Polak Mały. nr 3 (33) marzec Idzie wiosna radosna

Transkrypt

1 Polak Mały Miesięcznik nr 3 (33) marzec 2015 Idzie wiosna radosna

2 2 nr 3 (33) marzec 2015 * Polak Mały MARZEC Marzec, to trzeci miesiąc w roku. Według używanego w Polsce kalendarza gregoriańskiego ma 31 dni. Nazwa miesiąca pochodzi od łacińskiej nazwy Martius (miesiąc Marsa) od niej wywodzi się większość nazw tego miesiąca w językach europejskich. Staropolska nazwa marca to brzezień. Brzezień od słowa brzoza, która zaczyna się zielenić w tym okresie. Ale znajdziecie również inną nazwę kazidroga. Nazwa ta obecnie niespotykana, a wywodzi się od słowa kazić, niszczyć. Baba Marta, czyli babcia Marzec To święto przypadające 1 marca każdego roku. Dla Bułgarów oznacza przyjście wiosny. Także dni od 28 do 31 marca znane są jako Dni Babci Marty. W tych dniach ludzie wymieniają się amuletami czyli martenicami, wykonanymi z czerwonej i białej wełny. Te amulety mają zapewnić zdrowie i powodzenie na najbliższy rok. Taką martenicę należy mieć przy sobie aż do momentu, gdy zobaczymy pierwszą jaskółkę lub bociana. Wówczas wieszamy ją na drzewie lub chowamy pod kamień. Dzieci noszą martenitce na prawym nadgarstku, dziewczyny noszą wplecione lub zawiązane na włosach. Natomiast mężczyźni noszą je zawiązane na lewym łokciu lub kostce. Zaś w Japonii współczesne nazwy miesięcy oznaczają dosłownie pierwszy miesiąc, drugi miesiąc itd. Odpowiedni liczebnik jest łączony z przyrostkiem gatsu (miesiąc): styczeń 一月 (ichigatsu) luty 二月 (nigatsu) marzec 三月 (sangatsu) Każdy z miesięcy ma też nazwę tradycyjną, wciąż wykorzystywaną w niektórych sytuacjach, np. w poezji. marzec 弥生 (yayoi, nowe życie; początek wiosny). A więc w marcu budzi się do życia cała przyroda. Jest to znak, że nadchodzi wiosna. Dnie są dłuższe, coraz cieplejsze, coraz bardziej słoneczne. Pogoda jest bardzo zmienna, ale żegnamy zimę. Jest przedwiośnie. Pojawiają się pierwsze kwiaty: zawilce, przebiśniegi, przylaszczki. Szczególnie mile widziany jest podbiał, jest tak delikatną, a tak

3 Polak Mały * nr 3 (33) marzec ważną leczniczą rośliną. Stosuje się go w leczeniu chorób gardła oraz trudno gojących się ran. Kwitnie leszczyna, wierzba i topola. Na polach można dostrzec zielone oziminy, czyli zboża siane jesienią. W marcu ożywia się także świat zwierząt. Powracają do nas ptaki, które na zimę odleciały do ciepłych krajów. Są wśród nich szpaki, żurawie, pierwsze bociany. Ze snu zimowego budzi się pospolity nietoperz gacek wielkouch. Zimuje on zwykle w piwnicach, ale od wiosny, aż do jesieni, zamieszkuje strychy, stodoły i szopy. Ze snu zimowego budzą się kolejne zwierzęta, między innymi jeże i żaba trawna. Żaby samiczki składają do wody jaja, zawieszone w galaretowanym śluzie to skrzek, który utrzymuje się na powierzchni, ogrzewany promieniami słońca. Z żabich jaj wylęgną się małe kijanki, a z nich wyrosną małe żabki. Pod koniec miesiąca niektóre ptaki rozpoczynają budowę gniazd. Są wśród nich: sójki, sroki i gawrony. Natomiast największa z naszych sów puchacz, składa już jaja. Pojawiają się pierwsze biedronki. A czy wiecie, że w marcu, kiedy ziemia rozmarza, krety wychodzą ze swych legowisk tworząc nowe kopczyki. Najważniejszym dniem marca jest 22. W tym dniu dochodzi do zrównania dnia z nocą. Dnia przybywa na tyle, że ma on teraz 12 godzin tyle co noc. Skończą się już szare dni. Śniegi topnieją, lody puszczają, a spod płatków śniegu wyglądają szare pola. Zapamiętajcie! 21 marca rozpoczyna się kalendarzowa wiosna! W tym dniu topi się Marzannę. Weźmiemy snopek słomy i barwną chusteczkę. Ustroimy kukłę, pannę Marzaneczkę. Poniesiemy ją wysoko, nad łąką. - Nie dokuczysz Marzaneczko skowronkom. Poniesiemy ją daleko przez pole, aby w słońcu nie rządziły kąkole. Poniesiemy ją ze śpiewem, ku wodzie. Taki zwyczaj, kiedy zima odchodzi. BABCIA KAZIA

4 4 Przysłowia ludowe o marcu nr 3 (33) marzec 2015 * Polak Mały - w marcu, jak w garncu; - na świętego Kazimierza (04.03) zima do morza zmierza; - jakie Zwiastowanie (25.03), takie Zmartwychwstanie. A w Bułgarii mówi się, że marzec to kobiecy miesiąc. Kobiety mają swoje święto nie tylko 8 marca, ale przez cały miesiąc marzec. Pogoda marcowa jest zmienna i kapryśna. Marzec To marcowi zima w głowie, To wiosenne harce, Chce być lutym albo kwietniem, Byleby nie marcem. Zupełnie jak kobiety... zatem każdy dzień marca odpowiada poszczególnym kobietom. A oto kilka wróżb według kultury bułgarskiej: - Jeśli pada deszcz kobieta będzie niezadowolona i przygnębiona przez cały rok; - Jeśli pada śnieg będzie nieszczęśliwa; - Jeśli świeci słońce rok cały będzie radosna; Gdy pogoda jest zmienna tak zmienny los będzie miała w ciągu roku. Śniegiem prószy, a po śniegu Deszczem tnie ukośnie. Czy to wiosna? Czy to zima? Po prostu przedwiośnie. Choć z dniem każdym coraz wcześniej Słoneczko rozbłyśnie, Choć spod śniegu się wychyla Już pierwszy przebiśnieg, Marzec boczy się na wiosnę, Marzec już nie czeka I lodową krą odpływa Po zbudzonych rzekach. JERZY FICOWSKI

5 Polak Mały * nr 3 (33) marzec Tyle kobiet dookoła! Rankiem, gdy zaspane oczy otwieram po trochu, mama głaszcze mnie po głowie: - Wstawaj prędzej, śpiochu! Babcia kraje chleb, smaruje, krząta się od rana. Z torbą śpieszy listonoszka. - Może jest coś dla nas? W szkole czeka uśmiech pani, mądrej i kochanej, a na przerwie gwar i śmiechy moich koleżanek. Jeśli kaszel mam, gorączkę, jeśli boli głowa, jest w pobliżu pani doktor, pomóc mi gotowa. Mamom, babciom, paniom wszystkim, dalekim i bliskim, przesyłamy dziś życzenia na zielonych listkach. Hanna Łochocka Światowy Dzień Wody Wody pitnej brakuje setkom milionów ludzi na całym świecie. Światowy Dzień Wody to dobry moment, by przypomnieć, że wodę trzeba szanować. Światowy Dzień Wody odbywa się co roku w dniu 22 marca w celu uświadomienia, jak wielką rolę odgrywa woda i jak wielkie zagrożenie niesie ze sobą spadek jej zasobów. Światowy Dzień Wody obchodzony jest od 1993 roku. Propozycja jego ustanowienia padła rok wcześniej podczas Konferencji ds. Środowiska i Rozwoju Narodów Zjednoczonych (UNCED). Zatwierdziło ją Zgromadzenie Ogólne ONZ. Od lat w obchodach Dnia aktywnie uczestniczy również Unia Europejska. eurodesk.pl Międzynarodowy Dzień Teatru Święto uchwalone w 1961 roku, na pamiątkę otwarcia Teatru Narodów w Paryżu, które miało miejsce 27 marca 1957 roku. 27 marca, co roku, rozsyłana jest wiadomość, tłumaczona na ponad 20 języków, od wybitnego człowieka teatru zawierająca jego przemyślenia na temat teatru i światowej harmonii. Pierwszą taką wiadomość wysłał w 1962 roku Jean Cocteau. Tego dnia odbywają się specjalne spotkania, sympozja, przedstawienia teatralne itp. poświęcone znaczeniu i problemom teatru. W 2007 roku główne obchody Światowego Dnia Teatru odbyły się w paryskiej siedzibie UNESCO. fejsbuka.pl

6 6 nr 3 (33) marzec 2015 * Polak Mały Wielkanoc coraz bliżej Wielkanoc jest najważniejszym świętem w Kościele katolickim, upamiętnia zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Święta wielkanocne są ruchome, co roku wypadają innego dnia. Wielkanoc najwcześniej możemy obchodzić 22 marca, zaś najpóźniej 25 kwietnia. Kiedy wypada Wielkanoc w tym roku? Całkiem wcześnie, bo już 5 kwietnia. 5 kwietnia będziemy świętować Niedzielę Wielkanocną, zaś 6 Poniedziałek Wielkanocny. Od czego zależy, kiedy wypadają Święta Wielkiej Nocy? Wszystko to zależy od pierwszej wiosennej pełni Księżyca. To na podstawie pełni ustalana jest Wielkanoc. Zawsze Wielkanoc musi być wyznaczona na pierwszą niedzielę po pełni Księżyca. Ustalanie daty Wielkanocy wzięło się z hebrajskiego kalendarza, gdzie święto Paschy było obchodzone 14 nisan. Od tego kiedy jest Wielkanoc zależą daty innych świąt katolickich: Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego czy Boże Ciało. W 2015 roku święta te przypadają kolejno: 17 maja, 24 maja i 4 czerwca. se.pl

7 Polak Mały * nr 3 (33) marzec Zimorodek nie zimowy, a ziemny podziemnego korytarza, kopiąc go za pomocą dziobów. Jego szerokość wynosi 5 6 cm, głębokość może dochodzić do metra i kończyć się okrągłą komorą. Matka wysiaduje 6 8 jaj przez dni, pisklęta wylatują już po dniach. Zimorodek to ptak trochę większy od wróbla, zamieszkuję czyste rzeki i strumienie, brzegi jezior i stawów. Jest jednym z najbarwniejszych naszych ptaków. Zobaczyć go można jak siedzi na gałęzi nad wodą i czyha na zdobycz. Poluje na ryby i wodne owady, rzucając się do wody z lotu lub z gałęzi. Lata szybko, zwykle nisko nad wodą, wzdłuż brzegu. Z upolowaną rybką siada na grubszej gałązce i uderza zdobyczą tak aby ją ogłuszyć i połknąć. Zimorodek jest dość żarłoczny. Przebywając w gnieździe, 7 rozwijających się piskląt pochłania około 1000 maleńkich rybek, najczęściej najpospolitszych gatunków (płotki, cierniki, kiełbiki i uklejki). Kiedy młode zimorodki rozpoczynają pierwsze loty, ich waga z początkowych 3 g wzrasta do 30 g. W siedemnastym dniu życia apetyt piskląt osiąga szczyt potrafi ą wtedy zjeść około 80 ryb dziennie. Mimo swej żarłoczności zimorodek nie stanowi zagrożenia dla ryb w stawach. Zimorodek robi gniazda w wygrzebanej w urwisku norze, czasem dość daleko od brzegu (stąd pierwotna nazwa ziemorodek). Oboje przyszłych rodziców uczestniczy w budowie To nieliczny ptak lęgowy i jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. Głównym powodem zanikania tego niewielkiego ptaka jest utrata siedlisk, głównie nienaturalna obudowa zbiorników (np. likwidacja urwistych skarp), zanieczyszczenie wody i niepokojenie powodowane przez wędkarzy i wczasowiczów. opracował ALEKSANDER KUŚNIERZ

8 8 nr 3 (33) marzec 2015 * Polak Mały Przygody Koziołka Matołka (fragmenty) Skoczył na ten most wspaniały, A wilk z miną ogłupiałą Patrzy, jak koziołek dzielny Pod niebieską mknie powałą. Kiedy znalazł s i ę na szczycie, By nie skręcić sobie karku, Przysiadł i tak zjechał na dół, Jak kolejką w lunaparku. Ciemno stało się na świecie, Wielka burza przeszła blisko, A gdy ścichła, z gęstwy lasu Wyskoczyło złe wilczysko. Przebiegł tęczą przez pół świata, Wykopyrtnął się w dolinach, Spojrzał w koło i zrozumiał, Że się nagle znalazł w Chinach! Śmierć mnie czeka w paszczy wilka! - Nasz Matołek rzewnie jęczy, Gdy wtem most przed sobą ujrzał, Przeogromny z cudnej tęczy. Przez ryżowe bieży pola, Przez herbaty mknie zagajnik, Aż zobaczył taki pałac, Jak porcelanowy czajnik. Kornel Makuszyński, Marian Walentynowicz, Przygody Koziołka Matołka

9 Polak Mały * nr 3 (33) marzec

10 10 nr 3 (33) marzec 2015 * Polak Mały Czy znasz marki i modele samochodów? Symbolem jakiej marki samochodu jest czarny rumak na żółtym tle? Aston Martin Ferrari Fiat I nieco trudniejsze... bo pytamy o włoską markę spod znaku czerwonego trójzęba. Co to takiego? Maserati Nissan Toyota Jakim typem nadwozia samochodu jest kombi? bez tylnej części o wydłużonej tylnej części nie ma takiego nadwozia Boxster, Cayman i Panamera to modele którego, znanego, niemieckiego samochodu sportowego? Volvo Wartburga Porsche Samochód nieposiadający stałego dachu to: coupé hatchback kabriolet Jeden z najbardziej znanych samochodów terenowych to: Kia Jeep Trabant

11 Polak Mały * nr 3 (33) marzec Cztery przeplatające się pierścienie to logo... Alfa Romeo Audi BMW Co stanowi charakterystyczne logo marki Chevrolet? muszka w złotym kolorze żonkil pomidor Polski Fiat to... Bravo Uno Maluch BMW powstaje w... Holandii Grecji Niemczech Samochody Formuły 1 to: asteroidy komety bolidy Jak nazywamy niewielki samochód ciężarowy? furgonetka firletka epruwetka Pismo jest redagowane przez zespół Kuriera Galicyjskiego. Adres do korespondencji: Kurier Galicyjski Polak Mały, skrytka pocztowa (a/c) nr 80, Iwano-Frankiwsk 76018, Ukraina, абонентська скринька 80, Івано-Франківськ, Україна, e- mail: kuriergalicyjski@wp.pl, tel.: (032) Свідоцтво про державну реєстрацію Серія КВ Р видане Державною Реєстраційною Службою України р. Świadectwo rejestracji: seria KW nr R wydane przez Państwową Rejestracyjną Służbę Ukrainy czasdzieci.pl r. Założyciel i wydawca: Mirosław Rowicki, засновник і видавець М. М. Ровіцкі. Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w ramach konkursu na realizację zadania Współpraca z Polonią i Polakami za granicą za pośrednictwem fundacji Wolność i Demokracja.

12 Miesięcznik Polak Mały można zaprenumerować na poczcie na Ukrainie!!! KOD PRENUMERATY УКРПОШТА Cena prenumeraty pocztowej 1 miesiąc 3,50 hrywien 3 miesiące 10,50 hrywien 6 miesięcy 21,00 hrywien 12 miesięcy 42,00 hrywny