Biologia i ochrona płazów wypisy z wykładu 8 Anura strategie rozrodcze

Transkrypt

1 Biologia i ochrona płazów wypisy z wykładu 8 Anura strategie rozrodcze Prof. dr hab. Maria Ogielska Zakład Biologii Ewolucyjnej i Ochrony Kręgowców, Instytut Biologii Środowiskowej, Uniwersytet Wrocławski 2013/2014

2 Rozmnażanie u Anura Klasyfikacja wg miejsca składania jaj I. Jaja składane do wody II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach III. Rozwój jaj w jajowodach Duellmann i Treub, 1986

3 Klasyfikacja wg miejsca składania jaj I. Jaja składane do wody A. Jaja składane bezpośrednio do wody (stojącej, płynącej, w zagłębieniach na drzewach) B. Jaja w gniazdach z piany w wodzie C. Jaja zagłębione na plecach żyjącej stale w wodzie samicy II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach D. jaja w zagłębieniach gruntu lub w jamkach E. Jaja składane na liściach F. Jaja w gniazdach z piany G. Jaja noszone przez osobniki dorosłe III. Rozwój jaj w jajowodach Duellmann i Treub, 1986

4 Rozmnażanie u Anura Klasyfikacja wg sposobu odżywiania się kijanek Po wylęgu kijanki odżywiają się samodzielnie Po wylęgu kijanki nie odżywiają się Duellmann i Treub, 1986

5 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) I. Jaja składane do wody A. Jaja składane bezpośrednio do wody 1. jaja i samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie stojącej: Rana temporaria, Pyxicephalus adspersus (Pyxicephalidae), Bufo bufo (Bufonidae), Pseudacris regilla (Hylidae) - film 2. jaja i samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie bieżącej: Ascaphus truei (Ascaphidae), Atelopus zeteki (Bufonidae) - film 3. jaja i wczesne stadia rozwojowe w naturalnych lub budowanych małych zbiornikach, następnie zalewanych. Samodzielnie odżywiające się kijanki w stawach lub strumieniach: Hypsiboas (Hyla) faber (Hylidae) - film 4. jaja i samodzielnie odżywiające się kijanki w zbiornikach nadrzewnych i bromeliach: Anotheca spinosa (Hylidae) 5. jaja i nie odżywiające się kijanki w małych zagłębieniach z wodą na ziemi: Leiopelma archeyi (Leiopelmatidae) - film 6. jaja i nie odżywiające się kijanki w małych zbiornikach nadrzewnych 7. jaja składane w strumieniach, następnie połykane przez samice i rozwijające się w ich żołądku: Rheobatrachus silus (Myobatrachidae)

6 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) I. Jaja składane do wody c.d. B. Jaja w gniazdach z piany w wodzie 8. jaja w gniazdach w wodzie stojącej, samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie stojącej: Eupemphix (Physalaemus ) nattereri (Craugastoridae) - film 9. jaja w gniazdach w małych zbiornikach wody stojącej, samodzielnie odżywiające się kijanki w strumieniach: Limnodynastes dorsalis (Limnodynastidae)

7 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) I. Jaja składane do wody c.d. C. Jaja zagłębione na plecach żyjącej stale w wodzie samicy 10. z jaj wylęgają się odżywiające się samodzielnie pływające kijanki: Pipa carvalhoi (Pipidae) - film 11. z jaj wylęgają się przeobrażone młode (rozwój bezpośredni): Pipa pipa (Pipidae)

8 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach D. jaja w zagłębieniach gruntu lub w jamkach 12. jaja i wczesne kijanki w wykopanych gniazdach, następnie zalewane. Samodzielnie odżywiające się kijanki w stawach lub strumieniach: Pseudophryne dendyi (Myobatrachidae) 13. j.w., ale po wylęgu kijanki przemieszczają się aktywnie do wody: Hemisus marmoratus (Hemisotidae) - film 14. samodzielnie odżywiające się kijanki przenoszone są przez dorosłe osobniki do zbiorników wody: Dendrobates pumilio; Epipedodobates tricolor (Dendrobatidae) - film 15. nie odżywiające się kijanki przeobrażają się w gnieździe 16. nie odżywiające się kijanki przeobrażają się w specjalnych kieszeniach osobników dorosłych: Rhinoderma darwinii (Rhinodermatidae), Assa darlingtoni (Myobatrachidae) - film 17. rozwój bezpośredni - stadium kijanki wewnątrz osłon jajowych do metamorfozy: Eleutherodactylus coqui (Eleutherodactylidae) - film

9 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach E. Jaja składane na drzewach 18. z jaj złożonych na liściach rosnących nad zbiornikiem wylęgają się kijanki i spadają do wody : Hyalinobatrachium valerioi (Centrolenidae), Agalychnis callidryas (Hylidae) - film 19. z jaj wylęgają się kijanki spadające do wypełnionego wodą zagłębienia na drzewie 20. rozwój bezpośredni - stadium kijanki wewnątrz osłon jajowych do metamorfozy: Eleutherodactylus (Eleutherodactylidae) - film

10 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach F. Jaja w gniazdach z piany 21. gniazda w zagłębieniach gruntu, kijanki wypłukiwane do stawu lub strumienia: Eupemphix nattereri 22. gniazda w zagłębieniach gruntu, kijanki nie odżywiają się i przeobrażają się w gnieździe: Leptodactylus knudseni (Leptodactylidae) 23. gniazda nadrzewne, kijanki spadają do stawu lub strumienia: Chiromantis xerampellina (Rhacophoridae) - film

11 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) II. Jaja składane poza wodą na ziemi lub na roślinach G. Jaja noszone przez osobniki dorosłe 24. jaja noszone na nogach samca, samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie: Alytes obstericans (Alytidae, dawniej Discoglossidae) - film 25. jaja noszone w kieszeniach na grzbiecie samicy, samodzielnie odżywiające się kijanki w wodzie: Gastrotheca riobambae (Hemiphractidae) - film 26. Jaja noszone w kieszeniach na grzbiecie samicy, nie odżywiające się kijanki w wodzie zgromadzonej w bromeliach: Flectonotus pygmeaus, Fritziana, Stefania (Hemiphractidae) 27. Jaja noszone w kieszeniach na grzbiecie samicy do metamorfozy rozwój bezpośredni: Gastrotheca ovifera, Hemiphractus (Hemiphractidae)

12 Typy rozmnażania u Anura (klasyfikacja wg Duellmann i Treub, 1986) III. Rozwój jaj w jajowodach 28. jajożyworodność zarodki odżywiają się żółtkiem jaja: Eleutherodactylus jasperi (Leptodactylidae) 29. żyworodność - zarodki odżywiają się wydzieliną matki: Nectophrynoides (Nimbaphrynoides) occidentalis (Bufonidae) Critically Endangered (CR).

13 dymorfizm płciowy rezonatory (patrz wykład 7 - wokalizacja) U niektórych gatunków różnica w ubarwieniu obu płci Gruczoły godowe u samców (np. amplexus przyklejony) Modzele godowe u samców

14 Płazy bezogonowe typy amplexus

15 Najczęściej spotykane typy amplexus u płazów bezogonowych: Pachwinowy (bardziej pierwotny) np. Xenopus, Ascaphus Pachowy np. Rana temporaria, Bufo bufo Inne: przyklejony np. Calluella guttulata Ponadto: amplexus zbiorowy, przypadkowy, mieszany (międzygatunkowy) Duellmann i Treub, 1986

16 Jaja płazów: otoczka galaretowata (ochrona przed wysychaniem) pigmentacja i jej rola (ochrona przed UV) kształty złoża jaj (cecha gatunkowa) liczebność i wielkość (cecha gatunkowa)