IV Ogólnopolskie Badanie Rynku Palet (edycja 2017)

Transkrypt

1 IV Ogólnopolskie Badanie Rynku Palet (edycja 2017) Prezentacja raportu: Sebastian Śliwieński, redaktor naczelny Warehouse Monitor (4Content Sp. z o.o.) Partner badania: Polski Komitet Narodowy Epal Prezentacja: konferencja paletowa

2 Strategiczne cele IV Ogólnopolskiego Badania Paletowego edycja 2017 r. Analiza sytuacji na polskim rynku palet licencjonowanych. Opis rynku na podstawie cyklicznej, wielowątkowej analizy informacji pochodzących od realnych użytkowników palet certyfikowanych - firm, które prowadzą tzw. gospodarkę paletową. Porównanie wyników uzyskanych z bieżącego badania oraz wyników III edycji badania zrealizowanego w 2015 r. (wyniki zaprezentowane zostały szerszemu audytorium we wrześniu 2015 r. oraz tam gdzie to było uzasadnione (w kilku przypadkach) - do wyników II edycji badania z 2012 r. Wskazanie aktualnych tendencji, sformułowanie merytorycznych wniosków i zaprezentowanie środowisku logistycznemu, ale również i ogółowi firm, aktualnego pakietu wiedzy o sytuacji rynkowej.

3 Najważniejsze fakty opisujące strukturę badania IV edycja badania opiera się na zrealizowanych 605 zakwalifikowanych ankietach. Ankiety powstały na podstawie wywiadów telefonicznych z przedstawicielami firm użytkownikami palet certyfikowanych. Badanie realizowane zostało w okresie: listopad luty 2017 r. przez zespół Warehouse Monitor RESEARCH. Zagadnienia badawcze zostały przygotowane w konsultacji z ekspertami Polskiego Komitetu Narodowego EPAL. Najliczniej reprezentowana w badaniu grupa (pod kątem branżowym) to branża spożywcza 26,8% firm - jako największy branżowy użytkownik certyfikowanych palet drewnianych. Ok. 58,8% badanych firm to przedsiębiorstwa średnie i duże zatrudniające od pracowników (w 2015 r. było to 58,2% tego typu firm). Struktura podziału branżowego firm, ale także struktura wielkości zatrudnienia, została zachowana w bardzo zbliżonym stopniu, jak w przypadku badań z 2012 i 2015 r., tak aby bieżące wyniki można było odnosić do poprzednich edycji i identyfikować rynkowe trendy. Badanie podstawowe to odpowiedzi na listę merytorycznych pytań w części pytań zamkniętych, z kilkoma możliwymi wariantami odpowiedzi. Łącznie pozyskanych zostało kilkanaście tysięcy jednostkowych informacji, które w swojej sumie służą opisowi rynku.

4 Badane firmy wg wielkości zatrudnienia W tej edycji badania wzrósł odsetek firm największych: 9,6% respondentów to firmy zatrudniające od 500 do 1000 pracowników (8,5% w badaniu z 2015 r.); 7,9% stanowiły firmy zatrudniające powyżej 1000 pracowników (w edycji 2015 było to 5,9%). Został zmniejszony (w porównaniu do edycji z 2015 r.) odsetek firm małych zatrudniających mniej niż 100 osób. W bieżącej edycji wynosi on 23,6% (w 2015 r. było to 27,3%). W badaniu najwięcej było ankietowanych firm, które zatrudniają od pracowników 36,5% ogółu. Mocną reprezentację mają firmy średniej wielkości. Przedsiębiorstwa, które zatrudniają od 101 do 500 pracowników stanowiły łącznie 58,8%. W edycji 2015 r. było to 58,2%. Tym samym główny trzon struktury badania został zachowany lub ulepszony (większa reprezentacja większych firm, które zazwyczaj - operują większą liczbą palet). 22,3% 9,6% 7,9% 36,5% 23,6% Poniżej 100 pracowników (23,6%) pracowników (36,5%) pracowników (22,3%) pracowników (9,6%) Powyżej 1000 pracowników (7,9%)

5 Badane firmy wg podziału branżowego Wobec podziału branży wg nomenklatury GUS - w badaniu nadreprezentowane są branże, w których są i działają realni użytkownicy palet. Najliczniejszą branżą - w edycji jest branża spożywcza (podobnie, jak to było w 2012 i 2015 r.). Przedsiębiorstwa ze spożywki stanowią w bieżącym badaniu 26,8% ogółu badanych w stosunku do 24,7% badanych firm w poprzedniej edycji. Inne branże z mocną reprezentacją, to np.: farmaceutyczna, przemysłowa (metalowa i metalurgiczna), motoryzacyjna. 26,8% 7,1% 2,6% 2,8% 5,5% 11,1% 13,6% 2,3% 9,3% 5,5% 13,4% Metalowa i metalurgiczna (13,6%) Maszynowa i wydobywcza (2,3%) Motoryzacyjna (9,3%) Elektroniczna i elektrotechniczna (5,5%) Tworzywa sztuczne i tekstylia (13,4%) Farmacja, kosmetyki, chemia (11,1%) Budowlana i energetyczna (5,5%) Papiernicza i poligraficzna (7,1%) Spożywcza (26,8%) Logistyka, transport, usługi (2,8%) Meblarska (2,6%)

6 2,1% Kto odpowiadał na pytania? 2,6% 4,5% Decydenci - osoby, które w firmach odpowiadają lub współodpowiadają, w ramach zawodowych obowiązków, za obszar działań nazywanych gospodarką paletową. Mają one informacje o paletach, ale przede wszystkim o procesach (i ich efektach) magazynowych, logistycznych, transportowych, które odbywają się z wykorzystaniem tego nośnika. Upraszczając - w sumie w badaniu najliczniej reprezentowane były działy magazynowania głównie kierownicy magazynu (62,8%). Solidną reprezentację miał dział logistyki (13,6%) głównie w osobach szefów logistyki, dyrektorów logistycznych, kierowników łańcuchów dostaw, itp. W badaniu wzięli też udział (w mniejszych firmach - właściciele (wiceprezesi, członkowie zarządu) 4,5%, a w dużych firmach przedstawiciele działów gospodarki paletowej (2,6%) lub działów administracyjnych (2,1%). 9,6% 4,8% 13,6% Dział magazynowania - 62,8% Dział produkcji - 4,8% Właściciele i management - 4,5% Dział administracyjny - 2,1% 62,8% Dział logistyki - 13,6% Dział zaopatrzenia i zakupów - 9,6% Dział gospodarki paletowej - 2,6%

7 Na ile istotna, w badanych firmach, jest gospodarka paletowa? 5,0% 11,1% 0,2% 66,6% 17,2% "5" kluczowa - 17,2% "4" ważna - 66,6% "3" obojętna - 5% "2" mało istotna - 11,1% "1" nieistotna - 0,2% To jedno z podstawowych pytań jakościowych. Aż 2/3 firm określiło gospodarkę paletową jako ważną z ich punktu widzenia. 17,2% przedsiębiorstw określiło ją wręcz jako kluczową w badaniu z 2015 r. powyższą odpowiedź wybrało 13,6% firm. Jest więc w tym względzie zauważalny wzrost. W bieżącej edycji badania średnia punktowa (ocen w skali 1-5, gdzie 5 to maksimum) wyniosła 3,90 pkt. (w 2015 r. było to nieco mniej, bo 3,79 pkt.). W 2012 r. średnia ocena w skali pięciostopniowej wyniosła 3,85 pkt. Widać zatem, że gospodarowanie paletami nie schodzi w firmach na drugi plan. W sumie dla 11,3% firm gospodarka paletowa jest z firmowej perspektywy mało istotna (11,1% wskazań lub nieistotna (0,2% wskazań co stanowiło marginalną liczbę).

8 Jakie palety są w polskich magazynach podział wg cech wskazany przez użytkowników Aby dane badawcze można było odnosić do siebie, porównaliśmy bieżące odpowiedzi do wskazań z badania przeprowadzonego w 2015 r. Wskazany na kolejnych wykresach udział procentowy, to firmy, które deklarują, że użytkują tego typu palety. Warto pamiętać, że nie ma tu zasady wyłączności. Tak jak to dzieje się na rynku, firma może mieć każdy rodzaj palet w swoim magazynie. Sporo firm łączy więc np. korzystanie z palet EPAL, z wykorzystywaniem palet UIC /EUR, z wynajmu (tzw. kolorowych ), czy palet specjalizowanych (np. plastikowych, aluminiowych). W porównaniu do ostatniej edycji, odnotowujemy niewielki, ale systematyczny wzrost rynkowego udziału palety EPAL EPAL w badanych firmach (w 2015 r. było to 90,1%) obecnie jest to 91,9% - co przekłada się na wzrost udziału o ok. 2%. Na rynku od pewnego czasu są nowe palety z poola UIC/EUR, ich obecność jest coraz mocniej zauważalna w firmach. Warto pamiętać, że polskich magazynach jest też jeszcze zapas palet wyprodukowanych przez EPAL przed rynkową zmianą, która dokonała się w 2013 r. W bieżącym badaniu firmy wskazały jednak, ww. zbiór jest obecnie mniejszy w stosunku do danych z badania z 2015 r. (28,6% w 2017 r. vs. 67,20% w 2015 r.). Postępuje więc systematyczna wymiana palet w magazynach. Cały czas rośnie udział firm korzystających z wynajmu (tzw. palety kolorowe). W 2015 r. był on na poziomie 18,8%, w bieżącym badaniu udział jest już większy i stanowi 21,49% rynku (co daje zauważalny wzrost).

9 Jaki odsetek badanych firm korzysta z palet EPAL EPAL? Badanie r. Badanie r. 8,10% 9,90% 91,90% 90,10% Palety EPAL EPAL (91,9%) Inne palety (8,1%) Palety EPAL EPAL (90,1%) Inne palety (9,90%)

10 Jaki odsetek badanych firm korzysta z palet z wynajmu? Badanie r. Badanie r. 21,49% 18,80% 78,51% 81,20% Korzysta z wynajmu (21,49%) Nie korzysta z wynajmu (78,51%) Korzysta z wynajmu (18,8%) Nie korzysta z wynajmu (81,2%)

11 Jaki odsetek badanych firm korzysta z palet wyspecjalizowanych (np. metalowe, plastikowe, pojemniki izotermiczne )? Badanie r. Badanie r. 29,50% 42,40% 70,50% 57,60% Korzystają z palet wyspecjalizowanych (70,5%) Nie korzystają (29,5%) Korzystają z palet wyspecjalizowanych (57,60%) Nie korzystają (42,4%)

12 Szacunek procentowego udziału licencjonowanych palet wyliczony wg deklaracji, ile i jakie palety mają na stanie magazynowym badane firmy (podział wg zatrudnienia) 100,0% 75,0% 95,6% 90,4% 88,6% 93,9% 85,7% Badane firmy wskazały, iż w dniu badania miały na stanie magazynowym literalnie: ok. 3,42 mln palet EPAL i ok. 0,43 mln palet UIC/EUR. Palety EPAL najwięcej posiadały firmy z grupy pracowników (1,3 mln), podobnie jak palet UIC/EUR (0,17 mln). W liczbach bezwzględnych (całość badania) wygląda to w następujący sposób: palet EPAL i palet wskazanych jako UIC/EUR co daje relację procentową: 88,8% EPAL vs. 11,2% UIC/EUR. Z danych badawczych wynika, że największy udział palet UIC/EUR jest odnotowany w grupie firm największych (powyżej 1000 pracowników), gdzie relacja procentowa wynosi 85,7% EPAL vs. 14.3% (UIC/EUR). Najmniejszy jest natomiast w grupie firm zatrudniających poniżej 100 pracowników (95,6% EPAL vs. 4.4% UIC/EUR) oraz firm zatrudniających od pracowników (odpowiednio: 93,9% vs. 6,1%). 50,0% 25,0% 0,0% 4,40% 9,60% 11,40% 6,10% 14,30% Poniżej 100 prac prac prac prac. Powyżej 1000 prac. EPAL UIC / EUR

13 Nowe czy używane jakie palety licencjonowane kupują firmy? Przedsiębiorcy nie ograniczają się wyłącznie do wyboru jednej formy, ale kupują najczęściej zarówno nowe, jak i używane licencjonowane palety 37,8% wskazań. W porównaniu z poprzednią edycją jest w tym względzie (nowe + używane) zauważalny spadek liczby odpowiedzi - o kilka procent (w 2015 r. było to 42,8% wskazań). W bieżącej edycji wzrosła natomiast liczba firm, które deklarują, iż kupują wyłącznie nowe licencjonowane palety 36,2% odpowiedzi w 2017 r. vs. 30.9% w 2015 r. Na niemal identycznym poziomie, co w poprzedniej edycji badania, jest odsetek firm, które deklarują, iż kupują tylko palety używane. W edycji 2017 jest to 26% w stosunku do 26,2% w 2015 r. Zmieniły się jednak wolumeny zakupów palet nowych i używanych co widoczne jest w dalszej części badania. Znacząco wzrosła liczba kupowanych używanych palet. 37,8% 26,0% 36,2% Tylko nowe - 36,2% Tylko używane - 26% Zarówno nowe, jak i używane - 37,8%

14 Jaką (średnią) liczbę nowych palet EPAL firmy kupują w ciągu roku? Firmy opisaliśmy wg wielkości zatrudnienia, a wykres pokazuje statystyczną średnią zakupową przypadającą na jedną badaną firmę w poszczególnej kategorii. 54,2% ogółu badanych firm zadeklarowało, że kupują nowe palety EPAL i zadeklarowały w badaniu ich liczbę (w 2015 r. odsetek był nieco mniejszy i wynosił 50,03%). Łączna liczba zadeklarowanych zakupów (konkretnie przez firmy w badaniu) wyniosła palety EPAL. Uśredniając daje to 8510 palet na firmę (w 2015 r. było to 8487 palet na firmę, a więc mamy do czynienia z minimalnym wzrostem). Największy wzrost w 2017 r. (w porównaniu do badania z 2015 r.) odnotowano w kategorii firm średniej wielkości ( pracowników) o ok. 17%. Największy spadek zaś w kategorii firm dużych ( pracowników) o ok. minus 43% Poniżej 100 prac prac prac prac. Powyżej 1000 prac.

15 Jaki odsetek firm, w poszczególnych kategoriach podziału wg wielkości zatrudnienia, kupuje nowe palety EPAL? Średnio do trzecia firma w kategorii poniżej 100 pracowników deklaruje zakup nowych palet EPAL (udział na poziomie 37,06%). Ponad połowa firm zatrudniających od pracowników kupuje nowe palety EPAL (udział na poziomie 55,6%). Blisko 2/3 (udział na poziomie 63,7% w danej kategorii) firm średniej wielkości ( ) deklaruje, iż kupują nowe palety EPAL. Nieco większy odsetek (67,2%) takich firm jest wśród przedsiębiorstw o zatrudnieniu pracowników. Nieco ponad połowę (56,2%) jest natomiast w kategorii powyżej 1000 zatrudnionych pracowników, a więc w grupie największych firm.

16 Jaką (średnią) liczbę używanych palet EPAL firmy kupują w ciągu roku? ,7% badanych przez nas w bieżącej edycji firm zadeklarowało, że kupuje w ciągu roku używane palety EPAL. Łączna liczba zadeklarowanych zakupów (przez firmy w badaniu) wyniosła palety EPAL. Uśredniając daje to 7378 palet na firmę (w 2015 r. było to odpowiednio palet na firmę). Mamy więc wzrost na danych wspólnych, a także co obrazuje wykres w większości kategorii. Skokowy wzrost odnotowano w kategorii firm największych (powyżej 1000 pracowników) wolumen (w deklaracjach) wzrósł niemal trzykrotnie. Co więcej tylko w kategorii najmniejszych firm odnotowaliśmy spadek wolumenu zakupów używanych palet EPAL. Badanie pokazuje, że firmy większą uwagę niż w poprzednim okresie przykładają do rynku wtórnego Poniżej 100 prac prac prac prac. Powyżej 1000 prac.

17 Jakie kryteria jakościowe są ważne dla użytkowników palet licencjonowanych? 1,1% Tradycyjnie, jak w każdej poprzedniej edycji badania, pytaliśmy o to, jakie są najważniejsze kryteria, brane pod uwagę przy zamawianiu przez użytkowników certyfikowanych palet. Respondenci mogli wskazać maksymalnie 3 cechy najbardziej istotne z ich punktu widzenia. W bieżącej edycji na głównej pozycji jest wskazanie: szybkość i bezproblemowość dostawy palet (40,1%). Jak widać, rośnie rola jakości usługi, a na kolejnym miejscu jest dopiero sam produkt. W edycji 2015 ważnym punktem zestawienia było wskazanie: niska cena zakupu, ale z gwarancją legalności palety 29,4% ogółu odpowiedzi. W 2017 r. odsetek wskazań w tym przypadku jest nieco niższy 24,9%, chociaż nadal jest on istotny. Trzecia z odpowiedzi, która została uznana za najbardziej istotną to: zaufanie do producenta / dostawcy 22,2% wskazań przed dwoma laty wskazanie to uzyskało mniej, bo 17,8%. Dopiero na 4. miejscu z edycji na edycję tracąc na znaczeniu - jest: jak najniższa cena zakupu palety 9,7% (w poprzedniej edycji było to 14,4%). Kryterium ekologiczne jest nadal marginalne 2% w bieżącej edycji vs. 1,7% w edycji ,1% 2,0% 9,7% 22,2% 24,9% Jak najniższa cena zakupu - 9,7% Niska cena, ale z gwarancją legalności palety - 24,9% Zaufanie do producenta / dostawcy - 22,2% Szybkość i bezproblemowość dostawy palet - 40,1% Kryteria ekologiczne - 2% Gwarancja naprawy i serwisu palet - 1%

18 Jakie kryteria jakościowe są ważne dla użytkowników palet licencjonowanych jak konkretnie wskazywały firmy? W tej edycji aż 96% firm wybrało kryterium szybkość i bezproblemowość dostaw palet (w edycji 2015 to kryterium wskazało 85,9% przedsiębiorstw). Ponad połowa ankietowanych firm wskazała, że ważne są dla nich: niska cena, ale z gwarancją legalności palety oraz zaufanie do producenta dostawcy. 23,3% respondentów określiło, że jest dla nich istotna jak najniższa cena zakupu, ale można się spodziewać, że jest to jednak kryterium niedoszacowane. Mało kto bowiem chce się przyznawać nawet uwzględniając tajemnicę badawczą, że chce kupować produkty i usługi jak najtaniej. A o samej tendencji świadczy chociażby zauważalny wzrost działań zakupowych na rynku wtórnym.

19 Jakie kryteria jakościowe są ważne dla użytkowników palet licencjonowanych porównanie danych z 2017, 2015 i 2012 r.? ,10% 37,00% 34,80% 29,40% 30,20% 24,90% 22,20% 9,70% 14,40% 12,90% 17,80% 15,20% 2,00% 1,70% 2,40% 1,00% 1,80% 2,20% Jak najniższa cena Niska cena - gwarancja egalności Zaufanie do dostawcy Szybkość i bezproblemowość dostawy Kryteria ekologiczne Gwarancja serwisu

20 Czy w okresie firmy odczuły zmianę w jakości palet EPAL? 8,2% 2,8% Zapytaliśmy tradycyjnie - uczestników rynku o to, czy w okresie ostatnich dwóch lat (a więc od ostatniej edycji badania) zauważyli jakąś zmianę w poziomie jakości certyfikowanych palet. 89% pytanych stwierdziło, że nie zauważyło jakiejkolwiek zmiany (w ostatnim badaniu takich wskazań było 83%); 8,2% respondentów odpowiedziało (w 2015 r. było to 11,5% odpowiedzi), iż odczuli poprawę. Jedynie 2,8% ogółu badanych wskazało, że odczuwa pogorszenie jakości palet (w badaniu z 2015 r. było to niemal dwukrotnie więcej, bo 5,4% wskazań). 89,0% Bez zmian (89%) Poprawa (8,2%) Pogorszenie (2,8%)

21 Czy jesteście zadowoleni z jakości i trwałości palet EPAL stosowanych w Waszej firmie? 4,3% W najnowszym badaniu 95,7% respondentów wyraziło zadowolenie z poziomu jakości palet EPAL (w poprzedniej edycji badania odsetek był nieco niższy wyniósł 89,5%), widać więc znaczący wzrost pozytywnych odpowiedzi. Odsetek firm niezadowolonych wyniósł 4,3% (w poprzedniej edycji było to zauważalnie więcej 10,5%). 95,7% Zadowoleni (95,7%) Niezadowoleni (4,3%)

22 Jak często firmy zmieniają dostawców palet? 5,5% 4,1% Na pytanie: jak często zmieniacie Państwo dostawców palet - aż 57,2% odpowiedzi brzmiało po prostu: nie zmieniamy (w 2015 r. odsetek odpowiedzi w tej kategorii był wyższy: 62,6%). Na drugim miejscu znalazła się odpowiedź: co kilka lat, w ten sposób odpowiedziało 33,2% respondentów (w 2015 r. było to 28,9% wskazań). 5,5% pytanych wskazało, iż zmian dokonują raz w roku (w poprzedniej edycji 5,4%), a odpowiedź: kilka razy w roku stanowiła 4,1% wskazań (w poprzedniej edycji było to 3,1%). Konkluzja w tej edycji jest dość podobna do tej z III edycji badania: dbałość o jakość produktu popłaca, bo i sam klient jest wierny i dość konserwatywny w konsumenckich wyborach. Aczkolwiek warto pamiętać i o tym, że wskaźnik tych przedsiębiorców, którzy: nie zmieniają dostawców spadł w ciągu ostatnich blisko dwóch lat o kilka procent, co może wróżyć w kolejnych latach większą skłonność do częściej dokonywanej zmiany partnerów biznesowych. 57,2% Raz w roku (5,5%) Kilka razy w roku (4,1%) Co kilka lat (33,2%) Nie zmieniamy (57,2%) 33,2%

23 Co się dzieje z uszkodzonymi certyfikowanymi paletami, które już nie nadają się do naprawy? Jak w każdej edycji badania - firmy miały możliwość wielokrotnego wyboru, albowiem w praktyce jest możliwość wykonania kilku możliwych czynności związanych z tego typu paletami, np. firmy część palet niszczą, część odsprzedają, itp. W zdecydowanej większości przypadków ankietowane firmy nie mają wątpliwości co do tego, co powinny zrobić z takimi paletami są one niszczone / oddawane do recyklingu w sumie 59,4% wszystkich odpowiedzi wynik niemal identyczny jak w 2015 r. 59,5%. Nadal są jednak firmy, które decydują się takie palety sprzedawać na rynku wtórnym (13,7% wskazań), w poprzedniej edycji było to 10,6% ogółu odpowiedzi. Zmniejszyła się natomiast liczba firm, które decydują się na ich naprawę 12,9% odpowiedzi, gdy w 2015 r. było to 15,9%. 12,9% 59,4% 14,0% 13,7% Wracają do producenta / dostawcy (14%) Są odsprzedawane na rynku wtórnym (13,7%) Są niszczone / oddawane do recyklingu (59,4%) Mimo wszystko je naprawiamy (12,9%)

24 Istotne wnioski płynące z IV edycji badania Wniosek 1. Rynek cały czas się rozwija, firmy nie zmniejszą zapotrzebowania na nowe licencjonowane palety. Trudno jednak bazując na wynikach badania stwierdzić, że wyjątkowo dynamiczny progres jest na rynku palety nowej. Jest progres, jest rozwój, ale nie w tak szybkim tempie jak dawniej. Wniosek 2. Mocniejsza dynamika rynku - badanego na przełomie 2016 r. i 2017 r. - została przede wszystkim zauważona w obszarze zainteresowania paletą używaną. Wniosek 3. Powyższe wskazuje na to, iż dla użytkowników (pomimo dość ostrożnych deklaracji w tym względzie) - jest nadal bardzo ważna cena (zazwyczaj z gwarancją wysokiej jakości palety ). Warto jednak mieć na względzie, iż sam wysokogatunkowy produkt, to dziś za mało ważna jest również jakość samej usługi dostarczenie palety w sposób bezproblemowy i szybki jak oczekują respondenci. Użytkownicy nie precyzują, co tak naprawdę może im doskwierać w tym względzie i na co liczą. Można domniemywać, iż chodzi o to, aby w ogóle zarządzanie paletami stało się jak najmniej problematyczne. Wniosek 4. Rynek z roku na rok się cywilizuje, ale wciąż zbyt duży odsetek użytkowników decyduje się na odsprzedaż palet zniszczonych oraz na samodzielne naprawy. Bardzo ważna jest tu potrzeba permanentnych działań edukacyjnych i szkoleniowych.

25 Istotne wnioski płynące z IV edycji badania Wniosek 5. Z dużą systematycznością wzrasta otwartość (zwłaszcza dużych i średnich firm) na wynajem palet i na możliwość korzystania z usług firm świadczących outsourcing paletowy. Trudno na razie mówić o rewolucyjnych zmianach, bo do pewnego poziomu rynek się już nasycił, ale postęp w tym względzie jest widoczny z badania na badanie. Wniosek 6. Gospodarka paletowa polskich firm jest ważnym elementem coraz bardziej złożonych procesów magazynowych i logistycznych, a paleta jest nadal bardzo istotnym narzędziem, tak pod kątem strategii kosztowej, jak i strategii bezpieczeństwa ludzi i towarów). Wniosek 7. Rynek będzie nadal się rozwijał, ale klienci-użytkownicy będą coraz bardziej wymagający i coraz bardziej otwarci na różnego rodzaju produkty i usługi, które mówiąc wprost ułatwią im życie i będą optymalne kosztowo dla reprezentowanych przez nich firm.