Wojna z Zakonem Krzyżackim

Transkrypt

1 Wojna z Zakonem Krzyżackim

2 1. Stosunki z Krzyżakami Mimo chrztu Litwy Krzyżacy nadal atakowali dawnych pogan Krzyżacy odkupili w 1402r. Nową Marchię od Zygmunta Luksemburskiego; dla Polski to dodatkowe zagrożenie z zachodu 1398 r. książę Witold oddał Krzyżakom Żmudź; Potem się rozmyślił i w 1401 r. powstanie antykrzyżackie na Żmudzi wojna krzyżackolitewska; mimo zwycięstw Żmudź nie wróciła do Litwy

3 2. Przyczyny konfliktu 1. Unia w Krewie i chrzest Litwy podważają sens istnienia Zakonu 2. Brak dostępu do morza uniemożliwia rozwój handlu morskiego 3. Pamiętano o utraconych ziemiach na rzecz Zakonu

4 3. Wielka Wojna z Zakonem Bezpośrednia przyczyna: wybuch powstania antykrzyżackiego na Żmudzi w 1409r. Polscy posłowie przekazali info, że każdy atak na Litwę będzie miał odpowiedź ze strony Polski Krzyżacy wypowiadają wojnę 6 sierpnia 1409 Propagandowo plus dla Polski

5 1. 8 sierpnia Krzyżacy zajęli ziemię dobrzyńską; część oddziałów zaatakowała Wielkopolskę, Mazowsze 2. 6 października odzyskanie przez Polaków Bydgoszczy 3. Powstańcy litewscy oponowali Żmudź 4. Rozejm do 24 czerwca Król czeski ma być rozjemcą (przekupiony został przez Zakon) Każda ze stron zbiera dodatkowych sojuszników; Polska ma mniejsze możliwości i finansowe i dyplomatyczne Krzyżacy uważali, że Polska zaatakuje Pomorze, a nie Malbork

6 1. Połączenie się sił Polski i Litwy pod Czerwińskiem 2. Marsz na północ lipca 1410 r. bitwa pod Grunwaldem

7 Śmierć Ulricha von Jungingena szokiem dla Krzyżaków Jagielle się nie spieszyło; po bitwie nie rusz na Malbork od razu; kazał pochować zmarłych i odprawić msze Pod Malborkiem dopiero 25 lipca Obrona dowodzona przez Henryka von Plauena Zakon otrzymuje dodatkowe posiłki, a polscy żołnierz najemni chcą wracać, Dodatkowo (plotki) o tym, że przy południowej granicy zaczęły koncentrować się wrogie nam wojska węgierskie Mimo pokonania posiłków krzyżackich z Rzeszy pod Koronowem 10 października 1410 r. zaczęto rozważać pokój

8 I pokój toruński 1 lutego 1411r. 1. Polska odzyskała ziemię dobrzyńską 2. Żmudź wraca do Litwy (na okres życia Jagiełły i Witolda) 3. Krzyżacy odzyskali zamki (na terytorium Zakonu), w których przebywały polskie załogi 4. Spór o Santok i Drezdenko miał został poddany pod arbitraż 5. Krzyżacy mają zapłacić Polsce kop groszy praskich

9 4. Dalsze walki z Krzyżakami Apetyt rośnie w miarę jedzenia ; Polacy czują niedosyt niewykorzystanym zwycięstwem 1410 r. Podczas zjazdu w Lubowli w 1412 r. układ Jagiełły z Zygmuntem Luksemburskim, który zrywa w ten sposób sojusz z Krzyżakami Po unii horodelskiej żądania polsko-litewskie wobec Krzyżaków zwrotu zajętych przezeń ziem; Krzyżacy nie wyrazili na to zgody więc wojna; od 1414 r. tzw. wojna głodowa; taktyka polegająca na niszczeniu pól uprawnych, obleganiu twierdz itp.

10 W latach podczas soboru w Konstancji profesor Paweł Włodkowic przekonywał, ze Krzyżacy nieprawnie zajmują polskie ziemie Tekst Spór polsko-krzyżacki w Konstancji s. 549 Brak zgody i ponowne ataki Polski 1419, 1420, r. traktat melniński 1. Polska odzyskała 3 osady pograniczne 2. Krzyżacy rezygnują ze Żmudzi definitywnie

11 1431 r. ponowne walki; Krzyżacy atakują Kujawy i Wielkopolskę, ale pobici pod Dąbkami 1433 r. wyprawa odwetowa pustoszy Nową Marchię i Pomorze Gdańskie 1435 r. wieczysty pokój w Brześciu Kujawskim 1. Stany pruskie są gwarantami pokoju polskokrzyżackiego; jeśli zakon wypowie Polsce wojnę

12 5. Opozycja stanowa w państwie zakonnym Po porażce grunwaldzkiej Krzyżacy stracili na znaczeniu i prestiżu Represje skierowano przeciw rycerstwu chełmińskiemu oraz przeciw miastom pruskim 1411 r. stracono Mikołaja z Ryńska; przywódcę Związku Jaszczurczego (związku powstałego w XV w. w celu obrony przed nadużyciami zakonników) Coraz większy ucisk przy coraz większej świadomości odrębności miast pruskich należących do Hanzy, m.in. Gdańska, Elbląga, Królewca, Torunia i Chełmna

13 Związek Pruski i akt inkorporacji 1440 r. powstała konfederacja stanów pruskich Celem była obrona przed nadużyciom Zakonu 1453 r. wielki mistrz zakonny uzyskał zgodę papieża na likwidację Związku Pruskiego W odpowiedzi w 1454 r. Związek wymusił posłuszeństwo Zakonowi Jan Bażyński (stał na czele Związku) poprosił króla Kazimierza Jagiellończyka ( ) o przyłączenie do Polski państwa zakonnego Akt inkorporacji podpisano 6 marca 1454 r. 1. Stany pruskie zachowały swoje prawa 2. Będą miały nowe przywileje gospodarcze i prawne

14 6. Wojna trzynastoletnia Słaby zakon ma coraz mniej rycerzy dlatego bierze drogie wojsko zaciężne Zbuntowane stany pruskie zajęły zamki krzyżackie Polska jednak ma przestarzałą armię; w bitwie pod Chojnicami r. przegrywamy Z czasem wsparcie finansowe ze strony miast pruskich; teraz to my możemy wziąć wojsko zaciężne

15 Stopniowe wykupywane krzyżackich zamków i miast 1457 r. kupiliśmy Malbork Od 1461 r. wojsko zaciężne pod dowództwem Piotra Dunina odnosi sukcesy; Pobicie Krzyżaków pod Świecinem 1462, bitwa morska na Zalewie Wiślanym w 1463r. Od 1464 r. rokowania pokojowe

16 II pokój toruński Polska odzyskuje Pomorze Gdańskie, ziemie chełmińską, michałowską 2. Do Polski wcielono Żuławy z Malborkiem, Elbląg, Warmię Prusy Królewskie 3. Pozostałe tereny należą do zakonu Prusy Zakonne ze stolicą w Królewcu 4. Wielcy mistrzowie mięli składać przysięgę wierności królom polskim 5. Zakon miał pomagać zbrojnie Polsce i był podporządkowany w polityce zagranicznej