Strona 1 z 13 FIZJOTERAPIA PO LECZENIU NIEKTÓRYCH NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH RAKA PIERSI ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI LECZENIE RAKA PIERSI

Transkrypt

1 NIEKTÓRYCH NOWOTWORÓW ZŁOŚLIWYCH RAKA PIERSI ZACHOROWANIA NA RAKA PIERSI 1984 ROK ROK ROK ROK ROK ROK ROK % ZACHOROWAŃ NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE LECZENIE RAKA PIERSI OPERACYJNE ( RADYKALNA MASTEKTOMIA V. BCT ) RADIOTERAPIA CHEMIOTERAPIA HORMONOTERAPIA LECZENIE SKOJARZONE CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PO LECZENIU RAKA PIERSI OGRANICZENIE RUCHOMO ŚCI W STAWIE RAMIENNYM I STAWACH KR ĘGOSŁUPA OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI KOŃCZYNY GÓRNEJ I TUŁOWIA OBRZ ĘK CHŁONNY KOŃCZYNY GÓRNEJ CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA UKŁAD RUCHU 50 90% UKŁAD NACZYNIOWY UPOŚLEDZENIE WENTYLACJI P ŁUC OBNIŻENIE SPRAWNO ŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI ZESPOŁU BARKOWEGO UKŁAD ODDECHOWY 50% OGRANICZENIE ODWODZENIA W STAWIE RAMIENNYM STOPIE Ń OGRANICZENIA PRZYCZYNY OGRANICZENIA ZABURZENIE 16% 7% 57% 47% 4% 22% 27% PR ZG OD PRZ PP ZP RZ RW < FAŁD PACHOWY PRZEDNI BLIZNA W DOLE PACHOWYM PASMO MIĘŚNIOWO-ŚCIĘGNISTE ZMIANY STAWOWE NYKA I WSP., 1999 Strona 1 z 13

2 ZABURZENIA RUCHOMOŚCI BARKU PO LECZENIU RAKA PIERSI OSŁABIENIE SIŁY MASTEKTOMIA BCT ZABURZENIE ZABURZENIA ZABURZENIE 0 PR ZG OD PRZ PP ZP RZ RW OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI RAMIENIA OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI KRĘGOSŁUPA MASTEKTOMIA BCT MASTEKT KONTROLNA OSŁABIENIE OSŁABIENIE -35 PŁ. STRZ PŁ.CZ PŁ.POP OGÓŁEM OBRZĘK CHŁONNY OBRZĘK CHŁONNY KOŃCZYNY GÓRNEJ MASTEKTOMIA BCT OBRZĘK OBRZĘK OBRZĘK WYSTĘPOWANIE OBRZĘKU ZALEŻNIE OD METODY LECZENIA ROZMIAR OBRZĘKU OPERACJA PATEY+RTG HALSTED+RTG NIEZNACZNY UMIARKOWANY ZNACZNY Strona 2 z 13

3 ZABURZENIA CZYNNOŚCI PŁUC RODZAJE ZABURZEŃ WENTYLACJI ZABURZENIE OBTURACJA RESTRYKCJA MIESZANE INNE ASYMETRIA WYDOLNOŚĆ KONTROLNA MASTEKTOMIA OPERACJA OPERACJA+RTG OPERACJA+RTG+CH KONTROLNA NIEZNACZNA UMIARKOWANA ZNACZNA NIEZNACZNA UMIARKOWANA ZNACZNA 5 0 TLEN CZAS MET WPŁYW RADIOTERAPII NA CZYNNOŚCIOWE ZABURZENIA PRZEBIEG ZABURZEŃ CZYNNOŚCIOWYCH W CZASIE 90% 80% 50% 70% 60% 50% 30% 10% 30% 10% 0% BARK PŁUCA OBRZĘK WYDOLN OŚĆ -XRT +XRT 0% -10% - -30% PŁUCA KRĘGOSŁUP <24mc-e 25-59mc-y >60 mc-y PRZYCZYNY CZYNNOŚCIOWYCH ZABURZEŃ BÓL OGRANICZENIE AKTYWNO ŚCI RUCHOWEJ USUNIĘCIE LUB OSŁABIENIE MIĘŚNI USUNI ĘCIE NACZYŃ I WĘZŁÓW CHŁONNYCH ZW ŁÓKNIENIE TKANEK ROZLEGŁE BLIZNY TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PIERSI PODATNOŚĆ TKANEK MIĘKKICH STAWU RAMIENNEGO NA ZWŁÓKNIENIA I PRZYKURCZE USZKODZENIE SPLOTU RAMIENNEGO I NERWÓW AXILLARY WEB SYNDROM DOLEGLIWOŚCI FANTOMOWE BLIZNOWACENIE PRZEROSTOWE Strona 3 z 13

4 FIZJOTERAPIA ZASADY KINEZYTERAPII KINEZYTERAPIA WSZYSTKIE RODZAJE ĆWICZEŃ FIZYKOTERAPIA WI ĘKSZOŚĆ ZABIEGÓW MASAŻ RĘCZNY I PRZYRZ ĄDOWY WCZESNOŚĆ SYSTEMATYCZNOŚĆ ODPOWIEDNIA INTENSYWNOŚĆ INNE ELASTYCZNE RĘKAWY I POZYCJE UŁOŻENIOWE POZYCJE WYJŚCIOWE REHABILITACJA CHORYCH Z OGRANICZENIEM RUCHOMOŚCI TECHNIKI ROZLU ŹNIANIA MIĘŚNIOWO-POWIĘZIOWEGO W ONKOLOGII ĆW ICZENIA FIZYCZNE MASAŻ REDRESJE UŁOŻENIOWE/ GRAWITACYJNE PROPRIOCEPTYWNE NERWOWO-MIĘŚNIOWE TOROWANIE RUCHU (PNF) ULTRAD ŹWIĘKI LASER BIOSTYMULACYJNY JONOFOREZA AKTYWACJA PRZEPONY ROZCIĄGNIE POWIĘZI TERAPIA MANUALNA Marszałek S, 2012 TRAKCJE ŁOPATKI I KO ŃCZYNY GÓRNEJ INNE TECHNIKI ZWIĘKSZAJ ĄCE RUCHOMO ŚĆ TKANKOW Ą I STAWOWĄ W ONKOLOGII WCZESNA FIZJOTERAPIA MANUALNE ROZLUŹNIANIE BLIZN MOBILIZACJE INSTYTUT ONKOLOGII I ETAP 1 4 DOBA ĆWICZENIA ODDECHOWE, CZYNNE RĘKI I STAWU ŁOKCIOWEGO,SAMOWSPOMAGANE ZESPOŁU BARKOWEGO II ETAP 5 7 DOBA ĆWICZENIA CZYNNE ZESPOŁU BARKOWEGO W POZYCJI SIEDZĄCEJ III ETAP 8 14 DOBA ĆWICZENIA WSPOMAGANE I CZYNNE ZESPOŁU BARKOWEGO W POZYCJI STOJĄCEJ Marszałek S, 2012 POIZOMETRYCZNA RELAKSACJA MI ĘŚNI WSZESNA FIZJOTERAPIA METODA DOWNIE DO USUNIĘCIA DRENU ĆWICZENIA ODDECHOWE, SKUTECZNEGO KASZLU, CZYNNE RĘKI I STAWU ŁOKCIOWEGO, IZOMETRYCZNE M. NARAMIENNEGO, WYSOKIE U ŁOŻENIE KO ŃCZYNY Z ODWIEDZENIEM PO USUNI ĘCIU DRENU ĆWICZENIA CZYNNE W ODCIĄŻENIU PO ZARO ŚNIĘCIU PRZESTRZENI OPEROWANEJ ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE I Z OPOREM WCZESNA FIZJOTERAPIA METODA DEGENSHEINA GODZIN PO OPERACJI BIERNE UŁOŻENIE KOŃCZYNY GÓRNEJ W ODWIEDZENIU I ROTACJI ZEWNĘTRZNEJ POD KĄTEM 90 STOPNI, ĆWICZENIA CZYNNE RĘKI, STAWU ŁOKCIOWEGO I ROTACJI W STAWIE RAMIENNYM OD 2 DOBY PO OPERACJI ĆWICZENIA W ZAKRESIE OD 90 DO 180 STOPNI Strona 4 z 13

5 ODROCZONA FIZJOTERAPIA ROZPOCZĘCIE 7 DNI PO OPERACJI OSZCZĘDZANIE OPEROWANEJ OKOLICY? MNIEJSZE RYZYKO WYSIĘKÓW? PORÓWNYWALNE WYNIKI Z WCZESNĄ FIZJOTERAPIĄ? CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ZABURZENIOM CZYNNOŚCIOWYM BRAK AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ NADMIERNY WYSIŁEK FIZYCZNY NADMIERNE CIEPŁO URAZY I STANY ZAPALNE ZAPOBIEGANIE CZYNNOŚCIOWYM ZABURZENIOM WCZESNE ROZPOZNANIE I LECZENIE WYNIKI BADAŃ PO 20 LATACH PARAMETR ZABURZENIE DELIKATNE LECZENIE WCZESNA FIZJOTERAPIA RUCHOMO ŚĆ BARKU CZYNNOŚĆ PŁUC 76% 24% 65% 35% UNIKANIE CZYNNIKÓW SPRZYJAJĄCYCH ZABURZENIOM OBRZ ĘKI 66% 34% RODZAJE ZABURZEŃ STADIA SPRAWNOŚCI KG PARAMETR RODZAJE ZABURZE Ń I 0 25 PKT ( PEŁNA SPRAWNO ŚĆ ) RUCHOMO ŚĆ BARKU PŁ.ST. 35% PŁ.CZ. 26% PŁ.P 3% PŁ. H 36% II PKT ( WSKAZANA FIZJOTERAPIA ) CZYNNOŚĆ PŁUC OBRZ ĘKI OBT 46% N 50% RESTR 23% U 45% MIESZ 31% Z 5% III PKT ( DUŻA NIESPRAWNO ŚĆ ) IV ( CAŁKOWITA NIESPRAWNO ŚĆ) STADIA SPRAWNOŚCI KG ZAKRES RUCHU -% SPADKU x 0,1 PKT ODWODZENIE ROTACJA ZEWNĘTRZNA PROSTOWANIE POZIOME SIŁA MIĘŚNI ZACISKANIE RĘKI -%x0,2 ZGINACZE ST. ŁOKCIOWEGO -%x0,1 ZGINACZE ST. RAMIENNEGO -%x0,1 STADIA SPRAWNOŚCI KG POZIOM RÓŻNICA OBWODÓW <2CM 2-4CM 4-6CM >6CM 10 CM NAD CM PONI ŻEJ GŁ.K.Ś KONSYSTENCJA MIĘKKA -5 TWARDA - 10 Strona 5 z 13

6 RAKA PŁUCA LECZENIE OPERACYJNE FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ POZYCJE UŁOŻENIOWE DRENAŻ UŁOŻENIOWY ĆWICZENIA OGÓLNIE USPRAWNIAJ ĄCE ĆWICZENIA OGÓLNOKONDYCYJNE SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH JAKO TRUDNA SYTUACJA W REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUCA 50% WYKAZUJE ZABURZENIA WENTYLACJI PŁUC WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA NA POZIOMIE 60% WYTRENOWANYCH OSÓB W PRZYPADKU WSPÓ ŁISTNIEJĄCYCH CHORÓB UK ŁADU KRĄŻENIA TYLKO NA POZIOMIE 30% SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH JAKO TRUDNA SYTUACJA W REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUCA SPRAWNOŚĆ FIZYCZNA CHORYCH JAKO TRUDNA SYTUACJA W REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUCA CZYNNIK ZABURZENIA WENTYLACJI PŁUC NISKA WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA SKUT EK RYZYKO POW IKŁA Ń ODDECHOW YCH RYZYKO ŚMIERTELNOŚ CI POZIOM WIARYGODNOŚCI STOPIEŃ REKOMENDACJI 2+ C 2++ C ZMIENNA PRÓBA SPIROERGOMETRYCZNA OBJĘTOŚĆ WYDECHOWA PIERWSZOSEKUNDOWA TEST MARSZU WAHADŁOWEGO ZALECANE WARTOŚCI >75% warto ści należnych VO2peak > 20 ml/kg/min POZIOM WIARYGODNOŚ CI STOPIE Ń REKOMENDACJI 2++ >80% warto ści należnych 2++ B 400 m (VO2peak> 15 ml/kg/min) B 2+ C WYSOKA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA RYZYKO ŚMIERTELNOŚ CI 2 TEST WCHODZENIA PO SCHODACH > 22 metry 2++ B WYSOKA WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA RYZYKO POW IKŁA Ń 1+ TYGODNIOWY REKREACYJNY WYDATEK ENERGETYCZNY DZIENNY REKREACYJNY WYDATEK ENERGETYCZNY > 1000 kcal kcal 2 Eur Respir J, 2009, 34, DZIENNA LICZBA KROKÓW > ANALIZA PRZEŻYCIA MĘŻCZYZN Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA ANALIZA PRZEŻYCIA MĘŻCZYZN Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA prawdopodobieństwo przeżycia 1,10 Dystans w TK6M>362m 1,05 12-miesi ę czne prze życie: 99% 1,00 0,95 0,90 Dystans w TK6M<362m 0,85 12-miesięczne prze życie: 77% 0,80 0,75 p = 0,0001 0, Wstań i idź Czas >6,5s 1,00 czas [dni] Wstań i id ź < 6,5s 12-miesięczne przeżycie: 97% 0,95 Wstań i id ź > 6,5s 12-miesięczne przeżycie: 85% 0,90 12 miesięczne przeżycie 85% prawdopodobie ństwo prze życia 0,85 Test korytarzowy 6-minutowy Dystans <362m 12-miesięczne przeżycie 77% prawdopodobie ństwoprzeżycia 1,05 Wsta ńi siądź >11 12-miesięczne przeżycie: 99% 1,00 0,95 0,90 Wsta ńi siądź <11 12-miesięczne przeżycie: 81% 0,85 0,80 p = 0,0001 0, ,05 czas [dni] 1,00 0,95 Mmax siły <68 Nm 12-miesięczne przeżycie 82% prawdopodobie ństwoprzeżycia 0,90 0,85 0,80 Wstań i siądź Liczba powstań <11 12-miesięczne przeżycie 81% Mmax >68 Nm 12-miesięczne przeżycie: 97% Mmax < 68Nm 12-miesięczne przeżycie : 82% WĘGRZYNOWSKA-TEODORCZYK, ,80 p = 0, WĘGRZYNOWSKA-TEODORCZYK, ,75 p = 0, czas [dni] czas [dni] CZYNNIKI ROKOWNICZE MĘŻCZYZN Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA Czynniki ryzyka Zgon z powodu progresji NS HR 95%CI p NYHA (I-II vs. III-IV) 10,0 (2,3-50,0) *** LVEF% ( %) 1,05 (0,99-1,1) * NT-proBNP ( 500pg/ml) 1,06 (1,04-1,08) *** TK6M ( vs. 362 m) 16,7 (4,0-10,0) *** Wstań-idź ( vs. 6,5 s) 4,8 (1,5-14,3) ** Wstań-siądź ( vs. 11) 14,03 (3,1-50,0) *** Podnoś ciężarek ( vs. 11) 14,3 (3,4-100,0) *** Max moment siły ( vs. 68Nm) 7,7 (2,3-25,0) *** HR-współczynnik ryzyka, 95% CI- przedzia ł ufności, * p<0,05, ** p<0,01, ***p>0,001 WĘGRZYNOWSKA-TEODORCZYK, 2008 Strona 6 z 13

7 WPŁYW ZAKRESU RESEKCJI PŁUCA NA POJEMNOŚĆ ŻYCIOWĄ TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUC Zakres resekcji % zmniejszenia pojemności życiowej płuc VC Segmentektomiapłuca lewego 6,8 Resekcjapłatagórnegopłucaprawego 16,5 100% 80% CZYNNOŚĆ UKŁADU ODDECHOWEGO 100% 80% WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA Resekcjapłatagórnegopłuca lewego 22,5 Resekcjapłatadolnegopłuca lewego 27,0 60% 60% Resekcjapłatadolnegopłuca prawego 33,0 Resekcja płucalewego 45,0 Resekcja płucaprawego 55,0 0% Przed operacją 1 miesi ąc po FVC 3 miesiące po FEV1 6 miesięcy po 0% Przed operacją 1 miesiąc 3 miesiące 6 miesięcy po po po TRUDNO ŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PŁUC Zwężenie naczyń obciążenie następcze Dysfunkcja LK przepływ mięśniowy cytokinezy, insulinooporno ść, niedożywienie, brak aktywności Stan kataboliczny REHABILITACJA CHORYCH NA RAKA PŁUC INTENSYWNA FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ ukł. współczulny nerw błędny Miopatia mięśni szkieletowych I oddechowych TRENING OPOROWY DUŻYCH GRUP MIĘŚNIOWYCH Wzrost chemoreceptorów Coats et al aktywność Ergoreceptorów mięśniowych Wzmożona wentylacja Duszność Zm ęczenie mięśni NIETOLERANCJA WYSIŁKU Coats AJS et al. Br Heart J 1994 WPŁYW IZOKINETYCZNEGO TRENINGU OPOROWEGO NA TOLERANCJ Ę WYSIŁKOW Ą CHORYCH Z NIEWYDOLNO ŚCIĄ SERCA TRENING TLENOWY O CHARAKTERZE INTERWAŁOWYM FIZJOTERAPIA PO CAŁKOWITYM USUNIĘCIU KRTANI Z POWODU RAKA RUDZIŃSKA, 2009 STRUKTURALNE NASTĘPSTWA CAŁKOWITEGO USUNIĘCIA KRTANI CZYNNOŚCIOWE NASTĘPSTWA CAŁKOWITEGO USUNIĘCIA KRTANI USUNIĘCIE MM PODGNYKOWYCH, KOŚCI GNYKOWEJ, M MOSTKOWO-OBOJCZYKOWO-SUTKOWEGO, ŻYŁY SZYJNEJ WEWNTĘTRZNEJ ZMIANA TORU ODDECHOWEGO (TRACHEOSTOMIA) TRWAŁE ODDZIELENIE DROGI ODDECHOWEJ OD POKARMOWEJ USUNIĘCIE WĘZŁÓW CHŁONNYCH SZYI (W 90%) USZKODZENIE KORZENI NERWOWYCH SPLOTU SZYJNEGO C1-C4 USZKODZENIE NERWU DODATKOWEGO, GAŁĄZEK NERWU TWARZOWEGO ROZLEGŁE BLIZNY ZWIĘKSZENIE NAPIĘCIA MM TUŁOW IA, SZYI I BARKÓW ZWIĘKSZENIE NAPIĘCIA ZWIERACZA DOLNEGO GARDŁA I GÓRNEGO PRZEŁYKU OSŁABIENIE SIŁY MM SZYI I OBRĘCZY BARKOW EJ OGRANICZENIE RUCHOMOŚCI W ODCINKU SZYJNYM KRĘGOS ŁUPA ZABURZENIA RÓW NOWAGI MIĘŚNIOW EJ OSŁABIENIE MIĘŚNI FAZOW YCH, ZWIĘKSZENIE NAPIĘCIA MIĘŚNI TONICZNYCH ZABURZENIE WZORCÓW RUCHOW YCH ZABURZENIA MIMIKI TWARZY ZABURZENIA ODDYCHANIA ZMNIEJSZENIE OGÓLNEJ WYDOLNO ŚCI Strona 7 z 13

8 FIZJOTERAPIA PO CAŁKOWITYM USUNIĘCIU KRTANI W OKRESIE SZPITALNYM OCHRONA OPEROWANEJ OKOLICY PRAWID ŁOWE USTAWIENIE GŁOWY ĆWICZENIA ODDECHOWE TOREM PRZEPONOWYM MOBILIZACJA TKANEK MIĘKKICH DRENA Ż CHŁONNY AKTYW IZACJA RUCHOWA CHOREGO FUNKCJONALNA FIZJOTERAPIA W OKRESIE POSZPITALNYM MOBILIZACJA BLIZN POOPERACYJNYCH ROZLUŹNIENIE MIĘŚNIOW O-POW IĘZIOW E OKOLICY SZYI I OBRĘCZY BARKOWEJ MASAŻ OKOLICY KARKU I BARKÓW DRENA Ż CHŁONNY FIZJOTERAPIA ODDECHOW A ĆWICZENIA WYTRZYMAŁ OŚCIOW E ĆWICZENIA WZMACNIAJĄCE GORSET MIĘŚNIOW Y ĆWICZENIA POSTURALNE ĆW ICZENIA MIĘŚNI MIMICZNYCH NAUKA MOWY PRZEŁYKOWEJ METODY REHABILITACJI GŁOSU ĆWICZENIE DŹWIĘCZNEGO WYDECHU UŻYCIE DŹWIĘCZNEGO WYDECHU DO WYTWORZENIA GŁOSU WYDŁUŻENIE CZASU WYDAWANIA G ŁOSU NAUKA AKCENTOWANIA nauka mowy przełykowej, wywoływanie d źwięcznego ructusu, poprzedzonego aspiracj ą, iniekcj ą, połknięciem lub wprowadzeniem powietrza przy pomocy balonu Politzera nauka mowy przetokowej, wykorzystywana jest tu proteza g łosowa NAUKA SZYBKIEJ MOWY ELIMINACJA SZMERÓW ODDECHOWYCH zewnętrznegeneratorydrgań, mówienie z użyciem laryngofonu aparatu wytwarzaj ącego fal ę wibroakustyczn ą ZESTAW DO PŁYWANIA Z TRACHEOSTOMIĄ NASTĘPSTWA LECZENIA NOWOTWORÓW OKOLICY GŁOWY I SZYI BÓLE I ZABURZENIA CZYNNOŚCI BARKU USZKODZENIE NERWU DODATKOWEGO (DYSFUNKCJA MM CZWOROBOCZNEGO I DŹWIGACZA ŁOPATKI) OBJAWY NEUROLOGICZNE KG PO STRONIE OPEROWANEJ ZABURZENIA CZUCIA ROZLEGŁE BLIZNY OBRZĘKI CHŁONNE TRUDNO ŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI ROZLEGŁE UBYTKI TKANKOWE ZMIANA DROGI ODDECHOWEJ ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU, ODDYCHANIA, POŁYKANIA, MOWY, NARZĄDÓW ZMYSŁÓW DUŻE ZNIEKSZTAŁCENIA I DEFORMACJE POWAŻNE OBNIŻENIE SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI BRAK OGRZEWANIA, NAWILŻANIA I OCZYSZCZANIA POWIETRZA ODDECHOWEGO ZABURZENIE ODRUCHU KASZLU UTRATA GŁOSU I MOWY ZABURZENIE KOMUNIKACJI Z OTOCZENIEM ZABURZENIA EMOCJONALNE OBNIŻENIE JAKOŚCI ŻYCIA Strona 8 z 13

9 TRUDNO ŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI USZKODZENIE NERWÓW NIEDOWŁADY LUB PORAŻENIA OBRZĘKI CHŁONNE ZABURZENIE RÓWNOWAGI MIĘŚNIOWEJ ZABURZENIA POSTAWY UPOŚLEDZENIE SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ 12-24% CHORYCH OPANOWUJE MOWĘ PRZEŁYKOWĄ W BARDZO DOBRYM STOPNIU 30-50% CHORYCH NIE NAUCZY SIĘ MOWY PRZEŁYKOWEJ 10% CHORYCH OPANOWUJE MOWĘ GARDŁOWĄ REHABILITACJA CHORYCH NA NOWOTWORY GŁOWY I SZYI WIELOKIERUNKOWOŚĆ ODDZIAŁYWAŃ INTENSYWNA FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ REEDUKACJA NERWOWO-MIĘŚNIOWA TECHNIKI TERAPII MANUALNEJ KOMPLEKSOWA TERAPIA UDRAŻNIAJĄCA NAUKA WYTWARZANIA GŁOSU I MOWY ZASTĘPCZEJ NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI W OKRESIE SZPITALNYM PROFILAKTYKA PRZECIWPRZYKURCZOWA OPTYMALNE WARUNKI GOJENIA SIĘ RANY KONTROLA USTAWIENIA I RUCHÓW GŁOWY OCHRONA POLA POOPERACYJNEGO PODCZAS RADIOTERAPII DELIKATNE ĆWICZENIA OKOLICY SZYI I BRAKÓW, TUŁOWIA I KOŃCZYN GÓRNYCH FIZJOTERAPIA W PÓŹNYM OKRESIE RĘCZNY DRENAŻ CHŁONNY W REJONIE GŁOWY I SZYI ĆWICZENIA USTAWIENIA GŁOWY I SZYI LIZACJA NAPIĘCIA TKANEK MIĘKKICH NOWOTWORÓW PRZEWODU POKARMOWEGO RAK PRZEŁYKU LECZENIE OPERACYJNE FIZJOTERAPIA JAK W TORAKOCHIRURGII TECHNIKI ROZLUŹNIANIA MIĘŚNIOWO- POWIĘZIOWEGO OBRĘCZY BARKOWEJ, SZYI I KARKU MOBILIZACJA BLIZN ĆWICZENIA OGÓLNIE USPRAWNIAJĄCE I WYTRZYMAŁOŚCIOWE RAK ŻOŁĄDKA I RAK JELITA GRUBEG0 LECZENIE OPERACYJNE FIZJOTERAPIA JAK PO OPERACJACH JAMY BRZUSZNEJ TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU OTWARCIE DWÓCH JAM CIAŁA PRZED OPERACJĄ PO OPERACJI ZMIENIONE WARUNKI ANATOMICZNE BADANY PARAMETR % NALEŻNEJ p % NALEŻNEJ p ROZLEGŁOŚĆ OPERACJI FVC 3,0 NS 18,0 0,01 TRUDNOŚCI PROWADZENIA REHABILITACJI ODDECHOWEJ FEV1 10,0 NS 23,0 0,001 FEV1%FVC 7,0 NS 7,0 NS Strona 9 z 13

10 TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU REHABILITACJA CHORYCH NA RAKA PRZEŁYKU BADANY PARAMETR % WARTOŚCI PRZEDOPERACYJNEJ p BADANIE CZYNNO ŚCI PŁUC FVC 16,7 0,001 FEV1 16,6 0,01 FEV1%FVC 0,3 NS INTENSYWNA FIZJOTERAPIA KLATKI PIERSIOWEJ REHABILITACJA ODDECHOWA UWZGLĘDNIAJĄCA RÓŻNY CHARAKTER ZABURZE Ń WENTYLACYJNYCH NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH NAJCZĘSTSZE ZABURZENIA UK ŁADU RUCHU PO LECZENIU NOWOTWORÓW Z ŁOŚLIWYCH MIĘSAKI TKANEK MIĘKKICH 1% U DOROSŁYCH I 10% U DZIECI 50% KOŃCZYNY DOLNE WEWNĄTRZ LUB ZEWNĄTRZOTRZEWNOWO LECZENIE OPERACYJNE RADIOTERAPIA UZUPEŁNIAJĄCA CZYNNOŚCIOWE OGRANICZENIA RUCHOMO ŚCI W STAWACH OSŁABIENIE SIŁY MIĘŚNI WADY POSTAWY CIAŁA PRZECIĄŻENIA STAWÓW ZABURZENIA KOORDYNACJI ZABURZENIA RÓWNOWAGI ZABURZENIA CHODU STRUKTURALNE DEMINERALIZACJA KOŚCI ZŁAMANIA KOŚCI ZW ŁÓKNIENIE TKANEK UTRATA ELASTYCZNOŚCI I WYTRZYMAŁOŚCI TKANEK MIĘKKICH ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU RODZAJ I LOKALIZACJA NOWOTWORU WPŁYW NA TKANKI UKŁADU RUCHU METODY LECZENIA NASTĘPSTWA LECZENIA ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU NOWOTWORY TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI NOWOTWORY OUN NOWOTWORY INNYCH NARZĄDÓW LUB UKŁADÓW ZABURZENIA CZYNNOŚCI UKŁADU RUCHU PO LECZENIU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI SYSTEM OCENY PUNKTOWEJ ZAGRAŻAJĄCEGO ZŁAMANIA PATOLOGICZNEGO KOŚCI DŁUGICH WG MIRELSA ZNISZCZENIE STRUKTURY TKANEK AMPUTACJE KOŃCZYN RESEKCJE OSZCZĘDZAJĄCE Wartość punktowa Lokalizacja Kończyna górna Kończyna dolna Okołokrętarzowa Ból Łagodny Umiarkowany Ostry (funkcjonalny) Typ radiologiczny Osteoblastyczny Mieszany Osteolityczny USUNIĘCIE MIĘŚNI Zakres uszkodze ń warstwy korowej < 1/3 1/3 2/3 > 2/3 Strona 10 z 13

11 RYZYKO ZŁAMANIA PATOLOGICZNEGO WG MIRELSA KLASYFIKACJA WG HARRINGTONA USZKODZE Ń KRĘGOSŁUPA PRZEZ PROCES NOWOTWOROWY Wartość punktowa < Złamania (%) Wskazania Nie wymagastabilizacjiwewn ętrznej 8 15 Celowe wykonanie TK, nale ży rozważyć rodzajstabilizacji wewn ętrznej Wymaga stabilizacji wewnętrznej lub endoprotezoplastyki I Klasa Zmiany Brakistotnych zaburzeń neurologicznych II Zmiany w obrębie kręgu bez obniżenia jego wysokości III IV Zaburzenia neurologiczne bez uchwytnych zmian wzakresie kręgu Obniżenie wysokości kręgu lub niestabilność bez uchwytnych zmian neurologicznych V Obniżenie wysokości kręgu z istotnymi zaburzeniami neurologicznymi CZYNNIKI FIZJOTERAPII CHORYCH LECZONYCH Z POWODU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI WIEK PACJENTA RODZAJ NOWOTWORU (PIERWOTNY, PRZERZUTOWY) METODY OPERACJI (OKALECZAJĄCE, OSZCZĘDZAJĄCE) METODY LECZENIA UZUPEŁNIAJĄCEGO PRZEDOPERACYJNY STAN SPRAWNOŚCI OGÓLNEJ I LOKALNEJ POWIKŁANIA POOPERACYJNE CELE FIZJOTERAPII CHORYCH LECZONYCH Z POWODU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI PRZYGOTOWANIE CHOREGO DO LECZENIA BEZPIECZNE PRZEPROWADZENIE PRZEZ OKRES LECZENIA WSPOMAGANIE POWROTU SPRAWNO ŚCI PSYCHOFIZYCZNEJ ZMNIEJSZANIE RYZYKA NAWROTU CHOROBY I PRZEDWCZESNEJ ŚMIERCI Fizjoterapia w okresie szpitalnym Cel utrzymanie funkcji kończyny lub kompensacja utraconych funkcji Leczenie oszcz ędzające kg utrzymujące ruchomość w stawach i siłę mięśni kończyn samoobsługi Pionizacja 1-2 doba (temblak) Leczenie oszcz ędzające kd Endoproteza st.kolanowego Mobilizacja rzepki utrzymujące ruchomość w stawach i siłę mięśni kończyn samoobsługi Pionizacja 2-3 doba (balkonik), 4-5 doba dwie kule Leczenie oszcz ędzające kd Endoproteza st. biodrowego Mobilizacja rzepki utrzymujące ruchomość w stawach i siłę mięśni kończyn samoobsługi Pionizacja 2-3 doba 4-5 doba chód z dawkowanym obciążeniem Hemipelvectowmia wewnętrzna utrzymujące ruchomość w stawach i siłę mięśni obręczy biodrowej i kończyn Pionizacja 2-3 doba (balkonik), 3-4 doba dwie kule Fizjoterapia w okresie poszpitalnym Cel zwiększenie sprawności, uzyskanie niezależności i samodzielności Leczenie oszcz ędzające kg kondycyjne zwiększające ruchomość i siłę mięśni kończyny Orteza zewnętrzna barku dla celu kosmetycznego Ocena funkcji w skali Mayo Leczenie oszcz ędzające kd Endoproteza st.kolanowego zwiększające ruchomość i siłę mięśni kończyny Chód z dwiema kulami do 2-3 miesięcy Chód z jedną kulą do 4 miesiąca Pełne obciążanie kończyny 4 miesiące po operacji Leczenie oszcz ędzające kd Endoproteza st. biodrowego zwiększające ruchomość i siłę mięśni kończyny Nauka i doskonalenie chodu Od 2-3 miesiąca chód z jedną kulą od 4 miesiąca z pełnym obciążeniem Hemipelvectowmia wewnętrzna zwiększające ruchomość i siłę mięśni kończyny Nauka i doskonalenie chodu zależnie od sprawności pacjenta FIZJOTERAPIA PO PRZEDZIAŁOWYM LECZENIU NOWOTWORÓW TKANEK MIĘKKICH USUNIĘCIE GUZA WRAZ Z OTACZAJĄCĄ MASĄ MIĘŚNIOWĄ ĆW. P/ZAKRZEPOWE NOWOTWORÓW KO ŚCI 5% WSZYSTKICH NOWOTWORÓW (SZCZYT ZACHOROWA Ń 2. I 3. DEKADA ŻYCIA) ĆW. IZOMETRYCZNE OKOLICZNYCH MIĘŚNI W OBSZARZE PRZEDZIAŁOWEGO USUNIĘCIA ZMIANY PIONIZACJA 1-2 DOBA ĆW. KONTRALATERALNE Z OBCIĄŻENIEM CHODZENIE O KULACH Strona 11 z 13 50% OKOLICE STAWU KOLANOWEGO LECZENIE OPERACYJNE RADIOTERAPIA CHEMIOTERAPIA NEOADIUWANTOWA

12 OSZCZĘDZAJĄCYM KOŃCZYNĘ GÓRNĄ PROFILAKTYKA P/OBRZ ĘKOWA PIONIZACJA 1-2 DOBA Z ZABEZPIECZENIEM KO ŃCZYNY NA TEMBLAKU ĆW WSPOMAGANE STAWU ŁOKCIOWEGO ĆW. CZYNNE RĘKI ĆW. MIĘŚNI POSTURALNYCH ĆW. SAMOOBSŁUGI OSZCZĘDZAJĄCYM KOŃCZYNĘ DOLNĄ ENDOPOTEZA STAWU KOLANOWEGO PROFILAKTYKA P/ZAKRZEPOWA ĆW. IZOMETRYCZNE M. CZWOROGŁOWEGO ĆW. ZGIĘCIA W ST. KOLANOWYM SZYNA ARTROMOT PIONIZACJA 2-3 DOBA CHODZENIE O 2 KULACH OD 4-5 DOBY DO 2-3 MIESIĘCY CHODZENIE Z KULĄ PE ŁNE OBCIĄŻANIE KO ŃCZYNY 4 MIESIĄCE PO OPERACJI OSZCZĘDZAJĄCYM KOŃCZYNĘ DOLNĄ ENDOPROTEZA STAWU BIODROWEGO PROFILAKTYKA P/ZAKRZEPOWA ĆW. IZOMETRYCZNE MM POŚLADKOWYCH, CZWOROGŁOWEGO I POSTURALNYCH PIONIZACJA 2-3 DOBA CHODZENIE Z DAWKOWANYM OBCIĄŻENIEM OD 4-5 DOBY OD 2-3 MIESIĄCA JEDNA KULA PEŁNE OBCIĄŻANIE OD 4 MIESI ĄCA FIZJOTERAPIA PO HEMIPELVECTOMII WEWNĘTRZNEJ PROFILAKTYKA P/ZAKRZEPOWA ĆW. IZOMETRYCZNE MM POŚLADKOWYCH, CZWOROGŁOWYCH I POSTURALNYCH ZGIĘCIE W ST. BIODROWYM I KOLANOWYM SZYNA ARTROMOT PIONIZACJA OD 2-3 DOBY (BALKONIK) OD 3-4 DOBY CHÓD ZA POMOCĄ 2 KUL CHÓD Z JEDNĄ KULĄ FIZJOTERAPIA PO CZĘŚCIOWEJ RESEKCJI MIEDNICY Z ZACHOWANIEM STAWU BIODROWEGO NOWOTWORÓW KO ŚCI AMPUTACJE ĆWICZENIA BIERNE KOŃCZYNY PO STRONIE OPEROWANEJ MASAŻ KOŃCZYNY PO STRONIE OPEROWANEJ PO 4 TYGODNIACH CHODZENIE BEZ OBCIĄŻANIA KOŃCZYNY ĆWICZENIA CZYNNE WOLNE I Z OPOREM PO 3 MIESIĄCACH CHODZENIE BEZ KUL Z PEŁNYM OBCIĄŻENIEM KOŃCZYNY DOLNEJ PRZYGOTOWANIE KIKUTA DO ZAPROTEZOWANIA POPRAWA WYDOLNOŚCI LOKOMOCYJNEJ ZWIĘKSZENIE OGÓLNEJ SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ RAKA PROSTATY 10% WSZYSTKICH ZACHOROWAŃ LECZENIE OPERACYJNE RADIOTERAPIA HORMONOTERAPIA CZYNNIKI RYZYKA RAKA PROSTATY WIEK WYWIAD RODZINNY POCHODZENIE ETNICZNE DIETA - MLECZNA ; POMIDORY Strona 12 z 13

13 TRUDNOŚCI REHABILITACJI CHORYCH NA RAKA PROSTATY RODZAJE NIETRZYMANIA MOCZU NIETRZYMANIE MOCZU WYSIŁKOWE ZABURZENIA EREKCJI Z PRZEPEŁNIENIA OBRZĘK CHŁONNY KROCZA ZWIĄZANE Z NAGŁYM PARCIEM REHABILITACJA CHORYCH NA RAKA PROSTATY ĆWICZENIA PRZEPONY MOCZOWO- PŁCIOWEJ ĆWICZENIA MIĘŚNI ZWIERACZY CEWKI MOCZOWEJ TRENING PĘCHERZA MOCZOWEGO KOMPLEKSOWA TERAPIA UDRAŻNIAJĄCA FIZJOTERAPIA CHORYCH Z NIETRZYMANIEM MOCZU FAZA PIERWSZA OD USUNI ĘCIA CEWNIKA 60% 50% 30% 10% 0% (OK. 7 DOBY) CZAS NAPIĘCIA -2-3 SEK.; CZAS ĆW. 5 MINUT DZIENNIE; 5 RAZY W TYGODNIU FIZJOTERAPIA CHORYCH Z NIETRZYMANIEM MOCZU FAZA DRUGA NAPI ĘCIE MIĘŚNI % (Z PEŁNĄ SIŁĄ OK. 2 MIESIĄCE PO OPERACJI) 100% FIZJOTERAPIA CHORYCH Z NIETRZYMANIEM MOCZU TRENING PĘCHERZA MOCZOWEGO ĆW. WZMACNIAJĄCE MM KOŃCZYN DOLNYCH I BRZUCHA 90% 80% 70% 60% 50% 30% 10% 0% TRENING WYTRZYMAŁOŚCIOWY CZAS NAPIĘCIA -2-3 SEK.; CZAS ĆW. 5 MINUT DZIENNIE; 5 RAZY W TYGODNIU ĆWICZENIA OPOROWE FORMY AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ OSÓB LECZONYCH Z POWODU RAKA PROSTATY ZWIĘKSZONY WYRZUT TESTOSTERONU NIEKORZYSTNY EFEKT W PRZYPADKU RAKA PROSTATY OBCIĄŻENIA PONIŻEJ 70% 1RM BRAK ZWIĘKSZENIA WYRZUTU TESTOSTERONU PRZY ZACHOWANIU INNYCH KORZYŚCI FIZJOLOGICZNYCH TYCH ĆWICZEŃ Segal et al ZALECANA AKTYWNOŚĆ SPACERY, NORDIC WALKING WYCIECZKI TURYSTYCZNE NARCIARSTWO BIEGOWE TAI CHI Strona 13 z 13 JAZDA NA ROWERZE PO 4-6 MIESIĄCACH OGRANICZENIE AKTYWNOŚCI PŁYWANIE SPORTY WALKI GRY ZESPOŁOWE JAZDA NA ROWERZE DO 4-6 MIESIĘCY PO OPERACJI