PROGRAM PROFILAKTYKI I TERAPII LOGOPEDYCZNEJ. W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie
|
|
- Bronisław Duda
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PROGRAM PROFILAKTYKI I TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie ZESPÓŁ SZKOLNO-PRZEDSZKOLNY W BĄDKOWIE Opracowanie: Katarzyna Moraczewska-Nowak, logopeda
2 SPIS TREŚCI: 1. Wstęp 3 2. Założenia programowe i cele pracy logopedycznej Procedury osiągania celów etapy realizacji programu Ramowy program terapii logopedycznej - korekcja wybranych wad wymowy. Sygmatyzm... Rotacyzm. Kappacyzm, gammacyzm Mowa bezdźwięczna Ewaluacja Literatura Załączniki do programu. 9. Scenariusze zajęć. 2
3 1. Wstęp Mowa w dużej mierze wpływa na ogólny rozwój dziecka i jego osiągnięcia w nauce. Stanowi narzędzie w zdobywaniu informacji, pozwala na wyrażanie swoich myśli, opinii, odczuć. Obecnie coraz więcej dzieci w wieku przedszkolnym trafia do logopedy, choć problemy logopedyczne mają swe źródło często już w okresie niemowlęcym, mają wiele głębszych przyczyn. Rodzice często nie zdają sobie sprawy jak ogromną rolę w procesie kształtowania mowy dziecka odgrywają oni oraz najbliższe otoczenie - są przecież pierwszymi nauczycielami mowy poprzez wspólne zabawy, czytanie książeczek, opowiadanie i śpiewanie piosenek. Istotne znaczenie w zakresie wspomagania i rozwoju mowy ma także działanie nauczyciela pracującego z dzieckiem w przedszkolu, gdzie zabawa stanowi dominujący sposób nauki. Jest ona kluczem do poznawania nowych słów, ćwiczy oddech, głos, słuch i wymowę. Dziecko poprzez zabawę doskonali formy gramatyczne, tym akcent, melodię i rytm mowy. Poprzez zabawę możemy stymulować rozwój wszystkich funkcji, od których zależy prawidłowy rozwój mowy. Wyniki badań pedagogicznych, a także moja własna obserwacja dowodzą, że rozwój mowy dzieci w wieku przedszkolnym jest bardzo zróżnicowany, u wielu dzieci występuje oprócz wad wymowy, opóźniony rozwój wymowy lub niechęć do mówienia, zaburzenia słuchu fonematycznego, analizy i syntezy słuchowej. Występowanie tych zaburzeń ma istotny wpływ na przebieg procesu nauczania w okresie wczesnoszkolnym, za słuszne więc uważam, aby położyć szczególny nacisk na profilaktykę oraz terapię logopedyczną od najwcześniejszych lat dziecka. Prawidłowe określenie rozwoju mowy, istniejących problemów, nieprawidłowości przez rodzica, a dalej nauczyciela w przedszkolu czy w końcu logopedę, a następnie zaoferowanie odpowiedniej pomocy dziecku, wprowadzenie dodatkowych zabaw, ćwiczeń stymulujących rozwój mowy dziecka, wpłyną w kluczowym stopniu na lepszy start w okresie podjęcia nauki szkolnej. 3
4 2. Założenia programowe i cele pracy logopedycznej Zajęcia logopedyczne organizuję dla dzieci z zaburzeniami mowy, które powodują zaburzenia komunikacji językowej oraz utrudniają naukę, prowadzę w naszej szkole indywidualnie lub grupowo. Natomiast profilaktyka logopedyczna wpisana jest również w pracę nauczycieli przedszkola, oddziałów przedszkolnych, których działania staram się wspierać na bieżąco jako logopeda. Do zadań logopedy należy więc w szczególności: 1) przeprowadzanie badań wstępnych, w celu ustalenia stanu mowy uczniów; 2) diagnozowanie logopedyczne oraz organizowanie pomocy logopedycznej: 3) prowadzenie terapii logopedycznej indywidualnej i w grupach dzieci, u których stwierdzono nieprawidłowości w rozwoju mowy głośnej: 4) organizowanie pomocy logopedycznej dla dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu przy ścisłej współpracy z nauczycielami, 5) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno pedagogicznej dla dzieci, rodziców i nauczycieli; 6) wspieranie działań wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli. Program niniejszy jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego, która w zakresie wspomagania rozwoju mowy zakłada, że dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej:,,1) zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym; 2) mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji; 3) uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach; 4) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach. Program ten skierowany jest do dzieci w wieku 3-4 lat z Przedszkola Samorządowego oraz 5-6 letnich z oddziałów przedszkolnych w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Bądkowie. Zakłada on współpracę z nauczycielami, rodzicami, laryngologiem, ortodontą, lekarzami innych specjalności (porady dla nauczycieli i rodziców, konsultacje, zgłaszanie problemów logopedycznych), poradnią psychologiczno-pedagogiczną. Materiały zawarte w programie powinny być wprowadzone na zajęciach logopedycznych oraz częściowo wykorzystane podczas zajęć w przedszkolu i pracy dziecka w domu celem rozszerzenia i 4
5 przedłużenia procesu terapii i profilaktyki logopedycznej. Każdy nauczyciel w przedszkolu otrzyma zestaw materiałów logopedycznych przeznaczony do codziennych ćwiczeń. Zajęcia odbywają się terenie przedszkola lub szkoły w gabinecie logopedycznym ( za zgodą rodziców). W zajęciach uczestniczą dzieci 3-6 letnie, trwają 60 minut w tygodniu w podzielonych, krótszych cyklach- w zależności od wieku i możliwości dziecka. Program realizowany jest w formie zajęć indywidualnych lub grupowych do 4 dzieci. Każde z dzieci będzie prowadzić teczkę, w której będą gromadzone materiały do ćwiczeń w domu. Codzienne ćwiczenia z rodzicem są niezbędne do uzyskania pożądanego efektu logopedycznego. Cele główne terapii logopedycznej: 1. Wykrywanie i usuwanie wad wymowy. 2. Kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń. 3. Stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy. 4. Doskonalenie mowy już ukształtowanej. 5. Wdrażanie do praktycznego wykorzystania nawyków poprawnej wymowy przyswojonej w toku ćwiczeń. Cele szczegółowe: - wykształcenie i utrwalanie umiejętności dojrzałego sposobu połykania, - nauczenie i utrwalenie właściwego toru oddechowego, - usprawnianie motoryki narządów mowy, - rozwijanie percepcji słuchowej przez kształcenie wrażliwości słuchowej, różnicowania dźwięków otoczenia, - wyrabianie poczucia rytmu, - bogacenie słownictwa związanego z najbliższym otoczeniem dziecka, - rozwijanie mowy zdaniowej i opowieściowej, - kształcenie umiejętności słuchania, - rozwijanie i doskonalenie artykulacji, - podnoszenie sprawności w zakresie motorki dużej i małej. Treść, formy, metody zajęć logopedycznych muszą być maksymalnie dostosowane do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka i skierowane na wyeliminowanie wykrytych w mowie nieprawidłowości. Zajęcia te organizowane są w atmosferze życzliwości, zaufania, zrozumienia i konsekwencji. W pracy z dzieckiem wychodzi się od treści znanych i łatwych. Podstawową pracy są ćwiczenia w formie zabaw i gier. 5
6 Na jakość i skuteczność działań terapeutycznych wpływają: - odpowiedni dobór metod i środków, - systematyczność wykonywania ćwiczeń, - indywidualne podejście do problemu, - atmosfera zajęć, - sprawna organizacja zajęć, - stopniowanie trudności, - rozpoczynanie od czynności łatwych, - kompleksowe podejście do problemu logopedycznego. Program zakłada ścisłą współpracę z wychowawcą grupy, pedagogiem, rodzicem polegającą głównie na instruowaniu o sposobie korekcji mowy, pokazie ćwiczeń, informowanie o postępach dzieci. Przewidywane osiągnięcia dzieci: Po zakończonym cyklu zajęć dziecko potrafi: prawidłowo gospodarować oddechem, stosować prawidłowy tor oddechowy; wykonywać precyzyjnie wskazane ruchy językiem, ustami, policzkami, żuchwą i podniebieniem; prawidłowo połykać; reagować na bodźce słuchowe, różnicować dźwięki otoczenia, wykazywać wrażliwość słuchową, wykazywać poczucie rytmu; poprawnie artykułować głoski z zasobu fonologicznego zgodnego z wiekiem; nazywać przedmioty, zjawiska i czynności znajdujące się lub dziejące się w najbliższym otoczeniu oraz rozumieć ich znaczenie; budować zdania proste i rozwijać je; wypowiadać się na bliskie dziecku tematy; rozumieć i pamiętać treści słuchanych opowiadań, itp. 3. Procedury osiągania celów: Etapy realizacji programu W programie wyróżniono trzy etapy jego realizacji. 6
7 I etap Przeprowadzenie diagnozy logopedycznej dzieci uczęszczających do oddziałów przedszkolnych i przedszkola. Celem diagnozy logopedycznej jest ustalenie: - nieprawidłowo realizowanych głosek oraz sposobu ich wymowy, - przyczyn wadliwej artykulacji, - wpływu wady na przebieg procesu porozumiewania się, - rodzaju wady i jej wpływu na funkcjonowanie dziecka. Proces diagnozy logopedycznej przebiega według określonego schematu i ulega modyfikacjom w zależności od rodzaju zaburzenia: 1.Badania wstępne - wywiad - obserwacja - orientacyjne badanie mowy 2. Badania podstawowe - badanie rozumienia - badanie mówienia - badanie czytania i pisania 3. Badania uzupełniające - badanie stanu i sprawności narządów mowy w obrębie jamy ustnej (budowa języka, podniebienia, stan uzębienia i zgryz), jamy gardłowej i nosowej - badanie stanu i funkcjonowania narządu słuchu: badanie słuchu fonematycznego orientacyjne badanie słuchu badanie pamięci słuchowej 4. Badania specjalistyczne (wg potrzeb) - laryngologiczne - ortodontyczne - psychologiczne - pedagogiczne - audiologiczne - neurologiczne Badania wstępne i podstawowe mają na celu wyodrębnienie problemu. Badania uzupełniające pozwalają na ustalenie przyczyny wady wymowy. Z kolei badania specjalistyczne służą uzupełnieniu danych zebranych w badaniu podstawowym i 7
8 uzupełniającym oraz rozpoczęciu leczenia, gdy zachodzi taka konieczność. Brak leczenia często uniemożliwia terapię logopedyczną. Podczas badania wskazana jest obecność rodzica, która zapewnia dziecku poczucie bezpieczeństwa, a jednocześnie pozwala na bezpośrednie przekazanie rodzicowi informacji o rozwoju mowy dziecka, wskazówek do pracy z dzieckiem w domu i ewentualnym zakwalifikowaniu do terapii logopedycznej. Kwalifikowanie dzieci do zajęć logopedycznych odbywa się po konsultacji z wychowawcą i zapoznaniu się z orzeczeniami psychologiczno pedagogicznymi oraz wynikami badań specjalistycznych. II etap Kolejnym elementem programu jest szkolenie dla rodziców. W czasie spotkania rodzice poznają ogólne zagadnienia profilaktyki logopedycznej i konsekwencje zaniedbań ze szczególnym uwzględnieniem sposobu połykania i oddychania. Następnie należy zapoznać rodziców z ogólnymi wynikami badań dzieci w przedszkolu, omówić najczęściej występujące zaburzenia i utrudnienia rozwoju mowy oraz wskazać właściwe drogi postępowania. Zainteresowanym rodzicom udzielane są indywidualne konsultacje. III etap Jednocześnie realizowany jest następny etap programu, czyli cykl zajęć, w czasie których rozwija się poszczególne funkcje związane z mówieniem, a także stymuluje się prawidłowy rozwój mowy i koryguje istniejące nieprawidłowości wymowy. W czasie zajęć rozwijane i kształcone będą m.in. umiejętności prawidłowego oddychania i połykania oraz umiejętności motoryczne w zakresie motoryki dużej i małej, artykulacyjnej, funkcje słuchowe, umiejętności językowe w zakresie wymowy, systemu leksykalnego, fleksyjnego i składniowego. IV etap Ostatnim elementem programu jest dokonanie ewaluacji. Po zakończeniu cyklu zajęć z dziećmi, osoba prowadząca przeprowadza powtórne badanie logopedyczne wśród dzieci, u których stwierdzono niewłaściwe funkcje związane z mówieniem oraz zburzenia lub opóźnienia mowy (badanie dotyczy tylko nieprawidłowo funkcjonującej sfery). Analizowane są też ankiety wypełnione rodziców po spotkaniach z logopedą i po zakończeniu zajęć, w których rodzice wypowiadają się na temat zasadności prowadzenia profilaktyki i terapii logopedycznej w przedszkolu, oddziałach przedszkolnych oraz oceniają jej efekty. 8
9 Ramowy program terapii lgopedycznej Cele ogólne: - kształcenie, rozwijanie i doskonalenie umiejętności komunikowania się z otoczeniem; - stymulacja rozwoju językowego uczniów z uwzględnieniem wszystkich aspektów mowy (wymowa, słownictwo, strona gramatyczna i stylistyczna). Cele szczegółowe: - kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej, gramatycznej; - stymulowanie opóźnionego rozwoju mow; - doskonalenie wymowy już ukształtowanej; - wdrażanie do praktycznego wykorzystania nawyków poprawnej wymowy przyswojonej w toku ćwiczeń; - wdrażanie dzieci do obcowania z literaturą i sztuką oraz twórczej aktywności słownej. 1. Diagnoza logopedyczna. 2. Ćwiczenia przygotowujące artykulatory do wywoływania zaburzonych głosek: - Ćwiczenia oddechowe; - Ćwiczenia narządów artykulacyjnych; - Ćwiczenia emisyjno głosowe; - Ćwiczenia stymulujące rozwój słuchu fonemowego. 4. Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną: - Ćwiczenia ortofoniczne; - Ćwiczenia i zabawy z muzyką - logorytmika; - Ćwiczenia stymulujące ogólny rozwój dziecka (rozwijanie słownictwa czynnego i biernego; koordynacji wzrokowo- słuchowo- ruchowej, pamięci, myślenia, orientacji przestrzennej); - Kształtowanie twórczej aktywności słownej dziecka poprzez tworzenie swobodnych tekstów, rymowanek; - Wyrabianie u dzieci umiejętności posługiwania się poprawną polszczyzną. 3. Ćwiczenia właściwe z zakresu korekcji wad wymowy w przypadku zaburzeń artykulacji: -Wywołanie w izolacji prawidłowej artykulacji zaburzonej głoski; -Utrwalenie wywołanego dźwięku w izolacji, w sylabach i wyrazach we wszystkich pozycjach (w nagłosie, śródgłosie, wygłosie) i sąsiedztwach fonetycznych, a także 9
10 wykorzystując zdania, krótkie teksty i różnorodny materiał językowy (wiersze, piosenki, wyliczanki, powiedzenia); -Automatyzacja wywołanego dźwięku w mowie spontanicznej wypracowanie umiejętności autokontroli i autokorekcji. Metody stosowane w procesie oddziaływań profilaktycznych, terapeutycznych: słuchowe; wzrokowe; dotyku i czucia skórnego; wyjaśniania; mechaniczne; fonetyczne; językowe; naśladownictwa. Formy pracy na zajęciach logopedycznych: I. Ćwiczenia logopedyczne: 1. Ćwiczenia oddechowe: - wdech przez nos, wydech ustami, - unoszenie rąk w górę podczas wdechu, spokojne opuszczanie rąk przy wydechu, - wykonywanie wdechu i zdmuchiwanie świeczki (powoli, szybko) na wydechu, - wykonanie wdechu wymawiając s z jednakową głośnością, - wykonanie wdechu wymawiając s raz ciszej, raz głośniej, - wykonanie wdechu dmuchając na skrawek papieru (odchylenie papieru musi być cały czas jednakowe), - wydmuchiwanie baniek mydlanych przez słomkę, - zdmuchiwanie płomyka świecy przy zwiększanej stopniowo odległości, - dmuchanie na kłębuszki waty, papierowe kulki, piłeczki, - nadmuchiwanie balonów, - gra na organkach, trąbce, gwizdku. 2. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych usprawnianie właściwego funkcjonowania narządów mowy, wywoływanie głosek w izolacji, utrwalanie ich poprawnej realizacji w sylabach, logotomach, wyrazach, zdaniach z nasileniem głoski ćwiczonej. ~ ćwiczenia języka: - gwałtowne wysuwanie i wsuwanie języka w głąb jamy ustnej, zlizywanie z talerzyka miodu, 10
11 - kląskanie językiem o podniebienie twarde, - dotykanie czubkiem języka na zmianę dolnych i górnych zębów przy silnie opuszczonej żuchwie, - unoszenie czubka języka do wałka dziąsłowego, - wysuwanie języka na górną wargę, - odklejanie chrupki od wałka dziąsłowego, - głośne wymawianie głoski,,a z jednoczesnym unoszeniem języka do wałka dziąsłowego, - kilkakrotne uderzanie czubkiem języka o wałek dziąsłowy, - lizanie podniebienia przy otwartych ustach, - wypychanie językiem policzków. ~ćwiczenia warg: - szybkie zmienianie układu ust uśmiech - ryjek, - utrzymywanie na wargach zwiniętych w ryjek kółeczka z cienkiego drucika, podczas wykonywania ćwiczeń manualnych (chodzi o odwrócenie uwago od wykonywanego ruchu warg, by ćwiczona czynność wykonywana była automatycznie), - wykonywanie ruchów imitujących gwizdanie i cmokanie, - zakładanie wargi dolnej na górną i odwrotnie, - dmuchanie przez wargi ułożone w kształt dziobka i z zębami górnymi na dolnej wardze, - parskanie, - półuśmiech-odciąganie na przemian kącików warg, - nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza ustami lub nosem. ~ćwiczenia podniebienia miękkiego: - wdychanie i wydychanie powietrza przez nos, - wypowiadanie sylaby apa z przedłużeniem momentu zwarcia warg, - wypowiadanie sylab ap, op, ep, yp, up z przedłużeniem zwarcia warg, - ćwiczenia z rurką (przenoszenie kawałków papieru), - ziewanie. ~ćwiczenia żuchwy: - opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze, - wykonywanie ruchów poziomych, raz z wargami rozchylonymi, raz z zamkniętymi, - ruchy do przodu i do tyłu. 3. Ćwiczenia emisyjno głosowe: Wyrabianie właściwej tonacji, kierowanie głosu na maskę, ćwiczenia umiejętności modulowania siły głosu i prawidłowego brzmienia głosek w sylabach, wyrazach, zdaniach, naśladowanie głosów: 11
12 - próby wymowy poszczególnych bądź niektórych samogłosek na różnej tonacji, - ćwiczenia na wyrazach dźwiękonaśladowczych ( muuu..., chał chał..., pi pi..., itp.), 4. Ćwiczenia słuchu fonematycznego (usprawnianie odbioru bodźców akustycznych, rozpoznawanie wrażeń słuchowych, ćwiczenia poczucia rytmu, rozróżnianie głosek dobrze i źle wypowiedzianych): - wyróżnianie wyrazów w zdaniu; - wyróżnianie sylab w wyrazie, np. za pomocą klaskania (jedna sylaba- jedno klaśnięcie), - dzielenie wyrazów na sylaby; - wyróżnianie głosek w wyrazach- najpierw na początku wyrazu, potem na końcu i w środku; - wymyślanie rymujących się wyrazów; - układanie kilku wyrazów w kolejności od najkrótszego do najdłuższego; - rysowanie przedmiotów zaczynających się (kończących, lub mających w środku) na daną głoskę; - słuchanie (czytanie) wierszy, w których występuje jak najwięcej dźwięków do naśladowania. (np. Lokomotywa, Ptasie radio, Kotek ); - dobieranie w pary wyrazów, które różnią się tylko jedną głoską (koza- kosa, mama- dama, tata- data, pije- bije, Ala- Ola); - podkreślanie czerwoną kredką wyrazów, które "syczą", a niebieską, tych, które "szumią" (sok, puszka, szachy, postój, proszek, ser); -rozpoznawanie głosów zwierząt zarejestrowanych na płycie CD; - słuchowa analiza podanego rytmu i ruchowe jego odtwarzanie poprzez wyklaskiwanie, wystukiwanie, wytupywanie; - graficzne odtwarzanie wysłuchanego rytmu (rysowanie kropek lub linii); - rytmiczne wypowiadanie treści krótkich wierszy (z wyklaskiwaniem); - rozpoznawanie obrazków zaczynających się od tej samej sylaby; -rozpoznawanie obrazków kończących się tą samą sylabą; 4. Ćwiczenia wspomagające terapię logopedyczną: -ćwiczenia ortofoniczne; -ćwiczenia i zabawy z muzyką logo rytmika; -ćwiczenia rozwijające słownik czynny i bierny; -ćwiczenia w zakresie koordynacji wzrokowo słuchowo ruchowej. II) Lingwistyczne: - metoda fonetycznych przekształceń (Seemana); - metoda słów kluczowych i rozpoczynania od nich terapii; - ćwiczenia dykcyjne; III) Pedagogiczne: 12
13 - metoda dobrego startu; - ćwiczenia rytmizujące; - mówienie rytmiczne; - ćwiczenia słuchu muzycznego; IV) Psychologiczne - techniki relaksacyjne; - psychodrama; V) Medyczne (różne środki i zabiegi medyczne). Najczęściej spotykane wady wymowy u dzieci: 1.Sygmatyzm, czyli nieprawidłowa realizacja głosek dentalizowanych: (Ś, Ź, Ć, DŹ, S, Z, C, DZ, SZ, Ż, CZ, DŻ) 2.Rotacyzm, czyli nieprawidłowa realizacja głoski R 3.Kappacyzm, czyli nieprawidłowa realizacja głoski K 4.Gammacyzm, czyli nieprawidłową realizację głoski G 5.Mowa bezdźwięczna, czyli wymawianie głosek dźwięcznych jak ich bezdźwięczne odpowiedniki. Korekcja poszczególnych wad wymowy: 1. Sygmatyzm: Terapia głosek (sz,ż,cz,dż) W praktyce głoski sz, ż, cz, dż najczęściej są zamieniane na ich łatwiejsze odpowiedniki z pozostałych dwóch szeregów, realizowane prawidłowo bądź deformowane (np. sz jest zastępowane przez s przedniojęzykowo-zębowe, ewentualnie prze s realizowane międzyzębowo bądź bocznie; może też być zastępowane przez ś prawidłowo realizowane, przez ś międzyzębowe lub boczne). Najczęstszą przyczyną substytucji głosek szumiących na głoski syczące jest niska sprawność języka. Dziecko ma dużą trudność w uniesieniu czubka języka do wałka dziąsłowego. Może to być związane z małą elastycznością wędzidełka językowego. Dlatego też terapię rozpoczyna się od ćwiczeń w uelastycznianiu wędzidełka i pionizacji języka (tj. od oblizywania językiem podniebienia, górnych zębów i wargi, ostrzenia czubka języka o górne 13
14 siekacze, masowania czubkiem języka wałka dziąsłowego, przy czym należy zwracać uwagę, by ćwiczenia te były wykonywane dokładnie i przy szeroko otwartych ustach). Przykłady ćwiczeń pionizujących język: -ćwiczenia w szybkim powtarzaniu głoski l-l-i-l..., przy szeroko otwartych ustach, -ćwiczenia w szybkim powtarzaniu głosek: t-t-t-t..., d-d-d-d..., n-n-n-n..., z instrukcją, że czubek języka ma uderzać o wałek dziąsłowy (można w tym celu wykorzystać metodę uczulania miejsc artykulacji). Jeżeli dziecko ma z kolei problemy z szerokim ułożeniem języka na podniebieniu (np. nadmierne napięcie mięśniowe), wykonuje się wstępnie ćwiczenia: -żucia brzegów języka włożonych między zęby trzonowe, -unoszenia i opuszczania przedniej i środkowej części języka, podczas gdy jego brzegi ujęte są między zęby trzonowe, -zakładania tzw. szerokiego języka na górną wargę, -sięgania tzw. szerokim językiem do nosa i oblizywania płaszczyzny powyżej górnej wargi. Po wyćwiczeniu umiejętności szerokiego ułożenia języka prosi się dziecko o to, by w trakcie dmuchania przesuwało tzw. szeroki język w głąb jamy ustnej, z jednoczesnym oblizywaniem: wargi, potem zębów aż do wałka dziąsłowego (w tym miejscu powinna się pojawić głoska sz, gdyż jest to właściwe miejsce jej artykulacji). Po wykształceniu umiejętności precyzyjnego wykonania powyższych ćwiczeń przechodzi się do prób wywołania głoski. Zdarza się, że po zastosowaniu tych ćwiczeń wystarczy pokazać dziecku prawidłowy układ artykulacyjny i poinformować je o sposobie tworzenia głosek sz, ż, cz, dż, by ono samo spontanicznie je wypowiedziało. Po uzyskaniu głoski sz pozostałe trzy głoski wywołuje się metodą pokazu prawidłowego układu artykulacyjnego. Po wywołaniu głosek i ustabilizowaniu ich prawidłowej wymowy w izolacji, prowadzi się - zgodnie z podanymi wcześniej zasadami - ćwiczenia utrwalające te głoski w sylabach, wyrazach i zdaniach. Jeżeli zachodzi taka potrzeba należy pracować nad grupą spółgłoskową szcz, a następnie przejść do utrwalania ćwiczonych głosek w mowie spontanicznej (tj. do automatyzacji prawidłowej wymowy). Wywołanie pozostałych głosek dentalizowanych z tego szeregu rozpoczyna się od głoski cz metodą fonetycznych przekształceń, czyli z t dziąsłowego. Dziecku poleca się podnieść czubek języka w okolice wałka dziąsłowego, znacznie zbliżyć zęby do siebie, zaokrąglić usta (jak przy o) i powiedzieć t dziąsłowe. Przy prawidłowym wykonaniu tych poleceń zawsze uzyskuje się głoskę cz. Pozostałe głoski szeregu wywołuje się następująco: -przedłużanie głoski cz pozwala uzyskać sz, 14
15 -głośne wymawianie sz pozwala uzyskać ż, a głośne wymawianie cz pozwala uzyskać dż (wcześniej należy dziecku uświadomić różnicę pomiędzy głoską dźwięczną i bezdźwięczną poprzez przyłożenie jego palców do krtani). Można też etap rozpocząć od wywołania głoski dż. Prosimy dziecko, aby w trakcie wymawiania d dziąsłowego wykonywało ustami następujące ruchy: rozciągania ust w szerokim uśmiechu i ściąganie ich w tzw. ryjek, aż do momentu osiągnięcia głoski dż, potem wywołuje się pozostałe głoski: -przedłużanie głoski dż pozwala uzyskać ż, -z kolei ciche wymawianie głoski ż pozwala uzyskać głoskę sz, -ciche wymawianie głoski dż pozwala uzyskać cz, itd. Terapia wymowy głosek (s,z, c, dz) Najczęściej spotyka się międzyzębową i boczną realizację głosek s, z, c, dz. Dość często przyczyną nieprawidłowej realizacji głosek s, z, c, dz jest niezdolność do wytwarzania rowka w linii środkowej języka, co powoduje, że powietrze wydostaje się z jamy ustnej szerokim strumieniem. W takich sytuacjach ćwiczenia wstępne należy rozpocząć od wytworzenia rowka na języku, co można uzyskać poprzez ćwiczenia dmuchania przez rurkę i do rurki, naukę gwizdania, bądź ćwiczenie dmuchania. Podobnie postępuje się przy sygmatyzmie bocznym, z tą różnicą, że główny nacisk kładzie się na właściwy kierunek strumienia powietrza (tj. w linii środkowej języka, a nie w kierunku bocznych zębów), poprzez wykonywanie ćwiczeń dmuchania na wprost. Pomocą może być też buteleczka po lekarstwie. Podczas wymawiania przedłużonego s przesuwamy wylot buteleczki wzdłuż warg dziecka. Ustalamy w ten sposób miejsce wychodzenia powietrza (słychać głośniejszy szum). Jeśli jest ono zlokalizowane nie na środku, zaczynamy od dmuchania do buteleczki umieszczonej przed środkowymi siekaczami i stopniowo przekształcamy to dmuchanie w sss. Jest to tylko pomoc dodatkowa. Po wykształceniu umiejętności symetrycznego układania języka i prawidłowego kierowania strumienia powietrza, głoski syczące można wywołać w następujący sposób: -s: instruuje się dziecko, by w czasie dmuchania zbliżyło zęby do siebie, rozciągnęło usta w uśmiechu i stopniowo wycofywało język za zęby (logopeda może pomóc dziecku cofnąć język za pomocą sondy lub szpatułki). -poleca się dziecku, aby czubek języka włożyło między zęby, następnie prosi się je, żeby dmuchało przeciągle w linii środkowej (np. na wskazujący palec ustawiony przed ustami),- s; 15
16 -przedłużanie głoski c pozwala uzyskać s, -przedłużone dz pozwala uzyskać z, -ciche wymawianie z w efekcie daje s, więc głośne wymawianie s pozwala uzyskać z. -ciche wymawianie dz daje w efekcie c, a głośne wymawianie c pozwala uzyskać dz, -głoska t wymawiana mocno, przeciągle i z dentalizacją może przekształcić się w głoskę c. Terapia wymowy głosek (ś,ź, ć, dź) Wady głosek środkowojęzykowych (ś, ż, ć, dź) są rzadko spotykane. Mogą one mieć substytuty w postaci s, z, c, dz lub sz,ż, cz, dż, czasem przez t, d, ch. Bywają one też deformowane; wówczas obserwujemy niepełną miękkość, artykulacje boczne lub międzyzębowe. Najważniejszym ćwiczeniem przygotowującym do wywołania tego szeregu jest kształtowanie umiejętności głośnego ssania cukierka, z tym że należy pilnować, by środek grzbietu języka ćwiczącego dziecka całkowicie przylegał do podniebienia twardego. Po wykształceniu umiejętności wznoszenia środka grzbietu języka do podniebienia twardego prosi się dziecko o szybkie powtarzanie ti-ti-ti-ti... (w razie trudności poleca się mu zbliżyć czubek języka do dolnych zębów), z jednoczesnym lekkim przesunięciem czubka języka w kierunku wałka dziąsłowego, aż do uzyskania głoski ć. Pozostałe głoski uzyskuje się następująco: -przedłużenie głoski ć pozwala na uzyskanie ś, -wymawianie głośne głoski ś doprowadza do artykulacji ź, -wymawianie ć z jednoczesnym uruchomieniem wiązadeł głosowych pozwala na uzyskanie głoski dź. -wymawianie szeptem przedłużonego chi i powolne zamykanie ust aż do uzyskania ś. 2. Rotacyzm W obrębie tej wady wymowy wyodrębniamy: Mogirotacyzm - opuszczanie głoski [r]. Pararotacyzm - wymawianie zamiast [r] jakiegoś innego dźwięku, np. [l], [u], [i]. Zniekształcone formy [r] określane są mianem rotacyzmu właściwego. W obrębie rotacyzmu właściwego najczęściej pojawiają się następujące formy wadliwe: -rotacyzm uwularny, inaczej języczkowy (tzw. [r] francuskie) -rotacyzm lateralny (boczny), -labialny (wargowy), 16
17 -welarny (krtaniowy), -faryngealny (gardłowy). Bezpośrednią przyczyną rotacyzmu jest niedostateczna sprawność ruchowa czubka języka lub budowa anatomiczna języka - jeśli jest on zbyt duży i gruby albo też napięcie mięśniowe języka jest wzmożone lub osłabione czy wreszcie wędzidełko językowe jest zbyt krótkie, to wykonanie ruchów koniecznych do wytworzenia prawidłowej głoski [r] nie będzie możliwe. Ponadto wadliwa wymowa dźwięku [r] może być spowodowana obniżonym poziomem słuchu, opóźnionym rozwojem ruchowym i umysłowym oraz oddziaływaniem nieprawidłowego wzoru wymowy osób z otoczenia dziecka, a także słabą zdolnością dziecka do koncentrowania uwagi na dźwiękach mowy. W większości przypadków rotacyzmu prowadzi się ćwiczenia wstępne, których celem jest doprowadzenie do wibracji czubka języka. Do podstawowych ćwiczeń języka należą: -Rozciąganie języka leżącego swobodnie w jamie ustnej tak, aby jego boki dotykały zębów trzonowych, a następnie wysuwanie szerokiego języka. -Układanie szerokiego języka i wykonywanie wdechów i wydechów przy lekko rozchylonych wargach. -Ujmowanie brzegów języka między zęby trzonowe i unoszenie jego czubka do wałka dziąsłowego. -Unoszenie szerokiego języka za górne zęby. -Kląskanie językiem. -Liczenie górnych, a następnie dolnych zębów. -Masaż języka przez wysuwanie go i wsuwanie przez lekko zbliżone zęby. -Zdmuchiwanie skrawków papieru z czubka języka. -Szybkie i delikatne wymawianie dziąsłowych głosek [t] i [d] oraz [t] [d] [n] przy znacznym otwarciu ust. Wywołanie głoski r lub dochodzenie do prawidłowego jej artykułowania osiąga się przez zastosowanie różnych sposobów: Naśladowanie - opiera się na świadomych próbach dziecka dojścia do artykulacji pozwalającej wypowiedzieć głoskę r identycznie brzmiącą z usłyszaną od rodziców lub logopedy. Stosuje się tu wiele kompleksów dźwiękonaśladowczych (np.: kra, kra, kra, wrrr, wrrr, prrr, prrr, frrru, frrru, itp.). Naśladowanie połączone z mechanicznym oddziaływaniem, to kolejny sposób dochodzenia do prawidłowej artykulacji r. Pomoc mechaniczną logopeda stosuje jako uzupełnienie wspomagające. Po objaśnieniu dziecku, co należy zrobić, aby wypowiedzieć potrzebną głoskę, prosi o jej realizację. Gdy 17
18 zauważymy, że dziecko nie potrafi skierować końca języka do górnych dziąseł, a brak tego ruchu zniekształca głoskę, logopeda pomaga dziecku; stosując szpatułkę lub inne specjalistyczne aparaty mechaniczne. Propozycja Tarkowskiego Z. (1993 r.) uwzględnia równoczesne zastosowanie dwu rodzajów postępowania. Pierwszy, wyjściowy sposób, oparty jest na wykorzystaniu naturalnego odruchu parskania, tj. próbie wywołania r-dwuwargowego (prr furmańskie ) i wprowadzeniu go do wypowiedzi dziecka jako substytutu głoski r np.: - prr (r dwuwargowe) + adio = prr-adio (radio). - prr (r dwuwargowe) + anie = prr-anie (pranie) - prr (r dwuwargowe) + ano = prr-ano (rano) - prr (r dwuwargowe) + aca = prr-aca (praca), itd. Jednocześnie rozpoczynamy ćwiczenia komplikujące odruch parskania przez wprowadzenie między wargi czubka języka, który powinien uczestniczyć w parskaniu: rozpoczynamy próby uzyskania r standardowego w drodze płynnego przeroszenia wibrującego czubka języka z pozycji międzywargowej wibracji do pozycji górnych siekaczy, dziąsła lub podniebienia aż do uzyskania znormalizowanego r. Ćwiczenia mechaniczne. Ta droga okazuje się często konieczna w przypadku złożonego lub utrwalonego przez wiele lat rotacyzmu. Prosimy dziecko o szybkie wypowiadanie serii głosek ddddd, a jednocześnie przeszkadzamy mu w tym, wykonując energiczny ruch wahadłowy pod czubkiem języka osadzoną na szpatułce gumową częścią smoczka (gryzaczka). A oto konkretne, szczegółowe ćwiczenia zmierzające do wywołania głoski r : -Podnosimy rozluźniony język do podniebienia twardego i lekko dotykamy go, po czym nabieramy dużo powietrza przez nos, a wydychamy szybko i mocno przez usta. Silne uderzenie strumienia wydychanego powietrza może spowodować, że czubek języka zacznie drgać porwany niejako siłą strumienia wydychanego powietrza. -Przy dość szeroko otwartych ustach przyciskany przednią część języka do górnych zębów (siekaczy i kłów), co uniemożliwi wypływ powietrza, przy czym logopeda lub samo dziecko dotyka palcem brzegu języka od spodu. Nabieramy powietrza przez nos i silnie wydychamy przez usta. Silny strumień powietrza wydechowego spowoduje, że palec zostanie wypchnięty, a czubek języka ześlizgnie się po wałku dziąsłowym i zacznie wibrować. -Wymawiamy lekko i delikatnie sylaby [te-de], przy czym podczas wymowy głoski [d] (dziąsłowej) czubek języka powinien stykać się z dziąsłami; samogłoski zaś są tworzone bardzo cicho i krótko. Stale pamiętamy o tym, aby język był rozluźniony i szeroki. 18
19 -W czasie tworzenia pomocniczego dźwięku [l] szybko poruszamy palcem wskazującym pod czubkiem języka dziecka: język musi być rozluźniony, policzki przyciśnięte, w czasie przedłużania dźwięku pomocniczego [ź] opuszczamy energicznie szczękę dolną. Innym, trudniejszym sposobem jest potrącanie palcem wędzidełka podjęzykowego w czasie wymawiania [ź]. -Przekształcanie [r] z dziąsłowego [d]: język musi być luźny, szeroki, uniesiony wysoko i napięty w tylnej części. Głoska pomocnicza [d] musi być tworzona lekko i delikatnie, aby mogła być przekształcona w [r],przy czym należy pamiętać o odpowiednim otwarciu ust oraz silnym wydechu z intencją wprawienia w wibrację czubka języka, aby doprowadzić do wytworzenia [r], zbliżonego brzmieniowo do naturalnego r. -Wymawiamy połączenia [teda] najpierw w tempie wolnym, a następnie coraz szybciej, przy czym [e] wymawia się krótko i delikatnie, natomiast [a] z naciskiem i przedłużeniem. Wskutek tego postępowania otrzymamy sylabę [tra] z dźwiękiem [r) zbliżonym do prawidłowego [r]. -Powtarzamy w szybkim tempie połączenia [tdt - tdt]... oraz [dtd - dtd]... z tym, że dźwięk [t] ma być tworzony energicznie i z ekspresją, natomiast [dj bardzo delikatnie. W podobny sposób można również wymawiać połączenia [bda, bdo, bdu] z możliwie najkrótszym i delikatnym [d]. -W połączeniu [deda] [e] wymawiamy krótko i bez ekspresji, natomiast [a] długo i z przyciskiem. Następnie utrwalamy [r] w sylabach [dra, dro, dru, dra, dry] oraz w wyrazach: [drabina, droga-, drut] itp. -W miejscu, gdzie powinna występować głoska [r], wstawiamy podwójne [dd], wymawiając np. [bddat] brat, [bddanie] pranie, [tddawa] trawa, itd -Wymawiamy najpierw szeptem i bardzo swobodnie [t]... [d]..., a następnie [t], [d], [n] z wyraźną pauzą między [t, d] a [n]. Następnie wymawia się takie wyrazy, jak np. [trava], [trepy], w których zamiast [r] będzie wstawiony dźwięk [d], przy czym nagłosowe [t] w tych wyrazach powinno być wyróżnione, a [d] nieco słabsze, jednakże obydwa dźwięki tworzymy przy maksymalnie ograniczonych ruchach języka. Jeśli dziecko umie wymawiać prawidłowo ćwiczone wyrazy w tempie wolnym, przechodzimy do coraz szybszego wymawiania, zbliżając się tym sposobem coraz bardziej do prawidłowego [r]. -W pracy z małymi dziećmi stosuje się często metodę polegającą na wstawianiu przed [d] delikatnego, krótkiego [e]. I tak, ćwicząc [ed, ed, ed]. Powstaje przy tym jednouderzeniowe [r], które można od razu ćwiczyć w nagłosie (na początku słowa) wypowiadanie wyrazów zachowując następującą kolejność samogłosek, występujących po [r): [a, e, y, u, o], a więc [rak, ryk, ruch, rok]. 19
20 Ważne i zasadnicze znaczenie ma dobór wyrazów do ćwiczeń logopedycznych. Skorygowanego dźwięku [r] nie staramy się wymawiać w izolacji, lecz łączymy go początkowo z głoskami zwartymi bezdźwięcznymi,: -Głoska [r] występuje po spółgłoskach według kolejności: [p, b, t, d, k, g, x, m, f, v, ś, s; z, ś, ź] w nagłosie (na początku) i w śródgłosie (wewnątrz wyrazu); -Głoska [r) występuje w sąsiedztwie samogłosek [a, e, y, u o], które ma znaczenie wówczas, - gdy [r] znajduje się w nagłosie wyrazu; -Oprócz głoski [r] występują jej najczęściej spotykane substytucje: [r] oraz [1], [1'], [r] oraz [i], [r] oraz [1] i [j], [r] oraz [u]. -Głoska [r] występuje dwu- lub trzykrotnie: dwukrotnie [r] oraz [~], dwukrotnie [r] oraz [l], dwukrotnie [r], trzykrotnie [r]. Celem zautomatyzowania artykulacji głoski r stosuje się metodę powtórzenia odtwórczego, samodzielnego nazywania przedmiotów na obrazkach. Wskazane są zadania naprowadzające. dziecko na poszukiwanie wyrazów zawierających utrwalaną głoskę r. Wielce pomocna okazuje się tu również praca nad analizą i syntezą dźwiękową. Końcowym etapem postępowania logopedycznego jest kształtowanie u dziecka umiejętności i nawyku bezbłędnego używania głoski r we wszystkich sytuacjach językowego porozumiewania się. W czasie zajęć należy przechodzić od wyrazów do tekstów, stosować różne formy i rodzaje ćwiczeń słownych, wykorzystywać ćwiczenia twórcze, dobierać materiał bogaty w utrwalaną głoskę, a w końcowym stadium minimalizować tę zasadę na rzecz powrotu do tekstu normalnego i spontanicznie prowadzonego dialogu. 3. Kappacyzm (k) i gammacyzm (g): Wśród nieprawidłowości w wymowie głosek k i g wyróżnia się: Kappacyzm właściwy i gammacyzm właściwy - deformacja głosek k i g, która jest wynikiem zwarcia krtaniowego, w rezultacie którego powstają brzmienia zbliżone do k, g. Parakappacyzm i paragammacyzm ( występujące najczęściej w mojej praktyce logopedycznej) jest to zamiana zwartych tylnojęzykowych k, ki, g, gi na zwarte zębowe t, ti, d, di lub h zjawisko to występuje jako etap przejściowy w procesie kształtowania i 20
Plan terapii logopedycznej. Cele terapii logopedycznej
Plan terapii logopedycznej Cele terapii logopedycznej 1. Usuwanie wad i zaburzeń mowy. 2. Kształtowanie prawidłowej mowy pod względem gramatycznym, fonetycznym, leksykalnym. Zadania w zakresie terapii
Bardziej szczegółowoPROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ
PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ W PUBLICZNEJ SZKOLE PODSTAWOWEJ W KRZAKACH Cele ogólne planu pracy: artykulacji oraz ich koordynacji); nie umiejętności poprawnej artykulacji wszystkich głosek; Cele szczegółowe:
Bardziej szczegółowoInformator logopedyczny dla nauczycieli
Informator logopedyczny dla nauczycieli Należy do dobrego wychowania dzieci, ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy, ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale, wyraźnie i często wymawiać. I to będzie
Bardziej szczegółowoOpracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka
PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W GŁOJSCACH NA ROK SZKOLNY 2015/2016 W RAMACH POMOCY PSYCHOLOGICZNO- PEDAGOGICZNEJ Opracowała : mgr Elżbieta Książkiewicz-Mroczka
Bardziej szczegółowoTERAPIA WAD WYMOWY ORAZ ĆWICZENIA WSPOMAGAJĄCE ARTYKULACJĘ
TERAPIA WAD WYMOWY ORAZ ĆWICZENIA WSPOMAGAJĄCE ARTYKULACJĘ Terapia logopedyczna obejmuje: usuwanie zaburzeń mowy, przywracanie mowy w przypadku jej utraty, nauczanie mowy, która się nie wykształciła, wyrównywanie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI LOGOEPDYCZNEJ SZKOŁA POPRAWNEJ WYMOWY
Szkoła PODSTAWOWA NR 1 W BRODNICY PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOEPDYCZNEJ SZKOŁA POPRAWNEJ WYMOWY CELE LOGOPEDYCZNE: 1. Stymulowanie rozwoju mowy i języka tak, aby wszystkie dzieci osiągnęły: sprawność strony
Bardziej szczegółowoPROGRAM PRACY Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU:
PROGRAM PRACY a1 Z UCZNIEM/UCZENNICĄ NA ZAJĘCIACH Z TERAPII LOGOPEDYCZNEJ NOWA JAKOŚĆ EDUKACJI W PYSKOWICACH REALIZOWANY W RAMACH PROJEKTU: WYRÓWNYWANIA SZANS EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Z GRUP O UTRUDNIONYM
Bardziej szczegółowozestaw ćwiczeń języka przygotowujących do prawidłowej artykulacji głoski r
zestaw ćwiczeń języka przygotowujących do prawidłowej artykulacji głoski r Wymawianie głoski r stanowi największy problem zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłym życiu. Jej artykulacja jest trudna. Głoska
Bardziej szczegółowo1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek.
ZAPRASZAM ZAPRASZAM 1.Klasyfikacja głosek języka polskiego. 2.Układ narządów artykulacyjnych przy wymowie wybranych głosek. 1. Głoski języka polskiego możemy podzielić na dwie podstawowe grupy: - Samogłoski
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY LOGOPEDY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH
PLAN PRACY LOGOPEDY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH ROK SZKOLNY 2015/2016 PLAN PRACY LOGOPEDY ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W SIEMIANOWICACH ŚLĄSKICH Zgodnie z: Rozporządzeniem MEN z dnia 30 kwietnia
Bardziej szczegółowologopedia to nauka o kształtowaniu się prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniu mowy w przypadku jej braku lub utraty ( I.
logopedia to nauka o kształtowaniu się prawidłowej mowy, usuwaniu wad wymowy oraz nauczaniu mowy w przypadku jej braku lub utraty ( I. Styczek) kształtowanie prawidłowej mowy, dbanie o jej prawidłowy i
Bardziej szczegółowoPLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ. Prowadząca: mgr Anna Skrocka
PLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Prowadząca: mgr Anna Skrocka WSTĘP Prawidłowy rozwój mowy stanowi, obok właściwego poziomu funkcji intelektualnych, percepcyjnych i motorycznych, bardzo istotny element dojrzałości
Bardziej szczegółowoTERAPIA LOGOPEDYCZNA. Terapią logopedyczną objęte są dzieci z zaburzeniami mowy.
TERAPIA LOGOPEDYCZNA Terapią logopedyczną objęte są dzieci z zaburzeniami mowy. Zajęcia odbywają się systematycznie, dostosowane są do możliwości psychofizycznych każdego ucznia. Terapia prowadzona jest
Bardziej szczegółowoPlan pracy dotyczący sygmatyzmu interdentalnego
Plan pracy dotyczący sygmatyzmu interdentalnego ETAP Usprawnianie motoryki narządów mowy Nauka oddychania przez nos Reedukacja połykania Korekcja usprawniania języka w spoczynku Terapia logopedyczna polegająca
Bardziej szczegółowoProgram logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie
Program logopedyczny przedszkola Przyjaciół Książki dla dzieci 4,5 i 6 letnich Mówimy ładnie Opracowała: mgr Agnieszka Sokółka Wstęp Umiejętność poprawnego mówienia jest w naszych czasach szczególnie ważna.
Bardziej szczegółowoKĄCIK LOGOPEDYCZNY. Praktyczny przewodnik logopedyczny, czyli co trzeba wiedzieć o diagnozie i terapii logopedycznej.
KĄCIK LOGOPEDYCZNY Należy do dobrego wychowania dzieci ażeby dobrze wykształcić narzędzie mowy, ażeby dzieci nauczyć każde słowo doskonale, wyraźnie i często wymawiać. I to będzie pierwsza nauka, którą
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć logopedycznych
Scenariusz zajęć logopedycznych Rodzaj terapii: logopedyczna Czas trwania zajęć: 45 min. Etap kształcenia: szkoła podstawowa Klasa: I Forma pracy: indywidualna Diagnoza logopedyczna: Dziewczynka lat 7
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY, SPOSÓB ICH ROZPOZNAWANIA ORAZ ZESTAW ĆWICZEŃ WSPOMAGAJĄCYCH TERAPIĘ LOGOPEDYCZNĄ KLASYFIKACJA ZABURZEŃ MOWY
CHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY, SPOSÓB ICH ROZPOZNAWANIA ORAZ ZESTAW ĆWICZEŃ WSPOMAGAJĄCYCH TERAPIĘ LOGOPEDYCZNĄ Czynniki wywołujące zaburzenia mowy są różne. Dzieli się je na wewnątrzpochodne (endogenne)
Bardziej szczegółowoTERAPEUTYCZNO - PROFILAKTYCZY PROGRAM LOGOPEDYCZNY
TERAPEUTYCZNO - PROFILAKTYCZY PROGRAM LOGOPEDYCZNY realizowany w Oddziale Przedszkolnym oraz Szkole Podstawowej w Krzemieniewicach przeznaczony dla dzieci klas O-VI Prawidłowy rozwój mowy, obok właściwego
Bardziej szczegółowomgr Ewelina Gibowicz
mgr Ewelina Gibowicz * Zdolność do nabycia umiejętności posługiwania się mową jest WRODZONA * Warunek ujawnienia się tej zdolności: - WŁASNA AKTYWNOŚĆ DZIECKA - OTOCZENIE, KTÓRE POSŁUGUJE SIĘ JĘZYKIEM
Bardziej szczegółowoZabawy i ćwiczenia logopedyczne:
Zabawy i ćwiczenia logopedyczne: 1. Ćwiczenia żuchwy: a. opuszczanie i unoszenie; b. przesuwanie w prawo i w lewo; c. wysuwanie do przodu; d. żucie (przy zamkniętych wargach). 2. Ćwiczenia warg: a. szerokie
Bardziej szczegółowoNAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI
NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE WADY WYMOWY oraz ZABURZENIA ROZWOJU MOWY U DZIECI DYSLALIE Najczęściej spotykane wady wymowy u dzieci to zaburzenia artykulacji, czyli nieprawidłowe, odbiegające od normy przyjętej
Bardziej szczegółowoPLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ. Prowadząca: mgr Anna Skrocka
PLAN TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Prowadząca: mgr Anna Skrocka WSTĘP Prawidłowy rozwój mowy stanowi, obok właściwego poziomu funkcji intelektualnych, percepcyjnych i motorycznych, bardzo istotny element dojrzałości
Bardziej szczegółowoZajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA
Zajęcia specjalistów TERAPIA LOGOPEDYCZNA Prawidłowy rozwój mowy uwarunkowany jest właściwym rozwojem intelektualnym, fizycznym i emocjonalnym. Opanowanie właściwej techniki mówienia, wyraziste wymawianie
Bardziej szczegółowoNajczęściej spotykane wady wymowy
Najczęściej spotykane wady wymowy część 1 Opracowanie: mgr Judyta Wójcik - logopeda SYGMATYZM Sygmatyzm to kolokwialnie mówiąc seplenienie. Jest to rodzaj dyslalii polegający na nieprawidłowej artykulacji
Bardziej szczegółowoWyniki przesiewowego badania logopedycznego u uczniów z klas pierwszych
Wyniki przesiewowego badania logopedycznego u uczniów z klas pierwszych Rok szkolny 2010/2011 Cel badania Celem logopedycznego badania przesiewowego była ocena stanu wymowy uczniów podejmujących naukę
Bardziej szczegółowoCHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY
CHARAKTERYSTYKA WAD WYMOWY Czynniki wywołujące zaburzenia mowy są różne. Dzieli się je na endogenne (wewnątrzpochodne) i egzogenne (zewnątrzpochodne). Bez względu na wiek pojawienia się, wszystkie zaburzenia
Bardziej szczegółowoGrażyna Krzysztoszek, Małgorzata Piszczek MATERIA WYRAZOWO-OBRAZKOWY DO UTRWALANIA POPRAWNEJ WYMOWY G OSEK A, O, U, E, I, Y, A,, E,
Grażyna Krzysztoszek, Małgorzata Piszczek MATERIA WYRAZOWO-OBRAZKOWY DO UTRWALANIA POPRAWNEJ WYMOWY G OSEK A, O, U, E, I, Y, A,, E, 10 Copyright by Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2012 Korekta: Danuta
Bardziej szczegółowoWARUNKIEM SKUTECZNEJ TERAPII LOGOPEDYCZNEJ JEST PRACA Z DZIECKIEM W DOMU. BEZ NIEJ NIE BĘDZIE EFEKTÓW W POSTACI POPRAWNEJ WYMOWY.
Informacje o terapii logopedycznej Z uwagi na specyfikę terapii logopedycznej ważne jest, by zadawane przez logopedę ćwiczenia były wykonywane codziennie przez 15 minut, zawsze w obecności rodzica, który
Bardziej szczegółowomiędzyzębowy charakteryzuje się tym, że w trakcie realizacji głosek ciszących, syczących lub szumiących dziecko wsuwa język między zęby
Wady wymowy Sygmatyzm to nieprawidłowa artykulacja głosek szumiących sz, ż, cz, dż, syczących s, z, c, dz lub ciszących ś, ź, ć, dź. Nieprawidłowość może dotyczyć jednego, dwóch lub wszystkich trzech szeregów
Bardziej szczegółowoZabawy i ćwiczenia wspomagające rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym
Zabawy i ćwiczenia wspomagające rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym Wiek przedszkolny dziecka jest okresem swoistej mowy dziecięcej. Charakteryzuje się on substytucją, uproszczeniami i seplenieniem.
Bardziej szczegółowoJAK WSPOMAGAĆ ROZWÓJ MOWY PRZEDSZKOLAKA
JAK WSPOMAGAĆ ROZWÓJ MOWY PRZEDSZKOLAKA Kiedy należy skorzystać z porady Logopedy? Jak wspomagać rozwój dziecka? Wskazówki dla Rodziców Terapie wspomagające 1 Normą rozwojową jest, jeśli dziecko w wieku:
Bardziej szczegółowoETAPY ROZWOJU MOWY. Rozwój mowy dziecka od narodzin do siódmego roku życia dzielimy na cztery okresy ( L. Kaczmarek) :
ETAPY ROZWOJU MOWY Rozwój mowy dziecka od narodzin do siódmego roku życia dzielimy na cztery okresy ( L. Kaczmarek) : - okres melodii - okres wyrazu - okres zdania - okres swoistej mowy dziecięcej OKRES
Bardziej szczegółowoAnna Sierpińska. Stanowisko: logopeda w Szkole Podstawowej nr 5 w Gorzowie Wielkopolskim, W załączeniu:
Anna Sierpińska Stanowisko: logopeda w Szkole Podstawowej nr 5 w Gorzowie Wielkopolskim, W załączeniu: I. Ogólny plan pracy logopedycznej II. Szczegółowy plan pracy logopedycznej. Rok szkolny 2017/2018
Bardziej szczegółowoZabawy buzi i ję WSTĘP PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ
PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ Zabawy buzi i ję zyczka WSTĘP Okres przedszkolny jest czasem formowania się systemu fonetycznofonologicznego oraz pojawiania się wszystkich kategorii gramatycznych oraz
Bardziej szczegółowoZ tego rozdziału dowiesz się:
Rozdział 2 Jak powstaje głos? Z tego rozdziału dowiesz się: które partie ciała biorą udział w tworzeniu głosu, jak przebiega proces wzbudzania dźwięku w krtani, w jaki sposób dźwięk staje się głoską, na
Bardziej szczegółowoProgram Logopedia. - opis szczegółowy. Szereg ciszący.
Program Logopedia - opis szczegółowy Pakiet LOGOPEDIA daje możliwość ciągłego monitorowania terapii, pozwala na bieżącą analizę stopnia zaburzenia płynności mowy i zindywidualizowanie procesu terapeutycznego.
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Harmonogram realizacji wsparcia od 0. 0. 20 r. do 5. 06. 20r. Umowa nr Działanie Podziałanie Beneficjent
Bardziej szczegółowoW procesie mówienia udział biorą: UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD FONACYJNY UKŁAD ARTYKULACYJNY OŚRODKI MOWY W MÓZGU
W procesie mówienia udział biorą: UKŁAD ODDECHOWY UKŁAD FONACYJNY UKŁAD ARTYKULACYJNY OŚRODKI MOWY W MÓZGU Lepienie z plasteliny, modeliny, malowanie palcami, rękami, "zabawy paluszkowe" pozytywnie wpływają
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE
PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA PAWŁA ROMAŃCZUKA UCZNIA KLASY I NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /6 Program opracowany na podstawie arkusza badania psychologicznego.
Bardziej szczegółowoObszar wsparcia: A. Rozwój funkcji słuchowych. Scenariusz zajęć
Obszar wsparcia: A. Rozwój funkcji słuchowych. Autor: Agnieszka Wysocka Grupa wiekowa: 5-latki Temat: Już wakacje. Wakacje nad morzem. Scenariusz zajęć Cele operacyjne: Dziecko: nazywa i rozpoznaje charakterystyczne
Bardziej szczegółowoINTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM
INTERWENCJA TERAPEUTYCZNA W PRZYPADKU OPÓŹNIONEGO ROZWOJU MOWY U DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM OPÓŹNIONY ROZWÓJ MOWY zjawisko dotyczące wolniejszego wykształcenia się zdolności percepcyjnych lub/i ekspresyjnych
Bardziej szczegółowoJustyna Gogol Adelina Horoń
Justyna Gogol Adelina Horoń Nie jest jednorazowa, kształtuje się przez wielokrotny kontakt z badanym. Cele: Potwierdzenie/wykluczenie zjawisk logopedycznych (zaburzeń) Przewidywanie ewentualnych tendencji
Bardziej szczegółowoDRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!!
DRODZY RODZICE! Znajdźcie czas! Słuchajcie z uwagą opowieści Dziecka, tak jak chcielibyście, Aby ono słuchało Was!!! Mowa jest zwierciadłem duszy człowieka i trzeba o nią dbać... Prawidłowe kształtowanie
Bardziej szczegółowoJak ćwiczyć słuch fonematyczny wskazówki dla rodziców
Jak ćwiczyć słuch fonematyczny wskazówki dla rodziców Słuch fonematyczny to umiejętność rozróżniania najmniejszych elementów mowy - tzn. fonemów. Oznacza to, że dziecko może wyodrębnić z potoku mowy zdania,
Bardziej szczegółowoLogopedia w praktyce nauczyciela. Oktawia Czechowska
Logopedia w praktyce nauczyciela Oktawia Czechowska Zagadnienia Logopedia jako nauka Profilaktyka logopedyczna w placówce oświatowej Diagnoza i terapia logopedyczna Wada artykulacyjna, a zaburzenie mowy
Bardziej szczegółowoRozwój mowy dziecka OKRES ZDANIA - OD 2 DO 3 ROKU ŻYCIA.
Rozwój mowy dziecka OKRES ZDANIA - OD 2 DO 3 ROKU ŻYCIA. Między 2 a 3 rokiem życia następuje rozkwit mowy dziecka. Dziecko zaczyna budować zdania, początkowo są to zdania proste, które są złożone z dwóch,
Bardziej szczegółowoEduterapeutica Logopedia do pracy z dziećmi wykazującymi zaburzenia rozwoju mowy
Badania m.in. gotowości szkolnej sześciolatków* wskazują na potrzebę udzielania intensywnej pomocy logopedycznej około 60% dzieci. To ogromne wyzwanie dla terapeutów. Prawidłowy rozwój mowy dziecka jest
Bardziej szczegółowoI. 1) NAZWA I ADRES: Urząd Gminy Grunwald z siedzibą w Gierzwałdzie, Gierzwałd 33,
Gierzwałd: usługi edukacyjne obejmujące przeprowadzenie zajęć w ramach projektu GRUNWALDZKIE SKRZATY Numer ogłoszenia: 205041-2013; data zamieszczenia: 04.10.2013 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi Zamieszczanie
Bardziej szczegółowoZAKŁADKA LOGOPEDYCZNA
Utrwalanie głoski [cz] w wyrazach Ćwiczenie 5 Karta pracy nr 3 ZAKŁADKA LOGOPEDYCZNA Copyright by Forum Media Polska Sp. z o.o. 35 1. GŁOS Ćwiczenia emisyjne i dykcyjne Scenariusz zajęć dla przedszkolaków
Bardziej szczegółowoKOMUNIKACJA WERBALNA IMIĘ I NAZWISKO DZIECKA DATA ZAPISU WIEK ŻYCIA DZIEŃ MIESIĄC ROK DATA URODZENIA OSOBA WYPEŁNIAJĄCA:
IMIĘ I NAZWISKO DZIECKA DATA URODZENIA OSOBA WYPEŁNIAJĄCA: WIEK ŻYCIA DATA ZAPISU DZIEŃ MIESIĄC ROK KOMUNIKACJA WERBALNA Lp. TAK NIE CZASAMI UWAGI Warunki, aby rozwinęła się mowa, wyraża: ------- -----------
Bardziej szczegółowoPomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych. Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak
Pomoc logopedyczna dzieciom w wieku przedszkolnym jako profilaktyka niepowodzeń szkolnych Autor: mgr Grażyna Wrzaszczak [...] przyszłość dziecka kształtuje się w przedszkolu. D.Elsenbroich, Co siedmiolatek
Bardziej szczegółowoRola rodziców w terapii mowy dziecka
Rola rodziców w terapii mowy dziecka Począwszy od życia płodowego dziecko rejestruje dźwięki z otoczenia, najlepiej rozpoznaje głos matki. Już w pierwszym miesiącu życia noworodek krzykiem i płaczem sygnalizuje
Bardziej szczegółowoĆwiczenia języka przyśpieszające powstanie głoski [r] Najlepiej wykonywać ćwiczenia przed lustrem przez 5 minut 2 x dziennie
Ćwiczenia języka przyśpieszające powstanie głoski [r] Najlepiej wykonywać ćwiczenia przed lustrem przez 5 minut 2 x dziennie oblizywanie czubkiem języka górnej i dolnej wargi przy otwartych naprzemienne
Bardziej szczegółowokształcenie świadomości fonologicznej u dzieci 6-letnich; podnoszenie sprawności artykulacyjnej;
I. Wstęp Jednym z podstawowych zadań oddziaływania dydaktycznego wobec uczniów klasy 0 jest przygotowanie ich do opanowania umiejętności czytania i pisania. Istota tych procesów związana jest z przetwarzaniem
Bardziej szczegółowoEKSPERTA PORADY, CZYLI JAK PRACOWAĆ Z POMOCĄ
EKSPERTA PORADY, CZYLI JAK PRACOWAĆ Z POMOCĄ Bambikowe logo przygody (199125) Bambikowe Logoprzygody to nowy program multimedialny przygotowany z myślą o dzieciach w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
Bardziej szczegółowoPubliczna Szkoła Podstawowa nr 9 w Radomiu
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 9 w Radomiu RAMOWY PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ Opracowanie neurologopeda mgr Justyna Sambor Ramowy program terapii logopedycznej. Opracowała mgr Justyna Sambor 1 Wstęp
Bardziej szczegółowoKompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc?
Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci z autyzmem co oceniaćżeby dobrze pomóc? Prowadzenie i opracowanie: Katarzyna Siwek Węgrów, 15.11.2010r. Autyzm a funkcjonowanie językowe Zaburzenia porozumiewania
Bardziej szczegółowoUSPRAWNIANIE PERCEPCJI SŁUCHOWEJ
USPRAWNIANIE PERCEPCJI SŁUCHOWEJ RODZICE! Sukcesy Waszego dziecka w przedszkolu a później w szkole zależą w dużym stopniu od Was samych. Jeżeli chcecie, aby Wasze dziecko rozwijało się harmonijnie i osiągnęło
Bardziej szczegółowoWedług L. Kaczmarka (1981) dyslalia (szeroko rozumiana jako wszystkie wady wymowy) może być:
Agata Nazarewicz-Jonko Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna Nr 2 w Lublinie Wady wymowy Wady wymowy, czyli zaburzenia artykulacji, zostały już dawno uporządkowane i przedstawione za pomocą odpowiedniej
Bardziej szczegółowoGazetka przedszkolna nr 2 luty 2015 r.
Gazetka przedszkolna nr 2 luty 2015 r. W NUMERZE: I.Bal karnawałowy Szablony karnawałowych masek II.Jak rozwijać słuch fonematyczny u dzieci w wieku przedszkolnym? Co to jest słuch fonematyczny? Zaburzenia
Bardziej szczegółowoOd najmłodszych lat dziecko powinno być wprowadzone w świat muzyki. Sposób, w jaki zostanie zachęcone w przedszkolu i w domu do słuchania muzyki,
Od najmłodszych lat dziecko powinno być wprowadzone w świat muzyki. Sposób, w jaki zostanie zachęcone w przedszkolu i w domu do słuchania muzyki, śpiewania, a nawet tworzenia łatwych melodii oraz w jakim
Bardziej szczegółowoLUTY MIESIĘCZNIK DLA RODZICÓW DZIECI Z PRZEDSZKOLA NR 24 W CHORZOWIE
LUTY NR 84 (118) MIESIĘCZNIK DLA RODZICÓW DZIECI Z PRZEDSZKOLA NR 24 W CHORZOWIE W LUTYM DZIECI KORZYSTAJĄ Z FERII, TO CZAS ODDECHU PRZED KOLEJNYM ETAPEM ZABAWY I NAUKI 20.02. 14.02. 21.02. 28.02. 15.02.
Bardziej szczegółowoNajczęściej spotykane rodzaje wad wymowy u dzieci:
Zaburzenia mowy to wszelkie odstępstwo od prawidłowej mowy, od normy przyjętej w danym języku. Zaburzenia mowy ujawniaj ą si ę w postaci : nieprawidłowej wymowy głosek wady wymowy opóźnionego rozwoju mowy
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY LOGOPEDY SZKOLNEGO NA ROK SZKOLNY 2014/2015
PLAN PRACY LOGOPEDY SZKOLNEGO NA ROK SZKOLNY 2014/2015 Logopedia zajmuje się kształtowaniem mowy, zapobieganiem zaburzeniom mowy i ich usuwaniem, troską o kulturę żywego słowa. Terapia logopedyczna obejmuje
Bardziej szczegółowoProfilaktyka logopedyczna w przedszkolu. Jolanta Hysz konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach
Profilaktyka logopedyczna w przedszkolu Jolanta Hysz konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach Etapy rozwoju dziecka istotne ze względu na mowę Rozwój mowy dziecka rozpoczyna
Bardziej szczegółowoPosługiwanie się mową artykułowaną nie jest czynnością wrodzoną - umiejętność ta musi być nabywana na drodze społecznych uwarunkowań, poprzez kontakt
ETAPY ROZWOJU MOWY DZIECKA Posługiwanie się mową artykułowaną nie jest czynnością wrodzoną - umiejętność ta musi być nabywana na drodze społecznych uwarunkowań, poprzez kontakt z otoczeniem. Zanim jednak
Bardziej szczegółowoSprawdź i oceń stan rozwoju mowy swojego dziecka
Sprawdź i oceń stan rozwoju mowy swojego dziecka Przedstawiony poniżej sprawdzian ma na celu pomóc rodzicom ocenić stan rozwoju mowy dziecka. Należy pamiętać o tym, że każde dziecko ma indywidualne tempo
Bardziej szczegółowoPierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku
Pierwsza wizyta u logopedy Standardy postępowania krok po kroku KROK 1: Zapisanie dziecka na wizytę logopedyczną: Na pierwszą wizytę/ konsultację logopedyczną należy zapisać dziecko w sekretariacie Poradni
Bardziej szczegółowoKSIĘGA RYMOWANEK DO ĆWICZEŃ LOGOPEDYCZNYCH PRZEWODNIK DLA LOGOPEDÓW I NAUCZYCIELI
Teresa Bogdańska Grażyna Maria Olszewska KSIĘGA RYMOWANEK DO ĆWICZEŃ LOGOPEDYCZNYCH PRZEWODNIK DLA LOGOPEDÓW I NAUCZYCIELI Przeczytaj fragment. To systematyczny przegląd ćwiczeń wymowy wszystkich głosek
Bardziej szczegółowoMOWA I JEJ ROZWÓJ. Termin,,mowa obejmuje zarówno czynności mówienia, jak i rozumienia mowy.
MOWA I JEJ ROZWÓJ Termin,,mowa obejmuje zarówno czynności mówienia, jak i rozumienia mowy. Człowiek jest istotą społeczną i podejmuje wiele działań, by porozumiewać się. Jednym ze sposobów takiego kontaktowania
Bardziej szczegółowoINDYWIDUALNY PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA UCZNIA KLASY DRUGIEJ GIMNAZJUM
INDYWIDUALNY PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA UCZNIA KLASY DRUGIEJ GIMNAZJUM Uczeń klasy drugiej gimnazjum zakwalifikowany do kształcenia specjalnego ze względu na obniżenie rozwoju sprawności umysłowych
Bardziej szczegółowoPROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE
PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH W PRZEDSZKOLU SAMORZĄDOWYM W SZCZERCOWIE Niech język giętki wypowie wszystko, co pomyśli głowa autor: logopeda Edyta Gagracz Szczerców 1.09.2017 r. 1 SPIS TREŚCI I Wstęp
Bardziej szczegółowoPraktyczny przewodnik logopedyczny, czyli co trzeba wiedzieć o diagnozie i terapii logopedycznej.
Praktyczny przewodnik logopedyczny, czyli co trzeba wiedzieć o diagnozie i terapii logopedycznej. 1. Kto to jest logopeda? Logopeda jest specjalistą, który może: Nauczyć Twoje dziecko prawidłowo wymawiać
Bardziej szczegółowoPROGRAM INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ. Temat: Mówię JA, mówisz TY, rozmawiamy MY
PROGRAM INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ Temat: Mówię JA, mówisz TY, rozmawiamy MY Autor innowacji: mgr Magdalena Boruta Rok szkolny 2017/2018 I. Autor Innowacji: mgr Magdalena Boruta II. Nauczyciel prowadzący:
Bardziej szczegółowoprawidłowy rozwój mowy dziecka".
Innowacja pedagogiczna: Wesoła gimnastyka buzi ćwiczenia wspomagające prawidłowy rozwój mowy dziecka". Autorzy: Daria Czaja-Szurgot, Marzena Nikorowska Mowa wpływa na całokształt rozwoju dziecka i na jego
Bardziej szczegółowoZaburzenia słuchu fonematycznego a niepowodzenia szkolne. Oprac. H. Wasiluk
Zaburzenia słuchu fonematycznego a niepowodzenia szkolne Oprac. H. Wasiluk JAKIE RODZAJE SŁUCHU WYRÓŻNIAMY? U człowieka rozwinęły się 3 rodzaje słuchu: Słuch fizjologiczny będący podstawową zdolnością
Bardziej szczegółowoLOGOPEDIA [SP nr 7] Zestawy do pionizowania i lateralizacji - skuteczne w terapii dysartrii-podręcznik
LOGOPEDIA [SP nr 7] 1. Niezbędnik logopedy Służy do: ćwiczenia bierne (masaże) aparatu artykulacyjnego, ćwiczenia wspomagane (pomoc przy ruchach docelowych aparatu mowy z udziałem ćwiczącego) uczulanie
Bardziej szczegółowoSŁOWNIK LOGOPEDYCZNY
SŁOWNIK LOGOPEDYCZNY artykulacja: określone zjawiska fonetyczne dzięki którym wymawiane dźwięki stają się głoskami; o ostatecznym kształcie i jakości głosek decyduje układ narządów mowy względem siebie.
Bardziej szczegółowoUsprawnianie percepcji słuchowej. Jolanta Hysz Konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach
Usprawnianie percepcji słuchowej Jolanta Hysz Konsultant ds. informatyki i edukacji początkowej WODN w Skierniewicach Percepcja słuchowa - pojęcie Organizm człowieka przystosowany jest do odbioru bodźców:
Bardziej szczegółowoROLA SŁUCHU FONEMATYCZNEGO
ROLA SŁUCHU FONEMATYCZNEGO Od dawna było wiadomo, że to nie słowo stanowi punkt startowy dla nabywania mowy i języka, ale umiejętność różnicowania słuchowego przez niemowlę (Grimm 1995) Słuch fonematyczny
Bardziej szczegółowoProfilaktyka logopedyczna w zabawach ruchowych
Joanna Sawa Profilaktyka logopedyczna w zabawach ruchowych Profilaktyka logopedyczna jest to kształtowanie prawidłowej mowy u dzieci od najwcześniejszego okresu ich Ŝycia, dbanie o właściwą stymulację
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ PRZEDSZKOLA NR 3 W WOLSZTYNIE
15.09.2015 PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ PRZEDSZKOLA NR 3 W WOLSZTYNIE Opracowanie: Ewa Sokołowska Anna Ukraińska Klaudia Patalas Wstęp Wyniki badań logopedycznych, a także indywidualna obserwacja
Bardziej szczegółowoPLAN PRACY LOGOPEDY NA ROK SZKOLNY 2017/2018
PLAN PRACY LOGOPEDY NA ROK SZKOLNY 2017/2018 1 I. DIAGNOZA: - przeprowadzenie przesiewowych badań wymowy dzieci z grup nieobjętych dotychczas logoterapią ( klasa Ia, Ib, Ic, uczniowie, którzy zmienili
Bardziej szczegółowoDLA MATEUSZA WYPYCHA UCZNIA KLASY I (II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ŁUKOWIE) NA LATA SZKOLNE
PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH DLA MATEUSZA WYPYCHA UCZNIA KLASY I (II LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE W ŁUKOWIE) NA LATA SZKOLNE 2010-2012 OPRACOWAŁA mgr Elżbieta Chmiel strona 1 /5 Program opracowany na podstawie
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ POPRAWNIE MÓWIMY. Opracowanie: Monika Dworaczek
PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ POPRAWNIE MÓWIMY Opracowanie: Monika Dworaczek 1 Założenia programu: Program jest skierowany do dzieci 3 letnich z grupy Żabki, rozpoczynających edukację w Samorządowym
Bardziej szczegółowoJak rozwija się mowa u dzieci w wieku przedszkolnym?
Jak rozwija się mowa u dzieci w wieku przedszkolnym? Porozumiewanie się językowe, słowne, możliwe jest za sprawą mowy, która odgrywa istotną rolę w społecznych kontaktach człowieka z innymi ludźmi. Poprzez
Bardziej szczegółowoKonspekt zajęć logopedycznych
Konspekt zajęć logopedycznych Temat zajęć: Ja i mój dom Rodzaj terapii: logopedyczna Czas trwania zajęć: 45 min. Etap kształcenia: szkoła podstawowa Forma pracy: indywidualna Diagnoza logopedyczna: Dziecko
Bardziej szczegółowoWymowa u dzieci w wieku przedszkolnym
Wymowa u dzieci w wieku przedszkolnym Opracowała: mgr Anna Smardzewska Nauczyciel Przedszkola Samorządowego nr1 w Aleksandrowie Kuj. Wprowadzenie Wymowa dziecka jest przedmiotem badań różnych nauk i budzi
Bardziej szczegółowoMetody logopedyczne: ćwiczenia usprawniające narządy mowy (język i wargi), ćwiczenia oddechowe.
Temat: Utrwalenie prawidłowej artykulacji głosek szeregu szumiącego i syczącego w wyrazach i zdaniach. Cele ogólne: utrwalenie głosek szeregu szumiącego i syczącego w nagłosie, wygłosie, śródgłosie w wyrazach
Bardziej szczegółowo(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji )
(materiał wykorzystany na kursie e-learningowym nt. Rozpoznawanie ryzyka dysleksji ) Propozycja arkusza do analizy zebranego materiału diagnostycznego jako podstawy do planowania działań wspomagających
Bardziej szczegółowoZajęcia z dzieckiem słabo słyszącym
Literka.pl Zajęcia z dzieckiem słabo słyszącym Data dodania: 2009-08-11 22:32:04 Autor: Agnieszka Chmielowska-Litwa Przedstawiam propozycję konspektu zajęć rewalidacyjnych dla dziecka słabo słyszącego
Bardziej szczegółowoDysleksje Metoda 18 struktur wyrazowych
Dysleksje Metoda 18 struktur wyrazowych Metoda 18 struktur wyrazowych przedstawia pracę korekcyjnokompensacyjną stosowaną i sprawdzoną przez autorki w ciągu ostatnich siedmiu lat. Jest to metoda przeznaczona
Bardziej szczegółowoĆwiczenia przygotowujące do wywołania głosek ciszących ś,ź,ć,dź
Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy Każde zaburzenie mowy posiada swoją specyfikę i wymaga odpowiedniego postępowania. Prowadząc terapię wad wymowy należy pamiętać, że obok ćwiczeń oddechowych
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH EDUKACJIA POLONISTYCZNA KLASA 1b
PROGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH EDUKACJIA POLONISTYCZNA KLASA 1b Rok szkolny 2018/2019 Opracowała mgr Beata Jakubiec Wprowadzenie: Zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze w klasach młodszych przewidziane są dla pewnej
Bardziej szczegółowoSzczegółowy opis przedmiotu zamówienia. Lp. Produkt/asortyment cechy, przeznaczenie, cel dydaktyczny Ilość 1 zestaw logopedyczny zawierający:
RGM.21.4.18 Zał. 1.2 do SIWZ Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia Część 2: Terapia logopedyczna Lp. Produkt/asortyment cechy, przeznaczenie, cel dydaktyczny Ilość 1 zestaw logopedyczny zawierający: 1.1
Bardziej szczegółowoWSPOMAGANIE DZIECKA W ROZWOJU INTELEKTUALNYM. A mowa B percepcja wzrokowa C percepcja słuchowa D myślenie E pamięć F uwaga G lateralizacja H wiedza
WSPOMAGANIE DZIECKA W ROZWOJU INTELEKTUALNYM A mowa B percepcja wzrokowa C percepcja słuchowa D myślenie E pamięć F uwaga G lateralizacja H wiedza PLANOWANE DZIAŁANIA A B - Ćwiczenia oddechowe mające na
Bardziej szczegółowoProgram rozwoju Szkoły Podstawowej w Powroźniku na rok szkolny 2008/2009. realizowany w ramach projektu. Dobry start lepsza przyszłość
Program rozwoju Szkoły Podstawowej w Powroźniku na rok szkolny 2008/2009 realizowany w ramach projektu Dobry start lepsza przyszłość Miasta i Gminy Uzdrowiskowej Muszyna I. Podstawowe informacje o szkole
Bardziej szczegółowoMetoda opracowana przez prof. Jagodę Cieszyńską opiera się na wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi z zaburzona komunikacją językową.
Metoda Krakowska Metoda opracowana przez prof. Jagodę Cieszyńską opiera się na wieloletnich doświadczeniach w pracy z dziećmi z zaburzona komunikacją językową. Jest to metoda sylabowa oparta na wspomaganiu
Bardziej szczegółowo