby rodzice i trenerzy zrozumieli, że współzawodnictwo nie jest czymś złym. Współzawodnictwo jest w zasadzie czymś bardzo dobrym. Na ogół jedynym problemem jest nadmierna reakcja rodziców i trenerów na złe wyniki zawodnika. Zawodnicy nigdy nie powinni unikać meczy ani ukrywać się przed swoimi przeciwnikami. Grając mniej meczy, zawodnicy w efekcie będą doświadczać większej presji. Grając dużo meczy na różnych nawierzchniach, zawodnik zaczyna grać rutynowo i w ten sposób presja się zmniejsza. Aby zawodnik osiągnął wysoki poziom,

8 musi on polubić wyzwania, jakie stawiają przed nim mecze i uświadomić sobie, że raz będzie wygrywał a raz przegrywał. Najważniejsze jest, aby zawodnik dawał z siebie 100% w każdym meczu, bez względu na okoliczności. To właśnie jest prawdziwa siła. Cele i priorytety zawodnika. Juniorzy mogą grać w wielu różnych kategoriach. Decyzja w jakich turniejach zawodnik powinien wziąć udział, będzie zależała od tego, na czym się on obecnie skupia. A to będzie zależało od jego obecnej sytuacji na listach rankingowych. Co on chce osiągnąć? Rozwój czołowego zawodnika powinien zawierać najpierw plan zdobycia 1 lub 2 miejsca w kraju. Zawodnik powinien podążać opisaną DROGĄ DO KARIERY stopniowo, osiągając zaplanowane pozycje na listach rankingowych regionalnych, juniorskich ITF itd. Zawodnik może, a nawet powinien grać nadal w turniejach na wyższym poziomie dla nabywania doświadczenia, ale powinien przede wszystkim skupić się na osiągnięciu założonej pozycji w rankingu do momentu, gdy zostanie ona osiągnięta. Juniorzy nie powinni też unikać grania w turniejach w swojej grupie wiekowej, przeciwko zawodnikom, którzy zajmują podobne pozycje w rankingach jako, że mecze, w których oboje mają równe szanse na wygraną pomagają kształtować odwagę i charakter. Łatwiej jest grać gdy nikt nie spodziewa się wygranej. Trudniej zaś gra się gdy wygrana jest oczekiwana. Koszty związane z turniejami/układanie harmonogramu. Wszystkie harmonogramy powinny być ułożone przynajmniej 3 m-ce wcześniej. Poniższa kolejność jest pomocna w układaniu harmonogramu: najpierw ułóż idealny plan, czyli taki, który zrealizowałbyś mając wystarczająco dużo pieniędzy. Następnie zorientuj się ile pieniędzy zawodnik jest w stanie uzyskać od swojego związku, klubu, rodziny czy od sponsorów. Kiedy już mamy ustalony budżet, staramy się aby zawodnik wykonał taką część planu idealnego na jaką nas stać. Układając harmonogram, miej na uwadze fakt, iż na turniejach juniorskich często zawodnikom gwarantuje się zakwaterowanie i transport na miejscu. Więc są one zdecydowanie tańsze od turniejów dla zawodowców, gdzie nie ma takich udogodnień. Warto też sprawdzić, w jakim miejscu odbywa się turniej. Jako, że czasami warto zapłacić trochę więcej za przelot, ale zagrać w turnieju, gdzie pozostałe koszty są dużo niższe. Deble. Zachęcaj dziecko do gry w debla nie tylko ze względu na fakt, iż rozwija on umiejętności gry zespołowej, ale dlatego też, że gra podwójna pozwala na naukę najbardziej ofensywnego styl gry. Wnioski. Kiedy zawodnik kończy 13/14 lat, jest technicznie ukształtowany, trening techniczny staje się coraz mniej istotny. To co staje się coraz istotniejsze, to organizacja i planowanie treningów i harmonogramu turniejów zawodnika. Pomaganie zawodnikowi w tych czynnościach jest bardzo istotnym zadaniem rodziców i trenera. WIEK RODZAJ TURNIEJÓW krajowe juniorskie międzynarodowe juniorskie (Mistrzostwa Świata Juniorów w Tenisie) krajowe seniorskie klubowe/drużynowe Women s Circuit Events ($ ) ILOŚĆ TYGODNI / ROK ILOŚĆ MECZY / ROK 60/70 singli 25/45 debli OSIĄGNIĘCIA RANKINGOWE Krajowa grupa wiekowa: 1 ITF Junior: (girls top 100) Regionalny ranking juniorski: top 30 ATP: wcale WTA: PRZYBLIŻONE KOSZTY / ROK US $ krajowe juniorskie międzynarodowe juniorskie (NEC OGÓŁEM: /80 singli 30/50 debli Krajowa grupa wiekowa: 1 ITF Junior: top 50 US$

9 World Youth Cup) krajowe seniorskie klubowe/drużynowe ITF Men s Circuit (Satellite: $ $ Futures) lub ITF Women s Circuit Events ($ $ ) krajowe juniorskie międzynarodowe juniorskie (ITF Sunshine & Connolly Continental Cup) krajowe seniorskie klubowe/drużynowe ITF Men s Circuit (Satellite: $ $ Futures) lub ITF Women s Circuit Events ($ $ ) ATP Challenger lub imprezy WTA OGÓŁEM: OGÓŁEM: /90 singli 35/55 debli ATP: 800 WTA: Fed Cup Team Krajowa grupa wiekowa: 1 ITF Junior: top 20 ATP: około 300 WTA: Davis Cup/Fed Cup Team US$ Krajowe z nagrodami pieniężnymi Drużynowe/klubowe ITF Men s Circuit (Satellite: $ $ Futures) lub ITF Women s Circuit Events ($ $ ) ATP Challenger WTA/ATP Tour Wielki Szlem/Davis/Fed Cup OGÓŁEM: /90 singli pow. 50 debli Krajowy: top 2 ATP: top 150 WTA: top 100 US$ (nagrody pieniężne mogą kompensować te koszty) 21+ ATP Challenger WTA/ATP Tour Wielki Szlem Davis/Fed Cup OGÓŁEM: /90 singli pow. 50 debli Krajowy: 1-10 ATP: WTA: top 50 pokrywane z zarabianych pieniędzy Powyższe informacje zawierają wskazówki co, do turniejów i imprez na jakich zawodnik powinien się skupiać w różnym wieku. Ponieważ dziewczynki fizycznie szybciej dojrzewają od chłopców (ok. 12 roku życia), mogą wcześniej z powodzeniem zacząć grać w profesjonalnych zawodach niż chłopcy. WNIOSKI Oczywiste jest, że miłość i zrozumienie ze strony rodziców jest ważne w tworzeniu wielkich tenisistów. Jeśli wszyscy zainteresowani: zawodnicy, trenerzy i rodzice zrozumieją, że włożony

10 wysiłek jest czynnikiem, który ostatecznie określa gracza, wtedy treningi i mecze tenisowe staną się zdrową aktywnością dla najmłodszych. Rodzice powinni pełnić rolę modelu pokazując dzieciom, jak potrafią sobie radzić ze stresem juniorskich turniejów tenisowych. Jeśli rodzice, którzy są już dojrzałymi ludźmi tego nie potrafią... to jak mamy się tego spodziewać po młodych, często niedojrzałych zawodnikach? Twoje dziecko potrzebuje Cię przede wszystkim jako rodzica. W tej roli jesteś niezastąpiony. Nie zapominaj, że na pierwszym miejscu jest Twoje dziecko, a dopiero potem tenis. Tenis powinien być zdrowym, przyjemnym i pozytywnym doświadczeniem zarówno dla dzieci, jak i dla rodziców. Mamy nadzieję, że ten artykuł pomoże Ci zachować równoważne podejście do tenisa i ponad wszystko, pozwoli Ci dobrze się bawić udziałem w tej grze.