Moja pierwsza historia Pasłęka

Transkrypt

1 Moja pierwsza historia Pasłęka Witold Chrzanowski, Rysunki: Jan Solka

2 Cześć, mam na imię Staś, i podobnie jak Wy, moi drodzy, jestem pasłęczaninem. No może jestem nim trochę dłużej od Was. Żyłem tutaj zanim jeszcze powstał Pasłęk i otaczające go wsie. Tereny te zamieszkiwali wówczas Prusowie. Byli to pierwsi mieszkańcy tych ziem. Było to bardzo, bardzo dawno temu. Później, ale także dawno temu, przybyli tu osadnicy z Holandii. By dotrzeć do swojej nowej ojczyzny musieli pokonać bardzo długą drogę. Jechali konno i na wozach, na których wieźli cały swój dobytek. Gdy przybyli, założyli miasto i nazwali je Holland. Tak powstał Pasłęk. Ta nazwa miasta pochodzi, jak mówi legenda, od Pasloka, Prusa, do którego rodziny należały niegdyś te tereny. 2 3

3 By odróżnić Pasłęk od innych miast, uzyskał on własny herb. Przedstawia on, na złotym polu, rycerza jadącego na białym koniu przez trzy zielone pagórki. Prawa ręka rycerza jest wzniesiona z mieczem, a w lewej ręce trzyma on czerwoną tarczę ze srebrnym poziomym pasem. Podobno jest to herb mistrza Zakonu Krzyżackiego - Meinharda von Querfurta z Elbląga - założyciela miasta. Pasłęk ma także flagę. Na fladze jest pięć pasów żółty, czerwony, biały, czerwony i żółty W założeniu miasta pomogli osadnikom Krzyżacy, do których należały wówczas wszystkie ziemie zamieszkałe przez Prusów. Krzyżacy byli to zakonnicy niemieccy, którzy stworzyli tu własne państwo. Przyczynili się oni do powstania wielu innych miast, nie tylko Pasłęka, a także licznych wsi. Również i Twojej, jeśli mieszkasz na wsi. 4 5

4 Państwo krzyżackie istniało blisko 300 lat. Na jego czele stał wielki mistrz. Ostatni wielki mistrz Albrecht został pierwszym władcą nowego powstałego tu państwa - Prus Książęcych. W jego granicach znalazł się także Pasłęk. Było to ulubione miasto księcia Albrechta, który często przyjeżdżał tu, mieszkając w dawnym krzyżackim zamku. W XVIII wieku w Pasłęku zbudowano organy, które są obecnie jedynym tak dużym instrumentem w północnej Polsce powstałym w pracowni Andreasa Hildebrandta. Odnowione niedawno organy Hildebrandta można podziwiać w kościele pw. Św. Bartłomieja 6 7

5 Prusy Książęce rosły w siłę. Ich władcy, początkowo zależni od Polski, zaczęli nazywać się królami. Tak powstało Królestwo Pruskie, a później Cesarstwo Niemieckie. Rozwijał się w nim i Pasłęk. W mieście powstało wiele zakładów przemysłowych, a także dworzec i linia kolejowa. Pociągi odjeżdżały tu między innymi do Elbląga i Olsztyna. Miasto należało przez cały ten czas do Niemiec. Było tak i po I wojnie światowej, gdy Polska odzyskała niepodległość. Dopiero po II wojnie światowej Pasłęk stał się polskim miastem. Stało się tak w 1945 roku, gdy Niemcy przegrali wojnę rozpoczętą w 1939 roku atakiem na Polskę. Po 1945 roku dawni mieszkańcy miasta w większości wyjechali, a przyjechali nowi. Także i Twoja rodzina. 8 9

6 Po wojnie Pasłęk był bardzo zniszczony, ale nowi mieszkańcy z zapałem przystąpili do odbudowy miasta. Odbudowano dworzec, zakłady pracy, liczne zabytki. Powstały także nowe domy, szkoły, przedszkola, ulice i miejsca wypoczynku

7 Z Pasłękiem związana jest też pewna tajemnica. W podziemiach zamkowych podobno ukryto, pod koniec ostatniej wojny, Bursztynową Komnatę. Ten największy cud pracy jubilerskiej słynny jest w całym świecie. Komnaty dotąd nie znaleziono. Być może znajduje się ona nadal w pasłęckich podziemiach. Dzisiaj Pasłęk ma czym się pochwalić. Jest tu wiele zabytków, na przykład zamek i mury obronne. Także w okolicach jest dużo do zobaczenia, choćby kościół w Mariance, Sanktuarium w Zielonce Pasłęckiej, pałace w Kwitajnach, Drulitach i Dawidach, Kanał Elbląski. Odpocząć można w Parku Ekologicznym, na polu golfowym lub nowoczesnym boisku szkolnym. Do odwiedzin zachęcają lodziarnie i pizzerie. Pasłęk i okolice to też zakłady pracy, np. ICC Sery czy piekarnia Raszczyk. Kończymy naszą wycieczkę po dziejach Pasłęka. Napisanie kolejnych kart jego dziejów należy do Ciebie

8 Najważniejsze daty z historii Pasłęka Najważniejsze daty z historii Pasłęka 1267 Pierwsza wzmianka o Pasłęku. W dokumentach ten pruski gród wspomniany jest jako Pazluch Pasłęk zyskuje prawa miejskie Miasto wchodzi w skład państwa krzyżackiego Pasłęk należy do Niemiec Miasto zostaje stolicą powiatu pasłęckiego Pierwsza linia kolejowa (do Morąga). Rok później zostaje uruchomione połączenie do Olsztyna i Elbląga Miasto wchodzi w skład Polski. Odbudowa miasta Pasłęk traci prawa miasta powiatowego Pierwsze po wojnie wolne wybory do władz samorządowych. Dynamiczny rozwój miasta: m.in. rozbudowa oczyszczalni ścieków, odbudowa Bramy Młyńskiej, założenie Parku Ekologicznego, budowa nowego osiedla 700-lecia, budowa stacji uzdatniania wody, rozpoczęcie budowy pola golfowego 2002 Pierwsze bezpośrednie wybory burmistrza Pasłęka

9 Wydano staraniem Urzędu Miejskiego w Pasłęku w 2013 r. Wszelkie prawa zastrzeżone Pomysł dzieła: dr Wiesław Śniecikowski, Burmistrz Pasłęka ISBN