ZWIASTUNY WIOSNY. Anna Sigiel-Dopierała Stowarzyszenie Przyrodników Ostoja Pomorska

Transkrypt

1 ZWIASTUNY WIOSNY Anna Sigiel-Dopierała Stowarzyszenie Przyrodników Ostoja Pomorska

2 Zwiastun: zapowiedź wydarzenia, oznaka, prognostyk, omen.

3

4 PORY ROKU okresy klimatyczne, będące następstwem ruchu obiegowego Ziemi wokół Słooca i nachylenia osi ziemskiej do płaszczyzny orbity tego ruchu. Ruch obiegowy Ziemi przy stałym nachyleniu osi obrotu sprawia, że warunki oświetlenia Ziemi zmieniają się w rytmie rocznym, co pociąga za sobą zmiany klimatyczne oraz wpływa na wegetację roślin i tryb życia zwierząt. Fenologiczne pory roku W klimacie umiarkowanym tradycyjnie wyróżnia się cztery pory roku: wiosnę, lato, jesieo i zimę (dwie przejściowe pory roku: przedwiośnie i przedzimie.

5

6 Astronomiczne pory roku W ciągu całego roku szerokośd geograficzna w której Słooce góruje w zenicie, zmienia się. Podstawą wyznaczenia dat zmian astronomicznych pór roku jest górowanie Słooca w zenicie nad równikiem bądź zwrotnikami. Ich występowaniu towarzyszą zmiany długości trwania dnia i nocy. Podział na pory roku pod względem astronomicznym odbywa się w następujący sposób (dla północnej półkuli Ziemi): Wiosna (92 dni i 21 godzin) zaczyna się najczęściej 21 marca (równonoc wiosenna) i trwa do początku lata Lato (93 dni i 14 godzin) zaczyna się najczęściej 22 czerwca (przesilenie letnie) i trwa do początku jesieni Jesieo (89 dni i 18 godzin) zaczyna się najczęściej 23 września (równonoc jesienna) i trwa do początku zimy Zima (89 dni i 1 godzinę) zaczyna się najczęściej 22 grudnia (przesilenie zimowe) i trwa do początku wiosny Każdy moment zmiany pory roku wyznaczany jest za pomocą specjalnych obliczeo i obserwacji astronomicznych, i w rzeczywistości co roku wypada o innej porze dnia, a nawet innego dnia. W związku z tym np. początek wiosny wypada czasami nie 21., a 20. lub 22. dnia marca. Podobnie jest z początkiem innych pór roku.

7 Fenologia nauka badająca związki pomiędzy zmianami warunków klimatycznych i pór roku a terminami zachodzenia zjawisk w rozwoju roślin i zwierząt zachodzących w danej porze roku, takich jak kiełkowanie, kwitnienie, owocowanie, zrzucanie liści u roślin, zapadanie w sen zimowy, odloty ptaków do cieplejszych regionów, wystąpienie dwóch pokoleo u niektórych owadów.

8

9 WIOSNA Wiosna astronomiczna rozpoczyna się w momencie równonocy wiosennej i trwa do momentu przesilenia letniego, co w przybliżeniu oznacza na półkuli północnej okres pomiędzy 20 MARCA a 22 CZERWCA (czasami daty te wypadają dzieo wcześniej lub dzieo później, a w roku przestępnym mogą byd dodatkowo cofnięte o jeden dzieo). Podczas wiosny astronomicznej dzienna pora dnia jest dłuższa od pory nocnej, a ponadto z każdą kolejną dobą dnia przybywa, a nocy ubywa. Za wiosnę klimatyczną przyjmuje się okres roku, w którym średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 5 a 15 C. Zasadniczo wiosnę poprzedza zima, jednak pomiędzy tymi okresami znajduje się klimatyczny etap przejściowy przedwiośnie. Za początek wiosny fenologicznej przyjmuje się początek wegetacji oraz kwitnienie przebiśniegów i krokusów.

10

11 Geofity, rośliny ziemnopączkowe byliny posiadające pączki odnawiające, które zimują na organach podziemnych np. bulwach, kłączach, cebulach i korzeniach. Geofity rosnące w runie leśnym kwitną i owocują wiosną przed pojawieniem się liści na drzewach, a gdy warunki świetlne na dnie lasu pogarszają się, z chwilą pojawiania się liści w koronach drzew, ich pędy nadziemne giną. Są to rośliny samożywne, których cykl życiowy przebiega na ziemi. Na obszarze Polski geofity występują licznie w lasach liściastych zrzucających liście na zimę (łęgi, olsy, grądy, buczyny, dąbrowy i inne), rzadsze są w lasach mieszanych, a w borach iglastych nie rosną prawie wcale (z wyjątkiem modrzewiowych).

12 Ziarnopłon wiosenny

13 Śnieżyca wiosenna Śnieżyczka przebiśnieg

14 Przylaszczka pospolita

15 Zawilec żółty Zawilec gajowy

16 Kokorycz

17 Miodunka dma

18 Wawrzynek wilczełyko

19 Cebulica syberyjska

20 Pierwiosnka lekarska

21 Podbiał pospolity

22 Wierzba

23 Leszczyna pospolita

24 Olsza czarna

25 Dereo jadalny

26 Oczar

27 Bocian biały

28 Bocian czarny

29 KrukKr Kruk

30 Jeleo szlachetny

31

32 5

33 Dziękuję za uwagę