No i jesteśmy w lesie!
|
|
- Wacław Antoni Witek
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 No i jesteśmy w lesie! Samochód, zaparkowany w specjalnie urządzonym przez leśników miejscu postoju pojazdów, będzie spokojnie czekał na nasz powrót z leśnej wyprawy. Trzeba przy tym pamiętać, że do takiego parkingu można dojechać wyłącznie drogą udostępnioną dla ruchu kołowego. Poruszanie się po lesie jakąkolwiek inną drogą jest zabronione, nawet wówczas, gdy nie ma na niej znaków zakazu lub nie zagradza jej szlaban. Przed nami wędrówka w świat przyrody, w świat piękna! A więc ruszamy!
2 Warstwy lasu Kilkadziesiąt metrów nad ziemią rozpościera się warstwa koron drzew, dominująca nad wszystkimi pozostałymi. Drozd Czubatka Sójka Już na pierwszy rzut oka możemy zauważyć, że roślinność leśna charakteryzuje się układem warstwowym. Każde z leśnych pięter zamieszkuje odpowiadająca mu grupa zwierząt, zarówno tych co pełzają, skaczą i biegają, jak i tych, które przemieszczają się dzięki skrzydłom. Warstwa podszytu to ta część lasu, w której najchętniej rosną krzewy i niewielkie, młode drzewka. Zięba Bogatka Modraszka Kukułka Kruk Łasica Wiewiórka Dzika róża Tuż pod nimi rozciąga się warstwa runa, w której o każdej porze roku znajdziemy różnorakie roślinki. Oczywiście najbardziej zielono i kwieciście jest tutaj wiosną i latem. Jałowiec Kuna Czeremcha Leszczyna Bez czarny Rudzik Jarząb pospolity Zawilec gajowy Malina kamionka Lis Borówka brusznica Borsuk Mysz polna Najniższą z warstw stanowi ściółka, czyli igliwie i liście wraz z przebogatym światem buszujących pomiędzy nimi owadów i wychylającymi się tu i tam kapeluszami grzybów. Ropucha szara Zając szarak Żmija zygzakowata Mrówka Jeżyna popielica Mech torfowiec Borowik szlachetny Tęcznik Widłak goździsty Borówka czarna Aby nie płoszyć zwierząt, powinniśmy zachowywać się na tyle cicho, by usłyszeć zarówno piękny śpiew ptaków, jak i... bicie naszego serca.
3 Ptaki W lesie nikogo nie zdziwi odgłos stukającego w drzewo dzięcioła. To znak, że naturalny lekarz sosen, brzóz i innych drzew pełni niekończący się ostry dyżur! Charakterystyczne gruchanie w koronach drzew może oznaczać, że gdzieś wysoko ponad naszymi głowami uwiła sobie gniazdko para gołębi grzywaczy. To największe dzikie gołębie występujące w Polsce. Zwiastunami wiosny są u nas niewątpliwie bociany przylatujące do Polski z Afryki! Od niepamiętnych czasów bocian biały uważany był za zwiastuna szczęścia. Warto zauważyć, że bocian stanowi niedościgniony wzór cnót. Już starożytni Rzymianie przestrzegali bowiem tzw. bocianiego prawa, czyli obowiązku opieki nad starymi i zniedołężniałymi rodzicami, wzorowanego na zachowaniu boćków. Wbrew potocznemu przekonaniu żaby zjada niechętnie, poluje głównie na owady i myszy. W pobliżu leśnego bagienka możemy natomiast napotkać dziką kaczkę. Ona też tu mieszka! Sokół wędrowny należy do rekordzistów prędkości w świecie zwierząt. Spada na swoją ofiarę z prędkością dochodzącą do 360 km/h! Nawet niezwykła zwrotność i szybkość gołębi grzywaczy nie zawsze wystarczy by uciec przed tym drapieżnikiem.
4 Ssaki Sójka jest chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych i najładniejszych ptaków naszych lasów. Wędrując po lesie możemy zauważyć tu i tam rosnące pod sosnami małe dęby, choć w pobliżu nie widać owocujących drzew tego gatunku. Często jest to zasługa sójek, które jesienią zbierają i chowają w ziemi tysiące żołędzi. Odnajdują tylko niewielką ich część, stając się mimo woli sprzymierzeńcami leśników w odnawianiu lasu! Bielik jest największym ptakiem drapieżnym w Polsce o rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 2,5 m! Występuje najczęściej w starych lasach w pobliżu dużych zbiorników wodnych, w których poluje na ryby i ptactwo wodne. Jego bogaty jadłospis uzupełniają ssaki, czasem nawet wielkości sarny! Pomimo wielu zagrożeń, liczebność populacji bielika, głównie dzięki ochronie miejsc lęgowych, wciąż wzrasta. To właśnie ten ptak jest w godle Polski! Jeleń występuje praktycznie we wszystkich dużych kompleksach leśnych. Samiec jelenia, nazywany bykiem, nosi na głowie poroże. Pod koniec zimy zrzuca je, by wiosną wykształcić nowe, pokryte zamszową skórką, zwaną scypułem. Wędrując jesienią po leśnych ostępach możemy usłyszeć ryczenie byków w okresie godowym. To rykowisko. Kuzynką jelenia, kilkakrotnie mniejszą od niego jest sarna. Występuje ona zarówno w zwartych kompleksach leśnych, jak i na pozbawionych zadrzewień polach. Jej rudo-brązowa sierść, zwana suknią, zimą płowieje i staje się szara. Samiec sarny, kozioł, podobnie jak jeleń ma poroże, które jest jednak znacznie mniejsze i nazywane jest parostkami. Jeśli w czasie wędrówki zobaczysz na leśnej polanie leżącą wśród traw małą sarenkę, nie dotykaj jej! Czeka ona na swoją mamę, którą twój zapach mógłby odstraszyć.
5 Dzik należy do najbardziej pospolitych zwierząt naszych lasów, zwłaszcza tych obfitujących w bagna i mokradła. Zazwyczaj żyje w gromadach, zwanych watahami. Wyjątkiem są odyńce, które żyją samotnie, dołączając do watah w okresie godów.! Będąc w lesie często możemy spotkać tropy różnych zwierząt. A może przy najbliższej okazji spróbujecie je rozpoznać? Lis to również doskonale wam znany mieszkaniec polskich lasów i pól. Zdrowy, ma lśniącą, puszystą sierść o charakterystycznej rudej barwie. Gdy staje się brunatno-szara i rzadka, a wspaniały ogon gubi włosy, najprawdopodobniej lis choruje na wściekliznę. Dziki żywią się głównie żołędziami i buczyną. Buchtując w ściółce nie tylko wyjadają z niej larwy szkodliwych dla lasu owadów, ale też powodują tak bardzo potrzebne, jej spulchnienie i napowietrzenie. Charakterystyczne tropy dzika można również napotkać podczas leśnej wędrówki, choć z nim samym lepiej się nie spotykać. Zając to znany wszystkim mieszkaniec nie tylko lasów i pól, ale też terenów miejskich. Prowadzi zwykle nocny tryb życia, za dnia śpi w swoim legowisku, zwanym kotliną. Odżywia się głównie trawami, ziołami i drobnymi krzewinkami. Wszystkie zwierzęta leśne czują naturalny lęk przed człowiekiem. Jeśli więc lis, borsuk czy sarna na twój widok nie uciekają, a wręcz zbliżają się do ciebie, nie dotykaj ich! Tak szybko jak jest to możliwe oddal się od nich! Największymi wrogami zająca są: lis, jastrząb, wilk i ryś.
6 kwiatostan żeński Spójrzmy teraz w górę! Nad naszymi głowami widzimy? Szumiące korony drzew! kwiatostan męski kwiatostan żeński gałązka z szyszką kwiatostan męski kwiatostan żeński dojrzała szyszka nasiona gałązka z szyszką Wśród drzew, które mają igły zobaczyć możemy najbardziej pospolite w naszych lasach sosny, dojrzała szyszka modrzewie zrzucające na zimę swoje igliwie i ugałęzione od stóp do głów świerki! nasiona Wszystkie mają szyszki, choć każde z nich inne! kwiatostan męski nasiona gałązka dojrzała szyszka
7 Mrówka, choć taka mała, jest jednym z największych sprzymierzeńców leśników w zachowaniu czystości w lesie. Bardzo ważną częścią mrowiska jest kopiec, który pełni funkcję swoistego klimatyzatora do przewietrzania gniazda, ochrony przed deszczem i nadmiernymi zmianami temperatury. W iglastym lesie częściej niż w liściastym możemy spotkać mrowiska, pieczołowicie otoczone przez człowieka drewnianym ogrodzeniem. Chroni ono kopiec przed odwiedzinami nieporządanych gości. robotnica samiec królowa Im więcej mrówek, tym zdrowszy las! Wszyscy wiemy, że mrówki żyją w dobrze zorganizowanych państwach. Ich funkcjonowanie niejednokrotnie mogłoby stanowić wzór do naśladowania! Jednak o mrówkach i ich życiu warto wiedzieć coś więcej! Na świecie żyje ponad 12 tysięcy gatunków mrówek i to we wszystkich środowiskach od gór po pustynie. W mrówczej kolonii żyje co najmniej jedna królowa, zaś najliczniejszą grupę stanowią robotnice-żołnierze, które dbają zarówno o pokarmowe, jak i budowlane potrzeby kolonii, opiekują się złożonymi jajami, a następnie poczwarkami i wreszcie młodymi mrówkami. Aż trudno to sobie wyobrazić, że mrówki mogą penetrować teren nawet w odległości 1 km od mrowiska! Śmiało można powiedzieć, że jak na tak małe owady, mrówki żyją dość długo. Robotnice dożywają bowiem 6 lat, zaś królowa osiąga wiek nawet 20 lat! W celu uzyskania pokarmu węglowodanowego w postaci spadzi, mrówki potrafią hodować mszyce, broniąc ich przed różnego rodzaju drapieżnikami. Pospolitą mrówką hodującą mszyce jest hurtnica czarna. W ciągu sezonu kolonia mrówek może zjeść nawet 4 miliony owadów zagrażających kondycji zdrowotnej lasu. Mrówki chętnie zjadają bogate w białka i tłuszcze nasiona wielu roślin, np. przebiśniegów, przetaczników, fiołków i przylaszczek. Nie wszyscy wiedzą, że w ten sposób je rozsiewają. Ta czynność nosi nazwę myrmekochorii.
8 kwiatostan żeń kwiatostan żeński Różnorodność drzew liściastych w naszych lasach jest tak wielka, że można by na ten temat wydać osobny przewodnik. W tym miejscu wspomnimy zaledwie o trzech gatunkach najczęściej spotykanych. kwiatostan męski kwiatostan żeński Białą jak śnieg korę ma tylko brzoza. liść dojrzałe owoce kwiatostan męski nasiona nasiona liść Zielone wiosną buki, jesienią przyjmują złoto-pomarańczowo-czerwone barwy, nadając naszym lasom niezapomniany wprost koloryt. kwiatostan męski dojrzały owocostan liść Brzoza, jako jedna z pierwszych zieleni się wiosenną porą. nasiona Wędrując po lesie liściastym możemy spotkać przedzierającego się przez ściółkę żuka gnojarza. Chrząszcz ten odgrywa bardzo ważną rolę w obiegu materii w ekosystemie leśnym. Jest gatunkiem kaprofagicznym, czyli odżywia się odchodami zwierząt. To dzięki niemu w środowisku naturalnym odchody ulegają rozkładowi i likwidacji. A skoro tak jest, omijajmy go stąpając po leśnej ścieżce, gdyż on tu mieszka, a my jesteśmy jego gośćmi! Dąb ze wszystkich naszych drzew jest najdostojniejszy i na pewno dożywa najsędziwszego wieku.
9 Orientacja w terenie W czasie wędrówki po lesie bardzo ważną sprawą jest właściwa orientacja w terenie. Co jednak zrobić, kiedy okaże się, że zabłądziliśmy? Jak odnaleźć sosnę, przy której zostawiliśmy rower? Jak odszukać drogę, która doprowadzi do leśnego parkingu, na którym stoi nasz samochód? Co więc robić? Otóż musimy wiedzieć, że las podzielony jest na oddziały, mające z reguły kształt prostokątów, których dłuższe boki biegną z północnego-zachodu na południowy-wschód, krótsze zaś z północnego-wschodu na południowy-zachód. Ich numeracja rośnie właśnie wzdłuż krótszych boków. Słupki oddziałowe umieszczane są zawsze w południowo-zachodnim narożniku oddziału. Jak można zorientować się w naszym położeniu na podstawie tych informacji? Skorzystajmy z poniższych wskazówek: Udając się do lasu warto też znać numer telefonu do nadleśnictwa lub leśnictwa, po którego terenie będziemy się poruszać. Wtedy będziemy mogli, korzystając z telefonu komórkowego, zadzwonić do leśniczego i podać mu widoczną na słupku numerację. Dzięki temu, zlokalizowanie miejsca na mapie i odnalezienie nas będzie bardzo proste! Musimy stanąć przy słupku oddziałowym tak, by numer widoczny z prawej strony był o 1 mniejszy od tego z lewej. Następnie musimy niejako objąć słupek ramionami. Chodzi o to, by mając go przed sobą, lewą rękę wyciągnąć wzdłuż jednej ściany lasu, drugą zaś wzdłuż drugiej. Nasze wyciągnięte ramiona tworzą kąt prosty a my... patrzymy na północ! Każdy z czterech boków słupka oznaczony jest numerem oddziału na który dany bok słupka patrzy. Dzięki temu bez trudu możemy określić geograficzną północ i to w jakim kierunku idziemy!
10 Wędrówki po lesie nieodzownie wiążą się z grzybobraniem Trudno znaleźć kogoś, kogo nie zachwycałyby kryjące się wśród wrzosów koźlaki, czy też wychylające się spod mchu borowiki. Gąska zielona Maślak sitarz Czubajka kania Koźlarz czerwony Pamiętajmy przy tym, że grzyby powinniśmy zbierać do koszyków lub wiaderek. Foliowe worki do tego celu zupełnie się nie nadają, gdyż w nich grzyby ulegają zaparzeniu! Borowik szlachetny Podgrzybek brunatny Koźlarz babka Aby jednak nasza radość była pełna, zbierając grzyby musimy pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Najważniejsza z nich mówi, że zbieramy tylko te grzyby, co do których nie mamy żadnych wątpliwości, że są jadalne. Maślak zwyczajny Pieprznik jadalny Zamiast wyrywać grzyby na siłę, wykręcamy je ostrożnie ze ściółki starając się jej nie rozgrzebywać.
11 Gdyby, pomimo naszej ostrożności, doszło do zatrucia grzybami, należy natychmiast zgłosić się do lekarza. Piestrzenica kasztanowata Muchomor wiosenny Borowik szatański Musimy wiedzieć, że natura wyznaczyła wszystkim grzybom jakąś ważną funkcję do spełnienia. Dlatego też nie wolno ich niszczyć, również tych niejadalnych i trujących, są one bowiem potrzebne innym organizmom leśnym. Strzępiak ceglasty Muchomor czerwony Muchomor sromotnikowy Muchomor czerwonawy Gołąbek wymiotny Mleczaj wełnianka Krowiak podwinięty Warto przypomnieć, że najgroźniejszym ze wszystkich grzybów trujących jest muchomor sromotnikowy. którego nawet niewielki kapelusz może stanowić dla człowieka śmiertelną dawkę! Grzyby pomagają we wzroście drzew tworząc z nimi mikoryzę. Grzybnia przerasta korzenie drzew co wielokrotnie zwiększa ich możliwości poboru wody. Jest to szczególnie ważne w okresie suszy.
12 Pożar Może zdarzyć się, że podczas leśnej wędrówki zauważymy pożar lasu. Jak wówczas należy się zachować? O ile nie jest to wielki ogień i jesteśmy w stanie go ugasić tłumiąc gałęzią lub zasypując ziemią, powinniśmy to zrobić. Jeśli jednak ogień jest zbyt duży i szybko się rozprzestrzenia, musimy jak najprędzej opuścić zagrożony obszar. Jeśli możemy skorzystać z telefonu komórkowego, starajmy się jak najszybciej powiadomić Straż Pożarną, dzwoniąc pod numer 112 Informację dotyczącą pożaru należy przekazać także leśnikom lub innym napotkanym osobom. Trzeba pamiętać, że informując o pożarze musimy podać swoje imię i nazwisko oraz numer telefonu a także określić miejsce i rodzaj pożaru, na przykład: Pali się przy szosie Szczecinek Biały Bór! Palą się wierzchołki drzew! Jeśli mamy możliwość, poczekajmy w bezpiecznym miejscu na przyjazd wozów gaśniczych, aby wskazać miejsce pożaru.
13 Ukąszenia Spotkania z pełzającymi mieszkańcami naszych lasów wcale nie muszą być niebezpieczne. Zaskroniec czy też padalec nie są w stanie w jakikolwiek sposób nam zagrozić, to im zdecydowanie bardziej zagraża człowiek! Inaczej jest w przypadku żmii zygzakowatej, będącej jedynym jadowitym wężem w Polsce. Ukąszenie zawsze jest efektem przypadkowego potrącenia lub nadepnięcia. Dla większości ludzi ukąszenie zwykle kończy się bólem, obrzękiem i zaczerwienieniem miejsca ugryzienia oraz nudnościami i pobudzeniem. Nie można jednak wykluczyć poważniejszych konsekwencji, np. wymiotów, biegunki i niewydolności oddechowej. Przy ukąszeniu w kończynę konieczne jest jej natychmiastowe unieruchomienie oraz utrzymanie w czystości miejsca ukąszenia, którego pod żadnym pozorem nie wolno wysysać czy rozcinać! zaskroniec zwyczajny żmija zygzakowata Gdy po ukąszeniu pojawi się silny obrzęk, zaburzenia oddychania lub wymioty, należy jak najszybciej dotrzeć do lekarza albo wezwać pogotowie! Wędrując po lesie zawsze musimy liczyć się z obecnością komarów, kleszczy a także gzów, os i... szerszeni. szerszeń kleszcz O ile prawdopodobieństwo ukąszeń przez komary możemy zmniejszyć, stosując odstraszające je płyny i aerozole, o tyle gzy, osy i szerszenie zazwyczaj pojawiają się zupełnie nieoczekiwanie, a skutki ich ukąszeń mogą wywołać dotkliwy ból, obrzęk i zaczerwienienie okolicy użądlenia. W tym przypadku ulgę mogą przynieść maści przeciwobrzękowe i łagodzące ból, które warto zabrać ze sobą na wyprawę. Należy przy tym pamiętać, że szczególnie niebezpieczne mogą być użądlenia szerszeni powodujące tzw. komar giez osa wstrząs anafilaktyczny mogący zakończyć się zaburzeniami oddechowymi.
14 WOLNA ROZKŁADÓWKA
15 Burza Podczas wędrówki po lesie może zaskoczyć nas ulewny deszcz lub burza. Od tego jak będziemy się wówczas zachowywać zależy nasze bezpieczeństwo. Przede wszystkim, jak zawsze w sytuacji zagrożenia, pomimo grzmotów i błyskawic należy zachować spokój. Najlepiej schronić się wówczas w samochodzie, gdyż w przypadku uderzenia pioruna prąd spłynie po karoserii, nie penetrując wnętrza. W żadnym wypadku nie wolno kłaść się na ziemi! Zaskoczeni przez burzę w lesie musimy pamiętać o natychmiastowym wyłączeniu telefonu komórkowego! W miarę możliwości trzymajmy się z daleka od wysokich drzew. Jeśli mimo wszystko poczujemy, że włosy stają nam dęba, będzie to oznaczać obecność ładunków elektrycznych w powietrzu. Należy wówczas jak najszybciej przykucnąć, usiąść na plecaku, zwracając uwagę, by nie siadać na jego stelażu, gdyż w przeciwnym wypadku może nam grozić porażenie prądem!
16 Leśne mity i ciekawostki Przez lata wokół lasu i mieszkających w nim zwierząt narosło wiele mitów i różnego rodzaju nieścisłości. Postaramy się wyjaśnić choć kilka z nich: W lesie nie ma choinek! Choinka to ustrojone drzewko świerka, jodły lub sosny będące nieodłączną ozdobą naszych domów w czasie Świąt Bożego Narodzenia! Sarna to odrębny gatunek zwierzęcia, a nie samica. Głowy jelenia nie zdonią rogi, tylko poroże! Rogacz to nie jeleń, tylko samiec sarny, który też nie ma rogów, tylko parostki! Nie wszystko co pełza w lesie jest żmiją, za to na pewno każda żmija jest jadowita! Kornik sześciozębny nie ma zębów w szczęce, ale w odwłoku, a więc w tylnej części tułowia! Co czwarty bocian na świecie to... Polak, a najwięcej ich żyje na Warmii i Mazurach! Bór niekoniecznie musi być ciemny i ponury! Borem nazywamy bowiem najuboższe z leśnych siedlisk, w którym doskonale czują się najliczniej występujące w naszych lasach sosny! To co zazwyczaj nazywamy jagodami, to... owoce borówki czarnej, zaś jagoda jest rodzajem owocu, który po przekrojeniu ma więcej pestek niż miąższu! Porosty, to nie rośliny! Tworzą je bowiem strzępki grzyba połączone z komórkami glonów! Aż trudno uwierzyć, że niektóre porosty powiększają swoje rozmiary zaledwie o ułamek milimetra rocznie! Pomyślmy o tym, zanim dotknie je zbrojona w but nasza stopa! Porosty są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia powietrza, ich ilość świadczy o tym czy nasz las jest zdrowy. Pamiętaj! Pozostaw las w takim stanie w jakim chciałbyś go zastać podczas kolejnych odwiedzin!
17 Leśne abecadło Anafilaktyczny wstrząs reakcja osób uczulonych na różnorodne ukąszenia, powodujące głębokie zaburzenia: niewydolności krążenia i oddychania, mogące prowadzić do śmierci. Buchtowanie rozorywanie przez dzika miejsc, w których poszukuje ukrytego w glebie pożywienia. Borelioza wielonarządowa choroba zakaźna wywoływana przez bakterie, przenoszone na człowieka i niektóre zwierzęta przez kleszcze. Byk określenie samca jelenia. Gatunek zbiór osobników posiadających podobne cechy fizyczne. Kolonia grupa organizmów tego samego gatunku wzajemnie współdziałająca Kompleks leśny powierzchnia kilku lub kilkudziesięciu tys. ha porośnięta lasem i ograniczona obszarami bezleśnymi, np. wodami, bagnami, łąkami i polami, powiązana w całość administracyjną, gospodarczą lub przyrodniczą. Kotlina inaczej legowisko zająca. Kwiatostan - skupienie kwiatów na pędzie. Łania samica jelenia i daniela. Miejsce lęgowe stanowisko, w którym dany gatunek (na ogół ptaka) zakłada gniazdo i składa w nim jaja. Mikoryza zjawisko, polegające na współżyciu korzeni roślin z grzybami. Tego typu zależność daje obu gatunkom wzajemne korzyści, polegające na obustronnej wymianie substancji odżywczych. Odnawianie lasu proces powstawania w sposób naturalny lub sztuczny młodego pokolenia drzew. Odyniec dorosły samiec dzika. Owocostan owoce powstające z przeobrażenia całych kwiatostanów. Parostki poroże samca sarny. Poczwarka - stadium rozwojowe pewnej grupy owadów, poprzedzające postać dorosłą. Populacja biologiczna zespół organizmów jednego gatunku żyjących równocześnie w określonym środowisku i wzajemnie na siebie wpływających, zdolnych do wydawania płodnego potomstwa. Poroże wyrostki kostne na kości czołowej samców (lub w przypadku reniferów samic) jeleniowatych corocznie zrzucane i odbudowywane. Rogacz kozioł samiec sarny. Rogi twardy wyrostek występujący na głowie niektórych ssaków, w większości przypadków jest to wytwór skóry właściwej. Rykowisko okres godowy jeleni. Scypuł obumierająca, delikatna warstwa skórna pokrywająca poroże jeleniowatych w okresie ich corocznego odbudowywania się i odpadająca z nich po czasie wzrostu. Siedlisko miejsce życia organizmu. Spadź słodka ciecz występującą głównie latem na liściach, igłach, zielonych pędach i gałązkach, a będąca odchodami mszyc, czerwców lub miodówek i innych owadów ssących żywiących się sokami roślinnymi. Suknia kolor sierści sarny (rozróżniamy suknię letnią oraz zimową). Środowisko całokształt ożywionych i nieożywionych składników przyrody ściśle ze sobą powiązanych otaczających organizmy żywe. Trop odcisk kończyny zwierzęcia pozostawiony na podłożu (ziemia, śnieg). Wataha grupa wilków lub dzików ściśle współdziałająca. Wścieklizna odzwierzęca choroba zakaźna o ostrym przebiegu; często śmiertelna.
No i jesteśmy w lesie!
No i jesteśmy w lesie! Samochód, zaparkowany w specjalnie urządzonym przez leśników miejscu postoju pojazdów, będzie spokojnie czekał na nasz powrót z leśnej wyprawy. Trzeba przy tym pamiętać, że do takiego
Bardziej szczegółowoOrganizmy, których znajomość jest wskazana przez uczestników konkursu
Organizmy, których znajomość jest wskazana przez uczestników konkursu Kategoria Skrzat (uczniowie szkół podstawowych klasy I-III): I. Warstwa drzewa wysokie: 1. sosna zwyczajna, 2. dąb szypułkowy, 3. brzoza
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ KOŃCOWA: 8. Na zakończenie lekcji uczniowie otrzymują krzyżówkę do rozwiązania. 9. Podsumowanie zajęć. Podziękowanie.
KONSPEKT TEMAT BLOKU: Życie lasu TEMAT ZAJĘĆ: Zwierzęta leśne. PRZEDMIOT: Przyroda KLASA: Uczniowie klasy IV Szkoły Podstawowej Specjalnej CZAS TRWANIA: godzina lekcyjna NAUCZYCIEL: Beata Solarska CELE
Bardziej szczegółowoLasy w Polsce. Agata Konefeld. Klasa 6a
Lasy w Polsce Agata Konefeld Klasa 6a Spis treści Co to właściwie jest las?... 3 Piętrowa budowa lasu, pospolite zwierzęta oraz rośliny w nich występujące... 4 NajwaŜniejsze funkcje lasu... 6 Las naturalny,
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć dla klasy III wycieczka do lasu. (oprac. Urszula Silarska PSP w Lewinie Brzeskim)
Scenariusz zajęć dla klasy III wycieczka do lasu. (oprac. Urszula Silarska PSP w Lewinie Brzeskim) Cele zajęć: Wiadomości: - znajomość poszczególnych warstw lasu - znaczenie ściółki dla życia roślin leśnych
Bardziej szczegółowoGRZYBY I ICH BIOTOP. Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: Rozkładają martwy materiał roślinny lub zwierzęcy, tzw.
GRZYBY I ICH BIOTOP Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: SYMBIONTY GRZYBY SAPROFITYCZNE GRZYBY PASOŻYTNICZE Współżyją w symbiozie z drzewami, tzw. mikoryza Rozkładają martwy materiał
Bardziej szczegółowoG M I N N Y K O N K U R S M A T E M A T Y C Z N O P R Z Y R O D N I C Z Y OMNIBUS O S I E K J A S I E L S K I 2 0 1 0 R. POWODZENIA!
Przed Tobą test zadań zamkniętych i krzyżówka. W każdym zadaniu zamkniętym tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Swoje odpowiedzi do testu zaznacz w karcie odpowiedzi. Krzyżówkę rozwiąż na kartce, na której
Bardziej szczegółowoPOZNAJEMY LAS I JEGO MIESZKAŃCÓW.
Scenariusz lekcji przyrody w kl. IV (2 jednostki lekcyjne). Temat: POZNAJEMY LAS I JEGO MIESZKAŃCÓW. Cele lekcji: Uczeń po lekcji: zna nazwy warstw lasu, potrafi wymienić rośliny i zwierzęta mieszkańców
Bardziej szczegółowoScenariusz zajęć nr 8
Autor scenariusza: Maria Piotrowska Blok tematyczny: Zwierzęta budzą się ze snu Scenariusz zajęć nr 8 I. Tytuł scenariusza zajęć: Pracowity jak mrówka. II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne. III. Edukacje
Bardziej szczegółowoJESIENNE I ZIMOWE KŁOPOTY ZWIERZĄT LEŚNYCH I POLNYCH
JESIENNE I ZIMOWE KŁOPOTY ZWIERZĄT LEŚNYCH I POLNYCH 3 CELE OGÓLNE: rozwijanie pasji poznawania zjawisk przyrodniczych rozwijanie umiejętności analizowania obserwowanych zjawisk zrozumienie roli człowieka
Bardziej szczegółowoŻYCIE LASU Zajęcia pozalekcyjne rozwijające zainteresowania i kompetencje uczniów klas III Szkoły Podstawowej
132 - Nauczanie zintegrowanie Jesteś zalogowany(a) jako Recenzent (Wyloguj) Kreatywna szkoła ZP_132 Osoby Uczestnicy Tematyka Najświeższe wiadomości Certificates Fora dyskusyjne Quizy Zadania Zasoby Szukaj
Bardziej szczegółowoSprawdzian wiedzy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Multimedialny program Poznajemy nasze drzewa i krzewy stworzono w ramach ogólnopolskiego projektu edukacyjnego Bioróżnorodność poznaj by zachować realizowanego przez Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej
Bardziej szczegółowoPoznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku
Grażyna Nawrocka Poznajemy parkmiejski scenariuszwycieczki z dziećmi sześcioletnimi do parku Cele dydaktyczne: -rozróżnianie trzech typów lasu: las iglasty, las liściasty i las mieszany, - poznanie przez
Bardziej szczegółowoWykonała Aleksandra Stojanowska
Międzynarodowy rok lasów 2011 Wykonała Aleksandra Stojanowska http://www.google.pl/imgres?q=las&hl=pl&sa=x&rlz=1r2adsa_plpl431&tbm=isch&prmd=imvns&tbnid=hny3axud1kurom:&imgrefurl=http://www.garnek.pl/tess02/7636350/mojstumilowylas&docid=omsdxgkn6rgzmm&imgurl=http://x.garnek.pl/ga4366/a5a901e234b6d3a7636350a3/moj_stumilowy_las.jpg&w=640&h=428&ei=k2bdtop4hmwq8apkkcx_cg&zoom
Bardziej szczegółowoSprawdzian wiedzy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych (klucz dla nauczyciela).
Multimedialny program Poznajemy nasze drzewa i krzewy stworzono w ramach ogólnopolskiego projektu edukacyjnego Bioróżnorodność poznaj by zachować realizowanego przez Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej
Bardziej szczegółowoScenariusz nr 3. Autor scenariusza: Małgorzata Marzycka. Blok tematyczny: Jesień dary niesie
Autor scenariusza: Małgorzata Marzycka Blok tematyczny: Jesień dary niesie Scenariusz nr 3 I. Tytuł scenariusza: Co tworzą rośliny w lesie? II. Czas realizacji: 2 jednostki lekcyjne. III. Edukacje (3 wiodące):
Bardziej szczegółowoCechy charakterystyczne: uszy długie, z czarnymi zakończeniami. Wielkość: długość ciała ok. 60 cm, ogona 10 cm, masa ciała ok. 4 kg.
ZAJĄC Królestwo: zwierzęta Typ: strunowce Podtyp: kręgowce Gromada: ssaki Podgromada: łożyskowce Rząd: zajęczaki Rodzina: zającowate Rodzaj: zając Gatunek: zając europejski (Lepus europaeus) Cechy charakterystyczne:
Bardziej szczegółowoLasy w Tatrach. Lasy
Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej
Bardziej szczegółowoQUIZ EKOLOGICZNY. 1. Wśród powracających do nas z ciepłych krajów ptaków wędrujących spotkać można skowronka. wróbla. wronę.
QUIZ EKOLOGICZNY 1. Wśród powracających do nas z ciepłych krajów ptaków wędrujących spotkać można skowronka. wróbla. wronę. 2. Wiosenny kwiat pierwiosnek: nie znosi mrozów. znosi lekkie mrozy. jest bardzo
Bardziej szczegółowoPytania II etapu Międzywojewódzkiego Konkursu Wiedzy Przyrodniczo Ekologicznej, XVI edycja Rok szkolny 2010/2011
Pytania II etapu Międzywojewódzkiego Konkursu Wiedzy Przyrodniczo Ekologicznej, XVI edycja Rok szkolny 2010/2011 1. Spośród poniższych zestawów roślin wybierz typowy dla borów sosnowych: a. jałowiec pospolity,
Bardziej szczegółowoZasady prawidłowego zbierania grzybów
Zasady prawidłowego zbierania grzybów Zanim wybierzemy się do lasu po grzyby, musimy się odpowiednio przygotować. Wcale nie jest obojętne, w jaki sposób zbieramy grzyby i jak przynosimy je z lasu do domu.
Bardziej szczegółowoKrystyna Łukowska Konspekty lekcji z wykorzystaniem środowiska naturalnego.
Krystyna Łukowska Konspekty lekcji z wykorzystaniem środowiska naturalnego. Temat: Praca leśnika oraz korzyści, jakie czerpiemy z lasu. - poznawczy - ukazanie znaczenia człowieka w powiększaniu obszarów
Bardziej szczegółowoII MIEJSKI KONKURS MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZY SKARBY LASU 29 kwietnia 2010 r.
Dąbrowa Górnicza, 29. 04. 2010 r. II MIEJSKI KONKURS MATEMATYCZNO - PRZYRODNICZY SKARBY LASU 29 kwietnia 2010 r. KOD SZKOŁY: A Informacje dla ucznia: 1. Otrzymałeś test składający się z 20 zadań. 2. Odpowiedź
Bardziej szczegółowoSprawdzian wiedzy dla uczniów klas szkół gimnazjalnych.
Multimedialny program Poznajemy nasze drzewa i krzewy stworzono w ramach ogólnopolskiego projektu edukacyjnego Bioróżnorodność poznaj by zachować realizowanego przez Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej
Bardziej szczegółowoProjekt Poznajemy Jezioro Bukowskie
Projekt Poznajemy Jezioro Bukowskie Cele projektu: Podniesienie poziomu wiedzy na temat funkcjonowania ekosystemów jeziornych Poznanie zależności i procesów zachodzących w zlewni jeziora Zapoznanie się
Bardziej szczegółowoPoznaj grzyby unikniesz zatrucia
Poznaj grzyby unikniesz zatrucia W dniach 19-20.09.2017r. pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Czarnkowie zorganizowali grzybobranie, na które zostały zaproszone dzieci z okolicznych
Bardziej szczegółowoHistoria Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu Szczecińskiego oraz archipelagu przybrzeżnych wysp stał się pierwszym
Bardziej szczegółowoSprawdzian wiedzy dla uczniów klas szkół gimnazjalnych. (klucz dla nauczyciela).
Multimedialny program Poznajemy nasze drzewa i krzewy stworzono w ramach ogólnopolskiego projektu edukacyjnego Bioróżnorodność poznaj by zachować realizowanego przez Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej
Bardziej szczegółowoLAS I JEGO MIESZKAŃCY Scenariusz zajęć na lekcje przyrody w klasie V w Szkole Specjalnej. (dwie jednostki lekcyjne)
Beata Solarska LAS I JEGO MIESZKAŃCY Scenariusz zajęć na lekcje przyrody w klasie V w Szkole Specjalnej. (dwie jednostki lekcyjne) TEMAT BLOKU: Środowisko życia organizmów żywych. TEMAT ZAJĘĆ: Las i jego
Bardziej szczegółowoDiagnoza wiedzy przyrodniczej ucznia na progu klasy IV szkoły podstawowej
Diagnoza wiedzy przyrodniczej ucznia na progu klasy IV szkoły podstawowej... imię i nazwisko ucznia... klasa Przed Tobą różnorodne zadania testowe. Przeczytaj dokładnie polecenia, aby wiedzieć, co należy
Bardziej szczegółowoFizjologiczne i etologiczne
Fizjologiczne i etologiczne aspekty życia społecznego owadów Różnorodność owadów prowadzących społeczny tryb życia W - III Mrówki Faraona Monomorium pharaonis 25 https://www.youtube.com/watch?v=x4ppzhognjw
Bardziej szczegółowoRegulamin szkolnego konkursu
Regulamin szkolnego konkursu Imię i nazwisko nauczyciela (organizatora): Dorota Dziedziela, Monika Zapadka Uczestnicy konkursu: uczniowie klas 4-6 Szkoły Podstawowej Data organizacji konkursu: - 27.03.2017r.
Bardziej szczegółowoZadania do planszy PRACE W LESIE JESIEŃ
1 Ewa Sulejczak Zadania do planszy PRACE W LESIE JESIEŃ 1. Przyjrzyj się planszy i napisz, jakie zabiegi wykonuje się w lesie jesienią. Określ także ich cel. Uzupełnij tabelę, wpisując swoje spostrzeżenia.
Bardziej szczegółowoPRZYRODA W CZTERECH PORACH ROKU
Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Skalmierzycach rok szkolny / PROJEKT EDUKACYJNY PRZYRODA W CZTERECH PORACH ROKU I Wstęp Świat wokół nas zmienia się bardzo szybko, a my żyjemy ciągłym pędzie.
Bardziej szczegółowoPoznajemy zwierzęta domowe i leśne
Poznajemy zwierzęta domowe i leśne 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń: zna cechy charakterystyczne zwierząt domowych i leśnych, zna zwierzęta mięsożerne, roślinożerne i wszystkożerne. b) Umiejętności Uczeń:
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE KOSZTÓW ZAMÓWIENIA Część III Wyposażenie edukacyjne
ZESTAWIENIE KOSZTÓW ZAMÓWIENIA Część III Wyposażenie edukacyjne Dotyczy: Dostawy wyposażenia dla potrzeb Centrum Edukacji Leśnej w ramach zadania inwestycyjnego pn. Budowa Centrum Edukacji Leśnej w Warszawie.
Bardziej szczegółowoWilk - opis. rolę w komunikacji i utrzymaniu. 1/3 długości ciała (pełni istotną. puszysty ogon stanowi prawie
ubarwienie bardzo zróżnicowane od białego, przez żółto-pomarańczowe, brązowe, szare do czarnego puszysty ogon stanowi prawie 1/3 długości ciała (pełni istotną rolę w komunikacji i utrzymaniu równowagi)
Bardziej szczegółowoSowy. Przygotowała Zuzia Górska
Sowy Przygotowała Zuzia Górska Puchacz Długość ciała (wraz z dziobem i ogonem): 60 78 cm Długość ogona: 23 29 cm Rozpiętość skrzydeł: 155 180 cm Waga: 1,6 2,8 kg samce; 2,3 4,2 kg samice Liczba jaj: 2
Bardziej szczegółowoZasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień
Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień czym jest las? Las (biocenoza leśna) kompleks roślinności swoistej dla danego regionu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PRZYRODNICZA
EDUKACJA PRZYRODNICZA KLASA I Ocenie podlegają następujące obszary: środowisko przyrodnicze/park, las, ogród, pole, sad, zbiorniki wodne, krajobrazy/, środowisko geograficzne, historyczne, ochrona przyrody
Bardziej szczegółowoKomenda Główna Państwowej Straży Pożarnej ul. Podchorążych Warszawa STOP pożarom traw!
Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej ul. Podchorążych 38 00-463 Warszawa www.kgpsp.gov.pl STOP pożarom traw! Pożary traw na terenie Polski w latach 2011-2015 90000 84820 82802 80000 70000 68014 60000
Bardziej szczegółowoPakiet edukacyjny - W słowach kilku o wydrze, bobrze i wilku. Wydra - opis
Wydra - opis oczy chronione są trzecią powieką, która podczas nurkowania chroni je nie ograniczając jednocześnie widzenia długie smukłe ciało umożliwia wysoką zwinność i zwrotność w wodzie mała spłaszczona
Bardziej szczegółowoPrzyrodniczy Kącik Edukacyjny
Przyrodniczy Kącik Edukacyjny Nasi darczyńcy Program realizowany w ramach środków pozyskanych w konkursie organizowanym w programie Działaj Lokalnie Polsko Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanym
Bardziej szczegółowoTest 2 klasa III ( rząd 1)... Przeczytaj tekst i odpowiedz pełnymi zdaniami na zadane pytania.
Test 2 klasa III ( rząd 1) Przeczytaj tekst i odpowiedz pełnymi zdaniami na zadane pytania. Las to duży teren, na którym rośnie wiele drzew oraz krzewy i rośliny zielne. Żyją tam także różne zwierzęta.
Bardziej szczegółowoŻ M I J A ZYGZAKOWATA
ŻMIJA ZYGZAKOWATA W Polsce tylko żmija zygzakowata jest jadowita i potencjalnie niebezpieczna. Jej ukąszenie jest mniej groźne niż się powszechnie uważa i bardzo rzadko zagraża zdrowiu czy życiu UKĄSZENIE
Bardziej szczegółowoLogo PNBT. Symbolem PNBT jest głuszec - ptak, który jeszcze niedawno licznie występował w Borach Tucholskich.
Powstanie Parku Park Narodowy "Bory Tucholskie" jest jednym z najmłodszych parków narodowych w Polsce. Utworzono go 1 lipca 1996 roku. Ochroną objęto powierzchnię 4 798 ha lasów, jezior, łąk i torfowisk.
Bardziej szczegółowoSzlaki tyrystyczne PTTK
Szlaki tyrystyczne PTTK Poruszając się po lesie lub planując wycieczkę do lasu należy pamiętać, że: poruszanie się po drogach leśnych pojazdem silnikowym, zaprzęgowym i motorowerem jest dozwolone wyłącznie
Bardziej szczegółowoNIGDY NIE SKACZ DO WODY W MIEJSCACH NIEROZPOZNANYCH!!!
Wakacje to czas zabawy i nowych wrażeń. Korzystając z wakacyjnych przyjemności, nie zapominajmy jednak o bezpieczeństwie własnym i bliskich! Zanim oddasz się wakacyjnej beztrosce, musisz przyswoić sobie
Bardziej szczegółowoBEZPIECZNE WAKACJE! TWOJE BEZPIECZEŃSTWO ZALEŻY TAKŻE OD CIEBIE OPRACOWAŁA: ANNA ŚWIDEREK
BEZPIECZNE WAKACJE! TWOJE BEZPIECZEŃSTWO ZALEŻY TAKŻE OD CIEBIE OPRACOWAŁA: ANNA ŚWIDEREK PODCZAS WAKACJI BĘDZIESZ MIAŁ DUŻO CZASU I MNÓSTWO POMYSŁÓW NA WSPANIAŁE ZABAWY ALE PAMIĘTAJ Podczas tych zabaw
Bardziej szczegółowoREGULAMIN ORGANIZACJI WYCIECZEK SZKOLNYCH
REGULAMIN ORGANIZACJI WYCIECZEK SZKOLNYCH w Nadleśnictwie Karnieszewice W czasie trwania wycieczek szkolnych obowiązują następujące zasady: I. Nauczyciel/opiekun grupy jest zobowiązany do: 1. zapewnienia
Bardziej szczegółowoKto jest wrogiem zająca? Zające padają ofiarą ptaków drapieżnych (orły, sokoły), lisów, dzikich psów ale przede wszystkich człowieka.
ZAJĄC HAREN Jak poznać zająca? Tylne nogi zająca (skoki) są znacznie dłuższe niż przednie. Oczy zajęcy mają jasny kolor, a uszy (słuchy) są dłuższe od głowy. Skóra zająca pokryta jest kożuchem który ma
Bardziej szczegółowoTemat lekcji Poznajmy mrówki (etap edukacyjny: klasy 4-6 szkoły podstawowej) Cele:
1 Hanna Będkowska Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie bedkowska.lzd@interia.pl Temat lekcji Poznajmy mrówki (etap edukacyjny: klasy 4-6 szkoły podstawowej) Cele: Cele kształcenia Wiadomości.
Bardziej szczegółowoKleszcze mają dwa szczyty aktywności dobowej? poranny od ok. 8? 9 do 11? 12 oraz popołudniowy od godziny do zmroku.
W ostatnich latach na terenie całego kraju coraz bardziej wzrasta zagrożenie kleszczami. Są już nie tylko w lasach i na łąkach, ale również tam, gdzie dotychczas nie występowały. Można spotkać je w parkach
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA NAUKOWEGO BIOLOGICZNO-CHEMICZNEGO
SCENARIUSZ ZAJĘĆ KOŁA NAUKOWEGO BIOLOGICZNO-CHEMICZNEGO CHEMICZNEGO prowadzonego w ramach projektu Uczeń OnLine 1. Autor: DOROTA SZUL 2. Grupa docelowa: uczniowie drugiej klasy gimnazjum, uczestnicy projektu
Bardziej szczegółowomłodzieńczy 2500 rozrodczy 1500 starości 500 a) Na podstawie informacji z tabeli wykonaj wykres
. Zadanie Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania. Ekologia zajmuje się A. usuwaniem skutków szkodliwej działalności człowieka oraz zapobieganiem zanieczyszczeniu środowiska. B. badaniem wzajemnego wpływu
Bardziej szczegółowoWygląd Długość ciała 6-9 cm, długość ogona 5-8 cm, masa ciała 9-23 g. Grzbiet ma brązowo-szary ubarwienie rude, spód ciała jest kremowy.
Wygląd Długość ciała 6-9 cm, długość ogona 5-8 cm, masa ciała 9-23 g. Grzbiet ma brązowo-szary ubarwienie rude, spód ciała jest kremowy. Przejście między tymi barwami jest stopniowe. Występowanie Orzesznica
Bardziej szczegółowoCo kto je? Pośrednie nawiązania do treści nauczania z PP:
Co kto je? Zajęcia terenowe: Zajęcia w klasie: Zakres materiału z płyty: Plansza 1 najważniejsze pojęcia z bioróżnorodności Bezpośrednie nawiązania do treści nauczania z PP: wskazuje organizmy samożywne
Bardziej szczegółowoMetodyka integrowanej ochrony cebuli, pora i kapusty głowiastej białej przed szkodami wyrządzanymi przez wciornastka tytoniowca
Metodyka integrowanej ochrony cebuli, pora i kapusty głowiastej białej przed szkodami wyrządzanymi przez wciornastka tytoniowca Opis szkodnika: Dr Piotr Szafranek Wciornastek tytoniowiec to niewielki,
Bardziej szczegółowoUwaga KLESZCZE!!!!! Występuje na różnych wysokościach nad ziemią:
Uwaga KLESZCZE!!!!! Kleszcze żyją zazwyczaj w środowisku lekko wilgotnym, obfitym w roślinność: w lasach i na ich skraju, w zagajnikach, zaroślach, na łąkach, pastwiskach i leśnych polanach, na obszarach
Bardziej szczegółowoKONKURS PRZYRODNICZY. Życie na łące. - Dzień Ziemi 2006 r INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKA
KONKURS PRZYRODNICZY Życie na łące - Dzień Ziemi 2006 r INSTRUKCJA DLA UCZESTNIKA 1. W teście znajdziesz 23 różnorodne zadania dotyczące wiadomości i umiejętności dotyczących łąki. 2. W zadaniach, w których
Bardziej szczegółowoQuiz przyrodniczy wybierz właściwą odpowiedź A, B lub C.
Zadanie nr 1 Quiz przyrodniczy wybierz właściwą odpowiedź A, B lub C. 1. Który z przedmiotów pozostawionych w lesie przez nieporządnych turystów będzie rozkładać się najdłużej? a) plastikowa butelka b)
Bardziej szczegółowoZałącznik 4 Gra Hodowla Lasu
Załącznik 4 Gra Hodowla Lasu Hodowla lasu to gra która wymaga przyrodniczej wiedzy oraz poszerza tę wiedzę o dodatkowe informacje na temat hodowli lasu. Plansza do gry może być stworzona przez prowadzącego,
Bardziej szczegółowoKLASA I Sprawdzian kompetencji po cz Êci 5. Wiosenny las
Imię i nazwisko klasa Przeczytaj uważnie tekst. W lesie żyje wiele owadów. Są wśród nich motyle, pszczoły, biedronki i mrówki. Mrówki to bardzo pracowite i pożyteczne owady. Nazywa się je sanitariuszami
Bardziej szczegółowoZadania do planszy PRACE W LESIE ZIMA
1 Ewa Sulejczak Zadania do planszy PRACE W LESIE ZIMA 1. Zima jest porą spoczynku w przyrodzie, ale nie jest porą odpoczynku dla leśników. Przeciwnie! Przyjrzyj się planszy i napisz, jakie zabiegi wykonuje
Bardziej szczegółowoJak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000
Jak to z żubrami bywa ochrona żubra w ramach sieci Natura 2000 Żubr (Łac. Bison bonasus) jest największym ssakiem Europy, pomimo dużej wagi dochodzącej w przypadku samców niekiedy do 900 kg, żubry potrafią
Bardziej szczegółowoWycena zmian w zarządzaniu lasami
Wycena zmian w zarządzaniu lasami Mikołaj Czajkowski miq@wne.uw.edu.pl Pozaprodukcyjne funkcje lasów Pozaprodukcyjne funkcje lasów: Różnorodność biologiczna Rekreacja Retencja wody Funkcje glebotwórcze
Bardziej szczegółowoZadania zbiorcze do czterech plansz PRACE W LESIE
Ewa Sulejczak Zadania zbiorcze do czterech plansz PRACE W LESIE. Rozwiąż logogryf. Pomogą ci w tym plansze Prace w lesie. Wpisz do diagramu litery z pól oznaczonych liczbami do do, a otrzymasz hasło..
Bardziej szczegółowoAutorzy: Dominika Kulawczuk, Kaja Stępniak Adres szkoły: Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki Al. Warszawska 43 21-002 Jastków Tel/fax 081-502-04-19
Autorzy: Dominika Kulawczuk, Kaja Stępniak Adres szkoły: Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki Al. Warszawska 43 21-002 Jastków Tel/fax 081-502-04-19 Opiekun pracy: Aneta Kozak Lasy a inaczej drzewa to życie.
Bardziej szczegółowoBezpiecznie poza domem
Bezpiecznie poza domem Wracając do domu, nie korzystaj z tzw. okazji, nie znasz kierowcy, nie wiesz, jakie ma zamiary; Nie zostawiaj szklanych opakowań w lesie, w ten sposób możesz wywołać pożar; Będąc
Bardziej szczegółowoDział programu : Poznajemy nasze otoczenie
SCENARIUSZ WYCIECZKI DO LASU ( ZAJĘCIA TERENOWE ) Dział programu : Poznajemy nasze otoczenie Temat : Las domem zwierząt ZAKRES TREŚCI : 1. Piętra roślinne w lesie i warunki w nich panujące. 2. Zwierzęta
Bardziej szczegółowoWymagania programowe z przyrody. Klasa 4. Dział 1 MY I PRZYRODA. Dział 2 MOJA OKOLICA
Wymagania programowe z przyrody Klasa 4 Dział 1 MY I PRZYRODA wyjaśnia, co to jest przyroda, wymienia elementy przyrody ożywionej i nieożywionej oraz wskazuje zachodzące między nimi zależności, wymienia
Bardziej szczegółowoPolskie niedźwiedzie są zagrożone!
Polskie niedźwiedzie są zagrożone! WWF -Canon / SANCHEZ & LOPE WWF -Canon / Cat HOLLOWAY Niedźwiedź brunatny (Ursus arctos) to największy polski drapieżnik. W Polsce żyje ich około 90. Występują w Karpatach,
Bardziej szczegółowoWycieczka do lasu. 1. Cele lekcji. 2. Metoda i forma pracy. 3. Środki dydaktyczne. 4. Przebieg lekcji. a) Wiadomości.
Wycieczka do lasu 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń potrafi: - wyjaśnić pojęcie las, - opisać podział lasów, - wymienić zwierzęta i drzewa najczęściej spotykane w lesie, - wymienić zasady zachowania się
Bardziej szczegółowoKrzewy liściaste piękne przez cały rok
Krzewy liściaste piękne przez cały rok Zimowy ogród wygląda efektownie, jeśli pokryty jest kołdrą śniegu. Gdy śniegu nie ma, jest po prostu szary i smutny. Wcale nie musi jednak tak być. Wystarczy, że
Bardziej szczegółowoRegulamin I Turnieju Wiedzy o Lesie o Puchar Nadleśniczego Nadleśnictwa Wyszków
Regulamin 26.05.2015 INFORMACJE WSTĘPNE 1. Organizatorem Turnieju jest Nadleśnictwo Wyszków. 2. Celem Turnieju jest: - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych uczniów - kształtowanie postaw proekologicznych
Bardziej szczegółowoczyli w czym pomagają grzyby mikoryzowe
czyli w czym pomagają grzyby mikoryzowe Mikoryza jest symbiotycznym, czyli wzajemnie korzystnym współżyciem grzybów i roślin. Oznacza to iż w tym związku oboje partnerzy odnoszą korzyści; grzyb jest odżywiany
Bardziej szczegółowoKonkurs Matematyka z Przyrodą dla uczniów szkół podstawowych rok szkolny 2006/2007 etap szkolny
Konkurs Matematyka z Przyrodą dla uczniów szkół podstawowych rok szkolny 2006/2007 etap szkolny 1. Krysia, Basia, Wojtek i Michał wybrali się do lasu na grzyby. Zebrali następujące gatunki grzybów: 16
Bardziej szczegółowoZagadnienia dla klasy 4 do I części konkursu (test)
Zagadnienia dla klasy 4 do I części konkursu (test) 1. Sposoby poznawania przyrody. 2. Kierunki geograficzne. 3. Zmiany położenia Słońca na niebie w ciągu doby i w różnych porach roku. 4. Składniki pogody
Bardziej szczegółowoEdukacja przyrodnicza
Edukacja przyrodnicza Wiedza przyrodnicza: Kl. Wymagania nie odróżnia roślin zielonych od drzew i krzewów. zbyt ogólnikowo opisuje budowę poznanych zwierząt. nie słucha zapowiedzi pogody w radiu i w telewizji.
Bardziej szczegółowoBEAGLE W WILANOWIE RODZINNA GRA TERENOWA
Strona1 BEAGLE W WILANOWIE RODZINNA GRA TERENOWA Znamy już kilka gatunków drzew rosnących w przypałacowych ogrodach w Wilanowie. Drzewa te regularnie obserwujemy i rejestrujemy zmiany zachodzące w ich
Bardziej szczegółowoKRYTERIA OCENY OPISOWEJ W NAUCZANIU ZINTEGROWANYM EDUKACJA PRZYRODNICZO SPOŁECZNA KLASA II
KRYTERIA OCENY OPISOWEJ W NAUCZANIU ZINTEGROWANYM EDUKACJA PRZYRODNICZO SPOŁECZNA KLASA II OCENA WSPANIALE BARDZO DOBRZE WYMAGANIA Wykazuje szczególne zainteresowanie przyrodą; Korzysta z dodatkowej literatury;
Bardziej szczegółowoKonspekt lekcji z przyrody klasa IV Bogactwa przyrodnicze lasu autor: Jarosław Garbowski 1
Konspekt lekcji z przyrody klasa IV Bogactwa przyrodnicze lasu autor: Jarosław Garbowski 1 Przedmiot: Przyroda Klasa: IV Szkoła Podstawowa Czas trwania lekcji: 45 minut Temat: Bogactwa przyrodnicze lasu.
Bardziej szczegółowoEdukacja przyrodnicza klas I-III
Edukacja przyrodnicza klas I-III Autor: Administrator 01.02.2015. Szkoła Podstawowa nr 5 w Grudziądzu Edukacja przyrodnicza Wymagania edukacyjne klas I-III Ocena celująca 6 klasa I klasa I - II klasa I
Bardziej szczegółowoZadania Etapu Szkolnego dla uczniów Szkół Podstawowych:
Gimnazjum nr 1 im. Ojca Świętego Jana Pawła II w Rabie Wyżnej 34-721 Raba Wyżna 65 gimrabawyzna@rabawyzna.pl V Międzyszkolny Konkurs chemiczno - biologicznego BIOLCHEM dla gimnazjalistów klas I III i uczniów
Bardziej szczegółowoZADANIE 1. Lista nazw do wyboru:
ZADANIE 1. Uzupełnij tekst dotyczący warstwowej budowy lasu (w wykropkowane miejsca wstaw odpowiednie nazwy, wybrane z listy zamieszczonej pod tekstem). Charakterystyczną cechą lasu jest jego piętrowa
Bardziej szczegółowoSamica nietoperza zwykle rodzi: 1. 10-15 młodych 2. 1-2 młodych 3. 3-5 młodych
Samica nietoperza zwykle rodzi: 1. 10-15 młodych 2. 1-2 młodych 3. 3-5 młodych Odpowiedź nr 2. Samice wychowujące młode żyją zwykle: 1. wspólnie (samica i samiec) 2. samotnie (samice) 3. w grupach, tzw.
Bardziej szczegółowoDrzewa iglaste i liściaste
Drzewa iglaste i liściaste 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: budowę drzewa, nazwy drzew liściastych, nazwy drzew iglastych. b) Umiejętności Uczeń rozpoznaje: drzewa liściaste, drzewa iglaste, rodzaje
Bardziej szczegółowoNadleśnictwo Poddębice położone jest na terenie województwa łódzkiego, obejmuje swoim zasięgiem 6 powiatów, w skład których wchodzi teren 13 gmin.
Nadleśnictwo Poddębice położone jest na terenie województwa łódzkiego, obejmuje swoim zasięgiem 6 powiatów, w skład których wchodzi teren 13 gmin. W Nadleśnictwie Poddębice jest wiele okazałych lasów.
Bardziej szczegółowo22 GRUDNIA kalendarzowa wiosna
Ed matematyczna Ad@ i J@ś na matematycznej wyspie materiały dla ucznia, klasa III, pakiet 0, s. Warstwowa budowa lasu Wykonaj działania na koszyczkach, a dowiesz się, które dziecko zebrało najwięcej grzybów.
Bardziej szczegółowoTablica informacyjna w Rezerwacie,,Chmielinne.
Projekt współfinansowany w ramach programu Uni Europejskiej Erasmus+ Akcja 2 Partnerstwa strategiczne Tytuł projektu Stać się odpowiedzialnym obywatelem i aktorem swojego środowiska W dniu 11.04.2017r.
Bardziej szczegółowo830 Diagnoza wstępna na rozpoczęcie klasy 4
Diagnoza wstępna na rozpoczęcie klasy 4 wraz z kluczem odpowiedzi 830 Diagnoza wstępna na rozpoczęcie klasy 4 PRZYRODA z klasą klasa 4 Grupa A Diagnoza wstępna na rozpoczęcie klasy 4 imię i nazwisko, klasa
Bardziej szczegółowoJestem częścią przyrody PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNO PRZYRODNICZEJ DZIECI 5 LETNIE
Jestem częścią przyrody PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNO PRZYRODNICZEJ DZIECI 5 LETNIE Wstęp Wiek przedszkolny to okres wzmożonej aktywności poznawczej i szczególnej wrażliwości emocjonalnej. Dlatego już w
Bardziej szczegółowoZnaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników
Znaczenie monitoringu populacji ssaków kopytnych w ochronie dużych drapieżników Krzysztof Schmidt Instytut Biologii Ssaków PAN, Białowieża Duże ssaki drapieżne występujące w Polsce Fot. H. Schmidt Fot.
Bardziej szczegółowoZESTAWIENIE KOSZTÓW ZAMÓWIENIA Część III Wyposażenie edukacyjne
ZESTAWIENIE KOSZTÓW ZAMÓWIENIA Część III Wyposażenie edukacyjne Dotyczy: Dostawy wyposażenia dla potrzeb Centrum Edukacji Leśnej w ramach zadania inwestycyjnego pn. Budowa Centrum Edukacji Leśnej w Warszawie.
Bardziej szczegółowoPowiatowy Turniej Ekologiczny Grudziądz, 27 listopada 2014 r.
Powiatowy Turniej Ekologiczny Grudziądz, 27 listopada 2014 r. Imię i nazwisko:.. Pełna nazwa szkoły. Liczba punktów Nauczyciel:.. 1. Konkurs odbywa się szkole noszącej imię Bohaterów Westerplatte. Westerplatte
Bardziej szczegółowoLubię tu być na zielonym!
Scenariusz zajęć terenowych opracowany w ramach projektu Edukacja społeczności zamieszkujących obszary chronione województwa kujawsko-pomorskiego. Lubię tu być na zielonym! I. Temat: Spacer w ogrodzie
Bardziej szczegółowoPrzyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP. Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym
Przyrodnicze uwarunkowania gospodarki przestrzennej PUGP Ćwiczenie 1 zagadnienia wprowadzające do informacji o środowisku przyrodniczym Zagadnienia wprowadzające czyli przypomnienie - po trochę o wszystkim
Bardziej szczegółowoDrewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
Bardziej szczegółowo,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi tylko o to, czy nauczymy się tego na czas
PROGRAM KOŁA SZKOLNEGO TPL ZESPÓŁ SZKÓŁW LUBIĘCINIE Opracowała: Alina Dżugała Lider Koła Szkolnego TPL przy Zespole Szkół w Lubięcinie.,,Musimy nauczyć się dbać o środowisko, w którym mamy żyć. Chodzi
Bardziej szczegółowoPRZYRODNICZE AZYLE W MIEJSKICH PRZEDSZKOLACH RAPORT NR 11. Rola martwego drewna.
11. Rola martwego drewna W celu przybliżenia dzieciom pojęcia martwego drzewa nauczycielki z przedszkola nr 16 w Koszalinie zorganizowały wycieczkę autokarową do lasu, podejmując współpracę z Nadleśnictem
Bardziej szczegółowo