Kuratorium Oświaty w Lublinie

Transkrypt

1 Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2014/2015 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 6 zadań. 2. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy zestaw zadań jest kompletny. 3. Uważnie czytaj zamieszczone w arkuszu polecenia i udzielaj precyzyjnych i starannie zapisanych odpowiedzi. 4. Zwróć baczną uwagę na wyróżnione w niektórych poleceniach szczegółowe informacje dotyczące udzielanych przez odpowiedzi. 5. Rozwiązania zadań zapisuj w wyznaczonych miejscach zgodnie z poleceniami. 6. Jeśli popełnisz błąd, przekreśl niepoprawnie zapisany wyraz lub niewłaściwie skonstruowane zdanie i zapisz ponownie. 7. We wszystkich udzielanych odpowiedziach pamiętaj o przestrzeganiu zasad poprawnego zapisu w zakresie języka, stylu, ortografii i interpunkcji. 8. Posługuj się wyłącznie piórem lub długopisem. Zapisy ołówkiem nie będą sprawdzane. 9. W nawiasach obok numeru zadania podano liczbę punktów możliwych do uzyskania za jego rozwiązanie. 10. Nie używaj korektora. Czas pracy: 80 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania w części pisemnej: 40 Pracuj samodzielnie. POWODZENIA! Wypełnia komisja konkursowa Nr zadania Razem Liczba punktów Liczba punktów po weryfikacji Zatwierdzam

2 ZROZUMIEĆ METAFORĘ... Zadanie 1. (8 punktów) Przeczytaj uważnie poniższy tekst i wykonaj związane z nim polecenia. Historia Minotaura W nieodczytanym jeszcze piśmie linearnym A opowiedziano prawdziwą historię księcia Minotaura. Był on wbrew późniejszym plotkom autentycznym synem króla Minosa i Pasifae. Chłopak urodził się zdrowy, lecz z nienormalnie dużą głową co wróżbiarze poczytywali jako znak przyszłej mądrości. W istocie Minotaur rósł w lata swoje jako silny, nieco melancholijny matołek. Król postanowił oddać go do stanu kapłańskiego. Ale kapłani tłumaczyli, że nie mogą przyjąć nienormalnego księcia, bo to mogłoby obniżyć już i tak nadszarpnięty przez odkrycie koła autorytet religii. Sprowadził tedy Minos modnego w Grecji inżyniera Dedala twórcę głośnego kierunku architektury pedagogicznej. Tak powstał labirynt. Przez system korytarzy, od najprostszych do coraz bardziej skomplikowanych, różnicę poziomów i schody abstrakcji miał wdrażać księcia Minotaura w zasady poprawnego myślenia. Snuł się tedy nieszczęsny książę popychany przez preceptorów* korytarzami indukcji i dedukcji**, nieprzytomnym okiem patrzył na poglądowe freski. Nic z tego nie rozumiał. Wyczerpawszy wszelkie środki król Minos postanowił pozbyć się zakały rodu. Sprowadził (także z Grecji, która słynęła ze zdolnych ludzi) zręcznego mordercę Tezeusza. I Tezeusz zabił Minotaura. W tym punkcie mit i historia są ze sobą zgodne. Przez labirynt niepotrzebny już elementarz wraca Tezeusz niosąc wielką, krwawą głowę Minotaura o wytrzeszczonych oczach, w których po raz pierwszy kiełkować zaczęła mądrość jaką zwykło zsyłać doświadczenie. Z. Herbert, Wiersze zebrane, Wydawnictwo a5 2008, s. 413 *preceptor nauczyciel, wychowawca **indukcja, dedukcja metody rozumowania logicznego a) Porównaj treść znanego ci mitu przedstawiającego historię Minotaura z wersją ukazaną w utworze Zbigniewa Herberta. Wskaż trzy różnice. (3 punkty)

3 b) Wskaż na przykładach występujące w przytoczonym tekście cechy stylu potocznego i stylu artystycznego. (2 punkty) Cechy stylu potocznego i ich przykłady Cechy stylu artystycznego i ich przykłady... c) Odwołując się do interpretacji zacytowanego tekstu, zapisz refleksje, do których skłania cię jego przesłanie. (3 punkty) a) b) c)

4 Zadanie 2. (5 punktów) a) Uzasadnij, że zamieszczony poniżej utwór Jana Kochanowskiego nawiązuje do postawy renesansowego poety. (3 punkty) KU MUZOM Panny, które na wielkim Parnasie mieszkacie, A ippokreńską rosą włosy swe maczacie, Jeslim się wam zachował jako żyw statecznie, Ani mam wolej z wami rozłączyć się wiecznie; Jesli królom nie zajźrzę pereł ani złota, A milsza mi daleko niż pieniądze cnota; Jesli nie chcę, żebyście komu pochlebiały Albo na mię u ludzi niewdzięcznych żebrały; Proszę, niech ze mną za raz me rymy nie giną, Ale kiedy ja umrę, ony niechaj słyną! J. Kochanowski, Fraszki, Wrocław 2008, s b) Odczytaj sens puenty zacytowanego utworu Jana Kochanowskiego. (2 punkty) a) b) Zadanie 3. (9 punktów) Przeczytaj uważnie poniższy tekst i wykonaj związane z nim polecenia. Oczywiście, że Internet może być zagrożeniem. Jest w nim ogromna ilość nie tylko śmieci, czyli treści głupich i prostackich, ale mnóstwo agresji, chamstwa, wulgaryzmów, pornografii, brutalności. Internet powstał jako Idealna Kraina Rozumu i Globalnego Porozumienia ale ludzie są tylko ludźmi, więc niezwykle szybko zaczął przypominać nas i nasz świat. I teraz jest to już kwestia wyboru, czego chcemy od Internetu, każdy bowiem znajdzie w nim to, czego szuka. Kto szuka śmieci nie będzie mieć problemów. Kto szuka

5 informacji na pewno ją znajdzie. (...) Ale pisarz nieobecny w sieci nic nie traci. Duch czasu nie tkwi w Internecie. Czy wiersze Szymborskiej byłyby lepsze, gdy tu zaglądała? Na pewno nie. Czy one oddają ducha czasu? Na pewno tak. Umówmy się, że Internet to tylko pożyteczne narzędzie, skracające dystans między człowiekiem a informacją i między człowiekiem a człowiekiem. Internet służy także do nietypowego oglądania. Prywatne strony bardzo wiele mówią o ludzkim gatunku. Dla pisarza to kopalnia wiedzy. Portale przynoszą codziennie mnóstwo wiadomości, jakich nie są w stanie dać telewizja, radio czy gazeta. Lubię też pozornie bez celu łazić po Internecie i odnajdywać w nim różne dziwne rzeczy. Choć zgadzam się z Lemem, że co jakiś czas znajduję tam rzeczy przerażające, wystawiające ludziom paskudne świadectwo. No, ale czy świat jest inny? Też bywa przerażający... Katarzyna T. Nowak, Moja mama czarownica. Opowieść o Dorocie Terakowskiej, Kraków, s a) Określ temat zacytowanego fragmentu tekstu, posługując się jednym zdaniem pojedynczym rozwiniętym. (1 punkt) b) Zastąp peryfrazami występujące w tekście nazwy własne. (2 punkty) Szymborska... Lem... c) Zinterpretuj metaforyczny sens zdania Internet powstał jako Idealna Kraina Rozumu i Globalnego Porozumienia (...). (3 punkty) d) W oparciu o treść zacytowanej wypowiedzi Doroty Terakowskiej sformułuj trzy pytania problemowe, na które odpowiedzi znajdziesz w tym tekście. (3 punkty) a) b) c) d)

6 Zadanie 4. (2 punkty) Jaki rodzaj zdań złożonych dominuje w zacytowanym fragmencie wiersza Adama Mickiewicza i w jakim celu został zastosowany? Snuć miłość, jak jedwabnik nić wnętrzem swym snuje, Lać ją z serca, jak źródło wodę z wnętrza leje, Rozkładać ją jak złotą blachę, gdy się kuje Z ziarna złotego; puszczać ją w głąb, jak nurtuje Źródło pod ziemią. W górę wiać nią, jak wiatr wieje, Po ziemi ją rozsypać, jak się zboże sieje. Ludziom piastować, jako matka swych piastuje. A. Mickiewicz, Wybór poezyj, Wrocław 1986, t.2, s Zadanie 5. (4 punkty) Przeczytaj uważnie poniższy fragment felietonu Nieznani mieszkańcy naszych borów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego i wykonaj podane poniżej polecenia. Ciapciuś Nikłe, prawie że niewidoczne stworzonko (żyjątko) z gatunku ssaków obłych. Żywi się śmierdzącą padliną. Rozmnaża w miarę sił. Chłopcy i dziewczęta, nie straszcie ciapciusia swoimi dzikimi rykami, gdy ten ostatni wygrzewa się na słońcu. K. I. Gałczyńskiego, Wybór poezji, Wrocław 1973, s. 409 a) Wypisz z tekstu po jednym przykładzie hiperboli o wskazanym zabarwieniu uczuciowym. (2 punkty) Hiperbola o zabarwieniu dodatnim Hiperbola o zabarwieniu ujemnym b) Wyjaśnij, jakie funkcje pełnią hiperbole w zacytowanym fragmencie tekstu. (2 punkty) a) b)

7 Zadanie 6. (12 punktów) Drzewa i kamienie nauczą cię rzeczy, których nie dowiesz się od żadnego nauczyciela. Rozważ problem w rozprawce, odwołując się do podanych przykładów tekstów kultury reprodukcji obrazu Wojciecha Gersona ( ) Wyschnięty potok w Tatrach (załącznik) i wiersza Leopolda Staffa Wysokie drzewa oraz dwóch innych przykładów dzieł pochodzących z różnych epok literackich. WYSOKIE DRZEWA O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa, W brązie zachodu kute wieczornym promieniem, Nad wodą, co się pawich barw blaskiem rozlewa, Pogłębiona odbitych konarów sklepieniem. Zapach wody, zielony w cieniu, złoty w słońcu, W bezwietrzu sennym ledwo miesza się, kołysze, Gdy z łąk koniki polne w sierpniowym gorącu Tysiącem srebrnych nożyc szybko strzygą ciszę. Z wolna wszystko umilka, zapada w krąg głusza I zmierzch ciemnością smukłe korony odziewa, Z których widmami rośnie wyzwolona dusza... O, cóż jest piękniejszego niż wysokie drzewa! L. Staff, Wybór poezji, Wrocław 1985, s. 164

8 Kryterium Liczba punktów Kryterium Liczba punktów Temat Język Kompozycja Ortografia Styl Interpunkcja

9