Koniec lata zwiastuje początek nauki w szkole, a wraz z nim nieuchronną bliskość egzaminów, matur, sesji. Rozleniwiony upalnym latem mózg nie jest

Transkrypt

1 Koniec lata zwiastuje początek nauki w szkole, a wraz z nim nieuchronną bliskość egzaminów, matur, sesji. Rozleniwiony upalnym latem mózg nie jest jeszcze gotowy na wysiłek, jaki przygotowuje mu: pierwszoklasista, ambitny maturzysta, zdesperowany student czy goniący za sukcesem biznesmen. Z myślą o młodszych i starszych uczniach, oraz tych, którym pamięć lubi płatać różne figle, dzisiaj o tym, jak wspomagać pamięć. Ludzki mózg jest najbardziej tajemniczym i złożonym obiektem we wszechświecie. Naukowcy twierdzą, że mózg ma ogromny niewykorzystany potencjał, co oznacza, że jeśli organ ten nie został trwale uszkodzony, nie uległ nieodwracalnej destrukcji, potrafi się reorganizować i nigdy nie traci zdolności do uczenia. Nauka może być przyjemna na każdym etapie życia, jeżeli wiemy, w jaki sposób wykorzystać a nawet zwiększyć potencjał swojego umysłu. Pamięć i uczenie się jest procesem, który zachodzi w wielu obszarach mózgu i wymaga pracy wielu struktur nerwowych. Jest procesem, elektro - chemicznym, gdzie zjawiskom przepływu informacji w postaci impulsów elektrycznych towarzyszy m.in. biosynteza białek, czyli powstawanie neuroprzekaźników. Przyczyną problemów z pamięcią bywa: zmęczenie, przepracowanie stres lub choroba, a każdemu z tych stanów towarzyszą w mniejszym lub większym zakresie niedobory żywieniowe.

2 O pamięci słów kilka Pamięć ćwiczymy od dzieciństwa, najaktywniej w szkole, gdzie nasze umiejętności są codziennie sprawdzane. Stąd prosty wniosek: zapamiętywanie wymaga nieustannej aktywacji komórek nerwowych. W wieku dojrzałym, gdy nie stawiamy sobie nowych wyzwań pamięć się rozleniwia, a zdobyta przez lata wiedza ucieka z pamięci jak przez sito. Luki w pamięci zdarzają się także ludziom młodym, ale to prawda, że z wiekiem zapominanie się pogłębia, bo też mamy więcej do zapomnienia. Czasami ktoś kłania się mam na ulicy, a my nie wiemy kto to, lub wchodząc do sklepu i nie wiemy po co. Zastanawiamy się wówczas, czy przypadkiem nie są to pierwsze objawy demencji, Alzheimera, lub co gorsze przyczyną problemów z pamięcią nie jest rosnący w naszej głowie guz mózgu. Spokojnie, prawdopodobnie dolega ci to samo, co milionom ludzi na świecie: ostry przypadek syndromu nowoczesnego życia. Zwolnij i wyłącz się ze strumienia informacji. Wybierz się na spacer z psem do lasu, popatrz na drzewa w parku. Jeśli jednak w godzinę po powrocie do domu szukasz psa i próbujesz sobie przypomnieć, czy wrócił z tobą ze spaceru, poważnie pomyśl, jak pomóc swojej pamięci. Dobra wiadomość Udowodniono, że w ciągu życia ubywa nam średnio zaledwie 5% neuronów i nie jest prawdą, że z wiekiem nasz mózg się kurczy, a pamięć ulega jakimś szczególnym zmianom (nie dotyczy przypadków starzenia patologicznego). Ale prawdą jest, że słabnie podzielność uwagi, koncentracja, gorzej słyszymy, widzimy i wolniej się uczymy. Nie zmniejsza się jednak zdolność pamięci do gromadzenia i przetwarzania informacji. Czasami tylko pojawia się problem, jak dostać się do magazynów w których są składowane. Stosując odpowiednią strategię, możemy z łatwością nie tylko odgrzebać coś z pamięci ale też wpisać do niej rzeczy trudne do zapamiętania np.: numery kodów, nasz pesel, NIP, PIN. Wystarczy wiedzieć, jak umieścić je na właściwej półce pamięci. A wiek? Wiek nie ma tutaj nic do tego. Pamięć krótka czy długa? W procesach uczenia i myślenia najważniejszą rolę odgrywa kora mózgowa, czyli nasze szare komórki. To dzięki nim ludzka pamięć rejestruje, przechowuje, odtwarza nabyte doświadczenia i wiadomości, zapamiętuje obrazy, dźwięki, zapachy, smaki i kolory. Przez całe życie dociera do nas mnóstwo informacji, ale większość takich newsów ma krótki żywot (ulega utylizacji), ponieważ w procesie zapamiętywania mózg dokonuje selekcji informacji i w głowie zostają tylko te najważniejsze. Dlatego

3 numer telefonu podany przez znajomego trzeba zapisać, bo w przeciwnym razie umknie on z pamięci ultrakrótkotrwałej w przeciągu 30 sekund. Jeżeli będziemy go często powtarzać i wystukiwać zyska wyższą rangę i mózg przechowa go w pamięci długotrwałej. Pamięć krótkotrwała może zatrzymać informację na kilka godzin lub tygodni, tyle też wystarczy studentowi, by donieść wiedzę na egzamin. W pamięci długotrwałej informacje przechowywane są przez lata, a jej objętość jest nieograniczona. Pamięci zawdzięczamy nie tylko możliwość gromadzenia wiedzy. ale również nabywania umiejętności. Towarzyszą jej zjawiska biochemicznej syntezy białek i powstawania śladów pamięci. Wielokrotnie przepływający przez gąszcz neuronów ten sam impuls (informacja) toruje sobie pomiędzy nimi drogę i tworzy ścieżkę pamięci, w taki sam sposób, jak my wydeptujemy ścieżkę w gęstym lesie. Im częściej chodzimy tą samą drogą, staje się ona wyraźniejsza. Podczas gdy wiedza (pamięć deklaratywna) nieużywana nie pozostanie w pamięci na zawsze, nabyte umiejętności pozostają do końca życia i nigdy ich nie zapomnimy (np. jazdy na rowerze). Mechaniczne uczenie uaktywnia naszą lewa półkulę tzw. logiczną, odpowiedzialną za liczby, słowa, komunikaty, zakazy, nakazy i w 95% sprawuje kontrolę nad nami. Gdy lewa półkula jest aktywna, prawa nie pracuje. Prawa półkula wyraża naszą kreatywność, wyobraźnię, marzenia, kolory, obrazy, a nawet poczucie rytmu. Związana jest pamięcią zmysłową, nazywaną sensoryczną. To dzięki niej rejestrujemy brzmienie głosu, wrażenie dotyku, pamiętamy pierwszy pocałunek, zapach jej perfum, urodzenie dziecka i szczegóły związane z ważnym egzaminem. Ta pamięć nie ma związku z powtarzaniem, ale z głębią przeżycia. Emocje są bowiem tak silnym nośnikiem pamięci, że pod ich wpływem zdarzenia odbijają się w pamięci jak na fotograficznej kliszy. Najlepsze efekty uczenia osiągniemy wtedy, gdy uda nam się zsynchronizować ze sobą pracę obu półkul. Pomagają nam w tym proste ćwiczenia np. pisanie lewą zamiast prawą ręką (u praworęcznych). O sztuce efektywnego uczenia Nie istnieje jedna dobra dla wszystkich metoda uczenia, bo natura każdego z nas wyposaża inaczej. Jedni zapamiętują dźwięki, inni oklejają mieszkanie karteczkami, a jeszcze inni rysują mapy pamięci. Ważne, by w procesie uczenia zaangażować jak najwięcej zmysłów. Udowodniono, że słuchając wykładu zapamiętujemy 30% przekazywanych informacji, a słuchają i oglądając wizualną prezentację znacznie więcej. Gdy innej osobie powtórzymy treść przekazu zapamiętamy go w 70%. Aby

4 informacje trafiły do naszej pamięci w 90 % musimy je sprawdzić w praktyce (zrobienie samodzielnie ciasta według przepisu). W uczeniu mogą pomóc nam ćwiczenia rozwijające zdolności intelektualne, które od imienia bogini pamięci Mnemosyne noszą nazwę mnemotechnik. Często stosujemy je na co dzień (nieświadomie, że to technika) jak np. metodę grupowania. Gdy chcemy zapamiętać długi szereg cyfr, dzielimy ciąg liczb na kilkucyfrowe człony i zamiast otrzymujemy czytelny zapis , który łatwiej zapamiętać. Trudne wzory i regułki lepiej wpadają w ucho i na dłużej pozostają w pamięci, gdy stosujemy rymowanki, jak np. ta znana wszystkim z nauki chemii: chemiku młody, wlewaj zawsze kwas do wody. Dobra lub słabsza pamięć to nie tylko technika i umiejętność uczenia. Nie zależy też od wielkości naszego mózgu. Podstawą takich przypuszczeń jest fakt, ze mózg niemowlęcia waży trzy razy mniej od mózgu dorosłego człowieka, a mimo tego procesy związane z poznawaniem i uczeniem się w wieku dzieciństwa przebiegają najintensywniej. Czy zależy od wieku? I ta teoria nie znalazła potwierdzenia, ponieważ nie wszyscy seniorzy w wieku jesieni swojego życia cierpią na zaniki pamięci i starczą demencję. Wśród nich są ludzie kreatywni, którzy mają doskonałą pamięć. Nie ma granic wieku, by odnosić sukcesy. Czasami do sukcesu brakuje tylko głodu wiedzy, tlenu, i dobrych suplementów diety. Mózg waży przeciętnie 1/40 masy ciała i w porównaniu do innych tkanek jest istnym pożeraczem energii i związków odżywczych. Aby pracował pełną parą potrzebuje wielu związków, których dostarczamy mu z dietą oraz suplementami diety. Czym nakarmić mózg? Rola suplementów diety W okresie wzmożonego wysiłku umysłowego, przy monotonnej diecie, a także przy problemach z koncentracją i pamięcią polecamy suplementy diety Korporacji STARLIFE. W naszej ofercie dostępne są preparaty dla dzieci, młodzieży, dorosłych i osób w podeszłym wieku. Wykorzystuje się w nich zestawy witamin i minerałów wspomagających pracę mózgu, dobroczynne kwasy tłuszczowe, aminokwasy, a także wyciągi z roślin m.in. z miłorzębu japońskiego, żeń-szenia, wąkroty azjatyckiej, hyzopu wodnego, wiesiołka, lnu. Suplementy diety dla mózgu są tym samym czym odżywki dla sportowców. Suplementy diety mogą wpływać na wiele procesów w mózgu mogą regulować szlaki neurotransmiterów, wzmacniać przekaz informacji, wpływać na płynność błon

5 komórkowych, tworzyć silną barierę antyoksydacyjną. Wyjaśnijmy pojęcie neurotransmiterów. Neurotransmiter, neuroprzekaźnik, neuromediator to związek chemiczny, którego cząsteczki przenoszą sygnały pomiędzy neuronami (komórkami nerwowymi) poprzez synapsy, a także z komórek nerwowych do mięśniowych lub gruczołowych. Najbardziej znane spośród 50 poznanych do tej pory neuroprzekaźników to: GABA, acetylocholina, noradrenalina, dopamina, serotonina, histamina, niektóre aminokwasy. Neuroprzekaźnik służy do zamiany sygnału elektrycznego na sygnał chemiczny w synapsie i do przekazywania tego sygnału z jednej komórki (presynaptycznej) do innej (postsynaptycznej). Synapsa to po prostu szczelinka, którą pokonuje bodziec za pomocą neuroprzekaźników. Synapsa jest także miejscem oddziaływania leków oraz suplementów diety, które mogą wzmacniać albo hamować przewodzenie bodźców. Zjawisko to wykorzystuje się we wspomaganiu procesów zapamiętywania i uczenia się jak również w zaburzeniach dotyczących aparatu ruchu i takich problemów jak paraliż, porażenia, niedowłady, złamania, miastenię. Teraz konkretnie, Co powinien zawierać prawdziwy koktajl myślicieli?. Które witaminy i w jakim stopniu są ważne dla sprawnego działania umysłu? Witaminy B1, B2, B3, B6, B12, kwas foliowy, cholina, inozytol, beta karoten, Wit. C, E Witaminy z grupy B to witaminy dobrego nastroju, wspomagają koncentracje, uczenie się, równowagę emocjonalną, zapobiegają zanikom pamięci, zmęczeniu psychicznemu, nerwicom, depresji, demencji. Każda z nich ma własną osobowość, lecz jak siostry działają zawsze w zgodnym teamie i tak je należy przyjmować zawsze razem. Niewielkie odstępstwo od tej reguły może dotyczyć witaminy B12. Działanie wybranych witamin z grupy B B1 (tiamina) oddziałuje korzystnie na układ nerwowy, m.in. poprzez ochronę otoczki mielinowej przed rozpadem i zanikiem. Witamina B6 (pirydoksyna) jest niezbędna do prawidłowej czynności układu nerwowego, zwiększa sprawność procesów myślowych, zapobiega apatii, bezsenności, poprawia samopoczucie. Witamina B12 Chroni osłonkę mielinową aksonu, przyspiesza przewodzenie impulsów nerwowych, zapobiega starczej demencji i działa antydepresyjnie.

6 Witamina B12 jest szczególnie ważna przy tworzeniu warstwy ochronnej wokół komórek nerwowych nazywanej osłonka mielinową i przyspiesza przewodzenie impulsów nerwowych. Jej niedobór zwiększa ryzyko depresji, zaniku pamięci starczej demencji. Uzupełnienie poprawia nastrój i procesy pamięci. Kwas foliowy jest istotny do produkcji hormonów szczęścia. Bierze również udział w produkcji serotoniny i noradrenaliny. Serotonina ma działanie uspokajające, odpowiada za odpowiednią ilość snu. Noradrenalina z kolei wpływa na aktywność i dynamikę działania w ciągu dnia. Odpowiednia podaż kwasu foliowego zmniejsza objawy związane ze zmęczeniem, niepokojem, bezsennością, roztargnieniem, kłopotami z pamięci. Niacyna B3 (witamina PP) jest tym samym dla mózgu, czym wapń dla kości. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania mózgu, obwodowego układu nerwowego, zapobiega przewlekłemu zmęczeniu, osłabieniu pamięci, rozdrażnieniu, wpływa na lepszą koncentrację. Niedobór B3 prowadzi do pelagry i zaburzeń przebiegu reakcji biochemicznych w neuronach. Przypuszcza się że wiele postaci demencji i psychoz jest skutkiem deficytu Wit. B3. Witaminy B znajdziesz w produktach: B-COMPLEX STAR, BREWERS YEAST STAR, ROYAL JELLY, VITAMIN B12 STAR, MULTI STAR Witamina C Pobudza aktywność neuronów, ułatwia tworzenie engramów (śladów pamięciowych), ułatwia uczenie i zapamiętywanie oraz odtwarzanie informacji. Wzmaga koncentrację, poprawia samopoczucie, nastrój i wyniki testów na inteligencję, zmniejsza pobudliwość i działa antydepresyjnie. Uczestniczy w syntezie noradrenaliny i neuropeptydów w systemie nerwowym. Jest silnym

7 przeciwutleniaczem, który redukuje utlenioną postać Wit E. Stres wywołuje wzmożone zapotrzebowanie na witaminę C. Preparaty z witaminą C: VITAMIN C 1000 STAR, C-500 STAR, ACEROLA STAR, ACEROLA PLUS STAR Witamina E, jest silnym przeciwutleniaczem, chroni kwasy tłuszczowe zawarte w błonach komórkowych przed działaniem wolnych rodników. Chroni organizm przed skutkami niekorzystnego oddziaływania środowiska (promieniowanie, zanieczyszczenia). Dodaje witalności, żywotności, chęci do życia, energii. Czystą i naturalną witaminę E mamy w produkcie VITAMIN E STAR. Beta karoten opóźnia procesy starzenia, zmniejsza ryzyko występowania zaburzeń neurologicznych o charakterze zwyrodnieniowym. Polecamy produkt BETA-CAROTENE STAR. Minerały dla pamięci Najważniejsze dla mózgu biopierwiastki to wapń, magnez, cynk, miedź, mangan, jod i żelazo. Są to składniki uczestniczące w procesach biochemicznych zachodzących w neuronach. Ich niedobór powoduje zaburzenia pamięci i wywołuje rozkojarzenie.

8 Składniki mineralne Pierwiastki śladowe sole wapnia, potasu, magnezu, żelazo chrom, mangan, selen, cynk, lit, miedź Jak minerały wpływają na pracę mózgu? Wapń i Magnez wpływają na prawidłowe przewodnictwo nerwowe i procesy poznawcze; regulują przepływ impulsów nerwowych, biorą udział w wytwarzaniu neuroprzekaźników. Uczestniczą w kształtowaniu prawidłowej pobudliwości nerwowo-mięśniowej. Magnez działa uspokajająco. Cynk jest biopierwiastkiem istotnym dla procesu zapamiętywania. Niedobór cynku objawia się osłabieniem procesów intelektualnych i zaburzeniami percepcji wrażeń oraz spowolnieniem neurotransmisji w mózgu. Cynk utrzymuje właściwy poziom odporności organizmu (zwiększa produkcję przeciwciał). Selen zapobiega depresji i ma związek z niedoczynnością tarczycy. Miedź chroni komórki przed toksycznym działaniem wolnych rodników. Mangan np. bierze udział w syntezie dopaminy, kwasów tłuszczowych fosfatydyloinozytolu i wpływa na funkcje systemu nerwowego. Żelazo działa krwiotwórczo, dotleniająco. Produkty zawierające minerały: CORAL CALCIUM STAR, DOLOMITE STAR, IRON GT STAR, MULTI STAR, CaMgZn3, SELENIUM STAR, ZINC STAR, KELP STAR, CHLORELLA STAR

9 CORAL CALCIUM STAR, minerały z rafy koralowej źródło minerałów w idealnych proporcjach, doskonała przyswajalność, reguluje przepływ impulsów nerwowych. CORAL CALCIUM STAR to naturalny morski wapń. Zawiera bioprzyswajalną formę wapnia otrzymanego z koralowców. Jest cennym źródłem nie tylko wapnia ale także innych minerałów, które występują w idealnych proporcjach (Ca:Mg:P). Zawiera również niezbędne do przemiany wapnia witaminy C, D, B. Aminokwasy dla pamięci: Aminokwasy tyrozyna, tryptofan, metionina, fenyloalanina, tauryna Produkty zawierające aminokwasy: AMINO 1000 STAR, L-TYROSINE STAR, MULTI STAR, ROYAL JELLY, WHEY STAR, TAURINE 600 STAR

10 L-TYROSINE STAR i poprawa sprawności psychicznej Tyrozyna, jako aminokwas nie tylko buduje białka mięśni, ale także bierze udział w procesie produkcji dwóch ważnych neuroprzekaźników stymulujących prawidłową pracę mózgu. Tyrozyna jest prekursorem m.in.: noradrenaliny i dopaminy, które odpowiadają za sprawne przewodzenie impulsów z układu nerwowego do mięśni i mózgu. Noradrenalina wpływa na samopoczucie i pamięć mózgu. W odpowiedzi na bodźce stresowe koordynuje pracę układu krwionośnego i przebieg procesów energetycznych (lipolizę). Dopamina z kolei odpowiada za koordynację mięśniową, za sprawność i szybkość wykonywanych czynności motorycznych oraz w znacznym stopniu za popęd seksualny. Niedobór dopaminy, nazywanej nie bez przyczyny hormonem szczęścia jest jedną z przyczyn obniżonego nastroju, bezsenności, stanów lękowych a nawet stanów depresyjnych. Zdaniem naukowców L-tyrozyna i jej przeciwdepresyjne i antystresowe działanie może okazać się skutecznym środkiem pomocniczym w terapii uzależnień. Stwierdzono, że L-tyrozyna wykazuje specyficzny wpływ na poprawę funkcji poznawczych: poprawia zdolność zapamiętywania, refleks i koncentrację Kwasy tłuszczowe rozwijają inteligencję Mózg w 60% zbudowany jest z tłuszczów nienasyconych, które warunkują płynność błon komórkowych neuronów. Suplementacja diety produktami zawierającymi NKT poprawia nastrój, koncentrację, zmniejsza agresję, łagodzi stany depresyjne, zmniejsza nadpobudliwość u dzieci oraz ich problemy z uczeniem się. Zalecane w okresie rozwoju płodowego, w ADD (zespole zaburzeń koncentracji uwagi), ADHD, (zespole nadpobudliwości psychoruchowej), jak również w Alzheimerze. Kwasy tłuszczowe Fosfolipidy: fosfatydylocholina omega 3 EPA (DHA) Lecytyna OMEGA-3 STAR na lepszą pracę mózgu zwiększa wydolność i pojemność mózgu rozwija inteligencję, poprawia skupienie i zapamiętywanie, poprawia nastrój, działa antydepresyjnie.

11 Prekursorem ważnych kwasów tłuszczowych poza olejami pochodzącymi z mięsa ryb, jest olej lniany w produkcie FLAX SEED STAR. To dobry zamiennik suplementu OMEGA-3 STAR, szczególnie dla wegeterian. LECITHIN STAR, LECITHIN 1000 STAR, LECITHIN utrzymują w dobrym stanie błony komórkowe neuronów oraz synaps, są źródłem acetylocholiny - ważnego mózgowego neuroprzekaźnika Wpływ lecytyny na funkcje umysłowe i psychiczne Lecytyna sojowa jest źródłem choliny i inozytolu. Cholina jest niezbędna do produkcji acetylocholiny. Odpowiednia podaż ułatwia procesy zapamiętywania i odtwarzania informacji, chroni przed demencją starczą i niektórymi degeneracyjnymi chorobami układu nerwowego (stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera). Inozytol zawarty w lecytynie sojowej zwiększa wrażliwość receptorów na serotoninę. Poprzez takie działanie podnosi sprawność pamięci, poprawia nastrój, hamuje rozwój depresji i likwiduje tiki u osób przyjmujących leki psychotropowe. Poprawia również przewodzenie sygnałów nerwowych u diabetyków. Rośliny wspomagające pamięć Korzystny wpływ na pamięć mają również niektóre składniki roślin wymienionych w tabeli poniżej. Rośliny miłorząb japoński, wąkrota azjatycka, hyzop wodny, cytryniec chiński, rdest wielkokwiatowy, wiesiołek, len, żeń-szeń

12 Rośliny te występują w produktach: BRAIN STAR, GOTU KOLA STAR, ENERGY STAR, GINKGO STAR, KOREAN GINSENG STAR, LIFE STAR Formułą godną polecenia jest BRAIN STAR BRAIN STAR formuła szybkiego wzmocnienia czynności mózgu. usprawniając krwioobieg mózgowy i obwodowy, poprawiając efektywność transmisji sygnałów nerwowych, przeciwdziałając zmęczeniu, uczuciu tremy, zagrożeniu i lęku, usprawniając funkcje intelektualne i poznawcze. Naturalny i bezpieczny środek usprawniający pracę komórek mózgu, zawiera składniki pochodzące z indyjskiej rośliny brahmi. Poprawia efektywność transmisji sygnałów nerwowych i stymuluje swobodny przepływ krwi do mózgu. Jest przeciwutleniaczem zapobiega procesom starzenia się komórek mózgowych i układu nerwowego. Poprawia zdolność zapamiętywania i koncentrację, łagodzi stres związany z nauką, zwiększa jasność umysłu, poprawia sprawność intelektualną.

13 ENERGY STAR poprawa koncentrację, pamięć, refleks, równowagę emocjonalną zwiększa wytrzymałość na obciążenia fizyczne, zwiększa adaptację do stresu GINKGO STAR poprawia pamięć krótkotrwałą Wspomaga zdolność kojarzenia i zapamiętywania u osób starszych, Poprawia dopływu tlenu i glukozy do komórek nerwowych. Działa psychostymulująco, poprawia proces uczenia się i koncentracji. Podnosi poziom dopaminy, niezbędnej do przekazywania informacji między neutronami. Usprawnia procesy przypominania informacji. GOTU KOLA STAR usprawnia pamięć, zwiększa koncentrację i zdolność zapamiętywania, dodaje pewności siebie, usuwa tremę, znosi psychiczne i fizyczne objawy zmęczenia Z treści dzisiejszego artykułu wynikają dwie rzeczy istotne z punktu wspomagania pamięci. Mózg należy ćwiczyć, bombardować nowymi informacjami i kreatywnymi zadaniami (budować ścieżki w lesie), oraz wspomagać szybkość przepływu informacji pomiędzy komórkami, a ponieważ jest to proces biochemiczny należy dostarczyć komórkom odpowiednich składników pokarmowych w postaci suplementów diety, bo sama dieta, gdy pojawiają się problemy z pamięcią już nie wystarcza.

14 Przykłady prostych programów wspomagających naukę: SUPLEMENT DIETY BRAIN STAR MULTI STAR OMEGA-3 STAR VITAMIN C 1000 STAR DAWKOWANIE 1 dziennie 2 x 15 ml dziennie 1 dziennie 1 dziennie SUPLEMENT DIETY DAWKOWANIE B-COMPLEX STAR/ROYAL JELLY 1 dziennie GOTU KOLA STAR 2 x dziennie 1-2 LECITHIN 1000 STAR CORAL CALCIUM STAR ACEROLA STAR 1 dziennie 1 dziennie 1-5 dziennie Opracowanie: mgr Grażyna Cieślik Konsultant STARLIFE Odnośnik do poprzednich wydań Poczty Zdrowia: ftp:// /starlife/poczta_zdrowia/