Zastosowanie analizy genów markerowych do badań zakwitów toksycznych cyjanobakterii w jeziorach
|
|
- Bartosz Grzelak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 AUTOREFERAT ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Aleksandra Bukowska Zakład Ekologii Mikroorganizmów i Biotechnologii Środowiskowej, Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski Zastosowanie analizy genów markerowych do badań zakwitów toksycznych cyjanobakterii w jeziorach Promotor: prof. dr hab. Ryszard J. Chróst Promotor pomocniczy: dr hab. Iwona Jasser Recenzenci: prof. dr hab. Barbara Pawlik-Skowrońska Katedra Hydrobiologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie prof. dr hab. Joanna Mankiewicz-Boczek Katedra Ekologii Stosowanej, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Łódzki Warszawa, czerwiec 2017
2 W ostatnich dekadach coraz częściej obserwuje się zakwity cyjanobakterii w wodach śródlądowych oraz przybrzeżnych morskich. Środowiska wodne opanowane przez masowy rozwój cyjanobakterii charakteryzują się przede wszystkim znaczącym spadkiem różnorodności biologicznej, albowiem obecność i aktywność ekofizjologiczna tych mikroorganizmów negatywnie wpływa na występowanie i aktywność życiową szeregu wodnych biota (m.in. doprowadzając do zaburzenia funkcjonowania sieci troficznych na różnych poziomach w ekosystemie). Wysoka produktywność biologiczna cyanobakterii doprowadza do drastycznego zwiększenia ilości detritusu, zmniejszenia przezroczystości wody, powstawania stref beztlenowych w głębszych partiach wód i osadach dennych. Ich masowa obecność skutkuje obniżeniem walorów gospodarczych i rekreacyjnych zbiornika wodnego. Bardzo często zakwitom cyjanobakterii towarzyszy obecność uwalnianych z ich komórek cyjanotoksyn, spośród których hepatotoksyczne mikrocystyny stanowią największe zagrożenie w ekosystemach słodkowodnych. Metabolity te są toksyczne zarówno dla wielu organizmów wodnych, jak i zwierząt lądowych oraz człowieka. Problemy zdrowotne, w tym również śmiertelne zatrucia, może powodować nie tylko spożycie skażonej toksynami wody, ale także kontakt z nimi w wodzie, np. podczas rekreacji. Najważniejszymi czynnikami promującymi powstawanie zakwitów sinic są wysokie stężenia biogenów i materii organicznej (sprzyjające eutrofizacji) i podwyższona temperatura wody. W środowiskach silnie zeutrofizowanych zakwity stają się częstsze, mogą trwać dłużej oraz być bardziej toksyczne. Tak więc prognozowane dalsze ocieplanie się klimatu może sprawić, że zakwity cyjanobakterii staną się coraz ważniejszym problemem globalnym. System Wielkich Jezior Mazurskich (SWJM) stanowi zespół jezior połączonych ze sobą, zlokalizowany w północno-wschodniej części Polski. W jego skład wchodzą największe polskie jeziora, jest to obszar niezwykle cenny pod względem przyrodniczym i turystycznym, jak również ważny z punktu widzenia lokalnej gospodarki. W jeziorach mazurskich występuje duża różnorodność taksonomiczna cyjanobakterii, zwykle również to one dominują w okresie letnim w całkowitej biomasie fitoplanktonu. Poszczególne jeziora SWJM różnią się znacznie między sobą pod względem ich statusu troficznego, pomimo, że wszystkie są połączone w sposób naturalny lub sztuczny. Sprawia to, że SWJM stanowi znakomity model do badania wpływu różnych czynników biologicznych i fizykochemicznych na zespoły cyjanobakterii. Celem niniejszej pracy była kompleksowa analiza, z zastosowaniem metod biologii molekularnej, różnorodności zespołów cyjanobakterii, w tym cyjanobakterii potencjalnie toksycznych, w wybranych jeziorach SWJM. Celem badań było także określenie czynników
3 środowiskowych, które mogą wpływać na występowanie i różnorodność zespołów sinic w badanych jeziorach. Ważnym aspektem pracy było zbadanie, czy na podstawie udziału toksycznych genotypów w zespołach cyjanobakterii możliwe jest przewidywanie występowania toksycznego zakwitu we wczesnej fazie sezonu wegetacyjnego. Dla pełnego obrazu zależności środowiskowych związanych z toksycznymi zakwitami, zbadano również potencjał do degradacji cyjanotoksyn (mikrocystyn) w wybranych jeziorach przez naturalne zespoły bakterii. Przeprowadzono analizę porównawczą dwóch metod badania składu taksonomicznego cyjanobakterii w próbkach wody jeziornej klasycznej metody mikroskopowej i metody molekularnej, opartej na elektroforezie w gradiencie denaturującym (DGGE) i sekwencjonowaniu DNA. Wykazano, że do pełnej identyfikacji składu taksonomicznego nadal niezbędne jest stosowanie metod mikroskopowych. Metoda molekularna może być jednakże zastosowana do określenia występowania taksonów dominujących w zakwicie cyjanobakterii, a jej zaletą jest znacznie krótszy czas uzyskania wyników, zwłaszcza w przypadku konieczności analizy licznych próbek. Analiza DGGE pozwoliła również na stworzenie profili prążkowych, charakterystycznych dla danej próbki wody jeziornej, dzięki którym można było prześledzić zmiany sezonowe zachodzące w zespołach cyjanobakterii, oraz określić, jakie czynniki wpływają na podobieństwa i różnice pomiędzy nimi. Wyniki analiz pokazały, że w badanych jeziorach mazurskich najbardziej zróżnicowana struktura taksonomiczna cyjanobakterii występuje w miesiącach letnich. Najważniejszym czynnikiem wpływającym na podobieństwo zespołów cyjanobakterii pomiędzy analizowanymi próbkami wody z poszczególnych jezior nie jest ich bezpośrednie połączenie albo zbliżony stan troficzny, ale sezon pory roku, w którym pobierano próbki do badań. W większości jezior istnieje też podobny potencjał występowania poszczególnych taksonów cyjanobakterii, a tylko ich aktualna liczebność zależna jest od aktualnie panujących warunków środowiskowych. Oznacza to, że nawet jeziora o stosunkowo niskim statusie troficznym, w odpowiednich warunkach środowiska (takich jak np. podwyższona temperatura wody lub wysokie nasłonecznienie), mogą pojawiać się zakwity tych mikroorganizmów. W niniejszej pracy opracowano procedurę rozpoznawania toksycznych rodzajów cyjanobakterii w próbkach środowiskowych z zastosowaniem analizy DGGE, w której użyto fragment genu mcya z klastra kodującego enzymy syntetyzujące mikrocystyny. Wyniki tej analizy wskazują, że pomimo bardzo dużego zróżnicowania struktury taksonomicznej zespołów cyjanobakterii w badanych jeziorach SWJM, jedynie przedstawiciele dwóch
4 rodzajów z nich - Microcystis spp. i Planktothrix spp. mogą wytwarzać mikrocystyny. Toksyczne genotypy znajdowano we wszystkich badanych jeziorach, jednak najczęściej wykrywano te należące do Planktothrix spp. Prawdopodobne jest, że w czasie trwania badań uchwycono moment rozprzestrzeniania się toksycznego Planktothrix spp. do mezotroficznego jeziora Mamry, w którym wcześniej nie wykrywano toksycznych genotypów tego taksonu. Ponieważ doniesienia ostatnich lat wskazują, że do potencjalnie toksycznych cyjanobakterii należą również taksony pikocyjanobakterii, sprawdzono czy wśród szczepów Synechococcus spp., wyizolowanych we wcześniejszych latach z jezior mazurskich, znajdują się takie, które posiadają geny kodujące wytwarzanie mikrocystyn. Wykazano, że w jednym ze szczepów, wyizolowanym z jeziora Bełdany, obecne były geny z klastra mcy. Trzy sekwencje: mcya, mcyd i mcye, są wykazanymi po raz pierwszy w świecie sekwencjami genów mcy,występującymi u pikocyjanobakterii. Badania z zastosowaniem real-time PCR pozwoliły na prześledzenie zmian w udziale toksycznych genotypów w całkowitej liczebności populacji Microcystis i Planktothrix spp. w okresie sezonu wegetacyjnego. Stwierdzono, że średnie całkowite liczebności komórek Planktothrix spp. były o rząd wielkości wyższe, niż liczebności komórek Microcystis spp. Udział toksycznych genotypów w całkowitej liczebności Microcystis spp. był zmienny, ale w większości próbek niski, tylko w trzech z nich przekraczał 30%. Nie zaobserwowano żadnej tendencji, z jaką udział toksycznych komórek Microcystis spp. zmieniałby się w okresie sezonu wegetacyjnego. Natomiast w populacjach Planktothrix spp., udział toksycznych genotypów był zawsze bardzo wysoki (>75%), choć zaobserwowano też tendencję do nieznacznego zmniejszania się udziału toksycznych komórek cyjanobakterii w populacji w czasie sezonu. Stwierdzono, że na podstawie udziału toksycznych komórek w całkowitej liczebności Planktothrix spp. w próbkach pobieranych wiosną, można prognozować zagrożenie wystąpieniem toksycznego zakwitu w badanym jeziorze w późniejszych miesiącach. Wyniki badań wykazały także, że w przypadku osiągnięcia dużej biomasy przez mazurskie populacje Planktothrix spp. zawsze będzie istniało duże ryzyko skażenia wody mikrocystynami. Analizując stężenia mikrocystyn w badanych próbkach stwierdzono, że gdy liczebność dwóch potencjalnie toksycznych rodzajów cyjanobakterii osiąga 6,6 x 10 6 kom/l, całkowite stężenie mikrocystyn przekracza graniczne bezpieczne stężenie dla wód wykorzystywanych jako woda pitna (1 µg/l). Wykazano korelację pomiędzy liczebnością toksycznych komórek Planktothrix spp. a stężeniem toksyn w próbce. Takich zależności nie znaleziono natomiast w przypadku Microcystis spp. Oznacza to, że głównym taksonem cyjanobakterii
5 odpowiedzialnym za wytwarzanie mikrocystyn w badanych jeziorach mazurskich jest rodzaj Planktothrix. W prezentowanej pracy zbadano też, czy w wybranych jeziorach SWJM występują bakterie posiadające geny mlr odpowiedzialne za degradację mikrocystyn. Potwierdzono, że w badanych jeziorach występują bakterie mogące rozkładać mikrocystyny, a badania filogenetyczne zaklasyfikowały te bakterie do rodziny Sphingomonadaceae, w której wcześniej opisywano taksony bakterii posiadające zdolność rozkładu toksyn. Stwierdzono również, że bakterie te w jeziorach mazurskich występują przede wszystkim w osadach dennych, a do wód powierzchniowych mogą rozprzestrzeniać się w sprzyjających warunkach środowiska.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.
Dz.U.2011.258.1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych
Eco-Tabs. Nowa technologia w bioremediacji silnie zeutrofizowanych zbiorników wodnych
TM Eco-Tabs Nowa technologia w bioremediacji silnie zeutrofizowanych zbiorników wodnych Prof. dr hab. Ryszard J. Chróst Zakład Ekologii Mikroorganizmów UW Przyczyny i skutki eutrofizacji wód podlegające
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 258 15110 Poz. 1549 1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 258 15110 Poz. 1549 1549 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 9 listopada 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia r.
wersja 4., projekt z dnia 1 VI 2011 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia................... 2011 r. w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych
Intensywność procesów. troficznym jezior mazurskich
Zakład Ekologii Mikroorganizmów, Uniwersytet Warszawski ul. Miecznikowa 1, 02-096 Warszawa E-mail: microb.ecol@biol.uw.edu.pl Intensywność procesów mikrobiologicznych w gradiencie troficznym jezior mazurskich
Bioremediacja mikrobiologiczna zanieczyszczonych i zeutrofizowanych zbiorników wodnych: mity i fakty, za i przeciw
Bioremediacja mikrobiologiczna zanieczyszczonych i zeutrofizowanych zbiorników wodnych: mity i fakty, za i przeciw Prof. dr hab. Ryszard J. Chróst Zakład Ekologii Mikroorganizmów i Biotechnologii Środowiskowej,
Dlaczego bioremediacja mikrobiologiczna?
Dlaczego bioremediacja mikrobiologiczna? Kompleksowa bioremediacja mikrobiologiczna w porównaniu z klasycznymi metodami rekultywacji jezior najczęściej stosowanymi w Polsce Prof. dr hab. Ryszard J. Chróst
Monitoring morskich wód przybrzeżnych i zbiorników wodnych w Gminie Gdańsk w roku 2011
Monitoring morskich wód przybrzeżnych i zbiorników wodnych w Gminie Gdańsk w roku 2011 MORSKIE WODY PRZYBRZEŻNE Monitoring morskich wód przybrzeżnych 2011 r. realizowany był w ramach nadzoru nad jakością
Testowanie nowych rozwiązań technicznych przy rekultywacji Jeziora Parnowskiego
Testowanie nowych rozwiązań technicznych przy rekultywacji Jeziora Parnowskiego Mgr inż. Katarzyna Pikuła 04.11.2011 r. Koszalin Teren badań Powierzchnia: 55,1 ha Objętość: 2395 tys. m 3 Głębokość max.:
Wiciowce nanoplanktonowe: po co zajmować się czymkolwiek innym?
Wiciowce nanoplanktonowe: po co zajmować się czymkolwiek innym? Dr Kasia Piwosz Zakład Oceanografii Rybackiej i Ekologii Morza Plan prezentacji Kim są wiciowce nanoplanktonowe? Jaka jest ich rola w środowisku
Jeziora województwa zachodniopomorskiego. WFOŚiGW w Szczecinie
Jeziora województwa zachodniopomorskiego WFOŚiGW w Szczecinie Jeziora na Pomorzu Zachodnim w liczbach* W granicach województwa znajduje się 1.202,8 km 2 gruntów pod wodami co stanowi 5,25% powierzchni
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH W KATEDRZE MIKROBIOLOGII ŚRODOWISKOWEJ STUDIA STACJONARNE PIERWSZEGO STOPNIA - INŻYNIERSKIE Mikrobiologia Rola mikrobiologii. Świat mikroorganizmów: wirusy, bakterie, archebakterie,
Fosfor na granicy czyli:
Fosfor na granicy czyli: rola ekotonów w homogennym jeziorze Iwona Kostrzewska-Szlakowska Szlakowska, Marek Rzepecki ekoton G.L. Clarke (1965): strefy przejściowe, w których istnieją silne oddziaływania
Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej
Elżbieta Arłukowicz Streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza zmienności ilościowej i jakościowej tlenowej flory bakteryjnej izolowanej z ran przewlekłych kończyn dolnych w trakcie leczenia tlenem hiperbarycznym
KARTA KURSU. Mikroorganizmy środowisk wodnych. Microorganisms of the aquatic environments. Kod Punktacja ECTS* 2
Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr.. KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Mikroorganizmy środowisk wodnych Microorganisms of the aquatic environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Grzegorz Migdałek Zespół
Dlaczego bioremediacja mikrobiologiczna?
Dlaczego bioremediacja mikrobiologiczna? Kompleksowa bioremediacja mikrobiologiczna w porównaniu z klasycznymi metodami rekultywacji jezior najczęściej stosowanymi w Polsce Prof. dr hab. Ryszard J. Chróst
Materiał i metody. Trójmiasta. Jest to średniej wielkości, płytki. Posiada on bardzo dużą zlewnie, w której przeważają tereny rolnicze i zabudowa
Streszczenie Badaniami objęto jezioro Tuchomskie znajdujące się niedaleko Trójmiasta. W celu wyznaczenia kondycji fitoplanktonu zbadano zawartość chlorofilu-a oraz wykonano analizy mikroskopowe zebranego
SINICE POWIATOWA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W GDAŃSKU UL. WAŁOWA 27; GDAŃSK GDAŃSK, DNIA 21 CZERWCA 2017R.
SINICE POWIATOWA STACJA SANITARNO EPIDEMIOLOGICZNA W GDAŃSKU UL. WAŁOWA 27; 80-858 GDAŃSK GDAŃSK, DNIA 21 CZERWCA 2017R. wiele gatunków produkuje toksyny SINICE - CYJANOBAKTERIE należą do bakterii i są
Zespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie
Zespół Szkół Nr3 im. Władysława Grabskiego w Kutnie Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych ( kształcenie zawodowe)
Dlaczego bioremediacja mikrobiologiczna?
Dlaczego bioremediacja mikrobiologiczna? Kompleksowa bioremediacja mikrobiologiczna w porównaniu z klasycznymi metodami rekultywacji jezior najczęściej stosowanymi w Polsce Prof. dr hab. Ryszard J. Chróst
Koło Naukowe Mikrobiologów. Opiekun Koła Dr Dorota Górniak Katedra Mikrobiologii
Koło Naukowe Mikrobiologów Opiekun Koła Dr Dorota Górniak Katedra Mikrobiologii Stan koła: 8 osób z kierunków: Biotechnologia Mikrobiologia Studia zarówno I jak i II stopnia. ZAPRASZAMY KONTAKT: Katedra
I FORUM PRAKTYKÓW ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ WODNO-KANALIZACYJNĄ W GMINACH. Gdańsk, 44 października 2018
I FORUM PRAKTYKÓW ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ WODNO-KANALIZACYJNĄ W GMINACH Gdańsk, 44 października 2018 Innowacyjne metody rekultywacji jezior Katarzyna Pikuła Gdańsk, 44 października 2018 Eutrofizacja O SSWM
Materiał i metody. Wyniki
Abstract in Polish Wprowadzenie Selen jest pierwiastkiem śladowym niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Selen jest wbudowywany do białek w postaci selenocysteiny tworząc selenobiałka (selenoproteiny).
WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA
UNIWERSYTET ŁÓDZKI WYDZIAŁ BIOLOGII I OCHRONY ŚRODOWISKA KIERUNEK OCHRONA ŚRODOWISKA PROGRAM STACJONARNYCH STUDIÓW JEDNOLITYCH MAGISTERSKICH rok IV-V (bloki magisterskie) z uwzględnieniem rodzaju prowadzonych
w świetle badań monitoringowych Wolsztyn, wrzesień 2013 r.
Ocena rekultywacji jezior w świetle badań monitoringowych Wolsztyn, wrzesień 2013 r. Zagadnienia: przesłanki decyzji o podjęciu działań rekultywacyjnych, a kryteria wyboru jeziora do badań monitoringowych;
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA. z dnia 23 grudnia 2002 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r.)
Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw.
Temat: Glony przedstawiciele trzech królestw. Glony to grupa ekologiczna, do której należą niespokrewnieni ze sobą przedstawiciele trzech królestw: bakterii, protistów i roślin. Łączy je środowisko życia,
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Odpowiedzialność samorządów za stan wód płynących i stojących znajdujących się na ich terenie. Jerzy Hardie-Douglas Burmistrz Miasta Szczecinek
Odpowiedzialność samorządów za stan wód płynących i stojących znajdujących się na ich terenie Jerzy Hardie-Douglas Burmistrz Miasta Szczecinek Podział województwa zachodniopomorskiego Szczecinek miasto
Katedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku. Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego
Katedra Inżynierii Ochrony Wód Wydział Nauk o Środowisku Uwarunkowania rekultywacji Jeziora Wolsztyńskiego Plan batymetryczny Jeziora Wolsztyńskiego Zlewnia Jeziora Wolsztyńskiego powierzchnia 193,5 km
Model fizykochemiczny i biologiczny
Model fizykochemiczny i biologiczny dr Czesław Kliś Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego
REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne
REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod
Ocena stanu / potencjału ekologicznego, stanu chemicznego i ocena stanu wód rzecznych.
Ocena stanu jednolitych części powierzchniowych wód płynących (w tym zbiorników zaporowych) w 2013 roku, z uwzględnieniem monitoringu w latach 2011 i 2012. Zgodnie z zapisami Ramowej Dyrektywy Wodnej podstawowym
Pytania ogólne I etapu XII Edycji Konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski
Pytania ogólne I etapu XII Edycji Konkursu Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski 1. Organizmy tworzące plankton słodkowodny charakteryzują się: a) przynależnością do świata zwierząt, b) brakiem zdolności
Rekultywacja metodą bioremediacyjną za pomocą produktów Eco TabsTM STAWU W STARYM OGRODZIE W RADOMIU
Rekultywacja metodą bioremediacyjną za pomocą produktów Eco TabsTM STAWU W STARYM OGRODZIE W RADOMIU lipiec wrzesień, 2013 r. WYKONAWCA: Eco Life System Sp. z o.o. Opracował: Waldemar Wojciechowicz, prezes
Autoreferat. b) (autor/autorzy, tytuł/tytuły publikacji, rok wydania, nazwa wydawnictwa)
ZAŁĄCZNIK 2 Autoreferat 1. Imię i Nazwisko: Mikołaj Kokociński 2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku ich uzyskania oraz tytuł rozprawy doktorskiej 1. Magister
DOBOWA ZMIENNOŚĆ ZAWARTOŚCI MIKROCYSTYNY W WODZIE ZBIORNIKÓW ZAPOROWYCH
Słowa kluczowe: zakwity sinicowe, efektywność biosyntezy toksyn, zmienność dobowa, mikrocystyna. Magdalena GRABOWSKA*, Andrzej KABZIŃSKI**, Izabela KARKOSZKA** DOBOWA ZMIENNOŚĆ ZAWARTOŚCI MIKROCYSTYNY
Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy
Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Projekt aktualizacji Programu wodno-środowiskowego kraju (apwśk) programy działań (RW Środkowej Odry,
I. Genetyka. Dział programu Lp. Temat konieczny podstawowy rozszerzający
I. Genetyka 1. Czym jest genetyka? wymienia cechy gatunkowe i indywidualne podanych organizmów wyjaśnia, że jego podobieństwo do rodziców jest wynikiem dziedziczenia cech definiuje pojęcia genetyka oraz
Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą
Problemy związane z wielkoprzemysłową produkcją zwierzęcą Jakub Skorupski Federacja Zielonych GAJA MRiRW, 06.12.2013" Problemy środowiskowe ZANIECZYSZCZENIE WÓD przenawożenie i odpływ nawozów biogenów
Zrównoważona rekultywacja - czyli ekologiczne podejście do rekultywacji jezior
Zrównoważona rekultywacja - czyli ekologiczne podejście do rekultywacji jezior prof. dr hab. Ryszard Gołdyn Zakład Ochrony Wód, Wydział Biologii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu RevitaLife 2018
Autoreferat. Genetyczne podstawy restytucji populacji szczupaka, sandacza i zostery morskiej w Zatoce Puckiej
Autoreferat Genetyczne podstawy restytucji populacji szczupaka, sandacza i zostery morskiej w Zatoce Puckiej mgr Magdalena (Gonciarz) Płecha Instytut Genetyki i Biotechnologii, Wydział Biologii, Uniwersytet
Analiza wyników sesji 2013/14 raport z analizy przeprowadzonej przez Wydziałowy Zespół ds. Zapewniania Jakości Kształcenia
Przewodniczący Zespołu: dr hab. inż. Marek Kwiatkowski, prof. ndzw. UG 80-952 Gdańsk, ul. Wita Stwosza 63, tel. (+48 58) 523 5197, e-mail: kwiatm@chem.ug.edu.pl, www.chem.ug.edu.pl 22 stycznia 2015 r.
Ocena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Iwony Kozyry p.t. Molekularna charakterystyka zoonotycznych szczepów rotawirusa świń
Prof. dr hab. Zbigniew Grądzki Katedra Epizootiologii i Klinika Chorób Zakaźnych Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Ocena rozprawy doktorskiej Pani lek. wet. Iwony Kozyry
Ekosystemy wodne SYLABUS A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Rodzaj Rok studiów /semestr Wymagania wstępne Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem
Wody powierzchniowe stojące
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W 2012 roku Wody powierzchniowe stojące Ekosystemy wodne, a szczególnie jeziora należą do najcenniejszych elementów krajobrazu przyrodniczego Lubelszczyzny.
Spis treści. Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I
Spis treści Przedmowa 9 ROZDZIAŁ I Wybrane zagadnienia z ekologii 11 1.1. Charakterystyka poziomów organizacji biosfery 14 1.1.1. Gatunek 14 1.1.2. Populacja 14 1.1.2.1. Zagęszczenie populacji 15 1.1.2.2.
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ. Mgr inż. Piotr Banaszek
WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI KATEDRA BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ UL. AKADEMICKA 2 44-100 GLIWICE T: +48 32 237 29 15 T: +48 32 237 28 24 F: +48 32 237 29 46 kbs@polsl.gliwice.pl N I P :
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI WÓD I TORFOWISK
Katedra Hydrobiologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie JEDYNA TAKA SPECJALNOŚĆ W POLSCE!!!! ZARZĄDZANIE ZASOBAMI WÓD I TORFOWISK Zarządzanie (management) zasobami wód i torfowisk oznacza podejmowanie
Ekologia wód śródlądowych - W. Lampert, U. Sommer. Spis treści
Ekologia wód śródlądowych - W. Lampert, U. Sommer Spis treści Od tłumacza Przedmowa do pierwszego wydania Przedmowa do drugiego wydania Od Autorów do wydania polskiego 1.Ekologia i ewolucja 1.1.Dobór naturalny
Zależności między zmianami klimatu i eutrofizacją jako wytyczne dla promowania wzrostu toksycznych sinic w wodach powierzchniowych
Zależności między zmianami klimatu i eutrofizacją jako wytyczne dla promowania wzrostu toksycznych sinic w wodach powierzchniowych Joanna Mankiewicz-Boczek j.mankiewicz@erce.unesco.lodz.pl Toksyczne sinice
RECENZJA. rozprawy doktorskiej mgr inż. Katarzyny Pikuły pt. Rekultywacja Jeziora Parnowskiego metodą aeracji pulweryzacyjnej
Olsztyn, 16.08.2016 dr hab. inż. Julita Dunalska, prof. UWM Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Nauk o Środowisku Katedra Inżynierii Ochrony Wód ul. Prawocheńskiego 1, 10-957 Olsztyn tel.
tel ;
1) Grupa: Zagrożenia biologiczne jezior A) Podgrupa badawcza: Cyjanobakterie: zakwity, cyjanotoksyny Koordynator - Dr Iwona Jasser tel. +4822 554 14 44; e-mail: i.jasser@zemuw.pl, jasser.iwona@biol.uw.edu.pl
REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne
REKULTYWACJA I REWITALIZACJA WÓD SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod
Warsztaty szkoleniowe dla nauczycieli i trenerów. Zbigniew Kaczkowski, Zuzanna Oleksińska
Całkowity budżet projektu: 1 244 319 Koszt kwalifikowany: 1 011 069 Udział finansowy KE: 489 157 Udział finansowy NFOŚiGW: 451 612 Wkład własny beneficjentów: 303 550 (w tym udział finansowy WFOŚiGW: 1
Mikrobiologia środowiskowa - opis przedmiotu
Mikrobiologia środowiskowa - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Mikrobiologia środowiskowa Kod przedmiotu 13.4-WB-OSOD-MŚr-W-S14_pNadGenMVRC0 Wydział Kierunek Wydział Nauk Biologicznych
ZARZĄDZANIE ZASOBAMI WÓD I TORFOWISK
Katedra Hydrobiologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ZARZĄDZANIE ZASOBAMI WÓD I TORFOWISK STUDIA II STOPNIA Jedyna taka specjalność w Polsce!!! Zapraszamy do wyboru specjalności Zarządzanie zasobami
Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż. Olgi Andrzejczak. pt. Badania osadu czynnego z zastosowaniem technik cyfrowej analizy obrazu mikroskopowego
Łódź, 27.03.2019 r. Dr. hab. Przemysław Bernat, prof. UŁ Uniwersytet Łódzki Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Katedra Mikrobiologii Przemysłowej i Biotechnologii Recenzja rozprawy doktorskiej mgr inż.
SYLABUS. Wydział Biologiczno-Rolniczy. Katedra Agrobiologii i Ochrony Środowiska
SYLABUS 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Mikrobiologia środowiska Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej
Potencjał parków warszawskich do świadczenia usług ekosystemowych
dr inż. Renata Giedych dr inż. Gabriela Maksymiuk Katedra Architektury krajobrazu Wydział Ogrodnictwa, Biotechnologii i Architektury Krajobrazu Szkoła Głowna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Potencjał
STAN CZYSTOŚCI WÓD JEZIORA GŁĘBOCZEK W 2004 ROKU
1 STAN CZYSTOŚCI WÓD JEZIORA GŁĘBOCZEK W 2004 ROKU W 2004 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Bydgoszczy przeprowadził na zlecenie Urzędu Miasta w Tucholi kontrolę jakości wody jeziora Głęboczek,
Obieg materii w skali zlewni rzecznej
WODY PODZIEMNE Wody podziemne stanowią nie tylko formę retencji wody w zlewni, ale równocześnie uczestniczą w procesach przemieszczania rozpuszczonej materii w zlewni. W ramach ZMŚP na Stacjach Bazowych
Recenzja(rozprawy(doktorskiej(( Pana(mgr(inż.(Jacka(Mojskiego(
Recenzjarozprawydoktorskiej Panamgrinż.JackaMojskiego pt. Produktywnośćfotosyntetycznaroślinozdobnychzzasobówwiejskichogródków przydomowychzastosowanychwwarunkachogroduwertykalnego PrzedstawionamidorecenzjiPracadoktorskazostaławykonanapodkierunkiem:drhab.Mohameda
PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA POWIAT SZCZYCIEŃSKI GMINA MIEJSKA SZCZYTNO
PROGRAM MAŁEJ RETENCJI DLA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO MAZURSKIEGO NA LATA 2016 2030 POWIAT SZCZYCIEŃSKI GMINA MIEJSKA SZCZYTNO 2016 1 Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Ogólna charakterystyka gminy... 3 2.1. Położenie,
Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej
Biologia środowiska PRACA ZBIOROWA POD KIERUNKIEM: prof. Anny Grabińskiej-Łoniewskiej prof. Marii Łebkowskiej Prezentowany podręcznik akademicki w przejrzysty i dokładny sposób opisuje wybrane zagadnienia
Przedmioty podstawowe. Przedmioty kierunkowe. Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska
specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I 1. 2. 3. podstawowe kierunkowe 1 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 556 11 Analityka substancji toksycznych
kierunek: Ochrona Środowiska studia niestacjonarne II stopnia realizacja od roku akad. 2017/2018 ECTS w semestrze Przedmioty podstawowe
specjalność: Analityka i toksykologia środowiska I podstawowe kierunkowe 110 Przedmioty specjalnościowe - Analityka i toksykologia środowiska specjalnościowe 344 11 Analityka substancji toksycznych w środowisku
Ocena zastosowania geokompozytów sorbujących wodę w uprawie miskanta olbrzymiego i traw na podłożach rekultywacyjnych - raport
Ocena zastosowania geokompozytów sorbujących wodę w uprawie miskanta olbrzymiego i traw na podłożach rekultywacyjnych - raport dr Marta Pogrzeba dr Jacek Krzyżak dr hab. Grażyna Płaza Kierownik zadania:
PRZEDMIOTY DO WYBORU Lektorat z języka obcego Przedmioty dowolnego wyboru z całej oferty
BIOTECHNOLOGIA I Rok I Biochemia 90 6 Biologia komórki 90 6 Chemia ogólna 90 6 Chemia organiczna 30 2 Ekologia z ochroną środowiska 30 2 Genetyka z inżynierią genetyczną 90 6 Informatyka 45 3 Matematyka
Ocena stopnia degradacji ekosystemu Jeziora Sławskiego oraz uwarunkowania, moŝliwości i metody jego rekultywacji.
Ocena stopnia degradacji ekosystemu Jeziora Sławskiego oraz uwarunkowania, moŝliwości i metody jego rekultywacji. Ryszard Wiśniewski Pracownia Hydrobiologii Stosowanej, Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
kierunek: Biologia studia niestacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2016/2017 (I rok ) ECTS w semestrze Przedmioty ogólne
kierunek: Biologia studia niestacjonarne stopnia realizacja od roku akad. 2016/2017 ( rok ) Zatwierdzono na Radzie Wydziału 07.07.2016 Przedmioty ogólne NAZWA PRZEDMOTU rok rok rok 1 sem 2 sem 3 sem 4
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Rybactwo w jeziorach lobeliowych
Projekt jest finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 2014 w ramach Funduszu Małych Grantów dla Programu Operacyjnego PL02 Ochrona Różnorodności Biologicznej
Monika Kotulak Klub Przyrodników. Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno czerwca 2012
Monika Kotulak Klub Przyrodników Jak bronić swojej rzeki, warsztaty Klubu Przyrodników i WWF, Schodno 16 17 czerwca 2012 Ramowa Dyrektywa Wodna "...woda nie jest produktem handlowym takim jak każdy inny,
Analiza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce
Analiza mikrobiologiczna powietrza oraz zapylenia i występowania aktywnych biologicznie substancji w powietrzu m. Kielce (SKRÓT) dr Krystyna Królikowska, dr Marek Kwinkowski prof. zw. dr hab. Wiesław Kaca
Mikrobiologia wód SYLABUS A. Informacje ogólne
Mikrobiologia wód SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy składowe sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język
W Szczecinku o rewitalizacji jezior
Opublikowany w Oficjalna strona Urzędu Miasta Szczecinek ( https://www.szczecinek.pl) Strona główna > W Szczecinku o rewitalizacji jezior W Szczecinku o rewitalizacji jezior Publikowane od: 20.10.2017
Specjalność (studia II stopnia) Oczyszczanie i analiza produktów biotechnologicznych
Specjalność (studia II stopnia) Oczyszczanie i analiza produktów biotechnologicznych Studia magisterskie przedmioty specjalizacyjne Bioinformatyka w analizie genomu Diagnostyka molekularna Elementy biosyntezy
Podyplomowych Studiach Ochrony Środowiska w roku 2013/2014
Podyplomowych Studiach Ochrony Środowiska w roku 2013/2014 Imienny wykaz Wykładowców (w kolejności alfabetycznej): Lp. Nazwisko i imię Afiliacja Związek z profilem studiów 1. Dr Hanna Boszczyk- Maleszak
Siedliska denne Metodyka waloryzacji biologicznej zespołów bentosu
Siedliska denne Metodyka waloryzacji biologicznej zespołów bentosu Andrzej Osowiecki, Lidia Kruk-Dowgiałło, Magdalena Błeńska Zakład Ekologii Wód Instytut Morski w Gdańsku Konferencja Środowiskowe Aspekty
Badania podstawowych parametrów jeziora Trzesiecko w roku Robert Czerniawski
Badania podstawowych parametrów jeziora Trzesiecko w roku 2018 Robert Czerniawski Powierzchnia 279 ha Maksymalna głębokość 11,8 m Głębokość średnia 5,4 m Długość linii brzegowej 16 km Długość maksymalna
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum
Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy III gimnazjum Ocena dopuszczająca otrzymuje określa zadania ekologii, ochrony środowiska i ochrony przyrody rozpoznaje po 2-3 gatunki roślin, zwierząt i grzybów
rozpoznanie oraz ocena metod ograniczania (tu brak określenia czy chodzi o dopływ czy też zawartość lub kumulację) substancji biogennych w jeziorach.
Prof. dr hab. Józef Koc, prof. zw Katedra Gospodarki Wodnej, Klimatologii i Kształtowania Środowiska Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Olsztyn, 04.12.2015 Recenzja pracy doktorskiej mgr Agnieszki
KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH
KWANTYFIKACJA EFEKTÓW CZYNNEJ OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI SIEDLISK TRAWIASTYCH WSCHODNIEJ LUBELSZCZYZNY NA PODSTAWIE AKTYWNOŚCI ENZYMÓW GLEBOWYCH ELŻBIETA JOLANTA BIELIŃSKA ZAKŁAD BIOLOGII GLEBY INSTYTUT
1. SINICE I ICH ZAKWITY: PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA 1.1. ZAKWITY SINICOWE
Słowa kluczowe: zakwity sinicowe, czynniki środowiskowe, hepatotoksyny sinicowe, zbiornik Siemianówka Andrzej KABZIŃSKI*, Magdalena GRABOWSKA**, Renata JUSZCZAK*, Izabela KARKOSZKA* BADANIE WPŁYWU CZYNNIKÓW
mgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp
mgr Dorota Lasota Wpływ alkoholu etylowego na ciężkość obrażeń ofiar wypadków komunikacyjnych Streszczenie Wstęp Wypadki komunikacyjne są istotnym problemem cywilizacyjnym, społecznym i medycznym. Są jedną
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW OCHRONA ŚRODOWISKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA LICENCJACKIE - PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI
EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERNK STDIÓ OCHRONA ŚRODOISKA miejscowienie kierunku Kierunek studiów Ochrona Środowiska o profilu ogólnoakademickim przypisano do obszaru. K (przed podkreślnikiem) - kierunkowe
Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum
Szczegółowe kryteria oceniania z biologii - klasa III gimnazjum Temat lekcji Ekologia a ochrona i ochrona Czym jest gatunek? Jakie czynniki ograniczają rozmieszczenie organizmów? Przegląd wybranych gatunków
Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych
INSPEKCJA OCHRONY ŚRODOWISKA WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W BIAŁYMSTOKU Klasyfikacja wskaźników wód powierzchniowych województwa podlaskiego w punktach pomiarowo-kontrolnych na podstawie badań
Opis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA
Opis kierunkowych efektów kształcenia w obszarze nauk przyrodniczych na I stopniu kierunku BIOLOGIA Umiejscowienie kierunku w obszarze kształcenia Kierunek studiów BIOLOGIA o profilu ogólnoakademickim
Przedmiot Podstawy ekologii i ochrony środowiska EOS. studiów 9 4
Przedmiot Podstawy ekologii i ochrony środowiska kod TR/1/PP/ EOS nr w planie ECTS studiów 9 4 Kierunek Turystyka i Rekreacja Poziom kształcenia I o Rok/Semestr I/2 Typ przedmiotu (obowiązkowy/fakultatywny)
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
dr hab. n. med. Czesław Żaba Kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
dr hab. n. med. Czesław Żaba Kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Poznań, dnia 01.09.2016 r. Ocena rozprawy doktorskiej mgr Matyldy
masowych zakwitów sinic i mikroglonów są silnym bodźcem do intensywnych badań zjawiska allelopatii (Reynolds, 1991). Zakwity sinic w Morzu Bałtyckim
STRESZCZENIE Termin allelopatia pochodzi od greckiego słowa allelon oznaczającego wzajemny i pathos znaczącego szkodliwy i został wprowadzony do nauki w 1937 roku przez austriackiego profesora Hansa Molischa
Rozkład materiału z biologii do klasy III.
Rozkład materiału z biologii do klasy III. L.p. Temat lekcji Treści programowe Uwagi 1. Nauka o funkcjonowaniu przyrody. 2. Genetyka nauka o dziedziczności i zmienności. -poziomy różnorodności biologicznej:
kierunek: Biologia studia niestacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2013/2014 (I i II rok) ECTS w semestrze Przedmioty ogólne
kierunek: Biologia studia niestacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2013/2014 (I i II rok) Zatwierdzono na Radzie Wydziału 11.07.2013 Przedmioty ogólne NAZWA PRZEDMIOTU I rok II rok III rok 1 sem
kierunek: Biologia studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2014/2015 (I rok) ECTS w semestrze Przedmioty ogólne Przedmioty podstawowe
kierunek: Biologia studia stacjonarne I stopnia realizacja od roku akad. 2014/2015 (I rok) Zatwierdzono na Radzie Wydziału 16.06.2014 Przedmioty ogólne NAZWA PRZEDMIOTU I rok II rok III rok 1 sem 2 sem
Rola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu ciekach
Rola oczyszczalni ścieków w w eliminowaniu SCCP i MCCP w odprowadzanychściekach ciekach Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 18.11.2011 Jan Suschka Przypomnienie w aspekcie obecności ci SCCP/MCCP w ściekach