POLSKA W EUROPIE KIERUNEK ROZWOJU RADIONAWIGACJI
|
|
- Beata Pawłowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Andrzej Felski POLSKA W EUROPIE KIERUNEK ROZWOJU RADIONAWIGACJI STRESZCZENIE W artykule przedstawiono poglądy autora na rozwój radionawigacji w Polsce w świetle tendencji występujących w Europie. ABSTRACT Author's opinions on development of radio-navigation in Poland in context of European tendency are presented in the paper. STAN OBECNY I TENDENCJE ŚWIATOWE Systemy radionawigacyjne stanowią od wielu lat podstawowy czynnik osłony nawigacyjnej wszelkich rodzajów transportu. Obecnie wpływ ten jest zapewne najmniej dostrzegalny w sferze transportu lądowego, jakkolwiek nie jest to do końca prawdą. W odniesieniu do transportu drogowego w Zachodniej Europie i USA systemy nawigacyjne oparte o technikę satelitarną stosowane są bowiem w ograniczonym zakresie już od około 10 lat, a ostatnio stają się codziennością. Natomiast w odniesieniu do transportu lotniczego i morskiego zależność od systemów radionawigacyjnych można nazwać wręcz całkowitą. Podobnie rzecz ma się w odniesieniu do wszelkich służb państwowych, do których zaliczymy zarówno siły zbrojne i policję jak i wszelkiego rodzaju służby ratownicze oraz jednostki administracji państwowej. Dotychczasowe półwiecze rozwoju radionawigacji można podzielić na dwa zasadnicze etapy: etap burzliwego rozwoju ilościowego do lat siedemdziesiątych, czego skutkiem było pojawienie się znacznej ilości systemów różniących się zasadą działania, przeznaczeniem i własnościami użytkowymi; etap dominacji GPS, który obserwujemy obecnie, a który cechuje się przede wszystkim zanikaniem wielu systemów oraz rozszerzaniem zakresu zastosowania GPS. Od lat sześćdziesiątych na stan systemów radionawigacyjnych największy wpływ mają poglądy rządu Stanów Zjednoczonych, które inwestują największe fundusze w badania i rozwój tych systemów, przez co są w stanie narzucać swoje poglądy i rozwiązania całemu światu. Z tego
2 powodu w pewnym okresie tak powszechne stały się systemy TRANSIT, Loran-C i OMEGA, a ostatnio GPS. Działania te miały swe uzasadnienie w dążeniu do stworzenia sprzyjających warunków operacyjnych dla sił zbrojnych USA na całym świecie, ale w pewnym stopniu także w dążeniu do zdobycia hegemonistycznej pozycji na światowym rynku. W ograniczonym zakresie, zwłaszcza na polu militarnym, przeciwstawiał się tym dążeniom ZSRR, a od lat dziewięćdziesiątych Rosja. Jednakże słabość ekonomiczna powodowała, że konkurent ten nigdy nie zajął równoważnego miejsca i obecnie można uznać za pewnik, że samodzielnie nie jest w stanie dorównać Stanom Zjednoczonym. Z kolei na rozwój radionawigacji w Europie w ostatnich kilkunastu latach zaczynają oddziaływać dwa nowe czynniki. Z jednej strony jest to wzrost europejskich ambicji do zajęcia znaczącej pozycji w stosunku do dwóch mocarstw władających satelitarnymi systemami nawigacyjnymi (USA i Rosja). Z drugiej jest to coraz bardziej krytyczny stosunek wobec poglądów popularyzowanych przez administrację USA, przyjęcia GPS jako podstawowego i jedynego źródła informacji nawigacyjnej dla wszystkich użytkowników na całym świecie. Panuje zgoda co do tego, że stan obecny pozostawanie w użyciu szerokiej gamy systemów radionawigacyjnych nie może być uznany za właściwy i zanikanie części systemów jest przesądzone. Jednak decyzje co do kierunków i tempa zmian tej sytuacji winny być podejmowane z rozwagą i z uwzględnieniem wielu kryteriów takich jak bezpieczeństwo użytkowników, kosztów, ale również wpływu tych zmian na sprawność i gotowość sił zapewniających niezawisłość państwa (sił zbrojnych, straży granicznej, policji oraz administracji państwowej, zwłaszcza morskiej). Poglądy na temat tempa likwidacji poszczególnych systemów na różnych akwenach są dyskusyjne i można dostrzec wyraźne rozbieżności w tej kwestii. Przytoczmy tylko dwa: oficjalne stanowisko administracji Stanów Zjednoczonych [Federal Radionavigation Plan 2000] oraz stanowisko eksperta [Beukers, 2000]. Na poniższym rysunku schematycznie zaznaczono zamiary i przypuszczenia dotyczące przyszłości wybranych systemów radionawigacyjnych. Kolor czarny oznacza informacje z FRP2000, zaś szary poglądy J. M. Beukersa. W przypadku Lorana zaznaczono przechodzenie tego systemu w drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych z podległości wojskowej pod cywilną, i brak decyzji administracji amerykańskiej odnośnie łańcuchów rozmieszczonych na tym kontynencie. W planach administracji Stanów Zjednoczonych szczególnym rokiem, zwłaszcza w odniesieniu do systemów lotniczych, jest rok W tym roku planuje się likwidację większości stosowanych w lotnictwie systemów radionawigacyjnych, bowiem zakłada się, że w tym czasie WAAS będzie już w fazie operacyjnej. W powyższym kontekście warto podjąć dyskusję jakie są interesy naszego kraju i potencjalny udział w systemie zabezpieczenia nawigacyjnego obszarów, których administracja pozostaje w gestii Polski. Dodajmy przy
3 tym, że przedmiotem takich rozważań powinny być nie tylko polskie obszary morskie, gdyż obserwacja tendencji światowych nakazuje uwzględnić w tych rozważaniach także inne obszary tak w sensie geograficznym jak i w przenośni, to znaczy innych obszarów aktywności ludzkiej. Tendencje światowe są bowiem bardzo czytelne: tworzy się jednolite środowisko nawigacyjne na całym świecie i pominięcie tendencji światowych może spowodować odsunięcie obszarów administrowanych przez Polskę na margines, co w konsekwencji spowoduje marginalizację naszej gospodarki, a w dalszej kolejności również państwa. GPS GLONASS GNSS DGPS WAAS Loran-C DECCA? ILS VOR TACAN Rys. 1. Plany i przewidywania w stosunku do systemów radionawigacyjnych Wspomniane jednolite środowisko nawigacyjne należy rozumieć nie tylko w znaczeniu jednolitości poglądów w żegludze światowej, lecz w większym stopniu w znaczeniu unifikacji systemów w różnych dziedzinach nawigacji. O ile bowiem jeszcze kilkanaście lat temu lotnictwo posługiwało się odmiennymi systemami niż transport morski, a ten tylko częściowo wykorzystywał systemy stosowane przez marynarki wojenne, to obecnie w nawigacji kosmicznej, lotniczej, morskiej, a nawet lądowej zaczynają panować te same systemy. Najbardziej czytelnie i jednoznacznie plany rozwoju radionawigacji są wyrażane przez administrację USA, która co dwa lata publikuje wspólne stanowisko Departamentu Obrony i Departamentu Transportu pod nazwą Federal Radionavigation Plan. Uwzględniając potęgę ekonomiczną USA można ryzykować pogląd, że na większej części naszego globu te poglądy zostaną zrealizowane. Najnowsza wersja tego planu została opublikowana w lutym bieżącego roku. Na tej podstawie zamiary rządu USA można streścić następująco:
4 rozwijany będzie system GPS tak w sensie doskonalenia technicznego samego systemu (nowe konstrukcje satelitów, nowe częstotliwości i nowe formy usług) jak i jego otoczenia, czyli tak zwanych nakładek (augmentations). Są to w szczególności sieci stacji różnicowych tak w wersji morskiej (DGPS Beacons), lotniczych (WAAS, LAAS) czy geodezyjnych (Stacje permanentne NDGPS); likwidacja większości systemów naziemnych tak dla celów morskich jak i lotniczych: radiolatarń bezkierunkowych, systemów VOR/DME, TACAN, ILS. W tym nurcie mieści się dokonane już wyłączenie systemu OMEGA; brak decyzji co do przyszłości systemu Loran-C. Z powyższymi tendencjami korelują poglądy państw europejskich, które w ramach Unii Europejskiej podejmują próby utworzenia własnego systemu satelitarnego kolejne programy EGNOS, GNSS, GALILEO. Tendencję tę potwierdza także postępująca likwidacja łańcuchów systemu DECCA i zastępowanie ich systemami DGPS. Nawet ojczyzna tego zasłużonego systemu Wielka Brytania 31 marca zamknęła jego erę wyłączając ostatni łańcuch. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na specyficzną sytuację systemu Loran-C. Stany Zjednoczone nie sprecyzowały swego stosunku co do przyszłości tego systemu i stanowisko to jest niemal dwuznaczne. O ile w odniesieniu do innych systemów podano niedwuznacznie datę wyłączenia, to w przypadku systemu Loran-C podano, że będzie kontynuował funkcjonowanie w krótkim okresie (short-term), dopóki administracja (amerykańska) nie ukształtuje swych poglądów co do przyszłości. Jednocześnie wiadomo, że Straż Przybrzeżna prowadzi badania nad kosztami modernizacji istniejących stacji i prognozowaniem propagacji fal lorana nad kontynentem amerykańskim [Peterson i inni, 2000]. Zwróćmy uwagę na to, że wątpliwości te dotyczą wyłącznie łańcuchów rozmieszczonych na terytorium USA i Kanady, bowiem pozostałe łańcuchy zostały przekazane wcześniej pod zarząd instytucji powiązanych z państwami, na terenie których stacje systemu są rozmieszczone. Dla przykładu stacje łańcucha północnoeuropejskiego od stycznia 1995 roku zarządzane są przez konsorcjum NELS (Northwest European Loran-C System) do którego przystąpiły Holandia, Niemcy, Norwegia, Francja, Dania oraz Irlandia. Z kolei łańcuchy azjatyckie przez Japonię, Chiny i Koreę Południową. Ponadto, łańcuchy azjatyckie zostały scalone z Rosyjskim odpowiednikiem systemem Czajka. W czasie gdy w USA nie podjęto decyzji co do przyszłości Lorana poglądy Europy, Azji i Rosji w tej kwestii są całkowicie klarowne: system ten zamierza się utrzymywać, a nawet rozwijać. Poglądy co do statusu azjatyckiego łańcucha systemu prezentowane na Konferencji IAIN w San Diego w czerwcu br. sprowadzają się do następującej tezy: Japonia, Chiny i Korea przy współpracy Rosji zamierzają utrzymywać i doskonalić system
5 głównie poprzez doskonalenie wzorców czasu oraz rozwój systemu monitoringu funkcjonowania stacji. Podobnie przedstawiciele NELS prezentowali precyzyjny plan doskonalenia systemu, a nawet jego rozwoju terytorialnego, z zamiarem pokrycia nim obszarów wschodniej i centralnej Europy oraz Bałtyku. NELS reprezentuje pogląd [Hernes, 2000], że Loran-C jest idealnym kandydatem na regionalny komponent światowego środowiska nawigacyjnego zintegrowany z systemami satelitarnymi, który doskonale uzupełnia ich mankamenty. W szczególności, poza standardowym serwisem pozycyjnym NELS oferuje wykorzystanie stacji Lorana funkcjonujących w Północnozachodniej Europie jako systemu wspomagającego GPS poprzez transmisję poprawek do pomiarów pseudoodległości w systemie GPS oraz szybkiego przekazywania informacji o wiarygodności systemu GPS (system Eurofix). Tego rodzaju usługi świadczy stacja Sylt od 1997 roku i dotychczasowe doświadczenia dowodzą, że uzyskuje się dokładność w granicach 2.0m (95%) w promieniu 1000m z gotowością na poziomie 99.8% (dla jednej stacji) oraz wiarygodnością mierzoną czasem przekazania ostrzeżenia o niesprawności elementu GPS nie dłuższym niż 6sek. Rys. 2. Planowany zasięg działania systemu Eurofix [wg.
6 W systemie nadawane są również poprawki ze stacji Vaerlandet i Bo (Norwegia), a usługa taka ze stacji Lessay (Francja) jest w trakcie uruchamiania. Włączenie wszystkich (obecnie 8) stacji łańcucha administrowanego przez NELS do systemu Eurofix jest planowane w najbliższych latach i powinno to spowodować pokrycie praktycznie rzecz biorąc całej Europy, włącznie z Polską (rys. 2). KIERUNEK DZIAŁANIA W POLSCE Podsumowując analizę tendencji światowych można stwierdzić, że planując rozwój systemów radionawigacyjnych w Polsce należy dostosować się do tendencji światowych na tym polu, a ponadto uwzględnić potrzeby szerszej gamy użytkowników, związanych nie tylko z transportem morskim. Rozważając rozwój radionawigacji należy odejść od zabezpieczania tylko transportu morskiego i uwzględnić również inne fragmenty łańcucha transportowego. Oznacza to potrzebę skorelowania rozwoju radionawigacji morskiej z tendencjami występującymi zwłaszcza w nawigacji lądowej i lotniczej. Z przedstawionej analizy wyłania się czytelna tendencja opanowania wszelkich odmian nawigacji przez systemy satelitarne drugiej generacji. Oznacza to w szczególności GPS, możliwe iż w przyszłości uzupełniony o GLONASS i/lub GALILEO. Obserwowane tendencje w odniesieniu do tych systemów pozwalają traktować jako pewnik, iż należy rozwijać systemy wspomagające ten gatunek systemów, to znaczy systemy monitorowania i wspomagania poprawkami. Oznacza to potrzebę rozwijania własnych systemów w rodzaju DGPS, LAAS (lotniska) oraz Stacje Permanentne (geodezja, hydrografia i podobne służby). Korzystnie byłoby, gdyby systemy te tworzyły spójny kompleks, jednak w bliskiej perspektywie wydaje się to mało realne. Wniosek taki wynika z innych potrzeb w odniesieniu do użytkowników informacji ze stacji permanentnych (pomiary fazy) niż nawigacja (pomiary pseudoodległości) oraz innego zasięgu i krytycznego stosunku do dostępności sygnału w przypadku lotniskowych systemów LAAS. Niemniej nic nie stoi na przeszkodzie aby systemy DGPS mogły służyć nie tylko morskiej nawigacji, lecz także lądowej, która winna oferować komplementarne usługi w łańcuchu transportowym, bynajmniej nie zaczynającym się i nie kończącym na porcie morskim. W ostatnim czasie palącym staje się kwestia monitorowania pozycji kontenerów, które coraz częściej stają się przedmiotem zaboru. Coraz powszechniej do tego celu stosuje się technikę GPS w połączeniu z łącznością komórkową lub satelitarną. Systemy wspomagające GPS powinny także świadczyć swe usługi użytkownikom nie zajmującym się transportem, w szczególności hydrografii
7 i instytucjom z dziedziny off-shore, których ilość w kraju dostrzegalnie wzrasta. Punktem krytycznym, niekiedy pomijanym przez instytucje cywilne, jednak wymagającym uwzględnienia w tych rozważaniach, jest kwestia zapewnienia serwisu nawigacyjnego służbom państwowym odpowiedzialnym za sprawność funkcjonowania państwa na obszarach które podlegają jego jurysdykcji. Oznacza to zapewnienie dokładnej nawigacji okrętom, statkom, samolotom oraz innym obiektom Marynarki Wojennej, Straży Granicznej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Urzędów Morskich i podobnych służb państwowych. Należy wyraźnie podkreślić, iż zadanie to nie dotyczy wyłącznie obszarów morskich, lecz powinno obejmować również przestrzeń powietrzną nad Wyłączną Strefą Ekonomiczną oraz w bliżej nie określonym co do głębokości pasie przybrzeżnym. Nie wolno zakładać, że powyższe usługi można zapewnić tylko jednym systemem, gdyż przeczyłoby to podstawowej zasadzie nawigacyjnej - posiadania systemu zapasowego. Byłoby ponadto nieuzasadnione, gdyby system zasadniczy oraz system zapasowy były systemami nie stosowanymi powszechnie w nawigacji światowej. Powodowałoby to bowiem trudności polskiej administracji morskiej w zapewnieniu serwisu nawigacyjnego dla wszelkich jednostek obcych pływających na polskich obszarach morskich. Rys. 2. Ocena potencjalnego zasięgu systemu Loran
8 po uzupełnieniu stacją w Polsce W kontekście powyższych założeń najrozsądniejszym wydaje się, aby zabezpieczenie radionawigacyjne polskich obszarów morskich oprzeć o system GPS wraz z systemem wspomagającym (augmentation), a jako system zapasowy należy potraktować system Loran-C poprzez włączenie się do łańcucha Północno-Zachodniej Europy (NELS). System uzupełniający z całą pewnością może funkcjonować w różnych wersjach DGPS, w tym również Eurofix. Po wyłączeniu S.A. na początku maja br nie jest pewne jaką dokładność zapewnia obecnie system GPS w czystej postaci, jednak bez najmniejszego ryzyka można stwierdzić, że błąd pozycji nie jest większy niż kilkanaście metrów (95%), co zabezpiecza z nawiązką potrzeby zdecydowanej większości użytkowników nawigacyjnych. System Loran-C, w przypadku wystawienia dodatkowej stacji w pólnocno-zachodniej części Polski, co jest ujęte w planach NELS, zapewniłby pokrycie całego Bałtyku (patrz rys.2), ale również całej przestrzeni powietrznej kraju z dokładnością znacznie mniejszą niż GPS (na poziomie 100m), jednak zapewniającą bezpieczeństwo wykonania większości zadań. Oba systemy są powszechnie stosowane na świecie tak w nawigacji morskiej jak i lotniczej, a system GPS jest coraz popularniejszy w nawigacji lądowej. W ten sposób spełniony byłby warunek spójności polskiego wyposażenia nawigacyjnego ze światowym. Jedyna wątpliwość jaka może pojawić się wobec takiej propozycji to kwestia finansowa rozwoju systemu Loran. Warto jednak zauważyć, że przeprowadzona niedawno modernizacja stacji administrowanych przez NELS była finansowana przez Unię Europejską, zainteresowaną stworzeniem w Europie dobrego, jednolitego serwisu nawigacyjnego. Ten sam czynnik, tak samo uzasadniony, może być brany pod uwagę w przypadku ekspansji systemu na wschód. Jest prawdopodobne, że większą trudność może stanowić w Polsce pokonanie biurokracji, gdyż poza finansowaniem przedsięwzięcie wymagałoby wielu uzgodnień co do lokalizacji inwestycji, zależności prawnych i organizacyjnych, przydziału częstotliwości itp. Nie wydaje się jednak, aby realizacja tego projektu wykraczała poza możliwości rządu polskiego, a ponadto, brak zaangażowania naszego kraju spowodować może lokalizację stacji w Czechach lub na Słowacji. Jak wspomniano wcześniej, system wsparcia GPS należy widzieć wielokierunkowo: rozwijane samodzielnie systemy lokalne/regionalne DGPS; szerokie wykorzystanie sygnałów systemu Eurofix. Zagadnienie Eurofix jest powiązane z rozwojem systemu Loran na wschód, jednak nawet gdyby do tego nie doszło, należy oczekiwać dostępności tych sygnałów na niemal całym obszarze Polski. To daje
9 podstawy do opierania nawigacji lądowej na systemie GPS wspieranym poprawkami transmitowanymi w Eurofix w połączeniu z odpowiednimi algorytmami porównania z mapą. Poza ewentualnym włączeniem się kraju do konsorcjum NELS nie ma sensu dyskutować o rozwoju Eurofix, jedynie pozostaje ograniczyć się do stosowania odbiorników. W odniesieniu do systemu DGPS istnieje w kraju szerokie pole manewru, zwłaszcza wobec faktu, że Polska należy do pionierów wdrażania tej technologii pomiarowej. Wspomniano, że w odniesieniu do systemu DGPS wydaje się zasadnym, aby systemy przewidywane dla użytkowników morskich stwarzały warunki dla wykorzystania ich również na lądzie. W obliczu takiego zadania mankamentem obecnego stanu w kraju jest brak polityki państwowej w tym względzie (brak odpowiednika Planu Radionawigacyjnego), co jest konsekwencją braku rozwiązań instytucjonalnych. Mimo formalnego określenia kompetencji poszczególnych instytucji w praktyce brak jest współpracy i brak jest decydenta odpowiedzialnego za krajową radionawigację. Szczególnie istotne jest, że systemy morskie podlegają innej administracji niż lotnicze, natomiast o lądowym systemie radionawigacyjnym Polska administracja nie pamięta. Wydaje się uzasadnionym, aby wzorem rozwiązań zachodnich powstała w kraju instytucja władcze w tym zakresie. Pomimo tradycji funkcjonowania organów administracji morskiej w strukturze Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej, któremu również podlega transport lotniczy, można również rozważać inne usytuowanie takich struktur, na przykład w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, co można uzasadniać zadaniem zapewnienia serwisu nawigacyjnego takich struktur jak służby zapewniające porządek i bezpieczeństwo w państwie. Decyzje takie nie mogłyby jednak być podejmowane bez współdziałania z Ministerstwem Obrony Narodowej. Ograniczając się do funkcjonowania systemu DGPS na polskich obszarach morskich, w świetle dotychczasowych doświadczeń krajowych i zagranicznych można uznać za pewnik, że możliwe jest to dopiero wówczas gdy system ten będzie stanowić jednolitą strukturę podporządkowaną jednemu kierownictwu. Dotychczasowe doświadczenia pozwalają oceniać, że w jego skład powinny wchodzić 2-4 stacje odniesienia, pewna ilość stacji monitorujących funkcjonowanie systemu i jedna (centralna) stacja sterująca całym systemem. Dla jakości funkcjonowania polskiego systemu DGPS newralgicznym zadaniem wydaje się solidne nadzorowanie świadczonego serwisu i szybka reakcja organu sterującego. W chwili obecnej brak takiej struktury, co jest zasadniczą przyczyną niskiego poziomu świadczonego na polskich wodach serwisu. Rozpiętość polskiego wybrzeża jest niewielka i w przypadku powiązania wszystkich elementów w jeden system z powodzeniem można wykorzystać łącza kablowe do automatycznego śledzenia stanu wszystkich stacji
10 odniesienia i zwrotnego sterowania nimi. Teoretycznie dla jakości monitorowania systemu najwłaściwszym byłoby rozmieszczenie stacji monitorujących na granicach zasięgów lub na akwenach szczególnie istotnych dla żeglugi. W praktyce jednak pojawia się problem zabezpieczenia tych instalacji, możliwości ich obsługi, zasilania i przekazywania informacji zwrotnej. Z tego względu w naszych realiach interesującym wydaje się pogląd, że właściwym miejscem do tego celu jest rozmieszczenie dwóch stacji monitorujących w Świnoujściu i Gdańsku w jednostkach podległych Urzędom Morskim. Trzecia stacja monitorująca mogłaby funkcjonować na środkowym wybrzeżu, na przykład w kapitanacie portu w Ustce lub Urzędzie Morskim w Słupsku. Rys. 3. Schemat funkcjonalny przykładowego wariantu funkcjonowania polskiej sieci DGPS. Linią przerywaną zaznaczono łączność radiową, linia ciągła oznacza łączność kablową. CS stacja kontrolna (sterująca), IM stacja monitorująca, RS stacja odniesienia. ZAKOŃCZENIE We współczesnych realiach konkurencji pomiędzy producentami sprzętu elektronicznego dla jakości funkcjonowania systemu DGPS nie tyle istotny jest wybór sprzętu na jakim zbudowany byłby taki system, co zasady organizacyjne jego funkcjonowania. Po kilku latach doświadczeń jest obecnie oczywiste, że powinien on transmitować poprawki w standardzie RTCM koniecznie stosując depeszę 9, która zapewnia większą dostępność systemu [Specht i inni, 1999]. Po wyłączeniu S.A. prędkość transmisji poprawek ze stacji referencyjnej zdaje się nie mieć newralgicznego znaczenia, bowiem prędkość narastania poprawek wynikała przede
11 wszystkim z faktu wprowadzania celowych zakłóceń. Logiczne jest, że obecnie jest ona mniejsza, jakkolwiek obiektywnych informacji o wartości tego parametru nie posiadamy. Niemniej, można zaryzykować twierdzenie, że skoro w trudniejszych warunkach wystarczającą była prędkość 100bd, to obecnie tym bardziej będzie ona wystarczająca. Na zakończenie powtórzyć należy sugestię, że dla wiarygodności tego systemu zabezpieczenia nawigacji na wybrzeżu system radionawigacji jako całość powinien być oddany pod jurysdykcję nowej instytucji reprezentująca Polskę na forum międzynarodowym, odpowiedzialna za całokształt radionawigacji w kraju i jednoznacznie podporządkowana administracji szczebla centralnego. Literatura 1. Beukers J. M. Global Radionavigation The Next 50 Years and Beyond. The Journal of Navigation. Vol. 53, No. 2, Cambridge University Press, Federal Radionavigation Plan. Washington DC, Hernes G. M. NELS Status Report. IAIN Conference, San Diego Peterson B., Bruckner D., Danish M., Morris P. Analysis of Terrain Effects on DGPS and Loran Signals. ION National Technical Meeting, Anaheim Specht C., Felski A., Grabski F. Availability of the DGPS Radiobeacon Signals analytical method. 3 European Symposium GNSS 99, Genua 1999.
Systemy przyszłościowe. Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej
Systemy przyszłościowe Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej 1 GNSS Dlaczego GNSS? Istniejące systemy satelitarne przeznaczone są do zastosowań wojskowych. Nie mają
Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski
Differential GPS Zasada działania dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl DGPS koncepcja Podczas testów GPS na początku lat 80-tych wykazano, że błędy pozycji w dwóch blisko odbiornikach były
Wykorzystanie systemu EGNOS w nawigacji lotniczej w aspekcie uruchomienia serwisu Safety-of-Life
UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI w Olsztynie Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie Wykorzystanie systemu
przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji
przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji system nawigacji składa się z satelitów umieszczonych na orbitach okołoziemskich, kontrolnych stacji naziemnych oraz odbiorników satelity wysyłają sygnał
Naziemne systemy nawigacyjne. Wykorzystywane w nawigacji
Naziemne systemy nawigacyjne Wykorzystywane w nawigacji Systemy wykorzystujące radionamiary (CONSOL) Stacja systemu Consol składała się z trzech masztów antenowych umieszczonych w jednej linii w odległości
Powierzchniowe systemy GNSS
Systemy GNSS w pomiarach geodezyjnych 1/58 Powierzchniowe systemy GNSS Jarosław Bosy Instytut Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: jaroslaw.bosy@up.wroc.pl Systemy GNSS
System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku.
System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. W Gdańsku tworzony jest obecnie miejski System Informacji Przestrzennej, który będzie stanowił podstawę m.in. Systemu Ratownictwa Miejskiego
Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.
Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.
Systemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji
Systemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji Transit System TRANSIT był pierwszym systemem satelitarnym o zasięgu globalnym. Navy Navigation Satellite System NNSS, stworzony i rozwijany w latach 1958-1962
Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation
Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak
Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej powinny spełniać następujące wymagania: system umożliwia określenie pozycji naziemnego użytkownika w każdym momencie, w
BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER
ANDRZEJ BANACHOWICZ, RYSZARD BOBER, ADAM WOLSKI **, PIOTR GRODZICKI, ZENON KOZŁOWSKI *** BADANIA DOSTĘPNOŚCI SYSTEMU DGPS NA DOLNEJ ODRZE RESEARCH ON THE AVAILABILITY OF DGPS SYSTEM ON THE LOWER ODRA RIVER
ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce
ASG-EUPOS wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania i nawigacji w Polsce Jarosław Bosy, Marcin Leończyk Główny Urząd Geodezji i Kartografii 1 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską Europejski
KONCEPCJA BAZY DANYCH NAWIGACYJNO-HYDROGRAFICZNEGO ZABEZPIECZENIA (NHZ) NA POLSKICH OBSZARACH MORSKICH
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LII NR 3 (186) 2011 Czesł aw Dyrcz Akademia Marynarki Wojennej KONCEPCJA BAZY NAWIGACYJNO-HYDROGRAFICZNEGO ZABEZPIECZENIA (NHZ) NA POLSKICH OBSZARACH MORSKICH
Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski
Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie System GLONASS (Global Navigation Satellite System lub Globalnaja Nawigacjonnaja Sputnikowaja Sistiema) został zaprojektowany
Warszawa, dnia 29 lipca 2013 r. Poz. 852 USTAWA. z dnia 21 czerwca 2013 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 lipca 2013 r. Poz. 852 USTAWA z dnia 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw 1)
Serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS
GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO KODGIS NAWGIS Artur Oruba specjalista Szkolenie Służby Geodezyjnej
, , POLSKA POLITYKA ZAGRANICZNA W OPINII SPOŁECZNEJ WARSZAWA, PAŹDZIERNIK 95
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems
GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu
GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki sposób: na zasadzie pomiarów
Nawigacja satelitarna
Paweł Kułakowski Nawigacja satelitarna Nawigacja satelitarna Plan wykładu : 1. Zadania systemów nawigacyjnych. Zasady wyznaczania pozycji 3. System GPS Navstar - architektura - zasady działania - dokładność
inżynierskiej, należy uwzględniać występujące w otoczeniu stacji bazowej inne źródła pól elektromagnetycznych. Wyznaczenie poziomów pól
Stanowisko Komisji Higieny Radiacyjnej Rady Sanitarno Epidemiologicznej przy Głównym Inspektorze Sanitarnym w sprawie potencjalnej szkodliwości pól elektromagnetycznych (PEM) emitowanych przez urządzenia
Warszawa, dnia 18 grudnia 2013 r. Poz. 357. ZARZĄDZENIE Nr 41/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 18 grudnia 2013 r.
Szefostwo Służby Ruchu Lotniczego Warszawa, dnia 18 grudnia 2013 r. Poz. 357 ZARZĄDZENIE Nr 41/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie prowadzenia rejestru wojskowych lotniczych
Budowa infrastruktury użytkowej systemu pozycjonowania satelitarnego w województwie mazowieckim
Budowa infrastruktury użytkowej systemu pozycjonowania satelitarnego w województwie mazowieckim Paweł Tabęcki Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego Dział Katastralnej Bazy Danych sierpień 2006 Plan prezentacji
BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP
5 th International Forum SPECIAL FORUM & EXHIBITION BEST OF EAST FOR EASTER PARTNERSHIP Challenges and Opportunities for Collaboration European Union Poland Eastern Europe Countries November 28-30, 2011
Praktyczne aspekty zastosowania telekomunikacji satelitarnej przez administrację publiczną
Praktyczne aspekty zastosowania telekomunikacji satelitarnej przez administrację publiczną H e r t z S y s t e m s Lt d Sp. z o. o. A l. Z j e d n o c z e n i a 1 1 8 A 65-1 2 0 Z i e l o n a G ó r a Te
Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS
GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS Szymon Wajda główny
Stan opracowania metadanych zbiorów i usług danych przestrzennych dla tematu sieci transportowe w zakresie transportu lotniczego
RADA INFRASTRUKTURY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ Stan opracowania metadanych zbiorów i usług danych przestrzennych dla tematu sieci transportowe w zakresie transportu lotniczego Źródło Autorstwo dokumentu
STATUS POLSKIEGO SYSTEMU AUTOMATYCZNEJ IDENTYFIKACJI STATKÓW (AIS)
Wojciech Drozd Marek Dziewicki Marcin Waraksa Urząd Morski w Gdyni STATUS POLSKIEGO SYSTEMU AUTOMATYCZNEJ IDENTYFIKACJI STATKÓW (AIS) 1. Budowa AIS-PL w ramach projektu HELCOM W wyniku realizacji postanowień
PRZEDSIĘWZIĘCIA MORSKIE W KRAJOWYM PROGRAMIE KOSMICZNYM
PRZEDSIĘWZIĘCIA MORSKIE W KRAJOWYM PROGRAMIE KOSMICZNYM Bogdan Wiszniewski Polska Agencja Kosmiczna Gdańsk, 20.11.2018 PLAN PREZENTACJI Wyzwania Zakres działań Oczekiwania Propozycje (kosmicznych) przedsięwzięć
System Automatycznej Identyfikacji. Automatic Identification System (AIS)
System Automatycznej Identyfikacji Automatic Identification System (AIS) - 2 - Systemy GIS wywodzą się z baz danych umożliwiających generację mapy numerycznej i bez względu na zastosowaną skalę mapy wykonują
o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Obrony Narodowej oraz niektórych innych ustaw.
SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VIII KADENCJA Warszawa, dnia 21 czerwca 2013 r. Druk nr 390 MARSZAŁEK SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Pan Bogdan BORUSEWICZ MARSZAŁEK SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Zgodnie
GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI
GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI Dr inż. Marcin Szołucha Historia nawigacji satelitarnej 1940 W USA rozpoczęto prace nad systemem nawigacji dalekiego zasięgu- LORAN (Long Range Navigation);
Centralny Port Komunikacyjny w systemie połączeń kolejami dużych prędkości (KDP) i regionalnych
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Techniczna Bezpieczeństwo i niezawodność w lotnictwie oraz rozwój lotnictwa w regionach Centralny Port Komunikacyjny w systemie połączeń kolejami dużych prędkości (KDP)
ISBN
ISBN 978-83-7523-090-1 SPIS TREŚCI WSTĘP... 5 1. USTALENIE POŁOŻENIA.. 7 1.1. Miejsce ustalenia położenia w procesie dowodzenia. 9 1.2. Przedstawianie sytuacji taktycznej na mapach sytuacyjnych... 15 1.3.
Milena Rykaczewska Systemy GNSS : stan obecny i perspektywy rozwoju. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 35-36,
Milena Rykaczewska Systemy GNSS : stan obecny i perspektywy rozwoju Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 35-36, 191-199 2011 A c t a Sc ie n t if ic a A c a D e m ia e O s t r o y ie n s is 191 Milena
Recenzja Rozprawy doktorskiej mgr int Pawła Przestrzelskiego pt.: Sieciowe pozycjonowanie różnicowe z wykorzystaniem obserwacji GPS i GLONASS"
*jp"
KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego
Biuro Geodety Województwa Mazowieckiego DOŚWIADCZENIA WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO W TWORZENIU INFRASTRUKTURY GEOINFORMACYJNEJ DLA ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO KRZYSZTOF MĄCZEWSKI Geodeta Województwa Mazowieckiego
1. Komisja Obrony Narodowej na posiedzeniu w dniu 20 października 2016 roku rozpatrzyła projekt ustawy budżetowej na 2017 rok w zakresie:
Opinia nr 8 Komisji Obrony Narodowej dla Komisji Finansów Publicznych przyjęta na posiedzeniu w dniu 20 października 2016 r. dotycząca projektu ustawy budżetowej na 2017 rok w części dotyczącej resortu
ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008
ZESZYTY NAUKOWE WYDZIAŁU ETI POLITECHNIKI GDAŃSKIEJ Nr 6 Seria: Technologie Informacyjne 2008 Mariusz Chmielecki, Agnieszka Jurkowska, Karol Rudziński, Cezary Specht, Jakub Szulwic, Tadeusz Widerski Politechnika
Historia morskich radionawigacyjnych systemów w pozycyjnych wykorzystywanych w Polsce
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA HISTORIA TECHNIKI MORSKIEJ 16 18 kwietnia 2015, Gdańsk Histria mrskich radinawigacyjnych systemów w pzycyjnych wykrzystywanych w Plsce Cezary SPECHT, Adam WEINTRIT, Mariusz
SZEFOSTWO GEOGRAFII WOJSKOWEJ GEOGRAFIA WOJSKOWA
GEOGRAFIA WOJSKOWA 28 kwietnia 2015 r. płk Krzysztof DANILEWICZ WARSZAWA Nowa struktura DOWÓDZTWO GENERALNE RSZ DOWÓDZTWO OPERACYJNE RSZ INSPEKTORAT RODZAJÓW WOJSK INSPEKTORAT WSPARCIA SZ PION OPERACYJNY
Dziennik Ustaw. Warszawa, dnia 21 stycznia 2013 r. Poz. 96 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW. z dnia 7 stycznia 2013 r.
Dziennik Ustaw Warszawa, dnia 21 stycznia 2013 r. Poz. 96 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 7 stycznia 2013 r. w sprawie systemów wykrywania skażeń i powiadamiania o ich wystąpieniu oraz właściwości
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej, oraz poznanie zadań
1.3. Geografia społeczno-ekonomiczna ogólna i polityczna
102 Egzamin maturalny. Geografia. Poziom rozszerzony. Zbiór zadań 1.3. Geografia społeczno-ekonomiczna ogólna i polityczna 1.3.1. Klasyfikacja państw świata Zadanie 179. W tabeli przedstawiono wartości
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik nawigator morski 314[01]
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik nawigator morski 314[01] Zdający egzamin w zawodzie technik nawigator morski wykonywali zadanie praktyczne wynikające ze standardu
, , OPINIE O KIERUNKACH WSPÓŁPRACY POLSKI Z INNYMI KRAJAMI WARSZAWA, SIERPIEŃ 97
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
ZADANIA Z ZAKRESU OBRONY CYWILNEJ DO REALIZACJI W 2014 ROKU
Załącznik nr 1 Do Rocznego Planu Działania Szefa OC WYDZIAŁ BEZPIECZEŃSTWA I ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO ZADANIA Z ZAKRESU OBRONY CYWILNEJ DO REALIZACJI W 2014 ROKU WROCŁAW 2014 ZASADNICZYM CELEM DZIAŁANIA
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
SYSTEM WYMIANY INFORMACJI BEZPIECZEŃSTWA ŻEGLUGI (SWIBŻ)
SYSTEM WYMIANY INFORMACJI BEZPIECZEŃSTWA ŻEGLUGI (SWIBŻ) System Wymiany Informacji Bezpieczeństwa Żeglugi (SWIBŻ) wraz z infrastrukturą teleinformatyczną, jest jednym z projektów współfinansowanych przez
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE
AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego Zakład Urządzeń Nawigacyjnych Ćwiczenie nr 11 Ocena dokładności wskazań odbiornika FURUNO GP-80 systemu GPS z zewnętrznym odbiornikiem FURUNO
PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0369/4. Poprawka. Cristian Dan Preda w imieniu grupy PPE
5.12.2018 A8-0369/4 4 Umocowanie 7 a (nowe) uwzględniając wspólny dokument roboczy Komisji Europejskiej i Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie sprawozdania
Techniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów
Techniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów Adam Ciećko, Bartłomiej Oszczak adam.ciecko@uwm.edu.pl bartek@uw.pl Zastosowanie nowoczesnych satelitarnych metod pozycjonowania i nawigacji w rolnictwie
Satelitarny system nawigacyjny Galileo, przeznaczenie, struktura i perspektywy realizacji.
Satelitarny system nawigacyjny Galileo, przeznaczenie, struktura i perspektywy realizacji. Cezary Specht Instytut Nawigacji i Hydrografii Morskiej Akademia Marynarki Wojennej w CSpecht@amw.gdynia.pl Satelitarny
Opinia 17/2018. w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy polski organ nadzorczy. dotyczącego
Opinia 17/2018 w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy polski organ nadzorczy dotyczącego rodzajów operacji przetwarzania podlegających wymogowi dokonania oceny skutków dla ochrony danych
NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ
aut. Maksymilian Dura 25.10.2015 NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ Rosyjska armia chwali się wprowadzaniem do sił zbrojnych nowych systemów uzbrojenia, wliczając w to nie tylko nowe samoloty
DOWIĄZANIE GEODEZYJNE W WYBRANYCH ZADANIACH SPECJALNYCH REALIZOWANYCH NA MORZU 1
kmdr rez. dr Zdzisław KOPACZ Akademia Marynarki Wojennej, SHM RP kmdr rez. dr inż. Wacław MORGAŚ Akademia Marynarki Wojennej, SHM RP DOWIĄZANIE GEODEZYJNE W WYBRANYCH ZADANIACH SPECJALNYCH REALIZOWANYCH
KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO. Ustanowienie odpowiednich stosunków między UE a Europejską Agencją Kosmiczną
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 14.11.2012 COM(2012) 671 final KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Ustanowienie odpowiednich stosunków między UE a Europejską Agencją Kosmiczną PL PL
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik elektroniki medycznej 322[18]
Przykłady wybranych fragmentów prac egzaminacyjnych z komentarzami Technik elektroniki medycznej 322[18] 1 2 3 4 5 W pracy egzaminacyjnej podlegało ocenie: Technik elektroniki medycznej 322[18] Element
Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 12.9.2016 r. COM(2016) 574 final 2016/0271 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca do podpisania w imieniu Unii umowy o współpracy między Unią Europejską a Agencją Bezpieczeństwa
MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM
S Z T A B G E N E R A L N Y W P ZARZĄD PLANOWANIA OPERACYJNEGO P3 MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM ppłk dr Dariusz ŻYŁKA
Uzasadnienie techniczne zaproponowanych rozwiązań projektowanych zmian w
Uzasadnienie techniczne zaproponowanych rozwiązań projektowanych zmian w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać
ZASIĘG USŁUGI FOTORADARY EUROPA I NIEBEZPIECZNE STREFY
FOTORADARY MAPY TOMTOM TRAFFIC ZASIĘG USŁUGI FOTORADARY EUROPA I NIEBEZPIECZNE STREFY Usługi Fotoradary Europa i Niebezpieczne strefy TomTom są dostępne w krajach wymienionych poniżej. Z usług tych można
WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO
Mirosław KAŹMIERSKI Okręgowy Urząd Miar w Łodzi 90-132 Łódź, ul. Narutowicza 75 oum.lodz.w3@gum.gov.pl WZORCOWANIE URZĄDZEŃ DO SPRAWDZANIA LICZNIKÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ PRĄDU PRZEMIENNEGO 1. Wstęp Konieczność
Szlakiem latarni morskich
Szlakiem latarni morskich Latarnie morskie LATARNIE MORSKIE Latarnia morska w znaczeniu nawigacji terrestrycznej istotny znak nawigacyjny (stawa lub latarniowiec), o unikalnej konstrukcji, malowany w sposób
UCHWAŁA Nr VII/61/2015 RADY MIASTA PRUSZCZ GDAŃSKI. z dnia 12 maja 2015 r.
UCHWAŁA Nr VII/61/2015 RADY MIASTA PRUSZCZ GDAŃSKI z dnia 12 maja 2015 r. w sprawie rozpatrzenia skargi złożonej przez Pana Jarosława Szafraniec na Burmistrza Pruszcza Gdańskiego. Na podstawie art. 18
Konserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju
Konserwacja i modernizacja podstawowej osnowy magnetycznej kraju Jan Kryński, Elżbieta Welker Instytut Geodezji i Kartografii Centrum Geodezji i Geodynamiki Treść prezentacji 1. Pole magnetyczne Ziemi
Centralny Port Komunikacyjny w systemie transportu kolejowego
Centralny Port Komunikacyjny w systemie transportu kolejowego Warszawa, 21 marca 2018 Agata POMYKAŁA a.pomykala@infotransport.pl Plan prezentacji Podział międzygałęziowy w obsłudze lotnisk Sieć kolejowa
GPS Global Positioning System budowa systemu
GPS Global Positioning System budowa systemu 1 Budowa systemu System GPS tworzą trzy segmenty: Kosmiczny konstelacja sztucznych satelitów Ziemi nadających informacje nawigacyjne, Kontrolny stacje nadzorujące
Polski plan radionawigacyjny jako istotny czynnik wpływający na bezpieczeństwo w transporcie
SPECHT Cezary 1 KOC Władysław 2 OSZCZAK Stanisław 3 Polski plan radionawigacyjny jako istotny czynnik wpływający na bezpieczeństwo w transporcie WSTĘP Pozycyjne systemy radionawigacyjne stanowią dziś istotny
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE studia pierwszego stopnia
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE studia pierwszego stopnia SPECJALNOŚCI: BEZPIECZEŃSTWO EKONOMICZNE BEZPIECZEŃSTWO EKOLOGICZNE BEZPIECZEŃSTWO SPOŁECZNE (Studenci wybierają specjalności po czwartym semestrze studiów).
Opinia 9/2018. w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy francuski organ nadzorczy. dotyczącego
Opinia Rady (art. 64) Opinia 9/2018 w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy francuski organ nadzorczy dotyczącego rodzajów operacji przetwarzania podlegających wymogowi dokonania oceny skutków
Rozwijanie zdolności instytucjonalnych celem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w Polsce. Sekretariat Krajowej Rady BRD
Rozwijanie zdolności instytucjonalnych celem skutecznego zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego w Polsce Sekretariat Krajowej Rady BRD Krakowskie Dni Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, Kraków, 26/02/2015
Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej
Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej Katedra Systemów Elektroniki Morskiej Stacja Badań Hydroakustycznych Urządzenia Elektroniki Morskiej Systemy Elektroniki Morskiej
Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS
Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Jacek Paziewski Paweł Wielgosz Katarzyna Stępniak Katedra Astronomii i Geodynamiki Uniwersytet Warmińsko Mazurski w
Test A: Usługi w Europie i Polsce
Test A: Usługi w Europie i Polsce Imię i nazwisko:... Data:..., klasa:... Poniższy test składa się z 9 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za
Przyswojenie wiedzy na temat serwisów systemu GPS i charakterystyk z nimi związanych
C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 C0 C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: SATELITARNE SYSTEMY NAWIGACYJNE 2. Kod przedmiotu: Vd. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego.
INFRASTRUKTURA LOTNISK WOJSKOWYCH GOTOWA NA PRZYJĘCIE SIŁ NATO?
aut. Jakub Palowski 29.01.2018 INFRASTRUKTURA LOTNISK WOJSKOWYCH GOTOWA NA PRZYJĘCIE SIŁ NATO? Infrastruktura naziemna, w tym lotniska, jest podstawą do działań lotnictwa wojskowego Sił Zbrojnych RP. Utrzymanie
Warszawa, dnia 9 października 2013 r. Poz. 246. DECYZJA Nr 296/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 9 października 2013 r.
Warszawa, dnia 9 października 2013 r. Poz. 246 Zarząd Organizacji i Uzupełnień P1 DECYZJA Nr 296/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 9 października 2013 r. w sprawie wdrożenia do eksploatacji użytkowej
ZARZĄDZENIE NR 26/2011 STAROSTY RAWSKIEGO SZEFA OBRONY CYWILNEJ POWIATU. z dnia 20 lipca 2011 r.
ZARZĄDZENIE NR 26/2011 STAROSTY RAWSKIEGO SZEFA OBRONY CYWILNEJ POWIATU w sprawie zakresu oraz sposobu organizacji działania w przypadku, gdy ewakuację I stopnia zarządzi organ kierujący akcją ratunkową
Wiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista
Wiesław Graszka naczelnik wydziału Szymon Wajda główny specjalista Konferencja Satelitarne metody wyznaczania pozycji we współczesnej geodezji i nawigacji Wrocław 02-04. czerwca 2011 r. Wprowadzenie Zakres
GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu
GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu W 1968 roku Departament Obrony USA podjął decyzję o połączeniu istniejących programów, w
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO
PROGRAM PRZYSPOSOBIENIA OBRONNEGO Cel kształcenia Opanowanie przez studentów i studentki podstawowej wiedzy o bezpieczeństwie narodowym, w szczególności o organizacji obrony narodowej oraz poznanie zadań
POPRAWKI PL Zjednoczona w różnorodności PL 2010/2208(INI) Projekt opinii Norbert Glante (PE v01-00)
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii 15.12.2010 2010/2208(INI) POPRAWKI 1-12 Norbert Glante (PE452.612v01-00) Zastosowania w transporcie globalnych systemów nawigacji
Rysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju
STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU TRANSPORTU Miejsce i rola Strategii Rozwoju Transportu Strategia Rozwoju Transportu (SRT) jest średniookresowym dokumentem planistycznym, który zgodnie z ustawą z dnia 6
Opinia 3/2018. w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy bułgarski organ nadzorczy. dotyczącego
Opinia 3/2018 w sprawie projektu wykazu sporządzonego przez właściwy bułgarski organ nadzorczy dotyczącego rodzajów operacji przetwarzania podlegających wymogowi dokonania oceny skutków dla ochrony danych
ZARZĄDZENIE NR 26/ 12 WÓJTA GMINY PĘCŁAW z dnia 10 października 2012 r.
ZARZĄDZENIE NR 26/ 12 WÓJTA GMINY PĘCŁAW z dnia 10 października 2012 r. w sprawie przygotowania, organizacji i funkcjonowania gminnego systemu wczesnego ostrzegania o zagrożeniach oraz gminnego systemu
1. Wstęp. 2. Budowa i zasada działania Łukasz Kowalewski
01.06.2012 Łukasz Kowalewski 1. Wstęp GPS NAVSTAR (ang. Global Positioning System NAVigation Signal Timing And Ranging) Układ Nawigacji Satelitarnej Określania Czasu i Odległości. Zaprojektowany i stworzony
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
19.3.2016 L 74/45 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2016/413 z dnia 18 marca 2016 r. określająca lokalizację infrastruktury naziemnej systemu ustanowionego w ramach programu Galileo i ustanawiająca środki
ZARZĄDZENIE Nr 18.2011 Burmistrza Miasta Zawidowa z dnia 18-04-2011
ZARZĄDZENIE Nr 18.2011 Burmistrza Miasta Zawidowa z dnia 18-04-2011 w sprawie przygotowania i zapewnienia działania Miejskiego systemu wczesnego ostrzegania (SWO) o zagrożeniach oraz Miejskiego systemu
1. Stanowisko Konwentu Marszałków Województw RP ws. rozwoju regionalnej komunikacji lotniczej.
Lotnicza Komunikacja Regionalna 1. Stanowisko Konwentu Marszałków Województw RP ws. rozwoju regionalnej komunikacji lotniczej. 2. Wpływ portów lotniczych na rozwój gospodarczym regionu. 3. Bariery rozwoju
Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.1.2017 r. COM(2017) 4 final 2017/0001 (NLE) Wniosek ROZPORZĄDZENIE RADY zmieniające rozporządzenie Rady (UE) 2016/1903 ustalające uprawnienia do połowów na rok 2017
Przemysław Kowalski Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej PAN
Opracowanie systemowych rozwiązań wspomagających zabezpieczenie miejsca zdarzenia i proces wykrywczy na podstawie materiału dowodowego utrwalonego za pomocą technik skaningu laserowego oraz satelitarnych
ZARZĄDZENIE NR 4 WÓJTA GMINY RACZKI. z dnia 15 stycznia 2016 r. w sprawie organizacji i wykonywania zadań obronnych w 2016 r.
ZARZĄDZENIE NR 4 WÓJTA GMINY RACZKI z dnia 15 stycznia 2016 r. w sprawie organizacji i wykonywania zadań obronnych w 2016 r. Na podstawie art. 2 oraz art. 17 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 21 listopada 1967
Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 3.7.2017 r. COM(2017) 359 final 2017/0149 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY upoważniająca Chorwację, Niderlandy, Portugalię i Rumunię do wyrażenia zgody, w interesie Unii Europejskiej,
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI
ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI PROJEKTU ASG+ Figurski M., Bosy J., Krankowski A., Bogusz J., Kontny B., Wielgosz P. Realizacja grantu badawczo-rozwojowego własnego pt.: "Budowa modułów wspomagania
LISTA SPRAWDZAJĄCA. Karta oceny merytorycznej (jakości) projektu.
Nr Wniosku:... LISTA SPRAWDZAJĄCA Karta oceny merytorycznej (jakości) projektu. Tytuł Projektu: Beneficjent (Partner) Wiodący: Oś priorytetowa: Nazwisko osoby oceniającej, data zakończenia etapu oceny
kpt. Mirosław Matusik Brzeźnica, dnia 24.02.2012 roku
kpt. Mirosław Matusik Brzeźnica, dnia 24.02.2012 roku GPS Global Positioning System System Globalnej Lokalizacji Satelitarnej System GPS zrewolucjonizował nawigację lądową, morską, lotniczą a nawet kosmiczną.