TEMAT 1. OLEJKI ETERYCZNE

Transkrypt

1 TEMAT 1. OLEJKI ETERYCZNE - definicja, charakter chemiczny, właściwości fizyko-chemiczne - metody otrzymywania olejków eterycznych - czystość olejków i metody jej badania - działanie i zastosowanie lecznicze surowców olejkowych i olejków - podstawowe wzory II. surowce: a) terpenowe - geraniolowe: Rosae flos - linalolowe: Lavandulae flos*, Coriandri fructus* - cytralowe: Melissae folium* - limonenowe: Aurantii amari epicardium et mesocarpium - pinenowe: Terebinthinae aetheroleum, Pini sylvestris aetheroleum, Iuniperi pseudofructus* - terpinenowe:majoranae herba - felandrenowe: Angelicae radix - mentolowe: Menthae piperitae folium*, Menthae piperitae aetheroleum, Mentholum - karwonowe: Carvi fructus* - tujonowe: Salviae officinalis folium*, Absinthii herba* - kamforowe: Camphora - cyneolowe: Eucalypti folium, Rosmarini folium*, Curcumae xanthorrhizae rhizoma, Zingiberis rizoma - azulenowe: Matricariae flos*, Millefolii herba* b) nieterpenowe - cymenowe: Serpylli herba* - tymolowe: Thymi herba*, Thymi aetheroleum, Thymolum, Origani herba - tymohydrochinonowe: Arnicae flos* - eugenolowe: Caryophylli flos, Caryophylli aetheroleum, Rhizoma Calami* - anetolowe: Anisi fructus*, Foeniculi fructus* - azaronowe: Asari herba - mirystycynowe: Myristicae semen - cynamonowe: Cinnamomi cortex - ftalidowe: Levistici radix* - apiolowe: Petroselini fructus, radix * surowiec do rozpoznania!

2 TEMAT 2. ANTRAZWIĄZKI; KUMARYNY; FURANOCHROMONY ANTRAZWIĄZKI: - budowa (wzory!), elementy wpływające na działanie, przykłady homo i hetero dimerów - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne (zwłaszcza reakcja Bornträgera) - kierunki i mechanizmy działania, przeciwwskazania, działania niepożądane, interakcje - surowce - wszystkie które były w I semestrze; rodzaje alony ze względu na pochodzenie i sposób otrzymywania KUMARYNY: 1. część ogólna: - budowa, podział, własności fizyko-chemiczne, charakterystyczne reakcje - podstawowe wzory - działanie i zastosowanie najważniejszych związków kumarynowych 2. część szczegółowa surowce: - Meliloti herba* - Abrotani herba FURANOCHROMONY: 1. część ogólna: - budowa, podstawowe wzory - działanie i zastosowanie lecznicze najważniejszych związków 3. część szczegółowa - surowce: - Ammi visnagae fructus* * surowiec do rozpoznania!

3 TEMAT 3. ALKALOIDY ZAGADNIENIA budowa, podział, cechy wyróżniające, własności fizyko-chemiczne, reakcje charakterystyczne, podstawowe wzory II. część szczegółowa (obowiązuje znajomość zarówno alkaloidów jak i surowców!): 1. alkaloidy pirydynowe i piperydynowe: arekolina - Areca catechu lobelina - Lobelia inflata peletieryna, izopeletieryna - Punica granatum nikotyna - Nicotiana tabacum koniina Conium maculatum 2. alkaloidy tropanowe: atropina, hioscyjamina, skopolamina A. belladonna, H. niger, D. stramonium kokaina Erythroxylon coca 3. alkaloidy izochinolinowe: emetyna, cefelina Cephaelis ipecacuanha hydrastyna Hydrastis canadensis narkotyna, morfina, kodeina, tebaina, papaweryna Papaver somniferum tubokuraryna Chondrodendron tomentosum chelidonina, homochelidonina, sangwinaryna, chelerytryna Chelidonium majus berberyna Berberis sp., Chelidonium sp., Fumaria sp. protopina Chelidonium sp., Fumaria sp. kryptopina Papaver somniferum boldyna Peumus boldus glaucyna Glaucium flavum 4. alkaloidy chinolinowe: chinina, chinidyna, cynchonina, cynchonidyna Cinchona succirubra kamptotecyna Camptotheca acuminata 5. alkaloidy furochinolinowe: dyktamnina, kokusaginina Ruta graveolens 6. aminy aromatyczne: kapsaicyna Capsicum annuum efedryna Ephedra sp. (+ pseudoefedryna) norpseudoefedryna Catha edulis meskalina Lophophora williamsii psylocybina Psilocybe sp. alkaloidy Colchicum

4 7. alkaloidy indolowe: strychnina, brucyna, α i β-kolubryna Strychnos sp. fizostygmina Physostigma venosum harmina, harman Peganum harmala, Passiflora incarnata ajmalina, ajmalicyna, rezerpina Rauwolfia sp. johimbina Corynanthe yohimbe winblastyna, winkrystyna, windezyna, windolina Catharanthus roseus winkamina Vinca minor toksyferyna Strychnos toxifera alkaloidy sporyszowe Claviceps purpurea 8. alkaloidy steroidowe: soladulcyna Solanum dulcamara weratrozyna, pseudojerwina, jerwina, rubijerwina, protoweratryna A i B Veratrum sp. 9. alkaloidy purynowe: kofeina, teobromina, teofilina Coffea arabica, Camelia sinensis, Cola sp., Paulinia cupana, Theobroma cacao, Ilex paraguariensis 10. alkaloidy imidazolowe: pilokarpina Pilocarpus sp. 11. alkaloidy diterpenowe: paklitaksel Taxus brevifolia, T. baccata akonityna Aconitum napellus 12. alkaloidy Amaryllidaceae: galantamina Galanthus nivalis, G. woronowii

5 TEMAT 4. GARBNIKI; GLIKOFENOLE; DZIEGCIE; BALSAMY; ŻYWICE GARBNIKI: - budowa (szczegółowo), podział (hydrolizujące, skondensowane), proces garbowania, własności fizyko-chemiczne,, podstawowe wzory, reakcje charakterystyczne - działanie i zastosowanie lecznicze - tanina chińska, tanina turecka budowa, pochodzenie, różnice, zastosowanie - flobafeny, depsydy II. część szczegółowa - surowce: - Quercus cortex* - Bistortae rhizoma* - Tormentillae rhizoma* - Gallae* - Rubi fruticosi folium - Hamamelidis folium, cortex - Juglandis folium GLIKOFENOLE: - budowa, cechy wyróżniające, własności fizyko-chemiczne, reakcje charakterystyczne, podstawowe wzory - działanie i zastosowanie lecznicze II. część szczegółowa - surowce: - Vitis idaeae folium* - Uvae ursi folium* - Salicis cortex* - Filipendulae ulmariae flos* DZIEGCIE: - definicja, sposób otrzymywania, przykłady - zastosowanie w lecznictwie - ichtiol, kreozot, gwajakol ŻYWICE I BALSAMY: - definicje, własności, pozyskiwanie - żywica a balsam różnice - lignany, gumożywice - Balsamum peruvianum - Balsamum terebinthinae - Colophonium - Resina Podophylli - Resina elastica - Guttapercha - Lupulinum *surowiec do rozpoznania!

6 TEMAT 5. FLAWONOIDY, ANTOCYJANY ZAGADNIENIA - właściwości fizykochemiczne, reakcje charakterystyczne - budowa, podział na grupy (przykłady związków z poszczególnych grup) wzory! - kierunki działania i zastosowania - rutozyd: budowa, działanie (mechanizm), biodostępność, pochodne półsyntetyczne, źródła roślinne, przykłady preparatów, zastosowanie - procyjanidyny, izoflawony, flawonolignany - antocyjany budowa, wpływ czynników na barwę, zastosowanie, surowce - surowce flawonoidowe wszystkie które były w I semestrze TEMAT 6. SAPONOZYDY ZAGADNIENIA - budowa: steroidowe, triterpenowe typy aglikonów (wzory!), przykłady mono, bi i tridesmozydów - właściwości fizykochemiczne i biologiczne - kierunki działania i zastosowania sapogenin i saponozydów (ważne rozróżnienie!) - diosgenina: budowa, zastosowanie, źródła roślinne - surowce - wszystkie które były w I semestrze, a ponadto: Ruscus aculeatus, Tribulus terrestris, Glycine max, Phytolacca dodecandra