S P R A W O Z D A N I E Z DZIAŁALNOŚCI KOMITETU GOSPODARKI SUROWCAMI MINERALNYMI PAN ZA ROK 2005

Transkrypt

1 S P R A W O Z D A N I E Z DZIAŁALNOŚCI KOMITETU GOSPODARKI SUROWCAMI MINERALNYMI PAN ZA ROK

2 DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACYJNA Zebrania plenarne W dniu 29 czerwca odbyło się zebranie plenarne Komitetu w Kopalni Porfiru ZALAS Sp. z o.o. w Zalasie z następującym programem: 1. Otwarcie Zebrania przez Przewodniczącego Komitetu Prof. dr hab. inż. Romana Neya. 2. Powitanie uczestników Zebrania Plenarnego przez Prezesa Zarządu - Dyrektora Generalnego mgr inż. Jana Załuskiego. 3. Referaty: Kopaliny Ziemi Krzeszowickiej przeszłość i teraźniejszość Prof. dr hab. inż. Marek Nieć, Akademia Górniczo-Hutnicza. Przeszłość i teraźniejszość Kopalń Porfiru i Diabazu sp. z o.o. mgr inż. Jan Załuski, Prezes Zarządu - Dyrektor Generalny; mgr inż. Marek Stanek, Zastępca Dyrektora d.s. Górniczych. 4. Dyskusja. 5. Wolne wnioski. Zebranych przywitał mgr inż. Jan Załuski Prezes Zarządu, Dyrektor Generalny Kopalń Porfiru i Diabazu Sp. z o.o. Posiedzenie prowadził Przewodniczący Komitetu prof. Roman Ney. Referat Kopaliny Ziemi Krzeszowickiej przeszłość i teraźniejszość wygłosił prof. Marek Nieć. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na: unikatowość Ziemi Krzeszowickiej w skali kraju, ze względu na wielką różnorodność surowców mineralnych oraz różnorodność krajobrazu, historię wydobycia surowców mineralnych, występowanie wapienia, 2

3 występowanie różanki paczułtowskiej (kalcyt); wiele budowli sakralnych w Małopolsce posiada elementy dekoracyjne z różanki; między innymi Kościół Mariacki w Krakowie, występowanie kopalin skalnych; porfiry Zalas, melafiry Rudno, diabaz Niedźwiedzia Góra, porfiry wysokiej jakości Miękinia, wapienie czatkowickie; Kamienica (złoża), jurajskie (rów krzeszowicki), triasowe, piaskowce rejon Dębnika; wykorzystanie do produkcji kamieni żarnowych, kopaliny ilaste rów krzeszowicki, gliny ogniotrwałe, piaski czwartorzędowe; piaski jurajskie Zalas, piaski karbońskie Filipowice, dolomity Dubie (dewon), tufy porfirowe Kowalska Góra, złoża konfliktowe: Czatkowice, Dębnik, Dębniki, Dubie, Kowalska Góra, Miękinia E, Niedźwiedzia Góra, Siedlec, Zalas Pole E, Zalas Pole W, złoża bardzo konfliktowe: Kamienice, Paczułtowice, Tenczynek, nagromadzenie rodzajów górnictwa: wymaga to popularyzacji poprzez utworzenie geoparku. W tej sprawie prof. M. Nieć poprosił dr Jerzego Góreckiego z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH, który od dłuższego czasu zajmuje się problematyką górnictwa kruszcowego na Ziemi Krzeszowickiej w celu przybliżenia idei powołania geoparku. Dr inż. Jerzy Górecki w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na: obowiązek ochrony i zarazem szerokiej popularyzacji piękna tego unikatowego obszaru, ideę utworzenia krajobrazu geologicznego (geoparku), gdyż Ziemia Krzeszowicka jest wspaniałym obiektem dla tego typu działalności ze względu na to, że występują tutaj surowce poczynając od środkowego dewonu aż do współczesnych, czwartorzędowych martwic wapiennych, na występowanie geoparków w świecie (jest ich około 500), w Polsce jeszcze nie występują, natomiast w Europie jest ich już kilka. Referat Przeszłość i teraźniejszość Kopalń Porfiru i Diabazu ZALAS Sp. z o.o. 3

4 przedstawił Prezes Zarządu Dyrektor Generalny mgr inż. Jan Załuski. W swoim wystąpieniu omówił: 1. Historię Kopalń Porfiru i Diabazu Sp. z o.o. z siedzibą w Krzeszowicach: spółka ta powstała 19 stycznia 2000 r. jako spółka pracownicza, spółka przejęła w leasing Przedsiębiorstwo Państwowe Kopalnie Odkrywkowe Surowców Skalnych w Krzeszowicach, Kopalnie Odkrywkowe Surowców Skalnych zostały utworzone w 1970 r. z połączenia: Miękińskich Kamieniołomów Drogowych (porfir Kopalnia Miękinia, zlikwidowana w 1976 r. ), Regulickich Kamieniołomów Drogowych (melafir Kopalnia Regulice, w 1974 r. uległa likwidacji, diabaz Kopalnia Niedźwiedzia Góra, porfir Kopalnie Łom, Zalas Fryza), Zalaskich Kamieniołomów Drogowych w budowie (Kopalnia Zalas została uruchomiona 8 grudnia 1972 r.), w 1990 r. zlikwidowana zostaje jednostka nadrzędna Zjednoczenie we Wrocławiu, przedsiębiorstwo staje się jednostką samodzielną. 2. Kopalnię Niedźwiedzia Góra: Kopalnia została wybudowana w 1902 r. i jest usytuowana na terenie Zwierzyńca we wsi Tenczynek, wydobywano kamień, który według Wiedeńskiego Instytutu Geologicznego określano jako bazalt, a od lat 50-tych ubiegłego wieku przyjęto nazwę diabaz (za prof. Rozenem z AGH), w 1930 r. oddano grysownię, która była czynna jeszcze w latach 70-tych ubiegłego wieku; grysy te posiadały bardzo wysokie parametry i stosowane były jako produkt do budowy nawierzchni asfaltowych i betonowych, obecnie Kopalnia zatrudnia 29 osób, a wydobycie roczne wynosi około 200 tys. ton. 3. Kopalnię Zalas: początki eksploatacji porfiru w Zalasie sięgają lat międzywojennych ubiegłego wieku, 4

5 w latach łom eksploatuje Spółdzielnia Mineralna, a następnie do 1952 r. Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych, w latach kamieniołom nie był eksploatowany z powodu dużych kosztów produkcji związanych z odległością odstawy wyrobów i niską wydajnością zainstalowanych kruszarek polowych, w 1966 r. łom wchodzi w skład Przedsiębiorstwa Regulickie Kamieniołomy Drogowe jako oddział produkcyjny Fryza, równocześnie z eksploatacją budowany jest nowy Zakład Produkcyjny koordynowany przez Samodzielny Oddział Wykonawstwa Inwestycyjnego przy Miękińskich Kamieniołomach Drogowych, a następnie przez powstałe Przedsiębiorstwo Zalaskie Kamieniołomy w budowie z siedzibą w Krzeszowicach, obecnie Kopalnia zatrudnia 159 osób, osiągając roczne wydobycie rzędu 800 tys. ton. 4. Spółkę Kopalnie Porfiru i Diabazu: spółka pracownicza została zarejestrowana r. przygotowania do prywatyzacji bezpośredniej przedsiębiorstwa trwały prawie trzy lata, Spółka została założona przez pracowników przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Kopalnie Odkrywkowe Surowców Skalnych (KOSS) w Krzeszowicach, Spółka Kopalnie Porfiru i Diabazu jest następcą przedsiębiorstwa państwowego, które znane było pod następującymi nazwami: Krzeszowickie Kamieniołomy Drogowe, Kopalnie Skalnych Surowców Drogowych, Kopalnie Odkrywkowe Surowców Skalnych, umowę o przejęciu przedsiębiorstwa państwowego w 10-letni leasing Spółka podpisała z pełnomocnictwa wojewody małopolskiego w dniu 19 lipca 2000 r., pracownicy zainwestowali w spółkę własne pieniądze; wpłaty dokonało 232 pracowników, przeciętna wpłata wynosiła zł, w ciągu 10 lat zainwestowano 7,3 mln zł na budowę dwóch węzłów produkcji grysów porfirowych i diabazowych wykorzystywanych do wyrobu mas bitumicznych, Kopalnie Porfiru i Diabazu wydobywają i sprzedają rocznie tys. ton kamienia, tłucznia, grysów używanych do produkcji mas bitumicznych, podbudowy dróg i placów, torowisk kolejowych i tramwajowych, małej architektury oraz do wyrobu betonu o najwyższej wytrzymałości, 5

6 Spółka produkuje: tłuczeń 31,5 50 mm, tłuczeń 31,5 63 mm, kliniec 20 31,5 mm, grysy porfirowe 2 6,3 mm, 6,3 12,8 mm, 12,8 20 mm i mieszankę drobno granulowaną, niesorty 0 31,5 mm i 0 63 mm, kamień łamany sortowany mm, grysy diabazowe 2 6,3 mm, 6,3 12,8 mm, 12,8 20 mm i mieszankę drobno granulowaną 0 4 mm, Spółka konsekwentnie się stara, aby działalność górnicza była prowadzona zgodnie z wymogami ochrony środowiska przyrodniczego. W podsumowaniu Przewodniczący Komitetu prof. R. Ney zwrócił uwagę na: niedocenianie w ubiegłych dekadach górnictwa surowców skalnych, obecnie rosnące możliwości rozwoju górnictwa surowców skalnych, dążenia do wytwarzania produktu końcowego (masy plastyczne) u producenta grysów. Posiedzenia Prezydium Komitetu Pierwsze posiedzenie Posiedzenie odbyło się 12 stycznia 2005 roku w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, na którym omówiono tematy referatów zamawianych na XIX Konferencję z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej na temat: Zrównoważony rozwój gospodarki energetycznej kraju. Drugie posiedzenie Posiedzenie Prezydium odbyło się 7 czerwca 2005 r. w Instytucie Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Na posiedzenie zaproszony został mgr inż. Marek Stanek Zastępca Dyrektora ds. Górniczych Kopalń Porfiru i Diabazu ZALAS Sp. z o.o. w Zalasie. Omówiono tematykę zebrania plenarnego, które odbyło się 29 czerwca 2005 roku. Uzgodniono, że wygłoszone zostaną 2 referaty obejmujące problematykę kopalin Ziemi Krzeszowickiej oraz stan obecny i perspektywy Kopalń Porfiru i Diabazu ZALAS. 6

7 DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWA Konferencje i działalność upowszechnieniowa Konferencje naukowe zorganizowane lub współorganizowane przez Komitet Komitet Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN byli organizatorami XIX Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej na temat: Zrównoważony rozwój gospodarki energetycznej kraju. Konferencja odbyła się w dniach 9 12 października 2005 roku w Zakopanem Kościelisku. Tematyka XIX Konferencji obejmuje: tematy: bezpieczeństwo energetyczne Polski i Unii Europejskiej, globalizacja rynków paliw i energii szanse i zagrożenia, prognozy energetyczne zapotrzebowanie na paliwa i energię, perspektywy węgla w gospodarce świata i Polski szanse polskiego węgla w UE, przemiany organizacyjne i własnościowe w sektorze węglowym i energetycznym strategie prywatyzacji, zagospodarowywanie terenów pogórniczych rewitalizacja terenów zdegradowanych. oraz zagadnienia: ochrona środowiska w sektorze górnictwa węglowego i w energetyce, technologie czystego węgla, węgiel koksowy i koks, perspektywy zwiększenia podaży gazu ziemnego i ropy naftowej z wydobycia krajowego, handel emisjami, generacja rozproszona, energia ze źródeł odnawialnych, ogniwa paliwowe i ich zastosowania, metody i technologie redukcji emisji CO 2, ciepłownictwo i skojarzone wytwarzanie energii, racjonalne użytkowanie paliw i energii, oszczędność i wydajność energetyczna, produkcja i dystrybucja paliw i energii elektrycznej, lokalne rynki energii, rola samorządów lokalnych w kształtowaniu polityki energetycznej, koszty wytwarzania, przesyłania i dystrybucji paliw i energii, koszty zewnętrzne. 7

8 Liczba uczestników: 215 osób reprezentujących instytuty naukowe, instytuty naukowo badawcze, uczelnie, podmioty gospodarcze sektora paliwowo energetycznego. Liczba referatów: 51, w tym 50 wydanych zostało w zeszycie specjalnym Polityki Energetycznej t. 8. nakład: 320 egz. ark. wyd.: 59,0 cena: 30,00 zł koszt wydania: ,00 zł w tym środki budżetowe PAN: 8 000,00 zł w tym środki IGSMiE PAN: ,00 zł wydawca: Instytut GSMiE PAN Promocja egzemplarze bezpłatne biblioteki, Komitet Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Rada Naukowa 60 egz. Wykaz wygłoszonych referatów zamieszczonych w Zeszycie Specjalnym Polityki Energetycznej t. 8: 1. Soliński J.: Prognoza rozwoju energetyki regionu Centralnej i Wschodniej Europy do Malko J.: Globalizacja w energetyce wybrane problemy. 3. Lisowski A.: Uwagi do dokumentu "Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku". 4. Blaschke W.: Perspektywy węgla w gospodarce świata i Polski szanse polskiego węgla w Unii Europejskiej. 5. Klank M.: Możliwości i prognozy produkcji niskosiarkowych miałów energetycznych w aspekcie zaspokojenia zapotrzebowania krajowej energetyki. 6. Łój R., Kurczabiński L.: Polityka Katowickiego Holdingu Węglowego w zakresie ilości i jakości produkcji. 7. Stachowicz S.: Zagadnienia wielkości produkcji i jakości węgla w planach rozwojowych Lubelskiego Węgla Bogdanka SA. 8. Kasztelewicz Z.: Legnickie złoża węgla brunatnego jako źródło energii pierwotnej i element bezpieczeństwa energetycznego Polski. 8

9 9. Bicki Z., Poręba S.: Pozycja BOT Górnictwo i Energetyka S.A. w kompleksie paliwowoenergetycznym Polski. 10. Jarno L.: Rola Jastrzębskiej Spółki Węglowej S.A. w tworzeniu Grupy Węglowo-Koksowej. 11. Mielnikiewicz J., Czornik G.: Pozycja Polski jako eksportera koksu stan obecny i perspektywy. 12. Sobel M.: Tradycyjne i perspektywiczne kierunki eksportu polskiego węgla. 13. Madejski A., Wrześniewski J.: Konkurencyjność polskiego węgla energetycznego i koksowego w porównaniu do cen węgla importowanego do Unii Europejskiej. 14. Ściążko M., Tramer A.: Zintegrowana karbo-energo-chemia. 15. Radović U.: Promocja wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w Polsce: czy dodatkowy koszt systemowy jest uzasadniony? 16. Bis Z.: Perspektywy wytwarzania i wykorzystania węgla z biomasy. 17. Nikodem W.: Spójność gospodarki energetycznej z gospodarką odpadami w gminie w zakresie wytwarzania paliw formowanych. 18. Zuwała J., Hrycko P.: Analiza efektów energetycznych i ekologicznych procesu współspalania węgla i biomasy w kotle pyłowym OP Nagy S., Rychlicki S., Siemek J.: Import gazu a bezpieczeństwo energetyczne Polski. 20. Paździorek G.: Dyrektywa 94/22/WE w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów oraz jej implementacja do prawa polskiego. 21. Zaporowski B.: Efektywność energetyczna i ekonomiczna skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w elektrociepłowniach opalanych gazem ziemnym. 22. Karcz A.: Problemy zagospodarowania gazu koksowniczego. 23. Rusak H.: Efekty zewnętrzne wytwarzania energii w źródłach lokalnych na obszarach cennych przyrodniczo. 24. Pierzak A., Gilecki R.: Statystyka skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w świetle dyrektywy UE o promocji kogeneracji. 25. Gatnar K.: Trójkogeneracja wytwarzanie ciepła, zimna i energii elektrycznej w oparciu o metan z odmetanowania kopalń JSW S.A. 26. Chroszcz H.: Kryteria kwalifikowania zasobów bilansowych do przemysłowych i nieprzemysłowych w górnictwie węgla kamiennego w praktyce kopalnianej. 27. Kutkowski J.: Zintegrowany System Zarządzania jego zadania i cele na przykładzie KWK Jas-Mos. 28. Zuwała J.: Analiza optymalizacyjna doboru mocy nominalnej turbozespołu i wielkości zasobnika dla elektrociepłowni z turbiną upustowo-kondensacyjną. 29. Czarny G.: Łagodzenie skutków restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego. 30. Gawlik L.: Koszty stałe i zmienne w kopalniach węgla kamiennego. 31. Grudziński Z.: Wskaźniki cen węgla energetycznego na rynkach międzynarodowych. 32. Kamiński J.: Reformy rynkowe w sektorze elektroenergetycznym i ich skutki dla górnictwa węgla kamiennego. 33. Klojzy-Karczmarczyk B., Karczmarczyk A.: Systemy grzewcze z pompą ciepła jako element realizacji założeń programów ochrony środowiska. 9

10 34. Klojzy-Karczmarczyk B., Mazurek J., Kucharska A.: Rtęć i związki BTX w środowisku gruntowo-wodnym zagrożonym zanieczyszczeniem substancjami ropopochodnymi. 35. Kudełko M.: Znaczenie analizy systemowej w prognozowaniu rozwoju sektorów paliwowoenergetycznych. 36. Lorenz U., Grzelak M.: Transport morski jako ważny element międzynarodowego handlu węglem. 37. Mazurkiewicz M., Uliasz-Bocheńczyk A., Mokrzycki E., Piotrowski Z., Pomykała R.: Metody separacji i wychwytywania CO Mirowski T.: Stan wykorzystania biomasy w energetyce zawodowej. 39. Mokrzycki E., Uliasz-Bocheńczyk A.: Paliwa alternatywne z odpadów dla energetyki 40. Olkuski T.: Światowy rynek LNG. 41. Ozga-Blaschke U.: Aktualna sytuacja i prognozy międzynarodowego rynku węgla koksowego. 42. Szurlej A.: Krajowy rynek LPG na tle wybranych państw. 43. Tarkowski R., Uliasz-Misiak B.: Struktury geologiczne perspektywiczne do składowania CO 2 w Polsce. 44. Tarkowski R., Uliasz-Misiak B.: Wybrane aspekty prawne podziemnego składowania dwutlenku węgla. 45. Chwaszczewski S.: Energetyka jądrowa w polityce energetycznej Polski. 46. Maciejewski Z.: Prognozy a możliwości krajowego systemu elektroenergetycznego. 47. Marzec A.: Zagadnienia surowców energetycznych i paliw w problematyce sesji Europejskiej Komisji Ekonomicznej ONZ (Genewa, czerwca 2005). 48. Stopa J., Wojnarowski P., Kosowski P.: Prognoza efektywności ekonomicznej sekwestracji CO 2 w złożu ropy naftowej. 49. Stopa J., Kosowski P.: Wpływ sekwestracji geologicznej na koszty wytworzenia energii w elektrowniach węglowych i gazowych. 50. Krowiak A.: Efektywność ekonomiczna procesów wzbogacania węgla kamiennego. Wnioski z XIX Konferencji: 1. Przedstawione podczas Konferencji referaty oraz szeroka dyskusja wskazują na potrzebę pilnej, zasadniczej zmiany dokumentu Polityka energetyczna Polski do 2025 roku. Dokument ten w wersji przyjętej przez Rząd w styczniu 2005 r. nie zabezpiecza istotnych interesów zarówno kraju, jak Unii Europejskiej. 2. Oparcie bezpieczeństwa energetycznego państwa głównie o krajowe zasoby węgla kamiennego i brunatnego jest uzasadnione nie tylko koniecznością budowania krajowego rynku pracy, lecz również intensywnym rozwojem nowych technologii czystej energetyki węglowej. Należy zatem stworzyć zarówno warunki polityczne, jak i techniczne dla rozwoju tych gałęzi górnictwa oraz szerokiej implementacji czystych technologii węglowych. W tym celu jest konieczne: 10

11 opracowanie polityki energetycznej kraju spójnej z polityką wydobycia i zagospodarowania krajowych nośników energetycznych, w tym zwłaszcza węgla kamiennego i brunatnego, stworzenie europejskiego lobby na rzecz czystego węgla, w szczególności z krajami stosującymi węgiel w energetyce (np. Niemcy), promującego szersze włączenie problematyki węglowej do europejskich programów badawczych, opracowanie operacyjnego programu implementacji czystych technologii węglowych, obejmującego niezbędne działania techniczne zarówno po stronie górnictwa, jak i energetyki, która będzie musiała spełnić coraz ostrzejsze wymagania ekologiczne, stworzenie i realizacja ogólnopolskiego programu racjonalnego i oszczędnego wykorzystania energii. Porównanie energochłonności PKB Polski z krajami Unii Europejskiej wskazuje, że tą drogą można pozyskać w Polsce znaczące ilości energii. 3. Należy na bieżąco analizować światowe osiągnięcia w dziedzinie czystych technologii węglowych w celu ich wykorzystania w krajowej energetyce. Biorąc pod uwagę obecny stan rozwoju technologicznego należy rozpatrywać przede wszystkim następujące kierunki: spalanie w kotłach pyłowych przy parametrach nadkrytycznych i ultra- nadkrytycznych, spalanie w kotłach fluidalnych cyrkulacyjnych przy parametrach nadkrytycznych, zaś w perspektywie długoterminowej: zgazowanie węgla w zintegrowanych układach parowo gazowych połączonych z wytwarzaniem metanolu, który może być zarówno komponentem paliw silnikowych, jak również paliwem dla ogniw paliwowych, spalanie węgla bezpośrednio w tlenie w kotłach pyłowych nowej konstrukcji oraz technologie pozyskiwania ultra czystego węgla. Wymienione kierunki rozwoju spalania pozwolą znacząco obniżyć emisję dwutlenku węgla (o około 20%). 4. Racjonalizacja gospodarki zasobami i potencjałem produkcyjnym górnictwa węgla kamiennego jest kluczowym problemem przyszłego bezpieczeństwa energetycznego Polski. Zasoby przemysłowe węgla obniżyły się z około 30 mld ton w 1990 r. do 16 mld ton w 2004 r. głównie z powodu przekwalifikowywania zasobów na zasoby nieprzemysłowe. Dla powstrzymania narastającego kryzysu w tej dziedzinie jest konieczne: usprawnienie wewnętrznego monitoringu całkowitego kosztu wybierania poszczególnych parcel zasobowych w kopalniach, wdrożenie skomputeryzowanej metody oceny opłacalności wybierania parcel zasobowych (w tym zwłaszcza tzw. parcel cienkich), opracowanie i wdrożenie nowej, powszechnie obowiązującej metody oceny ekonomicznej efektywności zasobów (również w kopalniach tzw. trwale nierentownych ), opracowanie i wdrożenie nowego systemu wybierania pokładów, który umożliwiłby ich opłacalną eksploatację, zmodernizowanie technologii podsadzki hydraulicznej i zapewnienie jej pełnej konkurencyjności z dewastacyjną technologią zawałową co umożliwi wybieranie zasobów w filarach ochronnych i partiach zagrożonych tąpaniami, z równoczesnym lokowaniem w zrobach odpadów kopalnianych i elektrownianych. 11

12 5. Wśród priorytetowych zadań polityki energetycznej państwa powinna się również znaleźć eliminacja z Prawa geologicznego i górniczego niefortunnego zapisu, wiążącego własność złóż węgla brunatnego z prywatną własnością przykrywających je nieruchomości gruntowej. Na skutek tego zapisu, Skarb Państwa chociaż jest właścicielem złóż zalegających poniżej granicy nieruchomości gruntowej jest pozbawiony praw, które przysługują mu w przypadku podziemnej eksploatacji złóż lub np. w przypadku budowy autostrad. 6. Zasadnym jest powołanie zintegrowanych struktur górniczo-energetycznych, obejmujących podmioty górnictwa i energetyki co umożliwi skuteczną konkurencję na rynku krajowym z silnymi firmami energetyki europejskiej oraz ułatwi racjonalizację nakładów proekologicznych zarówno w zakresie eksploatacji złóż i wzbogacania węgla, jak w energetyce. 7. W strategii budowy programu dywersyfikacji zaopatrzenia w gaz importowany należy ująć możliwość dostawy gazu z obszaru Iranu i Iraku transkontynentalnym rurociągiem Nabucco oraz dostawy gazu skroplonego (LNG) importowanego drogą morską. 8. Należy dążyć do racjonalizacji wykorzystania gazu ziemnego w gospodarce pamiętając, że jest to cenny surowiec chemiczny, a nie tylko nośnik energii. Konieczna jest intensyfikacja poszukiwań i wydobycia gazu z rodzimych zasobów. 9. Istotnym narzędziem budowy stanu bezpieczeństwa energetycznego w obszarze paliw gazowych jest rozwój koksownictwa i gazownictwa koksowego. Rozwój generacji gazu koksowniczego istotnie powiększy krajowe zasoby paliw gazowych. 10. Należy włączyć metan odzyskiwany z odmetanowania kopalń do grona surowców energetycznych odnawialnych i niekonwencjonalnych, co spowoduje obowiązek zakupu tego nośnika i zmniejszy emisję metanu (jednego z tzw. gazów cieplarnianych) do atmosfery i zwiększy bezpieczeństwo pracy w kopalniach. 11. Należy tworzyć odpowiednie warunki formalno prawne do rozwoju energetyki bazującej na źródłach odnawialnych opartej na sile wiatru, wykorzystującej energię wód geotermalnych oraz rozwój małych elektrowni wodnych. Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii wymaga ustawowego i finansowego wsparcia do czasu pojawienia się efektywnych ekonomicznie technologii wytwarzania energii. 12. W przyszłościowych technologiach energetycznych należy rozważyć energetykę jądrową. Budowa stanu zaufania publicznego dla energetyki jądrowej powinna opierać się na rzetelnych informacjach o technologiach procesowych, ocenie zagrożeń w odniesieniu do zagrożeń występujących w technologiach tradycyjnych. 13. Właściwe utrzymanie oraz adekwatny do potrzeb rozwój sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, zarówno energetycznych, jak i gazowych jest niezbędnym elementem budowy bezpieczeństwa energetycznego. 14. Problematyką związaną z prognozowaniem krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną powinny się zajmować zespoły niezależne od zleceniodawców (oraz niepowiązane z żadnym lobby), mające odpowiednią wiedzę i doświadczenie z zakresu 12

13 elektroenergetyki, gospodarki i makroekonomii oparte o wieloletnie funkcjonowanie w branży paliwowo-energetycznej. 15. Dokument rządowy takiej rangi jak Polityka energetyczna Polski powinien być poddany szerokiej dyskusji tak w środowisku energetyków, jak górników. Przyszłość polskiej energetyki i problemy jej bezpieczeństwa to sprawa zasługująca na dyskusję nie tylko w wąskich gremiach. 16. Sprywatyzowane segmenty systemu energetycznego wymagają wnikliwej kontroli państwa w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii. Ostatnie katastrofy energetyczne zarówno w Kalifornii, jak i w Europie dowiodły, że prywatni właściciele przedsiębiorstw energetycznych zbyt często ponad wszystko preferują zysk, zaniedbując stan urządzeń. Koszt całkowity Konferencji (z drukiem referatów): ,00 zł Druk materiałów: ,00 zł w tym środki budżetowe PAN: ,00 zł Koszt całkowity Konferencji bez druku materiałów: ,00 zł w tym środki budżetowe PAN: 3 090,00 zł 13

14 Inicjatywy Komitetu w działalności upowszechnieniowej i promującej naukę W okresie sprawozdawczym Komitet nie brał udziału w festiwalach nauki. Inicjatywy Komitetu w zakresie dyscyplin objętych działalnością W okresie sprawozdawczym Komitet nie podejmował inicjatyw w zakresie gospodarki surowcami mineralnymi. Działalność ekspercka, opinie i konsultacje Ekspertyzy W okresie sprawozdawczym Komitet nie przewidywał wykonania ekspertyzy. Opinie i konsultacje Nie wykonywano 14

15 Działalność wydawnicza Wyszczególnienie Tytuł Nakład egz. Wydawnictwa ciągłe czasopismo Półrocznik Polityka Energetyczna t. 8, zeszyt specjalny (publikacja referatów XIX Konferencji z cyklu Zagadnienia surowców energetycznych i energii w gospodarce krajowej na temat: Zrównoważony rozwój gospodarki energetycznej kraju ark wyd.: 59,0 Kwartalnik Gospodarka Surowcami Mineralnymi t. 20, z. 1, 2, 3, zeszyty specjalny ark. wyd.: 62,67 Koszt wydania, zł dofinansowanie całkowity ze środków budżetu MNiI , , , ,00 Razem ark. wyd.: 121, , ,00 Komitet Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN wspólnie z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN wydają kwartalnik Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Koszt realizacji przez pracowników Instytutu redakcji naukowej czasopisma i współpracy z autorami i recenzentami nie jest rozliczony finansowo a jest udziałem Instytutu w wydawaniu czasopisma. 15

16 Treść poszczególnych zeszytów jest następująca: Tom 21, zeszyt 1 1. J. Mucha, M. Wasilewska: Dokładność interpolacji zawartości siarki i popiołu w wybranych pokładach węgla kamiennego GZW. 2. K. Galos, A. Uliasz-Bocheńczyk: Źródła i użytkowanie popiołów lotnych ze spalania węgli w Polsce. 3. R. Magda, T. Franik, T. Woźny: Opracowanie harmonogramów systemu pracy ciągłej zakładu wydobywczego w aspekcie wzrostu wykorzystania jego zdolności produkcyjnej. 4. S. Głodzik, T. Woźny: Ekonomiczne aspekty zmian natężenia robót korytarzowych i koncentracji wydobycia w polskich spółkach węglowych. 5. T. Franik: Problematyka uwzględniania zmiany cen i inflacji w ocenie efektywności inwestycji górniczych. 6. E. Panek, M. Szczepańska: Metale śladowe i siarka w wybranych gatunkach roślin w Małych Pieninach. 7. M. Brożek: Analiza separacji magnetycznej w separatorach płytowych. 8. J. Motyka, Z. Adamczyk, M. Czop, K. d Obyrn: Wpływ składowiska odpadów komunalnych w Ujkowie koło Olkusza na jakość wód podziemnych. nakład: 270 egz. ark. wyd.: 13,59 cena: 15,00 zł koszt wydania: ,00 zł w tym środki budżetowe PAN: ,10 zł wydawca: Instytut GSMiE PAN 16

17 Tom 21, zeszyt 2 1. U. Lorenz, Z. Grudziński: Sytuacja na międzynarodowych rynkach węgla energetycznego. 2. R. Magda, T. Franik, T. Woźny: Bilans czasu pracy załogi w systemie organizacyjnym uwzględniającym ciągłą pracę zakładu wydobywczego. 3. R. Tarkowski, B. Uliasz-Misiak, E. Szarawarska: Monitoring podziemnego składowania CO B. Winid, A. Lewkiewicz-Małysa: Mineralne wody lecznicze Iwonicza Zdroju w świetle badań wskaźników hydrochemicznych. 5. K. Choma-Moryl, M. Rinke: Ocena możliwości sorpcyjnych Cd i Pb przez wybrane grunty spoiste z terenu Dolnego Śląska (Polska) w aspekcie ich wykorzystania do uszczelnienia składowisk odpadów. 6. L. Król: Wydobycie kruszywa naturalnego a budowa stawów rybnych w świetle wymagań technicznych i przepisów prawa. nakład: 270 egz. ark. wyd.: 8,27 cena: 15,00 zł koszt wydania: 7 585,00 zł w tym środki budżetowe PAN: 6 437,00 zł wydawca: Instytut GSMiE PAN Tom 21, zeszyt 3 1. P. Wyszomirski, E. Lewicka: Bentonity jako uniwersalny surowiec wielu dziedzin przemysłu. 2. T. Kapuściński, M. Probierz: Karbońskie łupki ogniotrwałe (tonsteiny) w odpadach górniczych KWK Ziemowit. 3. T. Kapuściński, E. Strzałkowska: Ługowalność pierwiastków podstawowych i śladowych z odpadów paleniskowych lokowanych w wyrobiskach górniczych. 17

18 4. T. Franik: Produktywność górnictwa węgla kamiennego w okresie reformowania na tle przemian w sekcji górnictwo i kopalnictwo. 5. R. Magda, T. Franik, T. Woźny: Analiza wielkości wydobycia, zatrudnienia oraz kosztów wynagrodzeń w systemie organizacyjnym uwzględniającym ciągłą pracę zakładu wydobywczego. 6. A. Karcz: Porównanie właściwości koksu wyznaczonych metodą Nippon Steel z temperaturą jego zapłonu oraz wytrzymałością strukturalną. 7. J. Pyssa: Odpady z energetyki przemysłowe zagospodarowanie odpadów z kotłów fluidalnych. 8. R. Tarkowski, W. Królik: Monitoring wycieków CO 2 z podziemnych składowisk przy wykorzystaniu biosensora. nakład: 270 egz. ark. wyd.: 9,50 cena: 15,00 zł koszt wydania: 8 678,00 zł w tym środki budżetowe PAN: 7 358,00 zł wydawca: Instytut GSMiE PAN Tom 21, zeszyt 4 1. B. Skorupska, D. Saramak: Methods of determination the optimal quality of the concentrate according to chosen technological and economic criteria. 2. P. Burmistrz, A. Karcz, A. Rozwadowski: The effect of drying of bituminous coals on their coking properties. 3. R. Magda, T. Franik, T. Woźny: European standards for emission of pollutants into the atmosphere and the selective exploitation of power coal beds. 4. Daoliang Li, Ying Wang, Zetian Fu: An intelligent decision support system for revegetation and reclamation of land contaminated from coal mine wastes. 18

19 5. C. Rosik-Dulewska: Organic recycling of municipal waste: composting or methane digestion pros and cons. 7. J. Kulczycka, R. Poda: Management of post-industrial sites in Cracow. nakład: 270 egz. ark. wyd.: 7,40 cena: 15,00 zł koszt wydania: 6 847,00 zł w tym środki budżetowe PAN: 5 598,90 zł wydawca: Instytut GSMiE PAN Tom 21, zeszyt specjalny 1. K. Galos: Piętnaście lat gospodarki rynkowej w krajowej branży surowców mineralnych. 2. K. Wojtczak: Zmiany w Prawie geologicznym i górniczym. 3. R. Sałaciński: Złoża kopalin jako element mienia Skarbu Państwa. 4. M. Nieć: Dylematy prawa własności złóż. 5. M. Nieć, E. Szwed, J. Górecki, M. Kawulak, E. Salamon: Niekoncesjonowana eksploatacja kopalin problem do rozwiązania. 6. W. Blaschke: Węgiel kamienny energetyczny jego przyszłość w kraju i na świecie. 7. H. Paszcza: Analiza zasobów węgla kamiennego w Polsce z uwzględnieniem ich ekonomicznego wykorzystania w świetle przepisów prawa unijnego. 8. P. Kavina: Podstawowe tendencje w eksploatacji surowców mineralnych w Republice Czeskiej w latach H. Chroszcz: Łagodzenie skutków działalności górniczej dla środowiska naturalnego w aspekcie akcesji Polski do Unii Europejskiej. 10. B. Kita: Sytuacja polskiego przemysłu mineralnych materiałów budowlanych po przemianach strukturalnych i własnościowych (komunikat). 11. E. Lewicka, P. Wyszomirski: Czy istnieją możliwości powiększenia bazy zasobowej surowców skaleniowych dla przemysłu ceramicznego w Polsce? 19

20 12. P. Wyszomirski, K. Galos: Czerwone iły triasowe rejonu Tarnowskie Góry Kępno w aspekcie przydatności dla polskiego przemysłu ceramicznego. 13. W. Frankiewicz, W. Glapa: Zmiany wymagań w normach PN-EN dotyczących surowców mineralnych na przykładzie kamienia do robót hydrotechnicznych. 14. T. Ratajczak, E. Stachura: Złoża antropogeniczne a problemy przydatności technologicznej zgromadzonych w nich kopalin towarzyszących i mineralnych surowców odpadowych. 15. J. Kudełko, J. Nowak, R. Piórewicz, J. Pyra: Analiza geostatyczna w ocenach projektów inwestycyjnych przemysłu wydobywczego. 16. W. Kaczmarek, R. Rożek, W. Śliwiński: Zależność występowania bilansowego okruszcowania miedziowego od wykształcenia litologicznego serii złożowej w LGOM (monoklina przedsudecka). 17. V.I. Lowiniukow, G.I. Rudko, J.P. Pyżuk: Zasady i zakres etapowości prac geologicznych dla kopalin stałych zgodnie z aktualnymi uregulowaniami prawnymi na Ukrainie (komunikat). 18. M. Kobylańska, J. Kudełko: Opcje realne w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w geologii i górnictwie. 19. A. Byrska-Rąpała: Wykładnicza funkcja użyteczności w podziale ryzyka inwestycyjnego. nakład: 220 egz. ark. wyd.: 24,00 cena: 15,00 zł koszt wydania: ,00 zł w tym środki budżetowe PAN: 0,00 zł PAN: IGSMiE: ,00 zł wydawca: Instytut GSMiE PAN 20

21 Aktywność międzynarodowa Wybrane przykłady współpracy z organizacjami międzynarodowymi Komitet nie współpracuje z organizacjami międzynarodowymi. KOSZTY DZIAŁALNOŚCI KOMITETU Komitet współpracuje z Instytutem Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Współpraca ta zdecydowanie ułatwia prawidłowe funkcjonowanie działalności Komitetu. 21