Potencjalne właściwości przeciwnowotworowe wybranych pospolitych drzew i krzewów Polski

Transkrypt

1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. St. Pigonia w Krośnie Potencjalne właściwości przeciwnowotworowe wybranych pospolitych drzew i krzewów Polski H e n r y k R ó ż a ń s k i Laboratorium Biologii Przemysłowej i Eksperymentalnej

2 Rośliny lecznicze w Polsce W Polsce rośnie około 2300* gatunków roślin nasiennych, Cormophyta (3425)** 600 gatunków mchów, 250 gatunków wątrobowców i 1200 gatunków porostów gatunków roślin było stosowanych w medycynie ludowej i (lub) oficjalnej występujących w naszym kraju. Z tego około 340 gatunków wykazuje działanie przeciwnowotworowe (tradycyjne użycie lub potwierdzone w literaturze naukowej). H. Rozanski *Anna M. Czarnecka, **Leokadia Witkowska-Żuk, 2012: 3425 rodzimych gatunków roślin wyższych: mszaki 935, paprotniki 75, nagonasienne 10, okrytonasienne 2405, 445 gatunków zadomowionych.

3 Lista Jonathan a Hartwell a. W latach 60. i 70. XX wieku po dogłębnej analizie literatury, opublikowano listę rodzajów roślin, które były stosowane w leczeniu nowotworów. Lista Hartwell a liczy 1400 rodzajów roślin przeciwnowotworowych. Publikacja nigeryjskich naukowców S. V. Nwafor, P. A. Akah, C. O. Okoli* (Phytotherapy Division, Department of Pharmacology and Toxicology, University of Nigeria, Nsukka) podaje, że skriningowe badania sygnalizują o gatunków roślin wywierających wpływ przeciwnowotworowy. Hartwell, J.L. : Plants used against Cancer. A survey. Lloydia 30, (1967); Hartwell, J.L. : Plants used against Cancer. A survey. Lloydia 32, (1971). *S. V. Nwafor, P. A. Akah, C. O. Okoli : Potentials of plant products as anticancer agents; JOURNAL OF NATURAL REMEDIES; Vol 1/2(2001) Dr Jonathan L. Hartwell

4 Rośliny drzewiaste przeciwnowotworowe na świecie występuje około gatunków drzew w Polsce jedynie 40 gatunków drzew 10 gatunków drzew w polskiej florze należy do nagonasiennych Gymnospermae (Gymnospermophytina). Liczba gatunków drzew i krzewów powszechnie spotykanych: 115. Wszystkie rodzime gatunki drzew i krzewów w Polsce zawierają substancje o działaniu onkostatycznym, które mogą zostać wykorzystane w terapii lub profilaktyce nowotworów.

5 H. Rozanski

6 Dąb Quercus rodzina: bukowate - Fagaceae Quercus robur Linne dąb szypułkowy Quercus petraea Lieblein dąb bezszypułkowy Cortex, Folium, Frondes, Glandes Querci Ph.Eur. garbniki min. 3% Garbniki katechinowe, epikatechinowe, galokatechinowe 8-20% (folium do 11%), triterpeny, cyklitole, flawonoidy, fenolokwasy (taninowy, galusowy, elagowy, katechinowy); procyjanidyny Adstringens, obstipans, haemostaticum, antiphlogisticum; antisepticum oncostaticum. Université de Liège (Belgia), Laboratory of Pharmacognosy: Hamuje wzrost linii komórek nowotworowych: ludzkiego raka okrężnicy LoVo, rak prostaty PC3 i glejaka U373. H. Rozanski Frédérich M., Marcowycz A., Cieckiewicz E., Mégalizzi V., Angenot L., Kiss R.: In vitro anticancer potential of tree extracts from the Walloon Region forest. Planta Med Dec;75(15): frydelina

7 Michel Frédérich, Aline Marcowycz, Ewa Cieckiewicz, Véronique Mégalizzi, Luc Angenot, Robert Kiss: In Vitro Anticancer Potential of Tree Extracts from the Walloon Region Forest. Planta Med 2009; 75: 1 4.

8 Quercetin - Quercus Kwercetyna jest cytostatyczna wobec Human breast carcinoma MCF7. Naukowcy z Indii (Advanced Centre for Treatment, Research and Education in Cancer (ACTREC) wykazali efektywniejsze działanie taksolu, cisplatyny i in. hhemioterapeutyków w połączeniu z kwercetyną w leczeniu Advanced cervical cancer (ACC) oraz ovarian carcinoma. Inhibitor angiogenezy. MA Indap, S Radhika, Leena Motiwale, KVK Rao: Quercetin: Antitumor activity and pharmacological manipulations for increased therapeutic gains. Indian Journal of Pharmaceutical Sciences. Year: 2006; Volume : 68; Issue: 4; Page:

9 Morwa Morus rodzina: morwowate - Moraceae Morwa biała Morus alba Linne Morwa czarna Morus nigra Linne Pochodzą z Indii, Chin i Japonii. Kuvempu University (Indie) Aditya Rao SJ, Ramesh Ck: ANTI TUMOR ACTIVITY OF TWO SPECIES OF MULBERRY AGAINST EAT CELL LINES IN MICE. World Journal of Pharmaceutical Research (Impact Factor: 5.99). 03/2015; 4(3): Glikozydy stylbenowe, benzofurany, kumaryny (skopoletyna), garbniki, adenina, kwas asparaginowy, peptony, witamina C. Antiphlogisticum, antitussicum,antilithiasis, diureticum, antidiabeticum; inhibitor alfa-glukozydazy; neuroprotectivum. Wykazano, że alkoholowy wyciąg z morwy białej hamuje wzrost komórek nowotworowych wodobrzusza Ehrlich ascites tumor (EAT), hamuje metastazy czerniaka oraz wzrost glejaka. Jeong Ji C, Jang Sang W, Kim Thae H, Kwon Chae H, Kim Yong K (2010) Mulberry fruit (Moris fructus) extracts induce human glioma cell death in vitro through ROS-dependent mitochondrial pathway and inhibits glioma tumor growth in vivo. Nutr Cancer 62: Huang HP, Shih YW, Chang YC, Hung CN, Wang CJ: Chemoinhibitory effect of mulberry anthocyanins on melanoma metastasis involved in the Ras/PI3K pathway. J. Agric Food Chem Oct 8; 56(19):

10 Modrzew - Larix Modrzew europejski Larix decidua Mill. = Larix europaea DC., m wys., pierśnica cm, między 5 a 20 rokiem przyrosty roczne ok cm; żyje do 500 lat; zaczyna obradzać w wieku 10 lat. Modrzew polski Larix polonica Racib.

11 Modrzew - Larix Olejek eteryczny: pinen, karen, limonen, terpineol, terpinen, borneol, octan bornylu. Kwasy żywicowe (w żywicy stanowią nawet 65%). Fenolokwasy i glikozydy fenolowe (koniferyna, kwas cynamonowy, kwas galusowy, katechinowy). Flawonoidy, np. taksyfolina.

12 Modrzew - Larix Exsiccantium, secretolyticum, expectorans, lactagogum, antisepticum, antiphlogisticum; Przeciwhistaminowe Przeciwrodnikowe Antyoksydacyjne Antymutagenne Przeciwcukrzycowe Żółciopędne Immunostymulujące H. Rozanski

13 Taxifolin, pinen Taxifolin inhibitor human cervical cancer Hela cells in vitro. Synergistyczne oddziaływanie między paklitakselem (PAC) i α-pinenem oraz β-pinenem w leczeniu raka niedrobnokomórkowego płuc. Pinen jest równie skuteczny w działaniu antyproliferacynym jak doxorubicin. Pineny działają cytotoksycznie wobec nowotworu limfocytów, Ehrlich ascites tumor model, HepG2 (rak wątroby) Terpinen działa cytotoksycznie wobec mouse leukemia P388 cells, mysiego modelu ludzkiego czerniaka. Marianna Vieira Sobral, Aline Lira Xavier, Tamires Cardoso Lima, and Damião Pergentino de SousaAntitumor Activity of Monoterpenes Found in Essential Oils. The Scientific World Journal Volume 2014 (2014), Article ID , 35 pages. Zhang Z., Guo S., Liu X., Gao X.: Synergistic antitumor effect of α-pinene and β-pinene with paclitaxel against non-small-cell lung carcinoma (NSCLC). Drug Res (Stuttg) Apr;65(4): ZHAI Yan-jun, CHENG Fei, WANG Tian-min, CHU Zheng-yun, LI Na(College of Pharmacy Liaoning University of Traditional Chinese Medicine,China) In vitro anticancer activity of taxifolin on human cervical cancer Hela cells and its mechanism. Chinese Traditional Patent Medicin,

14 Grab zwyczajny Carpinus betulus Linne rodzina: brzozowate - Betulaceae Folium, frondes, Cortex, Flos, Fructus Carpini betuli Saponiny trójterpenowe (kwas betulinowy, betulina, kwas ursolowy, oleanolowy). Flawonoidy (luteolina, kaempferol, hiperozyd, rutyna, mirycetyna). Fenolokwasy (kwas galusowy, chlorogenowy, elagowy, kawowy).

15 Grab zwyczajny Carpinus betulus L. rodzina: brzozowate - Betulaceae Folium, Frondes, Fructus Carpini: diureticum, antiphlogisticum, hypotonicum, antipyreticum, antiarthriticum, depurativum, antispasmodicum, hepatoprotectivum, pancreaprotectivum, hypolipidemicum, hypocholesterolemicum. Cortex, Frondes Carpini: antiphlogisticum, depurativum, haemostypticum, antirheumaticum, anthiarthriticum. Wyciąg alkoholowy z kory i liści hamuje rozwój nowotworów, np. raka jelita grubego. H. Rozanski Cieckiewicz E., Angenot L., Gras T., Kiss R., Frédérich M.: Potential anticancer activity of young Carpinus betulus leaves. Phytomedicine Feb 15;19(3-4):

16 Platan Platanus rodzina: platanowate - Platanaceae Platan wschodni Platanus orientalis Linne Platan zachodni Platanus occidentalis Linne Platan klonolistny Platanus acerifolia Willdenow Cortex, Folium, Frondes Platani Antiphlogisticum (okulistyka), antirheumaticum, antiarthreticum, anticancericum, diaphoreticum, antipyreticum. Eczema, cinjunctivitis, blepharitis i in. Saponiny Trójterpeny (betulina, beta-amyryna, kwas betulinowy, aldehyd betulinowy, kwas platanowy, kwas oleanolowy, kwas ursolowy) flawonoidy (rutina, kwercetyna, mirycetyna, kemferol) fenolokwasy (kwas galusowy, kwas kumarynowy, kwas chlorogenowy, kwas kawowy), garbniki Fitosterole Kora platanów zawiera znaczne ilości betuliny i kwasu betulinowego (24 mg kwasu betulinowego w 1 g) H. Rozanski

17 Platanus Antyproliferacyjne i cytotoksyczne działanie wykazano wobec czerniaka, human leukemic cell lines, human breast denocarcinoma - MCF7, HEPG2 i human non small cell lung carcinoma - H460 cell lines. Taha S. El-Alfy, Hamida M.A. El-Gohary i in.: Phenolic Constituents of Platanus orientalis L. LeavesNatural Product Communications Vol. 3 (0) Dept. of Org. Chem., IMTM, Faculty of Sciences, Palacky University, Olomouc, Czech Republic: J. Sarek, M. Kvasnica, M. Vlk, M. Urban, P. Dzubak and M. Hajduch (2011). The Potential of Triterpenoids in the Treatment of Melanoma, Research on Melanoma - A Glimpse into Current Directions and Future Trends, Prof. Mandi Murph (Ed.), ISBN: , InTech, DOI: / Available from: University of Athens, Department of Pharmacy, Greece. Mitrocotsa D, Bosch S, Mitaku S, Dimas C, Skaltsounis AL, Harvala C, Briand G, Roussakis C.: Cytotoxicity against human leukemic cell lines, and the activity on the expression of resistance genes of flavonoids from Platanus orientalis. Anticancer Res May-Jun;19(3A):

18 Weigela krzewuszka rodzina: przewiertniowate - Caprifoliaceae Pochodzi z Japonii, Chin i Mandżurii W Trad. Med. używana jako antidiabeticum. Badania w Korei Chungnam National University Hospital, Daejeon) i Wietnamie (Vietnam National Institute of Medicinal Materials, Hanoi) wykazały przeciwnowotworowe właściwości. Wyciąg hamował SNU-601 human gastric cancer cells. Wyjaśniono, że kwas korozolowy to inhibitor mtor - kinaza białkowa treoninowo-serynowa, która reguluje cyk komórkowy (translacja, transkrypcja, proliferacja) Myung Sun Lee, Chang Min Lee i in.: Activation of AMP-activated protein kinase on human gastric cancer cells by apoptosis induced by corosolic acid isolated from Weigela subsessilis Phytotherapy Research, Volume 24, Issue 12, pages , December 2010 H. Rozanski Weigela subsessilis (Nakai) L. H. Bailey blog.daum.net

19 Bukszpan wieczniezielony Buxus sempervirens L. Bukszpan pochodzi z Europy Południowej i Afryki Północnej, ale jest często sadzony w Polsce. Surowcem jest liść i drewno Folium et Lignum Buxi. Alkaloidy steroidowe (buksyna C 18 H 21 NO 3, parabuksyna, buksydyna, cyklobuksyna B, buksamina E), olejek eteryczny, garbniki. Buksamina

20 Bukszpan wieczniezielony Buxus sempervirens L. W medycynie ludowej stosowany w leczeniu reumatyzmu, malarii, łysienia, chorób gorączkowych, bólu żołądka i nowotworów. Jest silnym środkiem przeciwkrwotocznym, przeciwzapalnym, przeciwbólowym i uspokajającym (narkotycznym).

21 Bukszpan wieczniezielony Buxus sempervirens L. Algierscy naukowcy z Laboratoire de Biochimie Appliquée, Faculté des Sciences de la Nature et de la vie, Université de Béjaia badali właściwości ekstraktu acetonowego z bukszpanu na różne linie komórkowe raka piersi - breast cancer cell lines: MCF7, CF10CA1a,T47D, BT-20 i MDA-MB-435. Ekstrakty działały hamująco już przy stężeniu 7.74 µg/ml µg/ml. Zaburzały strukturę mikrotubul, zakłócały cykl komórkowy raka, indukowały apoptozę. Ait-Mohamed O, Battisti V, Joliot V, Fritsch L, Pontis J, Medjkane S, Redeuilh C, Lamouri A, Fahy C, Rholam M, Atmani D, Ait-Si-Ali S.: Acetonic extract of Buxus sempervirens induces cell cycle arrest, apoptosis and autophagy in breast cancer cells. PLoS One. 2011;6(9):e doi: /journal.pone Epub 2011 Sep 15. H. Rozanski

22 Tawlina jarzębolistna - Sorbaria sorbifolia (L.) A.Br. = Spiraea sorbifolia L. rodzina: różowate - Rosaceae Roślina ozdobna, ale uważana za inwazyjną. Pochodzi z Ameryki Północnej Krzew do 2 m wys. Wyciąg zawierający 5, 2', 4'-trihydroxy-6, 7, 5'-trimethoxyflavone hamował proliferację hepatoma HepG-2 cell line. 5, 2', 4'-trihydroxy-6, 7, 5'- trimethoxyflavone, 5, 7-dihydroxy-8- methoxyflavon), rutin, Quercetin, daucosterol, benzoate i p- hydroxybenzoic acid. Zhang X, Zhang Y, Guan L, Quan Y, Sun Q.: [Study on extraction and isolation of active constituents from Sorbaria sorbifolia and antitumor effect of the constituents in vivo]. Zhong Yao Cai Jan;27(1):36-8. X W Zhang: Studies On The Anti-tumor Effect Mechanism Of Sorbaria Sorbifolia And Its Chemical Constituents, praca doktorska 2008 r., Medical College, Yanbian University, Chiny.

23 Łuskiewnik różowy