Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy

Transkrypt

1 Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce? Monika Łaciak Akademia Ekonomiczna w Katowicach 19 października 2009 r. Uczenie się: Względnie stałe zmiany w zachowani wynikające z ćwiczenia lub doświadczania Typy uczenia się: habituacja warunkowanie reaktywne (klasyczne) warunkowanie instrumentalne uczenie się różnicowania uczenie się obserwacyjne (modelowanie)

2 Modelowanie jako sposób uczenia się Teoria społecznego uczenia się Albert Bandura - uczenie się następuje poprzez świadome przyglądanie się jakiemuś zachowaniu (np. przygotowywaniu kanapek), a następnie umieszczaniu efektu obserwacji w pamięci długotrwałej - obserwowane zachowanie nie było wcześniej wykonywane - bez względu na to, jak długo wspomnienie jest przechowywane w pamięci oraz czy czynność została wykonana, czy nie obserwator wie, jak wykonać dane zadanie Modelowanie jako sposób uczenia się Teoria społecznego uczenia się Albert Bandura Cztery etapy uczenia się przez obserwowanie: 1.Obserwator musi skierować uwagę na kluczowe elementy tego, czego ma się nauczyć 2.Obserwator musi zapamiętać dane zachowanie 3.Obserwator musi umieć powtórzyć dane zachowanie lub wykonać je 4.Obserwator musi mieć motywację i chcieć powtórzyć dane zachowanie Powyższe etapy można wzmacniać ćwiczeniami wizualizacyjno - wyobrażeniowe

3 Proces uczenia się Obserwacja, przyglądanie się, początki naśladownictwa zapamiętywanie praktyczne działanie, doświadczenie przypominanie, testowanie, wizualizacja Zmysły, a postrzeganie świata Na odbiór świata zewnętrznego oraz szybkość przyswajania wiedzy ma wpływ stopień rozwoju zmysłów, a także preferowana forma odbioru przekazywanych informacji. Na preferowany styl odbierania bodźców zewnętrznych wpływ mają zróżnicowane rozwojowo i indywidualnie powiązania międzyanalizatorowe

4 Zmysły, a postrzeganie świata To jakim typem odbiorcy jesteśmy (słuchowcem, wzrokowcem, kinestetykiem) pośrednio zależy od: - rodzaju i liczby bodźców wywołujących wrażenie - co działo się przed, w trakcie działania bodźca oraz w chwili obecnej po zaprzestaniu jego działania - natężenia bodźca - częstości powtarzania bodźców - skojarzeń pozytywnych/negatywnych - trwałości śladów pamięciowych Zmysły, a postrzeganie świata Słuchowcy: - preferują dialog i rozmowę, sztuki teatralne, - męczą się długimi opisami, nie skupiają uwagi na ilustracjach, - wybierają czytanie po cichu, podczas którego poruszają ustami - rozpoznają słowa poprzez wymówienie poszczególnych głosek - w zakresie nauki początkowej mogą pojawić się trudności w pisaniu, często powtarzają głośno to, co napisali

5 Zmysły, a postrzeganie świata Słuchowcy: - zapamiętują imiona, natomiast zapominają twarze - podczas nauki wybierają głośne powtarzanie materiału - nie zwracają uwagi na szczegóły. - hałasy i dźwięki szybko ich rozpraszają - "głośno myślą - w sytuacjach nowych/trudnych rozważają po cichu lub na głos wszystkie za i przeciw Zmysły, a postrzeganie świata Słuchowcy: - lubią się wypowiadać oraz dyskutować - podczas napięcia emocjonalnego wyrażają stan poprzez ton i tembr głosu - lubią słuchać, ale nigdy nie mogą doczekać się, żeby wtrącić swoje zdanie - używają długich powtarzających się opisów - lubią słuchać wykładów nie lubią notować - wśród często używanych wyrazów znajdują się: słuchaj, brzmi, mówię, dyskutuję, głośność

6 Zmysły, a postrzeganie świata Wzrokowcy: - bez problemów rozpoznają słowa i ich sens, do języka podchodzą w sposób twórczy - pismo jest czyste i czytelne, zwracają uwagę na prawidłowe odstępy i kształt liter - pamiętają twarze, zapominają imiona - lubią zapisywać i robić notatki - posiadają bujną wyobraźnię - działania są przemyślane i z góry zaplanowane - preferują przygotowanie notatek Zmysły, a postrzeganie świata Wzrokowcy: -w nowych sytuacjach dokładnie się przyglądają i badają sytuację - pod względem emocjonalnym charakteryzuje ich introwertyzm, emocje przekazują mimiką twarzy - z reguły są cisi, nie lubią dużo mówić, dłuższe okresy słuchania wywołują u nich irytację i dekoncentrację - ich opisy pozbawione są dodatkowych upiększeń - używają słów takich jak: patrz, zobacz, widzisz, itp. - wybierają sztukę wizualną, jak malarstwo, grafika czy rzeźba

7 Zmysły, a postrzeganie świata Kinestetycy: - często mają trudności z ortografią - na początku uczą się pisać bardzo szybko, trudności pojawiają się gdy litery i odległości między nimi ulegają zmniejszeniu - w zainteresowaniach szkolnych dominują utwory literackie, w których akcja toczy się od początku - czytanie sprawia im małą frajdę, podczas tej czynności wiercą się i poruszają Zmysły, a postrzeganie świata Kinestetycy: - znacznie lepiej pamiętają to co wykonali, niż to co usłyszeli lub zobaczyli - wyobrażanie i fantazje są mało istotne - wyobrażenia prawie zawsze idą w parze z ruchem - w zachowaniu mogą być impulsywni - rozwiązań problemów szukają w trakcie aktywności fizycznej - często zmieniają pozycję pozycję ciała

8 Zmysły, a postrzeganie świata Kinestetycy: - podczas zadowolenia podskakują, wzmaga się ich ruchliwość - lubią się przytulać, dotykać być w ruchu - potrafią tupać, szturchać, kiedy odczuwają napięcie emocjonalne -podczas mówienia i słuchania wykazują dużą dynamikę - gestykulują - nie są dobrymi słuchaczami - podczas długich wykładów szybko tracą zainteresowanie - używają takich słów, jak np. brać, trzymać, przesuwać itp. Nauka świadome planowanie - zaplanuj miejsce - zaplanuj czas - wycisz dziecko - dawkuj swoją osobę i pomoc - wypracuj nawyk - wypracuj poczucie odpowiedzialności

9 Uczenie się przez doświadczenie - nauka przez zabawę (głównie wiek przedszkolny) - nauka poprzez naśladownictwo JAK UŁATWIC NAUKĘ POPRZEZ ZABAWĘ? - wybierz czas i miejsce - zapewnij stosowne materiały- aktywna manipulacja - pozwól dziecku rządzić (granice) - czytanie sztuki na role - dostosuj poziom trudności wykonywanych zadań - zróżnicuj zadania Uczenie się przez doświadczenie Korzyści: - nauka opatrzona pozytywnymi emocjami (naturalność) - swoboda wyboru - brak znużenia - spontaniczne eksplorowanie i kontrolowanie świata - brak osiągnięcia celu nie narzuca kary

10 Korzyści: Uczenie się przez doświadczenie - uczenie się przez doświadczenie oparte na zdobywaniu kompetencji - wspiera niezależne myślenie - ułatwia kształtowanie opinii - zdobywanie wiedzy wielopłaszczyznowo i z wielu perspektyw Rozwój umiejętności czytania Umiejętności przydatne w czytania można przekazywać dziecku już przed ukończeniem 3 roku życia metoda obrazkowa metoda foniczna Dobry wstęp: - częste czytanie dziecku - przeglądanie ilustrowanych czasopism - częste powtarzanie nazw - wykorzystywanie przymiotników w opisie

11 Rozwój umiejętności czytania - aktywne uczestnictwo rodzica - rozmowa o czytanej treści w trakcie czytania - rozmowa o obrazkach zamieszczonych przy treści - konfrontacja tekstu z realiami - przerwij w połowie czytania i poproś aby dziecko przewidziało zakończenie (tylko w przypadku dzieci młodszych) - po zakończeniu zapytaj o treść np. dlaczego kot w butach nazywany jest kotem w butach - podkreślaj wspólne cechy np. kolor włosów, imię, wzrost Uczymy się matematyki Zdolności matematyczne obejmują nie tylko dodawanie i odejmowanie, ale rozpoznawanie kształtów, sortowanie, mierzenie, odliczanie, obliczanie, porównywanie wnioskowanie i przewidywanie. Ćwiczenia (dzieci młodsze): odznaczanie dni w kalendarzu sortowanie guzików sortowanie ziaren fasoli przeliczanie ziaren i układanie ich w pary

12 Uczymy się matematyki Ćwiczenia (dzieci starsze): szacowanie (poproś czwartoklasistę, aby oszacował cenę warzyw w koszyku) rozmawiaj o liczbach które pojawiają się w prasie, telewizji poproś dziecko aby przeliczyło, czy bardziej ekonomiczne jest kupienie dużego soku czy sześciopaku puszek danego napoju Nowoczesne techniki efektywnego uczenia się 1. Techniki zapamiętywania: 2. Notowanie nielinearne 3. Aktywne powtórki mnemotechnika technika haków łańcuchowa technika skojarzeń technika słów zastępczych

13 Przykłady zadań mnemotechnicznych Rodzaje przypadków: Mama Dała Córce Bułkę Nasmarowaną Masłem Wiejskim Pisownia "rz : Prosiła Babka Tadka, Daj Kawałek Gnatka Wołała Jeszcze Chrzan; Brudny, Nowoczesne techniki efektywnego uczenia się

14 Formy karania: Nagradzanie i karanie - użycie siły, groźby - cofanie miłości - ośmieszania, nieokazywanie uczuć, odrzucenie itp. - indukcja - poszukiwanie z dzieckiem przyczyn danego działania, zachowania, analiza skutków Stosowanie kar przynosi efekty tylko wówczas, gdy są adekwatne, konsekwentne i zrozumiałe dla dziecka Nagradzanie i karanie Krytyka: czy jest potrzebna?

15 Nagradzanie i karanie Krytyka: - może wpływać na wzrost zaufania - wzrost wiary we własne możliwości krytykując przekazujemy dziecku komunikat że posiada możliwości wykazania się w danej dziedzinie - krytykę łączymy z pochwałą - paradoks współczucia Wsparcie emocjonalne - podczas przekazywania pozytywnych wzmocnień unikaj ogólnikowych sformułowań np. dobra robota - wzbudzaj w dziecku odpowiedzialność, za sukces - dzięki temu będzie dążyło do poszerzania i wzmacniania kompetencji - komunikuj dziecku, że w nie wierzysz - werbalizuj swoje odczucia i oczekiwania - nie bój się przyznać, że zdobywanie wiedzy jest ciężkie - pozytywne przykłady

16 Dziękuję za uwagę