Próby zjednoczenia Królestwa Polskiego

Transkrypt

1 Próby zjednoczenia Królestwa Polskiego

2 1. Ziemie polskie w połowie XIII w. Drzewo genealogiczne s.427; pomocne przy pojawianiu się imion Po 1241 r. o ziemie śląska walczą synowie Henryka Pobożnego; podzielili ziemie między siebie; rozpad monarchii Henryków śląskich; przez brutalnego i awanturniczego imprezowicza Bolesława Rogatkę Konrad Mazowiecki dążył do zjednoczenia kraju; zajął Kraków z Małopolską, ale z czasem został wygnany; po Konradzie rządził Bolesław Wstydliwy W Wielkopolsce rządy przeszły w ręce Władysława Odonica

3 Stały podział Każda dzielnica staje się osobnym państewkiem, potem jeszcze większe rozdrobnienie; ok jest 19 państw (11 na Śląsku)

4 2. Przesłanki zjednoczenia monarchii Z jednej strony istniał partykularyzm ( każdy sobie ) Z drugiej dążenie do zjednoczenia, ponieważ: 1. Zahamowanie postępu ekonomicznego 2. Liczne granice spowalniały handel oraz podnosiły ceny towarów 3. Upadek znaczenia Polski na arenie międzynarodowej 4. Wzrost ingerencji sąsiadów w nasze sprawy 5. Najazdy pogan nie możliwe w pojedynkę do odparcia 6. Straty terytorialne; Pomorze Zachodnie, ziemia lubuska ( ), usamodzielnienie się Pomorza Gdańskiego 7. Pamiętano o niegdysiejszej potędze Polski 8. Koloniści z zagranicy mięli często lepszy status prawny wzbudzali niechęć i wspomnienia o dawnej jedności

5 Kronikarz Kazimierza Sprawiedliwego Wincenty Kadłubek pisał o wspólnym pochodzeniu Polaków Proroctwo dotyczące rozczłonkowanego ciała św. Stanisława; (kanonizacja 1253r.) Kościół dąży do zjednoczenia, bo rozbicie powoduje robicie i podział diecezji oraz napływ duchownych niemieckich Arcybiskup Jakub Świnka wierzy, że jeden król może narzucić swoją wolę pozostałym księciuniom i dokonać zjednoczenia Abp Świnka zaczął zabiegać o zgodę kurii na koronację oraz ruszył na poszukiwanie odpowiedniego kandydata

6 3. Walki o tron krakowski Gdy brakowało męskiego potomka to przekazywano ziemie we władanie kuzynom Najważniejsza ziemia to ziemia krakowska 1279 r. umarł książę małopolski Bolesław Wstydliwy; usynowiony przezeń książę sieradzki Leszek Czarny przejął dzielnicę małopolską z Krakowem i Sandomierzem

7 Śmierć Leszka Czarnego w1288 r.; znów walki o tron krakowski Książę wrocławski Henryk IV Probus ma poparcie księcia wielkopolskiego Przemysła II oraz mieszczan Krakowa Przeciwko Probusowi książęta mazowieccy i kujawscy; m.in. Władysław Łokietek, który sam chciał władać ziemią krakowską

8 Wygrywa Probus, zajmuje Kraków, zaczyna starania o koronę królewską Nie zdążył, bo zmarł w 1290r. Po nim podział: księstwo krakowskie dla Przemysła II, księstwo wrocławskie dla Henryka III (księcia głogowskiego)

9 Nadal walki; Łokietek zajmuje Sandomierz Wacław II (król czeski) zapragnął korony krakowskiej powołując się na testament ciotki Gryfiny, wdowy po Leszku Czarnym 1291 r. opanował Kraków, zmusił Przemysła do rezygnacji z księstwa małopolskiego, zjednał rycerstwo przywilejem w Lutomyślu (gwarancja przywilejów stanowych), pokonał Łokietka Południe opanowane przez Wacława II, które król chciał przyłączyć do Czech Północne dzielnice scala ze sobą Przemysł II

10 4. Pierwsza koronacja Przemysł II po śmierci stryja Bolesława Pobożnego przejął Wielkopolskę 1294 r. po śmierci Mściwoja II Przemysł II przejął Pomorze Gdańskie Starania o koronę 1295 w Gnieźnie abp Świnka koronuje Przemysła II na króla 1296 w Rogoźnie zostaje zamordowany król Przemysł II z inicjatywy Brandenburgii obawiająej się o uniemożliwienie ekspansji na Pomorze Gdańskie

11 5. Przemyślidzi na polskim tronie Po Przemyśle walka o tron między Henrykiem Głogowskim oraz Władysławem Łokietkiem Łokietek zajmuje Pomorze Gdańskie, część Wielkopolski; potem sojusz z Henrykiem Głogowskim (odstępuje cz. Wielkopolski, adoptuje najstarszego syna) Słabe rządy Łokietka; zraża do siebie możnych i duchownych

12 Wacław II Znów Wacław II 1300 r. zajął Wielkopolskę, Pomorze Gdańskie Tylko Mazowsze nie uznaje Wacława II więc w 1300 r. koronacja na króla

13 Wacław ustanowił urząd starosty w każdej dzielnicy Starostami byli Czesi lub Niemcy; Coraz częściej obcokrajowcy obejmowali ważne stanowiska, także kościelne (np. Jan Muskata biskupstwo krakowskie) Wzrost niezadowolenia; wraca Łokietek; 1304 opanował ziemię sandomierską oraz wiślicką Wacław II umiera w 1305 r. Po nim jego syn Wacław III rządzi do 1306 r. (zostaje zabity); koniec rządów Przemyślidów w Polsce