POSTĘPOWANIE REHABILITACYJNE PO ZERWANIU WIĘZADŁA KRZYŻOWEGO PRZEDNIEGO. Zespół terapeutów CRR

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "POSTĘPOWANIE REHABILITACYJNE PO ZERWANIU WIĘZADŁA KRZYŻOWEGO PRZEDNIEGO. Zespół terapeutów CRR"

Feliks Marciniak
9 lat temu
Przeglądów:

1 POSTĘPOWANIE REHABILITACYJNE PO ZERWANIU WIĘZADŁA KRZYŻOWEGO PRZEDNIEGO Zespół terapeutów CRR

2 Mechanizm urazu position of no return (Ireland,1990)

3 Cele postępowania przedoperacyjnego Kontrola bólu, wysięku oraz stanu zapalnego Odtworzenie FROM Przywrócenie prawidłowej ruchomości rzepki Zwiększenie masy i siły mięśni Odtworzenie prawidłowego wzorca chodu Nauka ćwiczeń stosowanych po zabiegu Stabilizacja (holistyczne podejście)

Zwiększenie masy i siły mięśni Odtworzenie prawidłowego wzorca chodu

4 Kryteria dopuszczające do zabiegu ROM (pełen wyprost [przeprost]), Deficyt siły mięśniowej kończyny kontuzjowanej w stosunku do zdrowej <20% Brak stanu zapalnego Gotowość psychiczna

5 Fazy protokołu rehabilitacyjnego I. Ostra ( 0-1 tydzień) II. Podostra ( 2-8 tygodni) III. Funkcjonalna (8-16 tygodni) IV. Powrotu do sportu (4-6 miesięcy)

6 Protokół rehabilitacyjny faza ostra 0-1 tydzień: Kontrola bólu i stanu zapalnego (chłodzenie) Uzyskanie ROM od 0-90 Uzyskanie pełnego wyprostu Mobilizacja rzepki we wszystkich kierunkach Ćwiczenia izometryczne (kokontrakcja), Ćwiczenia izotoniczne w OKC (90-40 ) i CKC (0-60 ) bez oporu zewnętrznego! (np. SLR, mini squat, weight bearing, heel slides).

wszystkich kierunkach Ćwiczenia izometryczne (kokontrakcja), Ćwiczenia izotoniczne w

7 Przykładowe ćwiczenia Wyprost kończyny z wałkiem pod piętą Kokontrakcja

8 Mobilizacja rzepki

9 Protokół rehabilitacyjny faza ostra cd. Chód bez kul od 4 dnia Trening propriocepcji - obunóż

10 Kryteria dla rozpoczęcia fazy II Kontrola bólu i obrzęku (wysięku) ROM 0-90 Prawidłowa ruchomość rzepki Kontrola napięcia mięśnia czworogłowego uda Mini przysiad (0-30 ) i SLR w wielu kierunkach Samodzielny chód z kulami lub bez

napięcia mięśnia czworogłowego uda Mini przysiad (0-30 )

11 Protokół rehabilitacyjny faza podostra 1-8 tygodni ROM: Od 2 tygodnia 120 zgięcia Od 5 tygodnia 130 zgięcia Kontynuacja mobilizacji rzepki! Progresywny trening propriocepcji! Chłodzenie

12 Protokół rehabilitacyjny faza podostra cd. 3 tydzień - trening na rowerze stacjonarnym, nauka wchodzenia po schodach 4 tydzień - stepper Kontynuacja chłodzenia 8 tydzień - jazda na rowerze (outdoor) 8 tydzień - trucht

wchodzenia po schodach 4 tydzień - stepper Kontynuacja

13 Progresja ćwiczeń w OKC i CKC OKC CKC Tydzień ROM Tydzień ROM > >8 90-0

14 Przykłady ćwiczeń w CKC Half squat SDL

15 Uwaga Utrzymujący się ból, stan zapalny i ograniczenie ROM w 6-8 tygodniu zwiększa ryzyko artrofibrozy (konsultacja z lekarzem)

16 Kryteria do przejścia fazy III Minimalny obrzęk Pełen wyprost (przeprost) i 130 zgięcia Prawidłowy wzorzec chodu Opanowane ćwiczenia z poprzednich tygodni

17 Protokół rehabilitacyjny - faza funkcjonalna generalne zasady 8-16 tygodni FROM PRE w CKC i OKC Trening nerwowo-mięśniowy ze zwiększonym naciskiem na stabilizacje dynamiczną Ćwiczenia pliometryczne Skoki obunóż, jednonóż Progresywny program biegowy ze zmianami kierunku od 13 tygodnia

naciskiem na stabilizacje dynamiczną Ćwiczenia pliometryczne Skoki

18 Przykładowe ćwiczenia Skoki obunóż

19 Kryteria do przejścia do fazy IV Brak bólu i obrzęku FROM Deficyt siły mięśni kończyny operownej w stosunku do zdrowej >75% Wynik testu skoku jednonóż >75% porównując do Wynik testu skoku jednonóż >75% porównując do kończyny kontralateralnej

>75% Wynik testu skoku jednonóż >75% porównując do Wynik

20 Protokół rehabilitacyjny faza powrotu do sportu generalne zasady 4-6 miesięcy Trening wytrzymałości i siły maksymalnej Nauka techniki zeskoku Trening zręcznościowy Ćwiczenia funkcjonalne Bieg ze zmianą kierunku, z obrotami

siły maksymalnej Nauka techniki zeskoku Trening

21 Przykładowe ćwiczenia Stability on terapi - master Hamstring ecc

22 Różnice w protokołach NEUROMUSCULAR (2004) EBM (2010) Chód bez kul 2-4 tydzień Od 4 dnia Rower stacjonarny 2-4 tydzień 3 tydzień Przysiad 2-4 tydzień 1 tydzień (0-60 ) Chód na bieżni 2-4 tydzień 3 tydzień Bieg tydzień 8 tydzień Bieg ze zmianą kierunku tydzień tydzień Skoki jednonóż tydzień tydzień

23 POWRÓT DO PROFESJONALNEGO SPORTU PO REKONSTRUKCJI ACL - - OBIEKTYWNE KRYTERIA

24 Wstęp Celem prezentacji jest przedstawienie przykładów końcowych testów oceniających deficyt kontroli nerwowo-mięśniowej, siły i funkcjonalnej asymetrii

25 Wstęp Myer (2006) proponuje następujące testy: Porównanie sił reakcji podłoża dla kończyn dolnych podczas drop jump (asymetria powinna być mniejsza niż 15%) Zmodyfikowany test sprawności T-test (MAT) (różnica powinna być mniejsza niż 10%) Pomiar mocy podczas wyskoków jednonóż przez 10 s (asymetria powinna być mniejsza niż 15%)

26 Modified Agility T-test (MAT) test Układ testu Zawodnik rozpoczyna bieg od pozycji START od FINISH i powtarza ten sam wzór w przeciwnym kierunku Myer, 2006

27 Wstęp Risberg (2007) proponuje następujące testy: Cincinnati Knee Score VAS Cybex isokinetic dynamometer Balance on platform KAT-2000 Proprioception evaluation by TTDPM device One leg hop test Triple jump test Stair hop test

28 Wstęp Testy końcowe stosowane w CRR w latach : 1. Pomiar siły na urządzeniu Biodex w warunkach statycznych i izokinetycznych 2. Wyskok jednonóż (akimbo) 3. Skok jednonóż na dystans z zatrzymaniem 4. Skok jednonóż na dystansie 10 m na czas 5. Przeskoki jednonóż przez ławeczkę na czas 6. Przysiad jednonóż z obciążeniem 50 kg na maszynie Smith a

29 Ogólne zasady rehabilitacyjne Nie ma powodu, żeby ograniczać osiągnięcie pełnego przeprostu i zgięcia w stawie kolanowym w żadnej fazie rehabilitacji po zabiegu, jeśli przeszczep jest umieszczony prawidłowo Kończyny, w których w stawach kolanowych jest pełen zakres ruchu reagują lepiej na ćwiczenia oporowe Shelbourne,2008 Powrót funkcji powinien kierować tempem protokołu, a nie czas od zabiegu operacyjnego (stosuje się do obu technik, STG i BPTB) Myer, 2009

30 Kryteria dopuszczające zawodnika do testów: Brak wysięku Bezbolesny pełen zakres ruchu Stabilne kolano (bez epizodów uciekania ) Gotowość psychiczna

31 Testy na Biodexie poprzedzone 5-minutową rozgrzewką na cykloergometrze, dynamicznym rozciąganiem i zawierały : Test w warunkach statycznych dla mięśni prostujących w stawie kolanowym w kącie 70º i zginających w kącie 30º (2 próby dla każdej czynności)

32 BIODEX Test w warunkach izokinetycznych (akcja koncentryczna) przy dwóch prędkościach: - 90º/s (1,6 rad/s) (3 reps) - 240º/s (4,2 rad/s) (5 reps) w zakresie ruchu od 90 do 0º zgięcia w stawie kolanowym

33 Vertical hop (akimbo) Wyskok jednonóż (akimbo) na platformie dynamometrycznej oceniający wysokość uniesienia środka masy ciała (3 próby)- -najlepszy wynik użyty do analizy

34 Hop & hold test for distance Skok jednonóż na dystans z zatrzymaniem, na kończynie operowanej i nieoperowanej (3 próby)- najlepszy wynik użyty do analizy

35 Timed hop test on 10 m Skok jednonóż na kończynie operowanej i nieoperowanej na dystansie 10 m na czas (3 próby)- najlepszy wynik użyty do analizy

36 Cross-over the bench hop test dimensions: 3m x 0.3 m x 0.22 m Przeskoki przez ławeczkę jednonóż na kończynie operowanej i nieoperowanej, 3 skoki po każdej stronie (3 próby)- najlepszy wynik użyty do analizy

37 Smith s squat Przysiad jednonóż ze sztangą na suwnicy z obciążeniem 50 kg do kąta 90º zgięcia w stawie kolanowym

38 Jeśli deficyt pomiędzy kończyna operowaną i nieoperowaną w każdym teście był mniejszy niż 10% zawodnik otrzymywał zgodę na stopniowe wznowienie specjalistycznych treningów sportowych

39 Wnioski Wydaje się konieczne wprowadzenie obligatoryjnych testów dla wszystkich sportowców powracających do sportu wyczynowego po rekonstrukcji ACL Przeprowadzenie obiektywnych testów na zakończenie podstawowego procesu rehabilitacyjnego może zmniejszyć ryzyko ponownego urazu W naszej opinii wyszczególnione testy mogą być modelem postępowania do wydania zielonego światła dla zawodnika po rekonstrukcji ACL do wznowienia sportu na wysokim poziomie

40 Postępowanie rehabilitacyjne po zerwaniu ACL w wybranych placówkach na terenie województwa warmińsko-mazurskiego

41 Najczęstsze przyczyny urazu ACL Uprawianie sportu 81 % Urazy w domu lub w pracy 14 % Wypadki komunikacyjne 5 %

42 Dane statystyczne USA rok (2009) Liczba zerwań ACL/rok Liczba ACLR/rok 240 tys. 100 tys. Norwegia (2005) Liczba ACLR/rok 1440 Liczba ACLR/100 tys. osób 34 Polska? Liczba ACLR/rok? 13 tys.?

43 Cel badań Zebranie informacji na temat modelu postępowania fizjoterapeutycznego po zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego na terenie województwa Warmińsko- Mazurskiego na przykładzie wybranych placówek

44 Metody badań 1. Od 11/2011 do 01/2012 zostały przeprowadzone badania ankietowe w 12 wybranych placówkach w województwie Warmińsko-Mazurskim 2. Informacje zostały udzielone przez fizjoterapeutów pracujących w danej placówce

45 Postępowanie fizjoterapeutyczne w wybranych placówkach Rehabilitacja przedzabiegowa Województwo Warmińsko-Mazurskie 7 Brak 2 Zabiegi fizykalne wg zaleceń lekarza 1 Zwiększanie zakresu ruchomości 2 Kompleksowa (informowanie, odbudowa siły mięśniowej, odtworzenie ROM)

46 Postępowanie fizjoterapeutyczne w wybranych placówkach Województwo Warmińsko-Mazurskie Kryteria dopuszczające do zabiegu ACL 10 brak 2 pełen zakres ruchomości w stawie kolanowym oraz odbudowa siły mięśniowej Rehabilitacja po zabiegu ACLR 2 wg Neuromuscular Protocol 10 wg zaleceń lekarza

47 Postępowanie fizjoterapeutyczne w wybranych placówkach Województwo Warmińsko-Mazurskie Częstotliwość wizyt pacjenta w placówce 2 3 do 5 razy w tygodniu przez 3-5 miesięcy 3 5 razy w tygodniu przez 3-4 tygodnie 2 5 razy w tygodniu przez 1-2 tygodnie 5 2 do 4 dni na oddziale Ocena pacjenta po zakończeniu rehabilitacji 10 brak 2 testy funkcjonalne, ocena siły mięśniowej, testy stabilności i ruchomości w stawie kolanowym

48 Wnioski 1. 58% brak przedzabiegowego postępowania rehabilitacyjnego 2. 16% ocena pacjenta przed zabiegiem

49 Wnioski 3. 83% postępowanie rehabilitacyjne po zabiegu odbywa się według zaleceń lekarza (zabiegi fizykalne, ćwiczenia czynne, bierne) 4. 16% postępowanie wg protokołu przez 3-6 miesięcy 5. 83% czas rehabilitacji nie przekracza 4 tygodni 6. 16% ocena pacjenta przed dopuszczeniem do aktywności sportowej

50 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Podobne dokumenty

Rehabilitacja po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego Emilia Kurowska Programy różnych placówek Stopień ograniczenia zakresu ruchu Czas rozpoczęcia obciążania kończyny we wczesnej fazie pooperacyjnej