Miłe uszom dźwięki. Iwona Michalak-Widera
|
|
- Ewa Smolińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Iwona Michalak-Widera Miłe uszom dźwięki Ćwiczenia narządów artykulacyjnych przygotowujące do wymawiania głosek języka polskiego i metody prawidłowej realizacji dźwięków Unikat-2 Katowice, 2003
2 Recenzent: prof. dr hab. Iwona Nowakowska-Kempna Korekta: mgr Iwona Frychel W książce użyto czcionki Fonetyka ( powstałej dzięki pomocy Grzegorza Klimczewskiego ( Copyright by Unikat-2 Wszelkie prawa zastrzeżone ISBN x Wydawca: Unikat-2 Katowice Katowice al. W. Korfantego 2 tel. (32)
3 Spis treści Spis treści 1. UWAGI WSTĘPNE 7 2. GŁOSKI SZUMIĄCE GŁOSKA GŁOSKA GŁOSKA GŁOSKA GŁOSKI SYCZĄCE GŁOSKA s GŁOSKA z GŁOSKA c GŁOSKA GŁOSKI CISZĄCE GŁOSKA & GŁOSKA ( GŁOSKA GŁOSKA r GŁOSKI t d n GŁOSKA t GŁOSKA d GŁOSKA n GŁOSKI k g
4 Spis treści 7.1 GŁOSKA k GŁOSKA g GŁOSKA GŁOSKI f v GŁOSKA f GŁOSKA v GŁOSKI p b GŁOSKA p GŁOSKA b GŁOSKA l GŁOSKI GŁOSKA GŁOSKA GŁOSKI RZADKO DEFORMOWANE ] [ m % GŁOSKA ] GŁOSKA [ GŁOSKA m GŁOSKA % SAMOGŁOSKI GŁOSKA a GŁOSKA o GŁOSKA u GŁOSKA e GŁOSKA y GŁOSKA i GŁOSKA # GŁOSKA 0 59 BIBLIOGRAFIA 61 6
5 Uwagi wstępne 1. Uwagi wstępne Wydawać by się mogło, że wszyscy mówimy czysto, wyraziście i bez naleciałości gwarowych. Niestety, rzeczywistość jest nieco inna. Poprawna ogólnopolska wymowa osób związanych z estradą czy środkami masowego przekazu pozostawia wiele do życzenia. Nauczyciele różnych szczebli szkolnictwa także nie grzeszą wzorcową artykulacją, a przecież to oni wszyscy są pierwszymi przewodnikami młodych, chłonnych umysłów po zawiłościach mowy polskiej. Aby zapobiec wadom wymowy, najlepiej zacząć dbać o prawidłowy rozwój mowy najmłodszych od momentu poczęcia (Kurcz 2000, 76). Terapia osób dorosłych jest zdecydowanie trudniejsza i dłuższa z powodu kilkudziesięcioletnich zaniedbań w tej dziedzinie. Dlatego też, by zapobiegać zaburzeniom artykulacyjnym, należy zwracać uwagę na różnicę w wymowie małego dziecka i jego rówieśników. Zaobserwowana nieadekwatność w realizacjach dźwiękowych jest sygnałem do rozpoczęcia korekcji. Zaprezentowane poniżej przykłady ćwiczeń usprawniających narządy artykulacyjne niezbędne do wywołania poszczególnych głosek oraz metody ich uzyskania winny pomóc logopedom rozpoczynającym pracę w zawodzie i specjalistom w tej dziedzinie, którzy szukają kolejnych propozycji wzbogacenia warsztatu pracy, np. za pomocą zabawowych form ćwiczeń. W przypadku głosek dentalizowanych i głoski r oddzielono ćwiczenia usprawniania języka od ćwiczeń warg, z powodu potrzeby prowadzenia dużej liczby ćwiczeń narządów mownych dla uzyskania czystej postaci dźwięku. Przygotowano również specjalne ćwiczenia mające na celu doskonalenie artykulacji rzadziej zniekształcanych głosek. Dla każdego z szeregów szumiących, syczących i ciszących opracowano po jednym ze- 7
6 Uwagi wstępne stawie ćwiczeń, ponieważ są one identyczne dla każdej głoski danego szeregu. Powodem jest także sprawdzona w praktyce logopedycznej zasada usprawniania artykulatorów, a następnie wywołania i automatyzowania jednej w danym szeregu głoski. Po dokładnym jej opanowaniu zazwyczaj nie ma potrzeby prowadzenia ponownie ćwiczeń usprawniających narządy mowne dla wywołania pozostałych dźwięków w szeregu. Kierując się powyższą zasadą, ułożono po jednym zestawie ćwiczeń przygotowujących dla głosek przedniojęzykowo-zębowych t d n, tylnojęzykowych k g 6, wargowo-zębowych f v, wargowych p b oraz miękkich welarnych 1 2. Ćwiczeniom przygotowującym do wywołania głoski r poświęcono zdecydowanie więcej uwagi. Spowodowane jest to potrzebą dokładnego usprawnienia języka, tj. doprowadzenia do jego pionizacji i dwu- lub trzykrotnego szybkiego uderzania o podniebienie. Poniższy opis sposobów wywoływania głosek i zestawy ćwiczeń usprawniających narządy mowy oparto na prototypie dyslalicznym. Określenie prototyp przyjęto za językoznawcami kognitywnymi, dla których stanowi on reprezentację najlepszego egzemplarza danej kategorii w umyśle oraz w ujęciu językowym jako wiązka cech charakterystycznych dla niego, za pomocą których mówimy o nim samym i o pozostałych członkach kategorii (Nowakowska-Kempna 1995, 65, Nowakowska- Kempna 2000, 65). Stąd zaprezentowane przykłady ćwiczeń uszeregowano adekwatnie do częstotliwości występowania zaburzeń, czyli prototypowo dyslalicznie, zaczynając od głosek najczęściej korygowanych w gabinetach logopedycznych, tj. dentalizowanych, a kończąc na samogłoskach, które zazwyczaj nie wymagają terapii (Demel 1994, 46). W odróżnieniu od prototypu dyslalicznego stosowanego wyłącznie przez terapeutów mowy, istnieje prototyp szkolny, wykorzystywany w sytuacjach, gdy dziecko mówi niewyraźnie i ma problemy z analizą i syntezą fonemową. Terapeuta, pedagog lub nauczyciel posługują się w takich przypadkach klasyfikacjami i przeglądami głosek powszechnie odnotowywanymi w literaturze przedmiotu (Wierzchowska 1976, Ostaszewska, Tambor 1997, 2000, Dudkiewicz, Sawicka 1995, Rocławski 1986, Szpyra- Kozłowska 2002). Podział rozpoczyna się od samogłosek, poprzez półsamogłoski, głoski sonorne, szczelinowe, zwarto-szczelinowe, aż po zwartowybuchowe. Ponieważ u osób, które wykazują zaburzenia typu dyslalicznego, najczęściej zniekształcanymi głoskami są spółgłoski dentalizowane, zaczynając od szumiących, poprzez syczące, kończąc na ciszących, od nich roz- 8
7 Uwagi wstępne poczęto poniższą prezentację. Następnie opisana została często zaburzona głoska r, przedniojęzykowo-zębowe t d n, tylnojęzykowe k g 6, pozostałe opozycje dźwięczna bezdźwięczna oraz rzadziej zniekształcane spółgłoski. Na końcu umieszczono samogłoski, których terapia prowadzona jest w znikomej liczbie przypadków. Powodem ujęcia w zestawie wyłącznie miękkich welarnych 1 2 była wcześniejsza częsta terapia tychże dźwięków, spowodowanych naleciałościami gwarowymi młodych mieszkańców Śląska. Przedstawione propozycje są efektem własnych kilkuletnich poczynań, jak również metod zalecanych w literaturze specjalistycznej w tym zakresie.
8 Głoski szumiące 2. Głoski szumiące Zestaw ćwiczeń narządów artykulacyjnych, przygotowujących wywołania głosek ĆWICZENIE JĘZYKA: 1. Wysuwanie szerokiego języka na zewnątrz jamy ustnej. 2. Żucie brzegów języka zębami trzonowymi, w celu rozciągania całej jego powierzchni. 3. Klaskanie językiem naśladowanie odgłosu konia uderzającego kopytami o bruk. 4. Dotykanie czubkiem języka górnych zębów po stronie wewnętrznej, podczas szerokiego otwierania jamy ustnej zabawa Liczenie ząbków. 5. Oblizywanie językiem górnych zębów po wewnętrznej stronie przy zamkniętych, a następnie otwartych ustach naśladowanie mycia zębów językiem. 6. Przytrzymanie przez kilka sekund czubka języka na podniebieniu przy szeroko otwartych ustach zabawa Zaczarowany język. 7. Cofanie języka w głąb jamy ustnej, zaczynając od górnych zębów, a kończąc na podniebieniu miękkim zabawa Krasnoludek zagląda do gardła. 8. Zlizywanie czubkiem języka z podniebienia, np. kawałka rozmiękczonej czekolady lub gumy rozpuszczalnej. 9. Ssanie czubkiem języka na podniebieniu małego pudrowego cukierka, musującej witaminy C, Vibovitu, opłatka lub naśladowanie ssania pożywienia. 10. Wydmuchiwanie powietrza przez język zwinięty w tzw. rynienkę boki języka przylegają do górnych dziąseł. Zjedzenie wcześniej 11
9 Głoska 8 12 miętowego cukierka sprzyja intensywniejszemu odczuciu przepływu powietrza przez środek języka. 11. Naśladowanie mlaskania. 12. Śpiewanie znanych melodii na sylabach: la, lo, le, lu, ly. ĆWICZENIA WARG 1. Cmokanie ustami naśladowanie posyłania całusków. 2. Wysuwanie zaokrąglonych warg do przodu w kształcie ryjka świnki. 3. Wydawanie odgłosów: krowy mu, mu, kukułki kuku, kuku, sowy hu, hu, psa hau, hau, rybki plum, plum, pukania puku, puku, uderzania buch, buch, chodzenia tupu, tupu. 4. Wysuwanie warg do przodu, a następnie naprzemienne ich otwieranie i zamykanie naśladowanie pyszczka rybki. 5. Układanie warg w kształcie ryjka, a następnie ich rozsuwanie do uśmiechu. 6. Przytrzymywanie wargami wkładki przedsionkowej, zwanej też smoczkiem ortodontycznym, podczas prób wyciągania jej z ust. 7. Gra na trąbce z szerokim ustnikiem, flecie, harmonijce ustnej GŁOSKA 8 Jest to głoska szczelinowa, przedniojęzykowo-dziąsłowa, bezdźwięczna, twarda, ustna. (Ostaszewska, Tambor 1997, 30; 2000, 33 42; Karczmarczuk 1987, 104; Skorek 2000, 164). WYWOŁANIE GŁOSKI: 8 Prezentujemy przed lustrem układ artykulatorów przygotowanych do wybrzmienia głoski. Unosimy język na wałek dziąsłowy. Zbliżamy, ale nie zaciskamy zębów oraz układamy usta w ryjek. Następnie podczas wydechu wymawiamy przedłużone 8. Jeśli poinstruowana osoba ma trudności z uniesieniem języka, powtarzamy jedno z ćwiczeń przygotowujących do wywołania głosek szumiących, tj. klaskanie językiem, czyli wydawanie odgłosu biegnącego konia. W czasie wykonywania ćwiczenia polecamy zatrzymać czubek języka na podniebieniu, równocześnie własnymi rękami przesuwamy policzki do przodu w celu uzyskania ryjka i polecamy wybrzmieć 8. Jeśli nadal
10 Głoska 8 dziecko ma problem z utrzymaniem języka na wałku dziąsłowym, uwrażliwiamy miejsce artykulacji (Demel 1994, 59), dotykając podniebienie słonym paluszkiem lub rurką waflową, którą dziecko zje w nagrodę po prawidłowym wykonaniu polecenia. Uczulać możemy również sondami lub szpatułkami medycznymi, co jednak w przypadku małego dziecka jest negatywnie kojarzoną czynnością. W skrajnych przypadkach można przytrzymać uniesiony język palcem lub szpatułką i polecić dziecku długo dmuchać przez zęby (Nowak 1995,14; Antos, Demel, Styczek 1971, 124). Jedną z przyczyn zniekształceń głoski 8 oraz pozostałych w szeregu może być seplenienie międzyzębowe lub boczne, czyli realizacje z językiem między zębami lub językiem skręconym na bok. W takich sytuacjach konieczne jest uświadomienie potrzeby trzymania języka za zębami oraz kierowania strumienia powietrza środkiem. W przypadku seplenienia międzyzębowego wszystkich głosek dentalizowanych zaleca się rozpoczynanie ćwiczeń korygujących od głoski 8, następnie pozostałych z szeregu szumiących, potem kolejno głosek syczących, a na końcu ciszących. Przyczyną takiego postępowania jest konieczność nauczenia utrzymywania języka za zębami. Dziecku łatwiej trzymać pionowy język za zębami niż wykonywać nieznaczny ruch cofający język w głąb jamy ustnej. Inną propozycją jest polecenie ściskania zębami szpatułki lub plastikowej rurki do picia napojów podczas wymawiania głosek syczących, realizowanych międzyzębowo. Zaleca się również wybrzmiewanie wywołanych głosek w pierwszej kolejności z k 6 o u (Komornicka 1999, 6). Przy seplenieniu bocznym terapia powinna rozpoczynać się od głoski s ze względu na potrzebę kierowania strumienia powietrza środkiem, a nie bokiem jamy ustnej. Proponuje się również rozpoczynanie terapii sygmatyzmu bocznego od metody żucia, tj. rozluźnienia i poszerzenia całej masy języka przed przystąpieniem do korekcji (Komornicka 1999, 6). W sytuacjach, gdy dziecko ma problemy z wybrzmiewaniem 8 mimo dokładnego wyćwiczenia narządów artykulacyjnych terapię rozpoczynamy od 9. Głoska ta wypowiadana jest krótko, ponieważ nie należy do głosek trwałych. Zaczyna się zwarciem czubka języka z podniebieniem, nagłym oderwaniem apexu spowodowanym przepływem strumienia powietrza z płuc do jamy ustnej. Dla niektórych dzieci jest to łatwiejsze do wykonania niż zbliżenie i dłuższe utrzymywanie przodu języka przy podniebieniu, a jego boków przy zębach trzonowych. Ćwiczenia korygujące rozpoczynamy z chwilą pojawienia się zniekształconych głosek w mowie potocznej dziecka, nie czekając na ich samoistne poprawne wybrzmiewanie, ponieważ w przypadku deformacji jest to niemożliwe. 13
11 Głoska 7 Jeśli dziecko nieprawidłowo wymawia głoskę 8, to zazwyczaj zaburzone są pozostałe głoski szumiące Sumienne i dokładne wykonywanie ćwiczeń języka i warg oraz czyste brzmieniowo wywołanie i utrwalenie głoski 8, zaczynając od izolacji, poprzez logotomy, nagłos, śródgłos i wygłos wyrazowy, kończąc na zdaniach i dłuższych wypowiedziach, np. w wierszach i opowiadaniach, sprzyja zarówno automatyzacji głoski, jak i przyspiesza prawidłowe przyswojenie pozostałych w szeregu głosek, tj GŁOSKA 7 Jest głoską szczelinową, przedniojęzykowo-dziąsłową, dźwięczną, twardą, ustną. WYWOŁANIE GŁOSKI: 7 Skrupulatne wyćwiczenie dźwięku 8 w wyrazach, zdaniach i mowie potocznej powinno przyczynić się do samoistnego pojawiania się 7. Trzeba tylko uzmysłowić dziecku, że zasada uniesienia języka do góry, zbliżenia zębów i wysunięcia warg dotyczy również i tej głoski. Różnica polega jedynie na udziale wiązadeł głosowych w czasie jej wypowiadania. W przypadku bezdźwięcznego wybrzmiewania 7 należy wykorzystać metodę dotyku i czucia skórnego poprzez przyłożenie rąk do szyi (Nowak 1995, 42). Jeśli nie osiągniemy pozytywnych rezultatów, to przeprowadzamy ponowne badanie słuchu fonemowego (Rocławski 1986, 123; Rocławski 2001), określanego również fonematycznym (Demel 1994, 23-28; Styczek 1982, 3; Kania 2001, ) lub mownym (Wójtowiczowa 1997, 152; Skorek 2001, 82). W przypadku zaburzenia najpierw prowadzimy szereg ćwiczeń kształtujących słuch fonemowy, następnie przechodzimy do wywoływania 7, a także innych głosek dźwięcznych. Jeśli mamy do czynienia z mową bezdźwięczną, szukamy miejsca, w którym dziecko odczuwa wibrację podczas fonowania głosek dźwięcznych. Przykładamy wewnętrzną stronę ręki ćwiczącego kolejno do naszej szyi, policzków lub na czubek głowy, równocześnie naprzemiennie wymawiamy głoski 8 i 7. Sprawdzamy, czy czuje ono wibracje w czasie wybrzmiewania przez nas 7. Następnie polecamy dziecku wypowiadanie 8 z przedłużonym y i równoczesne kontrolowanie drżenia w miejscu wybranym na głowie. Poza szyją, policzkami i czubkiem głowy, wibracje odczuwalne są również podczas trzymania palców wskazujących w otworach małżowiny usznej (Wieczorkiewicz 1998, 30). Po próbach wymawiania szyyy przechodzimy do wstawiania 7 przed dźwięczną y, tj. wypowiadania szżyyy. Zwracamy uwagę na lekkie pochylenie głowy podczas fonacji, co sprzyja zwarciu strun głosowych (Demel 1994, 47). W końcu
12 przechodzimy do wypowiadania przedłużonego 7 w otoczeniu samogłosek ażżża, ażżżo, ażżże itd., skracając wybrzmiewanie do aża, ażo, aże, itd. Udźwięcznienie może nastąpić również podczas prób wypowiadania 7 z równoczesnym poklepywaniem klatki piersiowej dłonią (Styczek 1981, 506). 2.3.GŁOSKA 9 To głoska zwarto-szczelinowa, przedniojęzykowo-dziąsłowa, bezdźwięczna, twarda, ustna. WYWOŁANIE GŁOSKI: 9 Przypomnienie o identycznym miejscu artykulacji głoski 9, jak podczas uprzednio ćwiczonych 8 i 7 powinno wystarczyć do prawidłowego jej wybrzmienia. Trzeba jedynie podkreślić dziecku różnicę między długim wybrzmiewaniem 8, a krótkim i wybuchowym trwaniem 9. Przybliżając wewnętrzną stronę dłoni dziecka do naszych ust, wybrzmiewamy trwałą głoskę 8, a potem nietrwałą 9, która rozpoczyna się zwarciem czubka języka z górnymi dziąsłami, a następnie przejściem do szczeliny (Wierzchowska 1976, 43) określanej również przytarciem (Rocławski 1986, 62), jak przy głosce 8, lecz bez jej przedłużania. Jeśli wypowiadanie w izolacji sprawia nadal kłopot, to metodą przekształceń głosek uzyskujemy głoskę 9. Rozpoczynamy wybrzmiewaniem krótkiego t, przechodząc do 8 również krótko wypowiadanego, w efekcie słychać 9 (Demel 1994, 63) GŁOSKA 5 Jest to głoska zwarto-szczelinowa, przedniojęzykowo-zębowa, bezdźwięczna, twarda, ustna. WYWOŁANIE GŁOSKI: 5 Głoski 9 5 Głoska 5 powinna pojawić się samoistnie po prawidłowo przeprowadzonej terapii wcześniejszych w szeregu głosek, zwłaszcza 9, której dwuetapowa realizacja jest podobna, choć brak jej dźwięczności. W przypadku trudności z dźwięczną realizacją wykorzystujemy ćwiczenia, jak przy głosce 7. Trzeba również pamiętać, że w języku polskim zasób słownictwa z głoską 5 przedstawia się skromnie. 15
13 Bibliografia Bibliografia 1. Antos D., Demel G., Styczek I., 1971: Jak usuwać seplenienie i inne wady wymowy, Warszawa. 2. Bochniarz A.,1998: Gdy masz dziecko z wadą wymowy, Żory. 3. Chęciek M., 1993: Psychofizjologiczna terapia jąkania się, [w:] Biuletyn nr 1 PFZN, Lublin, s Chmielewska E., 1995: Zabawy logopedyczne i nie tylko, Kielce. 5. Dudkiewicz L., Sawicka I.,1995: Fonetyka i fonologia, Kraków. 6. Demel G., 1994: Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa. 7. Jastrzębowska G. Pelc-Pękala O., 1999: Diagnoza i terapia zaburzeń artykulacji, [w:] Logopedia pytania i odpowiedzi, (red.) T. Gałkowski, G. Jastrzębowska, Opole, s Kania J.T., 2001: Szkice logopedyczne, Warszawa. 9. Karczmarczuk B., 1987: Wymowa polska z ćwiczeniami, Lublin. 10. Kozłowska K., 1998: Wady wymowy możemy usunąć, Kielce. 11. Komornicka E., 1999: Uczymy się poprawnie mówić. Poradnik logopedyczny z ćwiczeniami, Warszawa. 12. Kurcz J., 2000: Psychologia języka i komunikacji, Warszawa. 13. Łabiszewska-Jaruzelska F.,1993: Etiologia zaburzeń w obrębie narządu żucia, Gdańsk. 14. Meissner Cz., 1993: Książeczka o sztuce recytacji i sztuce mówienia, Katowice. 15. Michalak-Widera I., 2002: Śmieszne minki dla chłopczyka i dziewczynki, Katowice. 16. Minczakiewicz E.M., 1997: Mowa rozwój zaburzenia terapia, Kraków. 17. Minczakiewicz E. M. 2001: Jak pomóc w rozwoju dziecka z zespołem Downa, Kraków. 18. Morkowska E., 2000: Wąż syczy pod szumiącym drzewem, Warszawa. 61
14 Bibliografia 19. Mystkowska H., 1959: Kształcenie wymowy dzieci w przedszkolu, Warszawa. 20. Nowak J., 1993: Piosenka w usprawnianiu wymowy dzieci z trudnościami w uczeniu się, Bydgoszcz. 21. Nowak J., 1995: Ćwiczenia usprawniające mowę u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Bydgoszcz. 22. Nowakowska-Kempna I., 1995: Konceptualizacja uczuć w języku polskim, Warszawa. 23. Nowakowska-Kempna I., 2000: Jednostki językowe w analizie prototypowej, Katowice. 24. Ostaszewska D., Tambor J., 1997: Podstawowe wiadomości z fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Katowice. 25. Ostaszewska D., Tambor J., 2000: Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, Warszawa. 26. Rocławski B., 1986: Poradnik fonetyczny dla nauczycieli, Warszawa. 27. Rocławski B., 2001: Słuch fonemowy i fonetyczny, Gdańsk. 28. Rodak H., 1997: Terapia dziecka z wadą wymowy, Warszawa. 29. Rodak H., 1999: Uczymy się poprawnie mówić. Poradnik logopedyczny z ćwiczeniami, Warszawa. 30. Sachajska E., 1987: Uczymy poprawnej wymowy, Warszawa. 31. Skorek E.M., 2000: Z logopedią na ty, Kraków. 32. Skrzynecka G., 1998: Uczymy się poprawnie mówić k, g, h, Warszawa. 33. Skrzynecka G., 1999a: Uczymy się poprawnie mówić. Poradnik logopedyczny z ćwiczeniami l, ł, m, n, ń, Warszawa. 34. Skrzynecka G., 1999b: Uczymy się poprawnie mówić a, e, o, u, i, y, ą, ę, Warszawa. 35. Sołtys-Chmielowicz A., 2001: Rotacyzm, [w:] Logopedia nr 29, Lublin, s Styczek J., 1982: Badanie i kształtowanie słuchu fonematycznego, Warszawa. 37. Styczek I., 1981: Logopedia, Warszawa. 38. Szpyra-Kozłowska J., 2002: Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Lublin. 39. Trawińska H., 1988: Zabawy rozwijające dla małych dzieci, Warszawa. 40. Wieczorkiewicz B., 1998: Sztuka mówienia. Poradnik, Warszawa. 41. Wierzchowska B., 1976: Fonetyka i fonologia języka polskiego, Warszawa. 42. Wójtowiczowa J., 1997: O wychowaniu językowym, Warszawa. 62
TERAPIA WAD WYMOWY ORAZ ĆWICZENIA WSPOMAGAJĄCE ARTYKULACJĘ
TERAPIA WAD WYMOWY ORAZ ĆWICZENIA WSPOMAGAJĄCE ARTYKULACJĘ Terapia logopedyczna obejmuje: usuwanie zaburzeń mowy, przywracanie mowy w przypadku jej utraty, nauczanie mowy, która się nie wykształciła, wyrównywanie
Bardziej szczegółowoNajczęściej spotykane wady wymowy
Najczęściej spotykane wady wymowy część 1 Opracowanie: mgr Judyta Wójcik - logopeda SYGMATYZM Sygmatyzm to kolokwialnie mówiąc seplenienie. Jest to rodzaj dyslalii polegający na nieprawidłowej artykulacji
Bardziej szczegółowo1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek.
ZAPRASZAM ZAPRASZAM 1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek. 1. Głoski języka polskiego możemy podzielić na dwie podstawowe grupy: - Samogłoski
Bardziej szczegółowozestaw ćwiczeń języka przygotowujących do prawidłowej artykulacji głoski r
zestaw ćwiczeń języka przygotowujących do prawidłowej artykulacji głoski r Wymawianie głoski r stanowi największy problem zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłym życiu. Jej artykulacja jest trudna. Głoska
Bardziej szczegółowoInformator logopedyczny dla nauczycieli
Informator logopedyczny dla nauczycieli Należy do dobrego wychowania dzieci, ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy, ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale, wyraźnie i często wymawiać. I to będzie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU:
PROGRAM PRACY a1 Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU: WYRÓWNYWANIA SZANS EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Z GRUP O UTRUDNIONYM
Bardziej szczegółowoPlan pracy dotyczący sygmatyzmu interdentalnego
Plan pracy dotyczący sygmatyzmu interdentalnego ETAP Usprawnianie motoryki narządów mowy Nauka oddychania przez nos Reedukacja połykania Korekcja usprawniania języka w spoczynku Terapia logopedyczna polegająca
Bardziej szczegółowoPlan terapii logopedycznej. Cele terapii logopedycznej
Plan terapii logopedycznej Cele terapii logopedycznej 1. Usuwanie wad i zaburzeń mowy. 2. Kształtowanie prawidłowej mowy pod względem gramatycznym, fonetycznym, leksykalnym. Zadania w zakresie terapii
Bardziej szczegółowoNAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI
NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI DYSLALIE Najczęściej spotykane wady wymowy u dzieci to zaburzenia artykulacji, czyli nieprawidłowe, odbiegające od normy przyjętej
Bardziej szczegółowoZabawy i ćwiczenia wspomagające rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym
Zabawy i ćwiczenia wspomagające rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym Wiek przedszkolny dziecka jest okresem swoistej mowy dziecięcej. Charakteryzuje się on substytucją, uproszczeniami i seplenieniem.
Bardziej szczegółowologopedia to nauka o kształtowaniu się prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniu mowy w przypadku jej braku lub utraty ( I.
logopedia to nauka o kształtowaniu się prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniu mowy w przypadku jej braku lub utraty ( I. Styczek) kształtowanie prawidłowej mowy, dbanie o jej prawidłowy i
Bardziej szczegółowoPROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ
PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ W KRZAKACH Cele ogólne planu pracy: artykulacji oraz ich koordynacji); nie umiejętności poprawnej artykulacji wszystkich głosek; Cele szczegółowe:
Bardziej szczegółowoKĄCIK LOGOPEDYCZNY. Praktyczny przewodnik logopedyczny, czyli co trzeba wiedzieć o diagnozie i terapii logopedycznej.
KĄCIK LOGOPEDYCZNY Należy do dobrego wychowania dzieci ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy, ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale, wyraźnie i często wymawiać. I to będzie pierwsza nauka, którą
Bardziej szczegółowoEduterapeutica Logopedia do pracy z dziećmi wykazującymi zaburzenia rozwoju mowy
Badania m.in. gotowości szkolnej sześciolatków* wskazują na potrzebę udzielania intensywnej pomocy logopedycznej około 60% dzieci. To ogromne wyzwanie dla terapeutów. Prawidłowy rozwój mowy dziecka jest
Bardziej szczegółowoProgram Logopedia. - opis szczegółowy. Szereg ciszący.
Program Logopedia - opis szczegółowy Pakiet LOGOPEDIA daje możliwość ciągłego monitorowania terapii, pozwala na bieżącą analizę stopnia zaburzenia płynności mowy i zindywidualizowanie procesu terapeutycznego.
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć logopedycznych
Scenariusz zajęć logopedycznych Rodzaj terapii: logopedyczna Czas trwania zajęć: 45 min. Etap kształcenia: szkoła podstawowa Klasa: I Forma pracy: indywidualna Diagnoza logopedyczna: Dziewczynka lat 7
Bardziej szczegółowoZabawy i ćwiczenia logopedyczne:
Zabawy i ćwiczenia logopedyczne: 1. Ćwiczenia żuchwy: a. opuszczanie i unoszenie; b. przesuwanie w prawo i w lewo; c. wysuwanie do przodu; d. żucie (przy zamkniętych wargach). 2. Ćwiczenia warg: a. szerokie
Bardziej szczegółowoW procesie mówienia udział biorą: UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD FONACYJNY UKŁAD ARTYKULACYJNY OŚRODKI MOWY W MÓZGU
W procesie mówienia udział biorą: UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD FONACYJNY UKŁAD ARTYKULACYJNY OŚRODKI MOWY W MÓZGU Lepienie z plasteliny, modeliny, malowanie palcami, rękami, "zabawy paluszkowe" pozytywnie wpływają
Bardziej szczegółowoProgram logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie
Program logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie Opracowała: mgr Agnieszka Sokółka Wstęp Umiejętność poprawnego mówienia jest w naszych czasach szczególnie ważna.
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY, SPOSÓB ICH ROZPOZNAWANIA ORAZ ZESTAW ĆWICZEŃ WSPOMAGAJĄCYCH TERAPIĘ LOGOPEDYCZNĄ KLASYFIKACJA ZABURZEŃ MOWY
CHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY, SPOSÓB ICH ROZPOZNAWANIA ORAZ ZESTAW ĆWICZEŃ WSPOMAGAJĄCYCH TERAPIĘ LOGOPEDYCZNĄ Czynniki wywołujące zaburzenia mowy są różne. Dzieli się je na wewnątrzpochodne (endogenne)
Bardziej szczegółowoWyniki przesiewowego badania logopedycznego u uczniów z klas pierwszych
Wyniki przesiewowego badania logopedycznego u uczniów z klas pierwszych Rok szkolny 2010/2011 Cel badania Celem logopedycznego badania przesiewowego była ocena stanu wymowy uczniów podejmujących naukę
Bardziej szczegółowoĆwiczenia języka przyśpieszające powstanie głoski [r] Najlepiej wykonywać ćwiczenia przed lustrem przez 5 minut 2 x dziennie
Ćwiczenia języka przyśpieszające powstanie głoski [r] Najlepiej wykonywać ćwiczenia przed lustrem przez 5 minut 2 x dziennie oblizywanie czubkiem języka górnej i dolnej wargi przy otwartych naprzemienne
Bardziej szczegółowoPROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE
PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE Niech język giętki wypowie wszystko, co pomyśli głowa autor: logopeda Edyta Gagracz Szczerców 1.09.2017 r. 1 SPIS TREŚCI I Wstęp
Bardziej szczegółowoPubliczna Szkoła Podstawowa nr 9 w Radomiu
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 9 w Radomiu RAMOWY PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Opracowanie neurologopeda mgr Justyna Sambor Ramowy program terapii logopedycznej. Opracowała mgr Justyna Sambor 1 Wstęp
Bardziej szczegółowoGrażyna Krzysztoszek, Małgorzata Piszczek MATERIA WYRAZOWO-OBRAZKOWY DO UTRWALANIA POPRAWNEJ WYMOWY G OSEK A, O, U, E, I, Y, A,, E,
Grażyna Krzysztoszek, Małgorzata Piszczek MATERIA WYRAZOWO-OBRAZKOWY DO UTRWALANIA POPRAWNEJ WYMOWY G OSEK A, O, U, E, I, Y, A,, E, 10 Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012 Korekta: Danuta
Bardziej szczegółowoProfilaktyka logopedyczna w przedszkolu. Jolanta Hysz konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach
Profilaktyka logopedyczna w przedszkolu Jolanta Hysz konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach Etapy rozwoju dziecka istotne ze względu na mowę Rozwój mowy dziecka rozpoczyna
Bardziej szczegółowomiędzyzębowy charakteryzuje się tym, że w trakcie realizacji głosek ciszących, syczących lub szumiących dziecko wsuwa język między zęby
Wady wymowy Sygmatyzm to nieprawidłowa artykulacja głosek szumiących sz, ż, cz, dż, syczących s, z, c, dz lub ciszących ś, ź, ć, dź. Nieprawidłowość może dotyczyć jednego, dwóch lub wszystkich trzech szeregów
Bardziej szczegółowoMetody logopedyczne: ćwiczenia usprawniające narządy mowy (język i wargi), ćwiczenia oddechowe.
Temat: Utrwalenie prawidłowej artykulacji głosek szeregu szumiącego i syczącego w wyrazach i zdaniach. Cele ogólne: utrwalenie głosek szeregu szumiącego i syczącego w nagłosie, wygłosie, śródgłosie w wyrazach
Bardziej szczegółowoSeplenienie dotyczy nieprawidłowej wymowy głosek z szeregów syczącego (s, z, c, dz), szumiącego (sz, ż, cz, dż) oraz ciszącego (ś, ź, ć, dź).
SEPLENIENIE Seplenienie dotyczy nieprawidłowej wymowy głosek z szeregów syczącego (s, z, c, dz), szumiącego (sz, ż, cz, dż) oraz ciszącego (ś, ź, ć, dź). Zaczynamy od ćwiczeń artykulacyjnych Często przyczyną
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY
CHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY Czynniki wywołujące zaburzenia mowy są różne. Dzieli się je na endogenne (wewnątrzpochodne) i egzogenne (zewnątrzpochodne). Bez względu na wiek pojawienia się, wszystkie zaburzenia
Bardziej szczegółowomgr Ewelina Gibowicz
mgr Ewelina Gibowicz * Zdolność do nabycia umiejętności posługiwania się mową jest WRODZONA * Warunek ujawnienia się tej zdolności: - WŁASNA AKTYWNOŚĆ DZIECKA - OTOCZENIE, KTÓRE POSŁUGUJE SIĘ JĘZYKIEM
Bardziej szczegółowoWedług L. Kaczmarka (1981) dyslalia (szeroko rozumiana jako wszystkie wady wymowy) może być:
Agata Nazarewicz-Jonko Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Nr 2 w Lublinie Wady wymowy Wady wymowy, czyli zaburzenia artykulacji, zostały już dawno uporządkowane i przedstawione za pomocą odpowiedniej
Bardziej szczegółowoPLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ. Prowadząca: mgr Anna Skrocka
PLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Prowadząca: mgr Anna Skrocka WSTĘP Prawidłowy rozwój mowy stanowi, obok właściwego poziomu funkcji intelektualnych, percepcyjnych i motorycznych, bardzo istotny element dojrzałości
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI LOGOEPDYCZNEJ SZKOŁA POPRAWNEJ WYMOWY
Szkoła PODSTAWOWA NR 1 W BRODNICY PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOEPDYCZNEJ SZKOŁA POPRAWNEJ WYMOWY CELE LOGOPEDYCZNE: 1. Stymulowanie rozwoju mowy i języka tak, aby wszystkie dzieci osiągnęły: sprawność strony
Bardziej szczegółowoAutor: mgr Barbara Grzyb, nauczyciel kształcenia zintegrowanego w Zespole Szkół Podstawowo- Gimnazjalnych im. Jana Pawła II w Łososinie Dolnej.
ĆWICZENIA WSPOMAGAJĄCE ARTYKULACJĘ GŁOSEK SYCZĄCYCH I GŁOSKI R Autor: mgr Barbara Grzyb, nauczyciel kształcenia zintegrowanego w Zespole Szkół Podstawowo- Gimnazjalnych im. Jana Pawła II w Łososinie Dolnej.
Bardziej szczegółowoRola rodziców w terapii mowy dziecka
Rola rodziców w terapii mowy dziecka Począwszy od życia płodowego dziecko rejestruje dźwięki z otoczenia, najlepiej rozpoznaje głos matki. Już w pierwszym miesiącu życia noworodek krzykiem i płaczem sygnalizuje
Bardziej szczegółowoZabawy buzi i ję WSTĘP PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ
PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ Zabawy buzi i ję zyczka WSTĘP Okres przedszkolny jest czasem formowania się systemu fonetycznofonologicznego oraz pojawiania się wszystkich kategorii gramatycznych oraz
Bardziej szczegółowoZajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA
Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA Prawidłowy rozwój mowy uwarunkowany jest właściwym rozwojem intelektualnym, fizycznym i emocjonalnym. Opanowanie właściwej techniki mówienia, wyraziste wymawianie
Bardziej szczegółowoDRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!!
DRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!! Mowa jest zwierciadłem duszy człowieka i trzeba o nią dbać... Prawidłowe kształtowanie
Bardziej szczegółowoRozwój mowy dziecka i jego wspomaganie
Rozwój mowy dziecka i jego wspomaganie Mowa nie jest umiejętnością wrodzoną, osiągnięcie prawidłowego stanu mowy uwarunkowane jest określonymi czynnikami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Barbara Sawa zalicza
Bardziej szczegółowoĆwiczenia przygotowujące do wywołania głosek ciszących ś,ź,ć,dź
Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy Każde zaburzenie mowy posiada swoją specyfikę i wymaga odpowiedniego postępowania. Prowadząc terapię wad wymowy należy pamiętać, że obok ćwiczeń oddechowych
Bardziej szczegółowoPrzedstawiam stosowane przeze mnie metody w pracy logopedycznej:
Magdalena Nowak METODY UZYSKIWANIA PRAWIDŁOWEJ WYMOWY GŁOSEK Terapia logopedyczna obejmuje specyficzne i zamierzone oddziaływania ukierunkowane na usunięcie wszystkich zaburzeń i nieprawidłowości procesu
Bardziej szczegółowoOpracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka
PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GŁOJSCACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016 W RAMACH POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ Opracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka
Bardziej szczegółowoMartyna Dębska Magdalena Nowak
Martyna Dębska Magdalena Nowak Narządy mowy Dźwięki mowy ludzkiej są wytwarzane i artykułowane tj. odpowiednio ukształtowane przez narządy mowy. W zależności od pełnionych funkcji dzieli się je na 3 zespoły:
Bardziej szczegółowoJustyna Gogol Adelina Horoń
Justyna Gogol Adelina Horoń Nie jest jednorazowa, kształtuje się przez wielokrotny kontakt z badanym. Cele: Potwierdzenie/wykluczenie zjawisk logopedycznych (zaburzeń) Przewidywanie ewentualnych tendencji
Bardziej szczegółowoWstęp do Językoznawstwa
Wstęp do Językoznawstwa Prof. Nicole Nau UAM, IJ, Językoznawstwo Komputerowe Piąte zajęcie 03.11.2015 Dzisiaj: Krótkie prowadzenie do fonetyki Jak powstają głoski? Jak klasyfikujemy i opisujemy głoski?
Bardziej szczegółowoWiosna logopedyczna Ilona Żyła. Jak wspomagać rozwój mowy dziecka przedszkolnego
Wiosna logopedyczna Ilona Żyła Jak wspomagać rozwój mowy dziecka przedszkolnego Jak dzieci uczą się mówić? bocian chodził na długich czerwonych nogach i paplał po egipsku; nauczył się bowiem tego języka
Bardziej szczegółowoMOWA I JEJ ROZWÓJ. Termin,,mowa obejmuje zarówno czynności mówienia, jak i rozumienia mowy.
MOWA I JEJ ROZWÓJ Termin,,mowa obejmuje zarówno czynności mówienia, jak i rozumienia mowy. Człowiek jest istotą społeczną i podejmuje wiele działań, by porozumiewać się. Jednym ze sposobów takiego kontaktowania
Bardziej szczegółowoGRY, WIERSZYKI i BAJKI LOGOPEDYCZNE. Prawidłowa wymowa i utrwalanie głosek [cz], [dż], [f], [k], [l], [r], [s], [sz], [z], [ż]
GRY, WIERSZYKI i BAJKI LOGOPEDYCZNE Prawidłowa wymowa i utrwalanie głosek [cz], [dż], [f], [k], [l], [r], [s], [sz], [z], [ż] Autorki: Monika Goławska, Monika Wałaszek Nadzór merytoryczny: Lucyna Latajka
Bardziej szczegółowoKiedy do logopedy. Z Twoją pomocą dziecko da sobie radę. Koniecznie udaj się z dzieckiem do logopedy, gdy dziecko:
Oto kilka ciekawych artykułów dla Rodziców, którzy chcą dowiedzieć się czegoś na temat prostych sposobów pracy z dzieckiem, potrzebującym pomocy logopedycznej. Myślę, że można znaleźć tu coś ciekawego
Bardziej szczegółowoPORADY LOGOPEDY. Zalecenia prof. Leona Kaczmarka dla rodziców. 12 przykazań logopedycznych
PORADY LOGOPEDY Zalecenia prof. Leona Kaczmarka dla rodziców 12 przykazań logopedycznych 1. Narządy mowy dziecka kształtują się i zaczynają funkcjonować już w życiu płodowym. Są one ogromnie wrażliwe na
Bardziej szczegółowoPLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ. Prowadząca: mgr Anna Skrocka
PLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Prowadząca: mgr Anna Skrocka WSTĘP Prawidłowy rozwój mowy stanowi, obok właściwego poziomu funkcji intelektualnych, percepcyjnych i motorycznych, bardzo istotny element dojrzałości
Bardziej szczegółowoWARUNKIEM SKUTECZNEJ TERAPII LOGOPEDYCZNEJ JEST PRACA Z DZIECKIEM W DOMU. BEZ NIEJ NIE BĘDZIE EFEKTÓW W POSTACI POPRAWNEJ WYMOWY.
Informacje o terapii logopedycznej Z uwagi na specyfikę terapii logopedycznej ważne jest, by zadawane przez logopedę ćwiczenia były wykonywane codziennie przez 15 minut, zawsze w obecności rodzica, który
Bardziej szczegółowoPraktyczny przewodnik logopedyczny, czyli co trzeba wiedzieć o diagnozie i terapii logopedycznej.
Praktyczny przewodnik logopedyczny, czyli co trzeba wiedzieć o diagnozie i terapii logopedycznej. 1. Kto to jest logopeda? Logopeda jest specjalistą, który może: Nauczyć Twoje dziecko prawidłowo wymawiać
Bardziej szczegółowoETAPY ROZWOJU MOWY. Rozwój mowy dziecka od narodzin do siódmego roku życia dzielimy na cztery okresy ( L. Kaczmarek) :
ETAPY ROZWOJU MOWY Rozwój mowy dziecka od narodzin do siódmego roku życia dzielimy na cztery okresy ( L. Kaczmarek) : - okres melodii - okres wyrazu - okres zdania - okres swoistej mowy dziecięcej OKRES
Bardziej szczegółowoFilia w Stalowej Woli
Filia w Stalowej Woli Stalowa Wola, luty 2014 Wykaz literatury 1. 100 tekstów do ćwiczeń logopedycznych / Ewa Małgorzata Skorek. - Wyd. 6. - Gdańsk : "Harmonia", 2010, sygn. SG 56472 2. Ćwiczenia językowe
Bardziej szczegółowoprawidłowy rozwój mowy dziecka".
Innowacja pedagogiczna: Wesoła gimnastyka buzi ćwiczenia wspomagające prawidłowy rozwój mowy dziecka". Autorzy: Daria Czaja-Szurgot, Marzena Nikorowska Mowa wpływa na całokształt rozwoju dziecka i na jego
Bardziej szczegółowo1. Logopedia - definicja Logopedia
1. Logopedia - definicja Logopedia gr. lotos słowo, phedos nauka zajmuje się całością zagadnień związanych z komunikacją językową analizuje problem logopedyczny w różnym aspekcie : medycznym lingwistycznym
Bardziej szczegółowokształcenie świadomości fonologicznej u dzieci 6-letnich; podnoszenie sprawności artykulacyjnej;
I. Wstęp Jednym z podstawowych zadań oddziaływania dydaktycznego wobec uczniów klasy 0 jest przygotowanie ich do opanowania umiejętności czytania i pisania. Istota tych procesów związana jest z przetwarzaniem
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY
CHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY Należy do dobrego wychowania dzieci, ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy, ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale, wyraźnie i czysto wymawiać. I to będzie pierwsza nauka,
Bardziej szczegółowoInformator logopedyczny dla rodziców
Informator logopedyczny dla rodziców Należy do dobrego wychowania dzieci, ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy, ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale, wyraźnie i często wymawiać. I to będzie pierwsza
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY LOGOPEDY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH
PLAN PRACY LOGOPEDY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH ROK SZKOLNY 2015/2016 PLAN PRACY LOGOPEDY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH Zgodnie z: Rozporządzeniem MEN z dnia 30 kwietnia
Bardziej szczegółowoPosługiwanie się mową artykułowaną nie jest czynnością wrodzoną - umiejętność ta musi być nabywana na drodze społecznych uwarunkowań, poprzez kontakt
ETAPY ROZWOJU MOWY DZIECKA Posługiwanie się mową artykułowaną nie jest czynnością wrodzoną - umiejętność ta musi być nabywana na drodze społecznych uwarunkowań, poprzez kontakt z otoczeniem. Zanim jednak
Bardziej szczegółowoLOGOPEDIA [SP nr 7] Zestawy do pionizowania i lateralizacji - skuteczne w terapii dysartrii-podręcznik
LOGOPEDIA [SP nr 7] 1. Niezbędnik logopedy Służy do: ćwiczenia bierne (masaże) aparatu artykulacyjnego, ćwiczenia wspomagane (pomoc przy ruchach docelowych aparatu mowy z udziałem ćwiczącego) uczulanie
Bardziej szczegółowoCzęść I. Dlaczego ćwiczenie wymowy jest ważne?
Część I Dlaczego ćwiczenie wymowy jest ważne? 1. Poprawna wymowa pozwala uniknąć nieporozumień. Nawyki mowne przeniesione z języka japońskiego do języka polskiego mogą implikować humorystyczne pomyłki
Bardziej szczegółowoEKSPERTA PORADY, CZYLI JAK PRACOWAĆ Z POMOCĄ
EKSPERTA PORADY, CZYLI JAK PRACOWAĆ Z POMOCĄ Bambikowe logo przygody (199125) Bambikowe Logoprzygody to nowy program multimedialny przygotowany z myślą o dzieciach w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Bardziej szczegółowoLUTY MIESIĘCZNIK DLA RODZICÓW DZIECI Z PRZEDSZKOLA NR 24 W CHORZOWIE
LUTY NR 84 (118) MIESIĘCZNIK DLA RODZICÓW DZIECI Z PRZEDSZKOLA NR 24 W CHORZOWIE W LUTYM DZIECI KORZYSTAJĄ Z FERII, TO CZAS ODDECHU PRZED KOLEJNYM ETAPEM ZABAWY I NAUKI 20.02. 14.02. 21.02. 28.02. 15.02.
Bardziej szczegółowoAnna Sierpińska. Stanowisko: logopeda w Szkole Podstawowej nr 5 w Gorzowie Wielkopolskim, W załączeniu:
Anna Sierpińska Stanowisko: logopeda w Szkole Podstawowej nr 5 w Gorzowie Wielkopolskim, W załączeniu: I. Ogólny plan pracy logopedycznej II. Szczegółowy plan pracy logopedycznej. Rok szkolny 2017/2018
Bardziej szczegółowoCzy twoje dziecko wymaga pomocy logopedycznej?
Czy twoje dziecko wymaga pomocy logopedycznej? Przyczyną kłopotów z nauką u dzieci są bardzo często wady wymowy. Wadliwa wymowa może odzwierciedlać się w czytaniu i w pisaniu, co obniża samoocenę dziecka
Bardziej szczegółowoWymowa u dzieci w wieku przedszkolnym
Wymowa u dzieci w wieku przedszkolnym Opracowała: mgr Anna Smardzewska Nauczyciel Przedszkola Samorządowego nr1 w Aleksandrowie Kuj. Wprowadzenie Wymowa dziecka jest przedmiotem badań różnych nauk i budzi
Bardziej szczegółowoNajczęściej spotykane rodzaje wad wymowy u dzieci:
Zaburzenia mowy to wszelkie odstępstwo od prawidłowej mowy, od normy przyjętej w danym języku. Zaburzenia mowy ujawniaj ą si ę w postaci : nieprawidłowej wymowy głosek wady wymowy opóźnionego rozwoju mowy
Bardziej szczegółowoTerapia dyslalii rozszczepowej
Terapia dyslalii rozszczepowej Dyslalia rozszczepowa to rodzaj dyslalii obwodowej, której objawem są zakłócenia dźwiękowych realizacji fonemów, a które (...) mogą dotyczyć wszystkich cech fonetycznych.
Bardziej szczegółowoKarta przedmiotu. Pedagogika. studia pierwszego stopnia
Karta przedmiotu Pedagogika studia pierwszego stopnia Przedmiot: Warsztaty logopedyczne Przedmiot w języku angielskim: Speech training workshops. Kod przedmiotu: Typ przedmiotu/modułu: Obowiązkowy X obieralny
Bardziej szczegółowoZabawy i ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mownych przeprowadza się w następujących seriach:
Zabawy i ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne Już od urodzenia dziecko ćwiczy swe narządy mowne, czy to podczas ssania, połykania czy żucia. Wymawianie każdej głoski wymaga innego ułożenia narządu
Bardziej szczegółowoZ tego rozdziału dowiesz się:
Rozdział 2 Jak powstaje głos? Z tego rozdziału dowiesz się: które partie ciała biorą udział w tworzeniu głosu, jak przebiega proces wzbudzania dźwięku w krtani, w jaki sposób dźwięk staje się głoską, na
Bardziej szczegółowoOgólne ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy: język, warg, żuchwę i podniebienie
Ogólne ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy: język, warg, żuchwę i podniebienie Dzieci mają naturalną skłonność do wielokrotnego powtarzania ulubionych zabaw. Jeśli więc potraktujemy ćwiczenia
Bardziej szczegółowoNauka mówienia rozpoczyna się już w chwili urodzenia dziecka, a nawet wcześniej,
Izabela Sochacka * SPRAWNOŚĆ NARZĄDÓW ARTYKULACYJNYCH U DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM DONIESIENIE Z BADAŃ WSTĘP Nauka mówienia rozpoczyna się już w chwili urodzenia dziecka, a nawet wcześniej, mianowicie
Bardziej szczegółowoOrganizacja terapii logopedycznej
Organizacja terapii logopedycznej w Szkole Podstawowej nr 1 w Dobrym Mieście 1. Rodzice wyrażają zgodę na przeprowadzenie przesiewowych badań logopedycznych ich dzieci na terenie placówki, składając podpis
Bardziej szczegółowoO wędzidełku języka słów kilka
O wędzidełku języka słów kilka Źródło: internet Wędzidełko języka to cienka błonka, która łączy dolną część języka z dnem jamy ustnej. Kiedy jest prawidłowo zbudowane, pozwala na swobodne ruchy językiem
Bardziej szczegółowoJakie są wskazania do usunięcia migdałka gardłowego?
Czy dziecko ma problemy z III migdałkiem? W wieku dziecięcym naturalnym zjawiskiem jest rozwój migdałka, znajduje się on na tylnej ścianie nosogardła. Między 2 a 5 rokiem życia ulega fizjologicznemu powiększeniu,
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ POPRAWNIE MÓWIMY. Opracowanie: Monika Dworaczek
PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ POPRAWNIE MÓWIMY Opracowanie: Monika Dworaczek 1 Założenia programu: Program jest skierowany do dzieci 3 letnich z grupy Żabki, rozpoczynających edukację w Samorządowym
Bardziej szczegółowo1. Czym jest mowa, jej składniki
ROLA MOWY W ŻYCIU I ROZWOJU DZIECKA Joanna Dąbrowska 1. Czym jest mowa, jej składniki 2. Czynniki warunkujące prawidłowy rozwój mowy 3. Etapy rozwoju mowy 4. Nieprawidłowości, wady wymowy 5. Wpływ wad
Bardziej szczegółowoOSIĄGNIĘCIA W ROZWOJU MOWY CO MOŻNA ZROBIĆ DLA DZIECKA? JAKI OKRES? CZAS OKRES PRENATALNY OD POCZĘCIA DO URODZENIA DZIECKA
Rozwój mowy dziecka JAKI OKRES? CZAS OSIĄGNIĘCIA W ROZWOJU MOWY CO MOŻNA ZROBIĆ DLA DZIECKA? Następuje rozwój czytaj dziecku krótkie mózgu, połączeń bajeczki, nerwowych u dziecka, Mama powinna dobrze OKRES
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ PRZEDSZKOLA NR 3 W WOLSZTYNIE
15.09.2015 PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ PRZEDSZKOLA NR 3 W WOLSZTYNIE Opracowanie: Ewa Sokołowska Anna Ukraińska Klaudia Patalas Wstęp Wyniki badań logopedycznych, a także indywidualna obserwacja
Bardziej szczegółowoROLA SŁUCHU FONEMATYCZNEGO
ROLA SŁUCHU FONEMATYCZNEGO Od dawna było wiadomo, że to nie słowo stanowi punkt startowy dla nabywania mowy i języka, ale umiejętność różnicowania słuchowego przez niemowlę (Grimm 1995) Słuch fonematyczny
Bardziej szczegółowoW jakim wieku dziecko powinno poprawnie artykułować głoskę r?
Autor: Kamila Kwiecień logopeda przedszkola Temat: Co z tą głoską r? Wady artykulacyjne stanowią 20-30% populacji dzieci rozpoczynających naukę szkolną. Profilaktyka logopedyczna, czyli stosowanie różnego
Bardziej szczegółowoProgram. zajęć logopedycznych
Szkoła Podstawowa w Rakowie Program zajęć logopedycznych Opracowała: mgr Małgorzata Adamczyk Wstęp Logopedia-nauka zajmująca się kształtowaniem prawidłowej mowy, zapobieganiem powstawaniu wad wymowy, likwidowaniem
Bardziej szczegółowoKarta(sylabus)modułu/ przedmiotu Pedagogika studia pierwszego stopnia. Rodzaje zajęć i liczba godzin: Wykład Ćwiczenia 15 Liczba punktów ECTS: 1
Przedmiot: Rok: II Warsztaty logopedyczne Speech training workshops Karta(sylabus)modułu/ przedmiotu Pedagogika studia pierwszego stopnia Semestr: IV Rodzaje zajęć i liczba Studia stacjonarne godzin: Wykład
Bardziej szczegółowoAgnieszka Drużba. deformacji, czyli nieprawidłowej artykulacji, w wyniku której powstaje głoska nienależąca do systemu języka polskiego.
Zabawy stymulujące prawidłowy rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym Agnieszka Drużba Z wykształcenia filolog polski, logopeda ogólny oraz pedagog przedszkolny i wczesnoszkolny. Od kilku lat współpracuje
Bardziej szczegółowoZajęcia z dzieckiem słabo słyszącym
Literka.pl Zajęcia z dzieckiem słabo słyszącym Data dodania: 2009-08-11 22:32:04 Autor: Agnieszka Chmielowska-Litwa Przedstawiam propozycję konspektu zajęć rewalidacyjnych dla dziecka słabo słyszącego
Bardziej szczegółowoTERAPEUTYCZNO - PROFILAKTYCZY PROGRAM LOGOPEDYCZNY
TERAPEUTYCZNO - PROFILAKTYCZY PROGRAM LOGOPEDYCZNY realizowany w Oddziale Przedszkolnym oraz Szkole Podstawowej w Krzemieniewicach przeznaczony dla dzieci klas O-VI Prawidłowy rozwój mowy, obok właściwego
Bardziej szczegółowoCo nas powinno zaniepokoić i kiedy szukać pomocy u logopedy? - niepokojące są zmiany anatomiczne w budowie narządów mowy;
TERAPIA LOGOPEDYCZNA. Gabinet logopedyczny czynny : - poniedziałek 7.45-15.30 - wtorek - 10.00-15.30 - środa - 9.45-15.30 - czwartek - 12.30-15.30 - piątek - 10.30-15.30 Konsultacje dla rodziców w dniach
Bardziej szczegółowoLogopedia zajmuje się kształtowaniem prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniem mowy w wypadku jej braku lub utraty 1.
Logopedia zajmuje się kształtowaniem prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniem mowy w wypadku jej braku lub utraty 1. Za Leonem Kaczmarkiem pragnę przytoczyć dwanaście przykazań logopedycznych
Bardziej szczegółowoEWA GACKA, EWELINA ZAJĄC
Interdyscyplinarne Konteksty Pedagogiki Specjalnej NUMER 14/2016 EWA GACKA, EWELINA ZAJĄC Uniwersytet Łódzki Recenzja programu multimedialnego Bambikowe logoprzygody firmy edukacyjnej Moje Bambino 1 Na
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I TERAPII LOGOPEDYCZNEJ. W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie
PROGRAM PROFILAKTYKI I TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY W BĄDKOWIE Opracowanie: Katarzyna Moraczewska-Nowak, logopeda SPIS TREŚCI: 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoLogopedyczny program multimedialny Bambikowe Logoprzygody. - wsparcie w terapii i stymulowaniu rozwoju mowy i języka dziecka
Logopedyczny program multimedialny Bambikowe Logoprzygody - wsparcie w terapii i stymulowaniu rozwoju mowy i języka dziecka Zawartość produktu Estetyczne opakowanie Pendrive z oprogramowaniem Słuchawki
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia. Lp. Produkt/asortyment cechy, przeznaczenie, cel dydaktyczny Ilość 1 zestaw logopedyczny zawierający:
RGM.21.4.18 Zał. 1.2 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Część 2: Terapia logopedyczna Lp. Produkt/asortyment cechy, przeznaczenie, cel dydaktyczny Ilość 1 zestaw logopedyczny zawierający: 1.1
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu WydziałZamiejscowy KA AFM obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014 Kierunek studiów: Pedagogika
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA MOWY DZIECKA UPOŚLEDZONEGO UMYSŁOWO W STOPNIU LEKKIM (RODZAJE ZABURZEŃ, FORMY PRACY NA LEKCJI I W GRUPIE)
CHARAKTERYSTYKA MOWY DZIECKA UPOŚLEDZONEGO UMYSŁOWO W STOPNIU LEKKIM (RODZAJE ZABURZEŃ, FORMY PRACY NA LEKCJI I W GRUPIE) CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Zajęcia z uczniem z wadą wymowy (nie realizowanie głosek dentalizowanych:
Bardziej szczegółowoSŁOWNIK LOGOPEDYCZNY
SŁOWNIK LOGOPEDYCZNY artykulacja: określone zjawiska fonetyczne dzięki którym wymawiane dźwięki stają się głoskami; o ostatecznym kształcie i jakości głosek decyduje układ narządów mowy względem siebie.
Bardziej szczegółowo