Przepisy i normy prawne

Transkrypt

1 Przepisy i normy prawne

2 Akty prawne składają się z przepisów prawnych, z których w drodze wykładni wyprowadza się normy prawne. Akt prawny (akt normatywny) to dokument wydany przez uprawniony organ. Przepis prawny to jednostka redakcyjna tekstu aktu prawnego. Wykładnia to proces myślowy służący wydedukowaniu normy prawnej z przepisu. Norma prawna to reguła zachowania, wynikająca z przepisów zawartych w aktach prawnych.

3 Przepis prawny Akty prawne składają się z przepisów, czyli stanowiących gramatyczną całość zdań, ujętych w specyficzne jednostki redakcyjne: W ustawie Artykuł Ustęp (paragraf) Punkt Litera Tiret W rozporządzeniu Paragraf Ustęp Punkt Litera Tiret

4 Przykład artykułu ustawy (z ustępami) Art. 1 ustawy z dn. 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach. Art Ustawa określa zasady przeprowadzania doświadczeń na zwierzętach. 2. Doświadczenia na zwierzętach są dopuszczalne tylko wtedy, gdy są konieczne do: 1. opracowania, wytwarzania, kontroli jakości, zapewnienia skuteczności i testowania bezpieczeństwa produktów leczniczych, środków spożywczych oraz innych substancji, preparatów i wyrobów w celu: a) zapobiegania, rozpoznawania lub leczenia chorób, złego stanu zdrowia lub innego nieprawidłowego stanu, lub ustalenia szkodliwego wpływu tych produktów, środków oraz substancji, preparatów i wyrobów na człowieka, zwierzęta lub rośliny, b) oceny, wykrywania, regulacji lub zmiany stanu fizjologicznego człowieka, zwierząt lub roślin; 2. ochrony zdrowia człowieka lub zwierząt przed chorobami ( ).

5 Przykład artykułu z ustawy Kodeksu cywilnego (z paragrafami) Art Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony: 1) w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli; 2) pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści; 3) pod wpływem groźby. 2. Na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać po upływie lat trzech od dnia, w którym osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności, a w każdym razie po upływie lat dziesięciu od otwarcia spadku.

6 Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2011 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej Świadczenia gwarantowane obejmują: 1) porady specjalistyczne; 2) badania diagnostyczne; 3) procedury zabiegowe ambulatoryjne; 4) świadczenia w chemioterapii; 5) inne świadczenia ambulatoryjne.

7 Norma prawna Norma prawna to odczytana z przepisu prawnego reguła zachowania: Generalna (skierowana do nieoznaczonego z imienia i nazwiska adresata. Adresat normy może być różnie oznaczony, np. każdy, przedsiębiorca, konsument, itd.) Abstrakcyjna (norma nadaje się do wielokrotnego stosowania, w abstrakcyjnie oznaczonej, a nie tylko jakiejś jednej, konkretnej sytuacji).

8 Elementy normy prawnej Norma prawna określa kto i w jakich okolicznościach ma coś zrobić. Stosownie do tego, w każdej normie da się wyodrębnić: hipotezę, która określa adresata normy i okoliczności, w których norma znajduje zastosowanie, oraz dyspozycję, która określa zachowanie właściwe w sytuacji określonej przez hipotezę.

9 Odczytanie normy z przepisu Art. 58 ustawy z dn. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Art Organ koncesyjny cofa koncesję, w przypadku gdy: 1) wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją; 2) przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją, mimo wezwania organu koncesyjnego, lub trwale zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. 2. Organ koncesyjny cofa koncesję albo zmienia jej zakres, w przypadku gdy przedsiębiorca: 1) rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej, określone przepisami prawa; 2) w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją. 3. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli, a także w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.

10 Rodzaje norm prawnych Ze względu na treść dyspozycji normy wyróżnia się: normy nakazujące, normy zakazujące, normy uprawniające, normy wolnościowe, Normy ustrojowe, normy kompetencyjne.

11 Rodzaje norm prawnych c.d. Ze względu na sposób wyznaczenia przez normę obowiązku zachowania, wymienia się normy: bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) nie można od nich nigdy odstępować, względnie obowiązujące (dyspozytywne) stanowią tylko niewiążący wzór zachowania, można od nich odstępować. jednostronnie bezwzględnie obowiązujące (semiimperatywne, semidyspozytywne) można od nich odstępować, ale tylko w jednym kierunku.