Wstęp: Stanisław Liszewski 9

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp: Stanisław Liszewski 9 Fizjografia urbanistyczna: Elżbieta Papińska Przedmiot, cel i zakres badań fizjografii urbanistycznej Kształtowanie systemu przyrodniczego miasta. Specyfika środowiska przyrodniczego w mieście Prawne podstawy opracowań ekofizjograficznych. Rodzaje opracowań ekofizjograficznych Źródła informacji ekofizjograficznej Zasady sporządzania opracowań ekofizjograficznych Dobór fizjograficznych kryteriów oceny środowiska dla niektórych zadań planistycznych Waloryzacja i bonitacja środowiska miejskiego Zbiorcza klasyfikacja ekofizjograficzna terenu Charakterystyka wybranych komponentów środowiska przyrodniczego na potrzeby budownictwa Znaczenie opracowań ekofizjograficznych dla dokumentów planistycznych 40 Klimat miast: Jerzy Skrzypski Wprowadzenie Definicja wybranych pojęć (słowniczek) Miasto jako obiekt badań klimatu Zagadnienie skali i rangi problemu Klimatologia miast w systemie nauk Kierunki i metody badań klimatu miast Determinanty indywidualizmu klimatu miast Główne przyczyny kształtowania klimatu miast Zurbanizowana powierzchnia czynna a klimat miast Antropogeniczna emisja ciepła Antropogeniczna emisja zanieczyszczeń powietrza Specyficzne cechy i osobliwości klimatu miast Specyfika klimatu miast Osobliwości klimatu miast Bioklimat miast Warunki termiczne odczuwalne Warunki aerosanitarne Ochrona i melioracja klimatu miast Cele i ograniczenia Kierunki i zakres działań, instrumentarium 80

2 Wybrane zagadnienia z historii budowy miast kręgu kultury europejskiej: Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz Wstęp Miasta starożytne Miasta średniowieczne Miasta renesansu i baroku Miasta doby Oświecenia Miasta XX wieku Wpływy europejskie na innych kontynentach 101 Demografia miasta: Adam Jelonek Liczba ludności miasta Rozmieszczenie ludności w mieście Struktura demograficzna ludności miasta Rozmieszczenie ludności według płci w mieście Rozmieszczenie ludności w mieście według wieku Struktura społeczna ludności miast Ruch naturalny ludności miast Przyrost rzeczywisty ludności miast Migracje ludności miast Metody badań zagadnień ludnościowych w miastach 138 Geografia społeczna miast. Struktury społeczno-przestrzenne: Ewa Szafrańska Wstęp Koncepcje i szkoły wyjaśniające zróżnicowanie społeczno-przestrzenne w miastach Szkoła chicagowska Neoekologia społeczna Analiza obszarów społecznych Ekologia czynnikowa Socjologiczne ujęcie w badaniach ekologii społecznej Szkoła kalifornijska Koncepcja gentryfikacji Koncepcja reżimu miejskiego Zróżnicowanie społeczno-przestrzenne we współczesnych miastach polskich Miasto realnego socjalizmu (lata ) Miasto postsocjalistyczne (lata po 1989 roku) 164 Procesy urbanizacji: Jolanta Jakóbczyk-Gryszkiewicz Wyjaśnienie i ewolucja pojęcia urbanizacja" Przyczyny urbanizacji Aspekty urbanizacji Urbanizacja demograficzna Urbanizacja ekonomiczna Urbanizacja przestrzenna Urbanizacja społeczna 195

3 4. Urbanizacja turystyczna Fazy urbanizacji Skutki urbanizacji 203 Formy i struktury przestrzenne wielkich skupisk miejskich: Stanisław Liszewski Wprowadzenie Przestrzeń miejska i jej organizacja Organizacja przestrzeni miejskiej Czynnik prawno własnościowy (geodezyjny) Czynnik morfologiczny Czynnik funkcjonalny jako organizator przestrzeni miejskiej Czynnik admimstracyjno-instytucjonalny Czynnik społeczno-kulturowy Formy wielkich skupisk miejskich Rozwój wielkich skupisk miejskich Aglomeracja (monocentryczna) Konurbacja (aglomeracja policentryczna) Obszar metropolitalny Megalopolis Technopolia Struktury przestrzenne wielkich skupisk miejskich Struktura przestrzenna środowiska naturalnego miasta. Przyrodniczy podsystem (warstwa) miasta Struktura morfologiczna miasta Struktura funkcjonalno-przestrzenna miasta Struktura demograficzno-przestrzenna miasta Struktura społeczno-przestrzenna miasta Modele struktur przestrzennych miast 248 Funkcje miasta: Andrzej Suliborski Funkcjonalizm w przedmiocie i problematyce badawczej geografii miast Specyfika przedmiotu badań geografii miast Zakres przedmiotowy a ujęcie funkcjonalne Geneza badań funkcjonalnych w geografii Funkcja miasta - jej rozumienie i odmiany Klasyczne teorie i programy funkcjonalne Teoria ośrodków centralnych Wprowadzenie Koncepcja funkcji centralnej Funkcjonalna strukturyzacja ośrodków centralnych Klasyfikacja jednostek osadniczych Podsumowanie Teoria bazy ekonomicznej miast Pierwsze sformułowanie koncepcji bazy ekonomicznej Sformułowanie jednolitej teorii bazy ekonomicznej 268

4 Badania polskie nad koncepcją bazy ekonomicznej Zastosowanie koncepcji bazy ekonomicznej w praktyce planistycznej Mierniki bazy ekonomicznej miast Metody pomiaru bazy ekonomicznej Podsumowanie Nazwy funkcji i typologia funkcjonalna miast Kryteria wyróżniania nazw funkcji Klasyfikacje funkcjonalne oparte na strukturze zajęć ludności miast i strukturze zatrudnienia Klasyfikacje funkcjonalne miast w Polsce Współczesne kierunki rozwoju badań funkcjonalnych w geografii miast Genetyczno-funkcjonalny program badań (A. Suliborski, 1994) Koncepcja instytucjonalnego zorganizowania miasta (A. Szajnowska-Wy socka 1995) Koncepcja realistycznego ujęcia dualizmu zjawisk osadniczych (W. Maik 1988) Koncepcja funkcji miejsca (A. Suliborski 2001) 294 Centra miast: Anita Wolaniuk Przegląd definicji pojęcia centrum" i śródmieście" miasta Miejsce (położenie) obszarów centralnych w rozwoju historycznym miast Metody delimitacji centrum miasta Cele i kierunki przekształceń obszarów centralnych - śródmiejskich Trendy przekształceń obszarów centralnych na świecie Współczesne problemy centrów miast polskich Studia przypadków - centra miast europejskich Przykład miasta brytyjskiego - Coventry Przypadek centrum miasta szwedzkiego Przykłady powojennych centrów miast związanych z eksploatacją węgla brunatnego Etapy tworzenia centrum Łodzi Metropolitalny projekt powiększenia centrum miasta - na przykładzie Lyon Confluence 333 Sieć i system osadniczy miast: Iwona Jażdżewska Miejska sieć osadnicza Metody badań koncentracji sieci miast Odległości między miastami. Metoda dendrytu wrocławskiego Miary centrograficzne Statystyka najbliższego sąsiedztwa Reguła wielkości-kolejności (rank-size rule) K: Zipfa Systemy miejskie Teoria miejsc centralnych W. Christallera Metoda Jamesa Vance'a Jr. (mercantile model) System osadniczo-transportowy Rola migracji w systemie miast 372

5 Zastosowanie systemów informacji geograficznej (GIS) w geografii urbanistycznej: (Iwona Jażdżewska) Podstawowe pojęcia, źródła i rodzaje danych Zastosowanie Systemów Informacji Geograficznej (GIS) w geografii urbanistycznej Użytkowania ziemi i pokrycie terenu w miastach Analizy społeczno-ekonomiczne w miastach Morfologia miast Miejska sieć osadnicza Wyznaczanie regionalnych zespołów osadniczych Systemy osadnicze Proces niekontrolowanego rozlewania się miast (urban sprawl) Podsumowanie 388 Podstawy wyceny nieruchomości miejskich: Lidia Groeger Wprowadzenie Definicja nieruchomości Cechy nieruchomości Funkcje nieruchomości Formy władania nieruchomościami Podstawowe funkcje i cele wyceny nieruchomości Wartość nieruchomości Czynniki kształtujące wartość nieruchomości Źródło informacji na temat nieruchomości Zarys procedury szacowania wartości nieruchomości 404 Studia inwentaryzacji urbanistycznej: Agnieszka Siejkowska-Koberidze Cel i zakres inwentaryzacji urbanistycznej Zasady postępowania w wykonywaniu inwentaryzacji urbanistycznej Etap przygotowawczy do rozpoczęcia pracy terenowej Etap pracy terenowej Etap opracowania zebranego materiału 427