Zasady opieki i pielęgnacji chorego leżącego profilaktyka przeciwodleżynowa, transfery, ergonomia pracy.

Transkrypt

1 Zasady opieki i pielęgnacji chorego leżącego profilaktyka przeciwodleżynowa, transfery, ergonomia pracy. Psychofizyczne aspekty zdrowego starzenia warsztaty z fizjoterapii i dietetyki AŚwitoń Kraków 2016

2 Starzenie się organizmu Starzenie oznacza stopniowe, następujące wraz z upływem czasu pogorszenie funkcji narządów, które utrudnia utrzymanie homeostazy. Częstośd występowania wielu chorób zwiększa się z wiekiem, a w konsekwencji wielochorobowośd należy do typowych cech geriatrii. Zgodnie z powyższą definicją proces starzenia się rozpoczyna się w obrębie wszystkich tkanek i narządów między 30. i 40. rokiem życia.

3 Proces starzenia zachodzący bez współistnienia chorób określa się jako zwyczajne starzenie. W tym przypadku zmiany narządowe wynikają tylko i wyłącznie z upływu czasu.

4 Należy odróżnid choroby od fizjologicznego starzenia. Niektóre choroby mają wieloczynnikową i wieloletnią przyczynę palenie, odżywianie, narażenie na czynniki szkodliwe, brak dwiczeo. Czasem trudno ustalid co jest przyczyną skutkiem, np. aktywnośd fizyczna spadająca z wiekiem.

5 Zmiany zachodzące w organizmie

6 Rola aktywności fizycznej Zalecenia WHO dot. programu minimalnej aktywności fizycznej osób starszych 5 x w tyg. po 30 min umiarkowanej aktywności fizycznej lub 3 x w tyg. intensywnego wysiłku lub kombinacja umiarkowanej i intensywnej aktywności fizycznej oraz 8-10 dwiczeo oporowych po 8-12 powtórzeo każdego dwiczenia co najmniej 2 x w tyg. oraz dwiczenia równoważne i poprawiające gibkośd. Cały wysiłek może byd podzielony na mniejsze części, np. marsz 3 x dziennie po 10 min.

7

8 Fullerton Test (Senior Fitness Test) Jest zalecany przez Międzynarodową Radę Nauk o Sporcie i Wychowaniu Fizycznym (ICSSPE CIEPSS) jako wyjątkowo użyteczny w wielowymiarowej ocenie sprawności fizycznej osób w starszym wieku (powyżej 60 r.ż.). Umożliwia obserwację stopniowego obniżania się sprawności z wiekiem. Ocenia tolerancję, siłę i gibkośd górnej i dolnej części ciała, a także zwinnośd oraz równowagę.

9 1. Próba zginania przedramienia (Arm Curl Test) 2. Próba drapania po plecach (Back Scratch) 3. Wstawianie z krzesła w ciągu 30 sek. (30 Second Chair Stand) 4. Próba siad i dosięgnięcie (Chair Sit-and-Reach) 5. Próba 8 stóp wstao i idź (8 Foot Up-and-Go) 6. Test 6-minutowego marszu (6-Minute Walk Test) Próba 2-minutowego marszu (2-Minute Step-in- Place)

10 NORMY Senior Fitness Test Kategorie wiekowe > 90 L.p. Zadanie ruchowe K M K M K M K M 1. Zginanie przedramienia Wstawanie z krzesła Drapanie po plecach* -10,2-2,5-20,3- -2, ,1- -5,1-17,8-2,5 25,4- -7,6-20,3-2,5-26,7-10,1 4. Siad i dosięgnięcie* -2,5-10,2-8,9-6,4-5,1-7,6-14-3,8-6,4-6,4-14-1,3-11,4-2,5-16,5-1,3 5. Wstań i idź 7,1-4,9 6-4,2 8,7-5,7 7,6-5,2 9,6-6,2 8,9-5,3 11,5-7,3 10-6, min. test marszowy *ujemne wyniki świadczą o zakresie brakującym do wykonania zdania *cm+

11 Każdy człowiek, w różnych okresach życia i z różnych powodów wymaga opieki ze strony innych ludzi, a wydłużenie się długości życia człowieka powoduje rosnącą liczbę przewlekle chorych, dlatego też warto poznad problemy, z jakimi możemy się spotkad w codziennej opiece i pielęgnacji.

12 Pracę z osobą chorą i niesamodzielną rozpoczynamy od kompleksowej oceny podopiecznego. Możemy do tego wykorzystad kompleksową ocenę geriatryczną.

13 Skala Barthel I pkt. stan pacjenta lekki II pkt. stan pacjenta średnio ciężki III pkt. - stan pacjenta bardzo ciężki

14 Odleżyna to uszkodzenie skóry i głębiej leżących tkanek, która powstaje wskutek długotrwałego ucisku, tarcia, sił ścinających lub wszystkich czynników równocześnie. Odleżyny

15

16 Czynniki ryzyka wiek 75 lat, unieruchomienie, stan skóry (nadmierna suchośd lub wilgotnośd, urazy, infekcje), stan odżywienia (niedożywienie, odwodnienie), nietrzymanie moczu i stolca, zaburzenia świadomości, przewlekłe schorzenia współistniejące (cukrzyca, niedokrwistośd, choroby neurologiczne).

17 Profilaktyka p/odleżynowa Zasada 1 zmiana pozycji ciała Rada 1. Częsta zmiana pozycji oraz poruszanie się są podstawą zmniejszania ryzyka odleżyn. Rada 2. Zmniejszenie tarcia i ucisku zapobiega rozwojowi odleżyn. Rada 3. Urządzenia ułatwiające przemieszczanie pacjenta.

18 Najlepsze jest łóżko typu szpitalnego, które ma 200 cm długości, 90 cm szerokości i 65 cm wysokości. Szersze lub niższe utrudnia opiekunom wykonywanie czynności pielęgnacyjnych. Wskazany jest materac z komorami napełnionymi powietrzem, co pozwala regulowad siłę nacisku. Materac powinien chronid przed odleżynami. Łóżko

19 Profilaktyka p/odleżynowa Zasada 2 Kontrola stanu skóry i higiena. Zasada 3 Dbaj o prawidłowe odżywianie.

20 Przykładowe potrawy dozwolone w diecie pacjenta z odleżyną Napoje: słaba herbata, kawa z mlekiem, mleko, sok warzywno-owocowy Pieczywo: chleb pszenny, graham, lecytynowy, żytni Dodatki: masło, miód, dżem, ser twarogowy, chuda szynka, polędwica gotowana, ryby wędzone Zupy: warzywne, owocowe, krupnik, mleczne Dodatki do zup: grzanki, bułka, kasze drobne, makaron, ziemniaki, lane ciasto Potrawy mięsne: mięsa gotowane, pieczone i duszone w folii, budynie mięsne i warzywne Potrawy półmięsne: budynie z mięs, warzyw, kasz, makaronów Potrawy z jaj: jajka na miękko, jajecznica na parze, lane ciasto Potrawy z ryb: chude ryby w postaci gotowanej, duszonej Potrawy z warzyw: warzywa gotowane, surówki drobno tarte Potrawy z mąki: makarony, lane ciasto, kluski, ciasto biszkoptowe, półfrancuskie Potrawy z kasz: kasze rozklejane drobne na sypko, z dodatkiem owoców i warzyw Desery: Kompoty, soki owocowe, kisiele, galaretki, musy, herbatniki

21 Transfery

22

23 Ogólne cechy rehabilitacji w geriatrii Celem wszystkich działao podejmowanych w stosunku do osób starszych powinno byd utrzymanie w jak najlepszej sprawności funkcjonalnej osoby starszej jak również przywrócenie funkcji, które zostały w wyniku choroby utracone. Głównym celem rehabilitacji geriatrycznej uznaje się doprowadzenie do takiej sprawności i wydolności fizycznej, aby osoba starsza była samowystarczalna w swoim miejscu zamieszkania. W praktyce klinicznej najczęściej dążymy do maksymalnego usprawnienia pacjenta i zmniejszenia dyskomfortu wynikającej z długotrwałej choroby i bólu.

24 Rehabilitacja oddechowa