Scenariusze redukcji emisji metali cięŝkich w Polsce i Europie do 2020r. Analiza kosztów i korzyści.

Transkrypt

1 Dr inŝ. Damian Panasiuk Norwegian Institute for Air Research POLSKA Norweski Instytut Badań Powietrza Oddział Polska Scenariusze redukcji emisji metali cięŝkich w Polsce i Europie do 2020r. Analiza kosztów i korzyści.

2 1. Emisja rtęci do powietrza w Europie. 2. Scenariusze redukcji emisji metali cięŝ ęŝkich do powietrza. 3. Prognoza emisji As, Cd, Hg i Pb do powietrza do 2020r. 4. Analiza kosztów w i korzyści redukcji emisji metali cięŝ ęŝkich i drobnego pyłu. 5. Inwentaryzacja emisji rtęci z Polski i szacowanie kosztów scenariusza status-quo.

3 DROPS Wyniki projektów: Wyniki projektów: 5 Program Ramowy UE: - MERCYMS ( ) 6 Program Ramowy UE: - ESPREME ( ) - DROPS ( ) - HEIMTSA ( ) UNEP: - GLOMER, UNEP-CBA, GLOCBA-SE (2008) - UNEP PARA29 ( ) GIOŚ/NFOŚiGW: - MERCPOL ( )

4 Historyczna emisja rtęci do powietrza w Europie (ton/rok) 50 Other sources Industrial processes Combustion of fuels Pacyna J., 2003

5 Emisja rtęci do powietrza w 2005r. (ton/rok) z poszczególnych sektorów w w regionach świata

6 Główne źródła emisji rtęci do powietrza w Europie w 2005r. spalanie węgla 50% (72 tony Hg/rok), produkcja Ŝelaza i stali oraz metali nieŝelaznych 16% (22 ton/rok), produkcja cementu 13% (18 ton/rok), spalanie odpadów 7% (10 ton/rok), produkcja chloru 4% ( 6 ton/rok), Pacyna J. i in., 2008 RAZEM 142 tony Hg/rok

7 Rozkład emisji rtęci do powietrza w Europie Norwegian Institute for Air Research POLSKA

8 Scenariusze do roku 2020 Scenariusze do roku 2020 BAU+Climate (Business as Usual with Climate Policies) MFTR (Maximum Feasible Technical Reduction) przygotowane osobno dla: - EU-28 + kraje EOG (EU-27+Chorwacja +Norwegia+Islandia+Lichtenstein+Szwajcaria) - reszta Europy. DROPS

9 dla: Scenariusze emisji metali cięŝkich Scenariusze emisji metali cięŝkich duŝych źródeł spalania (energetyki), produkcji Ŝelaza i stali, produkcji cementu, przemysłu chlorowego (emisja Hg), spalania benzyny (emisja Pb).

10 Wymagania dla energetyki (1) Wymagania dla energetyki (1) Dyrektywa IPPC 96/61/WE (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) najlepsze dostępne techniki (BAT) - dla nowych instalacji w EU-15: od 1999r. - dla istniejących instalacji w EU-15: od 2007r. - w nowych krajach członkowskich: okresy przejściowe w Polsce dla 121 instalacji do końca 2010r.

11 Wymagania dla energetyki (2) Wymagania dla energetyki (2) wytyczne w dokumentach referencyjnych (BREFs) techniki BAT dla spalania węgla: - filtry tkaninowe i odpylacze elektrostatyczne w kombinacji z procesami odsiarczania gazów spalinowych (FGD)

12 Wymagania dla energetyki (3) Wymagania dla energetyki (3) Dyrektywa LCP 2001/80/WE dopuszczalne wartości emisji pyłu z energetyki, obowiązujące: - dla nowych instalacji w EU-15: od 2003r. - dla istniejących instalacji w EU-15: od 2008r. - w nowych krajach członkowskich: okresy przejściowe w Polsce dla emisji pyłu z 29 ciepłowni najpóźniej do końca 2017r. Protokół z Kioto i Decyzja 2002/358/WE ograniczenie spalania paliw kopalnych,

13 Wymagania dla produkcji cementu Wymagania dla produkcji cementu Dyrektywa IPPC 96/61/WE (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) najlepsze dostępne techniki (BAT) od 2007r. - minimalizacja lub zapobieganie emisji niezorganizowanej, - stosowanie elektrofiltrów lub filtrów tkaninowych o budowie modułowej wyposaŝonych w sygnalizację uszkodzenia worków

14 Wymagania dla produkcji chloru emisja rtęci Decyzja PARCOM nr 90/3 zamknięcie działających ogniw rtęciowych do 2010r., Dyrektywa IPPC wdroŝenie BAT (technologii membranowej) do 2007r., Protokół z Aarhus do Konwencji LRTAP, 1998 dopuszczalne wartości emisji Hg ze źródeł stacjonarnych,

15 Wymagania dla spalania benzyny emisja ołowiu Dyrektywy 98/70/WE i 2003/17/WE stosowanie benzyny bezołowiowej (o naturalnej zawartości ołowiu <5 mg/l): - od 2000r. w starych krajach UE, - od momentu akcesji dla nowych członków UE.

16 Prognoza emisji Hg do powietrza z Europy (ton/rok) Norwegian Institute for Air Research POLSKA tony/rok pozostałe źródła utylizacja odpadów przemysł chloroalkaliczny produkcja metali nieŝelaznych produkcja cementu produkcja Ŝelaza i stali spalanie paliw IETU&NILU Polska rok bazowy BAU+Climate 2010 BAU+Climate 2020 MFTR 2010 MFTR

17 Prognoza emisji Pb do powietrza z Europy (ton/rok) Norwegian Institute for Air Research POLSKA tony/rok pozostałe źródła spalanie benzyny utylizacja odpadów produkcja metali nieŝelaznych produkcja cementu produkcja Ŝelaza i stali kotły:przemysłowe, pozaprzemysłowe, mieszkalnictwo (paliwa ciekłe) kotły:przemysłowe, pozaprzemysłowe, mieszkalnictwo (węgiel) spalanie paliw ciekłych spalanie węgla IETU&NILU Polska rok bazowy BAU+Climate 2010 BAU+Climate 2020 MFTR 2010 MFTR

18 Prognoza emisji Cd do powietrza z Europy (ton/rok) Norwegian Institute for Air Research POLSKA tony/rok pozostałe źródła utylizacja odpadów produkcja metali nieŝelaznych produkcja cementu produkcja Ŝelaza i stali kotły:przemysłowe, pozaprzemysłowe, mieszkalnictwo (paliwa ciekłe) kotły:przemysłowe, pozaprzemysłowe, mieszkalnictwo (węgiel) spalanie paliw ciekłych spalanie węgla IETU&NILU Polska rok bazowy BAU+Climate 2010 BAU+Climate 2020 MFTR 2010 MFTR

19 Prognoza emisji As do powietrza z Europy (ton/rok) Norwegian Institute for Air Research POLSKA tony/rok pozostałe źródła utylizacja odpadów produkcja metali nieŝelaznych produkcja cementu produkcja Ŝelaza i stali kotły:przemysłowe, pozaprzemysłowe, mieszkalnictwo (paliwa ciekłe) kotły:przemysłowe, pozaprzemysłowe, mieszkalnictwo (węgiel) spalanie paliw ciekłych spalanie węgla IETU&NILU Polska rok bazowy BAU+Climate 2010 BAU+Climate 2020 MFTR 2010 MFTR

20 Analiza kosztów i korzyści (CBA) scenariusza BAU+Climate Koszty metod redukcji emisji zanieczyszczeń: - inwestycyjne annualizowane przy załoŝeniu czasu pracy instalacji 15 lat i stopy dyskontowej 4%, - operacyjne (koszty energii elektrycznej, materiałów i obsługi).

21 Analiza kosztów i korzyści (CBA) scenariusza BAU+Climate Korzyści społeczne: - uniknięte koszty opieki zdrowotnej oraz wzrost produktywności, - uniknięte koszty obniŝenia IQ społeczeństwa, szacowane dla redukcji emisji: - drobnego pyłu PM2,5 (większość technik skoncentrowanych na tym celu), - metali cięŝkich: As, Cd, Hg, Pb (wtórny cel).

22 Analiza kosztów i korzyści (CBA) scenariusza BAU+Climate zastosowane koszty krańcowe (CBA dla Polski) dla wdychania zanieczyszczeń: - 25 tys. euro/ tonę pyłu PM2,5-162 tys. euro/ t As, - 36 tys. euro/ t Pb, - 32 tys. euro/ t Cd, dla zanieczyszczeń wchłanianych z poŝywieniem: - 8 mln euro/ t Hg, tys. euro/ t Cd, tys. euro/ t Pb (stopa dyskontowa 4%).

23 Wyniki CBA wdroŝenia scenariusza w Niemczech Norwegian Institute for Air Research POLSKA mln euro rocznie Sce narius z BAU+Climate, Nie mcy Kos zty Korzyś ci NILU&NILU Polska

24 Wyniki CBA wdroŝenia scenariusza w Polsce Norwegian Institute for Air Research POLSKA mln euro rocznie Sce narius z BAU+Climate, Pols ka Kos zty Korzyś ci NILU&NILU Polska

25 Wyniki CBA wdroŝenia scenariusza w Czechach Norwegian Institute for Air Research POLSKA mln euro rocznie Sce narius z BAU+Climate, Cze chy Kos zty Korzyś ci NILU&NILU Polska

26 Wyniki CBA wdroŝenia scenariusza w Norwegii Norwegian Institute for Air Research POLSKA mln euro rocznie Sce narius z BAU+Climate, Norwe gia Kos zty Korzyś ci NILU&NILU Polska

27 Wyniki analizy kosztów i korzyści Wyniki analizy kosztów i korzyści Istotne znaczenie mają korzyści związane z redukcją emisji drobnego pyłu (80-90% całkowitych oszacowanych korzyści). Dla większości krajów korzyści dla zdrowia i Ŝycia ludzkiego przewyŝszają koszty inwestycji ekologicznych. Dla słabo zaludnionej Norwegii korzyści nie uzasadniają kosztów. W obliczeniach nie brano pod uwagę korzyści dla ekosystemów.

28 Inwentaryzacja emisji rtęci z Polski - projekt MERCPOL do powietrza: - procesy przemysłowe, - uŝytkowanie produktów zawierających rtęć (baterie, świetlówki, termometry), - praktyka dentystyczna (spalanie odpadów zakaźnych), do wód i gleby: - ścieki przemysłowe i komunalne, - składowiska odpadów komunalnych, - wypełnienia dentystyczne (w zwłokach).

29 Emisja rtęci do powietrza w Polsce (ton/rok) Norwegian Institute for Air Research POLSKA emisja Hg [ton/rok] emisja z praktyki dentystycznej emisja z uŝytkowania produktów zawierających rtęć emisja z procesów przemysłowych 0 NILU Polska rok bazowy 2008 Status quo 2020

30 Emisja rtęci do wód w d i gleby w Polsce (ton/rok) Norwegian Institute for Air Research POLSKA emisja Hg [ton/rok] uwalnianie się z wypełnień dentystycznych uwalnianie się ze składowisk odpadów komunalnych emisja z oczyszczalni scieków komunalnych emisja z procesów przemysłowych 0 NILU Polska rok bazowy 2008 Status Quo 2020

31 Szacunek kosztów zanieczyszczenia rtęcią środowiska w Polsce - związane z obniŝeniem ilorazu inteligencji IQ społeczeństwa w wyniku ekspozycji przez spoŝywanie pokarmów 820 mln zł/rok (26 ton Hg/rok x 8 mln euro/t Hg), - pozostałe koszty zdrowotne, związane z chorobami układu krąŝenia i nowotworami 5,8 mld zł/rok, - całkowite koszty zanieczyszczenia rtęcią środowiska 26,3 mld zł/rok,

32 Dr inŝ. Damian Panasiuk Norwegian Institute for Air Research POLSKA Norweski Instytut Badań Powietrza Oddział Polska Scenariusze redukcji emisji metali cięŝkich w Polsce i Europie do 2020r. Analiza kosztów i korzyści.