Ocena kondycji krów mlecznych

Transkrypt

1 .pl Ocena kondycji krów mlecznych Autor: mgr inż. Dorota Kolasińska Data: 24 maja 2016 Ocena kondycji krów mlecznych polega na oględzinach stopnia otłuszczenia partii zadu oraz lędźwi. W jakim celu się to robi i co dzięki temu możemy zyskać? Na czym polega ocena kondycji krów mlecznych? Sprawdzanie i ocena kondycji krów mlecznych polega na: Regularnym monitorowaniu rezerw energetycznych organizmu, Monitorowaniu konkretnych partii ciała, w których odkładany jest tłuszcz podskórny 1 / 9

2 .pl Bardzo dobrą metodą oceny kondycji może być obserwacja krów z góry (jeśli jest taka możliwość). Można porównywać zwierzęta między sobą. Ocenę przeprowadza się metodą Wildmana i in. (1982 r.) 5-punktowy system oceny (BCS 5), gdzie ocenę dokonuję się z dokładnością do 0,25 pkt. Ocenę 1 otrzymuje krowa skrajnie wychudzona, a 5 krowa zapasiona. A po co właściwie przeprowadza się taką ocenę? Hodowcy bardzo rzadko dokonują samodzielnie takiej oceny, a jest to duży błąd, ponieważ Pięciopunktowa Ocena Kondycji może stać się świetnym narzędziem, które umożliwi: Właściwe zarządzanie stadem krów wysokoprodukcyjnych Regulację systemu żywienia, przede wszystkim poprzez zmniejszanie dawki krowom otłuszczonym Ograniczenie nadmiernego otłuszczenia w końcowym okresie laktacji oraz w zasuszeniu Poprawę stanu zdrowia i kondycji w pierwszej fazie laktacji Eliminację problemów z rozrodem (trudnym zacielaniem i wycieleniami, zatrzymaniem łóżyska) Zmniejszenie częstotliwości zapadalności na choroby metaboliczne ketozę, przemieszczenie trawieńca czy syndrom stłuszczonej wątroby 2 / 9

3 .pl Czasami konieczne będzie dostawienie dodatkowych przegród, aby krowy w zasuszeniu, nie wyjadały paszy dla krów będących w laktacji. Robimy to głównie po to żeby nam się krówki nie pozapasały. Żywienie do wydajności przede wszystkim. Jeżeli jest zbyt mała wydajność, a zbyt obfite żywienie, zaczynają nam się krowy zapasać i zaczynają się problemy. Najgorszy okres jest przed zasuszeniem i samo zasuszenie. Może pojawić się problem z ocieleniem, a po ocieleniu choroby metaboliczne tłumaczy pan Topczewski, hodowca bydła mlecznego z Rytel Suchych (woj. mazowieckie). Kondycja, a stan fizjologiczny Należy zdawać sobie sprawę z tego, że kondycja zwierzęcia wynika przede wszystkim z prawidłowo dostosowanego żywienia, dlatego tak ważny jest podział na grupy technologiczne. Inaczej powinny być żywione krowy w szczytowym okresie laktacji, zasuszeniu czy przed porodem. Wszystkie te zależności mają wpływ na późniejszą wydajność, łatwość ocielenia i zacielenia oraz zdrowie krów. W tabeli poniżej znajduje się właściwa kondycja krów w zależności od stanu fizjologicznego: Metody chowu i hodowli bydła, Grodzki, Warszawa 2011 Stan fizjologiczny Właściwa liczba punktów BCS-5 Dopuszczany zakres Krowy początek zasuszenia 3,5 3,25 3,75 przed ocieleniem 3,5 3,25 3,75 początek laktacji (30 60 dzień) 3 2,5 3,25 środek laktacji ( dzień) 3 2,75 3,25 3 / 9

4 .pl koniec laktacji (powyżej 200 dnia) 3,5 3 3,5 Jałówki podczas wzrostu 3 2,75 3,25 przed ocieleniem 3,25 3 3,5 BCS 1 Krowa bardzo wychudzona BCS 1 punkt: krowa bardzo wychudzona. Bardzo widoczne poprzeczne wyrostki kręgów lędźwiowych Ostro zarysowane krawędzie kręgosłupa Widoczne guzy biodrowe i kulszowe (obleczone skórą) Widoczne wyrostki kręgów grzbietowych Wokół ogona całkowity brak poduszki tłuszczowej Ogon znacznie oddalony od linii ciała Najczęściej widoczny zarys żeber Głaszcząc krowę od głowy w kierunku nasady ogona można wyczuć praktycznie wszystkie kości i ich zagłębienia Duże zagrożenie wystąpienia schorzeń okresu okołoporodowego, zbyt mała rezerwa energetyczna na prawidłowe wejście w laktację po porodzie BCS 2 Krowa wychudzona 4 / 9

5 .pl BCS 2 punkty: krowa wychudzona. Ostra krawędź wyrostków poprzecznych lędźwiowych, ale pojedyncze wyrostki nie są widoczne (ale wyczuwalne pod dłonią) Krawędzie kręgosłupa są lekko zaokrąglone Guzy biodrowe i kulszowe również delikatnie zaokrąglone Brak poduszek tłuszczowych wokół ogona, ale przestrzeń pomiędzy nasadą ogona, a ciałem jest mniejsza Widać maksymalnie 4 5 par żeber pod skórą Krowy wchodzące w laktację i w okres zasuszenia bardzo często wyglądają w ten sposób Niewielkie ryzyko wystąpienia schorzeń okresu okołoporodowego BCS 3 Krowa w prawidłowej kondycji 5 / 9

6 .pl BCS 3 punkty: krowa o prawidłowej budowie. Zaokrąglone krawędzie wyrostków poprzecznych kręgosłupa Guzy kulszowe i biodrowe lekko zarysowane, ale dobrze widoczne Wyrostki poprzeczne w dotyku słabo wyczuwalne Poszczególne kości lekko wyczuwalne Żebra bardzo słabo widoczne, wyczuwalne Obecna delikatna poduszka wokół nasady ogona Przestrzeń między ogonem a ciałem niewielka Krowa powinna być w takiej kondycji podczas pierwszych 3 miesięcy laktacji i w okresie zasuszenia BCS 4 Krowa otłuszczona 6 / 9

7 .pl BCS 4 punkty: krowa otłuszczona. Krawędzie wyrostków poprzecznych kręgów lędźwiowych niewidoczne, wyczuwalne po mocnym ucisku dłonią Guzy biodrowe i kulszowe znacznie zaokrąglone, ledwo widoczny zarys Kręgi kręgosłupa i żebra niewidoczne Duża poduszka tłuszczowa wokół nasady ogona Ogon praktycznie przylega do ciała Bardzo często krowy wchodzą w takiej kondycji w okres zasuszenia, ale systematyczne obniżanie dawki paszowej pomoże zejść do poziomu BCS 3 Dopuszczalna kondycja dla krów wchodzących w laktację (dużo rezerw do wykorzystania) W trakcie laktacji stopień otłuszczenia powinien ulec obniżeniu BCS 5 Krowa mocno otłuszczona 7 / 9

8 .pl BCS 5 punktów: krowa mocno otłuszczona. Niewidoczna lub prawie niewidoczna linia guzów kulszowych i biodrowych, kręgosłupa Brak zarysu żeber Trudno wyczuwalne zarysy kości pod naciskiem dłoni Nasada ogona posiada obfitą poduszkę tłuszczową Brak odległości pomiędzy ogonem, a ciałem Niedopuszczalna kondycja w żadnym okresie laktacji i zasuszenia Możemy mieć pewność, że przy tak dużym otłuszczeniu krowa może mieć problemy przy porodzie i podczas zacielenia Występuje ogromne ryzyko pojawienia się schorzeń typowych dla okresu okołoporodowego Krowy mogą mieć znaczne problemy z prawidłowym wejściem w laktację Stopniowe obniżenie dawki pokarmowej dla takiej krowy jest konieczne, ze względów zdrowotnych Można podejrzewać, że krowy zasuszone podjadają pasze dla krów wysokowydajnych (przy żywieniu TMR) Jak wystawiać punkty BCS? Na 5-punktową ocenę BCS ma wpływ średnia z 8 ocen przyznanych za wygląd określonych partii ciała. Hodowca może dokonać samodzielnej oceny, ponieważ znakomicie zna swoje zwierzęta. Wiadomo, że krowy podobnie jak ludzie, różnią się między sobą. Niektóre są po prostu chude z natury, bo mają szybszą przemianę materii, niektóre szybciej się otłuszczają. Każda sztuka jest inna, inaczej przyswaja składniki pokarmowe i ma inną wydajność. Dlatego hodowca dokona 8 / 9

9 Powered by TCPDF ( skuteczniejszej oceny niż np. zootechnik czy doradca żywieniowy, bo zna swoje zwierzęta, niezależnie od tego ile ich obecnie utrzymuje. My nie wystawiamy ocen, po prostu oceniamy wygląd guzów kulszowych, biodrowych, zarys kręgosłupa, poduszki tłuszczowej wokół ogona. Dzięki temu mogę ocenić czy kondycja jest odpowiednia do stanu fizjologicznego krowy mówi pan Topczewski. Klikając w powyższą tabelkę, sami będziecie mogli ocenić kondycję swoich zwierząt. Kontrola kondycji krów jest jednocześnie rodzajem profilaktyki zdrowotnej, może poprawić wskaźniki rozrodu, obniżyć straty związane z leczeniem chorób metabolicznych, kosztami dodatkowymi np. bolusów (zabezpieczające przed ketozą). Hodowca zmniejszając dawkę przy znacznym otłuszczeniu, może zaoszczędzić na żywieniu. Zmieńmy opinię o hodowcach bydła mlecznego, że nie przeprowadzają profilaktycznej oceny Body Condition Score wg Wildmana, zaskoczmy zootechników i weterynarzy! Klikając w powyższą grafikę, sami będziecie mogli ocenić kondycję swoich zwierząt! 9 / 9